CHẾT DO NGẠT NƯỚC
CHẾT DO NGẠT NƯỚC
Ths. Nguyễn Văn Luân
Ths. Nguyễn Văn Luân




Mục tiêu
Mục tiêu
1.
1.
Mô tả và phân tích cơ chế ngạt nước.
Mô tả và phân tích cơ chế ngạt nước.
2.
2.
Mô tả và phân tích các dấu hiệu ngoài và
Mô tả và phân tích các dấu hiệu ngoài và
các tổn thương trong giám định ngạt
các tổn thương trong giám định ngạt
nước.
nước.



Định nghĩa
Định nghĩa
Là loại hình ngạt do mũi và miệng hoặc
Là loại hình ngạt do mũi và miệng hoặc
toàn bộ cơ thể nạn nhân bị ngập trong

toàn bộ cơ thể nạn nhân bị ngập trong
nước.
nước.
Ngoài môi trường nước cũng có thể gặp
Ngoài môi trường nước cũng có thể gặp
những trường hợp chết trong rượu, bia,
những trường hợp chết trong rượu, bia,
dầu hỏa, nhựa đường, bể thuốc nhuộm,
dầu hỏa, nhựa đường, bể thuốc nhuộm,
hoặc trong môi trường hóa chất khác.
hoặc trong môi trường hóa chất khác.

Hoàn cảnh xảy ra
Hoàn cảnh xảy ra
Tỷ lệ chết ngạt nước trên thế giới ước tính
Tỷ lệ chết ngạt nước trên thế giới ước tính
xấp xỉ 5,6/100.000 dân.
xấp xỉ 5,6/100.000 dân.
Ở Anh hàng năm có khoảng 1.500 nạn
Ở Anh hàng năm có khoảng 1.500 nạn
nhân chết vì ngạt nước trong đó 25% ở
nhân chết vì ngạt nước trong đó 25% ở
biển, nạn nhân chủ yếu là những người
biển, nạn nhân chủ yếu là những người
nhỏ tuổi hoặc trẻ em, 1/3 là tự tử, 2/3 là tai
nhỏ tuổi hoặc trẻ em, 1/3 là tự tử, 2/3 là tai
nạn, án mạng rất hiếm gặp.
nạn, án mạng rất hiếm gặp.

Tai nạn rủi ra hay gặp ở những trẻ em tập

Tai nạn rủi ra hay gặp ở những trẻ em tập
bơi trong ao hồ, sông, biển, bồn tắm hoặc
bơi trong ao hồ, sông, biển, bồn tắm hoặc
bể bơi, những vụ chết tập thể do bị đắm
bể bơi, những vụ chết tập thể do bị đắm
tàu thuyền. Với người lớn thường liên
tàu thuyền. Với người lớn thường liên
quan đến rượu, đặc biệt ở những người
quan đến rượu, đặc biệt ở những người
trẻ khỏe, số lượng tăng lên vào mùa hè
trẻ khỏe, số lượng tăng lên vào mùa hè
hàng năm.
hàng năm.

Trường hợp tự tử, quần áo, giày dép của nạn
Trường hợp tự tử, quần áo, giày dép của nạn
nhân thường được sắp xếp gọn gàng ở vị trí
nhân thường được sắp xếp gọn gàng ở vị trí
gần mép nước, đôi khi túi áo quần được nhét
gần mép nước, đôi khi túi áo quần được nhét
đầy đá sỏi hoặc những vật nặng được buộc chặt
đầy đá sỏi hoặc những vật nặng được buộc chặt
vào thân người, có người tự chói buộc chân tay
vào thân người, có người tự chói buộc chân tay
rồi nhảy xuống nước hoặc có nạn nhân đã uống
rồi nhảy xuống nước hoặc có nạn nhân đã uống
thuốc độc, tự cắt cổ, tự cắt lưỡi… trước khi
thuốc độc, tự cắt cổ, tự cắt lưỡi… trước khi
xuống nước.
xuống nước.

