Chớ dễ tính với thuốc “bổ não” pot
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (87.13 KB, 3 trang )
Chớ dễ tính với thuốc “bổ não”
Thuốc bổ thần kinh có tác dụng giảm mệt mỏi, tăng cường sức khỏe, giúp ăn, ngủ
được, tăng tập trung và giúp trí nhớ tốt hơn. Tuy nhiên không thể vì đó là thuốc
“bổ não” mà chúng ta lạm dụng. Và cũng không phải vì thuốc bổ mà người bệnh
lại không quan tâm đến chống chỉ định trong điều trị thiểu năng tuần hoàn não.
Dễ tính trong chẩn đoán
Thiểu năng tuần hoàn não là hiện tượng thiếu hụt lưu lượng máu tại não một cách
có hồi phục được biểu hiện bằng dấu hiệu mất hoặc suy giảm chức năng não kéo
dài dưới 1giờ mà thường gặp là 2-15 phút. Đây là chứng bệnh khá thường gặp.
Biểu hiện của bệnh là bại yếu nửa người, giảm hoặc mất sự phối hợp điều hoà vận
động, suy giảm thị lực, xuất hiện các dấu hiệu như nhìn đôi, nuốt khó, nói
ngọng… kéo dài dưới 1giờ. Việc chẩn đoán xác định thiếu máu não tạm thời hay
thiểu năng tuần hoàn não cần phải được khám xét cụ thể, tỉ mỉ. Tuy nhiên, việc
chẩn đoán chứng thiểu năng tuần hoàn não đang được áp dụng quá dễ dãi đến mức
phổ cập. Nhiều khi, người bệnh chỉ than phiền là đau đầu, mất ngủ đã được cho
ngay một chẩn đoán: thiếu máu não.
Dễ dãi trong điều trị
Tuần hoàn não có đặc điểm là thay đổi theo sự biến động của huyết áp nhằm duy
trì một áp lực hằng định 100mmHg trong mạch máu não. Hệ thống mạch này sẽ tự
động giãn ra khi huyết áp tụt và tự co lại khi huyết áp tăng. Cơ chế được tự động
điều chỉnh khi huyết áp nằm trong khoảng 70-150mmHg hay nằm trong giá trị
70% huyết áp ở những đối tượng tăng huyết áp. Nằm ngoài giá trị này, phản ứng
điều chỉnh giảm tác dụng, thậm chí không còn tác dụng điều hoà. Vì thế, việc sử
dụng những thuốc can thiệp vào tuần hoàn não cần tính đến giới hạn tác dụng của
thuốc.
Những thuốc hay sử dụng trong lâm sàng để điều trị cho những người bệnh chủ
yếu dựa theo hai cơ chế: tăng cường tuần hoàn não và tăng cường vận chuyển ôxy
cho não. Chúng có bản chất là những thuốc giãn mạch nhằm tăng lưu lượng tuần
hoàn não và các thuốc tăng trao đổi ôxy giữa máu và phổi, giữa máu và mô, nhằm
làm tăng khả năng hấp thụ ôxy của tế bào thần kinh.
Các thuốc thường dùng bao gồm: Nhóm cinnarizine (stugeron), vinpocetin
(cavinton), flunarizine (sibelium), ginko biloba (tanakan), piracetam (nootropin)
và nhóm meclofexonat (lucidril), almitrine (duxil)… Tuy nhiên có một điều lưu ý
là các thuốc giãn mạch chỉ có tác dụng cải thiện lưu lượng tuần hoàn não khi và
chỉ khi tình trạng các mạch máu bình thường. Nghĩa là nếu mạch máu bị xơ cứng
trầm trọng thì các thuốc này không hề có tác dụng.
Cần lưu ý là các thuốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn não không nên được sử
dụng quá dễ dãi theo quan niệm không có bệnh thì cũng chẳng sao. Sự thực, cần
tuân theo những chỉ định dược lý. Đối với những bệnh nhân thiếu máu não tạm
thời thì việc sử dụng thuốc tăng cường tuần hoàn não được coi là chỉ định hàng
đầu vì nó sẽ ngăn chặn tế bào bị tổn thương, những tế bào mà khi đã bị tổn thương
thì không có khả năng tái tạo. Ngoài những bệnh về thần kinh trung ương thì một
số bệnh khác rất cần tới những thuốc này nhằm cải thiện sự hồi phục của tế bào.
Chúng bao gồm: nhiễm độc thần kinh ốc tai tiền đình do nhiễm độc kháng sinh trị
bệnh lao như streptomycin, hội chứng Meniere, suy nhược thần kinh, bệnh nhân
sau đột qụy… Tuy nhiên, chúng ta không thể coi chúng như là một phương thức
“kê thêm” để bổ sung vào đơn thuốc cho những người đau đầu, mất ngủ chưa rõ
nguyên nhân hay cho phòng ngừa.
Những chống chỉ định nghiêm ngặt
Không thể coi những thuốc làm tăng cường tuần hoàn não là những phương thuốc
cứu cánh hay dự phòng. Bởi nó tuy là thuốc bổ, đứng theo phương diện trị bệnh,
nhưng ở một khía cạnh nào đó nó cũng có những chống chỉ định nghiêm ngặt.
