TIẾT: 143+144

(Trích )

Lê Minh Khuê
Ngữ văn lớp 9


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê)
I/ Đọc - tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Sinh: 1949
- Quê: Tĩnh Gia – Thanh Hóa
- Từng là thanh niên xung phong (TNXP) trên đường
Trường Sơn
- Thuộc thế hệ nhà văn thời kì kháng chiến chống đế quốc
Mĩ, bắt đầu viết văn vào đầu những năm 1970
- Đề tài:
+ Trước 1975: Viết về cuộc sống, chiến đấu của TNXP và
bộ đội trên đường Trường Sơn.
+ Sau 1975: Viết về những chuyển biến đời sống xã hội và
con người trên tinh thần đổi mới.
- Sở trường: Viết về truyện ngắn với ngòi bút miêu tả
Nhà văn
tinh tế, đặc sắc (đặc biệt là nhân vật nữ).
LÊ MINH KHUÊ
- Tác phẩm chính: “Cao điểm mùa hạ” (1978); “Đồn Kết”
(1980); “Bi kịch nhỏ” (1993); “Một mình qua đường” (2006)


SUY NGHĨ 1 PHÚT

Trình bày hiểu biết về tác phẩm bằng cách
hồn thiện những thơng tin sau:
- Năm sáng tác: 1971.
-Thể loại: Truyện ngắn
- Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất.
- Nhân vật: Phương Định, Nho, Thao.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê)
I/ Đọc - tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
- Viết năm 1971 – khi cuộc kháng chiến chống đế quốc
Mĩ đang diễn ra ác liệt
b. Xuất xứ
- In lần đầu trong tạp chí “Tác phẩm mới”
c. Đọc và giải nghĩa từ khó
-“
: chỗ cao hơn mặt đất, như gị, đồi núi hoặc
trên nóc cơng trình kiến trúc cao (ở đây chỉ nơi ở của ba
cô TNXP).
: điểm, nơi được xác định là có vai trị
quan trọng so với những điểm, những nơi khác (ở đây chỉ
nơi làm việc của ba cô TNXP).


733.000 lần máy bay
đánh phá, 152.000 trận,

ném xuống 4 triệu tấn bom


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
I/ Đọc - tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
d. Tóm tắt

( Lê Minh Khuê)

-

Truyện kể về ba nữ TNXP – Nho, Phương
, chị
tại một
trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.

-

Nơi ở và công việc khiến họ thường xuyên đối mặt
với gian khổ và hiểm nguy: Họ ở trong một cái hang,
dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Nhiệm vụ của
họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá
phải san lấp, đánh dấu các quả bom chưa nổ và phá
bom.

-

Nhưng cuộc sống của họ vẫn có những niềm vui và
những giây phút thanh thản, thơ mộng. Đặc biệt họ

luôn gắn bó, u thương nhau trong tình đồng đội dù
mỗi người một cá tính.

-

Phần cuối truyện kể lại một lần phá bom, Nho bị
thương, Phương Định và chị Thao đã hết lịng chăm
sóc. Một cơn mưa đá bất chợt đến trên cao điểm


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Khuê)
I/ Đọc - tìm hiểu chung
2. Tác phẩm
d. Ngôi kể
- Truyện được kể theo ngôi thứ nhất đặt vào nhân vật Phương Định (nhân vật chính)
- Tác dụng:
+ Góp phần diễn tả một cách sinh động tự nhiên, cụ thể và tinh tế cảm xúc, tâm trạng, ý
nghĩ của nhân vật chính.
+ Tạo điểm nhìn phù hợp, tăng tính chân thực cho cốt truyện
+ Phù hợp với diễn biến truyện theo dòng tâm trạng nhân vật, đan xen giữa hiện tại và
hồi tưởng.
e. Ý nghĩa nhan đề
- Là chi tiết xuất hiện ở cuối truyện: những ngôi sao trên bầu trời thành phố trong cảm
xúc hồn nhiên, mơ mộng của Phương Định.
- Là hình ảnh ẩn dụ thể hiện vẻ đẹp giản dị mà giàu chất lãng mạn của những nữ TNXP
nói riêng và thế hệ trẻ thời chống Mỹ nói chung.


