Cán bộ hướng dân khoa học: PGS.TS HA THỊ MAI HIEN

Phản biện 1: TS. Bùi Minh Hông

Phản biện 2: TS. Ngơ Thanh Hương

Luận
• văn sẽ được
• bảo vệ• trước Hội
• đơng châm luận văn thạc sì họp
• A tại
•

Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi:

giờ ... ngày 14 tháng 06 năm 2022

Cơng trình được hồn thành tại Khoa Luật - Đại học Qc gia Hà Nội
Có thể tìm hiểu luận văn tại

Trung tâm tư liệu Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm Thông tin - Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH ẢNH

DANH MỤC TÙ VIÉT TÃT
MỞ ĐÀU................................................................................................................................ 1
Chương 1.............................................................................................................................. 11

MỘT SÓ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VÈ BẢO ĐẢM QBĐ CỦA PHỤ NỮ

TRONG PHÁP LUẬT HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH..................................................... 11
1.1. Khái niệm quyền bình đăng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình............ 11

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm hơn nhân và gia đình................................................................ 11
1.1.2. Khái niệm, đặc điếm quyền của phụ nữ trong quan hệ hôn nhân và gia đình........... 15
1.1.3. Bình đẳng giới và quyền bình đăng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình............. 15

1.2. Khái quát về bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nừ trong pháp luật hơn nhân và gia

đình

21

1.2.1. Khái niệm, ý nghĩa bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân

và gia đình............................................................................................................................ 21
1.2.2. Chủ thể, nội dung và biện pháp bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật

hơn nhân và gia đình............................................................................................................ 24
1.3. Các yếu tố tác động đến thực tiễn bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nừ trong pháp

luật hơn nhân và gia đình..................................................................................................... 40
Kết luận chương 1.............................................................................................................. 48


Chưong 2............................................................................................................................. 50
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÈ BẢO ĐẢM QUYỀN BÌNH ĐẴNG

CỦA PHỤ NỮ TRONG PHÁP LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VÀ THỤC TIẼN
THựC HIỆN....................................................................................................................... 50

2.1. Các quy định chung về bảo đảm quyền bình đẳng cùa phụ nữ trong hơn nhân và gia
đình....................................................................................................................................... 50

2.2. Nội dung pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam về bảo đảm quyền bình đẳng của

phụ nữ.................................................................................................................................. 54
2.2.1. Bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong kết hôn................................................. 54

2.2.2. Bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong quan hệ vợ và chồng..... 55


2.2.3. Bảo đảm quyên bình đăng cũa phụ nữ trong việc ni con ni............................... 62
2.2.4. Bảo đảm qun bình đăng của phụ nữ với tư cách là thành viên trong gia đình..... 65
2.2.5. Bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ khi chấm dứt hôn nhân............................... 67
2.3. Thực tiền thực hiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng cùa phụ nữ trong pháp luật
hơn nhân và gia đình Việt Nam........................................................................................... 70

2.3.1. Tích cực...................................................................................................................... 71

2.3.2. Hạn chế...................................................................................................................... 73
2.3.3. Nguyên nhân.............................................................................................................. 76
2.3.4. Một số vụ việc nổi bật về quyền bình đăng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình tại
Việt Nam.............................................................................................................................. 79


Kết luận chương 2.............................................................................................................. 89

Chương 3............................................................................................................................. 90
MỘT SÓ GIÃI PHÁP TÃNG CƯỜNG THỤC HIỆN PHÁP LƯẬT BẢO ĐẢM

QƯYÈN BÌNH ĐẮNG CỦA PHỤ NŨ TRONG HƠN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH TẠI
VIỆT NAM HIỆN NAY.................................................................................................... 90
3.1. Xu hướng của thời đại về bảo đảm quyền của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia

đình........................................................................................................................................ 90

3.2. Giải pháp chung bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nừ trong pháp luật hơn nhân và gia
đình........................................................................................................................................ 94
3.3. Một số giải pháp hồn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đăng của phụ nừ trong

pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam............................................................................ 99
3.3.1. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong

Luật hơn nhân và gia đình.................................................................................................... 99

3.3.2. Một số giải pháp hồn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ trong
Luật bình đẳng giới............................................................................................................. 105
3.3.3. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong

Tư pháp hình sự.................................................................................................................. 106

Kết luận chương 3............................................................................................................. 108
KÉT LƯẬN........................................................................................................................ 109

