I H C QU CAGIA TP. HCM
I H C BÁCH KHOA
--------------------

NGUY N NH

NG

T QU TH C HI N C A
NH
TH C PH M
RELATIONSHIPS BETWEEN PRODUCT INNOVATION,
MARKET DRIVING AND FIRM PERFORMANCE.
A CASE STUDY IN VIET NAM FOOD PROCESSING
INDUSTRY
Chuyên ngành: Qu n Tr Kinh Doanh
Mã s

: 60340102

LU

TP. H CHÍ MINH, tháng 7


C HOÀN THÀNH T I:
TR

Cán b h

I H C BÁCH KHOA

- HCM

ng d n khoa h

Cán b ch m nh n xét 1: PGS. TS.

c Hoàng Quân

Cán b ch m nh n xét 2: PGS. TS. Ph m Ng c Thúy

Lu n v n th c s

c b o v t i Tr

i h c Bách Khoa TPHCM ngày 31 th ng 7

(tr c tuy n).

Thành ph n H
1. Ch t ch:

n v n th c s g m:
PGS. TS. Lê Nguyễn Hậu.
TS. Ph m Ng c Trâm Anh.

3. Ph n bi n 1: PGS. TS.

c Hoàng Quân.


4. Ph n bi n 2: PGS. TS. Ph m Ng c Thúy.
5. U viên:

TS.

c Luông.

Xác nh n c a Ch t ch H
ngành sau khi lu n v
CH T CH H

ng Khoa qu n lý chuyên
c s a ch a (n u có).

NG

NG KHOA QU N LÝ CƠNG NGHI P


i
I H C QU C GIA TP.HCM

C NG HÒA XÃ H I CH

I H C BÁCH KHOA

c l p - T do - H nh phúc

NHI M V LU
H tên h c viên: Nguy n Nh


T NAM

TH

ng

MSHV: 1770273

03

n

Chuyên ngành : Qu n tr kinh doanh

Mã s : 60340102

I.

T QU TH C HI N C
NH TH C PH
II. NHI M V VÀ N I DUNG:

1. T i sao các doanh nghi p trong ngành công ngh th c ph m ch bi n t i Vi t
Nam nên th c hi
2. M i quan h gi a
công cu

i m i s n ph


c d n d t th

i m i s n ph

i m i này

c d n d t th

ng
ng,

n k t qu th c hi n c a các doanh nghi p

trong ngành công ngh th c ph m ch bi n t i Vi t Nam

nào?

III. Ngày giao nhi m v : 31/12/2020
IV. Ngày hoàn thành nhi m v : 24/5/2021
V. Cán b

ng d n: TS.
Tp. H

CÁN B

NG D N

CH NHI M B


TS.
NG KHOA QU N LÝ CÔNG NGHI P

T O


ii

L IC
L

c kính g i l i c

cơ giáo khoa Qu n L Cơng Nghi p
h t lịng ch d y, truy

n quý th y giáo,

i h c B ch Khoa Tp. H Ch

t ki n th c b ích và nh ng bài h c giá tr mà em luôn kh c

v n d ng trong su t quá trình cơng tác c a mình. Em s ln trân tr ng s quan
ng viên, khuy n khích c a quý Th

ng l c r t l n

em ho n th

ch l y cho mình nhi u b i h c và kinh


nghi m qu giá.
c bày t lòng bi

n Th y

ng d n, ân c n ch b o em trong các b môn
d

c Th y gi ng

ng, s a ch a khi m khuy t trong quá trình làm lu

t t nghi p. Nh ng l i ch d y và s h
th c, ti

ng d n rõ ràng c a Th

ng l c, ni

cho em thêm ki n

ho n th

t i nghiên c u n y.

Con xin kính g i l i c

ng,


ng h h

Hai và hai
n khích em c g ng h c t

Sau cùng, Nh
ty Valona, t t c

ng xin g i l i c
i thân, b

c cơng

ng nghi p, nh

trong q trình th c hi n khóa h
M t l n n a, Nh
Chúc m

ng h nh cùng em.

i luôn s n sang h tr

tài nghiên c u khoa h c này.

ng xin g i l i c

c nh

n t t c nh ng quý v .


i luôn d i dào s c kh e và thành công trong cu c s ng!

Tp. H
i th c hi n

Nguy n Nh

ng


iii

TÓM T T
i m i là ho

ng xuyên và c n thi t trong q trình ho

doanh nghi p. Có nhi u lo

Th

ng c a

im

ng th c ph m ngày nay c nh tranh ngày càng kh c li t, s thành công c a

các doanh nghi p ph n l n ph thu


im

t o ra l i th c nh tranh ho c duy

trì l i th c nh tranh. Ngành s n xu t và ch bi n th c ph

có t lâu t i Vi t

Nam v i s xu t hi n c a nhi u h

c nhi

kh lâu. Ng y nay, khi n n kinh t phát tri

t

nghi m cùng các t

nt

c v i b dày kinh

i ti n s n ph

c

i bi t

ph c v nhu c u


ng. Khách hàng không ch c n th c ph m ph

no mà con ph i ngon, s ch, b

ng, thi t ki t bao bì ph i d s d ng và b t m t.

