MỤC LỤC
LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................... i
TÓM TẮT ..................................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..................................................................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................................. x
DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................................ xii
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ......................................................................................... 1
1.1 Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 1
1.2 Thông tin tổng quan về xe Hyundai HD120 và nội dung thực hiện đồ án ............ 1
1.2.1 Thông tin tổng quan về xe Hyundai HD120 ........................................................ 1
1.2.2 Nội dung thực hiện đồ án ..................................................................................... 2
1.3 Tính triển vọng của đề tài ....................................................................................... 3
1.4 Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................ 4
CHƯƠNG 2: HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC ................................................................. 5
2.1 Ly hợp ...................................................................................................................... 5
2.1.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 5
2.1.1.1 Bộ ly hợp ............................................................................................................ 5
2.1.1.2 Bộ phận điều khiển ............................................................................................ 6
2.1.2 Dụng cụ chuyên dùng ........................................................................................... 7
2.1.3 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ...................................................... 8
2.1.3.1 Tháo và kiểm tra ............................................................................................... 8
2.1.3.2 Lắp ..................................................................................................................... 11
2.1.4 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 12
2.2 Hộp số ...................................................................................................................... 14
2.2.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 14
2.2.2 Thông số kỹ thuật ................................................................................................. 15
v


2.2.3 Dụng cụ chuyên dùng ........................................................................................... 15
2.2.4 Tháo, kiểm tra và lắp các bộ phận chính ............................................................ 16

2.2.4.1 Hộp số ................................................................................................................ 16
2.2.4.2 Cơ cấu sang số ................................................................................................... 19
2.2.4.3 Trục sơ cấp, thứ cấp và các cơ cấu bánh răng ................................................. 25
2.2.5 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 32
2.3 Trục các đăng .......................................................................................................... 34
2.3.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 34
2.3.2 Dụng cụ chuyên dùng ........................................................................................... 34
2.3.3 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ...................................................... 35
2.3.3.1 Tháo và kiểm tra ............................................................................................... 36
2.3.3.2 Lắp ..................................................................................................................... 37
2.3.4 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 37
2.4 Cầu trước ................................................................................................................. 39
2.4.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 39
2.4.2 Kiểm tra và điều chỉnh góc đặt bánh xe .............................................................. 40
2.4.2.1 Đo và điều chỉnh Độ chụm ................................................................................ 40
2.4.2.2 Đo góc Camber .................................................................................................. 41
2.4.2.3 Đo góc Caster và góc Kingpin ........................................................................... 41
2.5 Cầu sau .................................................................................................................... 43
2.5.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 43
2.5.2 Dụng cụ chuyên dùng ........................................................................................... 44
2.5.3 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ...................................................... 44
2.5.3.1 Moay-ơ bánh xe ................................................................................................. 44
2.5.3.2 Bộ truyền lực chính và bộ vi sai ........................................................................ 46
2.5.4 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 49
vi


2.6 Bánh xe .................................................................................................................... 51
2.6.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 51
2.6.2 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ...................................................... 51

2.6.2.1 Tháo bánh xe ..................................................................................................... 51
2.6.2.2 Tháo rời, lắp ráp lốp và vành bánh xe ............................................................. 53
2.6.2.3 Kiểm tra và sửa chữa các chi tiết ...................................................................... 54
2.6.3 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 55
CHƯƠNG 3: HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN ................................................................... 57
3.1 Hệ thống treo ........................................................................................................... 57
A. Hệ thống treo cầu trước ........................................................................................... 57
1. Giới thiệu chung ........................................................................................................ 57
2. Dụng cụ chuyên dùng ................................................................................................ 57
3. Tháo, lắp ráp các cụm chi tiết chính ........................................................................ 58
3.1 Tháo hệ thống treo .................................................................................................. 58
3.2 Tháo, lắp các chi tiết ............................................................................................... 59
3.3 Lắp cụm chi tiết nhíp lên xe .................................................................................... 61
4. Hư hỏng và cách khắc phục ...................................................................................... 62
B. Hệ thống treo cầu sau ............................................................................................... 63
1. Giới thiệu chung ........................................................................................................ 63
2. Tháo, lắp các cụm chi tiết chính ............................................................................... 63
2.1 Tháo hệ thống treo .................................................................................................. 63
2.2 Tháo, lắp các chi tiết ............................................................................................... 64
3. Hư hỏng và cách khắc phục ...................................................................................... 65
3.2 Hệ thống lái ............................................................................................................. 66
3.2.1 Giới thiệu chung ................................................................................................... 66
3.2.2 Thông số kỹ thuật ................................................................................................. 69
vii


