SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM


VẬN DỤNG PHƯƠNG TIỆN, THIẾT
BỊ DẠY HỌC ĐỂ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG TIẾT HỌC ÂM NHẠC
THƯỜNG THỨC Ở TRƯỜNG THCS

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

I/THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN

1. Họ và tên: Đoàn Duy Thìn
2. Ngày tháng năm sinh: 25 / 08 / 1978
3. Nam, nữ: Nam
4. Địa chỉ: Tổ 14 khu 10 thị trấn Tân Phú – Tân Phú - Đồng Nai
5. Điện thoại (CQ) 0613.856.483 ĐTDĐ 0902.632.686
6. Fax: 0613.856.483
7. Chức vụ: Giáo viên - Tổng phụ trách Đội

8. Đơn vị công tác: Trường phổ thông DTNT liên huyện Tân Phú –
Định Quán

II/TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân cao
đẳng
- Năm nhận bằng: 1999
- Chuyên ngành đào tạo: Nhạc - Hoạ

III/KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Tổ chức các hoạt động công
tác Đội, giảng dạy môn Âm nhạc
- Số năm có kinh nghiệm: 12 năm
- Các kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:
+ Tổ chức thực hiện chương trình phát thanh măng non trong
Liên Đội
+ Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy phân môn Âm
nhạc thường thức ở trường THCS.
+ Một số biện pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng và hiệu
quả các chương trình phát thanh măng non trong liên đội.
+ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc tổ chức
các hoạt động trò chơi dân gian trong nhà trường.
+ Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc tổ chức
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS.
+ Vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học để nâng cao chất
lượng tiết học âm nhạc thường thức ở trường THCS.










I/ LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Từ mục tiêu của môn học, chúng ta hiểu rằng: Môn âm nhạc ở trường
THCS không nhằm đào tạo những người làm nghề âm nhạc, những diễn
viên, những nhạc sĩ hay ca sĩ mà mục đích chính là thông qua môn học này
để tác động vào đời sống tinh thần của các em nhằm thực hiện nhiệm vụ
giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Muốn làm được điều đó
nhất thiết các em phải được tiếp cận với âm nhạc đích thực, bản thân các em
phải là người được trực tiếp tham gia ca hát, được nghe nhạc chứ không
phải là được nghe những bài học lí thuyết khô cứng xoay quanh những kí
hiệu âm nhạc đơn thuần.
Tuy môn âm nhạc trong trường THCS với tư cách là một môn học có
đặc thù riêng, mục đích của nó nhằm trang bị cho các em những kiến thức kĩ
năng giúp khơi dậy sự say mê sáng tạo trong hoạt động âm nhạc, làm cho
đời sống tinh thần của các em thêm phong phú, tạo điều kiện để các em
tham gia vào các hoạt động khác của nhà trường.
Âm nhạc là một bộ môn năng khiếu giúp học sinh cảm thấy thoải mái,
vui vẻ hơn sau những giờ học căng thẳng từ đó phần nào thúc đẩy phong
trào văn hóa văn nghệ trong lớp, trong trường thêm vui tươi lành mạnh,
song giảng dạy âm nhạc cho tất cả các đối tượng cũng cần có phương pháp,
nghệ thuật để truyền tải được nội dung vì đa số học sinh có năng khiếu là rất
ít.
Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm tích cực hóa quá trình học tập của
học sinh thì ngoài sự nghiên cứu về phương pháp truyền giảng, phương
pháp tổ chức lớp học mỗi giáo viên cần phải nghiên cứu sử dụng các thiết bị
dạy học, nhất là các phương tiện về công nghệ thông tin, các phần mềm hổ

trợ dạy học để ứng dụng.
Một trong những yếu tố dễ nhận thấy nhất là một giờ học có ứng dụng
các phương tiện thiết bị dạy học thì việc truyền đạt kiến thức - luyện tập kỹ
năng học sinh dễ tiếp thu bài, giờ học sinh động, lôi cuốn các em và chất
lượng giờ học được nâng cao.
Tất cả các môn học đều có những nét đặc thù khác nhau, vì vậy việc vận
dụng các thiết bị công nghệ và phần mềm tin học cũng khác nhau, nhưng
nhìn chung vận dụng các thiết bị trong dạy học là một việc làm hết sức cần
thiết nhằm nâng cao chất lượng dạy học và từng bước đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng hiện đại hoá, không những đáp ứng nhu cầu bộ môn mà
còn dần dần tạo cho học sinh làm quen với phương pháp học tập hiện đại,
giáo viên cũng từng bước nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ của mình để đáp ứng
với yêu cầu công tác trong thời đại mới.
Để xây dựng và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh là cả
một quá trình học tập, rèn luyện, vì thế nhất thiết các em phải được tiếp xúc
nghe nhạc và phải biết cảm nhận vẻ đẹp nét tinh hoa âm nhạc của dân tộc,
các ca khúc truyền thống, cách mạng và các tác phẩm chọn lọc từ kho tàng
âm nhạc của các nhạc sĩ trong nước và thế giới cũng như các nhạc cụ dân

tộc Việt Nam và nhạc cụ thế giới, đem tới cho các em niềm vui và những
cảm xúc cao thượng, để giúp học sinh học tập tốt phân môn âm nhạc thường
thức thì cần phải vận dụng các phương tiện thiết bị dạy học ứng dụng trong
giảng dạy ở trường phổ thông. Từ các vấn đền đó tôi mạnh dạn chọn đề tài
“Vận dụng phương tiện, thiết bị dạy học để nâng cao chất lượng tiết học
âm nhạc thường thức ở trường THCS”
II/ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận.
Môn âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những người
làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ, hay lí luận âm
nhạc … mà mục đích chính thông qua môn học để tác động vào đời sống

