BÀI GIẢNG NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG docx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.08 MB, 246 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
BÀI GIẢNG
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Thực hiện: Nguyễn Thị Minh Hương
MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC
1. Về kiến thức.
2. Về kỹ năng.
3. Về thái độ.
Nội dung chính:
- Chương 1: Tổng quan về Ngân hàng Trung ương.
- Chương 2: Điều hành Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương.
- Chương 3: Nghiệp vụ phát hành tiền và tổ chức điều hòa tiền mặt của Ngân hàng Trung ương.
- Chương 4: Nghiệp vụ Thị trường mở của Ngân hàng Trung ương.
- Chương 5: Nghiệp vụ tín dụng và thanh toán của Ngân hàng Trung ương.
- Chương 6: Hoạt động quản lý và kinh doanh ngoại hối của Ngân hàng Trung ương.
Tài liệu tham khảo:
1. TS Lê Vinh Danh (2006), Tiền tệ và hoạt động ngân hàng, NXB Tài Chính.
2. PGS.TS Nguyễn Văn Dần (2007). Kinh tế học vĩ mô, NXB Lao động – Xã hội.
3. PGS.TS Nguyễn Đăng Dờn (2009). Ngân hàng Trung ương, NXB Đại học Quốc Gia TP.HCM.
4. PGS.TS Sử Đình Thành (2007). Nhập môn Tài chính Tiền tệ, NXB Đại học Quốc Gia TP.HCM.
5 Luật Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam năm 2010 (Luật số: 46/2010/QH12
6 Luật Các Tổ chức tín dụng nặm 2010 (Luật số: 47/2010/QH12)
7. www.sbv.gov.vn
Hình thức
Tính chất của nội dung
kiểm tra
Trọng số
Thái độ, chuyên
cần
Chuyên cần
Thái độ học tập
10%
10%
Bài kiểm tra giữa
kỳ
Ôn lại những kiến thức đã
học.
25%
Bài thi hết môn Ôn lại toàn bộ nội dung
môn học
55%
Đề tài bài tập nhóm
1.
Trình bày về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
2.
Trình bày về việc tổ chức xây dựng và điều hành CSTT của NHNNVN (Từ sau 1990)
3.
Nghiệp vụ thị trường mở: Lý thuyết và thực tiễn ở Việt Nam?
4.
Thách thức lạm phát và vấn đề điều hành chính sách lãi suất, chính sách tỷ giá của NHNN
hiện nay?
Đề tài bài tập nhóm
5. Hoạt động cấp tín dụng của NHNNVN: Cơ chế và tình hình thực hiện.
6. Sáp nhập và mua lại trong hệ thống ngân hàng. Xu thế, tính cấp thiết và cơ hội - thách thứ?
7. Thanh toán qua NHTW - Thực tiễn ở VN.
8. Hoạt động quản lý và kinh doanh ngoại hối của NHNNVN?
9. Hoạt động thanh tra, giám sát của NHNNVN?
Kiến thức liên quan
Tiền tệ và lịch
sử hình thành?
Bản chất của Tiền tệ
K.Marx:
Tiền tệ là hàng hóa đặc biệt được tách ra khỏi thế giới hàng hóa thông thường làm vật ngang giá
chung
để biểu hiện và
đo lường giá trị các hàng hóa khác v
à làm m
ôi giới trung gian trong
quá trình trao đổi
Kinh tế học hiện đại:
Tiền tệ là phương tiện trao đổi được xã hội chấp nhận và pháp luật bảo vệ
Chức năng của tiền
1
Phương
tiện
trao đổi
2
Đơn vị
tính
toán giá
trị
3
Tích
lũy giá
trị
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Mục tiêu chương
Nắm và hiểu được khái niệm, quá trình ra đời, bản chất, chức năng của NHTW, hiểu được các mô
hình tổ chức NHTW.
Phân tích được các chức năng và nhiệm vụ của NHTW, mô hình tổ chức NHTW.
Vận dùng để đưa ra những phân tích, đánh giá về mô hình tổ chức Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Kết cấu chương
1
32
4
3
4
45
KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA NHTW:
SỰ RA ĐỜI CỦA NHTW:
MÔ HÌNH TỔ CHỨC CỦA NHTW:
CHỨC NĂNG CỦA NHTW:
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM:
Ngân hàng Trung ương là ngân hàng phát hành tiền của quốc
gia, là cơ quan quản lý và kiểm soát lĩnh vực tiền tệ ngân hàng
trong phạm vi toàn quốc.
1.1 KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA NHTW:
1
1.1 KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA NHTW:
Ngân hàng phát
hành độc quyền
Thể chế bậc cao
của hệ thống NHTM
Bộ máy nhà nước
Bản
Bản
chất
chất
Cơ quan quản lý kinh
tế tài chính tổng hợp
1.2 Sự ra đời của NHTW:
Thời kỳ I: Thời kỳ sơ khai hình thành ngân hàng:
Nghề ngân hàng ra đời ban đầu với nghiệp vụ đơn giản: Nhận bảo quản tiền và được trả thù lao bảo
quản, đổi chác tiền đúc và ăn hoa hồng đổi tiền. Nghề ngân hàng sơ khai kiểu như vậy xuất hiện từ Hy
Lạp rồi lan ra các nước khác.