3.2.3 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ...................................................... 69
3.2.3.1 Trục lái ............................................................................................................... 69
3.2.3.2 Tháo, kiểm tra và lắp cơ cấu lái bi tuần hồn có tích hợp trợ lực lái ............. 72
3.2.3.3 Bơm dầu trợ lực lái ........................................................................................... 76

3.2.4 Hư hỏng và cách khắc phục ................................................................................. 78
3.3 Hệ thống phanh ....................................................................................................... 80
A. Hệ thống phanh chính .............................................................................................. 80
1. Giới thiệu chung ........................................................................................................ 80
1.1 Bơm chân không bộ trợ lực phanh ......................................................................... 81
1.2 Trợ lực phanh .......................................................................................................... 81
2. Thông số kỹ thuật ...................................................................................................... 83
3. Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ........................................................... 83
3.1 Bơm chân không bộ trợ lực phanh ......................................................................... 83
3.2 Xy lanh chính hệ thống phanh ................................................................................ 84
3.3 Bộ trợ lực phanh ..................................................................................................... 86
3.4 Cơ cấu phanh bánh xe trước .................................................................................. 96
3.5 Xy lanh bánh xe trước............................................................................................. 99
3.6 Cơ cấu phanh bánh xe sau ...................................................................................... 100
3.7 Xy lanh bánh xe sau ................................................................................................ 100
3.8 Xả gió hệ thống phanh ............................................................................................ 101
4. Hư hỏng và cách khắc phục ...................................................................................... 103
B. Phanh đỗ xe............................................................................................................... 105
1. Giới thiệu chung ........................................................................................................ 105
2. Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính ........................................................... 106
3. Hư hỏng và cách khắc phục ...................................................................................... 108
C. Hệ thống ABS (Anti-lock brake system) ................................................................. 110
viii


1. Giới thiệu chung ........................................................................................................ 110
2. Chuẩn đoán lỗi và sự cố ............................................................................................ 111
2.1 Chuẩn đoán ............................................................................................................. 111
2.2 Vận hành mã nháy chuẩn đốn .............................................................................. 112
2.3 Quy trình chuẩn đốn ............................................................................................. 112

2.4 Đặc điểm kỹ thuật của mã lỗi ................................................................................. 114
2.5 Xử lý hư hỏng .......................................................................................................... 115
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN............................................................................................. 121
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 122

ix


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1: Bộ ly hợp trên xe Hyundai HD120 ............................................................... 6
Hình 2.2: Các chi tiết của ly hợp .................................................................................. 8
Hình 2.3: Cơ cấu bánh răng và các trục trong hộp số................................................. 14
Hình 2.4: Các bộ phận của hộp số trên xe Hyundai HD120 ....................................... 16
Hình 2.5: Các bộ phận của cơ cấu sang số ................................................................... 19
Hình 2.6: Trục sơ cấp, thứ cấp và các cụm bánh răng ................................................ 25
Hình 2.7: Trục các đăng phía trước (Trục trung gian) ............................................... 35
Hình 2.8: Góc đặt bánh xe ở cầu trước ........................................................................ 39
Hình 2.9: Các bộ phận của moay-ơ bánh xe và trống phanh ...................................... 45
Hình 2.10: Các bộ phận của bộ giảm tốc và bộ vi sai .................................................. 47
Hình 3.1: Các phần chính của hệ thống treo cầu trước .............................................. 58
Hình 3.2: Các chi tiết của hệ thống treo cầu trước ...................................................... 59
Hình 3.3: Các phần chính của hệ thống treo cầu sau .................................................. 63
Hình 3.4: Các chi tiết của cụm nhíp hệ thống treo cầu sau ......................................... 64
Hình 3.5: Hệ thống lái trên xe Hyundai HD120 .......................................................... 66
Hình 3.6: Hoạt động trợ lực lái ở vị trí lái thẳng ......................................................... 67
Hình 3.7: Hoạt động trợ lực lái ở vị trí đánh lái phải .................................................. 68
Hình 3.8: Cơ cấu lái bi tuần hồn tích hợp trợ lực lái................................................. 72
Hình 3.9: Các bộ phận bơm trợ lực lái ........................................................................ 76
Hình 3.10: Sơ đồ hệ thống phanh trên xe Hyundai HD120......................................... 80
Hình 3.11: Các bộ phận của bơm chân khơng ............................................................. 84

Hình 3.12: Các bộ phận của xy lanh chính hệ thống phanh ....................................... 85
Hình 3.13: Các chi tiết của xy lanh chính hệ thống phanh ......................................... 85
Hình 3.14: Các bộ phận của trợ lực phanh .................................................................. 87
Hình 3.15: Cơ cấu trợ lực phanh .................................................................................. 90
x