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 111



Chương 1
MỘT SÓ VẤN ĐÈ LÝ LUẬN PHÁP LUẬT VÈ BẢO ĐÃM QUYỀN
BÌNH ĐẲNG CỦA PHỤ NỦ TRONG PHÁP LUẬT HƠN NHÂN VÀ

GIA ĐÌNH

1.1. Khái niệm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và
gia đình
1.1.1. Khái niệm, đặc điếm hơn nhân và gia đình

1.1.1.1. Khái niệm hơn nhân và gia đình

Có nhiều cách định nghĩa về hơn nhân và gia đình

Ờ các nước theo hệ thống thông luật (Common Law), khái niệm cổ điển

mang quan niệm truyền thống về hôn nhân của Cơ đốc giáo, do Lord
Penzance đưa ra trong phán quyết về vụ án Hyde V. Hyde (1866) được sử
dụng phổ biến : “Hôn nhân là sự liên kết tự nguyện suốt đời giữa một người
đàn ơng và một người đàn bà, mà khơng vì mục đích nào khác”. Ngồi ra,

một số luật gia ở Châu Âu và Hoa Kỳ quan niệm: “Hôn nhân là sự liên kết
pháp lý giữa một người nam và một người nữ với tư cách là vợ chồng” hoặc
“Hôn nhân là hành vi hoặc tình trạng chung sống giữa một người nam và một

người nữ với tư cách là vợ chồng” .
Khoản 1 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: “Hơn


nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn”.
1.1.1.2. Đặc điếm hôn nhân và gia đình

- Hơn nhân và gia đình có mối quan hệ gắn bó với nhau
- Hơn nhân và gia đình là một mối quan hệ đặc thù, dung hịa những cá
nhân có mối quan hệ tương hồ với nhau

- Hơn nhân và gia đình là quan hệ phố biến đề tạo lập nên một gia đình
- Hơn nhân và gia đình tạo nên xã hội vững mạnh, với những chức năng
về kinh tế, chức năng sinh sản, duy trì nịi giống, chức năng giáo dục và các
chức năng khác.
1


1.1.2. Khái niệm, đặc điêm quyên của phụ nữ trong quan hệ hơn nhân và

gia đình

Quyền của phụ nữ trong quan hệ hơn nhân gia đình là hệ thống các

quyền, lợi ích tự nhiên vốn có của phụ nữ trong quan hệ hơn nhân và gia đình

được pháp luật ghi nhận và bảo vệ.
Đặc điểm quyền của phụ nữ trong quan hệ hơn nhân và gia đình:

Quyền phụ nữ là một khái niệm dùng để chỉ các quyền con người của
phụ nữ chính vì vậy chúng mang các đặc điểm của quyền con người.

Quyền phụ nữ trong quan hệ hôn nhân gia đình cũng mang những đặc
trưng riêng:


+ Quyền của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình xuất phát trên cơ sở hôn
nhân hợp pháp và kéo dài trong suốt q trình hơn nhân đến khi quan hệ hơn

nhân chấm dứt.
+ Quyền của phụ nữ trong quan hệ hôn nhân gia đình ln gắn liền với

người phụ nữ và không thể chuyển giao cho bất cứ người nào khác.

+ Quyền của phụ nữ trong quan hệ hôn nhân gia đình là cơ sở đế phụ nữ
thực hiện các chức năng vai trị của mình trong gia đình đó là các vai trò

người vợ, người mẹ, người bà, người con trong gia đình, nhằm đảm bảo và
thực hiện quyền bình đắng giới của phụ nữ trong gia đình.
1.1.3. Bình đẳng giới và quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và

gia đình

1.1.3.1. Khái niệm bình đẳng giới

Từ những quan niệm trên, có thể hiểu: Bình đắng giới là việc nam và nữ

có vị trí, vai trị ngang nhau trong xã hội. Nam và nữ giới đều được hưởng các

điều kiện và cơ hội phát huy đầy đủ tiềm năng của họ, có cơ hội đóng góp và

thụ hưởng lợi í ch như nhau về thành quả của sự phát triển đó.

