MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC
TRỰC TUYẾN
ThS. Trần Thị Thanh Thủy

Trường Cao đẳng Quảng Nam
431 Hùng Vương - TP. Tam Kỳ - Quảng Nam

Tóm tắt
Dạy học trực tuyến (hay còn gọi là E-learning) là phương pháp học thơng qua máy vi tính,
điện thoại thơng minh nối mạng với một máy chủ ở nơi khác. Giáo viên có thể tải hình ảnh và âm
thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây (wifi, WiMAXK) mạng nội bộ
(LAN). Đây là hình thức dạy học nhằm hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp rất phổ biến trong thời
đại 4.0. Tuy nhiên hiệu quả của hình thức dạy học này chưa cao, thực trạng học sinh, sinh viên còn
thụ động trong việc học. Thiết nghĩ thực trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau,
nhưng sâu xa và cốt lõi nhất nằm ở thái độ của người dạy và người học. Vì vậy, việc tìm ra những
giải pháp, những hướng đi mới để nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến là vô cùng cần thiết.

Abstract
Online teaching (also known as E-learning) is a method of learning through
computers, smartphones connected to a server in another place. Teachers can download
images and audio via broadband connection or wireless network (wifi, WiMAXK), local area
network (LAN). This is a form of teaching to support or replace face-to-face teaching that is
very popular in the era of 4.0. However, the effectiveness of this form of teaching is not high,
many students are still passive in online learning. I think that such situations come from
many different reasons, but the teachers and learners' attitude is the main cause. Therefore,
finding new solutions to enhance the quality of online teaching is extremely necessary.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong thời đại 4.0 hiện nay thì dạy học trực tuyến đang trở thành một xu thế tất yếu.
Việc học trực tuyến phù hợp với mọi đối tượng dù là học sinh, sinh viên hay người đi làm đều
có thể tham gia. Ngoài ra, điểm cộng của phương pháp học online này chính là việc chúng ta
có thể xem lại bài giảng nhiều lần. Học đi học lại dễ dàng với một bài giảng mà mình quan

tâm. Chỉ với máy tính hay đơn giản là thiết bị điện thoại có kết nối mạng, việc tham gia học
tập được thực hiện nhanh chóng theo nhu cầu. Điều đó giúp người học chủ động nắm bắt tri
thức một cách linh hoạt và hiệu quả. Tuy nhiên để phát huy hết sự tối ưu của hình thức này
thì người giáo viên cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, áp dụng nhiều phương pháp dạy học để tạo
hứng thú học tập cho học sinh, sinh viên. Giáo viên sẽ là người bạn đồng hành, người hướng
dẫn các em tiếp cận tri thức. Tôi thấy rằng việc dạy học online trong đợt dịch vừa qua không
hiệu quả do chưa phát huy hết ưu điểm của mô hình này. Vì vậy qua bài viết “Một số giải
pháp nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến” tôi muốn trao đổi với đồng nghiệp và mong
muốn chia sẻ kinh nghiệm về cách thức dạy học trực tuyến hiệu quả nhằm tạo động lực và
thái độ nghiêm túc đối việc học trực tuyến của học sinh, sinh viên.
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN
Như tôi đã đề cập việc dạy học trực tuyến hiện nay còn tồn tại khá nhiều bất cập do
nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Với mong muốn, dạy học trực tuyến khơng chỉ
mang tính chất tạm thời, cấp thiết mà là lâu dài. Tơi thiết nghĩ cần có những giải pháp thiết
1


thực. Điều này không chỉ giúp phát huy được sự chủ động sáng tạo của học sinh, sinh viên
mà tạo động lực mỗi người giáo viên chúng ta phải luôn tìm tịi mở rộng, nâng cao kiến thức
để giảng dạy. Để giải quyết những vấn đề cịn tồn đọng, tơi xin đề xuất một số giải pháp sau:
1. Đa dạng hình thức, nội dung dạy học
Với đặc thù của học sinh, sinh viên trường Cao đẳng Quảng Nam chúng ta, đa số các
em đến từ nhiều vùng miền, ở nhiều lứa tuổi nên khó tiếp cận được hết kiến thức nếu như chỉ
học trực tiếp trên giảng đường. Vì vậy việc đa dạng hình thức, nội dung dạy học là rất cần
thiết. Tôi thiết nghĩ mỗi khoa chuyên môn nên thiết kế bài giảng trên các nền tảng giáo dục
trực tuyến như: Zoom, TranS, Skype, Microsoft Teams, hay các ứng dụng phần mềm thuộc
Google: Google Meet, Google Classroom, Google Hangouts….. Nếu như các buổi học trực
tiếp, người học chưa nắm bắt được hết kiến thức thì họ có thể lên website của Trường để xem
lại các bài giảng trực tuyến của thầy cô. Với việc ghi lại bài giảng, giảng viên có thể xem lại
bài giảng của mình từ đó rút kinh nghiệm cho những giờ lên lớp tiếp theo. Người học cũng có