Hình 3.16: Kiểm tra bộ trợ lực bằng Bộ kiểm tra tĩnh................................................ 94
Hình 3.17: Cơ cấu phanh bánh xe trước ...................................................................... 97
Hình 3.18: Xy lanh bánh xe trước ................................................................................ 99
Hình 3.19: Cơ cấu phanh bánh sau .............................................................................. 100
Hình 3.20: Xy lanh bánh xe sau.................................................................................... 101
Hình 3.21: Phanh đỗ trên xe Hyundai HD120 ............................................................. 105
Hình 3.22: Các chi tiết phanh đỗ .................................................................................. 106
Hình 3.23: Giắc chuẩn đốn 16 chân ........................................................................... 111

xi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Thông số kỹ thuật tổng quan xe Hyundai HD120 ....................................... 2
Bảng 2.1: Thông số kỹ thuật của hệ thống ly hợp trên xe Hyundai HD120 ............... 5
Bảng 2.2: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa ly hợp ............................................ 7
Bảng 2.3: Hư hỏng và cách khắc phục của ly hợp ....................................................... 12
Bảng 2.4: Thông số kỹ thuật hộp số trên xe Hyundai HD120 ..................................... 15
Bảng 2.5: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa hộp số ............................................ 15
Bảng 2.6: Hư hỏng và cách khắc phục trên hộp số xe Hyundai HD120 ..................... 32
Bảng 2.7: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa trục các đăng ................................ 34
Bảng 2.8: Hư hỏng và cách khắc phục của trục các đăng ........................................... 37
Bảng 2.9: Thông số kỹ thuật cầu trước của xe Hyundai HD120 ................................. 39

Bảng 2.10: Thông số kỹ thuật cầu sau xe Hyundai HD120 ......................................... 43
Bảng 2.11: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa cầu sau ........................................ 44
Bảng 2.12: Hư hỏng và cách khắc phục của cầu sau ................................................... 49
Bảng 2.13: Thông số kỹ thuật vành bánh xe và lốp xe trên xe Hyundai HD120 ........ 51
Bảng 2.14: Hư hỏng và cách khắc phục của bánh xe và lốp ....................................... 55
Bảng 3.1: Dụng cụ chuyên dùng để sửa chữa hệ thống treo cầu trước ...................... 57
Bảng 3.2: Hư hỏng và cách khắc phục hệ thống treo cầu trước ................................. 62
Bảng 3.3: Hư hỏng và cách khắc phục hệ thống treo cầu sau ..................................... 65
Bảng 3.4: Thông số kỹ thuật hệ thống lái trên xe Hyundai HD120 ............................ 69
Bảng 3.5: Hư hỏng và cách khắc phục của hệ thống lái .............................................. 78
Bảng 3.6: Thông số kỹ thuật hệ thống phanh chính trên xe Hyundai HD120 ........... 83
Bảng 3.7: Giá trị áp suất chân không danh nghĩa của bơm chân không .................... 83
Bảng 3.8: Bảng kiểm tra bộ trợ lực bằng Bộ kiểm tra tĩnh ......................................... 94
Bảng 3.9: Hư hỏng và cách khắc phục của hệ thống phanh chính ............................. 103
Bảng 3.10: Thơng số kỹ thuật của phanh đỗ trên xe Hyundai HD120 ....................... 106
xii


Bảng 3.11: Hư hỏng và cách khắc phục của phanh đỗ xe ........................................... 108
Bảng 3.12: Ý nghĩa các trường hợp đèn cảnh báo ABS nhấp nháy ............................ 112
Bảng 3.13: Quy trình chuẩn đốn bằng mã nháy chuẩn đốn.................................... 112
Bảng 3.14: Đặc điểm kỹ thuật của mã lỗi..................................................................... 114
Bảng 3.15: Ý nghĩa mã lỗi ............................................................................................. 115
Bảng 3.16: Biện pháp khắc phục lỗi ............................................................................. 118

