Câu 1: Trình bày tổng quan Thương mại Điện tử (bối cảnh trên Thế giới và Việt
Nam)
Thương mại điện tử ra đời và ngày một hoàn thiện nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ
của Internet trên nền tảng công nghệ website hiện đại, kết hợp với nỗ lực từ phía các
doanh nghiệp trong việc mở rộng các kênh phân phối hàng hóa và dịch vụ. Thương mại
điện tử xuất hiện làm thay đổi cấu trúc nền kinh tế, thiết lập thị trường mới với trật tự cấu
trúc ngành, sản phẩm, dịch vụ theo một cách riêng, tạo ra những phân khúc khách hàng
riêng biệt, tạo ra giá trị mới, làm thay đổi hành vi người tiêu dùng, mang tới những cơ hội
nghề nghiệp và thị trường lao động mới. Thương mại điện tử làm thay đổi xã hội, chính
trị, thế giới quan và nhân sinh quan. Vậy thương mại điện tử là gì và thương mại điện tử
nên hiểu như thế nào cho đúng nhất.
Theo Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), “TMĐT bao gồm việc sản xuất,
quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm được mua bán và thanh toán trên mạng
Internet, nhưng được giao nhận một cách hữu hình, cả các sản phẩm giao nhận cũng như
những thơng tin số hố thơng qua mạng Internet”.
1.
Trên tồn cầu
Sự ra đời và độ phủ rộng của Internet không chỉ tác động sâu sắc đến
đời sống xã hội con người mà còn tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ trong cách
thức tổ chức kinh doanh của các công ty. Lượng người dùng Internet tăng
mạnh mở ra một thị trường khách hàng rộng lớn khiến các doanh nghiệp
không thể bỏ qua. Internet tạo nền tảng cho Web, và đến lượt mình, Web
tạo nền tảng cho Thương mại điện tử (TMĐT). Đặc biệt trong bối cảnh
cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, khi mà phát triển kinh tế số là mục tiêu
của mọi quốc gia, lĩnh vực TMĐT càng trở nên quan trọng bởi đây được
coi là động lực tăng trưởng của nền kinh tế số.
Mua sắm hàng hóa online giờ đây đang trở thành hoạt động thường
xuyên của rất nhiều người từ khắp mọi nơi trên toàn thế giới. Theo Statista,
số người mua sắm trực tuyến tồn cầu đang có xu hướng tăng, dự tính đạt
2.14 tỷ vào năm 2021, trong khi năm 2014 con số này chỉ đạt mức 1.32 tỷ.
Nhiều điều kiện thuận lợi như: sự tiện lợi, tốc độ Internet nhanh, giá rẻ hơn,

… đã góp phần thay đổi hành vi mua hàng, thúc đẩy nhu cầu mua sắm trực
tuyến.
Nhờ vào đó, doanh số bán lẻ thương mại điện tử luôn trên đà tăng
trưởng đều mỗi năm. Thống kê tăng trưởng TMĐT cho thấy, doanh số bán
lẻ TMĐT toàn cầu tăng mạnh, từ 2.98 nghìn tỷ USD, dự kiến sẽ vượt 4
nghìn tỷ USD vào năm 2020 và đạt 6.54 nghìn tỷ USD vào năm 2023.
Cùng với sự tăng trưởng về giá trị, doanh số bán lẻ điện tử cũng tăng ổn
định trong tổng doanh thu bán lẻ. Trong năm 2015, chỉ có 7.4% doanh số
bán hàng đến từ trực tuyến, sau đó con số này đã tăng lên 14.1% vào năm
2019 và dự tính đạt 22% năm 2023.
Dựa trên tâm lý và xu hướng tiêu dùng hiện tại của khách hàng, mua
sắm trực tuyến có khả năng thống trị nhu cầu tiêu dùng trong hai mươi năm
tới. Theo Nasdaq, đến năm 2040, khoảng 95% tất cả các giao dịch mua sắm
dự kiến sẽ thông qua thương mại điện tử.
Theo báo cáo chỉ số TMĐT Việt Nam (EBI) 2017, tổng giá trị giao
dịch Thương mại điện tử trong năm 2016 trên thế giới đã vượt 1000 tỷ USD
và dự kiến sẽ tăng trưởng ở mức 17% mỗi năm. Bên cạnh đó Thương mại
trên nền tảng thiết bị di động đang dần phát triển mạnh mẽ đạt được trên
20% doanh thu Thương mại điện tử. Trong đó, nổi bật nhất là sự phát triển
vượt trội của TMĐT B2C. Theo thống kê của eMarketer – Công ty Nghiên
cứu thị trường của Hoa Kỳ công bố vào tháng 8/2016, doanh thu TMĐT
B2C toàn cầu năm 2016 ước đạt 1.915 tỷ USD với mức tăng trưởng 23,7%
so với năm 2015, chiếm 8,7% tổng doanh thu bán lẻ toàn cầu. Dự báo đến
năm 2020, doanh thu TMĐT B2C toàn cầu ước đạt 4.058 tỷ USD, chiếm
14,6% tổng doanh thu bán lẻ toàn cầu.


