SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Địa chỉ: 425a - Phan Đình Phùng - TP.Thái Nguyên - Tỉnh Thái Nguyên
Tel: 02083.750.444 Fax: 0208.3657.366

QUY TRÌNH THAO TÁC CHUẨN (SOP)
LẤY MẪU CACDIMI (Cd) VÀ CÁC HỢP CHẤT TRONG KHƠNG KHÍ
MƠI TRƯỜNG LAO ĐỘNG

Ghi chú
Người lập

Phạm Ngọc Minh

Người xoát xét

Dương Văn Hùng

Người phê duyệt

Nguyễn Minh Tùng

Số hiệu
Ngày ban hành

BM.08.01.04

Lần ban hành: 01.2022

Ngày phê duyệt: 12/5/2022

Trang: 1


SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Địa chỉ: 425a - Phan Đình Phùng - TP.Thái Nguyên - Tỉnh Thái Nguyên
Tel: 02083.750.444 Fax: 0208.3657.366

QUY TRÌNH THAO TÁC CHUẨN (SOP)
LẤY MẪU CACDIMI (Cd) VÀ CÁC HỢP CHẤT TRONG KHƠNG KHÍ
MƠI TRƯỜNG LAO ĐỘNG
1. Phạm vi áp dụng

- Quy trình này được xây dựng để hướng dẫn quy trình thực hiện lấy mẫu Cacdimi ( Cd)
trong khơng khí mơi trường xung quanh và mơi trường khơng khí lao động bằng màng lọc
ester cellulose.
- Tài liệu viện dẫn:
+ QCVN 03/2019/BYT; thường quy kỹ thuật sức khỏe nghề nghiệp và môi trường.
+ phụ lục 11 QCVN02/2019/BYT;
+ Hướng dẫn sử dụng máy SKC
2. Giới thiệu chung về phương pháp
- Khơng khí được hút qua đầu thu mẫu có chứa giấy lọc ester cellulose bằng một bơm
hút. Khi khơng khí đi qua giấy lọc, arsenic và các hợp chất trong khơng khí được giữ lại. Sau
đó vơ cơ hóa mẫu bằng hỗn hợp (acid nitric đặc, acid sulfuric đặc và acid perchloric đặc) tới
khi dung dịch trong suốt. Đo trên máy quang phổ hấp thụ nguyên tử ở bước sóng 193,7nm.
3. Lấy mẫu và bảo quản
3.1. Yêu cầu chung
- Điểm lấy mẫu đươc bố trí ở nơi trống, thống gió từ mọi phía, đảm bảo đại diện cho
khu vực quan tâm; số lương điểm đo, phân bố các điểm trong khu vực đo cũng như chương
trình đo đươc xác định theo những yêu cầu cụ thể

- Chuẩn bị: nhật ký hiện trường, nhãn dán, bút viết vv…, máy phát, dây điện dự phòng
trường hợp hết pin hoặc mất điện đột xuất;
- Biên bản lấy mẫu hiện trường.
- Bơm lấy mẫu (Bơm hút): lưu lượng 2 lít/phút (sử dụng giấy lọc đường kính 37mm).
- Đầu lấy mẫu (Đầu thu mẫu): Là bộ phận thu bụi trong đó có đặt giấy lọc.
- Giấy lọc: Có thể sử dụng một trong các loại giấy lọc như sợi thủy tinh, PVC, Vinyl
metricel, Teflon...
- Tấm giấy đệm làm giá đỡ giấy lọc.

BM.08.01.04

Lần ban hành: 01.2022

Ngày phê duyệt: 12/5/2022

Trang: 2


SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Địa chỉ: 425a - Phan Đình Phùng - TP.Thái Nguyên - Tỉnh Thái Nguyên
Tel: 02083.750.444 Fax: 0208.3657.366
- Ống silicon: Nối từ đầu lấy mẫu tới bơm hút. Ống silicon phải dẻo, kín và đường kính
bên trong đồng đều.
- Giá 3 chân để đặt đầu lấy mẫu, có thể điều chỉnh được chiều cao và hướng.
- Panh mũi phẳng để gắp giấy lọc và tấm đệm.
- Bao đựng giấy lọc (bao làm bằng vật liệu khơng hút ẩm, bao trong cịn u cầu khơng
tĩnh điện, có thể dùng giấy can kỹ thuật).
- Các hộp bảo quản mẫu.
- Trong trường hợp bơm hút khơng khí khơng gắn kèm lưu lượng kế và bộ đo thời gian

thì cần có lưu lượng kế và đồng hồ tính thời gian bên ngồi.
- Mẫu khơng khí được lấy ở độ cao 1,3-1,5 m cách mặt đất(ngang tầng hô hấp của người
lao động).
- Kiểm tra tình trạng máy, kiểm tra pin: phải đảm bảo máy hoạt động bình thường và pin
đủ cho thời gian lấy mẫu;
- Kiểm tra giá đỡ thiết bị phải chắc chắn, tránh đổ, đảm bảo độ cao khi đặt máy.