Án mạng hiếm gặp, nạn nhân thường là phụ nữ,
Án mạng hiếm gặp, nạn nhân thường là phụ nữ,
trẻ em,người mất khả năng tự vệ, bệnh lý hoặc
trẻ em,người mất khả năng tự vệ, bệnh lý hoặc
bất ngờ bị đầy xuống nước. Có trường hợp
bất ngờ bị đầy xuống nước. Có trường hợp
hung thủ gây án làm nạn nhân bị chết trên cạn
hung thủ gây án làm nạn nhân bị chết trên cạn
sau đó đẩy xác xuống nước để giả hiện trường.
sau đó đẩy xác xuống nước để giả hiện trường.

Những trường hợp nhảy từ cao xuống
Những trường hợp nhảy từ cao xuống
nước hoặc rơi từ vách đá có thể bị những
nước hoặc rơi từ vách đá có thể bị những
tổn thương do va đập vào những mỏm đá
tổn thương do va đập vào những mỏm đá
nhô ra, hoặc va đập mạnh với mặt nước
nhô ra, hoặc va đập mạnh với mặt nước
cũng có thể tạo nên những tổn thương
cũng có thể tạo nên những tổn thương
nặng như gãy xương sườn, xương ức,
nặng như gãy xương sườn, xương ức,
trật gãy đốt sống cổ, ngực hoặc dập vỡ
trật gãy đốt sống cổ, ngực hoặc dập vỡ
tim phổi…
tim phổi…

Lao đầu xuống những vùng nước nông có
Lao đầu xuống những vùng nước nông có

thể gây chấn thương vùng trán hoặc hàm
thể gây chấn thương vùng trán hoặc hàm
mặt do va đập với đáy làm cho đầu nạn
mặt do va đập với đáy làm cho đầu nạn
nhân ở tư thế cúi hoặc gập quá mức gây
nhân ở tư thế cúi hoặc gập quá mức gây
choáng tủy. Khám nghiệm tử thi có thể
choáng tủy. Khám nghiệm tử thi có thể
thấy những tổn thương tụ máu ở trong lớp
thấy những tổn thương tụ máu ở trong lớp
cơ sâu vùng cổ kèm theo trật gẫy các đốt
cơ sâu vùng cổ kèm theo trật gẫy các đốt
sống cổ. Dấu vết, thương tích vùng đầu
sống cổ. Dấu vết, thương tích vùng đầu
mặt cổ là bằng chứng quan trọng để xác
mặt cổ là bằng chứng quan trọng để xác
định nguyên nhân chết của nạn nhân.
định nguyên nhân chết của nạn nhân.

Những vận động viên tham môn thi lặn trước khi
Những vận động viên tham môn thi lặn trước khi
xuống nước thường hít thở mạnh để lấy dưỡng
xuống nước thường hít thở mạnh để lấy dưỡng
khí, chính điều này có thể gây choáng đột ngột
khí, chính điều này có thể gây choáng đột ngột
làm nạn nhân tử vong nhanh chóng. Cơ chế của
làm nạn nhân tử vong nhanh chóng. Cơ chế của
hiện tượng này đã được xác định là do sự hít
hiện tượng này đã được xác định là do sự hít
thở quá nhiều oxy làm giảm CO2/máu gây ức

thở quá nhiều oxy làm giảm CO2/máu gây ức
chế trung tâm hô hấp làm nạn nhân hôn mê và
chế trung tâm hô hấp làm nạn nhân hôn mê và
tử vong.
tử vong.
Trong những hiểm họa do đấm tàu thuyền, sóng
Trong những hiểm họa do đấm tàu thuyền, sóng
thần, lũ lụt, y pháp còn chức năng quan trọng
thần, lũ lụt, y pháp còn chức năng quan trọng
khác là thu dung, bảo quản và nhận dạng tự thi
khác là thu dung, bảo quản và nhận dạng tự thi
góp phần khắc phục hậu quả.
góp phần khắc phục hậu quả.