Th i gian g n

ng Vi t Nam ch ng ki n s xu t hi n và l i tàn nhanh

chóng c a nhi u s n ph m m i, vi

u và phát tri n s n ph

công th c th c ph
m il

ng, làm cho s n ph m có thêm nhi u kh u v

n c a các doanh nghi p các kho

qu kinh t cao hay có m t t l th t b
ngu n l

tl

t

t o ra cho mình nh


thi u t tin vào s thành cơng

cho các dịng s n ph m m i. Vi

i m i s n ph

th c nh tranh thông qua n l c d n d t th
ic

m i s n ph m và k t qu th c hi n c
cao t l thành công c

i hi u

ng. C c doanh nghi p tuy t p trung

gi nh th ph n và chi

cs

im i

giúp doanh nghi p gi

i

ng, góp ph n nâng cao k t qu th c hi n
o công ty. Các y u t trung gian gi
gi m thi u chi ph
i m i s n ph m.


i


iv
M c
v
d

ch ch nh c a lu
c d n d t th

y l xem xét m i quan h gi
ng mà c th

i th c

i m i s n ph m

cd nd

c d n d t kênh phân ph

cd n
c d n d t truy n thông

i quan h c a các y u t trên t i k t qu th c hi n c a doanh nghi p.
ng c

t il


c doanh nghi

c, qu n lý

cao c p hay qu n lý c p trung c a phòng nghiên c u và phát tri n s n ph m, phịng mua
m b o ch

ng, phịng ki m sốt ch

ng và phịng s n xu t có trên

m trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam và hi u rõ v hi u qu
c a các d

i m i s n ph m c a doanh nghi p mình. D li u thu th p

ph p ph t phi u kh o s t v i 124 quan s t. D li

c x l b ng ph n m m AMOS

24, SPSS 22.
K t qu phân t ch nhân t cho th
l c d n d t th
tranh l

i m i s n ph m tá

ng v i các thành t
cd nd


cd nd

c d n d t khách hàng ch

ph m, k

c d n d t kênh phân ph i, ti

trên thì ch

i th c nh

c d n d t truy n thông mà trong các

thành t

c

ng tích c

ng m nh nh t t

im is n

cd nd

i th

c d n d t truy n thông. Tuy nhiên, trong b n nhân t

c d n d t kênh phân ph

hi n c a doanh nghi p.

ng tích c

n k t qu th c


v

ABSTRACT
Innovation is a regular and necessary activity in the operation of enterprises. There
are many new types of innovation such as technical and administrative innovation,
radical and incremental innovation, organizational innovation, marketing innovation,
products and processes innovation, etc. Based on customer needs, kinds of their business,
and each period of market instability or recession for the leaders who have launched
tailor made plans to grow his business well.
Today, food processing industry increasingly fierce competition, the success of the
enterprise almost depends on innovation to create competitive advantage or maintain
competitive advantage. The food processing industry has existed for a long time in
Vietnam with the appearance of many senior households known, today, when the
economy is more developed the domestic companies with significant experience with
foreign corporations scrambling to improve products to serve the demands of consumers
increasingly diverse. Customers not only eat but they also enjoy food, they need the
product to be delicious, clean, nutritious, and the packaging design must be easy to use
and eye-catching.
There have been many new products have appeared but also failed quickly in Viet
Nam food processing market recently. The investment in research and product
development, innovating of formula, improving of nutrition, making the product be more

special have companies spend lots of cost. Although many companies focus their
resources to reach market share and get the trust of customers but they cannot take good
result as expect so they lack of confidence in the success of product innovation. Product
innovation to help businesses increase their competitive advantage through efforts to be
market driving behavoir and improve firm performance. The mediators between product
innovation and performance need to be clarified in order to reduce investment costs and
improve the success ratio of product innovation project.
The main purpose of this thesis is to study the relationship between product
innovation and market driving behavior such as sustomer/competitor driving behavior,


vi
channel driving behavior, wider society driving behavior then finding out about relations
between these elements to firm performance.
The object of the research is the director or a representative board of directors,
senior management and middle management of the research and development
administration, supply chain procurement, quality assuarance, quality control and
production department have more than 4 years of experience in Viet Nam food
processing industry and know the effectiveness clearly about their product innovation
projects. Data collected by survey method with 124 observations. Data were processed
using AMOS 24, SPSS 22.
The analysis results is the product innovation factor positively effects on market
driving with the components being customer and competitor driving, channel driving
factors and wider society driving behavior but the product innovation factor can be
affective on customer driving behavior best, the next one is channel driving behavior
factor and competitor driving behavior, the wider society driving behavior is the weakest
affectivenes factor. However, ther is only on factor positively relate to firm performance
factor and it is channel driving behavior metined in the study researched in Viet Nam
food processing.



vii

L
n

y l công tr nh nghiên c u c a c nhân tôi. C c s

li u, k t qu trong nghiên c u d a trên k t qu kh o sát th c t
nh m m

c v cho nghiên c u khoa h c l

ti n hành phân t ch
n

c công b

i b t c h nh th c n o. Tôi xin ch u ho n to n tr ch nhi m n u c b t k n i dung
n o mâu thu n v i cam k t n y.

