Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích
A. Soạn bài Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích ngắn gọn :
Thực hành
a. Chuẩn bị
Câu hỏi (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
- Đọc lại truyền thuyết Thánh Gióng; ghi lại những sự kiện chính; tưởng tượng về
nhân vật Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào (trong đó
có cách kết thúc truyện).
Trả lời:
- Sự việc chính:
(1) Sự ra đời của Gióng;
(2) Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc;
(3) Gióng lớn nhanh như thổi;
(4) Gióng vươn vai thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra
trận đánh giặc;
(5) Thánh Gióng đánh tan giặc;
(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt bỏ lại, bay về trời.
(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.
(8) Những dấu tích cịn lại của chuyện Thánh Gióng.
- Suy nghĩ về những chi tiết, hình ảnh, từ ngữ biểu cảm có thể thêm vào
+ Mở đầu:
Ngày xửa ngày xưa, vào thời vua Hùng Vương thứ mười sáu, có một đơi vợ
chồng tuy đã già nhưng vẫn chẳng có lấy một mụn con. Hai ông bà lão nổi tiếng
là người hiền lành, đôn hậu ở làng Gióng nhưng khơng hiểu sao lại chịu sự
khơng may mắn như vậy. Cho đến một ngày, khi bà lão đi ra đồng thì chợt thấy
một dấu chân to khổng lồ. Lấy làm ngạc nhiên, bà lão đưa chân mình vào ướm
thử để đo xem dấu vết chân đó to đến cỡ nào. Thời gian thấm thốt trơi đi, bà lão
chẳng còn nhớ đến vết chân ngày xưa nữa thì bỗng một ngày bà có thai....
+ Kết thúc:
Khi trời đất đã sạch bóng giặc, Gióng phi ngựa bay về núi Sóc, cởi bỏ áo

giáp sắt, vái tạ mẹ rồi bay về trời. Sau khi thắng trận, để nhớ ơn người anh hùng,
vua Hùng sai lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong Gióng làm Phù Đổng Thiên
Vương, phong mẹ Gióng là Thánh Mẫu Bảo Vương, cho làng có xóm Ban nơi
Gióng sinh ra được đặt tên là làng Phù Đổng.


Hiện nay vẫn còn đền thờ ở làng Phù Ðổng, tục gọi là làng Gióng. Mỗi năm đến
tháng tư làng mở hội to lắm. Người ta kể rằng những bụi tre đằng ngà ở huyện
Gia Bình vì ngựa phun lửa bị cháy mới ngả màu vàng óng như thế, cịn những vết
chân ngựa nay thành những hồ ao liên tiếp. Người ta cịn nói khi ngựa thét lửa, lửa
đã thiêu cháy một làng, cho nên làng đó về sau gọi là Làng Cháy.
b. Tìm ý và lập dàn ý
Câu hỏi (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
- Tìm ý bằng cách đặt ra và trả lời các câu hỏi như:
+ Truyền thuyết Thánh Gióng kể lại chuyện gì?
+ Truyện có những sự kiện và nhân vật chính nào?
+ Diễn biến của cân chuyện (mở đầu phát triển, kết thúc) ra sao?
+ Có thể thêm, bớt những chỉ tiết, hình ảnh,... của truyện này như thế nào?
+ Truyện gợi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?
Trả lời:
- Truyền thuyết Thánh Gióng kể lại truyện về người anh hùng làng Gióng một
mình đánh đuổi giặc Ân bảo vệ nước nhà
- Diễn biến của cân chuyện (mở đầu phát triển, kết thúc) dựa theo các sự kiện
chính như đã nêu ở phần chuẩn bị
- Có thể thêm bớt, thay đổi từ ngữ, cách đặt cây, thêm một vài chi tiết có yếu tố
miêu tả, biểu cảm hoặc tưởng tượng thêm cái kết khác cho câu chuyện hấp dẫn hơn
- Truyện cho em lòng biết ơn những người anh hùng đã xả thân bảo vệ hịa bình
đất nước, tinh thần u nước quyết tâm xây dựng và bảo vệ non sông đất Việt
c. Viết
Câu hỏi (trang 29 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Dựa vào dàn ý, viết thành bài văn kể

