BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
----------
BÀI TIỂU LUẬN
Đề tài: ĐẠO ĐỨC KINH DOANH CỦA BÁCH
HÓA XANH TRONG MÙA DỊCH COVID 19.
Tên môn học: Đạo đức kinh doanh
Lớp học phần: DHKQ16DTT- Mã lớp học phần: 422000373407
Nhóm: 13
STT
01
02
03
Họ và tên
Phan Thị Phương Uyên
Trương Thanh Trúc
Hà Cẩm Trúc
MSSV
20047381
20112951
19518571
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: Th.S NGUYỄN VĂN PHÚ
TPHCM, ngày 4 tháng 11 năm 2021
Phân công thực hiện nhiệm vụ:
STT
Họ và tên
MSSV
Công việc
Đánh giá
được giao
- Làm word Hoàn thành
- Chương 1 nội dung
- Chương 2 được giao
Chữ
kí
Uyên
1
Phan Thị
Phương Uyên
2047381
2
Trương Thanh
Trúc
2011295
1
- Chương 3
- Chương 4
- Kết luận
Hoàn thành
nội dung
được giao
Trúc
3
Hà Cẩm Trúc
1951857
1
- Chương 5
- Lý do,
mục đích,ý
nghĩa thực
tiễn
Hồn thành
nội dung
được giao
Trúc
Ghi
chú
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
LỜI CẢM ƠN
Tiểu luận có thể được coi là một cơng trình khoa học nho nhỏ. Do vậy để
hồn tất một đề tài tiểu luận là một công việc không phải dễ đối với sinh viên
chúng em. Chúng em phải tổ chức học nhóm và tìm tài liệu trên nhiều
phương diện như giáo trình, sách báo, tài liệu ở các trang thư viện điện tử,
internet… để nghiên cứu. Vì vậy, sau khi hồn tất tiểu luận mơn Đạo đức
kinh doanh này, chúng em xin chân thành cảm ơn:
Nhóm 13 chân thành cảm ơn quý Thầy/Cô khoa Quản Trị Kinh Doanh đã
tạo điều kiện tốt cho chúng em nghiên cứu và học tập. Đặc biệt gửi lời cảm
ơn đến Thầy Nguyễn Văn Phú đã hướng dẫn chúng em cách thức tìm hiểu và
nghiên cứu tiểu luận này. Trong quá trình làm bài tiểu luận này chắc chắn sẽ
không thể tránh khỏi những sai sót, chúng em mong nhận được sự đóng góp
ý kiến của q Thầy/cơ để bài tiểu luận của nhóm được hồn thiện hơn.
LỜI MỞ ĐẦU
Đạo đức kinh doanh là một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu
và cũng là vấn đề gây nhiều hiểu nhằm nhất trong xã hội kinh doanh hiện
nay. Trong vòng hơn 20 năm vừa qua, đạo đức kinh doanh đã trở thành
một vấn đề thu hút được nhiều quan tâm. Ngày nay, các doanh nghiệp
phải đối mặt với sức ép của người tiêu dùng về các hành vi đạo đức, các
quy định pháp luật cũng được thiết kế khuyến khích các hành vi tốt của
doanh nghiệp - từ hoạt động marketing đến bảo vệ môi trường.
Hoạt động kinh doanh tác động đến tất cả các lĩnh vực của cuộc sống
xã hội, nên nhà kinh doanh cũng cần phải có đạo đức nghề nghiệp và
khơng thể hoạt động ngồi vịng pháp luật mà chỉ có thể kinh doanh
những gì pháp luật xã hội khơng cấm. Phẩm chất đạo đức kinh
doanh của nhà doanh nghiệp là một trong những yếu tố cơ bản tạo nên
uy tín của nhà kinh doanh, đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp đạt được những thành công trên thương trường, tồn tại và phát
triển bền vững.
Việc xây dựng đạo đức kinh doanh, trước hết, là trách nhiệm của chính
các doanh nghiệp; đồng thời, đó cũng là trách nhiệm của nhà nước, của
cộng đồng và toàn xã hội. Xây dựng đạo đức kinh doanh là nhiệm vụ cần
được quan tâm, coi trọng nhằm hình thành động lực thúc đẩy việc thực
hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Chính vì điều này mà nhóm
em chọn đề tài “Đạo đức kinh doanh của Bách Hóa Xanh trong dịch bệnh
Covid 19”. Trong q trình làm bài khơng tránh khỏi những thiếu sót,
mong thầy cơ và các bạn đóng góp để bài làm của nhóm em được hoàn
thiện hơn.
Phương pháp nghiên cứu:
Nhận diện các vấn đề đạo đức;
Nghiên cứu các hành vi đạo đức trong kinh doanh;
Xậy dựng đạo đức trong kinh doanh;
Đưa ra biện pháp khắc phục và giải quyết các hạn chế và thiếu sót.
Thơng tin được thu thập từ:
Sách “ Đạo đức kinh doanh & Văn hóa doanh nghiệp” - “PGS.TS.Nguyễn
Mạnh Quân”
I. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid diễn biến phức tạp như hiện nay, ta
thấy nổi lên nhiều quan điểm về đạo đức kinh doanh trong mùa dịch của
doanh nghiệp. Chỉ trong thời gian ngắn đã có rất nhiều vụ việc nói đến sự
vi phạm đạo đức trong kinh doanh của doanh nghiệp. Hơn thế nữa nền
kinh tế còn xuất hiện những doanh nghiệp bán hàng nhái, hàng kém chất
lượng, đặc biệt là hiện tượng tăng giá thành sản phẩm, tính sai tiền cho
khách hàng,… Nhận thức được vai trò của đạo đức trong kinh doanh và
đứng trước những bức xúc của mình khi biết được những vụ việc trên,
nhóm 13 đã chọn đề tài “Đạo đức kinh doanh của Bách Hóa Xanh trong
mùa dịch COVID- 19” để có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này.
