HUTECH
1
A. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài:
“Sinh – Lão – Bệnh – Tữ”, phàm đã là con người thì ai cũng có những lúc
mắc phải bệnh tật, ốm đau, tai nạn trong cuộc đời của mình. Chính vì vậy, có thể
nói bệnh viện là một trong các công trình thiết yếu bậc nhất của cộng đồng, xã
hội. Thậm chí còn là bộ mặt của nền y tế một thành phố, một quốc gia, và qua đó
thể hiện được sự tiến bộ và phát triển kinh tế văn hóa của xã hội, thành tựu đất
nước.
Bệnh viện là nơi bệnh nhân đến khám và chữa bệnh, là môi trường làm việc
của đội ngũ y bác só. Nội thất trong không gian bệnh viện tác động trực tiếp lên
tâm lý của bệnh nhân, thân nhân và đội ngũ y bác sỹ, Giúp tăng hiệu suất, chất
lượng lượng khám và chữa bệnh. Tuy nhiên ở nước ta hiện nay, nội thất bệnh
viện chưa thực sự được chú ý tới, thậm chí có thể nói là bò lãng quên.
Hình 1. Một góc không gian nội thất ở bệnh viện Việt Đức – Hà Nội.
Trước tình trạng quá tải trầm trọng tại các bệnh viện hiện nay, nhà nước đang
có các kế hoạch xây dựng thêm những bệnh viện mới, nâng cấp, xây mới những
bệnh viện vốn có. Chỉ tính riêng ở thành phố Hồ Chí Minh, trong kế hoạch từ
HUTECH
2
năm 2010 đến 2015, y ban Nhân dân thành phố và Sở Y tế thành phố đã có kế
hoạch sử dụng 467 tỷ đồng và vốn vay kích cầu là 198 tỷ đồng cho việc xây các
bệnh viện mới, và chi 150 tỷ đồng để nâng cấp, sửa chữa, mở rộng, cải tạo các
bệnh viện vốn có, đầu tư trang thiết bò y tế mới (nguồn : thesaigontimes). Qua đó
cho thấy, việc phát triển, cải tạo, nâng cấp bệnh viện nói chung và không gian
nội thất trong bệnh viện nói riêng bắt đầu d0ược quan tâm hơn bao giờ hết.
Hình 2. Dự án sửa chữa nâng cấp bệnh viện Gia Đònh.
Một khía cạnh khác của vấn đề đó là, kinh doanh bệnh viện cũng là một
ngành kinh doanh có lời, có thể sinh ra lợi nhuận cao. Ở nước ta hiện nay có rất
nhiều bệnh viện tư nhân, bệnh viện quốc tế do tư nhân bỏ tiền ra đầu tư xây
dựng. Những bệnh viện này được đưa lên hàng cao cấp, với dòch vụ chăm sóc
bệnh nhân vô cùng tốt. Và đặc biệt là rất quan tâm đầu tư thiết kế – trang trí
không gian nội thất. Đây cũng là lối mở cho việc phát triển, nghiên cứu và có cái
nhìn khác hơn về nội thất bệnh viện.
HUTECH
3
Hình 3. Bệnh viện tim Tâm Đức.
2. Mục đích – Ý nghóa thực tiễn của đồ án:
Trước tiên hết, đồ án muốn thay đổi những quan niệm sai lạc, máy móc, lạc
hậu về không gian bệnh viện của đại đa số người dân, cũng như là các nhà đầu
tư, các cấp có thẩm quyền và kể cả các kiến trúc sư. Ở nước ta hiện nay, khi tiến
hành xây dựng mới hoặc nâng cấp một bệnh viện, người ta chỉ chú trọng hoàn
toàn vào mặt công năng mà thôi, và khi đáp ứng tốt được về mặt công năng đơn
thuần là xem như “đủ rồi”, gạt bỏ qua một bên khái niệm về trang trí nội thất. Vô
hình chung, bệnh viện trở thành một cái “ổ chứa bệnh” lạnh lẽo, chỉ toàn là vi
khuẩn và đầy mùi thuốc sát trùng.