về truyền thuyết Thánh Gióng. Tham khảo đoạn văn kể lại sự kiện trong bảng sau
và viết lời kể cho các sự kiện tiếp theo:
Sự việc chính
Lời văn của em
Hồn cảnh ra
đời
khác
thường
của
Gióng
Gióng xin đi
đánh giặc và
lớn nhanh như


thổi
Gióng ra trận
đánh giặc
Giặc tan, Thánh
Gióng
cưỡi
ngựa sắ bay về
trời
Vua ghi nhớ
cơng ơn Thánh
Gióng
Gióng cịn để
lại nhiều dấu
tích
Trả lời:

Sự việc chính
Hồn cảnh ra
đời
khác
thường
của
Gióng

Lời văn của em
Tương truyền rằng vào thời vua Hùng Vương thứ sáu,
có một đơi vợ chồng già chăm chỉ làm ăn sinh sống ở làng
Gióng. Thế nhưng hai người mãi chẳng có lấy một mụn
con. Vì tuổi đã cao mà chưa có con nên ước muốn lớn lao
nhất của họ chính là có một đứa con. Cho đến một ngày,
khi bà lão đi ra đồng thì chợt thấy một dấu chân to khổng
lồ. Lấy làm ngạc nhiên, bà lão đưa chân mình vào ướm thử
để đo xem dấu vết chân đó to đến cỡ nào. Thời gian thấm
thốt trơi đi, bà lão chẳng cịn nhớ đến vết chân ngày xưa
nữa thì bỗng một ngày bà có thai. Hai vợ chồng bà lão
mừng lắm, phúc đức bao lâu nay đã được đền đáp lại.
Kì lại ở chỗ là tận mười hai tháng bà mới sinh ra một
cậu bé khôi ngô, tuấn tú. Hai ông bà vô cùng mừng rỡ khi
sinh được con thế nhưng lại lo lắng, buồn bã không hiểu
sao. Ấy là kể từ khi ra đời, đứa trẻ đó lại chẳng biết nói,
cũng khơng biết cười, khơng biết đi, chỉ đặt đâu thì nó nằm
đấy. Thật chẳng giống một đứa bé bình thường một chút
nào!


Gióng xin đi

đánh giặc và
lớn nhanh như
thổi

Gióng ra trận
đánh giặc

Lúc bấy giờ, giặc Ân tràn sang xâm lược nước ta khiến
ai nấy cũng đều khiếp sợ. Chúng khiến cho đời sống nhân
dân vô cùng khổ cực, ép đất nước lúc này rơi vào tình cảnh
khốn khổ. Nhà vua sai sứ giả đi rao tin khắp nơi, hi vọng
có thể tìm được người tài đứng lên cứu giúp đất nước. Sứ
giả đi rao tin và khi đến làng Gióng thì có tin mừng. Nghe
tiếng sứ giả, cậu bé bỗng nhiên cất tiếng gọi mẹ: "Mẹ ơi,
mẹ hãy mời sứ giả vào đây cho con". Thấy đứa con mình
suốt bao nhiêu ngày tháng khơng nói, khơng cười bỗng
dưng hơm nay lại cất tiếng gọi mẹ, hai ông bà lão vừa ngạc
nhiên vừa mừng rỡ, liền mời sứ giả vào ngay.
Khi sứ giả vào nhà, cậu bé đã ngay lập tức yêu cầu sứ
giả hãy về chuẩn bị đủ những vũ khí để đi đánh giặc: Ngựa
sắt, áo sắt và tấm giáp sắt để phá tan lũ giặc xâm lược. Sứ
giả liền nghi ngờ liệu một đứa trẻ có thật sự cứu giúp đất
nước hay khơng. Thế nhưng cũng mừng rỡ vì đã có người
dám đứng lên chống giặc, liền vội về tâu lên cho nhà vua
chuẩn bị. Nhà vua cũng đồng ý theo lời của cậu bé. Lạ lùng
thay, Thánh Gióng từ khi gặp được sứ giả của nhà vua thì
lớn nhanh như thổi, cơm cha mẹ thổi bao nhiêu cậu ăn
cũng không đủ no, quần áo chẳng mấy chốc đều chật hết
cả. Cậu cứ ăn mãi ăn mãi mà vẫn cứ địi ăn thế nên dân
làng cùng nhau góp gạo ni cậu. Ai nấy cũng hi vọng cậu