tinh thần của các em, góp phần cùng với môn học khác thực hiện nhiệm vụ
giáo dục của nhà trường phổ thông cũng như mục tiêu cấp học
Nhiệm vụ giáo dục thẩm mĩ trong nhà trường phổ thông là một trong
những bốn mặt giáo dục quan trọng: Đức – Trí – Thể – Mĩ .
Âm nhạc là những môn học chủ công để thực hiện giáo dục thẩm mĩ .
Cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình
diễn tạo nên những hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ
làm rung động lòng người, hướng con người tới Chân - Thiện - Mĩ .
Một số hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc đối với học sinh THCS là:
+ Dạy cho các em biết hát một số bài hát quy định trong chương trình
từng khối lớp
+ Biết một số kí hiệu ghi chép nhạc và bước đầu biết thể hiện những bài
tập đọc nhạc đơn giản.
+ Biết một số tác giả , tác phẩm âm nhạc tiêu biểu trong nước và thế
giới . Có hiểu biết thông thường về dân ca, một số nhạc cụ dân tộc và nhạc
cụ thế giới, về các hình thức biểu diễn âm nhạc , mối quan hệ và tác dụng
của âm nhạc đối với đời sống xã hội, chính vì thế cần phải nâng cao chất
lượng hiểu biết về âm nhạc nói chung và phân môn âm nhạc nói riêng trong
trường phổ thông.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài.
2.1 Xác định mục tiêu chung của môn âm nhạc ở trường THCS:
Chương trình THCS môn âm nhạc được Bộ GDĐT ban hành quy trình
mục tiêu như sau:
+ Hình thành và phát triển năng lực và cảm thụ Âm nhạc của học sinh
tạo cho các em có trình độ văn hoá âm nhạc nhất định, góp phần giáo dục
toàn diện hài hoà nhân cách.
+ Khích lệ học sinh hăng hái tham gia hoạt động âm nhạc làm cho đời
sống tinh thần phong phú, lành mạnh tạo điều kiện cho các em bộc lộ và
phát triển năng khiếu.


+ Mở rộng hiểu biết về truyền thống âm nhạc Việt Nam và tinh hoa âm
nhạc thế giới góp phần bồi dưỡng đạo đức, trí tuệ, tạo không khí vui tươi
lành mạnh
2.2 Xác định nội dung cơ bản của phân môn Âm nhạc thường thức:.
Phân môn Âm nhạc thường thức là một trong ba phân môn của môn
học Âm nhạc ở trường THCS, có 4 dạng bài là:
- Giới thiệu nhạc cụ.
- Giới thiệu các hình thức biểu diễn.
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Một số vấn đề của đời sống âm nhạc.
Những dạng bài trên có đặc điểm và tính chất khác nhau, do đó mỗi
dạng bài nên theo một qui trình dạy học riêng. Mỗi nội dung Âm nhạc
thường thức đã chứa đựng tính văn hoá âm nhạc(thưởng thức, đánh
giá,nghe-xem ca nhạc,thị hiếu âm nhạc,tham gia và hưởng ứng các hoạt
động âm nhạc, những kiến thức sơ giản về âm nhạc ….) Dạy tốt mỗi nọi
dung của phân môn Âm nhạc thường thức chính là góp phần vào việc hình
thành trình độ văn hoá âm nhạc nhất định cho học sinh theo như mục tiêu
môn học đề ra.
2.3 Xác định ý nghĩa và nhiệm vụ của phân môn Âm nhạc thường thức:
a. Ý nghĩa:
- Giúp cho học sinh có thêm những hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc, tác
dụng của âm nhạc đối với đời sống…
- Học sinh được bồi dưỡng về thị hiếu, thẩm mỹ và nâng cao năng lực,
cảm thụ âm nhạc, xác định trách nhiệm trong việc xây dựng một nền văn
hoá tiên tiến đậm đag bản sắc dân tộc.
b. Nhiệm vụ:
- Dạy học âm nhạc thường thức phải đem tới cho học sinh những kiến
thức âm nhạc dễ hiểu, phổ thông, nhưng không đơn thuần bằng sự thuyết
giảng mà học sinh phải được nghe và nhìn cụ thể.
- Dạy học âm nhạc thường thức phải chuyển tải được tất cả những nội

dung được quy định trong chương trình dạy học.
2.4 Phương pháp dạy học âm nhạc thường thức:
Từ những dạng bài trên yêu cầu Giáo viên vận dụng những phương
pháp dạy học sau:
Đọc và kể chuyện âm nhạc: Giới thiệu tên truyện, tên tác giả - kể hay
đọc truyện - đặt câu hỏi xung quanh nội dung truyện - Gv tóm tắt nội dung
nhấn mạnh các ý tưởng giáo dục - cung cấp thêm những thông tin của
truyện…

Giới thiệu tác giả, tác phẩm: Giới thiệu về thân thế và sự nghiệp nhạc sĩ,
xem hình ảnh, nghe trích đoạn, nghe tác phẩm tiêu biểu…
Bài viết trong phân môn âm nhạc thường thức: giúp các em sử dụng
đúng thuật ngữ âm nhạc, thuyết trình luôn minh hoạ bằng âm nhạc. Ví dụ
nói về bài hát dân ca: phải cho nghe minh hoạ một bài hát nào đó…
2.5 Phương tiện và đồ dùng dạy học cho phân môn âm nhạc thường
thức:
Để dạy học tốt nội dung âm nhạc thường thức ở trường THCS cần có
những phương tiện và đồ dùng dạy học như:
- Tranh ảnh.
- Băng, đĩa nhạc.
- Nhạc cụ.
- Máy nghe nhạc, máy nghe nhìn,
- Giáo án điện tử (Microsft office powerpoint -Đèn chiếu Overhead.
Video-projector. Phần mềm dạy học. Công nghệ kiểm tra trên vi tính.)
- Sử dụng Internet.
- Các tư liệu tham khảo…
Dạy âm nhạc thường thức không thể chỉ dạy bằng lời giảng của mình,
muốn đạt hiệu qủa cao, giáo viên phải cố gắng minh hoạ bằng âm thanh,
hình ảnh… Để thực hiện tất cả nội dung nêu trên cần phải thay đổi mới
phương pháp giảng dạy, việc giáo viên chuẩn bị phương tiện cho tiết dạy âm