II. Mục đích của đề tài
Trên cơ sở làm rõ nội dung chủ yếu đạo đức kinh doanh trong mùa
dịch của Bách Hóa Xanh, qua đó đề ra những giải pháp để góp phần hồn
thiện những hạn chế mà Bách Hóa Xanh đang đối mặt.
III.Ý nghĩa thực tiễn của tiểu luận
Việc nghiên cứu đạo đức trong kinh doanh là hết sức cần thiết việc đi
sâu nghiên cứu, tìm hiểu về đạo đức giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn
để ra quyết định kinh doanh đạt hiệu quả cao, khắc phục những hạn chế.
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH
1. Khái niệm về đạo đức kinh doanh:
1.1. Một số khái niệm:
1.1.1. Khái niệm về đạo đức:
Đạo đức là một truyền thống lâu đời trong xã hội loài người chúng ta, bắt nguồn
từ những niềm tin về tôn giáo, văn hóa và tư tưởng triết học. Đạo đức phản ánh
tính cách của cá nhân và trong thời đại ngày nay thì có thể nói lên tính chất của
một doanh nghiệp, vì doanh nghiệp chính là tập hợp của các cá nhân, khi các cá
nhân trong một cơng ty có đạo đức tốt thì có thể nói lên tính chất của một doanh
nghiệp đó cũng trở nên tốt đẹp hơn. .
Đạo đức là hệ thống quy tắc, tiêu chuẩn, chuẩn mực xã hội mà nhờ đó con người
có thể điều chỉnh hành vi, có cách cư xử cho phù hợp trong giao tiếp giữa người
với người, tôn trọng lẫn nhau từ đó góp phần xây dựng vào sự phát triển tri thức
cho nền văn minh hiện đại.
1.1.2. Khái niệm kinh doanh:
Kinh doanh là tồn bộ (hay một phần) q trình đầu tư từ sản xuất, tiêu thụ đến
cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm được lợi nhuận.
Là hoạt động kinh tế - xã hội thường ngày, trong điều kiện tồn tại nền kinh tế
hàng hóa gồm tổng thể các phương pháp, hình thức và phương tiện mà chủ thể
kinh tế sử dụng để tực hiện các hoạt động kinh tế của mình trên cơ sở vận dụng
quy luật giá trị và các quy luật khác nhằm đạt được mục tiêu vốn sinh lời cao
nhất.
1.1.3. Khái niệm đạo đức kinh doanh:
Có rất nhiều yếu tố để tạo nên sự thành cơng trong kinh doanh, trong số đó phải
kể đến sự ảnh hưởng không nhỏ của vấn đề đạo đức trong kinh doanh. Một thực
tế chỉ ra rằng, đạo đức kinh doanh tỷ lệ thuận với mức độ hiệu quả của hoạt
động kinh doanh. Vì khi có đạo đức trong kinh doanh sẽ góp phần nâng cao vị
thế, tầm quan trọng của việc tuân thủ theo những đạo đức chuẩn mực sẽ giúp
cho doanh nghiệp có được sự tin tưởng từ khách hàng.
Đạo đức kinh doanh là một tập hợp của tất cả các nguyên tắc, chuẩn mực đạo
đức hoặc luật lệ để điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn, kiểm soát hành vi, ứng xử
chuẩn mực và sự trung thực của các chủ thể kinh doanh trong những trường hợp
nhất định.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp tận dụng đạo đức kinh doanh khơng chỉ để giữ
gìn sự trong sạch từ góc độ pháp lý mà cịn như là một phần trong chiến lược
kinh doanh nhằm nâng cao hình ảnh của họ trước cơng chúng. Nó giúp thấm
nhuần và đảm bảo sự tin tưởng giữa người tiêu dùng và các doanh nghiệp phục
vụ họ.
1.1.4. Kinh doanh có đạo đức là như thế nào?
Kinh doanh có đạo đức được xem là các nguyên tắc, quy định được đặt ra buộc
phải tuân theo để tự điều chỉnh hành vi trong kinh doanh như không dụ dỗ, lừa
đảo khách hàng, không đưa sản phẩm khi chưa đảm bảo độ an toàn,… cũng như
nâng cao chất lượng, độ uy tín của doanh nghiệp và ln tận tâm, nhiệt tình và
xem khách hàng là ưu tiên hàng đầu nhưng vẫn có thể đem lại lợi nhuận.
1.1.5. Kinh doanh khơng có đạo đức là như thế nào?
Kinh doanh khơng có đạo đức là hành vi vi phạm đến các chuẩn mực đạo đức,
các nguyên tắc trong kinh doanh, không xem trọng yếu tố an toàn là cấp thiết,
chỉ biết quan tâm đến lợi nhuận mà không màng đến môi trường xung quanh.
Khi đó các hành vi này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự thành công hay thất bại của
một tổ chức.
1.2.
1.2.1.
1.2.2.
