Cấu trúc mơn học
q 2 Tín chỉ (18 LT + 12 BT)
q Phương pháp đánh giá: 30 % điểm danh
và tiểu luận + 70% điểm thi cuối kì
q Đầu ra: Hiểu khái niệm, các mơ hình và xu
thế của đơ thị, các ngun tắc quy hoạch,
phân tích thơng tin cơ bản …

10/17/21

2


Cấu trúc mơn học
Phần I: KHÁI NIỆM VỀ ĐƠ
THỊ VÀ Q TRÌNH PHÁT
TRIỂN ĐƠ THỊ
§ Đơ thị, dân cư đơ thị (c1)
§ Quy hoạch xây dựng đơ
thị (chương 1)
§ Đơ thị hóa (chương 2)
§ Lí luận về đơ thị (c2)
§ Q trình phát triển đơ
thị (c2)
10/17/21

Phần II: THIẾT KẾ QUY
HOẠCH VÀ XÂY DỰNG PHÁT
TRIỂN ĐƠ THỊ
§ Thiết kế quy hoạch chung
( chương 3)

§ Quy hoạch các khu chức
năng (chương 4)

3


Giáo trình và tài liệu tham khảo
1.

GS.TS. Nguyễn Thế Bá, Quy hoạch
xây dựng phát triển đô thị, NXB
xây dựng năm 2009

2.

Luật Xây dựng Việt Nam

3.

Luật Quy hoạch đô thị

4.

Quy chuẩn xây dựng Việt QCXDVN
01: 2021/BXD

5.

Các văn bản, chính sách của Nhà
nước và các cơ quan chuyên

ngành có liên quan đến QHXD.
10/17/21

4


CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ĐÔ THỊ VÀ
QUY HOẠCH XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN ĐƠ THỊ

10/17/21

Đơ thị Eco-Park ( )

5


1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
• Định nghĩa đơ thị?
• Khái niệm quy hoạch?

10/17/21

6


ĐƠ THỊ LÀ GÌ?
Đơ thị là khu vực:
• Tập trung dân cư với
mật độ cao
• Chủ yếu là hoạt động

kinh tế phi nơng nghiệp

•
•

Trung tâm tổng hơp hay
chun ngành
Thúc đẩy sự nghiệp phát
triển kinh tế-XH của cả
nước, vùng, tỉnh, huyện

10/17/21

7


TIÊU CHÍ XÁC ĐỊNH ĐƠ THỊ?
Đơ thị được xác định bởi tiêu chí sau:
1. Trung tâm tổng hợp hay chuyên ngành
2. Quy mô dân số >=4000 người
3. Tỉ lệ lao động phi nông nghiệp từ 55% trong tổng số
lao động
4. Có cơ sở hạ tầng và CTCC thích hợp phục vụ dân cư
đơ thị
5. Mật độ dân cư tồn đơ thị trên 1000ng/km2, mật độ
dân cư trên diện tích đất xây dựng trên 5000ng/km2
(Theo Nghị quyết phân loại đô thị 1210/2016 của QH13)
10/17/21

8



SỐ LƯỢNG ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM QUA CÁC NĂM
Năm

Số lượng
đơ thị

1990

500

19.51

12,880

66,016

1999

604

23.61

18,081

76,597

2009


731

29.6

25,584

86,025

2014

774

33.1

30,035

90,728

2020

833

>40%

-

~98,311

10/17/21


Tỷ lệ đơ thị Dân số đơ
hố (%)
thị (1000
người)

Tổng dân
số (1000
người)

9


“Quy hoạch” là gì?
• Quy hoạch là thuật ngữ chỉ sự xếp đặt có trật
tự, có kế hoạch để thực hiện một mục tiêu
nhất định.
• Dùng chung cho nhiều ngành: về khía cạnh
vật thể, khơng gian (QH xây dựng) và về
mặt phi vật thể (QH KT-XH)

10


QUY HOẠCH ĐƠ THỊ LÀ GÌ?
“Quy hoạch đơ thị là việc tổ chức
không gian,
kiến trúc,
cảnh quan đô thị,
hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật,
cơng trình hạ tầng xã hội

và nhà ở
để tạo lập mơi trường sống thích hợp
cho người dân sống trong đô thị,
được thể hiện thông qua đồ án quy hoạch đô thị”
10/17/21

(Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14)

11


QUY HOẠCH LÀ MỘT QUÁ TRÌNH NHẮM
ĐẠT ĐƯỢC SỰ PHÁT TRIỂN TRONG TƯƠNG
LAI

TẦM NHÌN
TƯƠNG
LAI

BỐI CẢNH
THỰC TẠI

GIẢ
PH I
ÁP
10/17/21

CHÍNH
SÁCH


ĐÁNH
GIÁ,
GIÁM
SÁT

THỰC
THI
12


KIẾN TRÚC
NỘI THẤT

QU
HÓ Y HO
A K ẠCH
INH
TẾ

BẢO TỒ
N DI SẢ
N

T
BẤ
IỂN
TR Ả N
ÁT NG S
ĐỘ


10/17/21

IỂN
R
T
T
G
PHÁ ĐỒN
G
N
Ộ
C

PH

KẾ
T
IẾ HỊ
H
T ÔT
Đ

QUY HOẠCH
ĐÔ THỊ
QUẢN LÝ ĐÔ THỊ

TH
HẠ IẾT
TẦ KẾ
NG


QUY HOẠCH
GIAO THÔNG

QUY HOẠCH ĐÔ THỊ LÀ SỰ KẾT HỢP ĐA NGÀNH

13


SỰ HÌNH THÀNH QUY HOẠCH
• CM Cơng nghiệp gắn với các vấn đề đô thị nảy sinh:
môi trường, nhà ở và đơ thị hóa…à phát sinh các lý
luận phát triển đơ thị
• Cuối thế kỷ 19, lý luận và lý thuyết mơ hình cấu trúc đơ
thị, quy hoạch chủ yếu nghiên cứu về hướng bố cục
khơng gian cho đơ thị
• Thế kỷ 20, quy hoạch thế giới có nhiều quan điểm thay
đổi:
1. tiếp tục phát triển không gian và bố cục đơ thị
2. nhà cải cách xã hội thì mong muốn hiệu quả
khoa học và vẻ đẹp của đô thị
3. các nhà xã hội học mong muốn đạt được sự công
bằng xã hội
10/17/21