1.1.3.2. Quyền bỉnh đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình
Từ đó, có thế đưa ra khái niệm quyền bình đắng của phụ nữ trong hơn

2


nhân và gia đình là: Sự đơi xử cơng băng khi tham gia các quan hệ hơn nhân
và gia đình giữa người nam và người nữ trên các phương diện, nhũng chế
định như: bình đẳng trong việc kết hơn, bình đẳng trong quan hệ vợ chồng

(quan hệ nhân thân, quan hệ tài sản), quyền được nuôi con nuôi, quyền ly hơn,
quyền bình đẳng với các thành viên khác trong gia đình.
7.2. Khái quát về bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ trong pháp luật
hơn nhân và gia đình

1.2.1. Khái niệm, ỷ nghĩa bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp
luật hơn nhân và gia đình

Có thể hiểu, bảo đảm quyền hình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn

nhân và gia đình là tỏng hợp, hệ thống các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã

hội của nhóm yếu thế và dễ bị tổn thương cần được thúc dãy, bảo đảm bình
đẳng trong lĩnh vực hơn nhản và gia đình phản ánh giá trị xã hội cao quý

được thừa nhận chung, là đặc trưng tự nhiên vốn có cần được tơn trọng và

khơng thê bị tước đoạt, được bảo đảm bằng việc ghi nhận, thực thi pháp luật
trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình.
1.2.2. Chủ thể, nội dung và biện pháp bảo đảm quyền bình đẳng của phụ
nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình

1.2.2.1. Chủ thể bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hỏn

nhân và gia đình

Nhóm chủ thể là cơ quan nhà nước

+ Cơ quan ban hành pháp luật
+ Cơ quan thi hành pháp luật
+ Cơ quan bảo vệ pháp luật

Nhóm chủ thể là các tổ chức chính trị - xã hội
Nhóm các chủ thể là những người thân trong gia đình

+ Cha, mẹ

+ Người chồng
3


1.2.2.2. Biện pháp bảo đảm quyên bình đăng của phụ nữ trong pháp luật hơn

nhân và gia đình

- Biện pháp bảo đảm bằng pháp luật
- Biện pháp tự thực hiện và bảo vệ
- Biện pháp bảo vệ bằng kinh tế và an sinh xã hội

- Biện pháp thông tin, giáo dục, truyền thơng về bình đẳng giới và quyền
của phụ nữ.

1.2.2.3. Nội dung báo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn
nhãn và gia đình


Thứ nhất, bảo vệ quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình
là nguyên tắc của Hiến pháp, pháp luật quốc tế và xu hướng của thời đại.

Thứ hai, bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia
đình có mối quan hệ chặt chẽ với các lĩnh vực khác nhau trong xã hội.

Thứ ba, bảo vệ quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình
là bảo vệ quyền con người của nhóm yếu thế và cần có cơ chế, phương thức
bảo đảm, thúc đẩy hiệu quả và hoàn thiện, sẽ thúc đấy sự tiến bộ xã hội và

phòng chống bạo lưc, phân biệt về giới.
,

X

r

X

**

1.3. Các yêu tô tác động đên thực tiên băo đám quyên bình đăng của phụ

nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình

- Yếu tố pháp luật
- Yếu tố kinh tế
- Yêu tô giáo dục, phô biên pháp luật


- Yếu tố gia đình
- Yếu tố xã hội

- Yeu tố bản thân người phụ nữ
- Yeu tố văn hóa, truyền thống, tôn giáo

4


Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN

BÌNH ĐẲNG CỦA PHỤ NỬ TRONG PHÁP LUẬT HƠN NHÂN VÀ

GIA ĐÌNH VÀ THỤC
• TIỄN THỤC
• HIỆN
•
2.1. Các quy định chung về bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong
hơn nhân và gia đình

2.2. Nội dung pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam về bảo đảm
quyền bình đẳng của phụ nữ
2.2.1. Bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong kết hơn

2.2.2. Bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong quan hệ vợ và chồng

2.2.3. Bảo đảm quyền của phụ nữa trong việc nuôi con nuôi
2.2.4. Bảo đảm quyền phụ nữ với tư cách là thành viên trong gia đình
2.2.5. bão đăm quyền bình đẳng của phụ nữ khi chấm dứt hôn nhân

2.3. Thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo đăm quyền bình đẳng của phụ
nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam

2.3.1. Tích cực

Pháp luật nước ta tương đối hồn chình trong việc ghi nhận quyền của

phụ nữ trong hôn nhân và gia đình. Nội dung cơ bản của nguyên tắc bình
đắng giữa vợ và chồng được quy định cụ thể trong Luật Hơn nhân và Gia đình
năm 2014, Luật Bình đẳng giới, Bộ luật Dân sự, Luật Phòng chống bạo lực

gia đình... Với các quy định cụ thể trên, nhận thấy ràng hệ thống pháp luật
Việt Nam ngày càng được quan tâm nhiều hơn, những quy định mới cũng