Các nguyên tắc và chuẩn mực của đạo đức kinh doanh
Một số nguyên tắc:
Giao dịch bằng cách công bằng, chính trực.
Định giá bán sản phẩm và dịch vụ hợp lý, không tùy tiện tăng giá, không
tăng giá một cách phi lý.
Phục vụ chu đáo, cung ứng sản phẩm có chất lượng cao.
Đối đãi, tơn trọng khách hàng như đối tác bình đẳng của tổ chức kinh tế
cung ứng sản phẩm và dịch vụ.
Hãy chân thật trong cả giao tiếp và hành động.
Duy trì tính liêm khiết cá thể.
Hãy trung thành khuôn khổ các nguyên tắc đạo đức cổ truyền.
Thể hiện lòng từ bi và sự quan tâm thật sự đến hạnh phúc của người khác.
Xây dựng, bảo vệ, gây dựng uy tín và đạo đức tốt cho bản thân cũng như
cho công ty.
Chịu trách nhiệm với hành động và lời ăn tiếng nói chung.
Chuẩn mực của đạo đức kinh doanh:
Tính trung thực, minh bạch
Tính trung thực, minh bạch của doanh nghiệp có thể được hiểu ngắn gọn là
doanh nghiệp hoạt động dựa trên sự trong sạch, không sử dụng các thủ đoạn bất
chính. Doanh nghiệp khơng vì mục đích kiếm lời, gia tăng lợi nhuận mà làm ăn
gian dối, lừa gạt khách hàng và đồng nghiệp. Chữ tín của doanh nghiệp phải
được đặt lên hàng đầu, nhất quán trong kinh doanh, trung thực trong chấp hành
Pháp luật của Nhà nước. Tuân thủ quy định của Nhà nước trong kinh doanh,
Không trốn thuế, sản xuất và kinh doanh những mặt hàng cấm, kinh doanh
những dịch vụ khơng đúng với văn hóa của quốc gia. Không làm giả hàng,
quảng cáo sai sự thật, ăn cắp ý tưởng, vi phạm bản quyền,....
Tôn trọng con người
Đối với nhân viên: Tôn trọng những quyền lợi chính đáng của nhân viên, đáp
ứng những nhu cầu cơ bản, xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, công
bằng, khơng bóc lột sức lao động khuyến khích nhân viên chuyên tâm vào công
việc và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Đối với khách hàng: Đáp ứng nhu cầu của khách hàng, tơn trọng sở thích, nhu
cầu và tâm lý của khách hàng. Khơng vì mục tiêu lợi nhuận mà lừa dối khách
hàng, kinh doanh bất chấp không quan tâm đến sức khỏe của khách hàng và xã
hội.
Đối với đối thủ cạnh tranh: Cạnh tranh lành mạnh, không dùng những biện
pháp, thủ đoạn để tranh giành khách hàng, gia tăng lợi nhuận.
Đặt nhu cầu của khách hàng lên hàng đầu
Các cơng ty xây dựng văn hóa doanh nghiệp với tiêu chí đặt nhu cầu của khách
hàng lên hàng đầu. Đáp ứng nhu cầu và cung cấp những giá trị tốt nhất cho
khách hàng. Tuy nhiên, không phải khách hàng là “thượng để” mà doanh nghiệp
đối xử phi đạo đức với nhân viên như: làm việc quá giờ, đáp ứng những nhu cầu
không cần thiết của khách hàng, chịu đựng sự lạm dụng quyền từ phía khách
hàng,...
Tính trách nhiệm với cộng đồng, xã hội
Doanh nghiệp là một phần của xã hội, vì vậy doanh nghiệp cần có trách nhiệm
với xã hội. Kết hợp kinh doanh và bảo vệ mơi trường khơng vì mục tiêu lợi
nhuận trước mắt mà tàn phá mơi trường. Doanh nghiệp có trách nhiệm đóng góp
một phần, cùng chung tay với Nhà nước giải quyết các vấn đề chung của xã hội.
2. Lợi nhuận
2.1. Khái niệm:
Lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa doanh thu của doanh nghiệp và chi phí mà
doanh nghiệp đó đầu tư vào hoạt động sản xuất để đạt được mức doanh thu ấy.
Lợi nhuận được coi là kết quả tài chính cuối cùng của các hoạt động kinh doanh,
sản xuất… của doanh nghiệp. Nó cũng chính là cơ sở, là nền tảng để đánh giá
hiệu quả kinh tế từ hoạt động của các doanh nghiệp.
Về mặt nguồn gốc: Lợi nhuận chính là biểu hiện của giá trị thặng dư do
lao động của doanh nghiệp tạo ra khi sử dụng hợp lý các nguồn lực.
Về mặt lượng: Lợi nhuận là lượng chênh lệch lớn hơn giữa doanh thu và
chi phí mà các doanh nghiệp bỏ ra để đạt được.
2.2. Vai trò của lợi nhuận:
Đối với doanh nghiệp
- Với bất cứ doanh nghiệp nào, lợi nhuận luôn là mối quan tâm lớn nhất của
họ. Lợi nhuận là yếu tố sống cịn của mỗi doanh nghiệp, khơng thu được
lợi nhuận thì doanh nghiệp khơng thể tồn tại. Nó sẽ phá sản, sẽ bị đào thải
khỏi thị trường cạnh tranh đầy khốc liệt hiện nay. Nói chung, lợi nhuận
chính là thứ quyết định sự tồn vong của doanh nghiệp.
