TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---------------------

ĐỖ CAO HUYỀN TRANG

ĐẨY MẠNH KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC
QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY
XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN XUÂN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH THƯƠNG MẠI

HÀ NỘI, NĂM 2021


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---------------------

ĐỖ CAO HUYỀN TRANG

ĐẨY MẠNH KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC
QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY
XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN XUÂN

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh thương mại
Mã số: 8340121

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH THƯƠNG MẠI
Người hướng dẫn khoa học:
GS.TS. HOÀNG ĐỨC THÂN

HÀ NỘI, NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam đoan bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không
vi phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Hà Nội, ngày ... tháng 1 năm 2022
Học viên

Đỗ Cao Huyền Trang


LỜI CẢM ƠN
Em xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Kinh tế quốc dân.
Trân trọng cảm ơn các thầy cô Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế đã tận tình
giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích, hướng dẫn nội dung, phương pháp
nghiên cứu khoa học. Cảm ơn cán bộ, viên chức Viện Đào tạo sau đại học đã tạo
điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập tại Trường Đại học Kinh tế Quốc
dân.
Em xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Hoàng Đức Thân, người thầy đã
tận tâm hướng dẫn khoa học cho em hoàn thành luận văn này.
Xin gửi lời cảm ơn đến thủ trưởng, lãnh đạo các phịng ban Tổng cơng ty
xuất nhập khẩu Vạn Xn, Bộ quốc phòng đã tạo điều kiện và hỗ trợ tư liệu, tài liệu
cho em thực hiện luận văn.
Xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã ln động viên và
khích lệ để em có điều kiện tập trung và có thêm động lực để hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn.
Hà Nội, ngày ... tháng 1 năm 2022
Học viên


Đỗ Cao Huyền Trang



MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ...................................................................................i
MỞ ĐẦU........................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KINH DOANH NGOÀI LĨNH
VỰC QUỐC PHÒNG TẠI DOANH NGHIỆP QUỐC PHÒNG..................................5
1.1. Sự cần thiết và ý nghĩa của đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc
phòng của doanh nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường....................................5
1.1.1. Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường..............5
1.1.2. Sự cần thiết của đẩy mạnh kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại
doanh nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường.........................................................8
1.1.3. Ý nghĩa của đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng tại doanh
nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường...................................................................10
1.2. Đổi mới mơ hình và nội dung kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phòng tại
doanh nghiệp quốc phòng..............................................................................................12
1.2.1. Đổi mới mơ hình tổ chức quản lý ngồi lĩnh vực quốc phịng của doanh
nghiệp quốc phịng..................................................................................................12
1.2.2. Nội dung kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phòng của doanh nghiệp quốc
phòng....................................................................................................................... 17
1.2.3. Chỉ tiêu đánh giá kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của doanh
nghiệp quốc phòng..................................................................................................26
1.3. Nhân tố ảnh hưởng tới phát triển kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng

tại các doanh nghiệp quốc phòng..................................................................................29
1.3.1. Các nhân tố bên trong doanh nghiệp quốc phịng..........................................29
1.3.2. Các nhân tố bên ngồi doanh nghiệp quốc phòng..........................................31


CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC QUỐC
PHỊNG TẠI TỔNG CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN XUÂN
......................................................................................................................................... 34
2.1. Đặc điểm của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân......................34
2.1.1. Đặc điểm hoạt động của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân..........34
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp
Vạn Xuân...............................................................................................................35
2.1.3. Tổ chức hệ thống kinh doanh của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng
hợp Vạn Xuân..........................................................................................................37
2.2. Thực trạng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty Xuất
nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân.....................................................................................40
2.2.1. Kết quả tổng hợp kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng công
ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân....................................................................40
2.2.2. Phân tích thực trạng nội dung kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại
Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân..................................................50
2.2.3. Thực trạng về hỗ trợ của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn
Xuân cho kinh tế xã hội đất nước............................................................................58
2.3. Đánh giá thực trạng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng cơng
ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân........................................................................59
2.3.1. Những thành tựu............................................................................................59
2.3.2. Những hạn chế...............................................................................................60
2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế..............................................................................62
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH KINH
DOANH NGOÀI LĨNH VỰC QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY XNK
TỔNG HỢP VẠN XN...............................................................................................65

3.1. Định hướng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty Xuất
nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân đến năm 2025.............................................................65
3.1.1. Bối cảnh tác động đến kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng của Tổng
cơng ty..................................................................................................................... 65