“Chúng tơi có ba người. Ba cơ gái. Chúng tơi ở trong một cái


hang dưới chân cao điểm. Con đường bị qua trước hang, kéo lên
đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng
lẫn lộn. Hai bên đường khơng có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị
tước khơ cháy. Những cây có nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá
to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ơ tơ méo mó, han gỉ nằm
trong đất.
[...] Bên ngồi nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến
một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi
ngửa cổ uống nước trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha
đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng, nheo mắt nghe ca
nhạc từ cái dài bán dẫn mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe,
có thể nghĩ lung tung…hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm nào
xe cũng nườm nượp ngoài đường. Ban đêm chúng tơi được ngủ.
Nhưng mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trong điểm,
cầm xẻng xúc, nói vài câu buồn cười với một anh lái xe nào đó. Vui.
Chỉ khổ đứa phải trực điện thoại trong hang”.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Hoàn cảnh sống: Trên một cao điểm giữa một
vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn.
Trên cao điểm

* Nhận xét chung:

Trong hang đá


( Lê Minh Khuê)
Đọc hai đoạn văn:
“Chúng tôi có ba người… nằm
trong đất”.
Và:
“Bên ngồi nóng trên 30 độ…
trực điện thoại trong hang”.
1. Tìm những chi tiết tái hiện
khơng gian sống và chiến đấu
của những nữ thanh niên xung
phong: trên cao điểm và trong
hang đá.


“Chúng tơi có ba người. Ba cơ gái. Chúng tơi ở trong một cái

hang dưới chân cao điểm. Con đường bị qua trước hang, kéo lên
đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng
lẫn lộn. Hai bên đường khơng có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị
tước khơ cháy. Những cây có nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá
to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ơ tơ méo mó, han gỉ nằm
trong đất.
[...] Bên ngồi nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến
một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi
ngửa cổ uống nước trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha
đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng, nheo mắt nghe ca
nhạc từ cái dài bán dẫn mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe,
có thể nghĩ lung tung…hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm nào
xe cũng nườm nượp ngoài đường. Ban đêm chúng tơi được ngủ.
Nhưng mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trong điểm,

cầm xẻng xúc, nói vài câu buồn cười với một anh lái xe nào đó. Vui.
Chỉ khổ đứa phải trực điện thoại trong hang”.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Hoàn cảnh sống: trên một cao điểm giữa một
vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn.

( Lê Minh Khuê)

Đọc hai đoạn văn:
“Chúng tơi có ba người… nằm
trong đất”.
Và:
“Bên ngồi nóng trên 30 độ…
trực điện thoại trong hang”.
1. Tìm những chi tiết tái hiện
không gian sống và chiến đấu
Trên cao điểm >< Trong hang đá
của những nữ thanh niên xung
phong: trên cao điểm và trong
- Là nơi tập trung nhiều - Là một thế giới khác
bom đạn, khơng có màu hẳn: mát mẻ, được nghe, hang đá.
xanh của sự sống
được nghĩ lung tung,
được ngủ…
- Cảm giác: căng thẳng, - Cảm giác: thảnh thơi,

nguy hiểm rình rập
an tồn
→ Hồn cảnh sống đặc biệt nguy hiểm, phải đối
mặt với bom rơi, đạn nổ vơ cùng ác liệt, cái chết
ln rình rập.


Không gian trên cao
điểm

Không gian trong
hang đá


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Hoàn cảnh sống: trên một cao điểm giữa một
vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn.
Trên cao điểm

><

Trong hang đá

- Là nơi tập trung nhiều - Là một thế giới khác
bom đạn, khơng có màu hẳn: mát mẻ, được nghe,
xanh của sự sống
được nghĩ lung tung,

được ngủ…
- Cảm giác: căng thẳng, - Cảm giác: thảnh thơi,
nguy hiểm rình rập
an tồn
→ Hoàn cảnh sống đặc biệt nguy hiểm, phải đối
mặt với bom rơi, đạn nổ vô cùng ác liệt, cái chết
luôn rình rập.