- Có thể nói lợi nhuận tác động đến mọi mặt của doanh nghiệp. Nó trực tiếp
ảnh hưởng tới tình hình tài chính và khả năng thanh tốn của doanh
nghiệp. Chỉ khi có lợi nhuận, họ mới có thể thanh tốn các khoản nợ.
Doanh thu thấp đồng nghĩa rằng “hồi chuông tử thần” đang được gióng
lên với doanh nghiệp đó rồi.
- Lợi nhuận cũng là cơ sở đảo bảo cho việc tái sản xuất của mỗi doanh
nghiệp. Khi hoạt động kinh doanh sinh ra lãi, doanh nghiệp sẽ có được 1
khoản lợi nhuận sau thuế chưa phân phối. Và họ sẽ dùng số tiền ấy để bổ
sung vào nguồn vốn tái đầu tư, từ đó doanh nghiệp có thể mở rộng quy
mơ hoạt động hoặc đổi mới trang thiết bị phục vụ cho sản xuất…
- Lợi nhuận ổn định cũng giúp doanh nghiệp giữ vững được vị thế của
mình trên thị trường và giúp việc vay vốn bên ngoài của họ trở nên dễ
dàng hơn. Lợi nhuận cũng chính là chỉ tiêu để đánh giá năng lực quản lý
và điều hành của người đứng đầu doanh nghiệp.
Đối với người lao động
- Lợi nhuận cao khơng chỉ mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp mà
người lao động cũng được hưởng thêm nhiều cái tốt. Họ khơng chỉ có cơ
hội nhận được mức lương cao hơn, tiền thưởng nhiều hơn mà cảm thấy
vững tin với doanh nghiệp của mình và trở nên nỗ lực hơn, cố gắng hơn
trong công việc.
Đối với nền kinh tế chung
- Lợi nhuận có ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế chung của một quốc gia. Khi
các doanh nghiệp đều làm ăn phát đạt, thu về lợi nhuận cao thì nghiễm
nhiên nền kinh tế của đất nước ấy sẽ ngày càng lớn mạnh. Đó là dấu hiệu
đáng mừng, là niềm mong mỏi của mọi quốc gia trên thế giới này.
- Ngoài ra, chỉ khi các doanh nghiệp thu được lợi nhuận thì Nhà nước mới
có thể tiến hành thu thuế. Đó là sự đóng góp cần thiết để tạo nên ngân
sách quốc gia. Và Nhà nước sẽ dùng số tiền ấy vào những mục đích tốt
như xây dựng điện-đường-trường-trạm, củng cố an ninh quốc phịng.
2.3. Tạo ra lợi nhuận có đạo đức là như thế nào?
Lợi nhuận luôn là yếu tố sống còn và là mục tiêu của mỗi doanh nghiệp. Tuy
nhiên, nếu lợi nhuận kiếm ra được từ những sáng tạo, sự tư duy làm việc, sự cố
gắng, nỗ lực để từ doanh thu bán hàng đến chất lượng sản phẩm đạt hiểu quả cao
thì được xem là lợi nhuận chính đáng. Có đạo đức trong kinh doanh là ln đặt
an tồn, đáp ứng kịp thời và làm thỏa mãn người tiêu dùng từ đó tạo dựng niềm
tin, hỗ trợ nhiệt tình, tìm kiếm khách hàng tiềm năng. Khi đã có được sự tin
tưởng từ khách hàng thì thương hiệu và doanh nghiệp đó mới có thể phát triển
một cách vững mạnh và xúc tiến.
2.4.
Tạo ra lợi nhuận không có đạo đức là như thế nào?
Những cơng ty, doanh nghiệp chỉ chăm chăm kiếm lợi nhuận mà không màng
đến đạo đức như là bán hàng gian dối, sử dụng ngun liệu có hại cho sức khỏe
trong q trình sản xuất sẽ ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ doanh nghiệp và danh
tiếng.
Với mong muốn đạt được lợi nhuận trong thời gian càng sớm càng tốt, khơng ít
doanh nghiệp đã coi vấn đề đạo đức như là một yếu tố phụ, làm ăn theo kiểu “
chộp giật”, hay mang tính “ăn xổi”, điều này dẫn đến hiện tượng làm hàng giả
khá phổ biến trên thị trường.
2.5.
Đạo đức kinh doanh góp phần tạo ra lợi nhuận như thế nào cho doanh
nghiệp?
