HỌC VIỆN CÁN BỘ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

**********

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
TÂM LÍ HỌC PHÁT TRIỂN
Họ tên SV :Lê Thị Thủy Tiên
MSSV :202040084
Lớp : K05240A
Mã học phần: 020100024101
GVHD: TS. Đinh Phương Duy
TP. HCM, 20 tháng 07 năm 2021


Đề bài:
Câu 1: (4 điểm)
a. Trình bày nội dung quy luật không đồng đều trong sự phát triển tâm lý.
b. Nêu ít nhất 2 ví dụ cho quy luật khơng đồng đều (mỗi ý một ví dụ).
c. Anh/Chị ứng dụng quy luật như thế nào/rút ra được bài học gì trong quá
trình làm việc trong ngành CTXH sau này ?
Câu 2: (4 điểm)
a. Trình bày hoạt động chủ đạo của độ tuổi thiếu niên (11-15 tuổi).
b. Trong trường hợp người lớn có nhiều phương pháp giao tiếp hiệu quả, tại
sao thiếu niên vẫn cần giao tiếp chủ đạo với bạn bè ?
Câu 3: (2 điểm)
Người trưởng thành trẻ tuổi trải qua một số giai đoạn quan trọng trong cuộc
sống bao gồm: lập thân – lập nghiệp – lập gia đình.
Hãy trình bày mở rộng về chủ đề : Các vấn đề liên quan đến ly hôn ở người
trưởng thành trẻ tuổi

Bài làm:
Câu 1:
a. Trình bày nội dung quy luật khơng đồng đều trong sự phát triển tâm lý:
* Gồm 2 quy luật :
- Sự phát triển tâm lí con người diễn ra không đồng đều từ giai đoạn sơ sinh đến
giai đoạn trưởng thành. Sự phát triển diễn ra mạnh mẽ nhất ở giai đoạn tuổi thơ và
thanh niên thiếu. các chức năng tâm lí khác nhau ( tri giác, trí nhớ, tư duy, ngơn
ngữ, ý thức,…) cũng phát triển với tốc độ và cường độ khác nhau trong từng giai
đọan.
Ví dụ: tuổi càng nhỏ thì tốc độ phát triển càng nhanh. Đối với trẻ em lứa tuổi mẫu
giáo thì tốc độ phát triển nhanh đến mức mà sự thay đổi có thể tính được trong
hàng tháng, thậm chí hàng tuần. Trong khi đó người trưởng thành lại có tốc độ phát
triển rất chậm.
- Q trình phát triển tâm lí của con người cũng diễn ra khơng đều. Có những lúc
sự phát triển diễn ra rất nhanh làm nên bước chuyển tiếp khá rõ rệt từ giai đoạn này
sang giai đoạn khác, tạo thành gia đoạn tách biệt, khác nhau về chất. Làm cho tâm
lí con người diễn ra liên tục và có giai đoạn.
Ví dụ : bước chuyển từ giai đoạn tiền thao tác sang giai đoạn thao tác ở trẻ em 6
tuổi.
b. Ứng dụng quy luật phát triển khơng đồng đều vào ngành cơng tác xã hội:
- Vì tâm lí con người có sự phát triển khơng đồng đều qua từng giai đoạn, mỗi giai
đoạn có tốc độ phát triển, đặc trưng riêng. Vì vậy trong lĩnh vực công tác xã hội
khi tiếp cận các đối tượng khác nhau cần nắm bắt được quy luật phát triển để đưa


ra hướng tiếp cận và giúp đỡ phù hợp. Với người thuộc giai đoạn trẻ nhỏ hoặc niên
thiếu hướng tiếp cận và giúp đỡ sẽ thiên về giúp đỡ cũng như giáo dục các chức
năng như : tri giác, trí nhớ, tư duy, ngơn ngữ, ý thức,… cịn nếu nằm trong các giai
đoạn khác cần phải giúp đỡ trong vấn đề xã hội, giải quyết khó khăn tạo điều kiện
cho đối tượng được phát triển một cách độc lập.

- Vì q trình phát triển tâm lí con người diễn ra khơng đồng đều, có giai đoạn và
ln diễn ra liên tục nên khi đứng dưới vai trò một nhân viên công tác xã hội cần
xác định được bước chuyển biến tâm lí của đối tượng cần trợ giúp q trình chuyển
biến rất quan trọng bởi nó mang đến sự khác biệt về chất, tách biệt hoàn toàn với
giai đoạn trước nên hướng tiếp cận của nhân viên công tác xã hội cũng phải thay
đổi.
Câu 2:
a.