nhạc thường thức, trong điều kiện các trường THCS hiện nay, thiết bị dạy
học tuy cũng có nhưng chưa đầy đủ, và chưa thể đáp ứng yêu cầu như mong
muốn.
3. Giải pháp thực hiện đề tài:
3.1 Định hướng cho việc học của học sinh .
- Tất cả học sinh tìm hiểu về âm nhạc dân gian.
- Tìm hiểu về các nhạc cụ dân tộc và nhạc cụ thế giới.
- Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm chọn lọc của các nhạc sĩ trong và ngoài
nước
- Nêu những cảm nhận riêng của mình qua các tác phẩm đã được nghe
* Về kiến thức:
- Học sinh nắm được kiến thức văn hóa âm nhạc
- Nắm được những tác phẩm chọn lọc
- Nắm được một số tác giả đã gióp phần trong nền âm nhạc
- Nắm được âm nhạc văn hóa dân tộc và các nhạc cụ dân tộc
* Về kĩ năng:

- Tập cho học sinh biết nghe và cảm nhận được bài hát và âm thanh các
nhạc cụ
* Về thái độ:
- Qua học nhạc, giáo dục cho các em có tình cảm trong sáng lành mạnh,
hướng tới những điều thiện và cái đẹp trong cuộc sống.
- Yêu thích nghệ thuật âm nhạc và có ý thức tham gia các hoạt động âm
nhạc trong và ngoài nhà trường.
3.2 Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần phát huy tính tích cực, chủ
động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho các em.
Thực chất của việc học tập là chuỗi vấn đề được đặt ra, được nhận thức
rồi được đặt ra và được ra mục tiêu ở mức độ cao hơn, đặc trưng của học
môn âm nhạc chủ yếu là thực hành, thực hành là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt
quá trình dạy và học. Thông qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để

củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách
tối ưu (tránh thời gian chết) để tất cả học sinh được nhìn, nghe và luyện tập
nhiều. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học, giáo viên đặt ra nhiều câu
hỏi vừa sức đối với học sinh, học sinh dể hiểu, dể nhớ, hay cho các em nghe
hay tự thể hiện nhiều thì học sinh sẽ rất có hứng thú học tập và giờ dạy sẽ
đạt kết quả cao hơn.
3.3 Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học:
Tránh cách dạy thông báo khô khan tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc
đặc trưng môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp, giờ học âm nhạc
phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm: học vui - vui học.
Tránh dạy lý thuyết trừu tượng và dạy tập đọc nhạc nặng nề, căng thắng.
Phải vận dụng mọi phương pháp để cải tiến cách dạy từng phân môn.
Theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh. Bổ sung sáng tạo
thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hoá cách thức truyền đạt ở
mỗi bài học mỗi tiết dạy.
Phân môn Âm nhạc thường thức ở trường THCS, thường bao gồm các
nội dung: Giới thiệu nhạc cụ, giới thiệu các hình thức biểu diễn, giới thiệu
tác giả, tác phẩm, nghe nhạc và một số kiến thức liên quan đến đời sống âm
nhạc. để tạo ra hứng thú cho học sinh giáo viên có thể áp dụng các phương
pháp như:
Đọc truyện, kể chuyện.
Xem tranh và giải thích
Nghe băng nhạc hoặc giáo viên tự trình bày tác phẩm.
Trường hợp đọc, kể chuyện theo sách có thể giáo viên đọc cho cả lớp
nghe. Nếu cần tóm tắt ý chính và nêu câu hỏi cho học sinh trả lời. Bài nào
có tranh minh hoạ thì giáo viên nên sưu tầm và phóng to những hình vẻ
trong sách treo lên bảng.

Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh những ý chính để gây ấn tượng cho
các em.

Bên cạnh đó lời nói, giọng hát, phong cách của giáo viên là hết sức
quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây nên hứng thú học tập đối với
học sinh.
3.4 Trong quá trình giảng dạy cần đưa vào một số trò chơi để vừa nâng
cao hiệu quả bài học, vừa tạo hứng thú cho học sinh.
Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên dành ít thời gian tổ
chức trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học. Trong âm nhạc có
rất nhiều trò chơi nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh, nhưng trò chơi
phải phù hợp với từng bài học cụ thể.
Ví dụ:
Trong học hát có trò chơi “Nhìn tranh đoán tên bài hát”, “Nghe nhạc
đoán bài hát”, “nghe tiết tấu đoán câu hát”, “nghe tiếng đàn đoán nhạc
cụ”…
3.5 Giáo viên phải biết sử dụng phương tiện dạy học một cách thành
thạo, đó là một yếu tố gây cảm hứng học tập cho học sinh.
Một giờ học sinh động, giáo viên không thể không sử dụng phương tiện
dạy học. Đồ dùng dạy học phổ biến đó là sách giáo khoa, nhạc cụ và tranh
ảnh. Các phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng cho phù hợp với nội
dung từng bài học. Biết minh hoạ một cách nhuần nhuyễn, thú vị thì sẽ kích
thích được hứng thú học tập của các em.
Qua quá trình dạy học đã cho thấy, nếu chỉ lặp đi lặp lại những kiến
thức và nội dung trong sách giáo khoa thì học sinh sẽ không hứng thú học
tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát huy được. Mặt khác
nêu biết kết hợp và lồng ghép phù hợp một số nội dung ngoài sách giáo
khoa thì tiết học sẽ rất hấp dẫn và sinh động. Vì vậy giáo viên cần phải biết
kết hợp kiến thức sách giáo khoa nhưng cũng cần mở rộng kiến thức một
cách khoa học. Đặc biệt với môn âm nhạc. Giáo viên dạy âm nhạc không có
nhạc cụ, không biết sử dụng nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán, hiệu
quả bài dạy sẽ không cao.
Các mẫu chuyện tranh ảnh đòi hỏi giáo viên phải có để minh hoạ thêm