Tp. H
i th c hi n

Nguy n Nh

ng


viii


M CL C
NHI M V LU
L IC

.............................................................................. i

................................................................................................................ ii

TÓM T T ..................................................................................................................... iii
ABSTRACT ................................................................................................................... v
L

........................................................................................................ vii

M C L C ................................................................................................................... viii
DANH SÁCH B NG BI U, HÌNH NH .................................................................. xi
GI I THI
1.1

TÀI........................................................................... 1

tài ......................................................................................... 1

1.2 M

tài ....................................................................................................... 2

1.3 Ph


tài......................................................................................................... 3

1.4

u ...................................................................................... 3

1.5

u ................................................................................................ 3

1.6 B c

tài ........................................................................................................... 4
LÝ THUY T ............................................................................ 6

2.1 T

lý thuy t ..................................................................................... 6

2.1.1

i m i ........................................................................................................ 6

2.1.2

i m i s n ph

c d n d t th

ng và k t qu th c hi n ........ 8


2.2 Gi thuy t và mơ hình nghiên c u ..................................................................... 17
2.2.1

Quan h gi

i m i s n ph

cd nd

i th

c nh tranh .............................................................................................................. 17
2.2.2

Quan h gi

i m i s n ph

c d n d t kênh phân ph i ...... 18

2.2.3

Quan h gi

i m i s n ph

c d n d t truy n thông .......... 19

2.2.4


Quan h gi

cd nd

i th c nh tranh v i k t

qu th c hi n ......................................................................................................... 20
2.2.5

Quan h gi

c d n d t kênh phân ph i và k t qu th c hi n ....... 22

2.2.6

Quan h gi

c d n d t truy n thông và k t qu th c hi n ........... 22


ix
2.3 Mơ hình nghiên c u............................................................................................. 24
P NGHIÊN C U...................................................... 27
3.1 Thi t k nghiên c u ............................................................................................. 27
3.2 Nghiên c

.................................................................................................. 28

3.2.1

3.2.2

......................................................................... 28
Ph ng v n chuyên gia và hi u ch

3.3

.......................................... 31

c ........................................................................................... 35

3.4 Nghiên c u chính th c ........................................................................................ 37
3.4.1

Thi t k m u .............................................................................................. 37

3.4.2

Thi t k b ng kh o sát ............................................................................... 37

3.4.3

Thu th p d li u v x l s li u ............................................................... 38

3.5

p x l s li u................................................................................... 38
3.5.1

Ki


.......................................................................... 38

3.5.2

Ki

nh mơ hình và gi thuy t nghiên c u ........................................... 39
K T QU NGHIÊN C U ................................................................. 42

4.1 Th ng kê mô t .................................................................................................... 42
4.1.1

Th ng kê mô t m u .................................................................................. 42

4.1.2

Th ng kê mô t bi n quan s t .................................................................... 43

4.2 Ki

................................................................................... 44

4.2.1

Ki

4.2.2

Ki


4.2.3

Gi thuy t và mơ hình nghiên c u sau khi ki

4.3 Ki

nh t

ng cho t
tin c y c a c c thang

.......................................... 44
..................................................... 45
................ 48

nh mô hình và gi thuy t ....................................................................... 48

4.3.1

Ki

ng (CFA) ......................................................... 49

4.3.2

Ki

nh mơ hình c u trúc (SEM) .......................................................... 53
K T LU N......................................................................................... 70


5.1 Tóm t t k t qu nghiên c u ................................................................................ 70
5.2 Gi thuy

c ng h ....................................................................................... 70


x
5.3 Gi thuy

c ng h ........................................................................... 72

5.4 Hàm ý qu n tr ..................................................................................................... 74
5.5 H n ch và ki n ngh

ng nghiên c

................................ 77

TÀI LI U THAM KH O........................................................................................... 79
Ph l c 01: D n b i kh o s
Ph l c 02: Phân t

nh t nh ..................................................................... 86

tin c y cho m u d li

Ph l c 03: Phân t ch EFA t

...................... 88

u d li

...... 89

Ph l c 04: B ng kh o s t........................................................................................... 90
Ph l c 05: K t qu phân tích th ng kê mơ t ......................................................... 93
Ph l c 06: B ng nhân t , bi

i di n trong SPSS 22 hoàn ch nh ...................... 94

Ph l c 07: K t qu phân tích CFA ........................................................................... 95
Ph l c 08: K t qu phân tích SEM .......................................................................... 98
Ph l c 09: Dánh sách khách hàng tham gia kh o sát........................................... 102
LÝ L CH TRÍCH NGANG ...................................................................................... 107


xi

DANH SÁCH B NG BI U, HÌNH NH
Hình 2.1. Mơ hình nghiên c

xu t ...................................................................... 25

Hình 3.1. Quy trình nghiên c u do tác gi t ng h p ................................................ 28
B

................................................................ 29

B


u ch nh sau ph ng v n ......................................................... 32

B ng 3.3

nh th c v m h a ................................................................ 35

B ng 4.1. Th ng kê m u d li u thu th p ................................................................. 43
B ng 4.2. K t qu phân t