Hoạt động chủ đạo của thiếu niên ( 11 đến 15 tuổi) :

- Từ 11 tuổi – 15 tuổi: Tuổi thiếu niên với hoạt động chủ đạo là hoạt động giao
tiếp cá nhân- thân tình.
- Các mối quan hệ giao tiếp của thiếu niên gồm :
+ Giao tiếp với bạn bè : bên cạnh hoạt động học tập, giao tiếp với bạn ở tuooit
thiếu niên trở thành hoạt động chủ đạo ở tuổi thiếu niên. Trở thành thành nhu cầu
mạnh mẽ, đôi khi lấn át cả hoạt động học tập. Nếu ở lứa tuổi nhi đồng các em chỉ
giao tiếp với nhau để trao đổi việc học thì ở lứa tuổi này nhiều em đi học chỉ để
nói chuyện, giao tiếp với bạn bè.
+ Giao tiếp với cha mẹ : Mặc dù ảnh hưởng của cha mẹ đến thiếu niên đã thu hẹp
hơn nhiều khơng cịn bao trùm mọi lĩnh vực của trẻ như trước nữa nhưng giao
tiếp của cha mẹ với thiếu niên vẫn có vai trị vơ cùng quan trọng. Các vấn đề liên


quan đến ăn mặc, sở thích, giải trí, quan hệ bạn bè,... được thiếu niên nghe theo
lời bạn bè nhiều hơn nhưng định hướng giá trị về quan hệ đạo đức, quan điểm xã
hội của thiếu niên lại chịu ảnh hưởng từ cha mẹ thông qua giao tiếp và giáo dục
gia đình. Nếu khơng nhận được định hướng đúng đắn từ cha mẹ trẻ sẽ nghe theo
định hướng từ nhóm bạn bè và rất có thể sẽ tiếp nhận giá trị không đúng đắn.
+ Sự mâu thuẫn trong giao tiếp của thiếu niên với gia đinh, xã hội: Không phải tự

nhiên người ta gắn cho lứa tuổi thiếu niên những cái tên như “ nổi loạn”, “ bão
tố’, “bất trị”. Bên cạnh những thay đổi mãnh liệt về mặt cơ thể, tâm lí, vị thế xã
hội, thiếu niên cịn phải đối mặt với áp lực thường xuyên từ cha mẹ. Từ đó dẫn
đến trẻ sử dụng sự sung đột, quấy phá để giải quyết những mâu thuẫn xã hội cũng
như những mâu thuẫn giữ thiếu niên và cha mẹ, nhằm thể hiện cái tôi, quyền tự
quyết của bản thân.
b.

Trong trường hợp người lớn có nhiều phương pháp giao tiếp hiệu quả, tại

sao thiếu niên vẫn cần giao tiếp chủ đạo với bạn bè ?
- Tuy người lớn có nhiều phương pháp giao tiếp hiệu quả nhưng thiếu niên vẫn cần
giao tiếp chủ đạo với bạn bè.
- Thiếu niên thường giao tiếp với các bạn đồng trang lứa nhiều hơn là trẻ nhỏ và
người lớn tuổi. Nguyên nhân chính là muốn thể hiện tính người lớn với trẻ nhỏ,
cùng với đó là mong muốn được tự lập, không muốn người lớn mắng mỏ, không
muốn nghe theo lời chỉ bảo người lớn.
- Giao tiếp với bạn bè cùng lứa tuổi trở thành hoạt động quan trọng. Trong quá
trình giao tiếp, thiếu niên tìm thấy ở bạn bè những điểm tương đồng, sự thấu hiểu
và sự chấp nhận điều này thiếu niên không tìm thấy khi giao tiếp với người lớn và
trẻ nhỏ, giao tiếp với bạn bè giúp thiếu niên tự tin hơn, hiểu bản thân hơn, giúp
thiếu niên phát triển về nhân cách và ý thức.


- Theo nghiên cứu của một số nhà tâm lí học Mỹ, thiếu niên thường chỉ giao tiếp
với bạn cùng lứa tuổi, cùng giới tính, tầng lớp xã hội và có cùng mức thành cơng
trong học tập. Nhưng cũng có những trường hợp ngoại lệ sự giao tiếp hình thành
trên nền tảng khác nhau về hoàn cảnh, điều kiện điều này hình thành nên sự thu hút
về những phẩm chất hấp dẫn mà bản thân mình khơng có. Giao tiếp với bạn bè
cùng lứa tuổi giúp thiếu niên khám phá ra những khả năng, sở thích, năng lực của

bản thân.
- Nếu khơng tìm được chỗ đứng của bản thân trong một nhóm bạn bè, khơng giao
tiếp với bạn bè cùng lứa tuổi sẽ dẫn đến thiếu niên trở nên lầm lì, khép kín, hay tự
ti, tự ái, có hành vi bạo lực, cảm thấy lạc lõng, cô đơn, thờ ơ trong hoạt động chung
của nhóm, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển hình thành nhân cách.
Câu 3:
- Người trưởng thành trẻ tuổi trải qua một số giai đoạn quan trọng trong cuộc sống
bao gồm: lập thân – lập nghiệp – lập gia đình.Tuy nhiên ly hơn ở người trưởng
thành trẻ tuổi đang ngày càng tăng.
- Ly hôn

là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng khi cả hai người đang còn sống, do cả

