Trường Đại học ngoại thương
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
Bộ môn Chuyển giao công nghệ
----------***---------
TIỂU LUẬN
Đề tài : Công nghệ xuất khẩu gạo
Giảng viên : thầy Đinh Hoàng Minh
Sinh viên thực hiện : Nhóm Tiềm năng Việt
Phùng Thị Thanh Dung
Hoàng Thị Diệp
Vũ Thanh H ương
Nguyễn Hoàng Liên
Nguyễn Phương Liên
Chu Thị Trang
Mạc Thị Sen
` Lớp : Anh 3 - CĐ K2
1
I - Lý do lựa chọn đề tài :
Nhu cầu gạo trên thế giới đang tăng mạnh. Dự báo những năm tới
nhu cầu gạo trên thị trường thế giới vẫn rất bức xúc. Tình hình bất ổn về
chính trị ở các nước Trung Đông, châu Phi và lũ lụt, hạn hán xảy ra ở
nhiều nước, đã làm xuất hiện xu hướng tăng cầu. Trong khi đó các nước
xuất khẩu gạo lớn đều chịu ảnh hưởng của Elnino, chưa có khả năng tăng
sản lượng nên nguồn cung không tăng. Đối với Việt Nam, hạn hán, lũ lụt,
sâu rầy vẫn còn là những thách thức lớn và sẽ ảnh hưởng đến sản xuất lúa
trong những năm tới. Để đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, đảm bảo vệ sinh
an toàn thực phẩm, nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập thì
đầu tư cải tiến dây chuyền công nghệ là một hướng đi hiệu quả..
Sản lượng gạo chưa đáp ứng được nhu cầu, chất lượng chưa cao
và không ổn định : chính vì thế yêu cầu đặt ra là cần phải chú trọng phát
triển công nghệ chế biến gạo để có thể đáp ứng được nhu cầu trong nước
nói riêng cũng như trên thế giới nói chung.
2
II - Khái quát về nghành và thực trạng :
* Trên thế giới : Hiện nay nguồn cung gạo đang kham hiếm, giá
trên thị trường quá cao :
Tại Thái Lan: Giá gạo xuất khẩu của Thái lan trong tháng 12/07
vẫn tiếp tục ở mức cao. Bên cạnh đó, mặc dù nông dân đã bắt đầu
vụ thu hoạch mới nhưng việc thu mua gạo trong nước vẫn rất khó
khăn. Các thương gia dự báo nhu cầu mới từ Philippine và
Indonexia chắc chắn sẽ gây sức ép hơn nữa tới nguồn cung gạo
tấm các loại. Do nhu cầu mạnh, khối lượng gạo xuất khẩu của
Thái Lan trong 11 tháng đầu năm 2007 tăng 24% so với năm
2006 nhờ chính phủ nước này tăng cường bán gạo để giảm bớt
lượng gạo tồn kho lớn của mình. Dự báo Thái Lan sẽ vẫn là
nguồn cung cấp chính cho nhu cầu nhập khẩu tăng trong năm
2008 nhờ lượng dự trữ quốc gia còn nhiều, 2 triệu đến 2,5 triệu
tấn. Được hỗ trợ bởi nhu cầu gạo tấm mạnh, cộng với việc tăng
cường xuất khẩu gạo thơm, nhất là sang Trung Quốc, xuất khẩu
gạo Thái Lan năm 2008 sẽ đạt 9 triệu tấn.
Tại Ấn Độ: Ngày 27 tháng 12 năm 2007, Ấn Độ đã tăng giá xuất
khẩu gạo tối thiểu lên mức 500 USD/tấn, lần tăng giá thứ 3 trong
gần 1 năm trở lại đây, từ mức 315 USD/tấn vào tháng 2 năm
2007. Tháng 11 năm 2007, Ấn Độ đã bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo
sang Bangladesh nhưng sau đó đưa ra một số điều kiện và cuối
cùng là tăng giá tối thiểu lên 500 USD/tấn vào ngày 27 tháng 12
năm 2007.
Tại Inđônêxia: Hiện tại, Indonexia đang nỗ lực tăng sản lượng
gạo để đáp ứng nhu cầu lương thực cho 226 triệu dân. Năm 2007,
Indonexia đã sản xuất khoảng 57,05 triệu tấn thóc, thấp hơn mục
tiêu 58,18 triệu tấn năm trước.. Chính phủ Inđônêxia cho phép
nhập khẩu gạo vào bất cứ lúc nào trong năm để tránh tình trạng
thiếu hụt trên thị trường nội địa. Nhập khẩu gạo là một vấn đề
nhạy cảm ở Inđônêxia và trong quá khứ đã từng gây ra làn sóng
phản đối từ phía người nông dân. Chính phủ cũng đã giảm thuế
nhập khẩu gạo. Thêm vào đó, Chính phủ vẫn sẽ cấm tư thương
3
nhập khẩu gạo, và chỉ cho phép nhập khẩu một chủng loại gạo
nhất định như gạo nếp hay gạo dinh dưỡng.