Những doanh nghiệp cam kết thực hiện các hành vi đạo đức và chú trọng đến
việc tuân thủ các quy định đạo đức nghề nghiệp thường đạt được thành công lớn
về mặt tài chính. Sự quan tâm đến đạo đức đang trở thành một bộ phận trong các
kế hoạch chiến lược của các doanh nghiệp, đây khơng cịn là một chương trình
do các chính phủ u cầu mà đạo đức. .. buộc người ta phải cư xử có đạo đức
các mức độ bổ sung “dung hòa” đạo đức và pháp luật được khái qt qua các
“góc vng xác định tính chất đạo đức và pháp lý của hành vi” Sự tồn vong của
doanh nghiệp không chỉ do chất lượng của bản thân các sản phẩm dịch vụ cung
ứng mà còn chủ yếu do phong cách kinh doanh của doanh nghiệp. Hành vi kinh
doanh thể hiện tư cách của doanh nghiệp, và chính tư cách ấy tác động điều đó
lại được quyết định bởi giá trị, hình ảnh của doanh nghiệp hay “nhân cách” của
doanh nghiệp. Nghĩa vụ đạo đức của một doanh nghiệp được thể hiện rõ thông
qua những nguyên tắc và giá trị đạo đức được tơn trọng trình bày trong bản sứ
mệnh và chiến lược của một doanh nghiệp.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC ĐẠO ĐỨC
KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
1. Thực trạng đạo đức kinh doanh của Việt Nam:
Đạo đức kinh doanh là một vấn đề mới ở Việt Nam. Các vấn đề như đạo đức
kinh doanh, văn hóa kinh doanh, văn hóa doanh nghiệp... mới chỉ nổi lên kể từ
khi Việt Nam thực hiện chính sách đổi mới và tham gia vào q trình quốc tế
hóa và tồn cầu hóa vào năm 1991. Trước đó, trong thời kinh tế kế hoạch tập
trung, những vấn đề này chưa bao giờ được nhắc tới. Trong thời kỳ bao cấp, mọi
hoạt động kinh doanh đều do Nhà nước chỉ đạo, vì thế những hành vi có đạo đức
được coi là những hành vi tuân thủ lệnh cấp trên. Do khan hiếm hầu hết hàng
hóa tiêu dùng, để mua được đã là rất khó, nên khơng ai có thể phàn nàn về chất
lượng hàng hóa. Vì cầu vượt quá cung, chất lượng phục vụ trong mạng lưới
cung cấp vơ cùng thấp nhưng ít người than phiền.
Vào thời điểm đó, các ngành cơng nghiệp của Việt Nam chưa phát triển, có rất ít
nhà sản xuất và hầu hết đều thuộc sở hữu nhà nước, nên không cần quan tâm
đến vấn đề thương hiệu hay sở hữu trí tuệ. Hầu hết lao động đều làm việc cho
nhà nước, nơi mà kỷ luật và chế độ lương thưởng đều thống nhất và đơn giản.
Tìm được việc làm trong cơ quan Nhà nước là rất khó khăn nên khơng có
chuyện đình cơng hay mâu thuẫn lao động. Tuy nhiên, kể từ khi Việt Nam tham
gia quốc tế hóa, có nhiều phạm trù mới được xuất hiện như: quyền sở hữu trí
tuệ, an tồn thực phẩm, đình cơng, thị trường chứng khốn... và vì thế khái niệm
đạo đức kinh doanh trở nên phổ biến hơn trong xã hội.
Lợi nhuâ ̣n của doanh nghiê ̣p luôn gắn liền với đạo đức, mức đô ̣ tăng trưởng lợi
nhuâ ̣n của doanh nghiê ̣p gắn với mức đô ̣ đạo đức. Nếu không hiểu được vai trò
của đạo đức kinh doanh và không có ý thức xây dựng đaọ đức kinh doanh trong
doanh nghiệp, các doanh nghiệp sẽ rất khó đi tới con đường thành công . Sự tồn
vong của doanh nghiệp không chỉ đến từ chất lượng của các sản phẩm - dịch vụ
cung ứng mà còn chủ yếu từ phong cách kinh doanh của doanh nghiệp. Theo
mô ̣t số quan điểm giữa đạo đức kinh doanh và lợi nhuâ ̣n của doanh nghiê ̣p luôn
tồn tại theo tỉ lê ̣ thuận. Chúng ta đang gặp phải một số khó khăn do những thất
bại vốn có của nền kinh tế thị trường sơ khai gây ra và do những yếu kém của
chúng ta trong q trình thực hiện. Trong những khó khăn đó chúng ta muốn
nhấn mạnh thêm những sai lệch trong đạo đức kinh doanh của một số doanh
nghiệp , một số nhà kinh doanh , một số cơ quan quản lí …. Do vẫn đang phải
cố gắng loay hoay cạnh tranh trong nền kinh tế , doanh nghiệp Việt Nam vẫn
chưa tạo dựng cho mình một triết lí kinh doanh chung.
Lối kinh doanh khơng có đạo đức là làm hàng giả, hàng nhái , buôn lậu , lợi
dụng trong kinh doanh, thải chất thải độc ra môi trường…Nhiều nhà kinh doanh
nước ta cịn muốn chạy lợi nhuận mà khơng chú ý đến đạo đức , văn hóa trong
kinh doanh nên dẫn đến thói kinh doanh giả dối , sản xuất hàng hóa kém chất
lượng , tăng giá một cách tùy tiện vì lợi ích riêng , nhập lậu , trốn thuế, … điều
này đã làm tổn thất ngân quỹ nhà nước một cách nghiêm trọng làm ảnh hưởng
đến nền kinh tế đất nước. Không những vậy mà hiện nay ngành công nghiệp
ngày càng phát triển, các công ty nhà máy, xí nghiệp xuất hiện ngày càng nhiều ,
chủ yếu là các nhà doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam và họ đã lợi
dụng những yếu kém trong quy định về bảo vệ môi trường của Việt Nam để sử
dụng những công nghệ sản xuất gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức
khỏe của người lao động và dân cư, nhằm tiết kiệm chi phí.