....................................... 44

B ng 4.3. K t qu phân t ch Cronbach s Alpha cho t
B ng 4.4. K t qu phân t

....................... 45

....................................................... 47

B ng 4.5. B ng tóm t t các gi thuy

t ra trong mơ hình nghiên c u ............. 48

Hình 4.1 Ki m tra các ch s MI c a CFA b ng ph n m m AMOS ...................... 49
Hình 4.2 Ki m tra các ch s MI c a CFA b ng ph n m m AMOS ...................... 50
B ng 4.6. Ki m tra các ch s Model Validity Measures ......................................... 51
B ng 4.7. H s h i quy chu n hóa ........................................................................... 52
Hình 4.3 K t qu phân t ch nhân t kh

nh CFA ............................................. 53


B ng 4.8. Các ch s Model Fit Summary c a ki

nh SEM l n 1 ..................... 54

B ng 4.9 Ki m tra các ch s MI c a phân tích SEM l n 1 ..................................... 55
B ng 4.10. Các ch s Model Fit Summary c a ki

nh SEM l n 2 ................... 55

B ng 4.11 Ki m tra các ch s MI c a phân tích SEM l n 2 ................................... 55
B ng 4.12. Các ch s Model Fit Summary c a ki

nh SEM l n 3 ................... 56

Hình 4.4 K t qu SEM c a mơ hình nghiên c u ...................................................... 56
B ng 4.13. H s h

n hóa ................................................................. 57

B ng 4.14. H s h

n hóa ..................................................................... 58

B ng 4.15. H s R2 hi u ch nh .................................................................................. 59
B ng 4.16. K t qu ki

nh gi thuy t .................................................................. 67

Hình 4.5. Mơ hình nghiên c u sau khi phân tích mơ hình c u trúc SEM ............. 68



1

1.1

tài

Th

ng th c ph m ngày nay c nh tranh ngày càng kh c li t, s thành công c a các

doanh nghi p ph n l n ph thu

im

t o ra l i th c nh tranh ho c duy trì

l i th c nh tranh n u doanh nghi
c

c xem xét k

u th

ng. Vi c th c hi

ng và lên k ho ch chi ti t, phù h p v i chi

công ty (Joanna & c ng s , 2010). Theo Barney & c ng s
giúp doanh nghi


i th ti n hành sao chép

ng s n ph m, vi c không ng

i m i s n ph m liên t c giúp doanh

i th

nghi

c c nh tranh c a doanh nghi p, giúp doanh

c k t qu th c hi n t t và d

thu c vào v

u th

ng. S

i m i s n ph m tùy

a lý và hành vi tiêu dùng c a khách hàng, nh

trò quan tr

c chung c a
i m i s n ph m


i nhu

nghi

im i

im

nl

n t o ra th c nh tranh và góp ph n m r ng th ph n,

i nhu n, t o ra s

vào k t qu th c hi n c a doanh nghi p

(Szwacka-Mokrzycka & c ng s , 2014). Bên c

ng s d ng s n ph m c a

i tiêu dùng không ng
ph

i vi c s n ph m

phù h p v i th hi u cùng s thích c

i tiêu dùng. Nh

c nh tranh và óc sáng t o, các doanh nghi p luôn t o ra s n ph m m

d n d t th

u t tiên quy t nh m lo i b

c o gia nh p ngành nên t
t

m b o v th

i th c nh tranh, nâng cao rào

i m i s n ph m t

c d n d t th

c

i th , doanh nghi p s

t k t qu th c hi

i (Roberts

& c ng s , 1999).
Kh

t p trung tích c
ng cho phép doanh nghi

các s n ph m m

cao hi u qu

i m i s n ph m và n m b
c (hay th
uc

ng th

ng) và th nghi m
ng, nh ng th nghi m này giúp nâng

i m i s n ph m và hoàn thi n s n ph m m

chính th c bùng n (Firlej & c ng s
s bán hàng, duy trì l i th c nh tranh là m i quan tâm l

ng tiêu dùng

i m i s n ph m, c i thi n doanh
i v i các nhà qu n lý chi n


2
c và ho

nh chính sách c a m i cơng ty t quy mô nh , v a hay l n, có thâm

niên hay m i ch p ch

c chân vào th


ng (Pícha & c ng s , 2019). Bên c nh

i m i s n ph m chi m v trí trung tâm trong các nghiên c u v qu n lý doanh
nghi p (Burden & c ng s , 2000; Barney & c ng s , 2007; Liao & c ng s , 2007; Porter
& c ng s , 2006; King, 2007).
i v i ngành th c ph m ch bi

i m i s n ph

u c n thi

mb

l c c nh tranh c a doanh nghi p. Nh ng cơng ty có s am hi u nhu c u th
i tiêu dùng s n

nh ng doanh nghi

m và b n v ng. N u h

ng và

c c nh tranh m nh

i nh ng gì h cung c p cho th

ng, th

ng


s b h l i phía sau (Harris & c ng s , 2002). Các doanh nghi p th c ph m th t b i vì
h không th y ho c không nh n ra s c n thi t ph
s

i m i s n ph
ng, nh

i m i s n ph m (Frondel & c ng

t vai trò quan tr ng trong chi

c l i th c nh tranh b n v

c d n d t th

c th ph n l

ph n nâng cao k t qu th c hi n c a doanh nghi p (Tuominen & c ng s , 2004).
T i Vi t Nam, ngành th c ph m ch bi
kinh t

t vai trò quan tr ng trong nên

u chuyên sâu v m i quan h gi
c d n d t th

ng và k t qu ho

có th hi


t m quan tr ng c

th

i m i s n ph m,

ng kinh doanh c a các doanh nghi p này.
i m i s n ph

iv

cd nd t

c c nh tranh c a doanh nghi p nh m duy trì và nâng cao

hi u su t ho

ng c

c bi t là trong ngành th c ph m ch bi n, vi c nghiên

c u m i quan h gi a 3 y u t trên là c n thi
c

M i quan h gi

i m i s n ph

tài nghiên

c d n d t th

ng và k t qu

th c hi n c a doanh nghi p. M t nghiên c u trong ng nh th c ph m ch bi n t i
Vi t Nam
1.2

