BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-------  --------

MƠN HỌC:
LUẬT HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
Bài thảo luận:
Nghĩa vụ và quyền giữa cha mẹ và con
DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM 4: HLM GROUP
STT

Họ và tên

Lớp

MSSV

1

Nguyễn Thị Bích Hồng

TM42A2

1753801011066

2

Nguyễn Mai Lan Hương

TM42A2

1753801011069

3

Huỳnh Ngọc Loan

TM42A2

1753801011106

4

Lê Thị Bích Loan

TM42A2

1753801011107

5

Nguyễn Thị Thu Mai

TM42A2

1753801011113

6

Nguyễn Văn Minh


TM42A2

1753801011115

7

Nguyễn Thị Mỹ Mỹ

TM42A2

1753801011121

NĂM HỌC:
2018-2019


ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

LỚP TM42A2

TP. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 10 năm 2018

BIÊN BẢN LÀM VIỆC
1. Thành phần: Thành viên nhóm 4: HLM GROUP
STT


Họ tên

MSSV

1

Nguyễn Thị Bích Hồng

1753801011066

2

Nguyễn Mai Lan Hương

1753801011069

3

Huỳnh Ngọc Loan

1753801011106

4

Lê Thị Bích Loan

1753801011107

5


Nguyễn Thị Thu Mai

1753801011113

6

Nguyễn Văn Minh

1753801011115

7

Nguyễn Thị Mỹ Mỹ

1753801011121

2. Nội dung làm việc: Thảo luận bài thảo luận mơn Luật Hơn nhân và gia đình.
3. Nhật ký làm việc
- Lần 1:
+ Thời gian: 11h Thứ bảy ngày 20/10/2018
+ Địa điểm: HLM GROUP
+ Nội dung: Định thời gian làm việc, phân công công việc.
+ Số lượng thành viên tham gia: 7/7
-

Lần 2:
+ Thời gian: 11h Thứ ba ngày 30/10/2018
+ Địa điểm: Dãy tự học nhà F
+ Nội dung: Họp nhóm kiểm tra kết quả, các thành viên thuyết trình nội
dung đã được phân cơng. Cùng thảo luận những vấn đề khó chưa tìm được

câu trả lời.
+ Số lượng thành viên tham gia: 7/7

-

Hạn cuối nộp bài của các thành viên: 23h59’ thứ hai ngày 29/10/2018, các
thành viên phải gửi bài làm của mình lên nhóm HLM GROUP hoặc tin
nhắn riêng của nhóm trưởng trên mạng xã hội Facebook hoặc qua email của
nhóm trưởng
1


4. Đánh giá kết quả làm việc
Họ tên

Tham gia
Chất
nhiệt tình lượng bài

Nộp bài
trễ hạn

Nguyễn Thị Bích Hồng

A

A

Khơng


Nguyễn Mai Lan Hương

A

A

Khơng

Huỳnh Ngọc Loan

A

A

Khơng

Lê Thị Bích Loan

A

A

Khơng

Nguyễn Thị Thu Mai

A

A


Khơng

Nguyễn Văn Minh

A

A

Khơng

Nguyễn Thị Mỹ Mỹ

A

A

Khơng

Nhóm trưởng

Nguyễn Thị Mỹ Mỹ

2

Ký tên


BUỔI THẢO LUẬN THỨ TƯ
NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN GIỮA CHA MẸ VÀ CON
TÌNH HUỐNG 1:

Tóm tắt tình huống: Anh Tồn và chị Mỹ xác lập quan hệ vợ chồng vào ngày
12/6/2010. Có con chung là cháu Yến. Tháng 6/2014, chị gặp tai nạn chấn thương sọ
não dẫn đến không thể nhớ được người thân. Mẹ chị thương, nên đón chị và cháu Yến
về chăm sóc. Thời gian đầu anh Tồn có ghé thăm, nhưng sau đó thì khơng thăm hỏi
cũng như chu cấp tiền. Trước tai nạn, chị có dành dụm tiền xây dựng một căn nhà,
chồng chị là người trong nom việc xây nhà và trang bị nội thất cho căn nhà đó. Năm
2016, có tin anh Tồn có con chung với người phụ nữ khác và còn đưa họ về sống tại
căn nhà đó. Mẹ chị Mỹ cịn nghe tin anh Toàn dự dịnh bán căn nhà.
Tư vấn cho mẹ chị Mỹ để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chị Mỹ:
Về căn nhà: đây là tài sản chung của hai vợ chồng
Về việc anh Toàn có nhân tình là trái với quy định của pháp luật, vi phạm
nguyên tắc hôn nhân một vợ một chồng.
Về việc anh Tồn có dự định bán căn nhà của hai vợ chồng cũng không đúng.
Bởi căn nhà là tài sản chung của hai vợ chồng, là nơi ở duy nhất của vợ chồng. Việc
bán căn nhà phải có sự thỏa thuận đồng ý của cả hai vợ chồng. Anh Toàn chủ ý và tự
quyết bán là sai.
Anh Toàn cho rằng chồng là người đại diện cho vợ và có quyền quản lý và định
đoạt căn nhà là khơng có căn cứ. Chị Mỹ bị tai nạn không nhớ người thân chứ không
bị mất năng lực hành vi dân sự và Tịa cũng khơng tun. Bởi vậy, anh Tồn khơng
đại diện cho chị Mỹ.
Về nghĩa vụ của anh Toàn đối với cháu Yến: anh khơng làm trịn nghĩa vụ đối
với cháu Yến, sau một khoản thời gian có tới lui thăm hỏi thì anh Tồn đã bỏ mặc và
khơng có chu cấp tiền cho cháu. Anh Toàn đã vi phạm tại Điều 69, Điều 71 và Điều
72 của Luật này.
Anh Tồn đã có hành vi ngoại tình, có con riêng khi cịn trong giai đoạn hơn
nhân với chị Mỹ, khơng làm tròn trách nhiệm và nghĩa vụ của một người chồng và
một người cha như đã nói ở trên. Để bảo vệ quyền và lợi ích của chị Mỹ, thì mẹ của
chị u cầu Tịa án giải quyết ly hơn. Tuy nhiên, theo tình huống khơng đủ cơ sở để
thực hiện điều đó. Vì vậy, chỉ có thể buộc anh M thực hiện đúng nghĩa vụ của mình
đối với chị Mỹ và với cháu Yến, phải chăm sóc yêu thương hai mẹ con.

TÌNH HUỐNG 2:
Tóm tắt tình huống:
3


Hướng dẫn thủ tục pháp lý:
Cơ quan Công bố/Công khai: Bộ Tư pháp
Cấp thực hiện: Cấp Xã
Lĩnh vực: Hộ tịch
Trình tự thực hiện
Trình tự thực hiện
- Chị T có u cầu đăng ký nhận con nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã có
thẩm quyền.
- Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra ngay tồn bộ hồ sơ, xác định tính hợp
lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người u cầu nộp, xuất trình; đối chiếu thơng tin trong
Tờ khai với giấy tờ trong hồ sơ.
- Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy/phiếu tiếp nhận,
trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì hướng dẫn
chị T bổ sung, hồn thiện theo quy định; trường hợp khơng thể bổ sung, hồn thiện hồ
sơ ngay thì phải lập thành văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung
cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.
- Nếu hồ sơ sau khi đã được hướng dẫn mà không được bổ sung đầy đủ, hồn
thiện thì người tiếp nhận từ chối tiếp nhận hồ sơ và lập văn bản từ chối tiếp nhận hồ
sơ, trong đó ghi rõ lý do từ chối, ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.
- Trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, nếu thấy việc nhận con của
chị T là đúng và khơng có tranh chấp, cơng chức tư pháp - hộ tịch báo cáo Chủ tịch
Ủy ban nhân dân cấp xã. Trường hợp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã đồng ý giải
quyết thì cơng chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ đăng ký nhận con, cùng các bên đăng
ký nhận con ký vào Sổ cho chị T. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ký cấp Trích lục
đăng ký con cho chị T.

* Lưu ý:
+ Trường hợp người yêu cầu nộp giấy tờ là bản sao được cấp từ sổ gốc hoặc bản
sao được chứng thực từ bản chính thì người tiếp nhận hồ sơ khơng được u cầu xuất
trình bản chính; nếu người u cầu chỉ nộp bản chụp và xuất trình bản chính thì người
tiếp nhận hồ sơ kiểm tra, đối chiếu bản chụp với bản chính và ký vào bản chụp xác
nhận về việc đã đối chiếu nội dung giấy tờ đó, không được yêu cầu người đi đăng ký
nộp bản sao có chứng thực giấy tờ đó.
+ Trường hợp pháp luật quy định xuất trình giấy tờ khi đăng ký hộ tịch, người
tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra giấy tờ xuất trình, đối chiếu với thơng tin trong Tờ
khai và trả lại cho người xuất trình, khơng được u cầu người đăng ký hộ tịch nộp