cho học sinh, ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các phương tiện học tập
như: sách, vở, bút
3.6 Tăng cường các hoạt động ngoại khóa về âm nhạc trong nhà
trường:
- Bằng các hình thức tổ chức nhiều Hội thi văn nghệ về các chủ đề, các
buổi ngoại khoá âm nhạc nói về các nhạc sĩ giúp cho học sinh có niềm
say mê hứng thú trong học tập, qua đó nhằm phát hiện những học sinh có
năng khiếu âm nhạc và bồi dưỡng cho các em phát huy khả năng âm nhạc
của mình.

- Hướng cho học sinh tiếp cận gần gũi với âm nhạc, tập cho học sinh
hát những bài hát ngoại khóa có nội dung rất gần gũi với học sinh, mang
tính đoàn kết, thân thương, sau đó tập cho học sinh nghe nhạc qua các tác
phẩm chọn lọc của các nhạc sĩ nổi tiếng trong nước và ngoài nước, tập cho
học sinh hiểu biết cảm nhận nét đẹp tinh hoa của âm nhạc dân tộc và các
nhạc cụ dân tộc, nhạc cụ thế giới.
- Tìm hiểu sự hiểu biết của học sinh đã tiếp thu đến đâu, đã hiểu biết
sâu rộng hay chưa để truyền đạt cho học sinh theo từng đối tượng và tính
vừa sức chung của từng lớp học mang tính chất khả thi.
4. Tìm hiểu các phần mềm hỗ trợ soạn giảng phân môn âm nhạc
thường thức sử dụng thiết bị, phương tiện CNTT.
Mỗi phần mềm có một vai trò và chức năng riêng, nên khi soạn giảng
người soạn cần nắm vững vai trò chức năng của từng phần mềm nhờ đó việc
soạn giảng sẽ không tốn nhiều thời gian và giáo án trở nên phong phú và
sinh động hơn.
4.1 Vai trò của phần mềm Sound Forge 7.0 trong soạn giảng;
Phần mềm Sound Forge 7.0 được xem là phần mềm có vai trò cơ bản
nhất trong việc xử lý âm thanh để phục vụ bài học.
Sound Forge 7.0 đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình soạn giảng
của phân môn âm nhạc, giúp người soạn có thể biên tập nhiều trích đoạn bài

hát với nhau để giới thiệu hơn nữa Sound Forge 7.0 còn có thể cho phép
người soạn lồng ghép các âm thanh với nhau rất tốt cho việc giới thiệu về
các hình thức âm nhạc như hát bè, hòa âm…
VD: cắt các trích đoạn bài hát của nhạc sĩ để giới thiệu…
4.2 Vai trò của phần mềm Photoshop trong soạn giảng:
Phần mềm Photoshop bao gồm rất nhiều hiệu ứng về hình ảnh, đây là
phần mềm chuyên về xử lý hình ảnh mạnh mẽ và dễ xử dụng nhât. Đối với
soạn giảng thì đây là một ứng dụng không thể thiếu trong các bài giới thiệu
về tác giả, các hình ảnh minh họa phong phú theo nội dung bài học.
Photoshop đóng vai trò quan trọng trong việc soạn giảng, giúp người
soạn minh họa hình ảnh một cách sinh động, người soạn có thể cắt bỏ những
nội dung tranh ảnh không cần thiết hoặc thêm hay lồng ghép tùy ý nội dung
bức ảnh. Ngoài ra người soạn có thể dùng Photoshop để thiết kế một hình
nền background một cách đơn giản và nhanh chóng.
VD: dùng Photoshop để chỉnh sửa hình ảnh nhạc sĩ theo bài học hoặc
ghép các hình ảnh biểu diễn về nhạc cụ theo nội dung bài học.
4.3 Vai trò của phần mềm Video Edit Magic trong soạn giang:

Phần mềm Video Edit Magic là một phần mềm nhỏ gọn, dễ xử dụng
trong việc biên tập lại những đoạn phim minh họa một cách hợp lý theo nội
dung giới thiệu.
Video Edit Magic đóng vai trò quan trọng trong việc soạn giảng phân
môn âm nhạc thường thức, giúp người soạn thiết kế minh họa một đoạn
phim (Video) minh họa một cách sinh động phù hợp nội dung bài giảng.
VD: Bài 2 - tiết 6: Nhạc sĩ Hoàng Vân và bài hát Hò kéo pháo
Người soạn có thể dùng phần mềm Video Edit Magic biên tập lại
thước phim tư liệu về chiến tranh, lấy hình ảnh các chiến sĩ đang kéo pháo
vào mặt trận…rồi chèn vào giáo án trên nền Powerpoint.
4.4 Vai trò của phần mềm Herosoft trong soạn giảng:
Phần mềm Herosoft dùng để cắt đoạn phim phù hợp với nội dung bài