Tham khảo 20 thị trường đạt kim ngạch xuất khẩu gạo lớn
nhất trong năm 2007
Thị trường
Năm 2007 So sánh năm 2006
Lượng (Tấn)
Trị giá
(USD)
Lượng (%) Trị giá (%)
Philippin 1,458,136 466,070,763 -0.52 12.03
Inđônêxia 1,169,429 378,979,955 237.64 255.61
Cu Ba 431,370 167,260,760 -4.80 27.45
Malaixia 376,929 115,867,041 -25.37 -17.14
Bờ Biển Ngà 148,010 45,888,349 -30.69 -13.61
Gana 130,921 39,712,399 13.14 39.15
Ăngôla 115,472 36,202,615 -36.45 -23.86
Singapore 82,390 25,911,742 -16.14 1.63
Nhật Bản 64,640 18,718,676 -60.88 -56.56
Côngô 54,546 16,069,099 -25.14 -13.13
Trung Quốc 42,630 15,903,299 3.12 15.30
Tanzania 50,078 15,564,993 -42.24 -29.20
ĐôngTimo 50,302 15,234,648 1.91 27.61
Nga 38,594 13,209,642 -37.52 -24.05
Nam Phi 36,980 10,908,910 -64.66 -56.20
Papua New
Guinea
32,450 9,468,475 26.76 53.89
Môdămbic 31,250 9,372,850 -13.55 6.86
Iran 31,500 9,315,390 12,500 11,931
Đài Loan 19,521 7,855,140 118.60 237.59
Camêrun 25,942 7,750,236 -41.24 -29.67
Tại Việt Nam: Gạo xuất khẩu cũng liên tục tăng giá do nguồn
cung khan hiếm trong khi nhu cầu thế giới lại rất lớnTheo tổng
4
kết của Xuân Bách, báo Nhân dân số ngày 2/8/2007, trong sáu
tháng đầu năm 2007, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 2,3
triệu tấn, kim ngạch 731 triệu USD, giảm hơn 18% về lượng và
gần 6% về trị giá so cùng kỳ năm trước. Các thị trường nhập
khẩu gạo chủ yếu của Việt Nam vẫn tập trung ở khu vực châu Á
(chiếm 76,58%), phần còn lại là châu Phi (14,32%) và châu Mỹ
(5,9%). Cho đến thời điểm hiện nay, tổng lượng gạo xuất khẩu đã
ký hợp đồng đạt 4,5 triệu tấn (trong đó các hợp đồng thương mại
chiếm khoảng 30%). Cụ thể số lượng đã ký có thời gian giao
hàng từ ngày 1-7 còn khoảng 2,2 triệu tấn, trong đó có khoảng
100 nghìn tấn giao vào đầu năm
Thống kê xuất khẩu gạo
Gạo
Đơn vị
Tăng
trưởng
Nghìn
tấn
1995 1988.0 -
1996 3003.0 51%
1997 3575.0 19%
1998 3730.0 4%
1999 4508.3 21%
2000 3476.7 -23%
2001 3720.7 7%
2002 3236.2 -13%
2003 3810 18%
2004 4063.1 7%
Sơ bộ
2005 5250.3 29%
Tổng cục thống kê, 2007
5
III - Ưu và nhược đểm của ngành xuất khẩu gạo :
Ưu điểm:
- Ngay khi gia nhập WTO, ngành nông nghiệp mà tiêu biểu
là nghành chế biến gạo xuất khẩu đã được đặc biệt chú trọng phát
triển. Đến nay ngành này đã giữ vai trò quan trọng với nền nông
nghiệp nói riêng và với nền kinh tế Việt Nam nói chung. Việt
Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu gạo và liên tiếp từ đó đến
nay chúng ta luôn đứng trong tốp hàng đầu thế giới. Hoạt động
xuất khẩu gạo Việt Nam không chỉ tăng về số lượng mà còn có
tiến bộ về chất lượng và khả năng cạnh tranh trên thị trường
Việc xuất khẩu gạo ở việt nam đang có xu hướng đi lên : Lúa gạo
luôn là mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh truyền thống của Việt
Nam. Từ chỗ đảm bảo lương thực còn là mối lo, đến nay sản
lưọng gạo xuất khẩu của Việt Nam đã tăng cao. Việt Nam vươn
lên xếp thứ hai sau Thái Lan trong dự đoán 10 quốc gia xuất khẩu
gạo hàng đầu thế giới.