( Lê Minh Kh)
Đọc hai đoạn văn:
“Chúng tơi có ba người… nằm
trong đất”.
Và:
“Bên ngồi nóng trên 30 độ…
trực điện thoại trong hang”.
2. Chỉ rõ nét đặc sắc về nghệ
thuật trong các câu văn và cho
biết dụng ý của nhà văn?


Chúng tơi có ba người. Ba cơ gái. Chúng tơi ở trong một cái
hang dưới chân cao điểm. Con đường bị qua trước hang, kéo lên
đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng
lẫn lộn. Hai bên đường khơng có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị
tước khơ cháy. Những cây có nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá
to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ơ tơ méo mó, han gỉ nằm
trong đất.
[...] Bên ngồi nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến
một thế giới khác. Cái mát lạnh làm toàn thân rung lên đột ngột. Rồi
ngửa cổ uống nước trong ca hay trong bi đông. Nước suối pha

đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm, lười biếng, nheo mắt nghe ca
nhạc từ cái dài bán dẫn mà lúc nào cũng có pin đầy đủ. Có thể nghe,
có thể nghĩ lung tung…hình như ta sắp mở chiến dịch lớn. Đêm nào
xe cũng nườm nượp ngoài đường. Ban đêm chúng tơi được ngủ.
Nhưng mấy đêm nay thì chịu. Đứa nào cũng leo tót lên trong điểm,
cầm xẻng xúc, nói vài câu buồn cười với một anh lái xe nào đó. Vui.
Chỉ khổ đứa phải trực điện thoại trong hang.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Hoàn cảnh sống: Trên một cao điểm giữa một
vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn.
Trên cao điểm

><

Trong hang đá

- Là nơi tập trung nhiều - Là một thế giới khác
bom đạn, khơng có màu hẳn: mát mẻ, được nghe,
xanh của sự sống
được nghĩ lung tung,
được ngủ…
- Cảm giác: căng thẳng, - Cảm giác: thảnh thơi,
nguy hiểm rình rập
an tồn
→ Hoàn cảnh sống đặc biệt nguy hiểm, phải đối

mặt với bom rơi, đạn nổ vô cùng ác liệt, cái chết
luôn rình rập.

( Lê Minh Kh)
Đọc hai đoạn văn:
“Chúng tơi có ba người… nằm
trong đất”.
Và:
“Bên ngồi nóng trên 30 độ…
trực điện thoại trong hang”.
2. Chỉ rõ nét đặc sắc về nghệ
thuật trong các câu văn và cho
biết dụng ý của nhà văn?
- Nghệ thuật viết: Nhiều câu đặc
biệt, ngắn+ phép liệt kê
→ miêu tả chân thực, gây ấn
tượng về khung cảnh chiến tranh
tàn khốc nơi cao điểm
→ Gợi liên tưởng về khơng khí
căng thẳng nơi chiến trường nguy
hiểm


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Công việc hàng ngày:

( Lê Minh Khuê)

Đọc hai đoạn văn:
“Việc của chúng tơi… nhất định
sẽ nổ”.
1. Tìm những chi tiết kể về công
việc của ba nữ TNXP.
2. Nhận xét ngắn gọn về cơng
việc đó bằng một câu văn.


“Việc của chúng tơi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo
khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì
phá bom. Người ta gọi chúng tôi là tổ trinh sát mặt đường. Cái tên
gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng. Do đó cơng việc
của chúng tơi cũng chẳng đơn giản. Chúng tơi bị bom vùi ln. Có
khi bò trên cao điểm chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm
răng lóa lên khn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó, chúng tơi gọi
nhau là “những con quỷ mắt đen”.
[…]
Cịn chúng tơi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày
chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi. Thần chết là một tay
khơng thích đùa. Hắn ta lẩn trong ruột những quả bom. [...] Có ở
đâu như thế này khơng: đất bốc khói, khơng khí bàng hồng, máy
bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp
cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có
nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng
nhất định sẽ nổ...”