Thời kỳ II: Thời kỳ phát triển hệ thống ngân hàng
Hoạt động ngân hàng trong thời kỳ từ thế kỷ thứ V đến XV sau Công nguyên đã có những bước phát
triển mới tiến bộ so với giai đoạn sơ khai.
1.2 Sự ra đời của NHTW:
Thời kỳ III:
- Giai đoạn I: Giai đoạn phát triển từ loại ngân hàng thương mại trở thành loại ngân hàng phát hành (XV
đến thế kỷ XVII):
+ Gắn liền hệ thống lưu thông tiền đúc bằng kim loại quý
+ Các NHTM đều sử dụng kỳ phiếu của ngân hàng mình
+ Sự phân hóa: hệ thống ngân hàng đã hình thành khá rõ nét bao gồm các
> Ngân hàng thương mại được phát hành kỳ phiếu
> Ngân hàng thương mại không phát hành kỳ phiếu.
Tuy nhiên, cả hai loại ngân hàng này đều thực hiện chức năng chính của ngân hàng trung gian.
1.2 Sự ra đời của NHTW:
- Giai đoạn II: Giai đoạn phát triển của ngân hàng phát hành trở thành các ngân hàng phát
hành độc quyền (Khoảng từ đầu thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XX)
+ Đây cũng là quá trình cạnh tranh diễn ra rất mạnh mẽ và gay gắt trong ngành ngân hàng.
+ Sự tiếp tay giúp sức của bộ máy chính quyền nhà nước, làm cho hệ thống ngân hàng ở mỗi
quốc gia đều phân hóa thành hai cấp rõ rệt:
> Hệ thống ngân hàng.
> Ngân hàng phát hành độc quyền.
-
Giai đoạn III: Giai đoạn phát triển từ ngân hàng phát hành độc quyền thành ngân hàng Trung ương.
+ Quốc hữu hóa ngân hàng phát hành từ ngân hàng phát hành thuộc sở hữu tư nhân thành ngân hàng phát hạnh thuộc sở hữu
nhà nước, cho nhà nước nắm trong tay trọn vẹn bộ máy kinh tế tài chính quan trọng nhất để điều tiết vĩ mô các hoạt động
kinh tế tài chính.
+ Hệ thống ngân hàng trong một quốc gia đã được định hình thành 2 cấp:
> Ngân hàng Trung ương thực hiện các chức năng thuộc tầm vĩ mô,
> Các ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính khác, thực hiện chức năng và nhiệm vụ kinh doanh tiền tệ - tín dụng và
dịch vụ ngân hàng.
=> Sự định hình hệ thống hai cấp như vậy là một quá trình khách quan và tất yếu.
1.2 Sự ra đời của NHTW:
CƠ SỞ PHÁP LÝ
CƠ SỞ KINH TẾ
GIAI ĐOẠN HÌNH
THÀNH NHTM
GIAI ĐOẠN
PHÂN HÓA
TRONG NỘI BỘ
NHTM
THAY ĐỔI NHẬN
THỨC CỦA
CHÍNH PHỦ
LÝ THUYẾT
KEYNES
KHỦNG HOẢNG
KINH TẾ 1929 -
1932
NHTW
TÍNH CHẤT
MỤC TIÊU
NỘI DUNG
1.3 CHỨC NĂNG CỦA NHTW:
CHỨC NĂNG
CHỨC NĂNG
PHÁT HÀNH
TIỀN
CHỨC NĂNG
NGÂN HÀNG
CỦA CÁC
NGÂN HÀNG
CHỨC NĂNG
NGÂN HÀNG
CỦA CHÍNH
PHỦ
1.4 MÔ HÌNH TỔ CHỨC
1.4.1 MÔ HÌNH NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG TRỰC THUỘC CHÍNH PHỦ:
1.4.2 MÔ HÌNH NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG ĐỘC LẬP VỚI CHÍNH PHỦ:
1.4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ:
Quốc hội
Chính phủ
Các mục tiêu kinh tế - xã hội
Ngân hàng
Trung ương
Bộ và các cơ
quan ngang bộ
1.4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ:
NHTW
trực thuộc
Chính phủ
NHTW là
một cơ quan
của Chính phủ
CSTT là một bộ
phận của CS
quản lý
1.4.1 Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ:
Đánh giá ưu
điểm,nhược
điểm của
mô hình?
Ưu điểm:
Hoạt động của NHTW nằm
trong sự kiểm tra và giám sát
chặt chẽ của Chính phủ
Nhược điểm:
Làm mất tính độc lập
của NHTW
