TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 1

KIM T CÊÌU

BI TỊNH TIÏÍU THUËT
I
Àïm Trung thu úã chưën àư thânh, vûâng trùng vùçng vùåc sấng
qúỉc nhû ban ngây, giố àûa ngânh qụë ngâo ngẩt hûúng bay; trong
mưåt cẫnh hoa viïn kia; lêìu, àâi, trò, tẩ cêy cưëi riïìm râ, cấch sang
q hònh nhû bưìng lai, lậng uín, thêëp thoấng lẩi cố bống hưìng vâo
ra; khi vin hoa vđt liïỵu, khi nhùỉm bống soi hònh, lc lẩi dûåa mònh
bïn khc lan can, bùỉt mùåt trưng lïn chõ hùçng mâ lêm nhêm khêín
niïåm mêëy àiïìu têm sûå.
Nối thïë tuy chûa hiïíu thêëu ngìn cún, song àậ biïët ngay lâ
mưåt ngûúâi con gấi cố vûúng mưëi tú tònh quën luën, bi thu, sêìu
xn, chi àêy, nïn múái tẫ ra cấi cẫnh tûúång nhû thïë.
Ngûúâi con gấi êëy lâ ai? Tûác lâ cư Kim T Cêìu, ngûúâ
i ch
àưång trong chuån nây vêåy.
Hưìi ba, bưën mûúi nùm vïì trûúác, úã xûá Kinh
1
, thåc vïì con
àûúâng Àưng Ba, ài xëng dẩng Ao Hưì, ngẫ Tẫ Dụå, thúâi phêìn
nhiïìu ph àïå cấc àûác ưng àûác bâ úã rêët àưng, nhâ cûãa, lêìu àâi chưìng
chêåp, nâo rẩp hất, trûúâng gâ, àua ngûåa, àấnh qìn; cåc chúi àêìy
thấng, thiïn hẩ nư nûác ài xem, hưìng àua tđa núã, núi núi trẫi gêëm


1
Xûá Kinh: chó kinh àư Hụë
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 2

phúi lâ, thiïåt lâ mưåt cẫnh thấi bònh dêåt lẩc biïët bao?! Ngoâi
phûúng dên àiïìn cû theo àố, thúâi cng toân lâ ph q trêm anh
hïët thẫy, chúá nhâ têìm thûúâng thưn dậ, khưng bao giúâ lêỵn vâo trong
àấm phưìn hoa àư hưåi àố mâ úã àûúåc.
Cư T Cêìu lâ con gấi mưåt võ hûu quan, nïn chi cấi thấi àưå
nhâ cư cng cố phêìn àùåc sùỉc trong hâng danh giấ lùỉm; hëng chi
cấi tû dung ca cư T Cêìu khưng nối nguåt thển hoa nhûúâng,
nhẩn sa cấ nếp, mâ thânh ra lúâi nối phỗng; chó xin àưåc giẫ nhêån
ngay cêu chuån trïn nây àậ kïí; cẫnh êëy ngûúâi êëy, cố lệ cng
khưng khấc gò mưåt bûá
c tranh hổa nâng Thưi Oanh Oanh, àûáng
dûúái mấi têy sûúng àúåi chúâ trùng lïn vêåy. Thïë àậ rộ dấng con
ngûúâi íu àiïåu tâi tònh, bêët têët phẫi tẫ ra, vò tẫ ra thò chó súå nết
bt chûa tinh, lâm mêët cấi phong vêån ca mưåt ngûúâi giai nhên
thúâi e khưng àấng.
Tđnh cư T Cêìu trêìm mùåc, đt cûúâi, đt nối, mưỵi khi trûúác giố,
dûúái trùng, hay ngêåm ngi, tû tûúãng, thûúâng lẩi t mònh nhû mưåt
àốa hoa ph dung, mn ngân ngûúâi thêëy cng u, nhûng khưng
biïët ai lâ kễ chung tònh, trùm nùm dêìu tđnh cåc vng trôn, thúâi
cng phẫi dô cho àïën ngổn ngìn lẩch sưng.
Ngûúâi àïën dẩm hỗi cư thúâi àưng, mâ chûa núi nâo lâ
xûáng
cẫ, chó cố châng Ngổc Lan lâ anh em cư cêåu cng T Cêìu thúâi
ngûúâi àậ phong nhậ thanh t, mâ lẩi àa tònh hún hïët.
T Cêìu cng Ngổc Lan tûâ bế cng hổc vúái nhau mưåt trûúâng;
hai cha mể àïìu lêëy tònh thên qua cất, khưng t hiïìm nghi, cho hai
ngûúâi qua lẩi chúi àa vúái nhau, húi tiïëng quen nhau, tûá biïët
nhau; Kõp àïën khi khưn lúán, thò lẩi câng thên mêåt bưåi phêìn. Khi
bâi thú, khi cung àân, vêån hôa tri k, tỗ cêìu thên, tuy chûa

phûúång chẩ loan chung, song àậ têët giao gùỉn bố; vò thïë mâ hai bïn
hưn sûå cha mể ếp nâi, núi nâo cng khưng chõu lúâi hïët thẫy, mâ tûå
hai ngûúâi no
ái ra, cng khưng dấm àûúâng àưåt; vò hưìi bêëy giúâ côn úã
trong phẩm vi bố båc, gia phấp tưëi nghiïm, quìn sùỉp àùåt úã cha
mể, con cấi chûa dïỵ bây lúâi kến chổn mong mỗi ca mònh àùång.
Sûå àêu sống giố bêët k, dõp vûâa tiïët hẩ khûá, thu lai, châng
Ngổc Lan bêån vò viïåc nhâ phẫi ài Quẫng Nghơa, thúâi nâng T Cêìu
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 3