được ban hành, sửa đổi nhằm mục đích tạo ra hành lang pháp lý vững chắc để
bảo vệ tốt nhất các quyền của phụ nữ nói chung và quyền bình đẳng giới trong

mối quan hệ hơn nhân gia đình; đồng thời hạn chế tối thiểu nhũng vụ việc,

5


những hành vi xâm phạm trực tiêp tới quyên con người của phụ nữ trong xã

Thứ hai, Nhà nước luôn đây mạnh quá trình tuyên truyên, vận động
nhằm giáo dục tồn thể người dân về vấn đề bình đẳng giới và tầm quan trọng

của việc bảo đảm quyền bình đẳng phụ nữ trong lĩnh vực hơn nhân và gia
đình. Trong nhiêu năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã vận dụng, học tập tư


tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong vấn đề bảo đảm quyền bình đẳng giới
nói chung và trong lĩnh vực hơn nhân gia đình nói riêng.

Thứ ba, hiện nay ý thức, nhận thức của gia đình và xã hội đã có nhiêu

thay đổi. Nhiều người trong xã hội đã có ý thức tốt trong việc lên án hành vi
phân biệt đối xừ, xâm phạm đến quyền bình đắng giới nói chung và quyền

bình đăng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình nói riêng. Đây là

một điểm đáng mừng trong quá trình vận động, tuyên truyền, giáo dục người
dân về kiến thức cũng như cách thức nhằm hiện thực hóa quyền bình đẳng

2.3.2. Hạn chê và một sô vân đê bỏ ngỏ

Thứ nhât, các quy định vê việc bảo vệ quyên, lợi ích của người phụ nữ
trong pháp luật hôn nhân và gia đình cịn nhiều hạn chế. Hiện nay, pháp luật

về hơn nhân và gia đình đã đặt ra nhiều quy định cụ thể nhằm điều chỉnh và
bảo vệ quyền lợi của phụ nữ. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những điểm hạn chế,
bỏ ngỏ dần tới tình trạng vẫn cịn nhiều vụ việc xâm phạm quyền người phụ

nữ thậm chí diễn ra ngay trong gia đình của họ. Hơn nữa, các chế tài xử lý
còn chưa đù nghiêm, đủ mạnh, chưa đù sức răn đe đôi với những hành vi xâm
phạm tới quyên người phụ nữ.
Thứ hai, hiện tượng tảo hôn, cưỡng ép kêt hôn, cân trở hôn nhân tự
nguyện vẫn tồn tại trong xã hội Việt Nam. vấn đề trên hiện vẫn còn xảy ra tại

6



Việt Nam, chủ yếu diễn ra tại nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh

sống.
Thứ ba, vấn đề bất bình đẳng trong quan hệ hơn nhân cũng diễn biến

phức tạp và gặp nhiều khó khăn. Trong gia đình, nhìn chung người phụ nữ
cịn gặp nhiều khó khăn và chưa được công bằng liên quan đến việc nuôi

dưỡng, chăm sóc con, vấn đề về kinh tế, tài chính hay các vấn đề quan trọng
khác trong gia đình. Hơn nữa, trong vấn đề kinh tế, tài chính trong gia đình,

người phụ nữ vẫn còn phụ thuộc nhiều vào người chồng. Như vậy, với tất cả
nhũng khó khăn kể trên, nhận thấy quyền của phụ nữ trong hơn nhân gia đình

chưa thực sự được đảm bảo. Đây được xem như những khó khăn và thách
thức lớn cản trở tới q trình bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ trong hơn

nhân và gia đình Việt Nam mà Đảng và Nhà nước ta đã đặt ra.
Thứ tư, nhiều vụ án, vụ việc liên quan đến quyền bình đẳng của phụ nữ
trong hơn nhân và gia đình chưa được giải quyết nhanh chóng, cơng tác hịa

giải chưa mang lại hiệu quả, cịn dưới mặt hình thức.

Thứ năm, trong tư tưởng người dân vẫn cịn mang nặng tính bất bình
đẳng với người phụ nữ. vấn đề này chủ yếu thường bắt gặp tại những nơi
vùng sâu, vùng xa, vùng địa bàn đặc biệt khó khăn, đại bộ phận đời sống của
các gia đình dân tộc thiểu số vẫn cịn nhiều khó khăn. Hơn nữa, nơi đây một

phần do dân trí của họ cịn chưa cao. Bên cạnh đó, với sự tồn tại của những


phong tục tập quán, tín ngưỡng hay những hủ tục lâu đời trong đời sống đồng

bào các dân tộc cũng làm cho phụ nữ trở thành nhóm xã hội cực khổ nhất, qua
đó ảnh hưởng lớn tới việc báo đảm quyền bình đẳng cho phụ nữ nói chung và

trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình nói riêng.
2.3.3. Ngun nhãn