Doanh thu TMĐT B2C toàn cầu từ 2015 – 2020 (tỷ USD)

Nguồn: Thương mại điện tử Việt Nam 2017
Không thể phủ nhận, đại dịch Covid -19 là một trong những tác động
lớn nhất đến xu hướng thương mại điện tử năm 2020. Khi chính phủ trên
tồn thế giới đóng cửa các cửa hàng và thực hiện giãn cách xã hội trong
nhiều tháng để ngăn chặn sự lây lan của coronavirus, hành vi người dân
mua sắm trực tuyến trở nên phổ biến hơn bao giờ hết . Trên thực tế, các nhà
phân tích thị trường khẳng định rằng ngành cơng nghiệp thương mại điện tử
sẽ là người hưởng lợi lớn nhất từ đại dịch coronavirus – COVID 19. Tỷ lệ
thâm nhập thị trường, hiện ở mức 15%, dự kiến sẽ tăng lên thành 25% vào
năm 2025 (theo MarketWatch, 2020). Con số này đánh dấu một sự gia tăng
lên đến 67% trong 5 năm.
Ngược lại tác động tích cực của COVID-19 đối với thương mại điện
tử, nó đã gây ra tổn thất nặng nề cho các cửa hàng vật lý truyền thống. Và
2.

dự là trong 5 năm tới, sẽ có khoảng 100.000 của hàng buộc phải đóng cửa.
Tại Việt Nam
Thị trường Thương mại Điện tử ở nước ta có xu hướng tăng dần đều ở
những năm 2015 đến nay, tuy nhiên để nói về sự bùng nổ thì phải nhắc đến
năm 2019. Trong năm, ngành Thương mại Điện tử đã có sự tăng trưởng
vượt bậc, thu về 2,7 tỷ USD trong riêng năm 2019 và đã có hơn 35,4 triệu
người sử dụng. Cũng trong năm 2019, lượng người sử dụng mạng tại Việt
Nam là 59,2 triệu/tổng dân số cả nước, dự đoán trong năm 2021 con số này
sẽ tăng trưởng lên thành 68 triệu người/tổng dân số.


Theo báo cáo Nền kinh tế số Đông Nam Á năm 2019 (e-Conomy
Southest Asia 2019) được Google công bố, nền kinh tế số tại Việt Nam đạt
mức 12 tỷ USD, chiếm 5% GDP vào năm 2019. Trong đó, TMĐT được
đánh giá là chìa khóa mở ra con số ấn tượng này với tổng doanh thu của

ngành đạt 5 tỷ USD năm 2019 và dự tính sẽ đạt mức 23 tỷ USD vào năm
2025.

Biểu đồ: Nền kinh tế số tại Việt Nam
Nguồn: Báo cáo Nền kinh tế số Đông Nam Á 2019

Năm 2019, thị trường TMĐT Việt Nam chia tay những “ơng lớn” như:
Adayroi hay Lotte.vn, nhưng khơng vì thế mà sức hút ở lĩnh vực này kém
đi. Theo báo cáo eConomy SEA 2019 do Google và Temasek công bố, quy
mô thị trường TMĐT Việt Nam đầu năm 2020 đạt 5 tỷ USD, tốc độ tăng
trưởng lên tới 81%. Đáng chú ý, Sách trắng TMĐT Việt Nam năm 2019
được Cục TMĐT và kinh tế số (Bộ Công Thương) phát hành cho thấy, tăng
trưởng của thị trường TMĐT Việt Nam đang ở mức cao nhất trong 3 năm
trở lại đây.
Đặc biệt, vai trò của TMĐT cũng trở nên quan trọng hơn khi tỷ trọng
doanh thu từ TMĐT trên tổng mức bán lẻ hàng hóa cả nước năm 2019 đạt
4,2%, tăng 0,6% so với năm 2018. Số lượng người tham gia mua sắm trực
tuyến trên các nền tảng TMĐT tăng vọt. Năm 2019, cả nước có 39,9 triệu
người tham gia mua sắm trực tuyến, tăng 11,8% so với năm 2018 và tăng
gần gấp đôi chỉ sau 3 năm. Giá trị mua sắm trực tuyến bình quân đầu người