lẩi cố kễ àïën nối hưn sûå, ph thên cư rêët bùçng lông, mâ cư thúâi thưëi
thấc khưng chõu, bâ mể cư phong vùn chuån kđn ca hai ngûúâi đt
nhiïìu, bên múái thåt lẩi cho thên ph cư biïët, cấi ngun do vò thïë
mâ thânh ra ngùn trúã, ph thên cư lâ ngûúâi cưë chêëp bònh sinh hay
tin thåt sưë, trûúác cố bối quễ tûã vi cho con gấi, sau nây àõnh lêëy
mưåt ngûúâi chưìng vinh hoa hïët sûác. “Lêåp cưng khưín ngoẩi, phẫ hûäu
trổng quìn”, mâ bêy giúâ ngûúâi àïën nối àêy, lẩi lâ mưåt võ tûúác
quan, chùỉc ngưi mẩng ph àûúâng àûúâng khưng sai, vò vêåy mâ ưng
quët àõnh mưåt lúâi, lêëy cêu nghiïm hën dẩy rùçng:
“Thên con la
â ca cha mể, giấ kï ty kï, giấ khuín ty
khuín, hëng hưì lâ ta àậ kến lûåa nhiïìu phen, múái chổn àûúåc chưỵ
xûáng àấng, trao tú phẫi lûáa, gieo cêìu vûâa àưi; thúâi khưng àûúåc trấi
mïånh lïånh ca ta, thânh ra con bêët hiïëu àố, con ẩ!”
T Cêìu ci àêìu khốc nûác núã khưng nối nùng gò, bâ phu nhên
biïët , bên liïåu lúâi khun giẫi mâ nối: Nhâ ta àậ “mêëy àúâi quan
tûúác linh àònh, con gấi cng lêëy chưìng nhêët nhò phêím hïët thêíy, ài
vộng àïìu tûâ trong trûáng mâ ài ra, cho nïn cấi nïì nïëp khưng thïí
thay àưíi àûúåc, nay con mën kïët dun cng Ngổc Lan, hùỉn chùèng
qua lâ

mưåt tïn hổc trô danh tiïëng, chúá àậ lâm chi nïn nưíi, vễ vang
cho nhâ ta àùång, ph thên con thúâi giâ rưìi, em con côn dẩi, lâm sao
cng cêìn ngûúâi gip àúä, dòu dùỉt chng nố lïn vâi cêëp, múái mong kïë
nưëi quan chûác vïì sau; lẩi chđnh con àâo thú liïỵu ëu, cha mể nûng
niu nhû hôn ngổc bấu trïn tay, nay tuy gẫ cho ngûúâi quën thåc,
song cng khưng khỗi lâm dêu lâm con ngûúâi ta, nay tiïëng nây,
mai tiïëng nổ, con chõu lâm sao cho nưíi, úã nhâ vúái cha mể thúâi
khưng hïì nhng tay lâm mưåt viïåc gò, àïën khi chõu khố, chõu nhổc,
gấnh vấc lêëy viïåc nhâ ngûúâi ta, nïëu khưng kham, chi khỗi nùå
ng
nhể, lâm thïm àau lông cho cha mể”.
T Cêìu nghe lúâi song thên tấi tam cẩn tiïëng, àinh ninh thúâi
ban àêìu nâng nhêët àõnh khưng chõu, song sau cng phẫi miïỵn
cûúäng vêng lúâi, vïì àïën phông thïu ca nâng, mưåt mònh khoẫng
vùỉng canh chêìy, àâng xa nghơ nưỵi may ri, ri may, sau nây khưng
biïët thïë nâo? Mâ àûúng súå ngûúâi àêu gùåp gúä lâm chi, àïí cho tònh
dun lùng lđu, chûa thùèng àậ dn, mònh khưng ph bẩc ngûúâi ta,
cng nhû ph bẩc; thïë nâo cấi tin nây cng lổt vâo tai châng Ngổc
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 4

Lan, châng biïët cho ta lâ khưng thïí nâo trấi lïånh cha mể àûúåc, mâ
dung thûá cho ta, chùèng nối lâm chi, nïëu châng khùng khùng mưåt
niïìm àau àúán thẫm sêìu, trấch ta lưỵi hển, thúâi ta cng liïìu tđnh
mẩng cho cam vúái tònh.
II
Àoẩn châng Ngổc Lan úã qụ nhâ nûãa nùm trúã ra, lẩi chđnh
ngây thên nghinh cư T Cêìu, vu qui nhâ Vûúng thõ, hổ hâng àưng
à, kễ qu ngûúâi sang, lïỵ vêåt uy nghi, trûúác sau rưån rõp, qn hêìu
toân ấo àỗ, nốn dêëu, mưåt àấm rûúác dêu rêët linh àònh, ai xem thêëy
cng têëm tùỉc khen ngúåi; tiïëng cûúâi reo, tiïëng phấo nưí, vang dêåy