xiii


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
1.1 Lý do chọn đề tài

Trong cuộc sống không ngừng đi lên hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của nền cơng
nghiệp địi hỏi việc vận chuyển hàng hố vơ cùng lớn. Lúc này, các phương tiện vận chuyển
là điều cần thiết được quan tâm nhất, đặc biệt là phương tiện vận chuyển ô tô tải. Ở Việt
Nam chúng ta, ô tô tải được sử dụng nhiều hơn cả trong việc vận chuyển hàng hố vì tính
tiện lợi và phù hợp với môi trường sử dụng. Và trong các dịng xe ơ tơ tải được sử dụng tại
nước ta, dòng xe hãng Hyundai khá phổ biến và được nhiều người tin dùng. Chất lượng cũng
như hiệu quả sử dụng của các dịng xe ơ tơ tải Hyundai là không thể phủ nhận. Nhưng khi
hoạt động, hư hỏng là điều không thể tránh khỏi. Với ô tô tải, do điều kiện hoạt động ln
phải chở hàng hố nặng và di chuyển đường dài nên sự cố hư hỏng các bộ phận thuộc phần
gầm xe là nhiều hơn hết. Vậy nên việc sửa chữa là điều cần thiết. Khi sửa chữa, nếu chúng ta
hiểu về các bộ phận hư hỏng và có một quy trình hướng dẫn thực hiện sửa chữa thì cơng
việc sẽ đơn giản đi rất nhiều. Được sự chấp nhận của Khoa Cơ khí Động lực Trường Đại học
Sư phạm Kỹ thuật Tp. HCM và sự đồng ý của thầy hướng dẫn đồ án Nguyễn Ngọc Bích
chúng em quyết định thực hiện đồ án với đề tài: “Tìm hiểu quy tình tháo, kiểm tra, lắp
ráp và sửa chữa Hệ thống truyền lực và Hệ thống điều khiển trên xe tải 5 tấn Hyundai
HD120” để đưa ra một quy trình sửa chữa chung cho các bộ phận khung gầm khi gặp hư
hỏng trên một dòng xe khá phổ biến của hãng Hyundai tại Việt Nam.
1.2 Thông tin tổng quan về xe Hyundai HD120 và nội dung thực hiện đồ án
1.2.1 Thông tin tổng quan về xe Hyundai HD120
Xe Hyundai HD120 (2011) là dòng xe tải nhập khẩu nguyên chiếc từ Hàn Quốc với
các thông số kỹ thuật:

1


Bảng 1.1: Thông số kỹ thuật tổng quan xe Hyundai HD120 [1]
Mục

Giá trị


Chiều dài cơ sở

3845mm

Chiều dài

6865mm

Chiều rộng

2255mm

Chiều cao

2585mm

Trọng lượng bản thân

5270kg

Trọng lượng toàn bộ tối đa

12520kg

Mẫu động cơ

D6DA
Diesel, 4 kỳ, 6 xy lanh thẳng hàng, làm mát

Kiểu động cơ


bằng nước, phun trực tiếp, tăng áp

Công suất tối đa

225/2500(ps/rpm)

Mô-men xoắn tối đa

65/1400(kg.m/rpm)

1.2.2 Nội dung đồ án
Nội dung đồ án của chúng em gồm các nội dung về các quy trình tháo, kiểm tra và lắp
ráp sau khi kiểm tra các bộ phận, chi tiết của các hệ thống thuộc phần khung gầm xe
Hyundai HD120. Chúng em cịn tìm hiểu về các hư hỏng thường gặp, nguyên nhân có thể
dẫn đến hư hỏng đó cũng như cách khắc phục khi gặp phải. Ngoài ra, là các chỉ dẫn sơ lược
nguyên lý hoạt động của các hệ thống và những dụng cụ chuyên dùng cần thiết khi sửa chữa
hệ thống.
Các phần nghiên cứu:
 Hệ thống truyền lực:
 Ly hợp.
 Hộp số.
 Trục các đăng.
2


 Cầu trước.
 Cầu sau.
 Bánh xe.
 Hệ thống điều khiển:

 Hệ thống treo:
o Hệ thống treo cầu trước.
o Hệ thống treo cầu sau.
 Hệ thống lái.
 Hệ thống phanh:
o Hệ thống phanh chính.
o Hệ thống phanh tay.
o Hệ thống ABS.
1.3 Tính triển vọng của đề tài
Dịng xe tải Hyundai HD120 là dòng xe sử dụng khá phổ biến tại nước ta hiện nay.
Đồng thời, các dòng xe tải Hyundai ngang tầm cũng có các hệ thống và quy trình sửa chữa
tương tự. Nên đồ án về quy trình sửa chữa, tháo, kiểm tra, lắp ráp xe tải Hyundai HD120
được thực hiện với mong muốn rằng sẽ được sử dụng trong việc sửa chữa dịng xe tải
Hyundai HD120 nói riêng và các dịng xe tải tương tự nói chung. Nơi sử dụng có thể là
garage hoặc tốt hơn sẽ là trong các đại lý xe tải Hyundai. Dĩ nhiên, báo cáo của chúng em
cịn nhiều thiếu sót nhưng với sự xem xét và sửa chữa lại nội dung của các chuyên gia trong
hãng Hyundai thì việc bộ báo cáo được đem vào sử dụng trong các đại lý là điều có thể.
Chúng em mong rằng nếu có chuyện đó xảy ra, báo cáo của chúng em sẽ là một tài liệu hữu
ích, đem ra một quy trình rõ ràng, dễ hiểu và gần gũi hơn với các kỹ thuật viên sửa chữa
trong các đại lý và các thợ sửa chữa ngồi các garage.
Ngồi ra, dịng xe tải và đặc biệt là xe Hyundai rất ít được giảng dạy trong trường
chúng ta nên tài liệu về chúng là không nhiều. Với bộ tài liệu này, chúng em mong rằng
những bạn sinh viên có nhu cầu tìm kiếm thơng tin hoặc những thầy cơ có mong muốn giảng
3