3.1.2. Mục tiêu kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng cơng ty...............67
3.1.3. Phương hướng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng cơng ty..........68
3.2. Giải pháp đẩy mạnh kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công
ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân........................................................................69
3.2.1. Đẩy mạnh nghiên cứu dự báo thị trường và khách hàng của VAXUCO........69
3.2.2. Hoàn thiện chiến lược, kế hoạch kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng
của VAXUCO..........................................................................................................71
3.2.3. Đẩy mạnh chuyển đổi số và áp dụng các phương thức kinh doanh hiện
đại tại VAXUCO......................................................................................................72
3.2.4. Đẩy mạnh dịch vụ chăm sóc khách hàng của VAXUCO...............................74
3.2.5. Xây dựng và phát triển thương hiệu của VAXUCO.......................................75
3.2.6. Xây dựng, phát triển mạng lưới kinh doanh và liên kết trong kinh doanh
của VAXUCO..........................................................................................................76
3.2.7. Đẩy mạnh hoạt động marketing trong kinh doanh của VAXUCO.................77
3.3. Kiến nghị điều kiện để đẩy mạnh kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng
của Tổng công ty XNK Tổng hợp Vạn Xuân...............................................................81
3.3.1. Đào tạo và sử dụng lao động có hiệu quả, phát triển nguồn nhân lực chất
lượng cao của VAXUCO...................................................................................................81
3.3.2. Tăng cường tiềm lực tài chính và cơ sở vật chất cho kinh doanh ngồi
lĩnh vực quốc phịng của VAXUCO................................................................................83
3.3.3. Kiến nghị đối với Bộ Quốc phòng.................................................................84
KẾT LUẬN..................................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO



DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Viết đầy đủ

BQP

Bộ Quốc phịng

CBCNV

Cán bộ cơng nhân viên

KH

Kế hoạch

KTQP

Kinh tế quốc phịng

KTTT

Kinh tế thị trường

KTXH

Kinh tế xã hội


QĐND VN

Quân đội nhân dân Việt Nam

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TH

Thực hiện

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

VAXUCO

Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

XNK

Xuất nhập khẩu


DANH MỤC BẢNG, HÌNH

Bảng:
Bảng 2.1. Ngành nghề kinh doanh của Cơng ty mẹ VAXUCO
Bảng 2.2. Doanh thu kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng củaTổng cơng ty
VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.3. Doanh thu, lợi nhuận kinh doanh nhóm xe cơ giới của Tổng công ty
VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.4. Doanh thu, lợi nhuận kinh doanh nhóm hàng may mặc của Tổng công ty
VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.5. Doanh thu, lợi nhuận kinh doanh nhóm hàng đồ uống có cồn của Tổng
cơng ty VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.6. Doanh thu, lợi nhuận kinh doanh nhóm hàng điện tử - điện lạnh của Tổng
cơng ty VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.7. Doanh thu, lợi nhuận kinh doanh nhóm dịch vụ logistics của Tổng công
ty VAXUCO giai đoạn 2017 – 2020
Bảng 2.8. Lợi nhuận kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng theo nhóm hàng của
VAXUCO
Bảng 2.9. Tổng hợp hiệu quả kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng của VAXUCO
Bảng 2.10. Kế hoạch và thực hiện các chỉ tiêu kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc
phịng của VAXUCO
Bảng 2.11. Nhân lực các bộ phận kinh doanh ngồi quốc phịng của VAXUCO
Bảng 2.12. Tổng hợp nguồn vốn cho kinh doanh ngồi quốc phịng của VAXUCO
Bảng 2.13. Doanh thu từ các kênh bán hàng trong kinh doanh ngoài lĩnh vực
Bảng 2.14. Tổng hợp về các hoạt động quảng cáo và xúc tiến của VAXUCO
Bảng 3.1. Chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh của VAXUCO

Hình

Hình 2.1. Tổ chức bộ máy của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân................39



TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---------------------

ĐỖ CAO HUYỀN TRANG

ĐẨY MẠNH KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC
QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY
XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN XUÂN

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh thương mại
Mã số: 8340121

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI, NĂM 2021


1

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
Sự cần thiết của đề tài
Kết hợp kinh tế với quốc phòng là một yêu cầu khách quan của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một nền kinh tế phát triển toàn diện là điều kiện xây
dựng một nền quốc phòng mạnh, còn một nền quốc phịng mạnh sẽ tạo mơi trường
phát triển và bảo vệ tốt thành quả kinh tế.
Ngày nay, nền kinh tế thị trường đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quốc
phòng mở rộng khả năng sản xuất và khai thác tốt tiềm lực tài chính của mình. Tuy
nhiên, để bắt kịp với sự biến động nhanh chóng và môi trường cạnh tranh gay gắt
của nền kinh tế thị trường, khơng ít những doanh nghiệp đã gặp rất nhiều khó khăn.
Song nhiều doanh nghiệp vẫn vượt lên từ sức mạnh nội lực, ln duy trì được sản