mưåt vng trúâi; trong àấm hâng trùm nghòn ngûúâi àûúng vui vễ,
bưỵng cố mưåt tiïëng thúã dâi nghe rêët cẫm àưång, ai nêëy lêëy lâm lẩ,
quay àêìu mâ nhòn xem, cố kễ nhêån ra mùåt ngûúâi thûúng têm ẫo
nậo, tûác lâ châng Ngổc Lan vêåy; rưìi tiïëp àïën àấm rûúác ài qua,
tiïëng sanh ca diïì
u dùåt, xe ngûåa ưìn âo, khưng côn ai biïët kễ àau
àúán êëy ài vïì àêu mêët; côn nâng T Cêìu tûâ khi àểp phêån thêët gia,
khưng bao lêu chi àố, võ quan tûúác êëy àûúåc thiïn bưí ra tónh ngoâi.
Dõp àêu may mùỉn lẩ thûúâng! Tiïíu V lẩi bùỉt àûúåc mêëy tïn giùåc
cûúáp, bên thùng thûúãng ln hai ba trêåt, danh dûå câng nưíi, sûå
nghiïåp câng to, chđnh ph húåp vúái quễ bối ca ph thên cư Kim T
Cêìu khi trûúác, cho nïn ưng tûå ph lùỉm, ài àïën àêu cng khoe
khoang vúái chng bẩn rùçng: mònh tinh thåt sưë. Ưng ngun cố
hai ngûúâi con trai lâ em cư T Cêìu, ngûúâi lúán tïn lâ Kim Hêåu,
ngûúâi nhỗ tïn lâ Kim Lưåc, tí
i àưå 14, 15 hiïån nay cng cố cho ài
hổc trûúâng trong thânh, nhûng tđnh hai cêåu lûúâi biïëng, chó ham
àua tranh cấch ùn chúi sang sûúáng, nay àân mai hất, tưëi rûúåu súám
trâ, lẩ chi cấc nhâ thïë phiïåt, thûúâng nghơ mònh sinh trûúãng ph
q, ca nûúác tiïìn non, chùèng chúi cng thiïåt, côn mònh lâ nhúâ cấi
vinh quang mònh rổi xëng, cng nïn cho chng nố nïëm trẫi cấc
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 5

mi khoấi lẩc trïn àúâi. “Biïët sưëng àïën mai, mâ àïí c khoai àïën
sấng”.
ÊËy cấi têåp quấn húi tiïëng ca nhâ sang lâ thïë; đt ai mën
kêm thc con cấi hổc hânh, vïì àûúâng chđnh kinh, têåp luån nhûäng
cấch lao àưång cho quen dêìu cố mưåt vâi ngûúâi biïët lo biïët lâm àưi t,
thúâi hổ àïìu cûúâi, cho lâ bổn cùçm ci àiïìu xấ nư. Búãi thïë, nïn cấi sûå
nghiïåp mưỵi mưåt àúâi ngûúâi trûúác kinh doanh ra, lẩi cố mưåt àúâi ngûúâi

khấc kïë thûá chung lung nhau mâ phấ àưí, hònh nhû cấi thiïn chûác
ca ngûúâi sau, têët phẫi tn theo cưng lïå sùén, khưng phẫi chó mưåt
nhâ hổ Kim mâ thưi... Trong khoẫ
n giûäa, chûâng mûúâi lùm nùm trúã
vïì àêy, àậ thêëy mưåt nhâ cûãa nguy nga nhû kia, mâ nay cấi vễ àiïu
tân nhû thïë, khiïën ngûúâi bâng quan ài ngang qua àố, têët phẫi
chẩnh lông cẫm kim truy tđch, thûúng tiïëc cho ai, “Dêëu xûa xe
ngûåa hưìn thu thẫo, nïìn c lêu àâi bống tõch dûúng”.
III
ÚÃ ni Hûúng Sún Thanh Hốa, cố mưåt cẫnh cha sû nûä, lâm
trïn àónh ni, hoa cỗ àòu hiu, rûâng cêy thanh vùỉng, xung quanh
lâng xốm àïìu xa cẫ, chó cố con sưng nho nhỗ chẫy trûúác cûãa tam
quan; thûúâng ngây cố cấc chuën thuìn bn qua lẩi àố mâ thưi,
trong cha chó bưën nùm dò vậi, vúái mưåt bâ sû c... Mưåt hưm chng
trưëng múái xong, thò bưỵng thêëy mưåt ngûúâi con gấi, tíi chûâng 19, 20
gộ cûãa bûúác vâo, phc xëng lẩy vấi khốc kïu cêìu cûáu, bâ sû c
kinh ngẩc, hỗi han sûå thïí lâm sao, nâng nûác núã khốc thûa rùçng:
“Tưi lâ con gấi nhâ lûúng gia, xẫy lûå sûå tai nẩn, theo thên ph ài
vïì qụ nhâ
, àïën giûäa àûúâng gùåp kễ cûúáp giêåt, tiïìn ca lêëy hïët, xư
àêíy xëng sưng, khi cha con phên rệ, thúâi khưng hiïíu sưëng chïët
dûúâng nâo? Mưåt mònh tưi trưi nưíi àïën àêy, dấm nhúâ lûúång rưång tûâ
bi, thûúng kễ cư khưí lûu lẩc, may sau trng phng dêìu hổa cố khi,
ên àûác êëy mn àúâi ghi tẩc”.
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 6

Bâ sû nhòn ngûúâi con gấi, ấo qìn lûúát mûúát, nhûng xem ra
dấng con ngûúâi phïët thối, cng dlông u, dẩy rùçng: “ÚÃ àêy cûãa
phêåt cng khưng hểp gò, nhûng mëi dûa cûåc khưí, e nâng khưng
kham nưíi, thïë mâ tẩm nûúng nấu mưåt vâi tìn cng àùång, rưìi dô