dạy qua dịng xe tải Hyundai này sẽ có một bộ tài liệu tham khảo. Để gửi đến sinh viên
những kiến thức mà các bạn chưa được biết nhiều với các hệ thống mới lạ hơn, các hệ thống
dành cho xe tải.
1.4 Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu chúng em sử dụng là phương pháp tìm kiếm tài liệu, dịch
thuật, nghiên cứu tìm hiểu và cuối cùng là tổng hợp bố cục lại. Tài liệu chúng em tìm kiếm
rất đa dạng: Các tài liệu sửa chữa lý thuyết, các thông tin trên internet, các bài báo, các tờ
quảng cáo và đặc biệt là chúng em có liên hệ với các anh thợ làm nghề sửa chữa xe tải để hỏi
thêm về các kinh nghiệm thực tế khi làm việc. Từ đó, chúng em có một nguồn nội dung dồi
dào và thực tế hơn để tổng hợp đưa đến bộ tài liệu đồ án thực tế nhất.

4


CHƯƠNG 2: HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC
2.1 Ly hợp
2.1.1 Giới thiệu chung
Hệ thống ly hợp trên xe Hyundai HD120 bao gồm bộ ly hợp, bộ phận điều khiển và
bộ trợ lực chân khơng. Hệ thống ly hợp có nhiệm vụ đóng hoặc mở dòng truyền năng lượng
từ động cơ đến các bộ phận hệ thống truyền lực và thực hiện các chức năng theo sự điều
khiển của bàn đạp ly hợp:
 Truyền công suất của động cơ đến hộp số một cách trơn tru khi xe chuyển động liên
tục.
 Ngắt kết nối động cơ với hộp số khi hộp số tiến hành sang số trong q trình xe hoạt
động.
Bảng 2.1: Thơng số kỹ thuật của hệ thống ly hợp xe Hyundai HD120 [1]
Mẫu xe
Hyundai HD120
Mục
Sử dụng bạc tách và cần nhả tách ly
hợp
Đĩa đơn ma sát khơ
Khơng có a-mi-ăng
Lị xo cuộn

Dẫn động bằng thuỷ lực
(Có sử dụng bộ trợ lực chân không)

Hệ thống tách ly hợp
Loại đĩa ly hợp
Vật liệu bề mặt đĩa ly hợp
Kiểu tạo nén mâm ép
Kiểu điều khiển

2.1.1.1 Bộ ly hợp
Khi bàn đạp ly hợp được đè xuống, xi lanh công suất nhận được áp suất thủy lực từ xi
lanh chính ly hợp tác động. Điều này khiến bạc tách ly hợp bị đẩy sang trái và đẩy cần nhả
ly hợp qua phải do tác động của chốt tách ly hợp và trục chốt tách ly hợp. Cần nhả ly hợp
5


hoạt động dựa trên một lực bẩy mà chốt đòn bẩy phụ làm điểm tựa, nén lò xo nén lại. Do đó,
mâm ép được kéo qua phải, tách đĩa ly hợp và vỏ ly hợp ra, cắt công suất từ động cơ ra hộp
số. Khi nhả bàn đạp ly hợp, cần nhả và bạc tách ly hợp trở về vị trí ban đầu, đưa mâm ép qua
lực ép lị xo ép đĩa ly hợp trở lại với vỏ ly hợp, do đó xuất hiện trở lại dịng truyền cơng suất
truyền từ động cơ đến hộp số.[2]

Hình 2.1: Bộ ly hợp trên xe Hyundai HD120
2.1.1.2 Bộ phận điều khiển
Cơ cấu điều khiển ly hợp là cơ cấu dẫn động thuỷ lực điều khiển bằng bàn đạp ly hợp.
Khi bàn đạp được đạp xuống, thanh đẩy bị ép xuống xi lanh chính, làm cho dầu trong xy
lanh chính được điều áp tác động xuống xi lanh công suất. Xy lanh công suất nhận áp suất
thủy lực và đẩy chốt tách ly hợp di chuyển, từ đó điều khiển bạc tách ly hợp và cần nhả ly
hợp khiến đĩa ép bị kéo ra và ly hợp ngắt. Trường hợp nhả bàn đạp sẽ ngược lại, khơng có áp
suất thuỷ lực tác động đến xy lanh công suất và cần nhả ly hợp không kéo đĩa ép ra, ly hợp