xuất và đảm bảo thu nhập ổn định cho người lao động, trong khi vẫn thực hiện tốt
các nhiệm vụ chính trị mà quân đội giao phó.
Tham gia sản xuất, xây dựng, làm kinh tế đã, đang và sẽ luôn là một trong
những chức năng, nhiệm vụ rất quan trọng của quân đội. Do đó, ngồi nhiệm vụ
chính trị quan trọng là phục vụ cơng tác quốc phịng an ninh, đảm bảo trang thiết bị,
vũ khí quân sự cho các quân – binh chủng trong tồn qn, các doanh nghiệp quốc
phịng trực thuộc Bộ Quốc phịng nói chung và Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng
hợp Vạn Xn nói riêng, cịn có nhiệm vụ tham gia sản xuất và làm kinh tế.
Thực hiện Đề án tái cấu trúc các doanh nghiệp quốc phòng giai đoạn 2016 2020 của Bộ Quốc phòng, các Tổng cơng ty, nhà máy sản xuất quốc phịng đã và
đang thực hiện tái cơ cấu, xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với Luật Doanh nghiệp,
đảm bảo cho doanh nghiệp tự chủ trong sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, đúng pháp
luật.
Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân là doanh nghiệp quốc
phòng lớn với chức năng, nhiệm vụ ban đầu chủ yếu là nhập khẩu mặt hàng vũ khí
qn sự. Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xn đã triển khai mơ hình
kết hợp kinh tế với quốc phịng từ năm 2010 với mơ hình Tổng cơng ty mẹ - con.
Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ nhập khẩu vũ khí, trang thiết bị quân sự truyền thống,
Tổng công ty cũng được quyền tham gia các lĩnh vực, tổ chức kinh doanh các mặt


2

hàng dân sự phù hợp với quy định của pháp luật, của Bộ quốc phòng. Thực hiện đề
án tái cấu trúc thành đơn vị tự chủ, hoạt động theo luật doanh nghiệp, nâng cao
năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế Tổng công ty cũng gặp
không ít khó khăn. Trong kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng, Tổng cơng ty
đang gặp phải những hạn chế chủ yếu sau: kết quả kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc
phịng còn thấp, chưa tương xứng với tiềm năng của Tổng công ty; phát triển kinh
doanh theo phương thức hiện đại còn chậm, chưa ứng dụng được các thành tựu về
khoa học công nghệ như chuyển đổi số, thương mại điện tử vào công việc quản lý

và vận hành kinh doanh; tổ chức mạng lưới kinh doanh còn hạn chế, chưa phù hợp
về phân bố và phối hợp hoạt động; các hoạt động nghiên cứu thị trường, marketing,
phát triển và chăm sóc khách hàng chưa bài bản và chuyên nghiệp.
Xuất phát từ thực trạng trên, tác giả đã lựa chọn vấn đề “Đẩy mạnh kinh
doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn
Xuân” làm đề tài luận văn thạc sĩ kinh doanh thương mại.
Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng, luận văn đề xuất giải
pháp nhằm đẩy mạnh kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty Xuất
nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân, Bộ Quốc phòng.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu tổng quát trên, luận văn có những nhiệm vụ cụ thể
sau:
- Nghiên cứu những vấn đề chung về kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng
tại doanh nghiệp quốc phịng.
- Phân tích và đánh giá thực trạng kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng tại
Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân.
- Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm đẩy mạnh kinh doanh ngồi
lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân, Bộ
Quốc phịng.
Kết cấu luận văn
Ngồi mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu
thành 3 chương như sau:


3

Chương 1. Những vấn đề chung về kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng
của doanh nghiệp quốc phòng.
Chương 2. Thực trạng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công

ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực
quốc phịng tại Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân.

