BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CHƯƠNG TRÌNH ETEP

TRƯỜNG ĐHSP-ĐH ĐÀ NẴNG

TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN
BỒI DƯỠNG GV PHỔ THÔNG CỐT CÁN/CÁN BỘ
QUẢN LÝ CƠ SỞ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CỐT CÁN
(Bồi dưỡng trực tiếp)

MÔ ĐUN 4
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC THEO HƯỚNG
PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH THCS
MÔN ÂM NHẠC

ĐÀ NẴNG - 2020


BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

ThS. Trương Quang Minh Đức
ThS. Nguyễn Thị Lệ Quyên

ThS. Nguyễn Hoàng Tịnh Uyên
ThS. Nguyễn Thùy Nhung
ThS. Nguyễn Thị Thương Huyền
TS. Nguyễn Văn Thái
ThS. Lê Thị Duyên

ĐHSP – ĐH Đà Nẵng
ĐHSP - ĐH Đà Nẵng
ĐHSP – ĐH Đà Nẵng
ĐHSP – ĐH Huế
ĐHSP – ĐH Thái Nguyên
ĐHSP - ĐH Đà Nẵng
ĐHSP – ĐH Đà Nẵng


MỤC LỤC
BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU ......................................................................................... 1
KÝ HIỆU VIẾT TẮT ...................................................................................................... 1
CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ ............................................................................................... 2
GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN ................................................................. 42
II. MỤC TIÊU CỦA MÔ ĐUN 4 .................................................................................. 42
III. NỘI DUNG CHÍNH CỦA MƠ ĐUN 4 .................................................................. 43
IV. KẾ HOẠCH BỒI DƯỠNG ..................................................................................... 43
4.1. Kế hoạch bồi dưỡng qua mạng ............................................................................... 43
4.1.1. Mục tiêu bồi dưỡng .............................................................................................. 43
4.1.2. Hoạt động bồi dưỡng ............................................................................................ 44
4.2. Kế hoạch bồi dưỡng trực tiếp ................................................................................. 51
4.2.1. Mục tiêu bồi dưỡng .............................................................................................. 51
4.2.2. Hoạt động bồi dưỡng ............................................................................................ 52
4.2.3. Đánh giá cuối khóa học ........................................................................................ 58

4.2.4. Tài liệu tham khảo ............................................................................................... 59
4.2.5. Kế hoạch 3 ngày bồi dưỡng trực tiếp minh họa .................................................... 59
4.3. Ma trận tương qua giữa hoạt động học tập và mục tiêu bồi dưỡng Mô đun 4 ....... 63
TÀI LIỆU ĐỌC………………………………………………………………………………65

NỘI DUNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC
NHÀ TRƯỜNG THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC
SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................... 65
1.1. Các cấp độ của chương trình giáo dục ................................................................... 65
1.1.1. Chương trình giáo dục phổ thông cấp quốc gia .................................................. 65
1.1.2. Kế hoạch giáo dục nhà trường ............................................................................. 69
1.1.3. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường theo hướng phát triển
phẩm chất và năng lực học sinh..................................................................................... 71
1.2. Xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường trung học cơ sở ...................................... 73
1.2.1. Các nguyên tắc xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường trung học cơ sở .......... 73
1.2.2. Định hướng cấu trúc của kế hoạch giáo dục nhà trường trung học cơ sở ........... 75
1.2.3. Quy trình xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường ............................................. 77
1.2.4. Vai trò của Hiệu trưởng, tổ chuyên môn và giáo viên trong việc xây dựng và tổ
chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường ........................................................ 81


1.2.5. Gợi ý tham khảo về khung kế hoạch giáo dục nhà trường trung học cơ sở theo
hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học ...................................................... 85
NỘI DUNG 2 XÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤC MÔN ÂM NHẠC Ở TRƯỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ ................................................................................................... 91
2.1. Khái quát về chương trình giáo dục phổ thơng mơn Âm nhạc .............................. 91
2.1.1. Đặc điểm môn học ............................................................................................... 91
2.1.2. Quan điểm xây dựng chương trình ...................................................................... 92
2.1.3. Mục tiêu chương trình ......................................................................................... 92
2.1.4. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực ......................................................... 93