6


lúc này đóng. Tuỳ theo vị trí của bàn đạp mà qua cơ cấu điều khiển bộ ly hợp được vận hành
một cách chính xác.
2.1.2 Dụng cụ chuyên dùng
Bảng 2.2: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa ly hợp [1]
Dụng cụ

Hình minh hoạ

Cơng dụng
Hỗ trợ tháo và định tâm

Trục định tâm căn chỉnh ly

trong quá trình lắp đặt đĩa ly

hợp

hợp

Dụng cụ điều chỉnh chiều

Điều chỉnh chiều cao của cần

cao cần nhả ly hợp

nhả ly hợp


Tháo các phốt chặn dầu và

Đục

các ổ bi

7


2.1.3 Tháo, kiểm tra và lắp các cụm chi tiết chính

Hình 2.2: Các chi tiết của ly hợp
1. Đĩa ma sát

2. Bu lơng khố

3. Tấm khố

4. Đai ốc đầu vịng

5. Bu lơng có đai kẹp

6. Nắp ly hợp

7. Tấm đệm nối

8. Tấm đòn bẩy

9. Lò xo hồi vị


10. Lò xo nén mâm ép

11. Nắp lò xo nén

12. Chốt cần nhả

13. Cần nhả ly hợp

14. Bạc lót

15. Chốt

16. Bu lơng có vịng

17. Bạc lót

2.1.3.1 Tháo và kiểm tra
a) Tháo cụm nắp ly hợp và đĩa ma sát ly hợp

8


Sau khi tháo gỡ cần điều khiển và các chi tiết liên kết
xung quanh hộp số, tháo trục các đăng và tháo hộp số
ra.
Tiếp đến, tháo cụm nắp ly hợp bao gồm cả đĩa ép ly
hợp và cơ cấu đòn bẩy đĩa ép ly hợp. Trước khi tháo
cụm nắp ly hợp, cố định đĩa ép và nắp ly hợp bằng bu
lơng, đai ốc chặn và vịng đệm. Lắp đặt lên cụm ly
hợp dụng cụ chuyên dùng trục định tâm căn chỉnh ly

hợp, để ngăn việc đĩa ma sát ly hợp rớt xuống trong
q trình tháo rã.[1]
Sau đó, tháo cụm nắp ly hợp, đĩa ly hợp và trục định
tâm căn chỉnh ly hợp khỏi bánh đà.
b) Tháo rã các chi tiết cụm nắp ly hợp
Với bu lông chặn như đã gá trên cụm nắp ly hợp, gá
lên cụm nắp ly hợp dụng cụ chuyên dùng bộ lắp nắp
ly hợp. Sau đó tháo các đai ốc phụ và bu lơng có đai
kẹp.
Đánh dấu ghi nhớ trên nắp ly hợp và mâm ép. Sau đó
dần dần nới lỏng tay cầm của bộ lắp nắp ly hợp để
tháo nắp ly hợp sau khi đã tháo các bu lông.
c) Kiểm tra đĩa ly hợp
Đo độ mòn bề mặt: Đo độ dày của bề mặt bố ly hợp
và độ sâu từ bề mặt ma sát đến bề mặt đinh tán của
đĩa ma sát ly hợp. Nếu phép đo dưới giới hạn, thay thế
đĩa ly hợp. Giới hạn: 0.2mm.
9


Tương tự, sử dụng đồng hồ so đo độ phẳng và độ đảo
của đĩa ly hợp. Nếu độ phẳng không đạt yêu cầu thay
thế đĩa ly hợp. Và nếu độ đảo vượt qua giới hạn tiến
hành sửa chữa hoặc thay thế đĩa ly hợp.
Độ phẳng giới hạn: 0.5mm.
Độ đảo giới hạn: 1.5mm.
d) Kiểm tra mâm ép ly hợp
Kiểm tra độ dày của mâm ép: Dùng thước cặp đo độ
dày của mâm ép. Nếu giá trị thấp hơn giới hạn, thay
thế mâm ép. Giới hạn: 21mm.


Kiểm tra độ phẳng của mâm ép: Đo độ phẳng của
mâm ép. Mài lại hoặc thay thế nếu độ phẳng vượt qua
giới hạn. Giới hạn: 0.2mm.
Kiểm tra lò xo nén mâm ép: Đo chiều dài tự do, độ
vng góc và lực đàn hồi của lị xo. Nếu phép đo dưới
giới hạn. Thay thế lò xo.
Giới hạn chiều dài tự do: 49.1mm.
Giới hạn độ vng góc: 4mm.
Giới hạn lực đàn hồi: 710N.