giảng để đưa vào trình chiếu một cách hiệu quả.
VD: Bài 4 – tiết 14(âm nhạc 6) Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc,
ngoài những hình ảnh về các nhạc cụ được giới thiệu trong SGK, GV có thể
cắt các đoạn biểu diễn trong VCD về các nhạc cụ giới thiệu.
4.5 Vai trò của phần mềm Powe Point trong soạn giảng
Phần mềm PowePoint là phần mềm cơ bản trong việc giảng dạy bằng
CNTT, nhằm để trình chiếu và làm nền cho tất cả ứng dụng các phần mềm
khác, như trên nền Powe Point người soạn có thể liên kết hiệu quả các hiệu
ứng âm thanh (*.wav), videoclip(*avi), hình động (*.git)…
PowePoint, thực sự là một công cụ hữu ích cho việc thiết kế một bài
thuyết trình trong các hội nghị và đặc biệt là trong giảng dạy, dễ sử dụng,
nhiều hiệu ứng tương thích phù hợp trình diễn đẹp, màu sắc phong phú, dễ
bố trí các slide theo ý muốn, liên kết dễ dàng giữa các slide và sử dụng Font
chữ, size tùy thích.
Với phần mềm này trong quá trình soạn giảng giáo viên có thể để trình
chiếu nội dung bài học và củng cố bài bằng trò chơi giải ô chữ…nhằm khắc
sâu kiến thức cho học sinh.
*Tóm lại:
Thực tế giờ học âm nhạc thường thức là sự tích hợp nghe và cảm nhận
âm nhạc và những kiến thức văn hóa âm nhạc, nên người giáo viên cần giúp
cho học sinh phát huy được những suy nghĩ, tư tưởng, những hiểu biết và
hành động của mình nhằm nâng cao kết quả học tập và hình thành những
năng lực riêng biệt của mỗi em. Do đó, người giáo viên dạy môn âm nhạc
nếu vận dụng đúng chức năng các phương tiện dạy học sẽ giúp cho học sinh
tiếp thu được tốt hơn, mang tính tích cực hơn trong việc tìm tòi, khám phá

các tác phẩm âm nhạc phù hợp với lứa tuổi, từ đó truyền vào tâm hồn các
em những ngọn lửa đam mê trong sáng, đó chính là nền tảng góp phần quan
trọng trong việc hình thành nhân cách sau này.
MỘT SỐ TIẾT DẠY MINH HỌA VỀ ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC

SỬ DỤNG THIẾT BỊ, PHƯƠNG TIỆN TRÌNH CHIẾU CNTT ĐỂ DẠY
HỌC
VD 1: Tiết 6 Âm nhạc 9: giới thiệu nhạc sỹ Trai – cốp xki
[
* Giới thiệu đất nước Nga: Gv chiếu một vài hình ảnh về đất nước Nga
xinh đẹp











Trai-cốp - xki và vợ
Pi-ốt I-lich Trai-cốp-xki
(1840 - 1893)



1. Giới thiệu về Nhạc sỹ Trai-cốp-xki
a. Tiểu sử:
- Nhạc sĩ Trai-cốp-xki sinh ngày 25-4-1840 tại vùng Uran, mất ngày
25-10-1893 tại Xanh Pê-téc-bua.
- Năm 10 tuổi ông đã bắt đầu sáng tác.
- Tác phẩm mang đậm bản sắc độc đáo của âm nhạc dân tộc Nga.
- Ông để lại trong di sản âm nhac nhân loại nhiều tác phẩm quí về

nhạc kịch, vũ kịch, giao hýởng, hợp xýớng, ca khúc, Ví dụ: Vũ kịch Hồ
thiên nga, nhạc kịch Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin, bản giao hýởng số 6,
b. Các tác phẩm: 10 vở nhạc kịch, 3 vở vũ kịch, 6 giao hưởng, 3 Công-
xéc-tô cho piano, 2 bản xô-nát, trên 100 khúc nhạc cho piano, hàng trăm
bản rô-măng.
* Giới thiệu các đoạn phim VCD Hình ảnh Vũ kịch Hồ Thiên Nga, âm
nhạc của Trai-cốp-xki































2. Giới thiệu tác phẩm: Cô gái miền đồng cỏ
Giáo viên giới thiệu bài hát được cấu tạo bởi 2 đoạn nhạc.
Đoạn 1 gồm 2 câu nhạc, đường nét giai điệu tạo cho người nghe cảm
giác hơi buồn, hơi cô đơn trong miền không gian tĩnh lặng, thật bao la của
những cánh đồng Nga.
Đoạn 2 gồm 2 câu nhạc, âm nhạc không ổn định diễn tả tâm trạng khá
phức tạp của con người - nỗi xúc động, cảm giác bối rối, nôn nao trong phút
chia tay đầy lưu luyến.
Giáo viên chiếu lại các hình ảnh về đất nước Nga xinh đẹp, đồng
thời kết hợp cho học sinh nghe bài hát Cô gái miền đồng cỏ.

Bài dạy Tiết 14 lớp 8:
ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC: MỘT SỐ NHẠC CỤ DÂN TỘC
I. MỤC TIÊU :
- Kiến thức: Tìm hiểu về một số nhạc cụ dân tộc.

- Kỹ năng: Học sinh nhận biết tên các loại nhạc cụ dân tộc qua âm
thanh và hình ảnh.
- Thái độ: Qua bài âm nhạc thường thức HS nắm được kiến thức sơ
lược về một số nhạc cụ dân tộc ở Việt Nam. Càng thêm yêu quý và tự hào
về nền văn hoá đã có từ lâu đời của dân tộc.