Hình 4. Bệnh viện Nhiệt Đới tpHCM.
HUTECH
4
Những quan niệm sai lầm và lệch lạc về không gian nội thất trong bệnh viện,
vô tình tạo nên những suy nghó tiêu cực về bệnh viện, tạo nên những tác động
tâm lý không tốt lên bệnh nhân. Chúng ta đã quên đi rằng nội thất trong bệnh
viện có thể có thể tạo nên những tác động tâm lý rất có lợi trong quá trình khám
và chữa bệnh. Nói một cách khác, hãy tập làm quen với suy nghó rằng “trang trí
nội thất bệnh viện” cũng là một loại thuốc, một người “bác só tâm lý” đóng góp
rất tích cực và hiểu quả vào việc chữa bệnh cho bệnh nhân, góp sức cùng các bác só
trong quá trình điều trò, khám va chữa bệnh.
Trong không gian bệnh viện, không chỉ có bệnh nhân và thân nhân người
bệnh mà còn có đội ngũ y bác só và các cán bộ công nhân viên làm việc trong
bệnh viện. Họ chính là những người lao động làm việc hằng ngày trong môi
trường bệnh viện – một môi trường đầy căng thẳng, áp lực và bận rộn. Vì thế,
giống như bao công việc khác, nếu môi trường làm việc không tạo nên được
những kích thích về tâm lý thì con người lao động làm việc trong môi trường đó
không thể phát huy tối đa hiệu suất làm việc được, thậm ch1 còn có thể gây chán
nản, mệt mỏi. Nếu có thể dùng yếu tố nội thất tác động lên tâm lý của đội ngũ y
bác só để tăng thiệu suất làm việc, tăng hiệu quả khám bệnh, thì đó là lợi ích rất
lớn cả cho các y bác só cũng như là cho bệnh nhân. Đây cũng chính là mục đích mà đồ
án muốn hướng tới.
Hình 5. Cảnh bác só khám bệnh tại bệnh viện 115.
HUTECH
5
Ý nghóa lớn nhất mà bài đồ án muốn đem lại đó là nâng cao được chất lượng
khám và chữa bệnh ở các bệnh viện nước ta hiện nay. Trong bối cảnh ngành y tế
nói chung và các bệnh viện trong nước nói riêng không thể phục vụ người bệnh
và thân nhân một cách tốt nhất, không thể phát huy được hết tối đa khả năng của
đội ngũ y bác só. Thì đồ án mong muốn đóng góp vào một mảng còn thiếu trong
các công trình bệnh viện hiện nay, bổ sung kòp thời vào các công trình đang lên
dự án sắp được xây. Qua đó có thể phát huy, mở rộng việc ứng dụng các thành
tựu nội thất trên thế giới, đã được kiểm chứng và gặt hái thành quả, vào các công
trình bệnh viện trong nước. Mà kết quả quan trọng cuối cùng hướng tới luôn luôn
là việc cứu chữa, khám bệnh và hồi phục của người bệnh.
HUTECH
6
B. Nội dung nghiên cứu đồ án:
1. Tổng quan về bệnh viện :
Lòch sử bệnh viện :
Bệnh viện hay nhà thương là cơ sở để khám và chữa trò cho bệnh nhân khi
bệnh của họ không thể chữa ở nhà hay ở nơi khác. Đây là nơi tập trung các
chuyên viên y tế gồm các bác só nội và ngoại khoa, các y tá, các kỹ thuật viên xét
nghiệm lâm sàng.
Vào thời cổ, y học và tôn giáo được gắn liền. Như ở Ai Cập người bệnh được
đưa vào các nhà thờ cúng để chữa trò. “Thánh sống” Aslepius ở hy Lạp cho bệnh
nhân vào nhà mình và ông ta nằm mộng để gặp Thượng đế lấy chỉ dẫn. Dân La
Mã tôn thờ ông và lập riêng cho ông một nhà thờ tại một hòn đảo trên sông Tiber
để ông trò bệnh.