10


2.1.3.2 Lắp
Chú ý: Khi lắp tiến hành các bước ngược lại với
trình tự tháo.
a) Lắp ráp các chi tiết cụm nắp ly hợp
Để lắp cụm chi tiết nắp ly hợp, ta sử dụng dụng cụ
chuyên dùng bộ lắp nắp ly hợp nén mâm ép, cơ cấu
đòn bẩy đĩa ép ly hợp và nắp ly hợp lại với nhau. Sau
đó gắn các bu lông và đai ốc vào.[1]
Chú ý: Căn chỉnh nắp ly hợp và mâm ép sao cho
các dấu ghi nhớ trên chúng thẳng hàng với nhau.
b) Lắp đặt đĩa ma sát ly hợp và cụm nắp ly hợp
Để lắp đĩa ly hợp và cụm nắp ly hợp vào bánh đà sử
dụng dụng cụ chuyên dùng trục định tâm căn chỉnh ly
hợp.
Chú ý: Đảm bảo hướng lắp đặt chính xác của
đĩa ly hợp (Có thể nhìn thấy mặt mã số đóng dấu

theo như hình).
Khi lắp cụm nắp ly hợp, phải căn chỉnh các lỗ trên
cụm nắp ly hợp trùng với các chốt định vị trên bánh
đà. Giữ gắn kết tổ hợp nắp ly hợp với nhau bằng cách
sử dụng bu lơng đai ốc chặn và vịng đệm trơn, sau đó
tiến hành đặt cả cụm gắn lên bánh đà.
Lưu ý khi lắp: Bôi mỡ vào các bề mặt trượt, tiếp
xúc của cơ cấu đòn bẩy đĩa ép ly hợp.

11


Chú ý: Bôi một lượng mỡ tối thiểu lên các chi
tiết quay để tránh nhiều mỡ bắn vào lớp ma sát do
lực ly tâm khi ly hợp quay.
2.1.4 Hư hỏng và cách khắc phục
Bảng 2.3: Hư hỏng và cách khắc phục của ly hợp [1]
Triệu chứng