sẽ giúp đất nước yên ổn trở lại. Cậu bé chẳng mấy chốc
hóa thành một chàng trai cao lớn, khỏe mạnh, khí thế ngút
trời.
Giặc vừa đến núi Trâu cũng là lúc nhà vua sai người
đem đến đủ cả những thứ mà Gióng yêu cầu. Khốc lên
mình áo giáp sắt, tay cầm roi sắt và cưỡi ngựa sắt, Thánh
Gióng bỗng trở thành một tráng sĩ mình cao hơn trượng,
oai phong lẫm liệt. Trước khi đi, cậu cảm ơn đức sinh
thành của cha mẹ, cảm ơn làng xóm đã góp phần ni lớn
mình. Nhảy lên mình ngựa, ngứa hí dài vang dội khắp đất
trời, Thánh Gióng lên đường đi đánh giặc.


Giặc tan, Thánh
Gióng
cưỡi
ngựa sắ bay về
trời
Vua ghi nhớ
cơng ơn Thánh
Gióng

Cậu đi đến đâu đánh bại quân giặc đến đấy. Thánh
Gióng đón đầu chúng, đến những nơi có giặc, khơng để
đường lui cho kẻ thù. Khi roi sắt gãy, Gióng liền nhổ
những cụm tre bên đường, quật ngã bọn giặc ngoại xâm.
Chẳng mấy chốc, một mình Thánh Gióng đã tiêu diệt tồn
bộ qn giặc.
Một hồi, ngựa của Thánh Gióng đã đến chân núi Sóc Sơn,
Thánh Gióng liền cởi bộ giáp sắt đang mặc trên người ra

mà bay thẳng lên trời.

Để nhớ đến cơng lao của Thánh Gióng, nhà vua đã cho
người lập đền thờ của vị tướng này tại quê nhà của ơng là
làng Gióng. Cho đến nay, vẫn cịn rất nhiều dấu tích năm
xưa cịn lưu lại và cứ tháng tư hằng năm, người ta vẫn
thường đến đền thờ Phù Đổng Thiên Vương để tưởng nhớ
ơng.
Gióng cịn để Người ta vẫn thường truyền tai nhau những dấu tích mà
lại nhiều dấu tráng sĩ và ngựa sắt đã đánh tan giặc Ân, đó là tre đằng
tích
ngà, những ao hồ liên tiếp…
Bài làm tham khảo
Từ thuở còn thơ bé, ta đã được nghe bao câu chuyện kể của bà, của mẹ về
lịch sử hào hùng, về những truyền thuyết ly kỳ. Và có lẽ ai khi ấy cũng mang trong
mình niềm tự hào và ngưỡng mộ những vị anh hùng trong truyền thuyết của dân
tộc. Thánh Gióng là một vị anh hùng oai phong như thế. Truyền thuyết Thánh
Gióng là truyền thuyết vô cùng hấp dẫn kể về người anh hùng này.
Truyền thuyết kể lại rằng: Đời Hùng Vương thứ sáu, ở một ngơi làng nọ bên
sơng Hồng, có hai vợ chồng nơng dân, vừa chăm chỉ làm ăn lại có tiếng phúc đức
nhưng đến lúc sắp về già mà vẫn chứa có lấy một mụn con. Một ngày kia, bà vợ ra
đồng như thường ngày, trông thấy một vết chân to, bèn đặt chân mình vào ướm
thử. Về nhà bà liền mang thai, hai vợ chồng vô cùng vui mừng. Nhưng khơng
giống những người khác, chín tháng mười ngày qua đi, bà mang thai mười hai
tháng mới sinh ra một cậu bé mặt mũi khơi ngơ, đặt tên là Gióng. Điều kỳ lạ nữa là
Gióng lên ba tuổi vẫn chẳng biết nói, chẳng biết cười, đặt đâu nằm đó, hai vợ
chồng vừa buồn vừa lo lắng.