4


thêm bản sao giấy tờ đó. Người tiếp nhận có thể chụp 01 bản giấy tờ xuất trình hoặc
ghi lại thơng tin của giấy tờ xuất trình để lưu hồ sơ.
+ Người tiếp nhận có trách nhiệm tiếp nhận đúng, đủ hồ sơ đăng ký hộ tịch theo
quy định của pháp luật hộ tịch, không được yêu cầu người đăng ký hộ tịch nộp thêm
giấy tờ mà pháp luật hộ tịch không quy định phải nộp.
Cách thức thực hiện
Chị T nộp hồ sơ trực tiếp tại Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền.
Thành phần hồ sơ
* Giấy tờ phải xuất trình
- Hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc các giấy
tờ khác có dán ảnh và thơng tin cá nhân do cơ quan có thẩm quyền cấp, cịn giá trị sử
dụng để chứng minh về nhân thân của người có yêu cầu đăng ký nhận cha, mẹ, con.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú để xác định thẩm quyền đăng ký con (trong giai
đoạn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc chưa
được xây dựng xong và thực hiện thống nhất trên toàn quốc).
* Giấy tờ phải nộp

- Tờ khai đăng ký nhận con theo mẫu.
- Giấy tờ, đồ vật hoặc chứng cứ khác chứng minh quan hệ mẹ, con gồm:
+ Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm
quyền xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
+ Trường hợp khơng có văn bản nêu trên thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa,
đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản
cam đoan của mẹ về việc trẻ em là con, có ít nhất hai người thân thích mẹ làm chứng.
Lệ phí Khơng q 15.000 đồng.
Miễn lệ phí cho người thuộc gia đình có cơng với cách mạng; người thuộc hộ
nghèo; người khuyết tật.
Thời hạn giải quyết: 03 ngày làm việc. Trường hợp cần phải xác minh thì thời
hạn giải quyết không quá 08 ngày làm việc.
Đối tượng thực hiện: Cá nhân
Cơ quan thực hiện: Ủy ban nhân dân cấp xã
Cơ quan có thẩm quyền quyết định: Ủy ban nhân dân cấp xã
Địa chỉ tiếp nhận hồ sơ: Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người nhận hoặc
người được nhận là cha, mẹ, con.
5


Kết quả thực hiện: Giấy khai sinh; trích lục đăng ký nhận cha, mẹ, con.
Yêu cầu hoặc điều kiện để thực hiện TTHC
- Bên nhận và bên được nhận là cha, mẹ, con đều còn sống;
- Trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng, không đăng ký kết
hôn, sinh con, người con sống cùng với người cha, khi người cha làm thủ tục nhận con
mà không liên hệ được với người mẹ thì khơng cần có ý kiến của người mẹ trong Tờ
khai đăng ký nhận cha, mẹ, con.
Cơ T có thể nhận lại đứa con của mình khơng? Tại sao?
Cơ T có thể nhận lại con của mình. Vì:
Theo pháp luật, nếu cả cha và mẹ của đứa trẻ đều thừa nhận đứa trẻ là con thì