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KINH DOANH
NGỒI LĨNH VỰC QUỐC PHỊNG TẠI DOANH NGHIỆP QUỐC
PHỊNG
Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị
trường
Doanh nghiệp quốc phòng an ninh là doanh nghiệp nhà nước trực tiếp phục
vụ quốc phòng an ninh hoặc kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh. Doanh nghiệp
quốc phòng an ninh theo quy định mới hoạt động theo Luật Doanh nghiệp. Theo
quy định tại khoản 1 Điều 13 Nghị định số 47/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Doanh
nghiệp do Chính phủ ban hành ngày 01/4/2021, doanh nghiệp được xác định là
doanh nghiệp quốc phòng, an ninh phải đảm bảo đồng thời các điều kiện sau:
Thứ nhất, là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Bộ Quốc phòng,
Bộ Công an thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước tại doanh nghiệp.
Thứ hai, có ngành, lĩnh vực và địa bàn hoạt động quy định tại Phụ lục 1 về
Danh mục ngành, lĩnh vực hoặc địa bàn trực tiếp phục vụ quốc phòng, an ninh kèm
theo Nghị định này.
Thứ ba, được Bộ Quốc phịng, Bộ Cơng an giao nhiệm vụ sản xuất, cung ứng
các sản phẩm, dịch vụ quốc phòng, an ninh hoặc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an
ninh bằng nguồn lực của Nhà nước hoặc nguồn lực của doanh nghiệp phù hợp với
mục tiêu đầu tư, thành lập doanh nghiệp.
Các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định để đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh từng thời kỳ.
Sự cần thiết của đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng tại doanh
nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường



4

Ý nghĩa của đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng tại doanh
nghiệp quốc phòng trong kinh tế thị trường
Đổi mới mơ hình tổ chức quản lý ngồi lĩnh vực quốc phòng của doanh
nghiệp quốc phòng
Với mục tiêu đổi mới, đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động để làm cho
doanh nghiệp ngày càng mạnh lên, gắn kết chặt chẽ giữa sản xuất kinh doanh với
thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển
trong tình hình mới, các doanh nghiệp quốc phòng cần tập trung thực hiện tốt một
số nhiệm vụ chủ yếu sau:
(1) Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với
nhiệm vụ cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp quốc phòng.
(2) Tập trung thực hiện đồng bộ các biện pháp đẩy mạnh cơ cấu lại, đổi mới
theo phương án, kế hoạch đã được phê duyệt gắn với nâng cao năng lực, hiệu quả
sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
(3) Phát huy vai trò tham mưu của các cơ quan trong việc xây dựng cơ chế
chính sách, kiểm tra, giám sát đối với doanh nghiệp.
(4) Cần đổi mới tư duy, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo;
tích cực, chủ động tham gia hội nhập kinh tế quốc tế.
Nội dung kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng của doanh nghiệp quốc phòng
Nghiên cứu dự báo, phân tích thị trường hàng hóa và khách hàng
Hoạch định chiến lược, kế hoạch kinh doanh hàng hóa ngồi lĩnh vực quốc phòng
Huy động các nguồn lực cho kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng
Triển khai kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng
Đánh giá hoạt động kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng
Chỉ tiêu đánh giá kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của doanh
nghiệp quốc phịng
Khối lượng hàng hố kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng trong kỳ
Tổng doanh thu kinh doanh hàng hố, dịch vụ ngồi lĩnh vực quốc phịng

Tổng lợi nhuận thu được từ kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phòng
Chỉ tiêu mức doanh lợi
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE)
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA)


5

Mức độ đa dạng hóa kinh doanh của doanh nghiệp
Nhân tố ảnh hưởng tới phát triển kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng
tại các doanh nghiệp quốc phòng: Các nhân tố bên trong doanh nghiệp quốc
phòng; Các nhân tố bên ngồi doanh nghiệp quốc phịng

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC QUỐC
PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN
XUÂN
Đặc điểm hoạt động của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn
Xuân
Sau khi Liên bang Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Xơ Viết và các nước Xã hội
chủ nghĩa Đông Âu sụp đổ, nguồn viện trợ về trang thiết bị, vũ khí, khí tài quân sự
cho Quốc phịng khơng cịn nữa. Để đảm bảo cho mọi hoạt động của Quân đội và
phù hợp với tình hình mới, đó là phải chuyển sang cơ chế mua bán. Trước những
thay đổi của thực tiễn và đáp ứng yêu cầu kết hợp kinh tế với quốc phòng trong điều
kiện mới, Ngày 23 tháng 8 năm 2011, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ký Quyết định số
3033/QĐ-BQP thành lập Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
(VAXUCO) hoạt động theo hình thức cơng ty mẹ - con trên cơ sở tổ chức lại Công
ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân. Tổng
cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xn có 3 nhiệm vụ cơ bản sau đây: thứ nhất
là xuất nhập khẩu vũ khí, trang thiết bị quân sự, thiết bị đồng bộ và toàn đồng bộ
nguyên nhiên vật liệu và vật tư chuyên dùng quốc phòng; thứ hai là quản lý hàng dự