Cũng năm ấy, giặc Ân đem quân sang xâm lược bờ cõi nước ta, gây nên bao

nhiêu tội ác, dân chúng vô cùng lầm than, khổ sở. Xét thấy thế giặc mạnh, nhà vua
bèn sai người đi khắp cả nước tìm người hiền tài cứu nước. Sứ giả đi đến mọi nơi,
đi qua cả làng của Gióng. Nghe tiếng rao “Ai có tài, có sức xin hãy ra giúp vua cứu
nước”, Gióng đang nằm trên giường bỗng cất tiếng nói đầu tiên:
- Mẹ ơi! Mẹ ra mời sứ giả vào đây cho con.
Thấy vậy, bà mẹ rất bất ngờ vui mừng, vội đi ra mời sứ giả vào nhà. Gióng yêu
cầu sứ giả về tâu với vua, chuẩn bị đầy đủ ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để cậu đi
đánh giặc.
Kỳ lạ hơn, sau khi sứ giả trở về, Gióng ăn rất khỏe và lớn nhanh như thổi. Cơm
ăn bao nhiêu cũng không no, áo vừa mặc xong đã sứt chỉ. Mẹ cậu nuôi không đủ
đành nhờ đến hàng xóm láng giềng. Bà con biết chuyện nên cũng rất phấn khởi,
ngày đêm tấp nập nấu cơm, đội cà, may vá cho cậu rất chu đáo. Ai cũng hy vọng
Gióng sớm ngày ra giết giặc giúp nước, trừ họa cho dân.
Ngày ấy, giặc vừa đến sát chân núi Trâu thì sứ giả cũng kịp mang vũ khí tới.
Gióng bèn vươn vai đứng dậy, lập tức trở thành một tráng sĩ, khoác áo giáp, cầm
roi sắt, chào mẹ và dân làng rồi nhảy lên ngựa. Cả người cả ngựa lao vun vút ra
trận.
Trên chiến trường, Gióng tung hồnh ngang dọc, tả đột hữu xung, giặc chết
dưới tay như ngả rạ. Bỗng gậy sắt gãy, Gióng nhanh như chớp nhổ tre bên đường
làm vũ khí mới. Giặc sợ hãi chạy trốn, dẫm đạp lên nhau mà chết. Khi trời đất đã
sạch bóng giặc, Gióng phi ngựa bay về núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt, vái tạ mẹ rồi
bay về trời.
Vua phong hiệu cho cậu là Thánh Gióng, nhân dân lập đền thờ phụng, ghi nhớ
công ơn. Nhiều đời sau người ta còn kể, khi ngựa sắt thét ra lửa, lửa đã thiêu trụi
một làng. Đến nay làng ấy gọi là làng Gióng. Những vết chân ngựa in xuống ngày
xưa nay đã thành những ao hồ to nhỏ nối tiếp nhau, là di tích minh chứng cho
chiến cơng oanh liệt của Thánh Gióng.
Nhiều thời đại qua đi, truyền thuyết người anh hùng Thánh Gióng vẫn được lưu
giữ và truyền tụng mãi trong dân gian, từ thế hệ này qua thế hệ khác. Thánh Gióng
chính là biểu tượng cho ước mơ, sức mạnh bảo vệ đất nước của nhân dân ta.

d. Kiểm tra và chỉnh sửa
- Kiểm tra lại dàn ý và bài làm của mình
- Khắc phục các lỗi.


B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Viết bài văn kể lại một truyền
thuyết hoặc cổ tích:
- Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích là dùng lời văn của mình kể lại nội
dung một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích đã học (hoặc đã đọc, đã nghe).
- Viết bài văn kể lại truyện truyền thuyết, cổ tích khơng phải là chép lại ngun
văn câu chuyện trong sách. Người kể có thể thay đổi từ ngữ, cách đặt câu; thêm
một vài chi tiết; thêm các yếu tố miêu tả, biểu cảm hoặc nêu ra một kết thúc khác
theo hình dung, tưởng tượng của mình.
- Lựa chọn truyện: Nếu đề bài không yêu cầu kể một truyện nhất định, em nên
chọn một truyện em thích.