ĐỀ THI THỬ TN THPT NĂM 2023

SỞ GD VÀ ĐT THANH HỐ

Mơn: NGỮ VĂN
(Thời gian 120p, khơng kể thời gian giao đề)

TRƯỜNG THCS&THPT NHƯ XUÂN

A. MA TRẬN
Mức độ
Nhận
Chủ đề
biết
I. Đọc hiểu

Số câu
Số điểm
Tỷ lệ
II. Làm văn
1. Nghị
luận xã hội

Thu thập
thông tin
trong
văn bản/
đoạn
trích
1
0.5

10%

Thơng
hiểu
Hiểu
được nội
dung của
văn bản

Mức độ cần đạt
Vận dụng
Vận dụng cao
thấp
Giải thích, bày
tỏ quan điểm
của cá nhân đối
với vấn đề
được đề cập

2
1,5
10%

1
1,0
10%

Số câu
Số điểm
Tỷ lệ

Tổng
chung:
Số câu
Số điểm
Tỷ lệ
B. ĐỀ BÀI

4
3.0
30%
Viết đoạn văn
nghị luận xã
hội 200 chữ

2. Nghị
luận văn
học

Tổng số

Viết bài văn
nghị luận văn
học về hai chi
tiết trong một
tác phẩm

1
2.0
20%
1

5.0
50%
2
7.0
70%

2
1,0
10%

1

1
1,0
10%

2
1,0
10% 70%

6
7.0

10,0
100%


SỞ GD&ĐT THANH HÓA
TRƯỜNG THCS&THPT NHƯ XUÂN
( Đề thi gồm 2 trang)

( Thời gian 120 phút, không kể thời gian giao đề)

ĐỀ THI THỬ TN THPT
NĂM HỌC: 2022 - 2023
MÔN: NGỮ VĂN

PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (3.0 điểm)
Đọc đoạn văn sau:
Năm tháng qua đi, bạn sẽ nhận ra rằng ước mơ không bao giờ biến mất. Kể cả
những ước mơ rồ dại nhất trong lứa tuổi học trò - lứa tuổi bất ổn định nhất. Nếu bạn
khơng theo đuổi nó, chắc chắn nó sẽ trở lại một lúc nào đó, day dứt trong bạn, thậm chí
dằn vặt bạn mỗi ngày.
Nếu vậy, sao bạn không nghĩ đến điều này ngay từ bây giờ?
Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu về
điều mình muốn vẽ, nếu bạn dự định được càng nhiều màu sắc mà bạn muốn thể hiện,
nếu bạn càng chắc chắn về chất liệu mà bạn sử dụng thì bức tranh trong thực tế càng
giống với hình dung của bạn. Bằng khơng, có thể nó sẽ là những màu mà người khác
thích, là bức tranh mà người khác ưng ý, chứ không phải bạn.
Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn. Hãy tìm ra ước mơ cháy bỏng nhất của mình,
nó đang nằm ở nơi sâu thẳm trong tim bạn đó, như một ngọn núi lửa đợi chờ được đánh
thức…
(Theo Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn)
Trả lời các câu hỏi
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
Câu 2: Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn sau:
Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức tranh vậy. Nếu bạn nghĩ thật lâu về điều
mình muốn vẽ, nếu bạn dự định được càng nhiều màu sắc mà bạn muốn thể hiện, nếu
bạn càng chắc chắn về chất liệu mà bạn sử dụng thì bức tranh trong thực tế càng giống
với hình dung của bạn. Bằng khơng, có thể nó sẽ là những màu mà người khác thích, là
bức tranh mà người khác ưng ý, chứ không phải bạn.

Câu 3: Anh/ chị hiểu thế nào về ý kiến: “Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn”?
Câu 4: “Ước mơ cháy bỏng nhất” của anh/chị là gì? Anh/chị sẽ làm gì để biến ước mơ
đó thành hiện thực? (Trả lời trong khoảng 5-7 dòng)

PHẦN II. LÀM VĂN ( 7.0 điểm)
Câu 1: (2.0 điểm)


Hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh /chị về chủ đề: Theo
đuổi ước mơ.
Câu 2 (5,0 điểm ):