trữ quốc gia cho Quốc phòng, hàng dự trữ cho sản xuất quốc phòng, hàng trang bị,
vật tư nhập khẩu đưa về kho trung chuyển để kiểm tra chất lượng trước khi quyết
định nhập, giao cho đơn vị. Và cuối cùng là quản lý, chỉ đạo trực tiếp về hành chính
qn sự đối với Tổng Cơng ty Xăng Dầu Qn Đội và Cơng ty Cổ phần Hóa dầu
Quân đội.
Trong những năm qua, thực hiện nhiệm vụ do Quân ủy Trung ương và Bộ
trưởng Bộ quốc phòng giao, Tổng cơng ty đã có sự phát triển tồn diện, trở thành tổ
chức lớn mạnh gồm 21 đơn vị trực thuộc với trên 1500 cán bộ, công nhân viên và
người lao động, đóng quân trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam và ở nước ngoài. Chức
năng nhiệm vụ, tổ chức Đảng, tổ chức chính quyền, đội ngũ cán bộ cơng nhân viên
của Tổng công ty ngày càng trưởng thành. Đi cùng với những lần sáp nhập là sự lớn


6

dần về quy mô, sự phát triển của các tổ chức, là sự gia tăng quân số biên chế, sự mở
rộng địa bàn hoạt động bảo đảm quốc phòng và làm kinh tế. Tổng công ty cũng là
đơn vị kinh doanh chủ lực ngồi lĩnh vực quốc phịng của Bộ Quốc phịng.
Chức năng, nhiệm vụ của Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
Là một doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ Quốc phòng, ưu tiên hàng đầu
của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân là thực hiện nhiệm vụ chính
trị, an ninh – quốc phịng, đảm bảo khí tài cho các qn binh chủng trong tồn qn.
Chính vì thế, ngành nghề kinh doanh chính của Tổng cơng ty là: xuất nhập khẩu vũ
khí, khí tài, trang bị quân sự, thiết bị đồng bộ và toàn bộ, nguyên nhiên liệu và vật
tư chuyên dùng quốc phòng, nhập khẩu xăng dầu mỡ đặc chủng phục vụ quốc
phịng. Ngồi ra, Tổng cơng ty cịn được quyền hoạt động kinh doanh trong các lĩnh
vực ngồi quốc phịng như xăng dầu dân sự, vận tải hàng hóa bằng đường bộ, dịch
vụ kho bãi và lưu giữ hàng hóa chủ yếu do các đơn vị trực thuộc như Tổng công ty
Xăng dầu Qn đội, Tổng cơng ty Hóa dầu Qn đội, chi nhánh VAXUCO miền
Bắc thực hiện.

Tổng cơng ty có 2 chức năng: (1) Xuất nhập khẩu và cung ứng vũ khí, khí tài
quân sự và các trang thiết bị quân sự chuyên dụng; (2) Kinh doanh dân sự phù hợp
với quy định của pháp luật.
Nhiệm vụ chủ yếu về kinh doanh của Tổng công ty XNK tổng hợp Vạn
Xuân, Bộ Quốc phòng bao gồm cả lĩnh vực quốc phòng và lĩnh vực dân sự. Nhiệm
vụ kinh doanh của Tổng công ty chủ yếu hiện nay là:
- Xuất nhập khẩu vũ khí, khí tài, trang thiết bị quân sự, thiết bị đồng bộ và
toàn đồng bộ nguyên nhiên vật liệu và vật tư chuyên dùng quốc phòng (nhiệm vụ
xuất nhập khẩu đặc biệt), nhập khẩu xăng, dầu, mỡ, đặc chủng phục vụ quốc phòng;
- Quản lý, bảo quản hàng dự trữ quốc gia cho Quốc phòng, hàng dự trữ cho sản
xuất quốc phòng, hàng cung ứng thường xuyên, hàng trang bị, vật tư nhập khẩu đưa về
kho trung chuyển để kiểm tra chất lượng trước khi quyết định nhập, giao cho đơn vị;
- Kinh doanh bất động sản và tài sản thuốc sở hữu của đơn vị theo quy định
của pháp luật;
- Kinh doanh các loại hàng hoá dân sự thuộc danh mục đăng ký kinh doanh;
- Kinh doanh trong lĩnh vực logistics và các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh.


7

Tổ chức hệ thống kinh doanh của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp
Vạn Xuân
Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân bao gồm 10 phòng chức
năng, 5 phịng xuất nhập khẩu, 4 chi nhánh, 2 cơng ty thành viên, 1 đơn vị trực
thuộc về hành chính quân sự và 1 công ty liên kết.
Tổng giám đốc chịu trách nhiệm chỉ huy bộ máy quản lý, chịu trách nhiệm
trước pháp luật, trước Bộ Quốc phòng về kết quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Dưới Tổng giám đốc có 5 phó Tổng giám đốc phụ trách điều hành từng mảng
cơng việc khác nhau. Các phó Tổng giám đốc chịu trách nhiệm cao nhất về những
lĩnh vực được giao, chủ động chỉ đạo công việc theo sự phân cơng của Tổng giám