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi”
II/ Đọc – hiểu văn bản

1. Hình ảnh ba cơ gái thanh niên xung phong
a. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
- Công việc hàng ngày:
+ Đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom
chưa nổ, phá bom (3 – 5 lần/ ngày)
+ Phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, phơi mình
giữa vùng trọng điểm bắn phá của máy bay địch.
→ Đây là một công việc vô cùng nguy hiểm,
ln căng thẳng thần kinh, địi hỏi sự dũng
cảm, bình tĩnh cao độ…

( Lê Minh Khuê)
Đọc hai đoạn văn:
“Việc của chúng tơi… nhất định
sẽ nổ”.
1. Tìm những chi tiết kể về công
việc của ba nữ TNXP.
2. Nhận xét ngắn gọn về cơng
việc đó bằng một câu văn.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Khuê)
b. Những nét chung
kể về ba cô gái
“Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến nămTruyện
lần. Ngày
nào ít: ba
* Phẩm chất
TNXP ở một tổ trinh sát
lần. Tơi có nghĩ tới cái chết. Nhưng một cái chết mờ

nhạt,
khơng
cụđiểm.
thể.
phá
bom
trên
cao
- Họ đều là những người có lý tưởng sống cao đẹp: sẵn
Cịn cái chính: liệu mìn có nổ, bom có nổi khơng?Ở Khơng
thì làmnét
cách
họ có những
gì
sàng hi sinh tuổi thanh xn vì sự nghiệp chung.
chung đã gắn bó thành
nào
để châm mìn lần thứ hai?”.
- Họ là những nữ TNXP gan dạ, dũng cảm và có tinh
một khối thống nhất?
thần trách nhiệm cao với công việc:
+ Để con đường được thông suốt, các cô luôn sẵn sàng - Dù công việc vơ cùng
nhận nhiệm vụ, có lệnh là lên đường bất chấp hiểm vát vả lại nhiều hiểm nguy,
các cô vẫn luôn giữ được
nguy.
+ Cuộc sống và chiến đấu ở chiến trường thật gian khổ, tinh thần lạc quan: bị
nguy hiểm và ln căng thẳng nhưng họ vẫn bình tĩnh, bom vùi vẫn cười đùa, gọi
chủ động, hành động mau lẹ, chính xác; ln lạc quan nhau là “những con quỷ
yêu đời: trong hang vẫn vang lên tiếng hát, nhắc đến mắt đen”.
cơng việc phá bom với giọng điệu bình thản “Quen rồi.

Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào
ít: ba lần”, ln đường hồng bước tới những quả bom
chưa nổ…
+ Đối mặt với hiểm nguy, các cô cũng nghĩ đến cái chết
nhưng là “một cái chết mờ nhạt khơng cụ thể” quan
trọng là “liệu mìn có nổ, bom có nổ khơng?” → họ đã


Tiết 143-144 : Văn bản
b. Những nét chung

“Những ngôi sao xa xơi”

( Lê Minh Kh)

- Ở họ cịn có tình đồng đội gắn bó, thân thiết:
+ Họ hiểu được tính tình, sở thích của nhau.
+ Họ quan tâm lo lắng cho nhau: Phương Định bồn chồn, lo lắng khi chờ chị Thao và
Nho đi trinh sát trên cao điểm.
+ Họ chăm sóc nhau rất chu đáo, đặc biệt khi trong tổ trinh sát có người bị thương: Khi
Nho bị thương, Phương Định và chị Thao đã lo lắng, băng bó chăm sóc Nho cẩn thận
với niềm xót xa như chị em ruột thịt và cảm thấy “đau hơn người bị thương”.
* Tâm hồn:
- Họ có cuộc sống nội tâm phong phú, mơ mộng và giàu xúc cảm:
+ Nho thích thêu thùa, chị Thao chăm chép bài hát, Phương Định thích ngắm mình
trong gương, ngồi bó gối mộng mơ và hát…
+ Họ hồn nhiên như những đứa trẻ trước cơn mưa đá.
-►Họ
nữ đều
tính,mang

