SIÊU PHẨM GỖ NU potx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (139.63 KB, 8 trang )
SIÊU PHẨM GỖ NU
Nếu vẻ đẹp của vân lõi các loại danh mộc là những nếp màu
sắc đậm nhạt theo quy luật nhất định được hình thành trên
từng giai đoạn phát triển của cây, thỉnh thoảng có chút bất
ngờ nơi chia cành hoặc u bướu thì với gỗ nu là vô vàn
những họa tiết ngay trên một mặt cắt nhỏ, vân gỗ là những
nét vẽ siêu hạng và ngẫu hứng của người nghệ sĩ thiên nhiên
Nu quý hơn vàng
Vẻ đẹp của gỗ nu không chỉ riêng những vân, sớ tạo tác bất
ngờ và bắt sáng lại nổi lên như điêu khắc dù mặt nhẵn bóng,
cả vùng biên ngoài cũng sần lên vô tận những nốt, u, hang
hốc tự nhiên và trơ lạnh nét thời gian như đá. Chỉ những tấm
nu dầy mới thấy hết vẻ đẹp này.
Nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn được người cháu ngành lâm
nghiệp tặng cho miếng nu nhỉnh hơn tờ giấy A4, dày 1cm
được mua với giá 2 triệu, ông mừng như sưu tầm được một
cổ vật quý giá. Nhà ông có nhiều đồ gốm thời Minh, cả chiếc
bình rượu ngự dụng từ thời Càn Long mà ông may mắn được
người thầy ở Bắc Kinh tặng, ông coi như bảo vật. Nhưng
miếng nu mỏng mảnh này lại là niềm tự hào mới.
Ông hãnh diện khoe khắp bàn dân thiên hạ. Bởi vì, vàng thì
nhiều người có nhưng không dễ mua được nu. Nu là hàng
đặc biệt quý hiếm. Thời nuôi nu đã xa lắm lắm. Trầm hương
từ cây dó đang được con người chủ động nuôi trồng như nuôi
trai lấy ngọc. Nhưng nu giờ chỉ may mắn tình cờ. Chứ không
riêng giá cả như vàng.
Năm 1986, một người Đài Loan qua tìm hiểu làm ăn ở Bình
Định đã trả giá 5.000 USD cho tấm gỗ nu có cỡ kích 1,2m x
0,9m x 28cm! Hãy hình dung thời giá lúc đó số tiền trên có
thể mua được mấy nhà lầu! Trong cuộc "tiếp kiến tháo mồ
hôi” vì giá, chủ nhân tấm gỗ quý đã nghiến răng lắc đầu khi
mẹ, vợ anh cứ loay hoay không yên vì choáng ngợp. Anh đã
không bán, cam chịu cảnh khổ sống trong ngôi nhà lụp xụp vì
muốn giữ lại một vật quý hiếm mà nếu bán đi không thể nào
mua lại được.
Chủ nhân tấm nu trứ danh này hiện là cán bộ Sở Khoa học
công nghệ Bình Định . Không riêng ông khách Đài Loan, sở
hữu tấm nu bề thế này anh cũng nhiều lần khổ sở từ chối
những lời đề nghị mua, đổi khó xử. Ông Nguyễn Hượt, nhà
sưu tầm gốm cổ Gò Sành trứ danh từng mê mẩn và nhiều lần
tới ngắm rồi đặt vấn đề. Ông cục trưởng A bạn cha anh, ông
bí thư tỉnh ủy B
Có một ông gánh chiếu làm anh thực sự xúc động. Ông này
là một phú gia thời trước, nay sa cơ thất thế phải gánh chiếu
bán dạo. Nghe người ta kể chuyện, nhiều lần tới nhà xin anh
được ngồi lên tấm nu uống ly nước. Ông cứ xoa vuốt mãi
không thôi, bàn tay run lên vì xúc động, nỗi mừng vui như
tận hưởng giá trị thời hoàng kim của đời mình Cả thời giàu
sang của ông, ông cũng chưa biết nu, nhưng tận mặt, người
gánh chiếu lập tức nhận ra cái đẹp vô song của nó. Và ông
luôn là “thượng khách” của chủ nhân tấm nu.