M

tài
n 2 m c tiêu sau:
ng

ng c

i m i s n ph

c d n d t th tr

ng lên k t

qu th c hi n c a doanh nghi p trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam.


3
T k t qu nghiên c

m qu n tr


nh ng nhà ho

nh chi

c

các doanh nghi p trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam nâng cao m c
thành công c a các d
1.3

Ph

i m i sáng t o.

tài

ng kh o sát
hi u v s

i qu n lý c p cao (hay c p trung) có s am

i m i s n ph m, th

ng, kênh phân ph i...và k t qu th c hi n c a doanh

nghi p.
V không gian : Doanh nghi p trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam.
V th i gian : T tháng 12/202
1.4


n tháng 5/2021
u

Nghiên c u s

c th c hi n qua 2

- Nghiên c

c:

: Thu th p ý ki n t khách hàng c a Valona g

i qu n lý c p cao (n u không ph i là c p trung) có s am hi u v s
ph m, th

im is n

ng, kênh phân ph i... và k t qu th c hi n c a doanh nghi p.

- Nghiên c u s s d ng các công c phân tích d li

ng kê mơ t , ki

ch nhân t khám phá (EFA), phân tích nhân t kh
phân tích mơ hình c u trúc tuy

ki

nh


nh (CFA),

nh các gi thuy t nghiên c u và

s phù h p c a mơ hình.
1.5

u

V m t h c thu
c d n d t th

u v m i quan h c

i m i s n ph m,

ng và k t qu th c hi n c a doanh nghi p trong ngành th c

ph m ch bi n t i Vi t Nam.
V m t th c ti n: T

ra hàm ý qu n tr nh

ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam th c hi n nh ng k ho
m
t

ng xu th th


ng v

o trong
i s n ph m

i k t qu th c hi n cho doanh nghi p mình


4
1.6

B c

tài

tài g
i thi
N

tài

h nh th

t i, m c tiêu nghiên c u, ph m vi nghiên c u

pháp nghiên c u v
gi

u


i m i s n ph

ng th i nêu t ng quan v

c d n d t th

t i: M i quan h

ng và k t qu th c hi n c a doanh

nghi p trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam.
lý thuy t
N i dung: Tr nh b y l thuy t v
m i s n ph

im

c d n d t th

i m i s n ph

uv

i

ng và k t qu th c hi n c a doanh nghi p trong

m ch bi n, m i liên h gi a các khái ni m v i nhau, t ng quan các
nghiên c u v k t qu th c hi n c a doanh nghi p m các h c gi
, tr nh b y các mô h nh nghiên c u

thuy

u, tác gi

nghiên c

c

Vi t Nam và trên th gi i. D

s lý

xu t mô h nh nghiên c u cho các doanh nghi p trong

ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam.
u
N i dung:
-

Tác gi di n gi i chi ti t ph n thi t k nghiên c u, quá tr nh v

c

hi n nghiên c u.
-

Nghiên c

c th c hi


n l nghiên c

nghiên c u ch nh th c. Nghiên c
t

s d

t ch các y u t

i

i nghiên

nh t nh, tác gi s s ti n h nh l a ch n các nhân t ph h

Bên c
c

nh

ng tham gia kh o sát). Sau khi phân

o b ng câu h i kh o sát v ti n h nh nghiên c
-

u

c th c hi n thông qua k thu t ph ng v n tr c ti p gi

c u v các khách hàng c a tác gi


v

nh b y nh ng k thu
p thông tin, xây d

d li u.
t qu nghiên c u

ng.
n quá tr nh nghiên
t k m u, k thu t phân t ch


5
N i dung: Tr nh b y k t qu nghiên c u
-

K t qu nghiên c

-

K t qu nghiên c

nh t nh v k t qu nghiên c

ng.

nh t nh bao g m: k t qu nghiên c u v mô h nh v thang


ng bao g m: k t qu c a vi c ki

tin c y

h nhân t khám phá EFA, phân tích nhân t
kh

nh (CFA) c

nh mơ hình các gi thuy t nghiên c u

b ng mơ hình c u trúc tuy n tính (SEM).
t lu n.
N i dung: T m t t các k t qu ch nh c a nghiên c
hi n chính xác m i quan h gi

i m i s n ph

m qu n tr nh m th
c d n d t th

ng và k t

qu th c hi n c a doanh nghi p nh m gi m thi u th i gian và kinh phí khi th c hi n d
im i

các doanh nghi p trong ngành th c ph m ch bi n t i Vi t Nam. Tác gi
m h n ch c a nghiên c
n th c hi n ti