đạt 202 USD, tăng 8,6%. Trong số 10 sàn TMĐT có tổng số lượt truy cập
website cao nhất tại thị trường Đơng Nam Á 6 tháng đầu năm 2019, có tới 5
là của các doanh nghiệp (DN) Việt Nam – gồm Tiki, Sendo, thegioididong,
Điện Máy Xanh và FPT Shop.
Theo báo cáo eConomy SEA 2019 do Google và Temasek công bố,
quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam đầu năm 2020 đạt 5 tỷ
USD, tốc độ tăng trưởng lên tới 81%. Sách trắng thương mại điện tử Việt
Nam 2019 (do Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công thương)

phát hành) chỉ ra mức tăng trưởng của thị trường TMĐT Việt Nam đang
cao nhất trong 3 năm trở lại đây.
Theo Báo cáo thị trường thương mại điện tử Việt Nam, Quy mơ thị
trường TMĐT ước tính đạt 16 tỉ USD vào năm 2021. TMĐT B2C vẫn là
phân khúc thống trị tại Việt Nam, bao gồm chủ yếu là các trang web thương
mại điện tử và chợ điện tử. Dự kiến sẽ duy trì mức tăng trưởng mạnh mẽ
đạt khoảng 12 tỉ USD vào năm 2021.

Quy mô thị trường TMĐT theo loại dịch vụ 2015 – 2017F
Nguồn: UKABC, Vietnam E-commerce Association, Vienam GSO, EVBN, Phân tích của OCD

TMĐT B2B vẫn còn khá mới ở Việt Nam, nhưng đã nhận được nhiều
sự quan tâm và hỗ trợ từ chính phủ. Hầu hết các cơng ty B2B nằm trong
nhóm các hoạt động xuất nhập khẩu cho thương mại quốc tế, đặc biệt là đối
với các doanh nghiệp SMEs trong nước. Với sự hỗ trợ của các Hiệp định
thương mại tự do (FTAs) gần đây, thương mại điện tử B2B tại Việt Nam dự
kiến sẽ tăng trưởng đáng kể trong thời gian tới.


Thương mại điện tử Dịch vụ vẫn ở giai đoạn đầu và còn khá non trẻ ở
Việt Nam, nhưng đang phát triển rất mạnh. Bao gồm chủ yếu là các dịch vụ
du lịch trực tuyến, giải trí trực tuyến (vé xem phim, vé sự kiện), trò chơi
trực tuyến, Thể thao điện tử và các dịch vụ giáo dục trực tuyến.

BXH Top 10 các doanh nghiệp thương mại điện tử tại Việt Nam
Quý 1/2020
Nguồn: iprice.vn

Theo số liệu báo cáo Bảng xếp hạng các doanh nghiệp thương mại
điện tử hàng đầu tại Việt Nam do iPrice insights cập nhật vào ngày

03/03/2020 cho thấy Shopee Việt Nam tiếp tục dẫn đầu trong cả năm 2019
về lượng truy cập website, đạt trung bình 38 triệu lượt/tháng. Theo sau lần
lượt là Thegioididong với 28 triệu lượt/tháng, Sendo với 27.2 triệu
3.

lượt/tháng, Lazada với 27 triệu lượt/tháng và Tiki với 24.5 triệu lượt/tháng.
Tình hình TMĐT trong dịch Covid 19
Theo cuộc khảo sát vừa được Infocus Mekong Research công bố,
mua sắm trực tuyến, dịch vụ giao hàng, lắp ráp ơtơ, thực phẩm đóng hộp…
là các ngành nghề được cho là hưởng lợi trong năm 2020 từ ảnh hưởng của
dịch Covid-19. Ngồi ra, sản phẩm chăm sóc nhà cửa cũng có cơ hội tăng
trưởng khi người tiêu dùng dành nhiều thời gian ở nhà hơn ở nơi công
cộng.
Gần một nửa số người dùng internet được Global Web Index khảo sát
vào đầu tháng 4 cho biết họ đã dành nhiều thời gian mua sắm trực tuyến