Thứ nhất, pháp luật chưa được hồn thiện, chưa có quy định, cơ chế bảo
đảm quyền của người phụ nữ được hiệu quả. Như đã đề cập và phân tích ở
7


phần trên, nhận thấy bên cạnh những quy định mới được ban hành, cập nhật

để bảo vệ quyền lợi người phụ nữ trong gia đình thi pháp luật Việt Nam cịn

có những lỗ hổng pháp lý, chưa có tính bao quát, cụ thể, ngoài ra chế tài xử lý

những hành vi vi phạm... vẫn cịn chưa đủ tính răn đe, chưa thực sự nghiêm

khắc. Do đó, những vụ việc liên quan tới vấn đề bất bình đắng giới, trong đó
người phụ nữ là đối tượng yếu thế dễ bị xâm vẫn chưa được bảo vệ toàn diện;

chưa thể phát huy được tiếng nói để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản
thân... Do đó, yếu tố pháp luật được xem như một trong những nguyên nhân

hàng đầu tác động mạnh mẽ và quan trọng tới thành quả của cơng cuộc đấu


tranh và đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình
Việt Nam.

Thứ hai, chịu ảnh hưởng của các yếu tố như vãn hóa, tôn giáo, nhận

thức... đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người. Văn hóa Việt Nam trải qua
hàng nghìn văn phát triển với sự đa dạng và đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc

mang đậm tính Á Đơng và chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nho Giáo. Vì vậy để
thay đổi suy nghĩ, nhận thức của mồi người, đòi hỏi phải cần có một q trình
và thời gian lâu dài, khơng chỉ ngày một ngày hai. Vì vậy, yếu tố tôn giáo,

truyền thống đã tác động rất mạnh mẽ tới vấn đề bảo đảm quyền bình đẳng

của phụ nữ trong hơn nhân gia đình Việt Nam.
Thứ ba, chính người phụ nữ vẫn chưa hiểu hết về quyền của mình và

chưa chù động việc bảo vệ quyền của mình. Việc người phụ nữ chưa có ý
thức, chưa chủ động trong việc tìm hiểu kiến thức pháp luật về quyền con

người, bình đẳng giới, chưa chủ động lên tiếng đấu tranh, tố cáo những hành

vi xâm phạm đến quyền của mình... cho thấy nhận thức của họ còn chưa cao
và chưa có ý thức tự bảo vệ bản thân trước những hành vi trái pháp luật. Điều
này đã khiến bản thân họ tự đấy mình vào nhóm yếu thế, bị động trong xã hội,

8


dễ bị lạm dụng và bị xâm phạm tới quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp


luật hơn nhân gia đình Việt Nam.
Thứ tư, các cơ quan bảo vệ quyền của phụ nữ chưa hoạt động hiệu quà
trong việc tư vấn, hỗ trợ.

Thứ năm, trong gia đình, người phụ nữ chưa được đề cao tiếng nói, coi

người đàn ơng là trụ cột gia đình. Với tư tưởng gia trưởng ăn sâu vào tiềm
thức con người “đàn ông là trụ cột của gia đình” thì tiếng nói của người phụ

nữ trong gia đình chưa được coi trọng.
2.3.4. Một số vụ việc nổi bật về quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn
nhân và gia đình tại Việt Nam

2.3.4. ỉ. Một số vụ việc nổi bật về bạo lực gia đình, xâm phạm quyền bình

đẳng của phụ nữ trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình tại Việt Nam

2.3.4.2. Một sổ vụ việc nôi bật về sự chênh lệch trọng việc chia sẻ, thực hiện
•

•

•

•

•

•


•

z

•

•

các cơng việc trong gia đình, xâm phạm quyền bình đằng của phụ nữ trong

lĩnh vực hơn nhân và gia đình tại Việt Nam

2.3.4.3. Một sổ vụ việc nôi bật về tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, xâm phạm quyền
bình đẳng của phụ nữ trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình tại Việt Nam

2.3.4.4. Một số vụ việc nổi bật về vấn đề xác định tài sản chung của vợ chồng,
xâm phạm quyền bình đắng của phụ nữ trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình
tại Việt Nam

9


Chương 3

MỘT SÔ GIẢI PHÁP TẢNG CƯỜNG THựC HIỆN PHÁP LUẬT BÃO
ĐẢM QUYỀN BÌNH ĐẢNG CỦA PHỤ NỮ TRONG HƠN NHÂN VÀ

GIA ĐÌNH TẠI
• VIỆT

• NAM HIỆN
• NAY
3.1. Xu hướng của thời đại về bảo đảm quyền của phụ nữ trong pháp luật
hơn nhân và gia đình