đốc.
Thực trạng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng cơng ty Xuất
nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
Kết quả tổng hợp kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng của Tổng cơng ty
Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
Doanh thu từ các sản phẩm, dịch vụ ngoài lĩnh vực quốc phòng của
VAXUCO chưa thể hiện được xu hướng tăng hay giảm rõ rệt. Cụ thể, doanh thu
năm 2017 từ các sản phẩm và dịch vụ ngoài lĩnh vực quốc phòng đạt 85,78 tỷ đồng
do đây là thời điểm Tổng công ty bắt đầu hoạt động theo mô hình cơng ty mẹ - cơng
ty con.
Đến năm 2018, doanh thu từ các sản phẩm và dịch vụ ngoài lĩnh vực quốc
phòng đạt 69,85 tỷ đồng, giảm 18,58% so với năm 2017.
Năm 2019 và 2020, con số này khơng có sự biến động nhiều khi năm 2019
đạt 68,94 tỷ đồng (giảm 1,30% so với năm 2018) và năm 2020 đạt 67,92 tỷ đồng
(giảm 1,48% so với năm 2019). Việc doanh thu các năm từ 2018 - 2020 giảm nhẹ so
với năm 2017 không cho thấy xu hướng giảm trong kết quả kinh doanh ngồi lĩnh
vực quốc phịng. Đặc biệt năm 2020 là thời điểm dịch bệnh Covid-19 bùng nổ, các
doanh nghiệp khá chật vật trong hoạt động sản xuất kinh doanh thì việc doanh thu
kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng chỉ giảm nhẹ cũng là tín hiệu khả quan, thể
hiện sự chú trọng của Ban lãnh đạo Tổng công ty dành cho lĩnh vực kinh doanh này
ngày càng nhiều hơn và hoạt động kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng ngày càng


8

ổn định, ít chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố khách quan.
Do đặc thù kinh doanh và định hướng phát triển của Tổng công ty Xuất nhập
khẩu tổng hợp Vạn Xuân, trong thời gian qua, đơn vị hầu như chỉ tập trung vào 5
nhóm hàng hóa và dịch vụ ngồi quốc phịng chính, đó là: xe cơ giới, hàng may
mặc, đồ uống có cồn, hàng điện tử điện lạnh và dịch vụ logistics.

Năm nhóm hàng hóa và dịch vụ đó ln đóng vai trị chủ lực trong tổng
doanh thu mặt hàng dân dụng của Tổng công ty trong khi tỷ trọng các mặt hàng dân
dụng khác gần như không đáng kể. Trong thời gian tới, để đẩy mạnh kinh doanh các
mặt hàng dân dụng ngồi quốc phịng, doanh nghiệp cần nghiên cứu và có biện
pháp thúc đẩy riêng đối với từng nhóm hàng.
Trong giai đoạn từ năm 2017 – 2020, tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu
(ROE) và tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) của doanh nghiệp cũng ở mức
tương đối ổn định, trung bình đạt 3,17% và 1,79%. Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở
hữu và trên tổng tài sản luôn mang giá trị dương chứng tỏ doanh nghiệp đang tổ
chức và quản lý hoạt động kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng ngày càng hiệu
quả.
Phân tích thực trạng nội dung kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại
Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
Thực trạng xây dựng và thực hiện kế hoạch kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc
phịng của VAXUCO
Thực trạng đầu tư nhân lực và tài chính cho kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc
phịng
Phân tích thực trạng triển khai kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của
VAXUCO
Thực trạng về hỗ trợ của Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
cho kinh tế xã hội đất nước
Đánh giá thực trạng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công
ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân: Những thành tựu; Những hạn chế;
Nguyên nhân của hạn chế