Dân Sinhalese (Sri Lanka) có lẽ là người đầu tiên paht1 minh ra khái niệm
bệnh viện. Theo cổ sử của dân này (Mahavamsa), thì vào thế kỉ thứ IV trước Tây
lòch, vua Pandukabhaya cho xây các nhà “nghỉ lại” và bệnh viện (Sivikasotthi-
Sala) tại các vùng trong lãnh thổ. Đây là cứng tích đầu tiên trong lòch sử thế giới
ghi nhận sự thành lập các nơi ăn ngủ dành đặc biệt để chữa trò cho bệnh nhân.
Nhà thương Mihintale có lẽ là nhà thương cổ nhất thế giới.
Tại n Độ, vua Ashoka lập 18 nhà thương vào khoảng năm 230 TCN. Những
nơi này có bác só và phụ tá chăm sóc cho người mắc các la bệnh và mọi chi phí
đều do triều đình đài thọ.
Bệnh viện giáo dục y học đầu tiên được thành lập tại Hàn lâm viện
Gundishapur, Ba Tư. Học sinh được đào tạo chuyên nghiệp về y học và thực hành
chẩn đoán lâm sàng với bệnh nhân trong bệnh viện.
Thời trung cổ, các bệnh viện ở Châu u được đặt dưới sự điều hành của các
tu só thuộc giáo hội. Đa số bệnh viện được xây nằm trong kiến trúc của nàh thờ,
HUTECH
7
một số ít được xây riêng biệt. Nhiều bệnh viện tạo tài chánh qua viện trợ từ chính
phủ hay các đóng góp hảo tâm.
Đònh nghóa bệnh viện:
Bệnh viện là nơi làm nhiệm vụ cấp cứu, khám và chữa bệnh. Ngoài ra còn
thực hiện các công tác nghiên cứu y học, xét nghiệm chẩn đoán, hội thảo y tế,…
cho cộng đồng dân cư. Hằng ngày bệnh viện tiếp đón bệnh nhân tới khám, cấp
cứu, người nhà, thân nhân, đội ngũ bác sỹ, y tá, điều dưỡng, công nhân viên,…
Bệnh viện cất giữ, sử dụng, lưu trữ những thiết bò y tế chuyên nghành, các vật
phẩm sinh hóa học, thuốc men, nội tạng y tế, rác y tế,… Là nơi thực hiện các cấp
cứu y tế chuyên môn cao như phẫu thuật, xạ trò, xét nghiệm, … đòi hỏi cần phải có
không gian đặc biệt, máy móc thiết bò chuyên ngành. Ngoài ra, bệnh viện là nơi
bệnh nhân có thể được điều trò nội trú, ở laiï lưu trú trong một thời gian nhất đònh.
Hình 6. Các máy móc thiết bò y tế chuyên ngành trong bệnh viện.
HUTECH
8
Phân loại bệnh viện:
Bệnh viện đa khoa:
Bệnh viện đa khoa là những bệnh viện lớn, có thể xét nghiệm và chữa trò hầu
hết các loại chứng bệnh. Tại đây bác só chuyên khoa mỗi ngành làm việc tại một
khu riêng của ngành mình nhưng vẫn có thể liên lạc với những bác só của ngành
khác để cộng tác chữa trò công hiệu, nhất là nghiên cứu những bệnh khó chẩn
đoán hay chữa trò. Các bệnh viện này thường có phòng cấp cứu (Emergency
Room), phòng xét nghiệm (Pathology), quang tuyến (Medial Imaging) và phòng
điều trò tăng cường (Intensive Care Unit).
Bệnh viện chuyên khoa
Một số bệnh viện được thành lập chuyên ngành vì nhu cầu điều trò đặc biệt.
Thí dụ: bệnh viện mắt, bệnh viện ung bướu, bệnh viện lao…
Phòng khám
Phòng khám (Clinic) là một cơ sở y tế có nhiều phòng để bác só kám bệnh.
Khác với phòng mạch là nơi chuẩn đoán riêng của từng bác só, phòng khám
mang tính công cộng hơn và thường có nhiều hỗ trợ y tế hơn.