Với xu thế phát triển của thời đại cùng với những thay đổi của vấn đề
bảo vệ quyền con người thì quyền bình đẳng của phụ nữ sẽ được đảm bảo và

thúc đẩy phát triển hơn trong tương lai; đặc biệt là nhóm quyền bình đẳng của

phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình. Hiện nay, trên thế giới, phần lớn

các quốc gia đều có mục tiêu xây dựng đất nước gắn liền với việc đảm bảo và
thúc đẩy vấn đề nhân quyền con người. Đặc biệt là các quốc gia phát triển và

đang phát triển trên thế giới. Với số lượng lớn các thành viên tham gia vào

Công ước CEDAW (187 quốc gia thành viên) tính đến tháng 8 - 2011. Có thể
thấy, CEDAW là một trong hai cơng ước quốc tế về quyền con người có số

lượng các quốc gia thành viên tham gia cao nhất (chỉ sau Công ước về quyền
trẻ em) đã cho thấy sự quan tâm của Nhà nước, của Chính phủ các nước trong
việc chung tay đấu tranh lên án những hành vi bất bình đắng giới, xâm phạm

trực tiếp tới quyền bình đắng của phụ nữ, đặc biệt là trong lĩnh vực hơn nhân

gia đình.
Những vấn đề đó đã tác động tích cực đến Việt Nam giúp Việt Nam tăng
cường hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm bảo đảm quyền phụ nữ nói chung
và quyền bình đẳng trong hơn nhân và gia đình nói riêng. Việt Nam đã dần


nội luật hóa các tư tưởng nhân quyền trong pháp luật quốc tế vào pháp luật
Việt Nam. Như vậy, tiếp đà phát triển và bảo vệ quyền phụ nữ tại Việt Nam.

Trong thời gian tới, Đảng và Nhà nước Việt Nam sẽ tăng cường, thúc đẩy
quyền phụ nữ trong pháp luật hơn nhân gia đình như: quyền bình đẳng về
10


nhân thân, bình đăng vê tài sản, vê kêt hơn và ly hơn... Từ các vân đê trên, có

thể khẳng định trong tương lai, quyền của phụ nữ sẽ ngày càng được quan tâm
và bảo vệ hơn, cũng như việc Nhà nước Việt Nam sẽ quyết tâm khắc phục và

xử lý nghiêm những hành vi xâm phạm quyền con người như tình trạng phân

biệt đối xử, ngược đãi và bạo hành đối với phụ nừ trong gia đình, hay các tệ
nạn mại dâm,... Qua đó, góp phần hồn thiện pháp luật, giáo dục tuyên

truyền, nâng cao ý thức tôn trọng, thúc đẩy quyền bình đẳng của phụ nữ một
cách tồn diện, đầy đù tại Việt Nam.
3.2. Giải pháp chung thúc đẩy và băo đăm quyền bình đẳng của phụ nữ
trong pháp luật hơn nhân và gia đình

Thứ nhất, cần tăng cường cơng tác tun truyền, giáo dục quyền bình
đẳng của phụ nữ.

Thứ hai, đối với người phụ nữ, người vợ trong gia đình cần phải có thái
độ cố gắng hơn đặc biệt là chủ động hơn, có thái độ tích cực, tự tin hơn trong


cuộc sống cũng như vì họ cũng sống và cống hiến những giá trị tốt đẹp cho xã
hội loài người.
Thứ ba, cần đẩy mạnh, quan tâm đến việc giáo dục về giới tính cho trẻ từ
sớm đế trẻ có những hiểu biết về mình, về giới tính ngay từ nhị thì khi lớn lên
các em sẽ khơng cịn bỡ ngỡ hay có thái độ bất bình đẳng với phụ nữ và

những người yếu thế trong xã hội.