Hình 1: Hình ảnh thiết bị lấy mẫu
- Đặt bao trong vào bao bảo vệ (bao ngoài) và để trong hộp bảo quản mẫu.
- Nếu có nhiều đầu lấy mẫu, có thể lắp giấy lọc vào đầu lấy mẫu và để trong hộp bảo
quản.
3.2. Quy trình quan trắc ngồi hiện trường
- Kiểm tra tình trạng bơm hút và chuẩn lưu lượng hút.
- Tới nơi lấy mẫu, xác định vị trí cần lấy mẫu và hướng gió.
- Mở đầu lấy mẫu, đặt giấy tấm đệm vào đầu lấy mẫu sau đó đặt giấy lọc lên trên tấm
đệm, đóng đầu lấy mẫu.
- Đặt đầu lấy mẫu lên giá 3 chân, điều chỉnh chiều cao sao cho ngang tầm hô hấp người
lao động làm việc và vng góc với hướng gió.

BM.08.01.04

Lần ban hành: 01.2022

Ngày phê duyệt: 12/5/2022

Trang: 3


SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Địa chỉ: 425a - Phan Đình Phùng - TP.Thái Nguyên - Tỉnh Thái Nguyên
Tel: 02083.750.444 Fax: 0208.3657.366
- Nối ống dây silicon một đầu vào đầu lấy mẫu, một đầu vào bơm hút.
- Bật bơm hút để tốc độ hút 2l/phút, thời gian lấy mẫu 240 phút. Lấy 2 mẫu cho 1 vị trí
lấy. ghi địa điểm lấy mẫu, số thứ tự của mẫu, tình trạng sản xuất.
- Đo đạc và ghi lại điều kiện nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, áp suất khơng khí.
- Khi đủ thời gian lấy mẫu, tắt bơm hút, ghi lại thời gian lấy mẫu.
- Tùy thuộc vào nồng độ bụi nơi sản xuất mà quyết định thời gian lấy mẫu phù hợp để đạt
được lượng bụi phân tán đều trên giấy lọc, không bị quá tải gây giảm áp lực hút.
- Tới vị trí lấy mẫu tiếp theo thay giấy lọc hoặc đầu lấy mẫu khác.
- Giấy lọc sau khi lấy mẫu được cho vào bao kép tương ứng đặt trong hộp bảo quản mẫu
hoặc đặt đầu lấy mẫu vào hộp bảo quản mẫu.
3.3. Bảo quản
- Mẫu sau khi lấy xong được đặt vào hộp bảo quản mẫu để vận chuyển về phịng thí
nghiệm.
- Vận chuyển nhanh về phịng thí nghiệm để phân tích càng sớm càng tốt.
4. Các yếu tố ảnh hưởng
- Khi đặt mẫu lưu ý đặt ở nơi thơng thống sao cho đai diện nhất đối với mẫu khu vực.
5. Thiết bị, dụng cụ
Thiết bị: Máy SKC

Hình 2: Máy bơm lấy mẫu SKC
- Model: 224- PCXR8
- Nước sản xuất: Mỹ
- Lưu lượng bơm lấy mẫu khí: 0-5000 ml/phút

BM.08.01.04

Lần ban hành: 01.2022


Ngày phê duyệt: 12/5/2022

Trang: 4


SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH THÁI NGUYÊN
TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Địa chỉ: 425a - Phan Đình Phùng - TP.Thái Nguyên - Tỉnh Thái Nguyên
Tel: 02083.750.444 Fax: 0208.3657.366
- Khối lượng: 964 g
- Kích thước: 13 x 11.9 x 4.8 cm
- Nguồn điện sử dụng: Pin rời 1,5V.
- Chức năng tự động lấy mẫu theo chương trình đặt trong khoảng thời gian 7 ngày
- Hiển thị tình trạng pin, tổng thời gian lấy mẫu và lỗi trên màn hình tinh thể lỏng
- Máy Có khả năng tự động dừng hoạt động khi pin yếu
- Vỏ máy được cấu tạo để chống nhiễu xạ điện từ trường, đạt tiêu chuẩn CE, UL
- Nguồn điện sử dụng: pin xạc
- Để đảm bảo an toàn: + Nhiệt độ vận hành: 0 – 45 0 C
+ Nhiệt độ lưu trữ: -25 ÷ 45 0 C
+ Nhiệt độ sạc: 10 ÷ 45 0 C
+ Độ ẩm: 0 ÷ 95%
Dụng cụ:
-

Giá đỡ cao 1,3-1,5m

-

Dây nối silicon


-

Dây điện

-

Máy phát điện dự phòng

-

Máy đo vi khí hậu, máy ảnh, GPS
Người lập

P. Trưởng phịng

Ngày tháng năm 2022
Phê duyệt

Quan trắc hiện trường

Phạm Ngọc Minh

BM.08.01.04

Dương Văn Hùng

Lần ban hành: 01.2022

Nguyễn Minh Tùng


Ngày phê duyệt: 12/5/2022

Trang: 5