thíchtrong
làm đẹp
dù những
sống giữa
Bagiàu
cơ gái
mình
tínhchiến
cáchtrường
tưởngkhói
nhưlửa.
khơng thể cùng tồn
→ Tâm
hồn trong
sáng
và giàu
cảmchiến
như đấu
nguồn
sống,cũng
điểmrất
tựamơ
tinhmộng,
thần giúp
tại:
vơ cùng
gan dạ,
dũng
cảmxúc
trong

nhưng
hồn
họ thêm
vàngcuộc
và lạc
quan
đểhoạt.
vượt qua
những
khăn,
nguycủa
hiểm.
nhiên,
vơvững
tư trong
sống
sinh
Đó cũng
là khó
vẻ đẹp
chung
những chiến
sĩ TNXP thời kì chống Mỹ.


Tiết 143-144 : Văn bản

“Những ngôi sao xa xôi”

( Lê Minh Kh)


c. Những nét riêng
* Nho:
- Có vẻ ngồi xinh xắn:
+ “trơng nó nhẹ, mát mẻ như một que kem trắng”
+ “cái cổ tròn và những cúc áo nhỏ nhắn” rất dễ thương
khiến Phương Định “muốn bế nó trên tay”.
- Trong đời sống thường ngày, Nho rất hồn nhiên – cái hồn
nhiên như trẻ thơ:
+ “vừa tắm dưới suối lên, cứ quần áo ướt, Nho ngồi, đòi ăn
kẹo”;
+ khi bị thương nằm trong hang vẫn nhổm dậy, xòe tay xin
mấy viên đá mưa.
- Trong chiến đấu cô rất dũng cảm, hành động thật nhanh
gọn:
+ “Nho cuộn tròn cái gối, cất nhanh vào túi”, “quay lưng
lại chúng tôi, chụp cái mũ sắt lên đầu…”

Bên cạnh những nét
chung đáng yêu, đáng
quý, mỗi nhân vật đã để
lại những ấn tượng đặc
biệt với người đọc nhờ
những nét phẩm chất
riêng nổi bật nào?

+ Trong một lần phá bom,
cơ bị thương do sập hầm,
đất phủ kín lên người.
Mặc dù rất đau nhưng cô

không rên la, không
muốn cho đồng đội phải
lo lắng.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Khuê)
c. Những nét riêng
* Chị Thao:
- Là tổ trưởng tổ trinh sát mặt đường nên ít nhiều có sự từng trải và bản lĩnh đáng nể:
+ Trong công việc ai cũng gờm chị bởi sự cương quyết và táo bạo
+ Chị “bình tĩnh đến phát bực”: máy bay địch đến nhưng chị vẫn “móc bánh quy trong
túi, thong thả nhai”.
- Trong đời sống hàng ngày, chị cũng có những nét đáng u, thích làm điệu và mơ
mộng như bao cô gái trẻ khác:
+ một con người dày dạn trong chiến đấu lại sợ máu, sợ vắt: “thấy máu, thấy vắt là chị
nhắm mắt lại, mặt tái mét”
+ “Áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu” chị lại hay tỉa đơi lơng mày của mình, tỉa
nhỏ như cái tăm, chị chăm chép bài hát dù chẳng thuộc nhạc, cũng không hát trôi chảy
được bài nào, giọng lại chua…


Tiết 143-144 : Văn bản
c. Những nét riêng

“Những ngôi sao xa xôi”

( Lê Minh Khuê)

* Phương Định:
- Cũng trẻ trung như Nho, Phương Định là một cô nữ sinh Hà Nội. Tuy vào chiến

trường gian khổ nhưng cô vẫn giữ được phong cách riêng của con gái Hà Nội: nhạy
Cảm, hồn nhiên, thích mơ mộng và hay sống với những kỉ niệm vơ tư, trong sáng về
gia
đình và thành phố quê hương.
► Tiểu kết 1: Viết về ba nữ TNXP, Lê Minh Kh đã khơng tơ vẽ, khơng mĩ lệ
hóa mà miêu tả hết sức cụ thể, chân thực bằng cách cá thể hóa nhân vật với những
hình ảnh rất đời thường. Mỗi người có một cá tính riêng nhưng đều ngời sáng vẻ
đẹp của thế trẻ Việt Nam thời kháng Mỹ. Họ đã từ cuộc đời bước vào trang sách,
trở thành những anh hùng – những ngôi sao trên bầu trời Trường Sơn.


Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Kh)
2. Nhân vật Phương Định
Trình
bày
cảm
nhận
về
“…Tơi
là
con
gái
Hà
cách
tốn,
tơi
làhoặc
một
cơ gái
khá.

“... Tơinào
nhớ
một
cái
gìNội.
đấy,
hìnhmột
như
mẹ
tơi,
cửa
sổ,
những
ngơi
“Việc
cũng
có
cái
thú Nói
của
nó.
Có
ở khiêm
đâucái
như
thế
này
khơng:
đất
bốc

a. Phương Định là cơ gái có tâm hồn trong sáng
nhân
vật
Phương
Định
Hai
bím
tócbầu
dày,trời
tương
đốiphố.
mềm,
một
cái
cổầm
cao,
kiêu
hãnh
như
đài
hoa
sao to
trên
thành
Phải,
thể
những
cái
đó…
Hoặc

làcăng
cây,
khói,
khơng
khí
bàng
hồng,
máy
baycó
đang
ĩ xa
dần.
Thần
kinh
* Phương Định nhạy cảm và mơ mộng:
(đặc biệt tập trung vào
loa
kèn.
Cịn
mắt
tơi
thì
các
anh
lái
xe
bảo:
“Cơ
có
cái

nhìn
sao
mà
xa
hoặc
là
cái
vịm
trịn
của
nhà
hát,
hoặc
bà
bán
kem
đẩy
chiếc
chở
đầy
như
chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy
mà
vẫnxe
biết
rằng
- Là cô gái trẻ người Hà Nội, Phương Định từng có một những đoạn:
xăm!”.
thùng
kem,

trẻ
con
háo
hức
bâu bom
xungchưa
quanh.
Con
đường
nhựa
ban
đêm,
khắpthời
chung
quanh
nhiều
nổ…
Ban
đêmvật
chúng
tơi được
học sinh
hồn có
nhiên
vơ tư.quả
-Nhân
tự quan
sát
và
đến

đâu
tơithời
thích
ngắm
mắt
tơiđèn
trong
gương.
Nó
sau
cơn
mưa
mùa
hạkệ,
rộng
ra,sống
dài
ra,
lấpnào
lống
ánh
trơng
như
một
ngủ.
Nhưng
mấy
đêm
nay
thì

chịu.
Đứa
cũng
leo
tót
trọng
- CơXa
hay
nhớ
về
kỷmặc
niệm,
về nhưng
cuộc
bình
dù
sống
đánh
giálên
về mình
ở điểm
phần
giữa
chiến
trường
ácNhững
liệt
ýnhư
đoạn
văn

hồi
đầu
dài
màu
hay
nheo
lại
chói
nắng.
con dài,
sơng
nước
đen.
ngọn
điện
trên
quảng
trường
cầm
xẻng
xúc,nâu,
nói
vài
câu(chú
buồn
cười
với
mộttưởng
anh lái
xetruyện

nàolung
đó. linh
Vui. như
Chỉ
có
kể
chậm
rãi
phùanh
hợp
để khơi
gợi
kỉ những
- Tâm
trạng
cơ trong
Khơng
hiểu
sao
các
pháo
thủ
vànhững
lái về
xe
hay
hỏi
tơi.
Hỏi
những

ngơi
sao
trong
câu
chuyện
cổ
tích
nói
xứthăm
sởcủa
thần
tiên.
khổ
đứanhịp
phải
trực
máy
điện
thoại
trong
hang”.
tuổi thơ hồn nhiên, vơ tư và khơng khí thanh một lần phá bom ở cuối
thăm
hoặc
viết
dài gửi
dây,vơlàm
ở cách
Hoaniệm
trong