“-Ở trên thuyền có bao giờ lão ta đánh chị không?- Tôi hỏi
-Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão xách tôi ra đánh, cũng như đàn ông ở thuyền
khác uống rượu…Giá mà lão uống rượu…thì tơi cịn đỡ khổ…Sau này con cái lớn lên,
tơi mới xin được với lão… đưa tôi lên bờ mà đánh…
-Không thể nào hiểu được, không thể nào hiểu được! Đẩu và tơi cùng lúc thốt lên.
-Là vì các chú không phải là đàn bà, chưa bao giờ các chú biết thế nào là nỗi vất vả
của người đàn bà trên một chiếc thuyền khơng có đàn ơng.
-Phải, phải, bây giờ tôi đã hiểu, - bất ngờ Đẩu trút một tiếng thở dài chua chát, - trên
thuyền phải có một người đàn ông…dù hắn man rợ, tàn bạo.
-Phải- Người đàn bà đá - Cũng có khi biển động sóng gió chứ chú?
Lát sau mụ nói tiếp:
-Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà ở thuyền chúng tôi cần phải
có người đàn ơng đề chèo chống khi phong ba, để làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con
nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi
con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi
không thể sống cho mình như ở trên đất được ! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc
hậu. Các chú đừng bắt tơi bỏ nó !- Lần đầu tiên trên khn mặt xấu xí của mụ chợt ửng
sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái

chúng tơi sống hịa thuận, vui vẻ.
- Cả đời chị có một lúc nào thật vui khơng?- Đột nhiên tơi hỏi.
- Có chứ, chú ! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tơi chúng nó được ăn no…”
(Trích Chiếc thuyền ngồi xa - Nguyễn Minh Châu, SGK Ngữ văn 12, tập 2)
Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn trích trên. Từ đó nhận
xét về cái nhìn mang tính phát hiện của nhà văn Nguyễn Minh Châu về con người và
cuộc sống.
………………………………HẾT………………………………
( Thí sinh khơng được sử dụng tài liệu. Giám thị khơng giải thích gì thêm)

SỞ GD & ĐT THANH HÓA
TRƯỜNG THCS& THPT NHƯ XUÂN

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI THỬ TN THPT
Năm học 2022 – 2023

Môn: Ngữ văn
( Đáp án gồm 06 trang )


PHẦN
ĐỌC
HIỂU

Câu
NỘI DUNG
Điểm
1
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
0,5

2
Trong đoạn văn, tác giả đã sử dụng phép tu từ so sánh (Thể hiện 0,5
rõ nhất ở câu: “Sống một cuộc đời cũng giống như vẽ một bức
tranh vậy”. Các câu sau làm rõ nghĩa cho câu trên)
Tác dụng:
- Chỉ ra sự tương đồng giữa “sống một cuộc đời” với “vẽ một
bức tranh”, giúp người đọc dễ hình dung ra cách sống chủ động
để biến ước mơ của mình thành hiện thực.
- Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn, giúp diễn đạt sinh động
hơn.
3

4

Ý kiến: “Đừng để ai đánh cắp ước mơ của bạn” muốn nói: Ước 1,0
mơ là những khát khao, mong đợi hoặc những ý tưởng đẹp đẽ mà
con người muốn biến thành hiện thực. Con người cần biết giữ gìn,
bảo vệ, khơng để những thử thách, khó khăn trong cuộc sống làm
thui chột ước mơ và cũng không để người khác ngăn cản việc
chúng ta hiện thực hóa ước mơ đó.
Học sinh trình bày quan điểm riêng của mình. Câu trả lời cần hợp 1,0
lí, có sức thuyết phục. Có thể nêu một số ý sau:
- Cần trang bị kiến thức, kỹ năng sống.
- Nỗ lực phấn đấu, khơng nản lịng trước những khó khăn, thất
bại trên hành trình thực hiện ước mơ.

LÀM
VĂN

1


Viết một đoạn văn về chủ đề: Theo đuổi ước mơ.

2,0

YÊU CẦU VỀ KĨ NĂNG
0,25
Đảm bảo hình thức một đoạn văn nghị luận ngắn gọn, bố cục rõ
ràng, chặt chẽ; diễn đạt mạch lạc, có lập luận, lí lẽ, dẫn chứng
thuyết phục; sử dụng nhuần nhuyễn các thao tác lập luận như giải
thích, phân tích, chứng minh…
U CẦU VỀ NỘI DUNG
Thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ riêng của mình song về cơ bản
đoạn văn cần đảm bảo một số nội dung cơ bản sau:
Viết 01 đoạn văn khoảng 200 từ đảm bảo kết cấu đoạn.
Kết hợp được các thao tác nghị luận.Trình bày mạch lạc, rõ 0,25
ràng, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,…


Nội dung:
*) Giải thích:

1,0

- Ước mơ: là điều tốt đẹp ở phía trước mà con người tha thiết,
khao khát, ước mong hướng tới, đạt được.
- Theo đuổi ước mơ: Thái độ kiên trì, quyết tâm để biến ước mơ
thành hiện thực
- Bàn luận:
*) Vai trò của ước mơ:


0,5

- Ước mơ hướng con người đến những điều tốt đẹp, đến một
tương lai tươi sáng, động viên con người nỗ lực không ngừng và
ngày càng trưởng thành hơn…
- Ước mơ cũng chính là mong muốn được cống hiến sức lực của
mình cho xã hội và khi chúng ta đạt được ước mơ cũng là lúc
chúng ta được thừa nhận năng lực của mình.
- Con đường theo đuổi ước mơ vơ cùng khó khăn, không phải lúc
nào cũng dễ dàng đạt được, nhưng với những người kiên trì, bền
chí, thì ước mơ sẽ giúp cho bạn định hướng cho tương lai của
mình một cách tốt đẹp nhất.
- Ước mơ cũng không đến với những con người sống khơng lí
tưởng, thiếu ý chí, nghị lực, lười biếng, ăn bám…
- Cần phê phán những người khơng dám theo đuổi ước mơ,
khơng đủ ý chí, nghị lực theo đuổi ước mơ của mình. Những con
người đó sẽ có cuộc sống vơ nghĩa, mất phương hướng, sống
hồi, sống phí.
*) Bài học:
-

2

Nhận thức: Ước mơ có vai trị quan trọng trong cuộc sống.

- Hành động: Mỗi người cần có một ước mơ, hi vọng để theo
đuổi, cần phấn đấu, nỗ lực học tập và rèn luyện để biến ước mơ
thành hiện thực.
Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong đoạn

trích. Từ đó nhận xét về cái nhìn mang tính phát hiện về con
người và cuộc sống của nhà văn Nguyễn Minh Châu.
YÊU CẦU CHUNG:

5.0


- Thí sinh biết kết hợp kiến thức về tác giả, tác phẩm, nhân vật và
kĩ năng để viết bài nghị luận văn học.
- Bài viết có bố cục, kết cấu rõ ràng, lập luận chặt chẽ, diễn đạt
mạch lạc, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ…
- Sử dụng nhuần nhuyễn các thao tác lập luận như phân tích, so
sánh, bình luận…
YÊU CẦU VỀ KĨ NĂNG
- Đảm bài cấu trúc bài nghị luận: có mở bài, thân bài, kết luận;
diễn đạt mạch lạc,khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ…
0.5
- Xác định đúng vấn đề nghị luận:
- Triển khai vấn đề thành các luận điểm, vận dụng linh hoạt các
thao tác lập luận
-Lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.
YÊU CẦU VỀ NỘI DUNG
Bài viết đảm bảo các nội dung kiến thức cơ bản sau:
1.Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm và nhân vật
a. Tác giả: Nguyễn Minh Châu ( 1930 – 1989 ) quê ở Quỳnh
0.5
Lưu, Ngệ An
- Là một trong những cây bút tài năng của nền văn học Việt Nam
hiện đại; Một nhà văn suốt đời đi tìm cái đẹp và cái thật, tha thiết
tìm kiếm “hạt ngọc ẩn giấu nơi bề sâu tâm hồn con người”; trăn

trở về số phận của nhân dân, về trách nhiệm, tái năng, tâm huyết
của người cầm bút.
-Trước năm 1975, Nguyễn Minh Châu sáng tác theo khuynh
hướng sử thi.
- Sau 1975, Nguyễn Minh Châu có những cách tân dũng cảm và
đầy bản lĩnh. Ông trở thành một trong những cây bút tiên phong
của văn học Việt Nam thời kì đổi mới, “ Là người mở đường tinh
anh và tài năng…”
-Năm 2000, được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ
thuật
b. Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa:
- Sáng tác 1983, thời điểm “ tiền đổi mới” của văn học Việt Nam.
Tác phẩm in đậm phong cách tự sự triết lí của Nguyễn Minh
Châu. Với ngôn ngữ dung dị đời thường, truyện kể lại chuyến đi
0.25
thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc
của ông về nghệ thuật và cuộc đời.
c- Nhân vật người đàn bà hàng chài: là một khám phá, phát
hiện của nhà văn về con người trong cuộc sống mới sau chiến
tranh. Cảnh ngộ và vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật hiện lên đậm nét
qua đoạn trích .
2. Cảm nhận nhân vật trong đoạn trích
a. Một thân phận khốn khổ, bất hạnh
* Tóm tắt sự việc dẫn đến đoạn trích:


Phùng, nghệ sĩ nhiếp ảnh tình cờ chứng kiến cảnh người đàn bà 1.0
hàng chài bị chồng bạo hành một cách tàn bạo. Sự việc không chỉ
diễn ra một lần. Anh xông vào can thiệp và sự việc được đưa đến
tòa án. Phùng và chánh án Đẩu muốn khuyên người đàn bà li dị

người chồng vũ phu nhưng chị ta tha thiết chối từ. Và câu chuyện
tiếp diễn trong đoạn trích cho ta hiểu rõ hơn về nhân vật.
* Cuộc sống của nhân vật thể hiện trong đoạn trích
-Cuộc sống khó khăn, chật vật, nhọc nhằn vất vả với cái đói cái
nghèo, với sự lạc hậu và cả sự khắc nghiệt của thiên nhiên: Mong
ước duy nhất, niềm hạnh phúc lớn nhất là các con đượcj ăn no;
nhà nào cũng trên dưới chục đứa con; nỗi lo thường trực là biển
nổi phong ba
- Nạn nhân của bạo hành gia đình, của thói vũ phu: Nỗi khổ lớn
nhất, sự dày vị khốn khổ, tủi nhục nhất là sự bạo hành của người
chồng: Bất kể lúc nào thấy khổ quá là lão chồng xách chị ra đánh,
ngay trước mặt các con
=> Cảnh ngộ, nỗi bất hạnh của người đàn bà không phải do chiến
tranh, khơng phải vì chế độ mà đến từ cuộc sống đời thường với
gánh nặng mưu sinh.
b. Vẻ đẹp khuất lấp trong tâm hồn.
- Thấu trải lẽ đời ,hiểu rõ sự khắc nghiệt của cuộc mưu sinh, nhất 2.0
là trên biển: Con thuyền cần phải có một người đàn ông chèo
chống lúc biển nổi sóng gió phong ba; gia đình cần phải có một
người đàn ơng để cùng làm ăn nuôi đàn con trên dưới chục đứa.->
Đây là một phần lí do để chị kiên quyết khơng li dị chồng
- Giàu lịng vị tha, tình u thương và đức hi sinh
+ Tự nhận lỗi về mình để chấp nhận cái khổ như một lẽ đương
nhiên, một bổn phận: Ông trời sinh ra người đàn bà …gánh lấy
cái khổ-> Bào chữa cho hành vi bạo hành của chồng
+ Sống vì con, cho con chứ khơng phải cho mình: Chấp nhận
những trận đòn, chấp nhận người chồng vũ phu, chấp nhận nhọc
nhằn lam lũ …vì con: Đàn bà trên thuyền chúng tooiphair sống
cho con chứ khơng thể sống cho mình như ở trên đất được. Niềm
vui lớn nhất cũng gắn với các con, vui vì đàn con được ăn no:

Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tơi chúng nó được ăn no.
+ Chắt chiu hạnh phúc gia đình để yêu thương chồng, con, chịu
đựng tất cả những nhọc nhằn, bất hạnh của đời mình: Người đàn
bà bỏ qua những ngày đói chỉ ăn xương rồng luộc chấm muối, bỏ
qua những trận địn của người chồng độc dữ để ln ghi nhớ và
trân trọng giây phút vợ chồng con cái hòa thuận vui vẻ.
 Đây là những phẩm chất, những nét đẹp khuất lấp sau vẻ
ngồi thơ kệch, lam lũ, khốn khổ của người đàn bà hàng
chài, những vẻ đẹp trong cuộc sống đời thường.
0.25
c. Đánh giá:


- Trong đoạn trích, dù chỉ qua vài đối thoại nhưng cuộc sống,
cảnh ngộ và những phẩm chất cao đẹp của nhân vật người đàn bà
hàng chài hiện lên đậm nét và ám ảnh người đọc.
- Ngòi bút Nguyễn Minh Châu vừa chân thực vừa trĩu nặng niềm
trăn trở, day dứt về số phận con người giữa những bộn bề của
cuộc sống đời thường.
3. Nhận xét về cái nhìn mang tính phát hiện của Nguyễn Minh
Châu về con người và cuộc sống
-Cuộc sống hiện ra với muôn mặt, với những góc khuất, những 0.5
nghịch lí. Bi kịch của người đàn bà hàng chài, dơng tố trong gia
đình họ là một phần tất yếu không thể tránh khỏi trong cuộc mưu
sinh. Và cũng khơng thể dùng lịng tốt hay luật pháp để giải
quyết.
-Con người cũng được khám phá trong cái muôn mặt đời thường:
ở mặt này là sự lạc hậu, là sự nhẫn nhục cam chịu đến vơ lí; ở góc
khác lại là sự từng trải, thấu hiểu lẽ đời, là sự độ lượng vị tha, đức
hi sinh vơ bờ. Đó là cái nhìn mang tính đa diện, nhiều chiều của

Nguyễn Minh Châu để phát hiện ra vẻ đẹp ẩn giấu trong bề sâu
tâm hồn, những vẻ đẹp khuất lấp giữa bụi bặm đời thường.
 Lưu ý: Giám khảo chỉ cho điểm tối đa khi phần trả lời đảm bảo yêu cầu về nội
dung và diễn đạt mạch lạc. Khuyến khích những bài thể hiện sự sáng tạo riêng , có
ý nghĩa trong cách hiểu và trình bày.