người mẹ đương nhiên là mẹ của đứa trẻ theo quy định của pháp luật, được ghi tên
người mẹ trong giấy khai sinh mà không phải làm thủ tục nhận con, nếu người đó
khơng được thừa nhận là mẹ đứa trẻ thì cơ ta vẫn có thể u cầu Tịa án xác định mình
là mẹ đứa trẻ theo Điều 89 Luật HNGĐ:
“1. Người không được nhận là cha, mẹ của một người có thể u cầu Tịa án
xác định người đó là con mình.
2. Người được nhận là cha, mẹ của một người có thể u cầu Tịa án xác định
người đó khơng phải là con mình”.
Luật hơn nhân và gia đình năm 2014 quy định, người có quyền u cầu xác định
cha, mẹ, con gồm:
Cha, mẹ, con đã thành niên không bị mất năng lực hành vi dân sự có quyền yêu
cầu cơ quan đăng ký hộ tịch xác định con, cha, mẹ cho mình trong trường hợp Cơ
quan đăng ký hộ tịch xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch
trong trường hợp khơng có tranh chấp.
Cha, mẹ, con, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền yêu cầu
Tịa án xác định con, cha, mẹ cho mình trong trường hợp Tòa án giải quyết việc xác
định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định
là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp có yêu cầu về việc xác định cha, mẹ, con mà
người có u cầu chết thì người thân thích của người này có quyền u cầu Tịa án xác
định cha, mẹ, con cho người yêu cầu đã chết.
Do đó, chị T hồn tồn có thể được xác định là mẹ đứa bé nếu có sự thừa nhận
của chị T và con của chị, hoặc nếu không được thừa nhận thì chị T có thể đưa ra các
bằng chứng chứng minh mình là mẹ đứa bé để yêu cầu Tòa án xác định con. Trong
trường hợp này, nếu người mẹ đưa ra bản kết luận giám định ADN chứng minh hai
người đó có quan hệ huyết thống thì TAND sẽ ra quyết định công nhận quan, hệ mẹ
con. Quyết định của TAND có tính cưỡng chế thi hành nên anh H khơng có quyền
6


ngăn cản chị T nhận con ruột của mình. Người giám định nhận được quyết định trưng

cầu giám định phải tiến hành giám định theo quy định của pháp luật.
Như vậy, khi có u cầu Tịa án lấy mẫu thử để xét nghiệm ADN, mà gia đình
nhà anh H khi nhận được quyết định trưng cầu giám định không hợp tác sẽ có hình
thức cưỡng chế nhất định. Với lý do, người giám định nhận được quyết định trưng cầu
giám định phải tiến hành giám định theo quy định của pháp luật. Đây là một quy định
bắt buộc đối với người giám định nhận được quyết định trưng cầu giám định.
Với chi phí thử ADN, người u cầu cần có một sự thỏa thuận với người bị yêu
về chi phí thử ADN. Nếu người bị yêu cầu không chịu về chi phí thử AND, thì theo
ngun tắc, người u cầu trưng cầu giám định phải chi trả mọi chi phí trong giám
định.
TÌNH HUỐNG 3:
Có 3 hướng giải quyết, dựa vào hồn cảnh thực tế của gia đình ơng Khánh và bà
Mai để chọn cách phù hợp nhất:
Thứ nhất, vợ chồng ông Khánh và bà Mai có nhu cầu được chăm sóc đặc biệt là
trong giai đoạn tuổi già sắp đến. Vì vậy nên ơng bà cần có một buổi họp gia đình, có
cả những người con ở nước ngồi, để bày tỏ mong muốn của mình. Bởi lẽ con cái có
nghĩa vụ chăm sóc phụng dưỡng cha mẹ già. Áp dụng khoản 2 Điều 70 Luật Hơn
nhân và Gia đình năm 2014 quy định về quyền và nghĩa vụ của con.
Thứ hai, khoản 4 Điều 70 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 có nêu “Con đã
thành niên có quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp, nơi cư trú , học tập, nâng cao trình
độ văn hóa, xã hội theo nguyệ vọng và khả năng của mình”. Vì thế cho nên, ông
Khánh, bà Mai cần xem xét nguyện vọng của vợ chồng anh Dũng, chị Na rằng họ có
muốn ra ở riêng hay khơng. Hoặc có thể u cầu vợ chồng anh Dũng, chị Na ra ở
riêng vì ơng bà là chủ sở hữu căn nhà. Vả lại theo khoản 4 Điều 70 Luật Hơn nhân và
Gia đình năm 2014 thì con khi sống chung có nghĩa vụ tham gia cơng việc gia đình,
tạo thu nhập cho gia đình, nhưng anh Dũng thì khơng. Hơn nữa, theo Điều 80 Luật
Hơn nhân và Gia đình năm 2014 thì chị Na cũng có nghĩa vụ quan tâm, chăm sóc cha
mẹ chồng nhưng chị khơng thực hiện.
Thứ ba, vì một điều kiện thuận lợi là nhà rồng nên vợ chồng ông Khánh, bà Mai
có thể chủ động yêu cầu vợ chồng chị Minh đến ở chung với ông Khánh, bà Mai để