hỗi tin tûác, sệ nhùỉn thên quën àûa vïì.
Ngûúâi con gấi mûâng rúä, lau nûúác mùỉt, theo xëng lïìu sau mâ
sêëy qìn ấo.
Bâ sû bẫo cấc vậi lêëy cúm nûúác cho ngûúâi con gấi ùn; bất cúm
vúái mưåt quẫ câ mëi, nâng bûng bất cúm ùn, lẩi nghe cố tiïëng gộ
cûãa mẩnh, ngûúâ
i trong cha ai nêëy chùm mùỉt nhòn nâng... Ngûúâi
con gấi lẩi phc xëng gưëi bâ sû mâ khốc xin nhúâ cûáu gip.Ngûúâi
con gấi nối: ÊËy chng àíi theo con àố, trùm lẩy bâ lêëy lúâi che chúã
mâ cûáu sưëng cho.
Bâ sû vưåi vâng lêëy tay khoấc nâng vâo phông trong, khốa
chùåt cûãa lẩi, ài ra múã cûãa thuìn viïån mâ tiïëp khấch. Bâ sû nối:
Mư phêåt, àïm hưm tưëi tùm, cấc ngâi hỗi viïåc gò? Thúâi thêëy mưåt
ngûúâi àân ưng sưì sưå àûáng ngay mònh nối to lïn rùçng: Nhâ sû cố
biïët mưåt ngûúâi àân bâ trễ tíi êín mùåc vâo àêy khưng?
Bâ sû nố
i: Thûa khưng cố àïën.
Ngûúâi àân ưng nối: Nố thûåc vâo àêy khi nậy, ai cng nối nhû
vêåy, cố lệ nhâ sû giêëu ta chùng?
Bâ sû nối: Mư phêåt, xin ngâi cûá cho ngûúâi soất thûã xem.
Ngûúâi àân ưng nống nẫy, chẩy lui chẩy túái mêëy bûúác, rưìi nối
rùçng: Vêåy thúâi ta sang tẫ ngẩn bïn kia sưng àíi bùỉt nố àậ, nïëu
khưng àûúåc, ta lui vïì nhúâ nhâ sû chó hưå cho, vûâa nối vûâa chẩy ra
cûãa Tam quan, nghe tiïëng ngûúâi ài theo xất xất rêët àưng, ưìn âo
vang dêåy dûúái bïën. Cấc dò vậi trong cha àïìu thêët sùỉc, duy mưåt bâ
sû giâ ngưìi àiïìm nhiïn khưng nối cêu gò, cng khưng hỗi han gò
na
âng nûäa, lêìn hïët chỵi hẩt bưì àïì rưìi tùỉt àên ài ng.
Sấng mai dêåy súám, bâ cho gổi ngûúâi àân bâ trễ tíi àïën mưåt
núi tõnh thêët, bâ ngùỉm nghđa nâng hưìi lêu, quẫ nhiïn xinh àểp lẩ

thûúâng, cûúâi mâ nối rùçng: Sûå tònh nâng thïë nâo, thúâi kïí thêåt tưi
nghe, rưìi tưi bây kïë gip nâng, chúá nhû úã àêy khưng àûúåc lêu rưìi,
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 7

vò cấi ngûúâi hưm qua vûâa ài tòm nâng, àố lâ chđnh mưåt tïn àẩi búåm
úã tónh thânh nây, hùỉn gian hiïím lẩi quấ bổn trưåm cûúáp kia nûäa.
Ngûúâi àân bâ trễ tíi nûúác mùỉt dêìm dïì thûa rùçng: Tưi tïn lâ
Kim T Cêìu, qụ úã àêët Kinh, vúå kïë thêët quan àïì àưëc Mưí. Khi quan
tưi thêët lưåc, thúâi cấc ngâi àưìng liïu àûa ra tẩm quìn tấng úã lâng
Thổ Hẩc, àïí àúåi ngûúâi nhâ ra hêìu linh cûäu vïì; àêët khấch qụ
ngûúâi, chiïëc thên bưì liïỵu; hưìi trûúác côn quan tưi, thò kễ túái ngûúâi
lui têëp nêåp, àïën bêy giúâ àïìu vùỉng vễ, khưng ai lâ
kễ àoấi hoâi, nïëu
cố, thúâi nhûäng kễ dng têm trc lúåi, bôn hốt ca cẫi, khi thúâi
quën anh r ến, trô chuån nhưë nhùng, tưi khưng bùçng lông, múái
àõnh lâm nhâ mưåt bïn mưå àõa mâ úã, nhên thïë, l ấc thiïëu khi chưỵ
vùỉng vễ, thûúâng ngây nhng nhiïỵu, lùỉm cấch khưng thïí chõu àûúåc,
bêët àùỉc dơ tưi phẫi thûa quan trûâng trõ, nâo ngúâ sûå kïët oấn vúái tiïíu
nhên, thânh ra di hổa, ly àïën ngây nay.
Bâ sû nối: Sau thúâi chng nố lâm sao? Búãi bâ vng liïåu,
khưng thiïn cû vïì tónh, mâ nûúng dûåa vúái cấc bêåc nhên hâo, ngûúâi
ta gip sûác cho.
T Cêìu thúã dâ
i mâ nối rùçng: Thûa c, con cng nghơ thïë; tûå
qn ấc thiïëu phấi phấch, vïì sau con bên dổn àưì vêåt vïì úã ng vúái
hai ưng bâ phấn, dê àêu, quan lúán thò nghơ tònh xûa sau hïët sûác tûã
tïë; úã àûúåc mûúi ngây liïìn thêëy bâ phấn àưíi khấc, lêëy lệ nổ àiïìu
kia mâ giam cêìm àûáa úã, con súå mang àiïìu hưí thển vúái ngûúâi àúâi,
lẩi phẫi lui vïì chưën c, hún lìn ci ngûúâi ta, têët ti àïën chưìng núi
chđn sëi.