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên.
- Đàn organ
- Máy vi tính, máy chiếu (Projector)
- Hình ảnh minh họa 1 vài nhạc cụ dân tộc.
- Đoạn phim tài liệu một số nhạc cụ dân tộc
2. Học sinh.
- Sách giáo khoa.
- Vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới.
Giới thiệu bài: (1 phút) Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong
cuộc sống mỗi con người chúng ta. Nền âm nhạc của Việt Nam mang đậm
tính dân tộc, nó được phát triển và truyền từ đời này sang đời khác. Từ các
điệu quan họ Bắc Ninh cho tới những bài ca cổ Nam bộ, đâu đâu cũng phát
triển một nền âm nhạc riêng của từng vùng miền. Và trong nền âm nhạc
nước nhà, tuy phong phú đa dạng nhưng cũng không thể nào thiếu được sự
góp mặt của các loại nhạc cụ. Có bao giờ các em đã từng thắc mắc xem, có
bao nhiêu loại nhạc cụ đang tồn tại trong kho tàng âm nhạc Việt Nam?
Tiến trình bài dạy:

Hoạt động của GV HĐ của HS Nội dung

- GV giới thiệu: Việt Nam
cũng như các nước trên thế
giới, cũng biết tự làm cho
mình những nhạc cụ riêng
* Cồng, chiêng.
- GV trình chiếu hình ảnh

cồng, chiêng,

- HS lắng nghe



- HS xem quan
sát
Âm nhạc thường thức
1. Cồng, chiêng:




?Cồng, chiêng là nhạc cụ
thuộc bộ nào?
?Cồng, chiêng được làm
bằng gì?
- GV cho HS xem một số
hình ảnh cồng chiêng.
- GV trình chiếu cho HS
xem đoạn phim tài liệu
cồng, chiêng.
?Âm thanh cồng, chiêng
vang như thế nào?
+GV: Lúc đầu cồng,
chiêng chỉ dùng trong tế lễ
thần linh, sau này mới
được dùng trong các lễ hội
dân gian.

GV cho HS ghi bài






*Đàn T’rưng:
- GV giới thiệu : Ở Việt
Nam cũng như các nước
trên thế giới biết dùng tre
nứa để làm nhạc cụ độc
đáo như ở Tây Ngun.
Đó là đàn t’rưng.
- GV trình chiếu cho Hs
xem hình ảnh.
?Đàn t’rưng được làm
bằng gì?
?Các ống nứa cấu tạo như
thế nào?
- GV trình chiếu cho HS
nghe ,xem đoạn phim về
- Thuộc bộ gõ

- Đồng thau

- HS xem tranh
ảnh
-HS nghe và tìm
hiểu âm thanh

cồng, chiêng.
-Vang như tiếng
sấm rền
-HS nghe theo
dõi


HS ghi bài vào
vở






- HS lắng nghe




- HS xem quan
sát
- Ống nứa

- To, nhỏ, dài,
ngắn khác nhau
- HS nghe và xem
phim tìm hiểu






-Cồng, chiêng là nhạc cụ
dân tộc thuộc bộ gõ, được
làm bằng đồng thau
-Âm thanh cồng, chiêng
vang như tiếng sấm rền
-Ngày 25/11/2005 được
UNESCO công nhận”văn
hóa cồng, chiêng Tây
Nguyên" là kiệt tác truyền
khẩu phi vật thể của nhân
loại
2. Đàn T’rưng



đàn t’rưng.
?Âm sắc đàn t’rưng như
thế nào?

- GV cho HS ghi





*Đàn đá
- GV: Đàn đá là loại nhạc

cụ cổ nhất Việt Nam.
- GV trình chiếu cho HS
xem hình ảnh đàn đá
?Đàn đá được làm bằng
gì?
?Kích thước đàn đá như
thế nào?
- GV trình chiếu cho HS
xem và nghe đoạn phim tài
liệu về đàn đá.
Gv cho HS nghe và xem
đoạn phim tài liệu.
?Âm thanh như thế nào?
*Đàn đá được giới thiệu
trong và ngồi nước




- GV cho HS ghi





- Hơi đục, tiếng
khơng vang to,
xa
- HS ghi bài vào
vở





- HS tìm hiểu

- HS xem quan
sát
- Bằng thanh đá
dày, mỏng, dài,
ngắn khác nhau.

- HS nghe và tìm
hiểu

- HS nghe và xem
phim tìm hiểu.
- Âm thanh cao
nghe thánh thót,
xa xăm. Âm vực
trầm nghe như
tiếng dội của
vách đá .


- HS ghi bài






-Đàn t’rưng được làm
bằng các ống nứa to, nhỏ,
dài, ngắn khác nhau và
dùng dùi để gõ.
-Âm sắc của đàn t’rưng hơi
đục, tiếng không vang to,
không vang xa. Khi nghe ta
cảm giác như tiếng suối
róc rách, thác đổ, tiếng
xào xạc của rưng tre nứa
khi gió tho
åi
3. Đàn đá:




- Đàn đá là nhạc cụ gõ cổ
nhấtt của Việt Nam, được
làm bằng các thanh đá với
kích thước dài, ngắn , dày,







mỏng khác nhau

- Ở âm vực cao, tiếng đàn
đá thánh thót xa xăm. Ở
âm vực trầm, đàn đá vang
như tiếng dội của vách đá.

IV/ CỦNG CỐ, DẶN DỊ
- Giáo viên tổ chức trò chơi “Bí mật kim tự tháp” để củng cố kiến thức
cho học sinh
- HS học thuộc bài hát “Tuổi hồng”, “Hò ba lí”.
- HS đọc chính xác cao độ và lời ca bài TĐN số 1, 2, 3 và số4.
- Ơn tập hết phần nhạc lí nhạc lí

* Tổ chức trò chơi



CÁCH CHƠI Ơ CHỮ BÍ MẬT
1. Trả lời các câu hỏi từ thấp đến cao ( câu 1 đến câu 6)
2. Mỗi đáp án đúng có hình ảnh minh họa và có một chữ ký tự ứng với
ơ chữ bí mật.
3. Cuối cùng giải ơ chữ bí mật

1
2
3
5
4
6

Ô CHỮ BÍ MẬT

TRÒ CHƠI BÍ MẬT KIM TỰ THÁP











2
3

5
4
6

U

Ô CHỮ BÍ MẬT

1.