Thứ bốn, nâng cao kiến thức pháp luật cho người phụ nữ, nâng cao tiếng

nói của người phụ nữ trong gia đình.
Thứ năm, tăng cường, bảo đảm bình đẳng giới, bình đẳng ngồi xã hội,
trong gia đình. Việc bảo đảm quyền của phụ nữ cần có sự tồn diện, trên các

lĩnh vực và phạm vi khác nhau. Vì vậy, việc bào đảm trên các lĩnh vực sẽ giúp
quyền của phụ nữ được thực thi một cách hiệu quả, góp phần bảo đảm quyền
của họ cả trong gia đình và ngồi xã hội.
11


Thứ sáu, tăng cường xử lý nghiêm những hành vi xâm hại, xâm phạm

đến quyền bình đẳng của phụ nữ.
Thứ bảy, tổ chức, thành lập thêm nhiều cơ quan, tổ chức bảo vệ quyền
của phụ nữ. Thành lập nhiều hơn các địa chỉ tin cậy để hồ trợ, giúp đỡ những

người phụ nữ là nạn nhân của bạo lực gia đình, khó khăn, phân biệt, đối xử,

tạo điều kiện để họ vượt qua những vất vả và tổn thương đã gập phải. Các tổ
chức này thường xuyên tổ chức các buổi tuyên truyền, thảo luận, thu thập ý

kiến, lên tiếng bảo vệ quyền lợi của phụ nữ giúp phụ nữ có cộng đồng, có đại
diện của mình để bảo vệ quyền của mình được hiệu quả hơn.

Thứ tám, bảo đảm việc xử xử, giải quyết các vụ việc liên quan đến hơn

nhân và gia đình trong đó có quyền của phụ nữ nhàm giải quyết kịp thời và
mang lại quyền lợi cho những người phụ nữ.

Thứ chín, cần nâng cao cơng tác tun truyền, tư vấn, hịa giải tại địa

phương về các vụ việc liên quan đến quyền phụ nữ, bạo lực gia đình.
Thứ mười, tăng cường vai trị của báo chí, các phương tiện thơng tin đại

chúng, thành lập nhiều hòm thư ý kiến, các tổng đài tiếp nhận phản ánh và ý
kiến của người dân về các hành vi vi phạm quyền bình đẳng của phụ nữ trong

hơn nhân và gia đình.
3.3. Một số giải pháp hồn thiện pháp luật về bảo đăm quyền bình đẳng
của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình Việt Nam

3.3. ỉ. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng của
phụ nữ trong Luật Hơn nhân và Gia đình
3.3.1.1. Giải pháp bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ khi kết hôn
3.3.1.2. Giải pháp về bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ trong quan hệ vợ

và chồng
3.3.1.3. Giải pháp bảo đảm quyền bình đắng của phụ nữ với tư cách là thành
viên trong gia đình
12



3.3.1.4. Bảo đảm quyên bình đăng của phụ nữ khi châm dứt hơn nhân

3.3.2. Một sổ giải pháp hồn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng của
phụ nữ trong Luật Bình đắng giới

- Pháp luật bình đẳng giới cần có sự sửa đổi, bổ sung các quy định của
pháp luật để có sự tương thích với Cơng ước CEDAW.

- Quy định cụ thể các hình thức thơng tin, giáo dục, truyền thơng về bình
đắng giới khơng chỉ trong mơi trường gia đình mà cịn trong những mơi
trường khác mà phụ nữ tham gia như: môi trường nhà trường, cộng đồng, nơi

làm việc... bao gồm các buổi tuyên truyền, vận động, hướng dẫn để người

phụ nữ nhận thức được những quyền lợi mà mình được hưởng, những hành vi
nào là hành vi xâm phạm quyền bình đắng đó và càn phải làm gì nếu bị xâm

phạm. Đây là nhũng biện pháp cần được thực hiện đề đảm bảo quyền bình
đẳng về giới nói chung và bình đẳng về quyền của phụ nừ trong hơn nhân và

gia đình nói riêng.

3.3.3. Một so giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo đảm quyền bình đẳng của
phụ nữ trong Luật phịng chổng bạo lực gia đình

- Cần làm rõ khái niệm “thành viên gia đình” trong Luật Phịng, chống
bạo lực gia đình “thành viên gia đình”.

- Cần quy định hành vi cụ thề của từng loại bạo lực gia đình trong Luật

Phịng, chống bạo lực gia đình.

- Đối với hành vi bạo lực tình dục trong quan hệ vợ chồng, cần bổ sung
quy định về hành vi ép buộc mang thai, sinh con sớm, sinh con dày, sinh

nhiều con hay ép buộc lựa chọn giới tính thai nhi, khơng cho sử dụng biện
pháp tránh thai...

- Bổ sung quy định về biện pháp cấm tiếp xúc trong Luật Phịng, chống
bạo lực gia đình năm 2007.

- Quy định về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
13


3.3.4. Một sơ giải pháp hồn thiện pháp luật vê bảo đảm quyên bình đăng của
phụ nữ trong Tư pháp hình sự

- Đối với hoạt động của cơ quan xét xử là Tòa án, cần nâng cao hiệu quả
giải quyết hoạt động giải quyết tranh chấp nhằm bảo vệ quyền của phụ nữ
trong lĩnh vực hơn nhân và gia đình.