Than ưi! Àïën àoẩn nây lâ cú nguy hiïím ca con àậ dưìn dêåp
mâ túái àêy; lc tûâ tẩ hai ưng bâ phấn, dổn àưì vïì
àïën núi; àây túá ly
tấn, têm tònh khấc xûa, khưng theo chó cûã ca mònh, tiïìn ca mêët
mất, àưì vêåt hao môn, lêëy lâm khưí súã quấ; cố ngûúâi thđch thåc úã
Nghïå An, viïët thú cho con, bẫo sang àố mâ úã, nêën nấ àúåi tin, cho
qua ngây thấng; hưm êëy con àõnh mûúán thuìn àem hïët gia tû
xëng n trđ mâ ài; nâo hay bûäa cúm xong, thuìn múái xi sống,
thúâi àấnh giêëc say mï ng thiïëp khưng biïët, kõp àïën khi tónh giêëc
dêåy, túá àêìy àêu hïët, tiïìn ca àïìu khưng, mưåt mònh ngưìi trong chiïëc
thuìn con, thêëy hai ngûúâi khấch lẩ, àûúng chến th chến tẩc vúái
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 8

nhau, lẩi bng lúâi trïu ghểo, lùỉm tiïëng khố nghe, con àõnh thêìn
nghơ mậi giúâ lêu, vêỵn mú mâng côn tûúãng mònh úã trong giêëc mưång,
bưỵng nghe cố mêëy tiïëng chng cha, mâ nhêån ra lâ sûå thêåt, hậi
hng xiïët bao, ngẫnh àêìu trưng lïn trúâi, thêëy mêëy ngưi sao lêëp
loấng; quanh mònh hiu hùỉt, giố thẫm sưng sêìu, nghơ thên phêån
khưng sao thoất khỗi tay àûáa gian ấc, sưëng nhc thấc vinh, bïì nâo
cng tđnh cho xong mưåt bïì, múái gieo mònh giûäa dông nûúác chẫy,
ngúâ àêu sưë côn nùång núå mấ àâo, ngûúâi dêìu mën thấc, trúâi nâo àậ
cho.
Bâ sû nghe lổt mêëy lúâi, cng àưå
ng lông rúi ly, mâ ph y T
Cêìu rùçng: Ngûúâi ta sinh úã àúâi, trấnh sao cho khỗi sûå bơ thấi tìn
hoân, mâ cng do búãi nghiïåp dun kiïëp trûúác, nïn múái àïìn bưìi
ngây nay; bâ nïn súám mau sấm hưëi, qui y cûãa Phêåt, rưìi cng àûúåc
giẫi thoất tai nẩn.
T Cêìu nghe nối, cng chùỉp tay niïåm Phêåt, xin sû dêỵn àïën
trûúác Tam bẫo lïỵ Phêåt, rưìi cêìu thïë phấp qui y; hưm sau sû lẩi vúâi

nâng àïën mâ nối rùçng: Tưi rêët u bâ, nay tưi mën gip bâ mưåt
kïë àïí trấnh khỗi tai ûúng; sưë lâ tưi cố ngûúâi àẩo huynh tu hânh
nhiïì
u nùm, trûúâng trai khưí hẩnh, tđnh nghiïm giúái låt, tr trò
mưåt cẫnh cha rêët tơnh mõch, đt ngûúâi lai vậng, cố lệ n lùång hún
àêy, nïëu sang àố úã tẩm đt lêu, rưìi sau sệ liïåu àûúâng khûá tûåu cng
nïn; T Cêìu ci àêìu thêìm nghơ, trốt àậ sa cú lûu lẩc, biïët àêu hổa
phc mâ lûúâng, thưi thò nghe àêu mâ àùång chưën an nhân, khỗi nưỵi
linh àinh lâ q, liïìn ûáa nûúác mùỉt mâ thûa rùçng: Nhúâ ún c tấi
sinh àûác lúán, phêån hên chùèng dấm tûå ch, chó xin vêng mẩng mâ
thưi.
Sû nối: Nam mư A di àâ Phêåt, tưi cho tiïíu àẩo nây àûa bâ
sang bïn Linh ÊÍn tûå mâ úã, kễo àêy qn trưå
m cûúáp nố àậ rònh mô,
e nay mai khưng khỗi lêåu tiïëng chng nố biïët, thânh ra sûå hiïìm
khđch cho nhâ cha, mâ thên bâ cng cố nhiïìu viïåc khưng n ưín
nûäa.
T Cêìu cẫm tẩ ún sû, rưìi nghiïng mònh lâm lïỵ, rốn rến theo
tiïíu àẩo, núi con àûúâng nho nhỗ trong rûâng mâ ài, cêy cưëi um tm
sỗi àấ lúãm chúãm, ngûúâi tiïíu àẩo thò ài quen chên, khưng lêëy lâm
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 9

khố nhổc. Chó duy nâng T Cêìu thúâi mưỵi bûúác mưỵi thúã than, ngêåp
ngûâng ài khưng nưíi, vò xûa nay bân chên ngâ ngổc khưng tûâng bỗ
giây dếp ra khỗi, nay gùåp cẫnh trn chun, trùm chiïìu thẫm
nậo, råt têìm mën àûát, bûúác àûúâng thïm àau.
Ngûúâi tiïíu àẩo nối: Thûa bâ, gùỉng túái, kễo tûâ àêy sang àố côn
xa lùỉm, àng àónh thïë nây, thò xïë bống mùåt trúâi chûa chùỉc túái núi.
T Cêìu thúã dâi khưng nối gò, lẩi gûúång gẩo ài, ài àûúåc mêëy bûúác,
lẩi àûáng rïn ró hưìi lêu.