2. Giải pháp khắc phục đạo đức kinh doanh của các doanh nghiệp tại Việt
Nam:
Xuất phát từ thực trạng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng yếu kém trong thực thi
đạo đức kinh doanh ở Việt Nam, cần đẩy mạnh thực hiện các giải pháp sau:
Hoàn thiêṇ khung luâ ̣t pháp nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho đạo
đức kinh doanh
Nâng cao nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân đối với
các vấn đề đạo đức kinh doanh
Đẩy mạnh các biêṇ pháp khuyến khích doanh nghiêp,
̣ doanh nhân nâng
cao đạo đức kinh doanh
Nâng cao vai trò của các cơ quan bô ̣, ban, ngành, địa phương, tổ chức xã
hơ ̣i, các hơ ̣i và hiêp̣ hơ ̣i có trách nhiệm trong việc quản lý, thực thi đạo
đức kinh doanh như: Tổng Liên đoàn Lao đô ̣ng Viê ̣t Nam, Hiêp̣ hô ̣i Phát
triển Văn hóa Doanh nghiêp̣ Viê ̣t Nam, Hô ̣i Bảo vê ̣ quyền người tiêu
dùng…
Tăng cường công tác tuyên truyền, biểu dương các doanh nghiệp, doanh
nhân thực thi tốt đạo đức kinh doanh đồng thời phát hiêṇ và đưa ra công
luâ ̣n những cá nhân và hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh.
CHƯƠNG 3: ĐẠO ĐỨC KINH DOANH CỦA BÁCH HÓA XANH
TRONG MÙA DỊCH COVID – 19
1. Tổng quan về doanh nghiệp Bách Hóa Xanh:
Bách Hóa Xanh thuộc cơng ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động
Là chuỗi siêu thị mini bán lẻ, chuyên bán thực phẩm tươi sống (thịt,
cá, rau củ, trái cây,…), bánh kẹo, đồ hộp, đồ dùng gia đình giá rẻ, sản
phẩm tươi mới, nguồn gốc đảm bảo, dịch vụ chu đáo.
Website: thành lập bởi Cơng ty Cổ
phần thương mại Bách Hóa Xanh
Bách Hóa Xanh được đưa vào thực nghiệm vào cuối năm 2015 với
hơn 480 siêu thị tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Nam Bộ.
Cuối năm 2017, Bách Hóa Xanh đã khai trương 285 cửa hàng, đạt
doanh thu 186 tỷ đồng. Cuối năm 2018, số lượng siêu thị tăng lên đạt
móc 424 siêu thị, doanh thu đạt được là 504 tỷ đồng.
Từ tháng 7/2019, Bách Hóa Xanh có đến 659 cửa hàng hoạt động phục
vụ cho hơn 10 triệu khách hàng.
Tháng 8/2021, Bách hóa Xanh có gần 2.000 cửa hàng trên khắp các
tỉnh thành ở Miền Nam, Miền Đông và Nam Trung Bộ.
2. Đạo đức kinh doanh của Cơng ty Cổ phần thương mại Bách Hóa
Xanh đối với con người
Đối với nhân viên: Công ty Cổ phần thương mại Bách Hóa Xanh ln
quan tâm đến đời sống của nhân viên. Các chế độ phúc lợi của người
lao động ln được đảm bảo. Đặc biệt nhân viên có chế độ Thai sản rất
được chú ý và chăm sóc đặc biệt về thời gian nghỉ- chế độ nghỉ và
công việc bảo lưu. Bên cạnh đó, cơng ty cũng tổ chức cho Nhân viên
có các Ngày phép trong tháng/ trong năm, Du lịch Teambuiding 1-2
lần/ năm... Để phục vụ nhu cầu đi lại, di chuyển thuận tiện làm việc
hàng ngày, Cơng ty có các tuyến xe đưa đón nhân viên đên nơi làm
việc. Nhân viên được giảm giá khi mua hàng tại Bách Hóa Xanh.
Đối với khách hàng: Chuyên cung cấp hàng hóa, dịch vụ chất lượng,
đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, lấy khách hàng làm trọng tâm.
Giao hàng tận nhà, đúng giờ.