Bệnh xá
Bệnh xá là nơi chẩn đoán và chữa trò tạm thời người bệnh đòa phương do y tá,
y só quản lý. Nếu bệnh trầm trọng sẽ được gửi lên bệnh viện lớn.
Viện nghiên cứu y học
Sinh viên y khoa học tập và thực tập tại các bệnh viện thường dưới sự giảng
dạy của các giáo sư và các nhà nghiên cứu khoa học y khoa. Đa số các bệnh viện
lớn có viện ngiên cứu y học nghiên cứu về các ngành chuyên khoa.
Tư và công cộng
Bệnh nhân vào bệnh viện tư phải đóng lệ phí bằng tiền túi hoặc do hãng bảo
hiểm tài trợ. Bệnh viện công do nhà nước quản lý và thường là miễn phí. Ngoài
khác biệt về tài chính, tại một số nước, bệnh viện tư có thể có khả năng phục vụ
HUTECH
9
tốt hơn vì nhân viên được tuyển chọn khắt khe hơn; trong khi bệnh viện công
phần lớn nhân viên mới ra trường hoặc có tinh thần làm việc kiểu “công chức”.
2. Giới hạn của đồ án:
Đồ án chỉ giới hạn thiết kế bệnh viện nhi đa khoa. Và vì tính chất đặc trưng
của bệnh viện, đồ án chỉ chọn thiết kế những khu vực mang tính công cộng trong
không gian bệnh viện, tránh những không gian đặc biệt, mang đặc thù riêng biệt
của y khoa.
Đây là đồ án mang tính chất ứng dụng cao, vì vậy thiết kế phải đảm bảo các
quy đònh và chuẩn mực trong không gian bệnh viện, không gia rời thực tế, không
thử nghiệm những ý tưởng đột phá táo bạo.
3. Hướng nghiên cứu cụ thể – Ý tưởng của đồ án:
Không gian bệnh viện được thiết kế theo phong cách hiện đại, đơn giản và
thân thiện, gần gũi với con người. Nhưng vẫn tạo được vẻ sang trọng, sạch sẽ và
đãm bảo được các yêu cầu về công năng của bệnh viện.
Vật liệu :
Sử dụng chủ yếu là vật liệu gỗ, đã được phủ lớp tráng ngoài nhằm đảm bảo
khó dính các vết dơ, khó bám vi khuẩn và dể dàng vệ sinh, lau chùi.
Hình 7. UMass Memorial Health Center.
HUTECH
10
Ngoài vật liệu gỗ tạo nên nét sang trọng và gần gũi, trong không gian còn sử
dụng các vật liệu chống bám bẩn khác như inox, nhựa composite chuyên dụng…
Tâm lý thiếu nhi:
Vì làbệnh viện nhi nên bệnh nhân được phục vụ, chăm sóc chủ yếu là các em
bé thiếu nhi. Các em thường có tâm lý sợ hãi, lo lắng, rụt rè khi bước vào môi
trường bệnh viện. Thậm chí, vì còn bé, các em có ít nhận thức, tự giác còn kém,
kết hợp cùng trạng thái tâm lý không tốt do bệnh tật và do lo sợ bệnh viện nên
các bé thường có thái độ bất hợp tác khi bác só khám bệnh. Điều này gây rất
nhiều khó khăn cho bác só cũng như phụ huynh khi khám và chữa bệnh cho bé.
Chính vì thế, trong không gian bệnh viện nhi cần phải có những màu sắc vui
tươi, sinh động. Kết hợp cùng các hoạt tiết, tranh ảnh theo phong cách cartoon, và
thậm chí là những bức tranh do chính các em vẽ tay nên. Như vậy, sẽ giúp các
bệnh nhân nhi thoải mái hơn, thích thú hơn khi vào bệnh viện.