thể dễ dàng xem lại nội dung bài giảng bất kỳ khi nào, bao nhiêu lần tùy thích. Từ đó học
sinh có thể linh hoạt hơn trong việc lĩnh hội tri thức.
Ngồi ra, để học sinh thích thú với việc học trực tuyến, giáo viên cần phải thiết kế bài
giảng, nội dung sao cho hấp dẫn; phải tạo ra tính đối kháng, thách thức trong mỗi bài giống
như chơi game để thu hút học sinh. Trong thời cơng nghệ 4.0 có rất nhiều phần mềm giúp tạo
trị chơi học tập trực tuyến cực kì hấp dẫn và hồn tồn miễn phí như Educandy, Kahoot,
Random Name Pickers.
Ví dụ trong q trình giảng dạy trực tuyến tơi đã ứng dụng Educandy. Nó là một trang
web giáo dục kiêm ứng dụng có thể giúp người dạy nhanh chóng tạo ra các trị chơi học tập
mang tính tương tác. Người dùng có thể nhập danh sách câu hỏi và câu trả lời, sau đó trang
web sẽ chuyển thơng tin này thành các trò chơi tương tác thú vị như: trắc nghiệm, giải ơ chữ,
hangman và các trị chơi ghi nhớ khác, có thể dùng để chơi với cả lớp hoặc từng cá nhân. Khi
giáo viên tạo một hoạt động, một mã duy nhất cũng sẽ được tạo, mã này sau đó có thể được
chia sẻ để học sinh chơi các trị chơi như sau:

2. Đổi mới phương pháp dạy học
Tương tác trong lớp học truyền thống hoàn toàn khác so với lớp học trực tuyến. Tại
các lớp học trực tiếp, giáo viên có thể khuấy động lớp học thơng qua các hoạt động thể chất,
quan sát đánh giá học sinh qua các biểu hiện bên ngoài… Tuy nhiên các phương pháp đó
khơng được phát huy khi dạy trực tuyến, mà địi hỏi những cách trao đổi qua lại khác, cần đổi
mới cách tương tác giữa người dạy và người học. Vì thế, người dạy cần trình bày nội dung rõ
ràng nhất có thể bởi trong các lớp học trực tuyến ngơn ngữ hình thể khơng cịn phát huy
nhiều tác dụng bởi người học không quan tâm nhiều đến yếu tố “xem”, chỉ chú trọng yếu tố
“nghe”. Việc giảng dạy bằng bảng đen truyền thống cũng cần thay thế bằng các cách diễn đạt
khác như hình ảnh, video clip và người dạy cần phải chú tâm truyền đạt một cách tốt nhất có
thể.
2


Ngoài ra, muốn tạo được động lực cho học sinh thì người giáo viên cần kết hợp nhiều

phương pháp dạy học. Nên đưa phương pháp dạy học mới vào trong quá trình giáo dục. Cụ
thể như phương pháp dạy học theo dự án, phương pháp dạy học theo sơ đồ tư duy, phương
pháp bàn tay nặn bột hay phương pháp dạy học khăn trải bàn… Đây là những phương pháp
phát huy tính độc lập, sáng tạo của học sinh. Đặc biệt đối với học sinh trường nghề, giúp các
em phát huy tối đa kỹ năng làm việc để tạo ra những sản phẩm học tập chất lượng. Chẳng hạn
như ở phần cuối của tiết dạy (Post-teaching) trong Unit 5: Special Occasions-GrammarSimple present - Tiếng Anh I- Tài liệu dạy môn Tiếng Anh-Trong chương trình đào tạo trình
độ trung cấp, tơi đã áp dụng phương pháp dạy học bằng sơ đồ tư duy và đã giúp người học có
được những cái nhìn tổng thể, dễ dàng hiểu được các mối liên hệ, dễ nhớ và dễ ôn tập hơn so
với khi sử dụng kỹ thuật ghi chép truyền thống. Như minh họa sau:

3 Đa dạng hình thức kiểm tra đánh giá
Qua khảo sát thực tế tôi nhận thấy rằng học sinh, sinh viên vẫn cịn thái độ lơ là do
khơng phải thực hiện các bài kiểm tra thường xuyên như học trực tiếp. Cho nên giáo viên cần
kiểm tra, đánh giá kết quả của người học thường xuyên: Sau đây là một số cách thức kiểm
tra, đánh giá:
Trong mỗi tiết học, giáo viên có thể cho học sinh, sinh viên thực hiện một yêu cầu/bài
tập/đề kiểm tra trong 5 phút hoặc 10 phút hoặc cũng có thể cho điểm khi học sinh, sinh viên
trả lời được câu hỏi trong quá trình giảng bài. Do học trực tuyến nên không thể kiểm soát
được người học ở những bài thi ngắn, giáo viên phải thiết kế sao cho trong thời gian đó chỉ
những bạn nào học bài, có chuẩn bị bài trước mới có thể hồn thành kịp thời hạn.
Sau mỗi bài học hoặc một nhóm bài học, giáo viên có thể tổ chức kiểm tra, ôn luyện
qua mạng thông qua các phần mềm hoặc công cụ trực tuyến như Google Forms, Kahoot,
Microsoft Forms,… Trong đó có những cơng cụ thích hợp để tổ chức kiểm tra, đánh giá; có
cơng cụ lại thích hợp để tổ chức cho học sinh, sinh viên làm trắc nghiệm trên nền tảng trị
chơi. Việc lựa chọn cơng cụ nào tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng của giáo viên cũng như
điều kiện thực tế của học sinh, sinh viên.
Riêng đối với những học sinh, sinh viên thi lại, thì trường chúng ta thường có kế hoạch
tổ chức thi tập trung để kiểm tra, đánh giá kết quả. Tơi nghĩ, nó sẽ rất mất nhiều thời gian và
tốn kém nhiều kinh phí, gây khó khăn trong việc đi lại của người học lẫn giám thị. Chúng ta
linh hoạt cho người học thi lại qua hình thức trực tuyến. Bằng các phương pháp, phần mềm

3


hỗ trợ giáo viên có thể quan sát, đánh giá kết quả trực tiếp cho bài làm của học sinh, sinh
viên. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho cả người học và người dạy.
4 Theo sát hỗ trợ học sinh, sinh viên
Vì học tập qua các kênh online, thiếu sự trao đổi trực tiếp nên tiết học khó có thể sinh
động và hiệu quả như học tập trung ở trên lớp. Để khắc phục hạn chế này mỗi người giảng
viên cần hỗ trợ người học, nhiệt tình giúp đỡ để các em hồn thành tốt nhất việc học của
mình. Cụ thể giáo viên nên khuyến khích học sinh tích cực sử dụng các cơng cụ bình luận
(comment), các chia sẻ trong nhóm, nhất là với những ý kiến có liên quan đến bài giảng, đến
phương pháp giảng. Ngoài ra giáo viên có thể sử dụng các kênh như email, tin nhắn hay các
cuộc gọi để đảm bảo rằng các học sinh đang theo sát nội dung và không gặp phải vấn đề gì
trong việc tiếp nhận kiến thức khi tham gia tiết học. Tóm lại, ở vai trị chủ động, giáo viên
nên thực sự tạo điều kiện và tích cực thực hiện việc tương tác, để ít nhất cũng lắng nghe được
sự phản hồi của người học như thế nào.
Nhằm minh họa cho phương pháp này để dạy Unit 1- Family and Friends –Vocabulary
(Tiếng Anh I- Tài liệu dạy mơn Tiếng Anh-Trong chương trình đào tạo trình độ trung cấp) thì
tơi giao nhiệm vụ cho các em về nhà viết đoạn văn ngắn nói về bạn thân (Writing a short
paragraph about your close friend). Mọi thắc mắc về bài tập học sinh đều có thể trao đổi và
hỏi ý kiến giáo viên vào bất cứ thời gian nào qua nhóm chat. Giáo viên sẽ là người theo dõi
và sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của học sinh.
5. Hướng dẫn học sinh, sinh viên phát triển kỹ năng tự học
Phần lớn các em học sinh, sinh viên đặc biệt là học sinh trung cấp chưa có tính tự giác
học tập nên rèn luyện cho các em kỹ năng tự học là vô cùng cần thiết. Việc học online rất
khác với học trực tiếp. Thầy cô giáo không thể thường xuyên kèm cặp, nhắc nhở. Nếu các em
thiếu ý thức tự học thì rất khó tiếp thu kiến thức. Tinh thần tự học sẽ giúp các em không cần
sự giám sát học tập mà các em còn chủ động đặt mục tiêu và kế hoạch cho việc học của mình
một cách độc lập và có ý thức. Giáo viên chỉ là người định hướng, hỗ trợ người học; còn các
em đóng vai trị trung tâm trong việc học của mình. Để học sinh, sinh viên có sự định hướng,