Ngûúâi tiïíu àẩo nối: Kòa cấi lïìu tranh bïn àûúâng, chng ta
hậy ài cho mau, túái àố tẩm nghó c
ng àùång.
T Cêìu nối: Nhâ ai thïë?
Tiïíu àẩo cûúâi nối rùçng: Lïìu tranh ca bổn lâm àêët rêỵy àêëy.
T Cêìu nối: ÛÂ, chng ta vâo àố xin bất nûúác ëng kễo khất
lùỉm.
Tiïíu àẩo cûúâi sùåc sùåc lïn mâ nối rùçng: Bâ khấtnûúác lùỉm â? ÚÃ
àố lâm chi cố nûúác, lïìu khưng bỗ trưëng, tưëi lẩi múái cố ngûúâi àïën
canh thưi.
T Cêìu ngú ngêín hưìi lêu, nghơ lẩi cng tûå mònh bìn cûúâi
cho mònh, vò khưng bao giúâ bûúác chên ra ngoâi, nïn khưng biïët cấi
th thưn trang ùn lâm, lúâi nối chùèng dêåp dẩn vâo àêu.
Khi hai ngûúâ
i vâo lïìu tranh, ngưìi trïn mưåt cấi chộng tre thêëp
thêëp, mưåt bïn lẩi cố àưëng tro, vâi ba ưëng tnc àïí ngang àïí ngûãa
dûúái àêët.
Tiïíu àẩo chó àưëng rẩ cho T Cêìu coi, bûng miïång mâ cûúâi.
T Cêìu nối: Cấi gò thïë?
Tiïíu àẩo nối: Rẩ àïí àun nûúác àố.
T Cêìu nhòn quanh bưën mùåt, thêëy nhûäng cêy cao bi rêåm
ni non lưë nhưë, hậi hng trong dẩ, hưìi tûúãng cấi thên thïë mònh
vinh hoa ph q, nhû mưåt giêëc mưång àïm xn. Song thên gốc bïí
chên trúâi, cố hay con àïën nưỵi nây gian nan, biïët ngây nâo thên oan
cho hẫ dẩ, biïët ngây nâo tấi hưåi gia hûúng, bêo mêy tan tấc, àêët
kha
ách bú vú, nghơ thưi st si ly nhỗ àưi hâng; trong khoẫng n
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 10

lùång, bưỵng cố tiïëng ve kïu rđu rđt, vûúån hất vếo von, hôa lêỵn vúái

tiïëng than tiïëng khốc ca nâng, cẫnh sùỉc câng thïm thẫm àẩm.
Tiïíu àẩo nối: Bâ nïn búát cún phiïìn nậo, rấng dêåy mâ ài, ÚÃ
àêy àûúâng sấ quẩnh quệ, súå qn phấ rêỵy nố hưỵn hâo, khưng tiïån
àònh tr lêu àùång.
T Cêìu nghe nối, câng giêåt mònh kinh hậi, nhû con chim bõ
nấ, súå quâng mi tïn, chên run lêíy bêíy, bûúác thêëp bûúác cao theo
ngûúâi tiïíu àẩo, quanh co dùåm nổ, lưëi kia mưì hưi nûúác mùỉt, ẫo nậo
khưng chûâng, ài mậi àïën khi mùåt trúâi gấc bống chïnh chïnh, múái
trưng thêëy cûãa giâ lam trûú
ác mùåt, thúâi nâng T Cêìu àậ mỗi ly hai
àêìu gưëi, khưng thïí àûáng nưíi, bên ngưìi xëng gưëc cêy cưí th mâ
thúã, nối vúái tiïíu àẩo rùçng: Mïåt quấ, cho tưi nghó mưåt lất, rưìi sệ vâo
cha.
Ngûúâi tiïíu àẩo vêỵn côn khỗe sûác, chẩy lui chẩy túái, nối cûúâi
nhû thûúâng, tòm cấc thûá quẫ tûâ trong ni mâ ùn, lẩi àûa ra múâi
nâng, nâng cng nïí mêët lông cêìm lêëy, nhûng bêëy giúâ trong lông
nâng àau àúán tûâng khc råt, phêìn thò thẫm vïì nưỵi phêån mònh
lûu lẩc, phêìn thò khưí nưỵi dêìm sûúng dậi nùỉng, àẩ
p sỗi dêìy sânh,
gốt sen lêëm lấp, phấ rấch mêëy chưỵ, mấu chẫy lïình lang, xốt xa khố
nưíi àûáng ngưìi.
Hốa nhi thiïåt khếo núä lông, lâm chi vô thy, vêìy hưìng thïm
thûúng.
IV
Hai ngûúâi côn àûúng ngưìi dûúái gưëc cêy, chúåt nghe sau lûng cố
tiïëng hỗi rùçng: Hai ngûúâi cố biïët lưëi ra àûúâng cấi àêu? Xin chó cho
vúái, nâng vâ ngûúâi tiïíu àẩo quay àêìu lẩi nhòn, thò lâ mưåt kễ du
khấch phûúng xa ài àïën, ngûúâi êëy ùn mùåc kiïíu kinh, àưåi nốn gô
gùng, chên ài giây dûâa, mònh mùåc ấo the àen, trẩng mẩo cng
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 11


phong nhậ tën t. Nâng T Cêìu bêëm tay ngûúâi tiïíu àẩo, khưng
trẫ lúâi ra sao cẫ.
Khấch lẩi hỗi: Hai chõ em cư cố biïët lâng nây lâ lâng gò?
Cha êëy ca ai?
Ngûúâi tiïíu àẩo lêëy tay chó vâo trong dêåu tre, nối rùçng: Cha
tïn Linh ÊÍn, sû c tr trò úã àêëy cng ngûúâi kinh sû.
Ngûúâi du khấch mûâng rúä nối rùçng: Cố phẫi sû Àẩi Thiïåu
khưng?
Lúâi nối chûa dûát, thò thêëy mưåt ưng c giâ tốc bẩc da mưìi, mùåt
mi phûúng phi, tay chưëng cấi gêåy trc, lûäng thûäng trong cûãa cha
bûúác ra.
Ngûúâi tiïíu àẩo vưåi vâng chùỉp tay Nam mư Phêå
t, bûúác túái mêëy
bûúác, bẩch sû rùçng: Tiïíu úã am ngoâi,vêng lõnh sû trûúãng àûa ngûúâi
nây vâo bấi ët Àẩi sû, vâ cố bûác vên tiïn trònh àùång ngâi hiïíu,
ưng sû giâ cêìm lêëy cấi giêëy xem xong, bẫo hai ngûúâi vâo cha.
Ngûúâi du khấch cng húán húã lẩi gêìn thi lïỵ, thûa rùçng: Tưi
tïn lâ Vi Vùn, nhên tông cưng v àïën tónh l nây, gêìn hai thấng
nay, ngây trûúác ra ài, nghiïm thên cố dùån, phẫi tòm q thc mâ
hêìu thùm, cho biïët khúãi cû cêån trẩng, kễo têëm lông hoâi vổng rêët
lêu.
Sû giâ lêëy tay che ngang mây, nheo lẩi mưåt con mùỉt, nhòn
ngûúâi du khấch nối rùçng: Vi Vùn, Vi Vùn sao ta lẩi lûãng cấi tïn Vi
Vùn ài kòa.
Ngûú
âi du khấch lẩi nối: Thûa ch, chấu lâ trûúãng quan Hân
V sûá àêy ch ẩ.
Sû c cûúâi to bên nối rùçng: Tế ra chấu nhâ àêy! Chấu ưi!
Nhûäng tûúãng ni sưng cấch trúã, khưng hay hưåi ngưå cố ngây. Tưët a!