cơngnhững
viên. thư
Những
quả đường
bóng sút
tội như
vạ của
bọnxa
trẻnhau
con
bình trước chiến tranh). Đó vừa là khao khát, vừa là truyện
hàng
nghìn
cây
số,
mặc
cócơcủa
thể
chào
nhau
hằng- có
ngày.
Tơi
khơng
săn
trongliều
một
góc
phố.
rao

bán
xơi sáng
cáixúc
mủng
đội
trên
thuốc
tinh
thầnTiếng
động dù
viên
nơi bà
tuyến
lửa.
Cảm
của
cơ trước
sóc,
vồn vã.
xúm
nhau
ni đáp
đầu…
- Cơ quan
tâmKhi
đến bọn
hình con
thức gái
(thích
ngắm

đơilại
mắtđố
mình
t r ậvới
n mmột
ư a anh
đ á ởbộc uđội
ối
trong
gương),
đánh
giánhững
được
vẻcái
đẹp
của
mình
(làcái
truyện)
nói
giỏi
đấy,tự
đứng
rađó.
xa,Những
khoanh
tayđólạiở trước
ngựcRồi
và
Chao

ơi,nào
có thể
làtơi
tấtthường
cả
thiệt xa…
cơ gái
vớicơn
hai
tóc
dày,
mộtchẳng
cái
cổ qua
cao
nhìn
đichốc,
nơi
khác,
mơi
mímbím
chặt.
Nhưng
tơinhư
điệusóng
thế thơi.
bỗngmột
saukhámơt
mưa
đá,

chúng
xốy
mạnh
trongThực
tâm
kiêu hãnh và đơi mắt có cái nhìn sao mà xa xăm..);
tình
trong suy nghĩ của tơi, những người đẹp nhất, thơng minh, can đảm
trí tơi…”
- Biết mình được nhiều người để ý, cơ thấy tự hào nhưng
và cao
thượng
làkín
những
người
phục, có ngơi sao trên
khơng
vồn vã nhất
mà tỏ ra
đáo, tưởng
nhưmặc
kiêu qn
kì.
mũ”.
- Cơ tìm thấy sự thú vị trong cuộc sống, trong cả công việc
đầy nguy hiểm “việc nào cũng có cái thú của nó”,
cơng việc phá bom như thách thức thần kinh con
người để rồi lúc vượt qua nó, chiến thắng nó, cơ cảm



Tiết 143-144 : Văn bản “Những ngôi sao xa xôi” ( Lê Minh Kh)
2. Nhân vật Phương Định
“Mưa.
Nhưng
mưa
Lúc
đầu
tơi
khơng
biết.khơng
Nhưng
rồi bịa
có
tiếng
lanh
“Thời
gian
bắt
đầu đá.
căng
lên.
Trímột
não
tơi cũng
thua.
Những
gì
đã
“Tơi
mê

hát.
Thường
cứ
thuộc
điệu
nhạc
nào
đó
rồi
ra
lời
mà
a. Phương Định là cơ gái có tâm hồn trong sáng
canh
gõ trêngì
nóc
hang.
cái gìđáng
vơ cùng
sắc xé
khí ra
từng
qua,
những
sắp
tới…Cókhơng
kể nữa.
Cókhơng
gì lí thú
đâu,

nếumảnh
các
hát…
*vụn.
Phương
Định
nhạy
cảm
và mơ
mộng
Gió.
Và
tơi
thấy
đau,
ướt
ởbài
má.hành
bạn
tơi
khơng
quay
về?
Điện
thoại
réo. Đại
đội
trưởng
hỏihát
tình

hình.
Tơi
…Tơi
thích
nhiều
bài.
Những
khúc
bộ
đội
hay
trên
những
*- Mưa
Phương
Định
hồn
nhiên
và u
đời:
đá!
Cha
mẹ
ơi!
Mưa
đá!
nói
như
gắt
vào

máy:
ngả
đường
trận.
Tơi thích
họ mềm
mại,
dịubài
dàng.
Thích
- Cơ thích
hát,mặt
thuộc
rất nhiều
bài hátdân
(từ ca
bài quan
hành khúc
bộ đội,
những
dân ca
quan
Tơi
chạy
vào,
bỏ
trên
bàn
tay
đang