Nhạc c
ụ
ï thùng đàn như mặt trăng ?

Đàn


Ng
u
yệt

2
3
5
4
6

U

A

Ô CHỮ BÍ MẬT

2.Nhạc cụ có ba dây dùng phím để gảy ?

Đàn

Ng
u
yệt

Đàn T
a
m
















Đàn
N
hò

2
5
6

U

A

B

N

Ô CHỮ BÍ MẬT


4. Nhạc cụ có hai dây dùng cung vó để kéo ?


Đàn

Ng
u
yệt


Đàn T
a
m

Đàn

Tì
B
àø

2
5
4
6

U
A

B


Ô CHỮ BÍ MẬT

3.Nhạc cụ Trong đó có từ trái nghóa với từ “ông” ?

Đàn

Ng
u
yệt

Đàn T
a
m

Đàn

Tì
B
àø

















Đàn
N
hò

2
U

A

B

N

A

Đ

Ô CHỮ BÍ MẬ
T

6.Nhạc cụ bằng đồng ở thời kỳù Đông Sơn ?


Đàn


Ng
u
yệt


Đàn T
a
m

Đàn

Tì
B
àø

Trống Đồng



Đa
øn
N
hò

S
a
ùoTrúc
2
6


U

A
B

N A
Ô CHỮ BÍ MẬT

5.Nhạc cụ làm bằng trúc thổi bằng hơi(nằm ngang) ?


Đàn

Ng
u
yệt


Đàn T
a
m

Đàn

Tì
B
àø





ĐÁP ÁN Ơ CHỮ BÍ MẬT










III/ KẾT QUẢ:
Sau khi vận dụng một số phương tiện, thiết bị đặc biệt là các phương
tiện, thiết bị về cơng nghệ thơng tin vào giảng dạy phân mơn âm nhạc
thường thức có sử dụng một số hình ảnh động hay thước phim tư liệu để
minh họa cho nội dung bài học đã cho thấy các tiết thêm sinh động hơn,
giúp học sinh có sự tích cực hơn trong học tập, phát huy tính tích cực, tính
tìm tòi của học sinh học sinh hứng thú và chú ý hơn, thơng qua giờ học giúp
các em dễ cảm nhận và khắc sâu nội dung bài học.





Đàn
N
hò


S
a
ùoTrúc
2
Đ
À

N

B

Ầ

U

Ô CHỮ BÍ MẬT

7. Ô chữ bí mật là nh
ạ
ïc cụ gì?


Đàn

Ng
u
yệt


Đàn T

a
m

Đàn

Tì
B
àø

Trống

Đ
ồng


Số liệu thống kê và so sánh
*/Kết quả khảo sát trước khi áp dụng SKKN
Kết quả khảo sát về chất lượng trước khi áp dụng sáng kiến: (Bài KT 15
phút về kiến thức nội dung phân môn âm nhạc thường thức)

KHỐI

TSHS

ĐẠT (Đ)
CHƯA ĐẠT
(CĐ)
GHI CHÚ
TS % TS %


8 68 52 76.47 16 23.53
9 70 59 84.28 11 25.72
Kết quả khảo sát về thái độ HS với phân môn sau khi áp dụng sáng
kiến:
Số HS được
khảo sát
(Khối 8-9)
Kết quả khảo sát
Thích học Bình thường Không thích
138
TS % TS % TS %
38 27.54 87 63.04 13 9.42
*/Kết quả khảo sát sau khi áp dụng SKKN
Kết quả khảo sát về chất lượng sau khi áp dụng sáng kiến: (Bài KT 15
phút về nội dung phân môn âm nhạc thường thức)

KHỐI

TSHS

ĐẠT (Đ)
CHƯA ĐẠT
(CĐ)
GHI CHÚ
TS % TS %

8 68 66 97.05 02 2.95
9 70 69 98.57 01 1.43
Kết quả khảo sát về thái độ HS với phân môn sau khi áp dụng sáng
kiến:


Số HS được
khảo sát
(Khối 8-9)
Kết quả khảo sát
Thích học Bình thường Không thích
138
TS % TS % TS %
129 93.47 09 6.53 0 0%
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Đề xuất
Dạy học là một nghệ thuật, giáo viên là một nghệ sĩ, với sự trợ giúp của
các phương tiện tiện thiết bị và công nghệ thông tin, giáo viên có thể thay

đổi, đổi mới phương pháp, công nghệ dạy học với mục đích cuối cùng là
làm cho học sinh chủ động hơn, giảng dạy bằng giáo án điện tử trong nhà
trường mang lại hiệu quả rất lớn. Mỗi tiết dạy được sử dụng các phương tiện
thiết bị hoặc bằng giáo án điện tử chính là một lượng lớn kiến thức, hình
ảnh trực quan sinh động được chuyển tải đến học sinh. Đẩy lùi tình trạng
“thầy đọc trò chép”. Bản thân là một giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc, với
sự khám phá sử dụng các phương tiện thiết bị dạy học và ham học hỏi về
công nghệ thông tin tôi đã tiếp xúc và tìm hiểu được về việc áp dụng các
phương tiện thiết bị và công nghệ thông tin vào việc giảng dạy.
Thực tế đã chứng minh là chất lượng các giờ học Âm nhạc có sử dụng
các phương tiện thiết bị hoặc công nghệ thông tin đều đem lại hiệu quả rất
cao. Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét, người giáo
viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lượng kiến thức cần cung cấp
cho học sinh. Các dẫn chứng, minh họa chính xác và hiệu quả hơn, cuối tiết
học bên cạnh việc dạy và học môn Âm nhạc thì một việc quan trọng hơn đó
là học sinh cũng đã một phần nào được giáo dục về thẩm mỹ, thái độ cảm