Chấu diïån mẩo khưi ngư, giưëng anh nhû hïåt, nùm nay phûúng
niïn bao nhiïu rưìi?
Vi Vùn àấp: Dẩ thûa 24 tíi.
Sû c cêìm lêëy tay Vi Vùn dùỉt vïì núi tõnh thêët, trô chuån hưìi
lêu, múái bây tiïåc cúm chay, hai ch chấu ùn xong ài nghó.
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 12

Khi Vi Vùn mưåt mònh thong thẫ, nùçm trong phông khấch,
chng lêìu múái gic, thỗ bẩc dôm sang, tònh cẫnh àêu àêu, nố xẫy
khïu ra mưëi tûúãng tûúång, bêng khng têëc dẩ, giêëc àiïåp khưn n.
Cấi ngûúâi con gấi ban chiïìu, lâ ngûúâi chi chi, mâ xem phong vêån
thanh tên khấc tc, nết mùåt dâu dâu nhû cố vễ bi thẫm, sống thu
lai lấng, mâu xn ûúám àûúåm, thûåc cố cấi vễ àấng u, lâm cho
ngûúâi ta khưng thïí ngi lông ài àûúåc, bêy giúâ biïët tđnh lâm sao
cho thêëu nưíi ngìn cún, nïëu cố cú gip gim cho nâng, ta cng
quët ra tay thấo ci sưí lưìng nhû chúi, nghơ thưi lẩi bìn, bìn lẩi
mën ài, rẫo bûúác trûúác thïìm, ngùỉm trưng phong cẫnh, bưën bïì
to
âng im bống rúåp ni dûång quanh hê, tiïëng ve dâi dùåc nghe thïm
thẫm, mùåt nguåt trôn um ngùỉm dïỵ thûúng.
Ngay dûúái mấi hiïn nhâ hêåu, phûúãng phêët cng cố mưåt
ngûúâi, àûúng than thên ti phêån bi ngi, thêëy trùng mâ lẩi thển
lúâi non sưng, thúâi cấi bống châng Vi Vùn bưỵng liïån qua trûúác mùỉt,
lâm cho ngûúâi êëy phẫi giêåt mònh trúã lẩi.
Khi châng Vi Vùn nghe tiïëng àống cûãa rêët mẩnh, múái hiïíu lâ
ngûúâi con gấi rẫo bûúác ngang qua, trong lông lêëy lâm tiïëc, vò
khưng ngúâ mâ bưỵng lẩi gùåp, song gùåp lẩi khưng hỗi han àûúåc cêu
gò, chưë
c lẩi phên rệ, àôi àoẩn bûác tûác, chua xốt biïët bao? Ngưìi sët
canh thêu, trưng cho àïën sấng rộ mùåt àïí lẩi ët kiïën sû c, mâ dô

hỗi cấi tưng tđch ca nâng. Khi sû c àậ àûa cấi thú ca bâ sû nûä
ra cho châng coi, thúâi châng têm sinh nhêët kïë, nối vúái sû rùçng:
Ngûúâi nây thêåt con gấi quan Kim thõ lang, vưën nhâ sang q,
chùèng may gùåp bûúác gian nan, tûúãng tònh àưìng xûá, cng nïn cûáu
vúát lêëy kễ lûu ly; cûá nhû lúâi ca võ sû nûä àậ giúái thiïåu nâng cho q
thc biïët, lâ cưët àïí tòm lưëi àûa nâng vïì Kinh, nay àậ gùåp chấu àêy,
chấu xin hïët sûác gip cho, thưng tin cho song thên nâng biïët, àïí

khiïën ngûúâi nhâ ra àốn nâng vïì, kễo chêìy ngây lẩi biïën cúá khấc,
chưën êm thuìn khưng phẫi lâ chưỵ nhûäng ngûúâi tíi trễ úã àûúåc
lêu.
Sû c cho lâ phẫi, múái gổi nâng ra mâ bẫo rùçng: Bâ sû Minh
Tên mën giûä nâng úã àêy, lâ cưët chúâ àúåi tin tûác, cố dõp nâo àïí àûa
nâng vïì; vêåy nhên chấu giâ cng ngûúâi thânh thûåc, biïët u àậi kễ
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 13