Các đối tượng thường gặp
Các đối tượng thường gặp

Dân cư sông nước
Dân cư sông nước

Rượu và chết đuối
Rượu và chết đuối

Khi phát hiện có xác chết dưới
Khi phát hiện có xác chết dưới
nước, những vấn đề được đặt ra và
nước, những vấn đề được đặt ra và
phải giải quyết là:
phải giải quyết là:
- Nạn nhân còn sống hay đã chết khi xuống nước?

- Nạn nhân còn sống hay đã chết khi xuống nước?
- Có đúng nạn nhân chết vì ngạt nước? Nếu không,
- Có đúng nạn nhân chết vì ngạt nước? Nếu không,
nguyên nhân chết là gì?
nguyên nhân chết là gì?
Để giải quyết vấn đề được chính xác, khách quan và
Để giải quyết vấn đề được chính xác, khách quan và
theo đúng trình tự người giám định viên y pháp cần
theo đúng trình tự người giám định viên y pháp cần
phải nắm được những thông tin thu thập được từ kết
phải nắm được những thông tin thu thập được từ kết
quả điều tra ban đầu và kết quả khám nghiệm hiện
quả điều tra ban đầu và kết quả khám nghiệm hiện
trường trước khi thực hiện giám định y pháp.
trường trước khi thực hiện giám định y pháp.

4.3. Sinh lý bệnh
4.3. Sinh lý bệnh
Có 04 yếu tố quan trọng là:
Có 04 yếu tố quan trọng là:
1. Hít nước vào phổi
1. Hít nước vào phổi
2. Nước tràn vào máu qua chỗ rách vỡ phế nang
2. Nước tràn vào máu qua chỗ rách vỡ phế nang
và các huyết quản trong phổi làm cho máu
và các huyết quản trong phổi làm cho máu
loãng.
loãng.
3. Tổn thương nặng ở phổi gồm có phù phổi, rách
3. Tổn thương nặng ở phổi gồm có phù phổi, rách

vỡ phế nang và chảy máu.
vỡ phế nang và chảy máu.
4. Phản xạ thần kinh: thường xảy ra với những
4. Phản xạ thần kinh: thường xảy ra với những
nạn nhân nhảy xuống nước từ độ cao lớn, nước
nạn nhân nhảy xuống nước từ độ cao lớn, nước
lạnh…
lạnh…

Trên thực tế, cơ chế gây chết mang tính
Trên thực tế, cơ chế gây chết mang tính
tổng hợp và có những thay đổi tùy thuộc
tổng hợp và có những thay đổi tùy thuộc
hoàn cảnh, không chỉ đơn thuần là ngạt
hoàn cảnh, không chỉ đơn thuần là ngạt
do không có oxy hoặc bị chìm ngập trong
do không có oxy hoặc bị chìm ngập trong
môi trường nước mà còn có những tác
môi trường nước mà còn có những tác
động của hiện tượng hồng cầu bị vỡ hàng
động của hiện tượng hồng cầu bị vỡ hàng
loạt, rối loạn điện giải, rối loạn đông
loạt, rối loạn điện giải, rối loạn đông
máu…
máu…

Trong môi trường nước ngọt và nước lợ
Trong môi trường nước ngọt và nước lợ
(0,5% muối) , sau khi vào phổi nước sẽ
(0,5% muối) , sau khi vào phổi nước sẽ

được hấp thu nhanh chóng vào máu làm
được hấp thu nhanh chóng vào máu làm
tăng thể tích máu, loãng máu và tan vở
tăng thể tích máu, loãng máu và tan vở
hồng cầu. Trong khoảng 3 phút đầu số
hồng cầu. Trong khoảng 3 phút đầu số
lượng hồng cầu bị tan vỡ lên đến 72%,
lượng hồng cầu bị tan vỡ lên đến 72%,
kèm theo có hiện tượng giảm Na huyết,
kèm theo có hiện tượng giảm Na huyết,
mất thăng bằng Na/K, tụt huyết áp, loạn
mất thăng bằng Na/K, tụt huyết áp, loạn
nhịp tim và rung thất.
nhịp tim và rung thất.