Hình 8. Mảng tường được trang trí bằng các bước tranh do chính các bệnh
nhân nhi tự vẽ
(Bệnh viện nhi Niswonger)
HUTECH
11
Hình 9. Alberta Childrens Hospital
Các hình ảnh vui nhộn không chỉ là ở những bức tranh treo hay vẽ lên các
mảng tường, mà còn có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi, ví dụ như các biển chỉ dẫn,
các bảng hướng dẫn chỉ đường trong bệnh viện.
Hình 10. Các bảng hướng dẫn đầy màu sắc và vui nhộn
(Boston Children’s Hospital)
HUTECH
12
Không chỉ dừng lại ở việc trang trí, trong không gian bệnh viện nhi còn thiết
kế, tổ chức, dành riêng ra các khu vực để cho các em thiếu nhi có thể vui chơi
giải trí. Tại các khu vực này, có đầy đủ các loại đồ chơi, truyện tranh và sách
thiếu nhi. Ngoài ra, các bệnh nhân nhi còn có thể vẽ, xem phim hoạt hình, biểu
diễn văn nghệ, nghe kể chuyện, giao lưu cùng các bạn khác… ngay tại các khu vui
chơi thiếu nhi này.
Hình 11. Khu vui chơi thiếu nhi tại bệnh viện nhi Calgary
Hình 12. Một góc khu giải trí của bệnh viện Calgary
Hình 13. Một buổi diễn hoạt cảnh tại bệnh viện nhi Buffalo
HUTECH
13
nh sáng tự nhiên:
Khoa học đã chứng minh được các tác động vô cùng tích cực và có lợi của
ánh sáng tự nhiên đối với bệnh nhân. Vì vậy, các không gian được thiết kế trong
đồ án sẽ là các không gian mở, tạo điều kiện cho ánh sáng tự nhiên có thể tiếp
xúc vào bên trong.
Các của sổ, các vách kính lớn, thậm chí là các tấm tranh kính màu sẽ được sử
dụng nhiều để có thể lấy được tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên.
Hình 14. Bệnh viện Phuket, Thái Lan.
Hình 15. Bệnh viện nhi Evelina
HUTECH
14
C. Thuyết minh đồ án:
1. Hồ sơ kiến trúc:
Đồ án được thực hiện dựa trên hồ sơ kiến trúc của bệnh viện đa khoa Long
Thành, Đồng Nai. Công trình xây dựng trên khu đất có diện tích khoảng 3.6 ha.
Khu đất nằm gần 2 trục đường Quốc lộ 51 và trục đường chính hướng từ Vũng
Tàu về thành phố Hồ Chí Minh cách trung tâm thành phố 70km về phía Đông
Bắc.
- Phía Bắc và phía Tây giáp đường nội bộ của khu dân cư, có lộ giới 15m.
Là tuyến đường nối 2 trục giao thông chính của khu vực đến vò trí khu đất xây
dựng.
- Phía Đông Nam giáp công trình Văn hóa.
- Phía Nam và Tây Nam giáp với công trình Thể thao của thò trấn.
Hình 16. Phối cảnh bệnh viện đa khoa Long Thành.
HUTECH
15
Hỡnh 17. Maởt baống tang treọt.
Hỡnh 18. Maởt baống tang 1.
HUTECH
16
Hình 19. Maët baèng taàng 2.
Hình 20. Maët baèng laàu 3.
HUTECH
17
2. Nhiệm vụ thiết kế:
Đồ án mang tính ứng dụng, thiết kế và bố trí 5 không gian trong bệnh viện:
- Sảnh chính tầng trệt.
- Sảnh giải lao ở tầng 1.
- Phòng vui chơi giải trí cho thiếu nhi ở tầng 2.
- Hành lang ở tầng 3.
- Phòng lưu trú ở tầng 3.
Thiết kế bám theo ý tưởng và hướng nghiên cứu đã nêu. Hạn chế tối đa tác
động đến kết cấu kiến trúc và phải đảm bảo được các yêu cầu về công năng
của không gian bệnh viện.