àưìng xûá vúái nhau, nâng nïn viïët mưåt phong thû gúãi vïì q ph,
hóåc trong mưåt vâi thấng may ra cố cú hưìi phẫn cưë hûúng chùng.
T Cêìu mûâng quấ, ci àêìu lẩy tẩ sû c vâ Vi Vùn, Vi Vùn
àûáng dêåy àấp lïỵ, T Cêìu khốc thûa rùçng: Nhúâ ún tïë àưå, vúát ngûúâi
trêìm ln, nïëu nùỉm xûúng tân mâ àùång thêëy tûã phêìn cố phen, àïìu
lâ àưåi cưng àûác ca hai ngâi hïët thẫy.
Sû c lẩi bẫo ngûúâi àưìng tûã àûa bt nghiïn cho T Cêìu,
nâng tiïëp lêëy, àûáng dûåa bïn thû ấn, tay thẫo mưåt thiïn gia tđn, xïëp
lẩi tûã tïë, bûúác túái chưỵ Vi Vùn ngưìi, kh
m nm trònh lïn thûa rùçng:
Trốt àậ thi ên cûáu tûã, xin cho trõnh trổng mưåt lúâi, kễo tưi àậ nhiïìu
ngây àau àúán biïåt ly, e khưng sưëng nưíi mâ àúåi ngây hêåu hưåi.
Vi Vùn tưín tẩ àấp lïỵ, cêìm lêëy cấi thú bỗ vâo ti ấo, lẩi thung
dung ngưìi xëng. T Cêìu ài vâo hiïn sau; Hai ch chấu lẩi kïí

chuån hân hun viïåc nhâ, àïën sấng hưm sau Vi Vùn cấo tûâ.
V
Ngun Vi Vùn cng lâ con nhâ dông dội thû hûúng, cha mể
châng sinh àûúåc hai ngûúâi con, mưåt trai mưåt gấi, châng lâ anh
trûúãng, em gấi tïn gổi
Thưë Nhi mûúi mûúâi lùm tíi, nhan sùỉc nhậ àẩm, tûâ bế
thûúâng theo châng hổc hânh, tinh thưng sấch sûã, tđnh lanh lúåi, biïët
xem sốc cưng viïåc trong nhâ; hưìi Vi Vùn têåp êëm th, bưí ra lâm
quan úã Thanh, ph thên cho ài theo vúái Vi Vùn; vò trong nhâ ph
thên châng côn cố ngûúâi tiïíu thiïëp hêìu hẩ; Bâ thên mêỵu châng
súám mêët, cho nïn tònh u mïën ca àưi ngânh àûúâng àïå rêët àưỵi
àêåm àâ, bao nhiïu viïåc gò lúán nhỗ Vi Vùn cng àïìu cho Thưë Nhi
biïët àïí thûúng nghõ vúái nhau.
Hưìi Vi Vùn biïåt cẫnh cha Linh ÊÍn, vïì
àïën nhâ, nhêët nhêët
àïìu thåt lẩi cho Thưë Nhi nghe, vâ tỗ ra quën luën T Cêìu,
TUÍN TÊÅP ÀẨM PHÛÚNG NÛÄ SÛÃ 14

khen ngúåi tû dung nâng xinh àểp thïë nâo, phêím tâi nâng mêỵn
thiïåp thïë nâo, tay cêìm quẫn bt khưng phẫi nghơ ngúåi, viïët chûä
nhû bay, cấch phỗng trêm hoa, tâi phen võnh nhûá; mưåt àoẩn nối
nhû hoa nhû gêëm, lâm cho nâng Thưë Nhi tûác quấ, chó mong trong
giêy pht àûúåc thêëy mùåt mưåt phen múái thỗa, Vi Vùn lẩi nối: Nïëu
tiïíu måi mën gùåp nâng thò thêåm dïỵ, chó nïn tđnh kïë lâm sao mâ
lûu nâng cng nhau sum hổp mưåt nhâ, thïm àûúåc mưåt ngûúâi bẩn
tưët, khi hổc têåp kim chó, khi xûúáng hổa vùn chûúng, chùèng lâ hay
biïët bao?
Thưë Nhi cûúâi rùçng: Tc ngûä cố cêu: “Mën cho chùỉc, lẩi dùỉt
cho ngûú
âi”; cng phẫi àố.

Vi Vùn nối: Thưë Nhi em úi! Em khưng nïn ngúâ lúâi nối ca
anh lâ khưng àđch àấng àêu? Anh khưng phẫi mï àùỉm mưåt ngûúâi
têìm bêåy àêu, bẫn thên xûa nay lâ mưåt ngûúâi lên tâi tët nẩn vêåy.
Thưë Nhi nối: Cấi lông lên tâi êëy, thúâi em cng xin biïíu àưìng
tònh vúái anh, song lên tâi lâ lên tâi lâm sao kia, chúá nhû chng ta
múâi nâng vïì àêy, sau côn cố àiïìu gò biïåt ngẩi nûäa khưng?
Vi Vùn nối: Em bêët têët phẫi àa têm, viïåc gò àậ cố anh àêy
àẫm àang hïët thẫy, chó cêåy em mưåt àiïìu, khưng biïët em cố nhêån
lúâi cho chùng?
Thưë Nhi nối: Xin anh cûá nối, viïåc cố thïí lâm àûúåc, khi nâo em
lẩi dấm trấi anh.
Vi Vùn cûú
âi nối: Mûúi hưm nûäa chng ta cng nhau lïn hêìu
ch, sệ nối nhû thïë... nhû thïë...
Thưë Nhi cûúâi rưìi gêåt àêìu.
Cấch àưå mûúi hưm, hai anh em cng ài, ài àûúåc ba dùåm
àûúâng, thúâi phẫi àïí cấng vộng lẩi mưåt bïn quấn trổ, rưìi kếo nhau
bưå hânh mưåt àưíi múái túái cûãa cha; sû c tiïëp àậi hai anh em Vi
Vùn rêët tûã tïë, mâ cấc ngûúâi trong cha cng àïìu thânh thêåt hoan
nghïnh.
Nâng T Cêìu nghe nối cấi thû ca mònh àậ gúãi vïì Kinh rưìi,
thò thêìm cẫm thõnh tònh ca Vi Vùn khưng biïët mêëy, lẩi gia dó
thêëy Thưë Nhi ên cêìn luën ấi, mưåt àiïìu xûng chõ, hai àiïìu xûng