TRƯỜNG TIỂU HỌC XUÂN PHỔ


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
1. Đọc bài văn Cái cối tân (SGK tr 143-144) và trả lời
câu hỏi:


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật

a. Bài văn tả cái gì?
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều
gì?
c. Các đoạn mở bài, kết bài đó giống với những cách mở
bài, kết bài nào đã học?
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?

NHĨM ĐƠI


a. Bài văn tả cái gì?

Cái cối xay
gạo bằng tre


MÁY XÁT GẠO

Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên điều
gì?
Mở bài: Cái cối xinh xinh xuất hiện như một giấc mộng
ngồi chễm chệ giữa gian nhà trống.
Giới thiệu cái cối


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
b. Tìm các phần mở bài, kết bài. Mỗi phần ấy nói lên
điều gì?
Kết bài: Cái cối xay cũng như những đồ dùng đã sống
cùng tôi – cái võng, cái chiếu manh, cái mâm gỗ, cái giỏ
cua, cái chạn bát, cái giường nứa… - tất cả, tất cả chúng
đều cất tiếng nói: “Chúng tơi được sống cùng với tuổi
thơ anh. Chúng tơi hồn tồn khơng muốn nhờ vả anh
cái gì. Chúng tơi chỉ muốn theo dõi từng bước anh đi”.
Tình cảm thân thiết giữa các đồ vật trong nhà với bạn
nhỏ.


CÁI VÕNG ĐAY
CÁI CHẠN BÁT

CÁI MÂM GỖ


Tập làm văn

Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
c. Các đoạn mở bài, kết bài đó giống với những cách
mở bài, kết bài nào đã học?
Giống các kiểu mở bài trực tiếp, kết bài mở rộng trong văn
kể chuyện.


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?
Đoạn 1:
cái vành
cái áo
hai cái tai
lỗ tai
dăm cối
hàm răng cối
đầu cần
cần cối
dây thừng
cái chốt
bộ phận lớn

 Tả hình dáng
cái cối.

từ ngồi
phần chính

bộ phận nhỏ

vào trong
phần phụ


9. dây thừng
6. cần cối
3. cái tai

7. đầu cần

8. cái chốt
4. lỗ tai

2. cái áo
5. hàm răng
1. cái vành


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
d. Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như thế nào?
Đoạn 1:
Đoạn 2:
- Tả công dụng của cái cối.
Xay lúa, tiếng cối làm vui cả xóm.


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
* Tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh

- chắc như nêm .
- cái chốt bằng tre mà rắn như đanh
* Các hình ảnh nhân hóa
- cái tai tỉnh táo để nghe ngóng. .
- cái cối xay, cái võng đay…tất cả, tất cả chúng nó đều cất
tiếng nói.


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
*Khi tả một đồ vật, ta cần tả những gì?

Tả bao qt tồn bộ đồ vật.
Khi
Miêu
tả

Tả những bộ phận có đặc điểm nổi bật.
Thể hiện tình cảm với đồ vật.


Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
Ghi nhớ :

ểu
ki
eo
th ng
ộ
KB ở r

m

KB
t
kh heo k
ôn
g m iểu
rộn
ở
g

kiểu
o
e
h
t
MB
trựctiếp

ghĩ
n
cảm xét
u
ê
N
hận
n
c
hoặ


đồ
ệu ả
i
th ẽ t
i
iớ ật s
G v

CẤU
CẤU
TẠO
TẠOBÀI
BÀI
VĂN
VĂN
MIÊU
MIÊUTẢ
TẢ
ĐỒ
ĐỒVẬT
VẬT

kiể u
o
e
h
t
B
M
gián tiếp


ao
b
Tả

át
u
q

Tả nh
ững
bộ ph
ận
có đặ
c điể
m nổ
i bật


Ở phần thân bài tả cái trống trường, một học sinh đã viết:
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào
cũng chễm chệ trên một cái giá gỗ kê ở trước phịng bảo
vệ. Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều
chằn chặn, nở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu. Ngang lưng
quấn hai vành đai to bằng con rắn cặp nong nom rất
hùng dũng. Hai đầu trống được bịt kín bằng da trâu
thuộc kĩ, căng rất phẳng.
Sáng sáng đi học tới gần trường, tôi nghe tiếng ồm
ồm giục giã “Tùng! Tùng! Tùng!” là chúng tôi rảo bước
cho kịp giờ vào học. Vào những lúc tập thể dục, anh trống

lại “cầm càng” cho chúng tôi theo nhịp “Cắc, tùng! Cắc,
tùng!” đều đặn. Khi anh ta “xả hơi” một hồi dài là chúng
tôi cũng được “xả hơi” sau một buổi học.


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
LUYỆN TẬP:
a. Tìm câu văn tả bao quát cái trống?
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả?
c. Tìm những từ ngữ tả hình dáng, âm thanh của cái trống?
d. Viết thêm phần mở bài và kết bài để bài văn hoàn chỉnh.


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
a. Tìm câu văn tả bao quát cái trống.
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả?
c. Tìm những từ tả hình dáng, âm thanh của cái trống?
d. Viết thêm phần mở bài, kết bài để bài văn hoàn chỉnh.



Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
a. Tìm câu văn tả bao quát cái trống?
Anh chàng trống này tròn như cái chum, lúc nào cũng
ngồi chễm chệ trên một cái giá gỗ kê trước phòng bảo vệ.
b. Nêu tên những bộ phận của cái trống được miêu tả?



Mình trống

Ngang
lưng trống

Đầu trống


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
c. Tìm những từ tả hình dáng, âm thanh của cái trống.
•Hình dáng:
- Trịn như cái chum.
- Mình anh ta được ghép bằng những mảnh gỗ đều chằn
chặn, nở ở giữa, khum nhỏ lại ở hai đầu.
- Ngang lưng quấn hai vành đai to bằng con rắn cạp nong,
nom rất hùng dũng.
- Hai đầu bịt kín bằng da trâu thuộc kĩ, căng rất phẳng.
•Âm thanh:
Tiếng trống ồm ồm giục giã “Tùng !Tùng!Tùng !”
- Trống “cầm càng” theo nhịp “Cắc, tùng ! Cắc, tùng !”
đều đặn.
- Trống “xả hơi” một hồi dài


Tập làm văn
Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
d. Hãy viết tiếp thêm phần mở bài và kết bài để thành bài
văn hoàn chỉnh.

VD: Mở bài
Anh chàng trống là người bạn thân thiết nhất với
tôi trong những năm cắp sách đến trường.
Ở trường, cái gì đối với tơi cũng gắn bó thân
thương nhưng có lẽ anh chàng trống là người bạn mà
tôi yêu quý nhất
VD: Kết bài:
Tạm biệt anh trống đám học trị chúng tơi ra về.
Kì nghỉ hè đã đến rồi, phải chia tay với anh trống tôi
buồn lắm. Tôi mong mỏi ngày tựu trường đến nhanh để
gặp lại anh trống, người bạn thân yêu của tôi.