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH KINH


9


DOANH NGỒI LĨNH VỰC QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY
XNK TỔNG HỢP VẠN XUÂN
Bối cảnh tác động đến kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng
cơng ty
Thứ nhất, bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là giai đoạn
đổi mới, các doanh nghiệp quốc phòng phải tiếp tục khẳng định vai trò là một trong
những nguồn lực quan trọng trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước.
Thứ hai, Việt Nam đã ký hàng loạt hiệp định thương mại, mới đây nhất là
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) với liên minh châu Âu, đòi
hỏi doanh nghiệp phải thay đổi để thích ứng với bối cảnh mới.
Thứ ba, đại dịch COVID-19 đang càn quét khốc liệt trên phạm vi toàn thế
giới, gây nhiều tác động tiêu cực chưa từng có tiền lệ lên nền kinh tế thế giới và
Việt Nam.
Thứ tư, thế giới đang bắt đầu bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ
tư, một cuộc cách mạng sản xuất mới gắn liền với những đột phá chưa từng có về
cơng nghệ, liên quan đến kết nối Internet, điện tốn đám mây, in 3D, cơng nghệ cảm
biến, thực tế ảo…
Mục tiêu kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng công ty
Đến năm 2025, Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân đặt mục
tiêu tiếp tục giữ vị thế là doanh nghiệp hàng đầu của Bộ Quốc phòng về xuất nhập
khẩu hàng quân sự.
Phấn đấu thực hiện mục tiêu doanh thu hàng năm của Tổng công ty tăng
trưởng trên 5% với tỷ suất lợi nhuận tương ứng.
Đào tạo và nâng cao năng lực điều hành quản lý, năng lực khoa học kỹ thuật,
năng lực ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp với khách hàng… cho cán bộ công nhân viên,
đảm bảo tất cả các cán bộ trong đơn vị đến năm 2025, 100% qn số có trình độ từ
cao đẳng trở lên, trong đó ít nhất 80% có trình độ từ đại học, 50% nhân viên có thể
giao tiếp bằng ngoại ngữ, có kỹ năng mềm, phong cách làm việc chuyên nghiệp.
Duy trì và thực hiện tốt các lĩnh vực kinh doanh ngồi quốc phịng mà Tổng

cơng ty đang có nhằm khẳng định vị thế của mình, và dần có chỗ đứng vững chắc


10

trên thị trường, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp bên ngồi quốc phịng.
Hồn thành Đề án Cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của
Tổng cơng ty.
Phương hướng kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của Tổng cơng ty
Trong điều kiện nhu cầu thị trường đa dạng, thường xuyên biến động, tiến bộ
khoa học công nghệ không ngừng phát triển mạnh mẽ, nếu Tổng công ty không kịp
thời thay đổi cho phù hợp, việc giảm khả năng cạnh tranh, đánh mất cơ hội kinh
doanh có thể xảy ra rất cao.
Để phát triển các ngành nghề kinh doanh ngồi lĩnh vực, Tổng cơng ty sẽ
tiếp tục duy trì và phát triển ngành kinh doanh hiện có, bên cạnh đó tìm kiếm cơ hội
mở rộng thị trường, đa dạng hóa lĩnh vực kinh doanh, tăng cường tìm kiếm các hợp
đồng lớn, mở rộng quan hệ để tìm kiếm các đối tác mới.
Phát huy các nguồn lực sẵn có, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, đầu tư
cho nguồn nhân lực chất lượng cao. Tìm ra các giải pháp cụ thể khai thác hiệu quả các
nguồn tài chính để nâng cao khả năng thực hiện các nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của
Tổng công ty nhằm đưa ra thị trường những sản phẩm mới, ngành kinh doanh mới phù
hợp với tình hình thực tế của mình, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
Giải pháp đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng tại Tổng cơng
ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân
Đẩy mạnh nghiên cứu dự báo thị trường và khách hàng của VAXUCO
Hoàn thiện chiến lược, kế hoạch kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của
VAXUCO
Đẩy mạnh chuyển đổi số và áp dụng các phương thức kinh doanh hiện đại tại
VAXUCO
Đẩy mạnh dịch vụ chăm sóc khách hàng của VAXUCO

Xây dựng và phát triển thương hiệu của VAXUCO
Xây dựng, phát triển mạng lưới kinh doanh và liên kết trong kinh doanh của
VAXUCO
Đẩy mạnh hoạt động marketing trong kinh doanh của VAXUCO
Kiến nghị điều kiện để đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phịng
của Tổng cơng ty XNK Tổng hợp Vạn Xuân: Đào tạo và sử dụng lao động có hiệu


11

quả, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của VAXUCO; Tăng cường tiềm lực
tài chính và cơ sở vật chất cho kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng của
VAXUCO; Kiến nghị đối với Bộ Quốc phịng

KẾT LUẬN
Trong q trình nghiên cứu, tác giả đã tìm hiểu và nghiên cứu những vấn đề
chung về kinh doanh ngoài lĩnh vực quốc phòng tại doanh nghiệp quốc phòng bao
gồm đặc điểm hoạt động của các doanh nghiệp quốc phòng, sự cần thiết, ý nghĩa,
nội dung và hình thức kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng. Đồng thời, phân tích
thực trạng, đánh giá hiệu quả và những hạn chế trong quá trình đẩy mạnh kinh
doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn
Xuân. Trên cơ sở đó, luận văn đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm phát triển
kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại Tổng công ty trong thời gian tới – kỉ
nguyên của hội nhập kinh tế sâu rộng, đặc biệt đối với một ngành đặc thù.
Luận văn đã thực hiện đầy đủ các mục tiêu, nhiệm vụ và những nội dung đã
đặt ra. Luận văn đã thực hiện và đạt những kết quả sau đây:
- Đã hệ thống hóa cơ sở khoa học về đẩy mạnh kinh doanh ngoài lĩnh vực
quốc phịng tại Tổng cơng ty VAXUCO. Luận văn đã làm rõ quan niệm, nội dung
và nhân tố ảnh hưởng đến kinh doanh ngồi lĩnh vực quốc phịng tại doanh nghiệp.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng đẩy mạnh kinh doanh ngồi quốc phịng