hai bên vợ chồng thuận tình và được Tịa án cơng nhận bằng quyết định cơng nhận
thuận tình ly hôn hoặc chỉ do một bên yêu cầu, được Tòa án đưa ra xét xử và phán
quyết bằng một bản án cho ly hôn. Đây là hiện tượng xã hội bất bình thường nhưng
cần thiết để đảm bảo quyền tự do trong hôn nhân và củng cố hôn nhân tự nguyện,
tiến bộ.
- Ở Việt Nam tỷ lệ ly hôn không những tăng cao, mà quãng thời gian từ khi kết
hôn đến khi ly hôn càng bị rút ngắn lại. Phân tích về độ tuổi trong các vụ ly hơn thì
thấy: Trong số án “Ly hơn” năm 2017, có hơn 40% các cặp vợ chồng ở dưới độ
tuổi 30 (trong đó số các cặp vợ chồng từ 22 tuổi trở xuống chiếm khoảng 3%).


- Nguyên nhân phần lớn và sâu xa dẫn tới tình trạng ly hơn ngày càng gia tăng,
đặc biệt với các cặp vợ chồng trẻ là do họ thiếu kỹ năng sống. Họ bước vào cuộc
sống hôn nhân khi tuổi đời cịn q trẻ, chưa có sự chuẩn bị về tâm lý, kinh tế, sức
khỏe và những hiểu biết cần thiết cho cuộc sống gia đình. Bên cạnh đó, họ q đề
cao cái tơi của bản thân, ít quan tâm đến bạn đời, khiến phần lớn các cặp vợ chồng
trẻ nảy sinh mâu thuẫn ngay từ những tháng đầu, năm đầu của cuộc hơn nhân.

Trong khi đó, nhận thức về cuộc sống gia đình, ý nghĩa của hơn nhân và tình u
cịn hời hợt đã khiến họ khơng đủ bản lĩnh và kỹ năng giải quyết, vượt qua các mâu
thuẫn. Chiếm một phần trong số các cặp ly hôn là do họ kết hơn ngồi ý muốn khi
những hiểu biết về kiến thức giới tính có phần hạn chế.
- Ngun nhân thứ hai là do kinh tế khó khăn, nghề nghiệp không ổn định, thu
nhập bấp bênh, sinh con sớm khiến vợ chồng thường xuyên nảy sinh mâu thuẫn,
không đồng thuận để xây dựng kinh tế gia đình, ni dạy con cái. Phần lớn trong
các Quyết định công nhận thuận tình ly hơn thể hiện các cặp vợ chồng đến xin ly
hơn khơng có tài sản chung.
- cịn những ngun nhân khác như: Tư tưởng lạc hậu, người vợ không sinh được
con trai nên người chồng ngoại tình hoặc ly hơn để lấy vợ mới với mục đích có con
“nối dõi tơng đường”; vấn đề về bạo lực gia đình, tệ nạn xã hội; vợ chồng bất hòa,
thường xuyên xảy ra mâu thuẫn do nhận thức về xã hội, pháp luật chưa đầy đủ,
thậm chí nhiều trường hợp người chồng nghiện ngập ma túy, cờ bạc, rượu chè…
dẫn đến người vợ không chịu được phải ly hôn.
- Hệ lụy : việc ly hơn có thể làm ảnh hưởng tới cuộc sống của những người thân,
đặc biệt là ảnh hưởng đến tâm sinh lý của những đứa trẻ. Ly hơn có thể là giải
thoát cho cha mẹ nhưng lại rất dễ trở thành bi kịch, nỗi bất hạnh của những đứa
con. Những đứa trẻ trong các gia đình có cha mẹ ly hơn, ít nhiều đều sẽ ảnh hưởng


đến việc hình thành nhân cách và tương lai sau này, nếu khơng được quan tâm kịp
thời. Khơng ít trẻ sẽ thu mình lại trong thế giới riêng của mình, tự kỷ, thậm chí có
những biểu hiện lệch lạc và sa ngã, thích nổi loạn, dễ rơi vào bế tắc, phạm tội... Bởi
cũng dễ hiểu, sau ly hôn, trẻ chỉ có thể chọn hoặc sống với cha hoặc sống cùng mẹ,
chọn lựa nào cũng là mất mát với chúng. Đó là cịn chưa nói, nếu cha mẹ tái hơn,
cảnh sống chung với cha dượng hoặc mẹ kế, tình trạng “con anh, con em” ln có
nhiều tác động trái chiều trong giáo dục, trong tâm lý của trẻ. Hoặc có nhiều trẻ,
sau ly hơn thì cha đi đằng cha, mẹ đi đằng mẹ, con trẻ lủi thủi về nương náu với
ông bà như những đứa trẻ mồ côi mồ cút.



Tài liệu tham khảo
Giáo trình tâm lí học phát triển ( PGS.TS Trương Thị Khánh Hà – Đại học Quốc
gia Hà Nội)
Báo Kiemsat online (Vì sao ly hơn ngày càng tăng? , 27/04/2018)
Báo Bạc Liêu (Ly hôn - Nguyên nhân và những hệ lụy).