- Có nhiều loại gạo chất lượng cao : Gạo 5% tấm Việt Nam
chào bán 376 USD/tấnGạo 25% tấm là 360 USD/tấn (tăng
5,88%) so với tháng trước. Theo kế hoạch năm 2008 cả nước sẽ
xuất khẩu 4,5 triệu tấn gạo các loại với kim ngạch 1,7 tỷ USD,
giữ nguyên lượng nhưng tăng 21,43% về trị giá so với năm 2007.
Giá gạo đang tăng dần: Năm ngoái, xuất khẩu gạo của Việt Nam
tuy giảm về số lượng (2%) so năm 2006 nhưng lại kim ngạch lại
tăng tới 15%. Có được điều này, chủ yếu là do giá gạo xuất khẩu
bình quân của cả năm đã đạt tới 295 USD/tấn, cao hơn mức giá
bình quân của cả năm 2006 tới 41 USD/tấn. Bước vào mùa xuất
khẩu gạo 2008, hầu hết các chuyên gia về lúa gạo đều có nhận
định lạc quan năm nay, gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục
được giá cao. Hồi đầu tháng 1/2008, nếu như gạo 5% tấm còn ở
mức 355 USD/tấn thì tới ngày 4/2, mức giá xuất khẩu của loại
gạo này đã lên tới 400 USD/tấn, tăng hơn so với cùng kỳ năm
ngoái từ 95-100 USD/tấn. Như vậy, đây lại là một mức giá cao
kỷ lục mới của gạo Việt Nam xuất khẩu. Nguyên nhân khiến giá
6
gạo xuất khẩu tăng mạnh là do nhu cầu tăng cao trên thị trường
thế giới. Ngay trong những tháng đầu năm này, nhu cầu nhập
khẩu gạo đã tăng mạnh ở nhiều nước châu Phi và khu vực Trung
Đông. Nhu cầu sử dụng gạo thơm cũng tăng cao ở một số nước ở
khu vực Đông Á để phục vụ tết Mậu Tý.
- Sự đầu tư của chính phủ cả về tài chính và kỹ thuật đã giúp
cho ngành gạo đóng góp 1 tỷ trọng cao trong kim ngạch xuất
khẩu. Việc ký kết, đấu thầu xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp
Việt Nam cũng đang khá thuận lợi. Vừa qua, các doanh nghiệp
Việt Nam đã trúng thầu xuất khẩu 300.000 tấn gạo sang
Philippines nâng tổng số lượng gạo đã ký hợp đồng xuất khẩu ra
nước ngoài trong năm nay lên hơn 700.000 tấn. Tính đến giữa
tháng 2 này, các doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu được
khoảng 160.000 tấn gạo với mức giá tốt. Việc ký kết, đấu thầu
xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang khá
thuận lợi. Vừa qua, các doanh nghiệp Việt Nam đã trúng thầu
xuất khẩu 300.000 tấn gạo sang Philippines nâng tổng số lượng
gạo đã ký hợp đồng xuất khẩu ra nước ngoài trong năm nay lên
hơn 700.000 tấn. Tính đến giữa tháng 2 này, các doanh nghiệp
Việt Nam đã xuất khẩu được khoảng 160.000 tấn gạo với mức
giá tốt.
Công nghệ chế biến xay xát gạo và các sản phẩm về gạo tưong
đối phát triển. Đến nay hầu như tất cả các cơ sở chế biến lúa gạo
trên địa bàn thành phố đều trang bị công nghệ hiện đại, đủ năng
lực chế biến gạo phẩm cấp cao phục vụ nhu cầu xuất khẩu. Đây
là bước phát triển đáng mừng cho ngành công nghiệp thành phố.
Một chuyển biến tích cực khác trong ngành công nghiệp chế biến
lương thực hiện nay là việc xuất hiện nhiều nhà máy có công suất
lớn, khép kín các công đoạn sản xuất từ xay xát đến lau bóng
gạo, giảm chi phí sản xuất ví dụ: Hoài Đức có 75 cơ sở lớn nhỏ
đang sản xuất, chế biến và kinh doanh các sản phẩm từ gạo trong
đó có 50 cơ sở nằm ngoài thị trấn và 25 cơ sở đặt ngay tại thị
trấn, tỉnh Vĩnh Long có trên 600 dây chuyền chế biến lúa gạo có
khả năng xay xát từ 1,2 - 1,3 triệu tấn/năm, trong đó nhiều dây
chuyền được tự động hóa hoàn toàn góp phần nâng cao giá trị hạt
7