ng nghiên c u sâu s c


6

2.1

T

lý thuy t

2.1.1

im i

i m i (innovation) là vi c t o ra, ng d ng thành t u, gi i pháp k thu t, công ngh ,
gi i pháp qu
ch

nâng cao hi u qu phát tri n kinh t - xã h

ng, giá tr

ngh

cs

a s n ph

t,


u 3 lu t Khoa h c công

i, b sung và thông qua t i k h p qu c h

c C ng hịa xã h i ch

t Nam khóa VIII ngày 18/6/2013 và có hi u l c t ngày 01/01/2014.1
Theo Santos-Vijande & c ng s (2007) và Katz & c ng s (2010) thì khơng có m
m nh t qn v s
im

im

i m i chia theo ch

i m i s n ph m ho

i m i tri

i

hay liên t

im i

hành chính ho c công ngh . Bên c nh cách phân lo i này thì có nhi u cách phân lo
m i n a c a các h c gi nh

im


u t ch c (Daft & c ng s , 1978; Lam

i m i marketing (Ren & c ng s , 2009; Sharma & c ng s , 1997).

Theo Bloch & c ng s
ph m m

i m i là vi c c i ti n tiêu chu n hay t o ra m t s n
i m i s n ph

quá trình), t o ra m

i, t
p th m

pháp t ch c m i mang tính th c ti
Katz & c ng s

im it
ng m

m i và chi

im

u t ch c). Theo nghiên c u c a
ng, phát tri

m vi


u th

im i
i m i marketing) ho c m

c phát tri n m i cho cơng ty d

c v trí d

ng và áp d ng thành
n ph m m i, quá trình

n thành công trong kinh doanh và

ng, t o ra giá tr cho các ch th

ng kinh t và nâng cao m c s ng. Theo Frondel & c ng s
ho

1

i

i m i k thu t và hành chính (Damanpour & c ng s ,

1991; Kimberly & c ng s
& c ng s

nh


ng c i ti n n m

ba khía c nh g

im

s n xu t m

B Khoa h c và công ngh
n s : 29/2013/QH13. Truy v n t
ngày 10/11/2020

y
i m i là
u


7
ra nh

nh (hàng hóa, d ch v

n ít chi phí nguyên li

s n ph m bao g m nâng cao ch

im i

ng hàng hóa ho c phát tri n m


i m i t ch c bao g m các hình th c qu n lý m i, ch ng h

n lý ch

ng

toàn di n, qu n lý hàng t n kho, qu n lý d ch v h
da Silveira Bruno & c ng s

i m i là quá trình chuy

vi c hình thành s n ph m m i ho c quy
& c ng s (2006) thì cho r
hay t o ra d ch v m

nâng cao k t qu th c hi n. Calantone

i m i là quá trình phát tri n và s n xu t s n ph m m i

ph c v cho m

hi u là vi c th c hi

c

ng, s n ph m và d ch v v i m t s m

l i giá tr kinh t cho công ty (Bruno & c ng s
không ph i là các s ki n riêng l

m

ng m i vào

i m i là m t quá trình, nó

tìm ki m m

il

u (da Silva Marinho & c ng s

h c gi phân lo i theo t ng lo

i nguyên

im

c nhi u

i m i khi mu n nghiên c u v s

nâng cao l i th c nh tranh và duy trì s phát tri n c a doanh nghi
và liên t

i m i k thu t và c

m

u t ch


i m i nh m
i m i tri t

im

i m i quá trình

i m i s n ph m.
c nghiên c u v
s n ph m s

ng tích c

im

ng minh s

n k t qu th c hi n c a doanh nghi

c a Soni và c ng s (1993), Banbury & c ng s

im i
u

i m i s n ph m là c n thi t

cho t t c công ty, cho dù là l n hay nh (De Jong & c ng s , 2006). V i b i c nh n n
kinh t phát tri n nhanh chóng, nhu c u th
i liên t c v


ng c a ngành th c ph m ch bi n thay

y khách hàng làm trung tâm, s

i m i s n ph

c

các doanh nghi p ngày càng chú tr ng, d n ch ng cho s quan tâm này có các nghiên
c u c a Nyström & c ng s (1982) v
th c ph m ch bi n c a Th

i m i s n ph m t i các công ty trong ngành
u c a Kuncoro & c ng s (2018) trong

ngành ch bi n th t th t

i m i s n ph m

góp ph n t o nên hi u ng lan t a, giúp doanh nghi
c d n d t th

ng (Thompson & c ng s , 1999), góp ph n t o nên l i th c nh


8
tranh b n v

ng kh o sát t


th

c k t qu ho

Nh vào kh

i m i s n ph

th c ph

cd nd t

ng m t cách tích c c (Muqbil, 2008).
u vi

o ra xu th m i trong ngành ch bi n

góp ph

c d n d t th

hi n c

ng nên k t qu th c

c c i thi n (Schiefer & c ng s , 2009).