3. Đạo đức kinh doanh của Bách Hóa Xanh trong dịch bệnh Covid
19
Trong tình hình dịch Covid 19 diễn biến phức tạp, nhiều nơi thực hiện
giãn cách xã hội theo chỉ thị 16, nhiều chợ dân sinh khơng hoạt động
thì Bách Hóa Xanh là nơi mà nhiều người lựa chọn để mua lương thực,
thực phẩm như: Thịt, cá, rau, củ, quả,… Tuy nhiên, trái với việc được
người tiêu dùng tin tưởng, chuỗi cửa hàng Bách Hóa Xanh ở một số
địa phương vừa qua đã liên tục dính vào những sự cố truyền thơng
như: Khơng đúng giá niêm yết, tính tiền sai lệch, hàng quá hạn sử
dụng,… những sự kiện trên đã làm ảnh hưởng đến uy tín của Bách Hóa
Xanh, thậm chí bị gắn mác “tăng giá kiếm lời mùa dịch”. Trên trang
thông tin điện tử chính thức của Cơng ty cổ phần Thương mại Bách hóa
Xanh (bachhoaxanh.com) có một số mặt hàng thiết yếu niêm yết một
đằng nhưng giá bán tại cửa hàng lại một nẻo. Ví dụ như mặt hàng bí
xanh trên trang (bachhoaxanh.com) được niêm yết với giá 8.000 đồng
cho 1 túi 500 gam (tương đương 16.000 đồng/kg). Nhưng tại một số cửa
hàng Bách hóa Xanh khu vực TP.HCM trong ngày 16/7/2021 bán mặt
hàng bí xanh với giá trên 40.000 đồng/kg, khơng chỉ một mặt hàng bí
xanh mà rất nhiều mặt hàng tăng giá bất hợp lý. Giá này nhiều người
dân khi mua phản ánh là tăng mạnh so với bình thường. Và điều này
còn ảnh hưởng đến niềm tin của các đối tác, cổ đơng, nhà đầu tư đối hệ
thống Bách Hóa Xanh. Do đó, có thể kết luận rằng Bách Hóa Xanh đang
đối diện với một cuộc khủng hoảng truyền thông rất nghiêm trọng. Khi
thương hiệu của doanh nghiệp bị ảnh hưởng thì các loại hàng hóa, dịch
vụ do doanh nghiệp cung cấp sẽ được khách hàng cân nhắc xem có nên
tiếp tục sử dụng hay khơng. Doanh nghiệp có thể mất một bộ phận
khách hàng trung thành, khách hàng tiềm năng, điều này ảnh hưởng trực
tiếp đến doanh thu, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Sau khi bị phản ứng dữ dội, thậm chí địi tẩy chay vì “tăng giá bất hợp lý
để kiểm lời” và chất lượng dịch vụ chưa đảm bảo (chưa cập nhật giá
niêm yết kịp thời, tính tiền nhầm, cân sai, thái độ phục vụ chưa tốt,…)
tại một số cửa hàng. Hiện tại doanh nghiệp đang rà sốt lại tồn bộ hệ
thống cửa hàng và tìm kiếm các giải pháp để xử lý, khắc phục nhằm đảm
bảo lợi ích của khách hàng và của doanh nghiệp.
4. Trách nhiệm xã hội của Bách Hóa Xanh trong mùa dịch
Mặc dù đã đưa ra những lý do vì thời gian vận chuyển tăng khi qua các
chốt, chi phí vận chuyển, tỷ lệ hư hại hàng sống hay chi phí nhân công cao
khiến cho mức đầu vào tăng cao nên dẫn đến giá sản phẩm cũng tăng lên.
Vẫn biết mục đích của kinh doanh là thu về lợi nhuận nhưng kinh doanh chỉ
đề kiếm tiền thơi thì chưa đủ. Trong tình hình dịch Covid vẫn tiếp tục kéo
dài, gây nên những khó khăn nhất định, ở nhiều nơi mọi người đang cùng
nhau chia sẻ những bữa ăn miễn phí, bó rau, củ khoai để ủng hộ những
người dân trong vùng dịch, điều cần thiết nhất là sự thấu hiểu giữa các bên.
Khách hàng thấu hiểu sự khó khăn biến động về giá, nhưng doanh nghiệp
cũng phải thể hiện trách nhiệm xã hội của mình, chịu thiệt thịi, bình ổn giá
để đảm bảo đời sống của người dân, cũng chính là những khách hàng của
mình. Trên thực tế, nếu Bách Hóa Xanh tăng giá vì những lý do trên thì các
đơn vị khác như Saigon Coop, Big C… cũng gặp phải, nhưng họ lại giữ giá
cho khách hàng mặc dù lợi nhuận có thể giảm. Trong nhiều năm qua thành
cơng của chuỗi Bách Hóa Xanh đó là nhờ sự ủng hộ của người tiêu dùng,
chính vì thế khơng thể vì cái lợi trước mắt mà quên đi những ân nghĩa mà
người tiêu dùng, xã hội mang lại cho mình, làm giảm đi hình tượng thương
hiệu của trong mắt người tiêu dùng được. Với tư cách là một thương hiệu
lớn của quốc gia, một hệ thống bán lẻ quy mô như Bách Hóa Xanh cần phải
cân nhắc điều chỉnh giá cả cho khách hàng trong tình hình cả nước đang
gồng mình chống dịch. Nói rộng hơn, đây chính là thời điểm vàng để những
thương hiệu lớn trong đó có Bách Hóa Xanh thể hiện trách nhiệm xã hội
của chính mình.
5. Những đóng góp của Bách Hóa Xanh trong mùa dịch
- Bách Hóa Xanh có các chính sách nâng cao chất lượng phục vụ
khách hàng online mùa dịch như: Để giúp người tiêu dùng hạn chế ra
ngoài và đảm bảo an toàn trong suốt những ngày ở nhà, chuỗi siêu thị
Bách Hóa Xanh kịp thời tung dịch vụ "Đi chợ giùm bạn" cứu nguy
cho bà nội trợ mùa dịch. Đặc biệt, nhân viên đi chợ giùm sẽ linh hoạt
trao đổi với người mua để tối ưu đơn hàng, lắng nghe dặn dò, thêm
bớt sản phẩm theo yêu cầu... Website Bachhoaxanh.com có
hơn 180.000 lượt truy cập mỗi ngày, ln cập nhật thơng tin sản
phẩm mới nhất, hình ảnh và công dụng sản phẩm được kiểm tra
thực tế. Giá cả và khuyến mãi ln được cập nhật nhanh chóng kịp
thời nhằm phục vụ quý khách quan tâm lĩnh vực bách hóa. Duy trì
một đội ngũ quản trị viên đơng đúc để cập nhật thông tin và giải
đáp thắc mắc của quý khách trên website nhanh nhất hiện nay.