tại VAXUCO giai đoạn 2017 - 2020. Trong đó, luận văn đã nêu bật những kết quả
đồng thời phân tích những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế về đẩy mạnh
kinh doanh ngồi quốc phịng tại doanh nghiệp. Đề xuất phương hướng và giải pháp
đẩy mạnh kinh doanh các dịch vụ ngồi quốc phịng tại Tổng cơng ty VAXUCO đến
năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.
- Kiến nghị một số điều kiện bảo đảm cho việc đẩy mạnh kinh doanh ngồi
quốc phịng tại Tổng cơng ty VAXUCO năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030.
Những phân tích, đánh giá cũng như kiến nghị của tác giả hướng đến mục
tiêu VAXUCO sẽ đạt được những bước tiến lớn và khẳng định vị thế của mình trong
mảng kinh doanh ngồi quốc phịng đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 theo
hướng bền vững.


12


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---------------------

ĐỖ CAO HUYỀN TRANG

ĐẨY MẠNH KINH DOANH NGỒI LĨNH VỰC
QUỐC PHỊNG TẠI TỔNG CƠNG TY
XUẤT NHẬP KHẨU TỔNG HỢP VẠN XUÂN

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh thương mại
Mã số: 8340121

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH THƯƠNG MẠI
Người hướng dẫn khoa học:

GS.TS. HOÀNG ĐỨC THÂN

HÀ NỘI, NĂM 2021


1

MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Kết hợp kinh tế với quốc phòng là một yêu cầu khách quan của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một nền kinh tế phát triển toàn diện là điều kiện xây
dựng một nền quốc phòng mạnh, còn một nền quốc phịng mạnh sẽ tạo mơi trường
phát triển và bảo vệ tốt thành quả kinh tế.
Ngày nay, nền kinh tế thị trường đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp quốc
phòng mở rộng khả năng sản xuất và khai thác tốt tiềm lực tài chính của mình. Tuy
nhiên, để bắt kịp với sự biến động nhanh chóng và mơi trường cạnh tranh gay gắt
của nền kinh tế thị trường, khơng ít những doanh nghiệp đã gặp rất nhiều khó khăn.
Song nhiều doanh nghiệp vẫn vượt lên từ sức mạnh nội lực, ln duy trì được sản
xuất và đảm bảo thu nhập ổn định cho người lao động, trong khi vẫn thực hiện tốt
các nhiệm vụ chính trị mà quân đội giao phó.
Tham gia sản xuất, xây dựng, làm kinh tế đã, đang và sẽ luôn là một trong
những chức năng, nhiệm vụ rất quan trọng của qn đội. Do đó, ngồi nhiệm vụ
chính trị quan trọng là phục vụ cơng tác quốc phịng an ninh, đảm bảo trang thiết bị,
vũ khí quân sự cho các quân – binh chủng trong toàn quân, các doanh nghiệp quốc
phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng nói chung và Tổng cơng ty Xuất nhập khẩu tổng
hợp Vạn Xn nói riêng, cịn có nhiệm vụ tham gia sản xuất và làm kinh tế.
Thực hiện Đề án tái cấu trúc các doanh nghiệp quốc phòng giai đoạn 2016 2020 của Bộ Quốc phịng, các Tổng cơng ty, nhà máy sản xuất quốc phòng đã và
đang thực hiện tái cơ cấu, xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với Luật Doanh nghiệp,
đảm bảo cho doanh nghiệp tự chủ trong sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, đúng pháp
luật.

Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xuân là doanh nghiệp quốc
phòng lớn với chức năng, nhiệm vụ ban đầu chủ yếu là nhập khẩu mặt hàng vũ khí
quân sự. Tổng công ty Xuất nhập khẩu tổng hợp Vạn Xn đã triển khai mơ hình
kết hợp kinh tế với quốc phịng từ năm 2010 với mơ hình Tổng cơng ty mẹ - con.
Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ nhập khẩu vũ khí, trang thiết bị quân sự truyền thống,