- Tịa án cần đẩy mạnh giải quyết nhanh chóng, kịp thời và đúng luật các
khiếu nại, tố cáo, tranh chấp của phụ nữ về các vấn đề liên quan đến quyền sử

dụng đất, phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, chấm dứt quan hệ
hôn nhân, các hành vi bạo lực gia đình.

- Chú trọng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ,
công chức, thẩm phán, thư ký làm việc tại Tòa án.


14


KẾT LUẬN

Thơng qua việc phân tích, đánh giá và trình bày trong bài luận văn,
chúng ta có thể thấy vai trị vị trí quan trọng của phụ nữ trong mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội đặc biệt là trong lĩnh vực hơn nhân gia đình. Xuất phát từ
đặc điểm, vai trị của người phụ nữ là nhóm yếu thế trong xã hội, đồng thời từ
thực tiễn thực hiện pháp luật về quyền bình đẳng giới nói chung và việc bảo

đảm quyền bình đẳng của phụ nữ nói riêng cịn nhiều hạn chế, đặc biệt, đối
với người phụ nữ hiện nay vẫn chưa được bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp

của mình, nhất là trong lĩnh vực pháp luật hơn nhân và gia đình. Luận văn đã
tìm hiểu nghiên cứu về thực trạng các quy định của pháp luật về bảo đảm
quyền bình đẳng của phụ nữ từ đó đưa ra một số giải pháp đề xuất nhằm đảm
bảo các quyền bình đẳng đó, để pháp luật thực sự là công cụ hữu hiệu, là cơ

sở để phụ nữ bảo đảm các quyền lợi của mình.

Luận văn đã nghiên cứu và làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn
thực hiện pháp luật về quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân
và gia đình Việt Nam. Luận văn đã tiếp cận vấn đề nghiên cứu dưới góc nhìn

mới là đảm bảo và thúc đẩy quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn

nhân và gia đình thơng qua việc tìm hiếu và trình bày một cách khái quát về
các vấn đề: Khái niệm quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia


đình; Khái niệm, nội dung và ý nghĩa bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ
trong hơn nhân và gia đình; Các yếu tố tác động đến thực tiễn bảo đảm quyền

bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình; Khái quát quyền

bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân và gia đình trong pháp luật Việt Nam và
thực trạng pháp luật Việt Nam về quyền bình đẳng của phụ nữ trong hơn nhân

và gia đình. Luận văn đã trình bày, phân tích về thực tiễn thực hiện pháp luật
về bảo đảm quyền binh đắng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và gia đình
Việt Nam thông qua những số liệu và một số vụ việc nổi bật trên thực tế. Trên
15


cơ sở xu hướng của thời đại vê bảo đảm quyên của phụ nữ trong pháp luật

hôn nhân và gia đình, luận văn đã đề xuất giải pháp chung và giải pháp cụ thể
để thúc đẩy và bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân
và gia đình Việt Nam.
Luận văn đã đưa ra những giải pháp chung và những giải pháp cụ thể đề

nhằm bảo đảm các quyền bình đẳng của phụ nữ trong pháp luật hơn nhân và

gia đình, giúp người phụ nữ có cơ sở pháp lý vững vàng để tự bảo vệ quyền
lợi cho chính mình và vừa tạo cơ sở cho sự tn thủ, tơn trọng các quyền đó

của các chủ thế khác trong xã hội. Trên cơ sở đó cần tăng cường cơng tác

tun truyền, giáo dục quyền bình đẳng của phụ nữ, người phụ nữ trong gia

đình cần phải cố gang hơn đặc biệt là chủ động hơn, có thái độ tích cực, tự tin

hơn trong cuộc sống, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm đến quyền bình đẳng
của phụ nữ trong hơn nhân gia đình. Tiếp tục phát huy những giá trị cùa pháp
luật về bảo đảm quyền bình đẳng của phụ nữ, kịp thời rà sốt, hoàn thiện, và

bổ sung các quy định của pháp luật để phù hợp với thực tiễn. Như vậy, để

đảm bảo quyền bình đẳng của phụ nữ trong quan hệ hơn nhân gia đinh địi hỏi

cần có nhiều biện pháp đồng bộ cùng với sự phối hợp của rất nhiều cơ quan tổ

chức và của mồi gia đình nhằm giúp các quyền của phụ nữ được đảm bảo trên
thực tế, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và văn minh./.

16