“Nuôi” nu, một kỳ công
Trước hết xin “bật mí” gỗ nu là gì mà đặc sắc vậy. Nó không
phải là tên của một loại gỗ như trắc, hương, lim, gụ, huỳnh
đàn, kà te Nu chỉ là thuật ngữ chuyên môn của ngành lâm
nghiệp chỉ các phát triển riêng biệt của cây. Trừ thân cây
bình thường, những nổi cộm tự nhiên hoặc do quá trình điều
tiết, tự chữa chạy của cây đã tạo ra u, nu, vè, bạnh U, vè,
bạnh là phần “cộm” trên thân cây nhưng nu là phần chìm
trong đất.
Theo những tài liệu của “ông tổ” ngành lâm học Việt Nam từ
thời thuộc Pháp Thái Công Trừng (tất nhiên cùng thời không
thể không nhắc tới Đinh Công Định), kỹ thuật “nuôi” nu khá
kỳ công. Với kinh nghiệm của những thực dân cũ ở Nam Mỹ,
châu Phi, người Pháp từ khi đặt nền móng đô hộ đất nước ta
đã “gieo trồng” cho mùa gặt dài đến 60 năm!
Bắt đầu bằng việc chọn những cây gỗ nhóm một có đường
kính 30-40cm cưa ngang mặt đất, đánh dấu trên bản đồ rồi
nuôi nu. Người ta trả tiền nhiều cho người vùng cao vốn
trọng chữ tín rồi hướng dẫn một chương trình hàng năm khá
đơn giản: cây mọc chồi lên, cứ chặt bỏ để lại 1-2 chồi. Năm
sau lại đốn bỏ chồi cũ, chờ mọc lên chồi mới rồi cũng cắt bỏ
chừa lại 1-2 chồi, lựa chọn mới luôn là chồi phía khác năm
trước
Cứ thế đến 60 năm. Mươi năm, người chủ đi kiểm tra một
lần, cho thêm tiền động viên hoặc người nhận việc đã chết sẽ
giao lại cho người khác Cuộc “ông làm cháu hưởng” kỳ dị
này là bí ẩn lạ lùng của sự kiên trì, của tham vọng điên khùng
con người nghĩ được, có thể từ những tình cờ của tự nhiên.
Với cách “nuôi” này, cây không chết, cũng không sống được!
Phần gốc ngầm cứ phình ra năm phía này, năm phía khác, to
dần và lặng lẽ tạo nên những hoa văn quặn thắt và bất ngờ
đến tuyệt mỹ!
Gỗ nu, thê thảm và vĩ đại. Lịch sử loài người đã có nhiều
những công trình điên rồ nhằm phục vụ cho thói đồng bóng
của mấy ông hoàng bà chúa. Nhưng người Pháp hầu như
chưa “gặt” được những gì đã “gieo”. Cách Mạng Tháng Tám
và cuộc kháng chiến của dân tộc ta đã khiến gỗ nu ngoài tầm
tay người khởi xướng và những cuộc chuyển giao quyền lực,
những khuất lấp của thời gian, nhất là cuộc đối đầu sinh tử
tiếp theo với người Mỹ, miền rừng núi cao nguyên miền
Trung căn bản nằm trong vùng tranh chấp quyết liệt, những
kỳ công “nu” rơi vào quên lãng. Nhưng gỗ nu cứ âm thầm
sinh sôi theo cái cách của nó, không mục nát vì là cuộc hóa
thân của những danh mộc.
Siêu phẩm
Có những khác nhau về màu sắc và kiểu vặn mình “thêu hoa
dệt gấm”, phần nu nhân tạo hay do tình cờ (sét đánh làm cây
chết phần lớn chẳng hạn ), vùng Tây nguyên chủ yếu chỉ có
các loại nu hương, gõ, dổi, kà te Nu nguyên khối đã được
biết đến từ thời trước năm 75, đã được vận chuyển bí mật
trên các xe “ưu tiên” những năm 80, đã vào Nam, ra Bắc
Nu được cắt mỏng lợp những bộ sa lông hộp sang trọng đế
vương, hoặc treo tường thành tác phẩm tranh siêu thực hoặc
như ông bạn tôi, giữ nguyên tấm làm chỗ ngồi “thần sầu” để
uống trà, rượu với khách quý Phải nhiều lần thuyết phục
anh mới cho tôi viết bài này, nu đã có với anh mấy chục năm
qua bao “cám dỗ”, anh sợ có lúc lạt lòng!
Không có giá cụ thể cho nu. Hàng “độc” này là một thứ siêu
phẩm!