Trong môi trường nước mặn (3-4% muối) do sự
Trong môi trường nước mặn (3-4% muối) do sự
chênh lệch về áp lực thẩm thấu, nước sẽ bị rút
chênh lệch về áp lực thẩm thấu, nước sẽ bị rút
từ máu vào trong lòng phế nang trong khi các
từ máu vào trong lòng phế nang trong khi các
chất như Na, K, Magiê sẽ từ môi trường nước
chất như Na, K, Magiê sẽ từ môi trường nước
mặn xâm nhập vào máu gây tăng động máu
mặn xâm nhập vào máu gây tăng động máu
nhưng không có hiện tượng tan vỡ hồng cầu,
nhưng không có hiện tượng tan vỡ hồng cầu,
thăng bằng kiềm toan trong máu ít thay đổi,
thăng bằng kiềm toan trong máu ít thay đổi,
mạch đập tăng lên đôi chút nhưng không có dấu

mạch đập tăng lên đôi chút nhưng không có dấu
hiệu của rung thất.
hiệu của rung thất.
Theo ước tính có khoảng 42% lượng nước trong
Theo ước tính có khoảng 42% lượng nước trong
máu bị rút vào trong lòng phế nang.
máu bị rút vào trong lòng phế nang.


Các giai đoạn của chết ngạt nước:
Các giai đoạn của chết ngạt nước:
Các giai đoạn trong ngạt nước:
Các giai đoạn trong ngạt nước:
1. Nạn nhân nín thở (thời gian ngắn hay dài tùy thuộc vào
1. Nạn nhân nín thở (thời gian ngắn hay dài tùy thuộc vào
từng người) cho đến khi lượng CO2 máu và tổ chức
từng người) cho đến khi lượng CO2 máu và tổ chức
tăng cao sẽ kích thích trung tâm hô hấp ở não làm nạm
tăng cao sẽ kích thích trung tâm hô hấp ở não làm nạm
nhân hít mạnh một lượng nước lớn vào phổi.
nhân hít mạnh một lượng nước lớn vào phổi.
2. Nạn nhân tiếp tục uống nước, ho hoặc nôn mửa sau đó
2. Nạn nhân tiếp tục uống nước, ho hoặc nôn mửa sau đó
bất tỉnh
bất tỉnh
3. Hôn mê sâu: co giật, có thể có thêm lần thở gắng sức
3. Hôn mê sâu: co giật, có thể có thêm lần thở gắng sức
cuối cùng trước khi ngừng thở, tiếp sau đó là trụy tim
cuối cùng trước khi ngừng thở, tiếp sau đó là trụy tim
mạch và những biến đổi không thể thay đổi ở não. Tử

mạch và những biến đổi không thể thay đổi ở não. Tử
vong có thể xảy ra đột ngột trong một thời gian ngắn.
vong có thể xảy ra đột ngột trong một thời gian ngắn.

Nếu được cấp cứu trước khi xuất hiện thở
Nếu được cấp cứu trước khi xuất hiện thở
gắng sức, có thể nạn nhân sẽ tự hồi phục,
gắng sức, có thể nạn nhân sẽ tự hồi phục,
trường hợp được cứu sống gọi là “suýt
trường hợp được cứu sống gọi là “suýt
chết đuối” (Near-Drowning). Phần lớn các
chết đuối” (Near-Drowning). Phần lớn các
trường hợp thời gian tử vong kéo dài
trường hợp thời gian tử vong kéo dài
không quá 10 phút, trong khoảng thời gian
không quá 10 phút, trong khoảng thời gian
này khả năng cứu sống nạn nhân trong
này khả năng cứu sống nạn nhân trong
môi trường nước mặn là 80% còn ở nước
môi trường nước mặn là 80% còn ở nước
ngọt là dưới 50%.
ngọt là dưới 50%.


KHÁM NGHIỆM
KHÁM NGHIỆM