hơn trong những tuần gần đây, nhưng có một số sự khác biệt giữa hành vi
của các giới tính và nhóm tuổi khác nhau. Hơn một nửa số người dùng
internet ở độ tuổi 25 đến 44 ở 17 quốc gia trong cuộc khảo sát nói rằng họ
đã dành nhiều thời gian hơn để mua sắm trực tuyến trong những tuần gần
đây, đặc biệt là nam giới nói rằng họ đã tăng thời gian dành cho hoạt động
thương mại điện tử.
Theo báo cáo của hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho thấy
trong khi nhiều doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản khi dịch bệnh
bùng phát thì các sàn thương mại điện tử ngày càng phát triển. Theo đại
diện sàn thương mại điện tử (TMĐT) Lazada, nhu cầu mua sắm của khách
hàng đối với các sản phẩm bảo vệ sức khỏe tăng đáng kể, đặc biệt là khẩu
trang và dung dịch sát khuẩn tay. Chỉ riêng trong 4 tuần đầu tháng 3/2020,
công ty này ghi nhận nhu cầu mua sắm với ngành hàng xịt phòng, khử

khuẩn dạng xịt tăng hơn 160%, ngành hàng tã giấy và giấy tăng hơn 60%,
ngành hàng đồ hộp và thực phẩm đóng gói tăng hơn 50%.
Trong 3 tháng đầu năm, ứng dụng Zoom tăng 67% do các trường học,
tổ chức và doanh nghiệp áp dụng nền tảng này phục vụ làm việc, kinh
doanh, hội họp và đào tạo từ xa để thích ứng với những khó khăn do đại
dịch COVID-19 gây ra. Số liệu Cục Viễn thông (Bộ Thông tin - Truyền
thông) cũng cho thấy, lưu lượng dữ liệu trong tháng 3 tăng đột biến tới 90%
so với tháng. Sự khác biệt này chủ yếu từ các ứng dụng hội nghị, làm việc
trực tuyến, dạy và học trực tuyến, giải trí trực tuyến.
Nhìn chung, đại dịch COVID-19 có tác động hỗn hợp đối với thương
mại điện tử. Các biện pháp “giãn cách xã hội” và các yêu cầu “ở trong nhà”
để phòng dịch sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự tăng trưởng của thương mại điện tự
do người tiêu dùng hạn chế tới các chuỗi cửa hàng bán lẻ, các nhà hàng và
các quán bar.
Câu 2 : Trình bày khái niệm Website và vai trị của Website đối với doanh nghiệp
-

Khái niệm website:


“Website thương mại điện tử (gọi tắt là website) là trang thông tin điện tử
được thiết lập để phục vụ một phần hoặc tồn bộ quy trình của hoạt động mua bán
hàng hóa hay cung ứng dịch vụ từ trung bày giới thiệu hàng hóa, dịch vụ đến giao
kết hợp đồng, cung ứng dịch vụ, thanh toán và dịch vụ sau bán hàng.” (trích khoản
-

8 điều 3 Nghị định 52/2013/NĐ-CP về Thương mại điện tử).
Vai trò của website đối với doanh nghiệp:
Trong bối cánh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ như hiện nay, khi
mà hàng tỷ người trên thế giới đều sử dụng Internet và xem đây là nơi lý tưởng để

tìm kiếm thơng tin, mua sắm hàng hóa, dịch vụ thì website trở thành một kênh
Marketing trực tuyến mang lại hiệu quả cao bên cạnh các trang mạng xã hội.
Nếu ở thế giới thực, hình ảnh của doanh nghiệp sẽ được thể hiện qua trụ sở
văn phòng, bộ brochure, danh thiếp,… thì bộ mặt doanh nghiệp trên Internet chính
là website. Hầu hết khách hàng, đối tác khi tìm hiểu về một doanh nghiệp trên
Internet sẽ tập trung vào website của doanh nghiệp đó. Nội dung, màu sắc, phong
cách được thể hiện ở website phản ảnh được đặc trưng riêng biệt của từng doanh
nghiệp. Nếu một doanh nghiệp của website được thiết kế chuyên nghiệp, hiện đại
cùng tính năng tiện lợi thì sẽ ghi dấu ấn tốt hơn với khách hàng, đối tác. Bên cạnh
đó, một website tốt cũng mang lại cảm giác chuyên nghiệp, giúp nâng tầm thương
hiệu của công ty.
 Bộ mặt doanh nghiệp trên internet: Thời đại luôn thay đổi như hiện
nay, chúng ta đang sống trong 2 thế giới: thế giới thực và internet. Việc
trưng bày hình ảnh của cơng ty với bộ mặt của doanh nghiệp ra ngoài thế
giới thực sẽ là trụ sở, văn phịng, vị trí địa lý, bộ brochure, danh thiếp,…
song song đó thể hiện bộ mặt của doanh nghiệp trên internet sẽ là
website. Hầu hết tất cả những gì khách hàng tìm hiểu về bạn trên internet
sẽ tập trung vào website của bạn. Với màu sắc, phong cách, tính năng, nội
dung trên website sẽ phản ánh phần nào được hình ảnh của doanh nghiệp
đến với khách hàng. Cùng với đó là hình ảnh văn phịng khang trang
chứng tỏ doanh nghiệp chất lượng, website chỉnh chu chứng tỏ doanh
nghiệp chuyên nghiệp.