đáp ứng nguyện vọng của ông bà, và cũng là nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ. Bên
cạnh đó, căm nhà chị Minh đang ở có thể cho thuê để tăng thêm thu nhập.
TÌNH HUỐNG 4:
Tóm tắt tình huống: Xuân, Kiên, Khánh, Liên cùng sinh năm 2010, chung lớp
1A. Năm 2016, thời gian nghỉ giải lao giữa buổi học, Khánh rượt đuổi đánh Kiên
không may thước gỗ theo đà ném của Khánh bay vào mắt trái của Liên. Thiệt hại:
7


cháu Liên mất hồn tồn thị lực mắt trái, khơng chỉ vậy việc mắt trái bị hỏng còn ảnh
hưởng lớn đến diện mạo, hình thức bên ngồi của cháu. Các bên là cha mẹ cháu, cha
mẹ cháu Khánh và nhà trường không thể thỏa thuận được việc bồi thường thiệt hại
cho cháu Liên (1 tỷ).
Theo các anh (chị), Tòa án giải quyết vụ việc trên như thế nào? Tại sao?
Trả lời
+ Dựa vào Khoản 1 Điều 604 Bộ luật Dân sự năm 2005 “người nào có lỗi vơ ý
hay cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe,... tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của
người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường...” và 3 điều kiện phát sinh trách
nhiệm bồi thường về hành vi vi phạm, thiệt hại, quan hệ nhân quả  phát sinh trách
nhiệm bồi thường.
+ Dựa Khoản 1 Điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2005 “người dưới mười lăm tuổi
trong thời gian học tại trường mà gây thiệt hại thì trường học phải bồi thường thiệt
hại xảy ra”. Khánh lúc này 6 tuổi, đang trong thời gian học tại trường, gây thiệt hại
cho bạn Liên  nhà trường phải bồi thường.
+ Dựa Điều 609 Bộ luật Dân sự năm 20051 thì gia đình cháu Liên có thể yêu cầu
bồi thường: thiệt hại về sức khỏe gồm: chi phí cứu chữa, phục hồi sức khỏe và chức
năng mắt bị mất, điều trị, chi phí hợp lý phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm
sóc người bị thiệt hại,.. và thiệt hại về tinh thần theo mức các bên thỏa thuận, nếu
không thể thỏa thuận được thì mức bồi thường này khơng q 30 tháng lương tối thiểu
do Nhà nước quy định.

Ở đây tình huống chưa rõ khoản tiền 1 tỷ là bồi thường tổn thất về tinh thần hay
chung cả 2 về sức khỏe và tinh thần, mà các bên không thể thỏa thuận được. Nếu cha
mẹ Liên đòi cả 2 khoản tiền thì đầu tiên xác định tất cả chi phí điều trị, phục hồi, thuê
luật sư, bồi dưỡng,...cho người chăm sóc và người bị thiệt hại. Thứ hai, 2 bên không
thỏa thuận được mức bồi thường tổn thất tinh thần thì khơng q 30 tháng lương tối
thiểu do Nhà nước quy định.
TÌNH HUỐNG 5:
Tịa án sẽ giải quyết tình huống trên theo quy định tại khoản 2 điều 81 Luật Hơn
nhân và Gia đình 2014:
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi
bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tịa án quyết
định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con;
nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

1

Điều 609 Bộ luật dân sự 2005 nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

8


Vì vậy, việc đưa trẻ em ra nước ngồi để có điều kiện tốt hơn về giáo dục, y tế là
một việc làm phù hợp pháp luật. Hơn nữa, pháp luật Việt Nam quy định việc xuất
cảnh của trẻ em dưới 14 tuổi chỉ cần có giấy tờ xác nhận có sự đồng ý của bố hoặc mẹ
hoặc người đỡ đầu hợp pháp. Do đó, trong trường hợp này, chị B hồn tồn có quyền
đưa con ra nước ngồi mà khơng cần có sự đồng ý của anh A.
Mặt khác, theo Luật Hơn nhân và gia đình 2014 và tình huống của anh hiện nay,
khi xét xử vụ án ly hôn, anh chị đã thỏa thuận về quyền nuôi con. Về ngun tắc
người có quyền ni con được phép mang con ra nước ngoài phải xin ý kiến của
người kia. Các bên có quyền khởi kiện ra tịa về vấn đề này và tịa có thể quyết định

thay đổi người nuôi con, giao con cho người ở Việt Nam. Nếu anh B cảm thấy việc
chị đưa cháu đi định cư nước ngồi khơng tốt cho sự phát triển của cháu, anh B có thể
khởi kiện u cầu Tịa án thay đổi người nuôi con.

9