chuẩn bị cho tự học ở nhà thì thầy cơ là người đặt vấn đề, sử dụng phương pháp gợi mở để
các em tiếp cận và tìm cách giải quyết vấn đề đó. Hướng dẫn các em tự tìm hiểu kiến thức
qua nhiều phương tiện học tập, các em sẽ hoàn thành bài tập được giao. Tạo điều kiện cho
học sinh, sinh viên tự chọn cách học. Khuyến khích các em có thể chủ động tạo những cuộc
thảo luận, làm việc nhóm trực tuyến với bạn để hoàn thành bài tập. Nhờ đó, kỹ năng giải
quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng làm chủ công nghệ được trau dồi. Cuối cùng,
giáo viên và học sinh, sinh viên sẽ cùng nhau thảo luận để đi đến kết luận chung cho vấn đề
đã đặt ra.
4 KẾT LUẬN
Để nâng cao hiệu quả dạy và học trực tuyến thì mỗi người giáo viên chúng ta nên là
người tiên phong. Trong thời đại mới, chúng ta khơng thể đi theo lối mịn cũ của dạy học
truyền thống. Nếu khơng bắt kịp nhịp sống thì giáo dục chỉ mãi giậm chân tại chỗ. Cho nên
việc áp dụng những phương pháp, hình thức dạy học mới để phát huy tính tích cực chủ động
là việc làm cần thiết. Tuy nhiên, sự thay đổi này sẽ không phải ngày một ngày hai mà sẽ là cả
quá trình. Và giáo viên chính là người tiên phong giúp cho chất lượng giáo dục tương lai đi
lên. Con người muốn phát triển phải luôn trao dồi, bồi dưỡng học tập suốt đời. Để cho bản
thân mỗi người học giỏi cả kiến thức lẫn kĩ năng làm việc, thì việc nâng cao hiệu quả dạy học
trực tuyến là rất quan trọng. Tôi mong rằng bài viết “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy
4


học trực tuyến” sẽ góp một phần nhỏ trong việc đa dạng các hình thức dạy học phù hợp với
giáo dục hiện đại.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Hồ Ngọc Đại, Tâm lý dạy học, Nhà xuất bàn Khoa học xã hội, Hà Nội. Lưu Chí Danh, Nguyễn
Thị Như Huyền, Đỗ Nguyễn Như Quỳnh, Võ Thị Mỹ Diệu (2021). Các nhân tố tác động đến sự hứng
thú trong học tập của sinh viên. Tạp chí Cơng Thương, số 19 tháng 8/2021.
[2]. Lưu Thị Thùy Chi “5 điều cần làm để triển khai hệ thống E-learning hiệu quả” blog Hachium,
tháng 4/2020
[3]. Nguyễn Hoài Nam, Cao Thị Quyên (2014). Nâng cao hứng thú học tập cho Sinh viên Trường

Cao đẳng nghề. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 59, (8),142-150.
[4]. Vũ Thị Phương Anh (2020), Một số kinh nghiệm dạy học online ứng dụng trong thực tiễn. blog
Hachium, tháng 8/2020

5