 Thương hiệu được nâng tầm: Khi khách hàng có nhu cầu, họ sẽ xem
xét website của nhiều công ty cung cấp sản phẩm, dịch vụ họ mong
muốn. Nếu doanh nghiệp có website chuyên nghiệp hơn sẽ tạo được dấu
ấn tốt hơn, chính điều này cũng sẽ thu hút cho khách hàng hơn và có
nhiều cơ hội bán hàng hơn. Đó chính lý do tại sao website đang đại diện
cho thương hiệu của bạn. Website được thiết kế tốt, khách hàng sẽ đặt




nhiều niềm tin vào thương hiệu của bạn hơn.
Tiếp cận được lưu lượng khách hàng lớn: Việt Nam đang có 32 triệu
thuê bao internet. Khi có bất cứ nhu cầu gì, họ sẽ dùng Google tìm kiếm,
chat hỏi bạn bè, dùng Facebook để tham khảo thông tin,… Do đó, nếu
bạn khơng có website, sẽ gần như khơng có khả năng bạn tiếp cận được
một số lượng khách hàng tiềm năng khổng lồ đang ngày ngày lục tung
internet để phục vụ cho vô số nhu cầu.

 Giao tiếp và chăm sóc khách hàng: Website cung cấp thơng tin 1 chiều
tuy nhiên, bạn vẫn có thể sử dụng website để khảo sát ý kiến khách hàng,
xem họ đánh giá thế nào về những sản phẩm, dịch vụ bạn đang cung cấp.
Từ đó, dễ dàng vạch ra được kế hoạch để có những tiêu chí mới chăm sóc



khách hàng của bạn tốt hơn.
Thu hút khách hàng tiềm năng: Một website được thiết kế tốt (bao gồm
cả giao diện và tương tác), cộng với những phương pháp Online
Marketing như SEO, Google Adwords, banner quảng cáo,… sẽ thu hút



được một lượng khách hàng tiềm năng đến với doanh nghiệp.
Cung cấp thông tin hữu ích cho khách hàng: Việc bạn đưa bất cứ
thông tin gì lên website sẽ ít tốn thời gian cho bạn phải ngồi tư vấn cho
từng người. Hãy dùng nó để cung cấp những thông tin quan trọng mà bạn
muốn truyền tải đến khách hàng ví dụ như: Giới thiệu về sản phẩm, dịch

vụ, các khuyến mãi, tin tức, tài liệu hướng dẫn,… Và một khi có được
những thơng tin hữu ích, khách hàng sẽ tìm tới website của bạn thường



xuyên hơn, họ sẽ dần có ấn tượng tốt với doanh nghiệp của bạn.
Bán hàng 24/7: Doanh nghiệp hoạt động theo giờ giấc, thường nghỉ vào
buổi tối và cuối tuần. Tuy nhiên, website hoạt động 24/7. Khách hàng có


thể truy cập bất cứ lúc nào, kể cả 3 giờ sáng, tìm hiểu thơng tin sản phẩm



dịch vụ và quyết định mua hàng khi bạn đang ngon giấc!
Phân tích tâm lý hành vi khách hàng: Website sẽ giúp bạn phân tích,
tìm hiểu về tâm lý hành vi của khách hàng thông qua các thủ thuật theo
dõi và sử dụng các cơng cụ như Google Analytics. Từ đó, bạn có thể biết
được khách hàng có hứng thú với dịch vụ nào, sản phẩm nào đang hot,