thụ và thưởng thức âm nhạc.
Để thực hiện mục tiêu giáo dục nói chung, mục tiêu của chương trình
âm nhạc trong trường THCS nói riêng. Tôi có một vài ý kiến, đề xuất như
sau:
* Đối với cấp trên:
Trang bị thêm một số thiết bị dạy học như : Song loan, thanh
phách, các bài tập đọc nhac sách giáo khoa phóng to, tranh ảnh, băng nhạc,
dĩa nhạc đặc biệt là các tư liệu về các nội dung âm nhạc nước ngoài và một
số thiết bị khác liên quan tới môn học.
* Đối với nhà trường:
Cần bố trí một phòng học âm nhạc riêng, được trang bị các thiết bị cần
thiết như Đàn phím điện tử, máy nghe nhạc, thiết bị âm thanh hoặc thiết bị
trình chiếu CNTT…
Tích cực tổ chức các buổi ngoại khóa âm nhạc, các hội thi văn nghệ, tạo
điền kiện cho học sinh có những buổi sinh hoạt văn nghệ để các em có một
sân chơi lành mạnh, đồng thời các em tiếp thu một số bài hát, thu thập thêm
kiến thức về âm nhạc như:
+ Cần tổ chức cho các em thi biểu diễn văn nghệ vào các dịp lễ
+ Tổ chức giao lưu văn nghệ với các trường trong khu vực
+ Tổ chức cho các em thi hát karaoke vào dịp hè, lễ tết
+ Tổ chức các buổi tọa đàm, nói chuyện chuyên đề về âm nhạc…
* Đối với giáo viên:
Quý thầy cô hỗ trợ cho các em như tập 15 phút đầu giờ, hát giữa giờ
hoặc tổ chức trong tiết sinh hoạt lớp hay thi hát vào trong chủ điểm của tiết
hoạt động ngoài giờ lên lớp…

* Đối với học sinh:
Tích cực tham gia các hoạt động phong trào trong nhà trường, phong
trào nhà văn hóa, tham gia học tập nhóm…


2. Khuyến nghị khả năng áp dụng
Nói đến quá trình dạy học môn Âm nhạc trong trường phổ thông là môn
học thực hiện vào chương trình và đây cũng là môn học quan trọng trong
việc giáo dục học sinh nhằm xây dựng và phát triển năng lực của học sinh,
giúp các em có sự phát triển toàn diện về mọi mặt để nâng cao lên một tầng
cao mới. Do đó giáo dục là bước khởi đầu cho sự phát triển của đất nước,
đồng thời thông qua môn học âm nhạc nói chung và phân môn âm nhạc
thường thức nói riêng tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần
cùng với các môn học khác thực hiện mục tiêu giáo dục và từ tính chất nghệ
thuật trong âm nhạc tạo cho các em sự truyền cảm mạnh mẽ hướng các em
tới trân, thiện, mĩ.
Thế nhưng thực tế cho thấy không có một phương pháp nào là vạn năng
cả, cho nên chúng ta cần có sự phối hợp giữa nhiều phương pháp trong mỗi
tiết học nhằm truyền đạt kiến thức một cách tốt nhất cho học sinh. Chính vì
vậy việc tạo hứng thú học tập phân môn âm nhạc thường thức cho học sinh
là rất cần thiết.
Là một giáo viên dạy môn Âm nhạc, tôi lấy kinh nghiệm từ bản thân để
làm sáng kiến này, tuy nhiên với khả năng hiểu biết và kiến thức còn hạn
chế nên khi thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót. Đồng thời các giải
pháp trong sáng kiến có thể áp dụng trong phạm vi toàn ngành.
Trên đây là một vài suy nghĩ nhỏ của tôi về việc vận dụng các thiết bị ,
phương tiện trong giảng dạy âm nhạc thường thức ở trường THCS. Kính
mong quý đồng nghiệp đóng góp ý kiến để cùng nhau tìm ra một phương
pháp tối ưu hơn nữa để việc tổ chức giảng dạy môn âm nhạc trong trường
THCS nói chung và phân môn âm nhạc thường thức nói riêng mang lại
nhiều ý nghĩa và hiệu quả thiết thực, hướng đến mục tiêu nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong thời kỳ mới.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo khoa, sách GV môn Âm nhạc 6,7,8,9

- Sách bồi dưỡng thường xuyên môn Âm nhạc chu kỳ III (2004-2007)
- CD MULTEMSIA Âm nhạc 6.7.8 của tác giả Lê Minh Phước
- Phương pháp giảng dạy âm nhạc trong nhà trường phổ thông –
NXBGD
- Tài liệu Hình thức âm nhạc – Đăng Thi – NXBGD-1997
- Các phần mềm ứng dụng.

NGƯỜI THỰC HIỆN




Đoàn Duy Thìn




MỤC LỤC

SƠ LƯ
ỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

Trang 1

I.

LÝ DO CH
ỌN DỀ T
ÀI


Trang 2, 3

II
.
T
Ổ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ T
ÀI

1. Cơ sở lý luận
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
Trang 3

Trang 3
Trang 3 - 19
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trang 20 - 21
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ CÁC GIẢI PHÁP THỰC
HIỆN
Trang 21- 23
V. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 23