2.1.5. Nội dung giáo dục môn Âm nhạc ........................................................................ 93
2.1.6. Định hướng về phương pháp giáo dục ................................................................ 94
2.1.6. Đánh giá kết quả giáo dục ................................................................................... 97
2.2. Xây dựng kế hoạch giáo dục môn Âm nhạc........................................................... 97
2.2.1. Khái niệm môn học, kế hoạch giáo dục môn học ............................................... 97
2.2.2. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch giáo dục môn học ..................................... 98
2.2.3. Các nguyên tắc xây dựng kế hoạch giáo dục mơn học ....................................... 99
2.2.4. Vai trị của GV trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục môn học .. 99
2.2.5. Đề xuất cấu trúc và nội dung của kế hoạch giáo dục môn Âm nhạc ................ 100
2.2.6. Quy trình xây dựng kế hoạch giáo dục mơn Âm nhạc ...................................... 102
2.2.7. Tiêu chí đánh giá kế hoạch giáo dục môn học .................................................. 107
2.2.8. Kế hoạch giáo dục minh họa ............................................................................. 109
NỘI DUNG 3. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ/BÀI HỌC ............. 117
3.1. Quan niệm về kế hoạch dạy học chủ đề/bài học .................................................. 117
3.2. Các nguyên tắc xây dựng kế hoạch dạy học chủ đề/bài học theo hướng phát triển
phẩm chất và năng lực HS ........................................................................................... 118
3.3. Định hướng cấu trúc kế hoạch dạy học chủ đề/bài học ........................................ 119
3.4. Quy trình xây dựng kế hoạch dạy học chủ đề/bài học ......................................... 121
3.5. Ví dụ xây dựng kế hoạch dạy học một chủ đề cụ thể ........................................... 125
NỘI DUNG 4. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC CÁ NHÂN
TRONG NĂM HỌC .................................................................................................... 136
4.1. Quan niệm về kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học .................. 136
4.2. Vai trò của kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học ...................... 136


4.3. Các nguyên tắc xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học 138
4.4. Định hướng cấu trúc kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học ....... 139
4.5. Quy trình xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học ......... 147
NỘI DUNG 5. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỰ HỌC VÀ HỖ TRỢ ĐỒNG NGHIỆP
TRONG VIỆC XÂY DỰNG, ĐIỀU CHỈNH VÀ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY

HỌC VÀ GIÁO DỤC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
HỌC SINH CẤP THCS .............................................................................................. 153
5.1. Xây dựng kế hoạch tự học .................................................................................... 153
5.1.1. Khái niệm Kế hoạch tự học ............................................................................... 153
5.1.2. Ý nghĩa của việc xây dựng kế hoạch tự học ...................................................... 153
5.1.3. Nguyên tắc và quy trình xây dựng kế hoạch tự học .......................................... 153
5.1.4. Định hướng cấu trúc của Kế hoạch tự học ........................................................ 155
5.2. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp trong việc “Xây dựng, điều chỉnh và tổ chức
các hoạt động dạy học và GD theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực HS THCS –
mơn Âm nhạc” ............................................................................................................. 156
5.2.1. Tìm hiểu nhu cầu hoặc đánh giá nhu cầu hỗ trợ về “Xây dựng, điều chỉnh và tổ
chức các hoạt động dạy học và GD theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực HS THCS
- Môn Âm nhạc” .......................................................................................................... 156
5.2.2. Xác định mục tiêu hỗ trợ giáo viên đại trà về “Xây dựng, điều chỉnh và tổ chức
các hoạt động dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
HS THCS - Môn Âm nhạc”......................................................................................... 158
5.2.3. Xác định nội dung, phương pháp, phương tiện, xây dựng môi trường học tập 158
5.2.4. Kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp về “Xây dựng, điều chỉnh và tổ chức các hoạt động
dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS - Môn
Âm nhạc” minh họa ..................................................................................................... 160
KỊCH BẢN VIDEO SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN............................................ 164
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 166


KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT

Các từ viết tắt

1

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

GDPT
GV
HĐGD
HS
KHDH
KHGD
AN
KTDH
PPDH
GDPT
GD

Viết đầy đủ
Giáo dục phổ thông
GV
Hoạt động giáo dục
HS
Kế hoạch dạy học
Kế hoạch giáo dục

Âm nhạc
Kĩ thuật dạy học
Phương pháp dạy học
Giáo dục phổ thông
Giáo dục


CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ
Kế hoạch giáo dục nhà trường: Kế hoạch giáo dục của nhà trường là sự cụ thể hóa
tiến trình thực hiện Chương trình GDPT (bao gồm nội dung giáo dục của địa phương)
phù hợp với điều kiện cụ thể về thời gian, đặc điểm của người học, nhân lực, vật lực,…
của nhà trường. Kế hoạch giáo dục của nhà trường được xây dựng hằng năm dựa trên
kế hoạch giáo dục chung và các hướng dẫn trong Chương trình GDPT
Kế hoạch bài học: là kế hoạch dạy học cho một bài học cụ thể, thể hiện mối quan hệ
tương tác giữa GV – HS, giữa HS – HS, giữa GV – HS – môi trường học tập nhằm đạt
được mục tiêu dạy học
Kế hoạch dạy học và giáo dục cá nhân trong năm học: kế hoạch thực hiện các hoạt
động liên quan đến dạy học, giáo dục và tự học, tự bồi dưỡng được đề ra trước mỗi năm
học, được xem như một bản thiết kế hướng tới các mục tiêu giáo dục cần đạt được.
Dạy học tích hợp: là định hướng dạy học giúp HS phát triển khả năng huy động tổng
hợp kiến thức, kĩ năng,...thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau để giải quyết có hiệu quả các
vấn đề trong học tập và trong cuộc sống, được thực hiện ngay trong quá trình lĩnh hội
tri thức và rèn luyện kĩ năng.
Dạy học phân hóa: là định hướng dạy học phù hợp với các đối tượng HS khác nhau,
nhằm phát triển tối đa tiềm năng vốn có của mỗi HS dựa vào đặc điểm tâm - sinh lí, khả
năng, nhu cầu, hứng thú và định hướng nghề nghiệp khác nhau của HS.
Năng lực: là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá
trình học tập, rèn luyện, cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng
và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí,... thực hiện thành cơng
một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể.

Năng lực chung: Là những năng lực cơ bản, thiết yếu để con người có thể sống và làm
việc bình thường trong xã hội; được hình thành, phát triển thông qua tất cả các môn học
và hoạt động giáo dục: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
Năng lực đặc thù: là những năng lực được hình thành, phát triển chủ yếu thơng qua
một số môn học và hoạt động giáo dục nhất định: năng lực ngơn ngữ, năng lực tính tốn,
năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ, năng lực
thể chất.
Phẩm chất: là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử của con người; cùng
với năng lực tạo nên nhân cách con người
Yêu cầu cần đạt: là kết quả mà HS cần đạt được về phẩm chất và năng lực sau mỗi cấp
học, lớp học ở từng môn học và hoạt động giáo dục; trong đó, mỗi cấp học, lớp học sau
đều có những yêu cầu riêng cao hơn, đồng thời bao gồm những yêu cầu đối với các cấp
học, lớp học trước đó


GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MƠ ĐUN
Mơ đun “Xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh Trung học cơ sở” là Mơ đun 4 trong chương trình bồi dưỡng
giáo viên cấp Trung học cơ sở để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018, mà
trước tiên là đội ngũ giáo viên cốt cán.
Nội dung Mô đun tập trung vào các vấn đề: Lý luận chung về xây dựng kế hoạch
dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

42