t o ra


l i th c nh tranh b n v ng và nâng cao k t qu th c hi n c a doanh nghi p (Ar & c ng
s , 2011)

t nhi

m i quan h gi

ph m và các y u t góp ph n t

c d n d t th

im is n
c d n d t th

ng lên k t qu th c hi n c a doanh nghi p (Ghauri & c ng s , 2016).
Nghiên c u th c hi n trên m u g m 110 doanh nghi p là các t
ng trong nhi

tìm ra chi

c a các công ty này trong vi c du
chi

it

c gia ho t
c d n d t th

ng


ng t ng qu c gia và

c k t qu th c hi n toàn c u hóa. Ngồi ra, nghiên c u c a

Ar & c ng s (2011) t i các doanh nghi p nh và v a n m trong khu Công viên khoa
h c và công ngh (Science and Technology Park STP) c a Th
lên m i quan h c

ib t

i m i s n ph m và k t qu th c hi n c a doanh nghi p.

i m i s n ph m luôn mang l i hi u qu tích c c, nh m m
ch

ng d ch v hay s n ph
c d n d t th

hình thành và

cc

ng cho các công ty m

c d n d t th

ng cho các cơng ty có thâm niên trong ngành th c ph m ch bi n nh m c i thi n k t
qu th c hi n c a doanh nghi p, tác gi
s n ph


c d n d t th

ph

t qu ho

nghiên c u v m i quan h gi

im i

ng và k t qu th c hi n c a doanh nghi

ng kinh doanh t

góp

ng trong ngành

th c ph m ch bi n t i Vi t Nam.
2.1.2

i m i s n ph

2.1.2.1

c d n d t th

ng và k t qu th c hi n

i m i s n ph m (Product innovation-PI)


i m i s n ph

n vi c s n xu t các s n ph m và d ch v m

ng m i ho c th a mãn nhu c u c a khách hàng trên th
khác bi t so v i s n ph

n ph m c

t o ra th

ng hi n t i nh vào s

i th , giúp doanh nghi p nâng cao


9
cc

n d t th

ng (
ành công

Tr

uv

c


ng c a qu n lý ch

cao ch

i m i s n ph m c a Singh & c ng s
ng t ng th

ng s n ph

i m i s n ph m liên t c, nâng

duy trì l i th c nh tranh,

c u và phát triên s n ph

ng c a chi

i m i s n ph m (Prajogo & c ng

s , 2006) trong vi c t o ra s n ph m khác bi t so v
t phá trên th

i th

t

c

ng th c ph m (Nyström & c ng s , 1982).


Theo Ar & c ng s (2011) t

i m i s n ph m b

và phát tri n s n ph m, s h tr c
hàng, kh

ng b i chính sách nghiên c u

o cao c p, t p trung vào nhu c u khách

o và m i quan h v i nhà cung c p. Nghiên c u c a Avermaete

& c ng s (2003) trên nhóm doanh nghi p s n xu t th c ph
m i s n ph m không ph thu
sách c i ti n và nâng cao ch

u ng c a B

c th c ph

ng s n ph

c gi

y u t quan tr ng nh

i tiêu dùng,


i m i s n ph

nâng cao kh

ng n

ng t

i công ngh ch bi n ph

a và qu c
uc

i

c c i thi

m b o v sinh an toàn th c ph m, d s d

o qu n th c ph

ng m i. Trong

c coi là m t trong nh ng

nh tranh trên th

t (Grunert và c ng s , 1997; Rama,

ng s n ph


i

i tiêu dùng mà là k t qu c a chính

t o ra nhóm khách hàng m i hay th m chí là hình thành phân khúc th

ch

c nghiên

i kh

& c ng s , 2006). Theo nhóm tác gi Ar &

c ng s (2011), Wan & c ng s (2005); Wang & c ng s

i m i s n ph m

ng b ng ba y u t là tính m i hay s n i b t c a s n ph m trong m t


10
a các s n ph m m
hay h p v

ng m t cách h p th i

ng tiêu dùng m i, sau cùng là t ng su t hay s t p trung tích c
i m i s n ph m so v i các ho


i m i khác c a cơng ty.

i m i s n ph m có nhi u lo
ch

ng s n ph

i m i tri

i m i liên t

im i

i m i không phân chia quy mơ doanh nghi p l n hay nh mà

nó áp d ng cho m i lo i hình doanh nghi
ngành k thu
c

u

i m i s n ph m c

c th c hi n t

thông tin, s n xu t th c ph m nh
m b o th ph n, nh vào s

c


i m i s n ph m mà nhi u doanh nghi

t tr

c d n d t th

t và c i

thi n k t qu th c hi n c a doanh nghi p.
2.1.2.2

c d n d t th

ng (Market driving-MD)

Theo Kumar & c ng s

c d n d t th

ng là kh

ph m, d ch v c a công ty làm cho khách hàng nh n ra s khác bi
th c nh tranh, góp ph n v ng ch

ps n
t tr i so v

i th c nh tranh. M t t ch c có ch c


n d t th

i phân khúc ngành, tái c u trúc kênh phân ph i,

cung c p s n ph m hay d ch v

i c a khách hàng, t o ra hi u ng

truy n thông, khi

n nhi

i th c nh tranh ph i tìm ra

s n ph m, d ch v m i nh m dành d t th ph n. Thành qu c a t ch c là t o ra l i th
c nh tranh b n v

c k t qu th c hi

t tr

i th

(Schindehutte & c ng s , 2008). Theo Kim & c ng s (2005) thì t ch c c n tham gia
vào th

ng m i và t o ra hay kích thích nhu c u ti m n c

ng nhu c
D n d t th


tt

c giá tr c nh tranh b n v ng cho công ty.
c th c hi n b i nh ng công ty m i gia nh p