màu sắc nào sẽ gây được ấn tượng tốt, câu nói nào giúp họ hài lòng…
Nền tảng của Internet Marketing: Internet marketing đang phát triển
mạnh, song song với marketing truyền thống và đóng góp ngày càng
quan trọng vào chiến lược marketing tổng thể. Tuy nhiên, bạn cần phải có
website để chiến lược internet marketing thực sự hiệu quả, vì tất cả khách




hàng sẽ tập trung về website của bạn.
Tiết kiệm chi phí nhưng hiệu quả cao: Nếu bạn thuê nhân sự hoặc địa
điểm để đạt được những giá trị trên thì sẽ như thế nào? Đội ngũ chăm sóc
khách hàng, tư vấn thơng tin, phân tích hành vi khách hàng,… sẽ tốn bao
nhiêu trong ngân sách của bạn? Tuy nhiên, nếu bạn có 1 website đủ tốt,
bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều nhưng thu được hiệu quả cao.

Năm 2019, thế giới có hơn 4.3 tỷ người dùng Internet, riêng ở Việt Nam
con số này đạt 61 triệu. Điều này có nghĩa là, nếu khơng có website, doanh nghiệp
đang bỏ qua cơ hội tiếp xúc với nguồn khách hàng khổng lồ này. Một website có
giao diện tốt và dễ dàng tương tác kết hợp với các phương pháp Marketing Online
như SEO, Google Adwords, banner quảng cáo,… sẽ thu hút và có cơ hội bán hàng
cho lượng lớn khách hàng tiềm năng đang ngày ngày lục tung Internet để phục vụ
cho vô số nhu cầu.
Một website tốt sẽ tích hợp đầy đủ các tính năng giúp ích rất lớn cho
doanh nghiệp trong khâu bán hàng. Website như một cửa hàng online hoạt động
24/7, khách hàng có thể truy cập để tìm hiểu thơng tin về sản phẩm dịch vụ và
quyết định mua hàng bất cứ lúc nào. Các thông tin quan trọng muốn truyền tải đến
khách hàng khi được đưa lên website sẽ ít tốn thời gian và công sức hơn việc phải
ngồi tư vấn cho từng người một. Bên cạnh đó, website cịn giúp doanh nghiệp
phân tích, tìm hiểu về tâm lý hành vi của khách hàng thông qua công cụ theo dõi


và phân tích. Từ đó, doanh nghiệp có thể biết được khách hàng có hứng thú hơn
với dịch vụ nào, sản phẩm nào đang hot, màu sắc nào sẽ được ưa chuộng,… Tất cả
những lợi ích ấy đều có thể đạt được bằng website với độ chính xác và tiết kiệm
chi phí hơn rất nhiều.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tổng cục thống kê Việt Nam

2. Tổng quan ngành Thương mại Điện tử | Ecommerce.
3. Giáo trình Thương Mại Điện Tử (Electronic Commerce), NXB Bộ Giáo Dục Việt
Nam
4. Bộ Công Thương Việt Nam, Xu hướng tiêu dùng hiện đại làm thay đổi mơ hình
kinh doanh của doanh nghiệp trong tình hình mới
5. Điêu Quân (2020), COVID-19 đẩy thương mại điện tử toàn cầu xuống dốc trong
năm 2020.
6. Global e-commerce jumps to $26.7 trillion, fuelled by COVID-19 (2021)- United
Nation News.
7. eMarketer, Global Ecommerce 2020, Ecommerce Decelerates amid Global Retail
Contraction but Remains a Bright Spot
8. Nguyễn Thắm (2021), Brand Việt Nam, 5 doanh nghiệp Việt Nam lọt top 10
website có lượng truy cập lớn nhất Đông Nam Á.
9. Doanh thu thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng 18% (2021)- Vneconomy.
10. Thế Hoàng (2021), Thương mại điện tử bùng nổ năm 2021, Báo Đầu Tư
11. VCCI , Thương mại điện tử Việt Nam – Kỳ I: Góc nhìn tổng quan về thị trường
thương mại điện tử


12. Rủi ro đến từ thương mại điện tử với các chuỗi bán lẻ (2019)- diễn đàn doanh
nghiệp.
13. Thương mại điện tử “lên ngôi” trong đại dịch COVID-19 (2021)- Vietnam new
agency.
14. International E-Commerce: A Comprehensive Guide – Flow.