Bách Hóa Xanh cam kết khi quý khách hàng đặt hàng online trên
website sẽ được giao hàng tận nơi nhanh chóng.
- BHX cũng đã thiết lập gần 2.000 nhóm Zalo kết nối với hơn 1 triệu
khách hàng trong bán kính 2-3 km gần mỗi cửa hàng. Chỉ trong
vịng 48 giờ, Cơng ty đã chuyển đổi hơn 1.000 cửa hàng nằm trong
các khu vực bị hạn chế thành các điểm bán online nhằm cung cấp
lương thực, thực phẩm kịp thời, nhanh chóng cho khách hàng.
6. Những vấn đề cịn tồn tại của Bách Hóa Xanh
7. Bài học cho doanh nghiệp
Một là, cần nắm bắt tâm lý khách hàng. Giữa cao điểm dịch Covid-19
khá khó khăn, thu nhập bấp bênh, người tiêu dùng lại phải đối diện với
cảnh các mặt hàng tăng vọt khiến họ khó chồng thêm khó. Đặc biệt, mặt
hàng mà Bách Hóa Xanh cung cấp lại là thực phẩm, rất cần thiết trong
thời điểm hiện tại. Do đó, các doanh nghiệp cần nắm bắt được tâm lý
khách hàng để điều chỉnh chính sách, kế hoạch của doanh nghiệp sao
cho cân đối lợi ích của doanh nghiệp và khách hàng.
Hai là, cần liên tục rà sốt và đánh giá tình hình kinh doanh của doanh
nghiệp. Thời đại thông tin và dịch bệnh Covid-19 cũng khiến những
khách hàng dễ bị nhạy cảm hơn nếu một doanh nghiệp gặp khủng hoảng
truyền thông liên quan đến “trách nhiệm xã hội”, do đó việc liên tục rà
sốt q trình hoạt động và có các chương trình hỗ trợ khách hàng thời
điểm này sẽ giúp doanh nghiệp ổn định hoạt động, thậm chí gia tăng uy
tín với khách hàng.
Doanh nghiệp ln đứng trước những rủi ro khó lường, doanh nghiệp
càng lớn thì rủi ro càng cao, nhất là trong thời đại công nghệ thông tin
hiện nay. Vụ việc của Bách Hóa Xanh chỉ là một trong rất nhiều các vụ
việc khủng hoảng truyền thông khác đã diễn ra nhưng đặc biệt hơn là nó
diễn ra trong thời điểm dịch bệnh đang diễn biến khó lường. Thực tế
này, địi hỏi doanh nghiệp khơng chỉ cần phải duy trì ổn định hoạt động
kinh doanh mà còn phải xây dựng hệ thống phịng ngừa rủi ro và ứng
phó nhanh chóng, kịp thời với các yếu tố tác động tiêu cực âm ỉ trong
cộng đồng.
KẾT LUẬN
Đạo đức và trách nhiệm xã hội không chỉ là những vấn đề gây tốn kém
và bó buộc mà cịn có thể là những cơ hội tiềm tàng trong kinh doanh cho
những ai nhận ra và nắm bắt được. Việc tôn trọng đạo đức và trách nhiệm
xã hội của doanh nghiệp sẽ mang lại lợi ích chung cho nhân viên, khách
hàng, đối tác và cộng đồng. Đây là những bộ phận quyết định đối với sự
tồn tại và phát triển của mọi doanh nghiệp. Khi thực hiện tốt đạo đức và
trách nhiệm xã hội, doanh nghiệp sẽ nhận được sự ủng hộ trung thành và
nhiệt tình của nhân viên, khách hàng và các đối tác khác. Đây chính là
điều kiện cơ bản nhất của mọi thành công. Làm thương hiệu khơng gì khác
hơn là làm cho các bên có liên quan, khơng chỉ khách hàng mà cả nhân
viên, đối tác và cộng đồng biết đến doanh nghiệp của mình. Chính vì vậy
hãy giữ gìn tính liêm chính trong kinh doanh và rút kinh nghiệm từ đạo
đức kinh doanh của doanh nghiệp Bách Hóa Xanh trong mùa dịch, cũng
như bao doanh nghiệp khác. Nếu biết cách đưa những vấn đề này vào
trong chiến lược kinh doanh, các doanh nghiệp và cả xã hội sẽ có thể phát
triển theo hướng tích cực và bền vững hơn. Mơi trường đạo đức trong
kinh doanh của tổ chức vững mạnh sẽ đem lại niềm tin cho khách hàng
và nhân viên, sự tận tâm của nhân viên và sự hài lòng của khách hàng,
mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp. Đạo đức còn đặc biệt quan trọng
đối với sự phát triển và thịnh vượng của một quốc gia. Đạo đức kinh
doanh nên được tập thể quan tâm trong khi lập kế hoạch chiến lược như
các lĩnh vực kinh doanh khác, như sản xuất, tài chính, đào tạo nhân viên,
và các mối quan hệ với khách hàng. Kinh doanh cần gắn liền với tính
liêm chính, trung thực, tiết kiệm... để tồn tại. Chính vì vậy mà chúng ta
phải biết xem trọng vấn đề đạo đức trong kinh doanh. Bởi vì nếu muốn
hướng tới những thành cơng trong dài hạn thì phải quan tâm tới trách
nhiệm xã hội mà một trong những yêu cầu hàng đầu là phải có đạo đức
trong kinh doanh.