t o

ng xu th tiêu dùng m i hay các doanh nghi p l
nghi

o ra s n ph m m

m chung c a các công ty này là h
t o ra s

n d t th

ng,

p nh n r i ro

i m i cho s n ph m c a mình (Kumar & c ng s , 2000). Schindehutte &

c ng s (2008) cho r ng các t ch c mu
ph

th c hi n ch

ng chi


i ho c t o ra th

ng c n

ng kinh doanh,

nh


11
ng th
qu

ng cơng ngh

kích ho t s

i m i nh

c hi u

t tr i.
c d n d t th

ng t

c bi u hi

c d n d t khách hàng


(Deshpandé & c ng s , 1993; Larsson & c ng s , 2003; Ghauri & c ng s , 2016)
l cd nd
d

i th c nh tranh (Ghauri & c ng s

cd n

i tác phân ph i hay kênh phân ph i (Ghauri & c ng s , 2016; Jaworski & c ng s ,
cd nd

i tác truy n thông hay truy n thông (Ghauri &

c ng s , 2016;
-

c d n d t khách hàng:
c d n d t khách hàng có t m nhìn xa v

nhu c

a khách hàng, h

y m nh kh

i, h s th ng tr

n d t khách hàng t o ra th


ng nh s n ph m, d ch v m i, t
ti

i tiêu dùng

n t i, không ng ng sáng t o và liên t c làm khách hàng ng c

nhiên b ng các giá tr

a các s n ph m và d ch v hoàn toàn m i (Deshpandé

& c ng s , 1993, Ghauri & c ng s , 2016). Theo Kim & c ng s (2005), khi thâm nh p
vào các th

ng m i v i nhóm khách hàng ti

n s n ph m c a mình,

các t ch c c n có m t cách ti p c n khác. Tuy nhiên, h
thâm nh p th

ng m i không ph

bi t cách l p k ho

t lu n vi c ti p c n và

i vi c ph i ch p nh n r i ro mà ph i

i m i s n ph m, t n d ng kênh phân ph i, m i quan h v i các


i tác phân ph i và nh vào s h tr c a truy

tri n khai chúng m t cách

hi u qu nh m gi m thi u r i ro. Tuy nhiên, m t s h c gi cho r

cd nd t

khách hàng s không phát huy hi u qu trong vi c nâng cao l i th c nh tranh n u ít hay
h

i th c nh tranh (th tr
ng

c quy n) ho c s thích và nhu c u th

c d n d t khách hàng có th khơng

n hi u qu kinh

doanh (Jaworski & c ng s , 2000. Van Vuuren & c ng s , 2013).
c d n d t khách hàng t t s không b c n tr b
truy n th ng trong quá trình v n hành doanh nghi p và các tiêu chu n t o ra s n ph m
m

c cao trong vi c s n sàng th c hi n nh

c nh y



12
v t không ng

i m i s n ph

i giá tr

t

i c a khách

i th c nh tranh và nâng cao k t qu th c hi n c a doanh nghi p.
-

cd nd

i th c nh tranh:

M i quan h gi

cd nd

i th c nh tranh lên k t qu th c

hi n c a doanh nghi p qua hai nghiên c u th c nghi

c công ngh cao

c a Hills & c ng s (2007) và Neuenburg (2010), cho th

có liên quan tích c

c d n d t khách hàng

n l i th c nh tranh và k t qu th c hi n c a doanh nghi p, m t

khi d n d t khách hàng t t thì vơ tình h

nd

i th c nh tranh vào m t vịng

tu n hồn s n ph m m i, khi

i th c nh tranh ph i t p trung ngu n l

th . M

i th c

cd nd

c u ho
khi

ng c

n kh

i th


u mãi hay th m chí

i th t b vi c c nh tranh m t khi c m th

quá l n khi

dành d t

cd nd

i th c nh tranh

i th c a h không th ti p t c tham gia vào cu c c

(Kotler & c ng s , 2000). H m nh d ng phá v phân khúc th
c nh tranh nh vào tinh th n không ng
qu tri

i m i s n ph m và d ch v

cd nd

pháp sáng t

d nd

i th

mang l i hi u


i th c nh tranh cao s

gi i quy t nh

th c nh tranh ph i tìm m

a

n các gi i

c c a khách hàng khi
nt m

i
n c a các

ng cách tham gia vào các d án nâng c p và c i ti n ch

ng s n ph m

(Carrillat & c ng s , 2004).
cd nd
d

u th

i th c nh tranh là kh

a doanh nghi p trong vi c


ng nh vào vi c t o ra giá tr n m ngoài giá tr c t lõi c a s n ph

làm hài lòng khách hàng và h r t nhanh nh n, linh ho t trong kh
t m nhìn và chi

c kinh doanh khi

xoay chuy n c

i th ph i t p trung th i gian và ti n b c cho

các cu c c nh tranh kh c li t nh m phân chia th ph n.
-

c d n d t kênh phân ph i:

Theo Narver & c ng s
hay các t ch

xu t các d ch v

nghi p hay s n ph m mang l i giá tr

c d n d t kênh phân ph i t t giúp cho công ty
chuyên
i th c nh tranh mà khách hàng s