3. Các không gian cụ thể trong đồ án:
Sảnh chính:
Sảnh chính ở tầng trệt là nơi tiếp đón thân nhân, bệnh nhân đầu tiên. Khác
với sảnh cấp cứu và sảnh chờ khám, sảnh chính dành cho các bệnh nhân tới dăng
kí khám bệnh, hoặc đăng kí các dòch vụ của bệnh viện. Ngoài ra, tại sảnh chính,
thân nhân người bệnh có thể tới đăng kí thăm bệnh, hỏi thăm về thông tin, tin tức
bệnh nhân.
Hình 21. Phối cảnh sảnh chính.
HUTECH
18
Tại sảnh chính, có đặt quầy đăng kí, là nơi bệnh nhân và thân nhân đến đăng
kí. Trước quầy đăng kí được bố trí các hàng ghế ngồi đợi. Tại khu vực này, có
một bức vách kính lớn kết hợp với tranh kính màu để lấy ánh sáng tự nhiên.
Hình 22. Phối cảnh sảnh chính
Hình 23. Phối cảnh sảnh chính
HUTECH
19
Ngoài quầy đăng kí, ở sảnh chính còn có quầy thông tin, nơi giải đáp và
hướng dẫn mọi thắc mắc của bệnh nhân và thân nhân. Bên cạnh đó, còn có các
máy ATM, các bảng hướng dẫn, cũng như các hàng ghế chờ.
Hình 24. Phối cảnh sảnh chính
Hình 25. Phối cảnh sảnh chính
HUTECH
20
Điểm nhấn của không gian là những hình ảnh cartoon phong phú, dể thương,
đủ mọi chủ đề và đầy màu sắc. Không gian bên dưới thang cuốn lên tầng 1 được
thiết kế trở thành một góc nghỉ ngơi, bố trí các dãy ghế màu sắc tươi vui, mọi
người có thể ngồi chờ và nghỉ.
Hình 26. Phối cảnh sảnh chính.
Hình 27. Mặt bằng sảnh chính.
HUTECH
21
Sảnh giải lao:
Sảnh giải lao nằm ngay bên khu hành chính ở tầng 1, mục đích chính của
sảnh là nơi nghỉ ngơi thư giản của đội ngũ y bác só làm việc tại khu hành chính.
Ngoài ra, sảnh cũng là một khoảng nghỉ cho các bệnh nhân nhi và phụ huynh tại
tầng 1.
Hình 28. Mặt bằng sảnh giải lao.
Tại sảnh giải lao có bố trí máy bán nước, thùng nước tinh khiết để phục vụ tất
cả mọi người. Ngoài ra còn có các dãy ghế để mọi người có thể đến ngồi thư giản
và nghỉ ngơi. Bên cạnh các dãy ghế là hệ thống tũ kệ dùng để đựng sách báo, tạp
chí và để đồ chơi cho các bệnh nhi.
Tại sảnh giải lao cũng được đặt 1 dãy cửa sổ vách kính để lấy ánh sáng thiên nhiên.
HUTECH
22
Hình 29. Phoái caûnh saûnh giaûi lao.
Hình 30. Phoái caûnh saûnh giaûi lao.
HUTECH
23
Hình 31. Phoái caûnh saûnh giaûi lao.
Hình 32. Phoái caûnh saûnh giaûi lao.
HUTECH
24
Phòng vui chơi giải trí :
Là khu vực dành cho các bệnh nhân nhi vào đây vui chơi, sinh hoạt. Khu vui
chơi được bố trí các dãy bàn ghế và tủ kệ được thiết kế riêng cho thiếu nhi. Trong
không gian này, ánh sáng được dùng chính là ánh sáng hắn, tạo điểm nhấn trên
trần. Màu sắc chủ đạo của phòng vui chơi thiếu nhi là tông màu ấm và tươi, trên
mảng tường có vẽ các bức tranh thiếu nhi lớn nhìu màu sắc. Trong phòng có khu
vực dành để xem phim và khu vực treo tranh do các em thiếu nhi tự vẽ.
Hình 33. Mặt bằng phòng giải trí.
HUTECH
25
Hình 34. Phoái caûnh phoøng giaûi trí
Hình 35. Phoái caûnh phoøng giaûi trí.