Nguyên nhân có thể xảy ra

Cách khắc phục

Ly hợp không Hư hỏng cơ cấu điều khiển
ngắt đúng

•

Rị rỉ đường dầu


•

cách

Sữa chữa hoặc thay
thế bộ phận bị lỗi

•

Lọt khí trong đường dầu

•

Xả gió đường dầu

•

Hành trình bàn đạp ly hợp khơng đúng

•

Điều chỉnh

Hư hỏng ly hợp
•

Vịng bi hỏng hay bơi trơn kém

•


Thay hoặc bơi trơn

•

Bạc nhả ly hợp hỏng

•

Thay thế bạc nhả

•

Độ cao cần tách khơng đúng hoặc cần tách

•

Điều chỉnh độ cao

hỏng

hoặc thay thế

•

Đĩa ly hợp hỏng hoặc bị biến dạng

•

Thay cụm đĩa ly hợp


•

Các then hoa chốt trục trong bánh răng truyền

•

Sửa chữa hoặc thay

động và moay-ơ ly hợp bị mịn hay rỉ sét
•
Ly hợp trượt

Đĩa ép bị biến dạng hoặc hỏng

thế bộ phận bị hỏng
•

Mài hoặc thay thế

Hư hỏng cơ cấu điều khiển
•

Lị xo hồi vị của bàn đạp ly hợp mất đàn hồi

•

Thay thế

•


Chuyển động trượt kém của piston hoặc vịng

•

Thay thế bộ phận lỗi

•

Tháo và làm sạch

bít piston xy lanh chính
•

Tắc nghẽn đầu ống dầu vào/ra xy lanh chính

12


Cơ cấu ly hợp bị lỗi
•

Độ cao cần tách khơng đúng

•

Điều chỉnh

•

Đĩa ép mất đàn hồi


•

Thay thế lị xo nén

•

Mịn lớp bố ma sát

•

Thay thế

•

Đĩa ly hợp hư

•

Thay thế

•

Bề mặt ma sát đĩa ly hợp bị tơi cứng

•

Loại bỏ bề mặt hoặc
thay thế đĩa


•

Dầu trên mặt đĩa ly hợp

•

Làm sạch hoặc thay
đĩa

•
Ly hợp ăn
khớp khơng
êm

Bánh đà biến dạng hoặc hỏng

•

Mài hoặc thay mới

•

Bơi trơn hoặc thay thế

Hư hỏng cơ cấu điều khiển
•

Bàn đạp ly hợp gặp trục trặc

Hư hỏng cơ cấu đĩa ly hợp

•

Đinh tán trên đĩa ma sát lỏng

•

Thay thế đĩa ma sát

•

Then trượt ly hợp chuyển động trươt kém

•

Điều chỉnh hoặc bơi
trơn then

•

Lị xo giảm chấn trên đĩa ly hợp mất đàn hồi

•

hoặc hỏng
Ly hợp phát

•

ra tiếng ồn
khi khơng ăn


hợp

Bạc dẫn hướng tại cụm ly hợp mịn, hỏng

•

hoặc bơi trơn kém
•

Thay thế cụm đĩa ly

Thay thế hoặc bơi
trơn

•

Bạc tách ly hợp mịn

Thay thế hoặc bơi
trơn

khớp
Ly hợp phát

•

Chốt trục moay-ơ ly hợp mịn

•


Thay thế

ra tiếng ồn

•

Lị xo nén mất đàn hồi

•

Thay lị xo mới

khi ăn khớp

•

Tốc độ khơng tải thấp

•

Điều chỉnh

13


2.2 Hộp số
2.2.1 Giới thiệu chung
Hộp số thực hiện chức năng thay đổi mô-men xoắn được tạo ra bởi động cơ thành
mô-men xoắn mà xe yêu cầu. Mô-men xoắn, hoặc lực dẫn động xe được tăng hoặc giảm

bằng cách dịch chuyển một số nhóm bánh răng ăn khớp nhau trong hộp số. Và vì động cơ
ln quay theo một chiều, nên hộp số cũng thực hiện chức năng thay đổi chiều quay của mômen đầu ra động cơ để xe có thể đi lùi khi gài số lùi.[2]

Hình 2.3: Cơ cấu bánh răng và các trục trong hộp số
Các cơ cấu truyền động trong hộp số được giữ ăn khớp với ổ bánh răng bởi bánh răng
ăn khớp không đổi, trục sơ cấp, trục thứ cấp và các bánh răng trên trục trung gian.

14


Chuyển động quay bắt đầu từ ổ bánh răng trục sơ cấp đến bánh răng ăn khớp không
đổi trên trục trung gian, sau đó được truyền cho tất cả các bánh răng quay tự do trên trục thứ
cấp. Khi cần số điều khiển thay đổi số, chức năng của cụm bộ đồng tốc (BĐT) được thực
hiện qua tác động của cần chuyển số, làm cho ống trượt của bộ đồng tốc trượt khiến bộ đồng
tốc ăn khớp với bánh răng quay trơn trên trục thứ cấp và dẫn dòng truyền cơng suất qua trục
thứ cấp ra ngồi hộp số. Tốc độ và mô-men đầu ra trục thứ cấp được quyết định bởi cần số
chuyển về số nào làm bộ đồng tốc ăn khớp với bánh răng số nào.[2]
2.2.2 Thông số kỹ thuật
Bảng 2.4: Thông số kỹ thuật hộp số trên xe Hyundai HD120 [1]
Mẫu hộp số

KH-10

Kiểu hộp số

Số sàn, điều khiển
từ xa
6.967

Số 1

Số 2
Tỉ số truyền

4.247

Số 3

2.454

Số 4

1.471

Số 5

1.000

Số lùi

6.492

2.2.3 Dụng cụ chuyên dùng
Bảng 2.5: Dụng cụ chuyên dùng cần để sửa chữa hộp số [1]
Tên dụng cụ

Hình

Cơng dụng
Tháo các ổ bánh răng dẫn động và trục
trung gian số lùi


Bộ cảo bánh răng

15


2.2.4 Tháo, kiểm tra và lắp các bộ phận chính
2.2.4.1 Hộp số

Hình 2.4: Các bộ phận của hộp số trên xe Hyundai HD120
1. Bạc tách ly hợp

2. Ống trượt BĐT số 4, 5

3. Bánh răng số 5 và trục sơ cấp

4. Bánh răng số 4

5. Cần chuyển số 4, 5

6. Bánh răng số 3

7. Cần chuyển số 2, 3

8. Nắp bộ điều khiển

9. Bánh răng số 2

10. Bánh răng số 1


11. Cần chuyển số 1 và lùi 12. Bánh răng số lùi

13. Trục thứ cấp

14. Trống phanh đỗ xe

16. Trục trung gian

17. Ống trượt BĐT số 2, 3 18. Moay-ơ ly hợp số 3, 4

19. Bánh răng trung gian số 4

15. Ống trượt BĐT số 1, lùi

20. Vỏ hộp số
16