xịe
ra
của
Nho
mấy
viên
đá
nhỏ.
Lại
-“Ca-chiu-sa”
Trinh
sátbài
chưa
về!Hồng qn
của
ngồi
bó gối mơ màng: “Về
họ đến
“Ca-chiu-sa”),
thậm Liên
chí cơXơ.
cịn Thích
bịa ra lời
mà hát.
chạy
ra,hiểu
vui
thích
cuống
cuồng.

Khơng
vìmưa
sao
mình
gắt
nữa.
Lại
một
đợtsay
bom.
Khói
vào
hang.
Tơi
-đây khi
Dưới
cơntóc
đá,
cơ “vui
thích
cuống
sưa
tận
hưởng
cơn
mưaphải
hồn
mái
cịn
xanh

xanh…”.
Đócuồng”,
là dân
ca
Ý trữ
tình
giàu
có,
[…]
Ở đây,
trên
điểmthấy
đầy
bom
này
có mưa
Những
niềm
nhiên
như
chưa
hề
nghe
tiếng
bom
rơicũng
đạn thật
nổ.
ho
sụa

và
tứccao
ngực.
Cao
điểm
bây
giờ
vắng.đá.
Chỉ
có Nho
và vui
chị
lấy sặc
giọng
thật
trầm.
Thích
nhiều”.
*con
Phương
Định
đồng
trong
tổ và
trong
đơn
trẻVà
của
tơiu
lại

nở
tung
sayđội
đầy.
Chẳng
ai cóđồi.
thì Cao
giờ mà
Thao.
bom.
Vàmến
tơinhững
ngồira,
đây.
Vàsưa,
caotràn
xạ
đặt
bên
kiavị:
quả
xạ
-gắt tơi.
lo
lắng
cho Nho
chị húi
Thaohốt
hai gì
người

đi phá
cơ đá.
phảiCịn
Chị
Thao
đangvà
cái
dưới
đất.
Chắc
là
Nho
đangCơ
bắn.
Tiếng
súng
ở lúi
dưới
đấtkhi
lên
quả
là
có
hiệubom
lực.màKhơng
gìtrực
cơtrong
đơn
hang
thì

nhổm
dậy,
mơi
mở.
và
sợ
hơn
khihébom
gào thét
chung
nghe
mộtthương,
tiếng
- khiếp
Khi Nho
bị thương,
cơ chăm
sóc Nho
chuquanh
đáo (bếmà
Nhokhơng
lên đùi,
rửa vết
-trả
Nào,
mày
cho
tao
mấy
viên

nữa.
lời
nào
đất.cơ
Dù
chỉ
một
tiếnglosúng
trường
thơi,
con
cũng
tiêm,
phadưới
sữa…),
hiểu
rõ tâm
trạng
lắng của
chị Thao
mặc
dù người
chị đã cố
che
Nhưng
tạnh
mất bảo
rồi.
rất nhanh
mưa

đến.
Saogiác
chóng
thế?
bằng
việc
hát… một
thấygiấu
mênh
mơng
bêncơTạnh
mình
sự chenhư
chở khi
đồng
tình.
Cảm
đó cũng
-Tơi
Vớibỗng
đạinhư
đội
trưởng,
dùtiếc
chỉ
tiếp
xúckhả
quanăng
điện thoại
nhưng

cơ biết vậy…
rõ anh từ
ăn nói,
thần
thờ,
nói
nổi”.
giống
thấy
mình
cókhơng
một
tự vệ
rất vững
Sốtcách
ruột,
tơi
tình đến khả năng làm ca dao và địa chỉ nhà…
chạybệnh
ra ngồi
một tí. Khơng thấy gì ngồi khói bom. Tơi lo”.
- Cơ q trọng và cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô đã gặp trên tuyến đường
Trường Sơn, cô nghĩ “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng
nhất là những người mặc qn phục, có ngơi sao trên mũ”.