14


SỰ HÌNH THÀNH QUY HOẠCH
4. Những năm 1960: quan điểm phát triển: sự thay đổi là

tốt, phát triển là tốt, hiện đại là tốt, tốc độ phát triển nhanh
chi phí xã hội và môi trường rất cao.
5. Những năm 1970: xem lại những vấn đề mang tính khoa
học trong quy hoạch. Phân tích đơ thị theo chủ nghĩa Mac.
6. Những năm 1980: thời kỳ cực điểm của các đô thị cơng
nghiệp (chuyển cơ sở cơng nghiệp ra ngồi). Suy thối
kinh tế của các nước phát triển, suy thoái quy hoạch.
7. Những năm 90 đến thế kỷ 21: hồi sinh quy hoạch, trả lời
câu hỏi: quy hoạch cho ai, sự đối thoại với cộng đồng trong
quy hoạch.
10/17/21

15


Tầm quan trọng của “quy hoạch”
• Phát triển đồng đều và không lộn xộn, thống nhất với quy hoạch phát
triển các ngành
• Phân chia sử dụng đất khơng bị hỗn loạn, khai thác sử dung tài ngun
hợp lý
• Giảm tình trạng giao thông tắc nghẽn, đáp ứng tốt các nhu cầu hạ tầng
kỹ thuật
• Tạo ra mơi trường sống an toàn, bền vững

Vs.

Photo Credit: Henry Burrows / Flickr by CC

Photo: Getty.


16


Quy hoạch tốt giúp tạo ra những cộng đồng vĩ đại trong đó mọi
người có nhiều lựa chọn tốt về cách và nơi mà họ muốn sống.

10/17/21

17


2. CƠNG TÁC QUY HOẠCH XÂY
DỰNG ĐƠ THỊ
•
•
•
•

10/17/21

Quy trình quy hoạch
Mục tiêu nhiệm vụ của QHXDĐT
Kỹ năng của nhà quy hoạch
Đồ án quy hoạch xây dựng đô thị

18


QUY TRÌNH QUY HOẠCH
CHÍNH SÁCH

• Xác định mục tiêukết quả
• Xác định những vấn
đề và khó khăn

LẬP QUY HOẠCH
• Phát triển chiến lược,
lập kế hoạch nhắm đạt
được mục tiêu

THỰC HIỆN- GIÁM
SÁT
Thực hiện chiến lược,
giám sát quản lý dựa
trên những tiêu chí đã
được xác định.

ĐÁNH GIÁ
Thử nghiệm và đánh giá
các tác động (xã hội, môi
trường, kinh tế, giao
thông…)

10/17/21

19


MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA QHXDĐT
Xác định sự phát triển hợp lý của đô thị trong từng giai đoạn và việc
định hướng phát triển lâu dài về các mặt:

v Tổ chức sản xuất.
Phân bố hợp lý các khu vực sx trong đô thị
QHĐT cần giải quyết tốt các mối quan hệ giữa hoạt động sx của các
KCN với bên ngoài và các hoạt động khác của các khu chức năng
trong ĐT.
v Tổ chức đời sống
Tạo cơ cấu hợp lý trong phân bố dân cư và sử dụng đất đai đô thị.

10/17/21

20


MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ CỦA QHXDĐT

v Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan và mơi trường đơ
thị
• Xác định được hướng bố cục khơng gian kiến trúc
• Xác định vị trí và hình khối kiến trúc các cơng trình chủ
đạo
• Xác định tầng cao, màu sắc và một số chỉ tiêu cơ bản
trong QH nhằm cân đối sử dụng đất đai phù hợp với điều
kiện tự nhiên, điều kiện địa phương, phong tục tập qn.
• Ln chú trọng tính phát triển bền vững của đơ thị

10/17/21

21



KỸ NĂNG CỦA NHÀ QUY HOẠCH
• Khả năng phân tích: có thể đánh giá những ảnh
hưởng của các vấn đề khơng gian và tác động của
các chính sách đối với địa phương và vùng.
• Khả năng về phương pháp luận: trong việc lựa
chọn và áp dụng các phương pháp đánh giá và
phân tích lượng tính và định tính phù hợp
• Khả năng nhìn xa trơng rộng: tạo ra mối liên kết
giữa các giai đoạn, xu hướng và đường lối phát
triển.
• Khả năng sáng tạo: tìm ra các phướng án giải
quyết các vấn đề; phát triển các quan niệm mang
tính chiến lược.
10/17/21

22


KỸ NĂNG CỦA NHÀ QUY HOẠCH
• Khả năng trong lĩnh vực kinh tế: hiểu biết về chi phí
và lợi ích của các đề xuất lựa chọn, lập ra các yêu cầu
về vốn và đạt được mục tiêu chung.
• Khả năng trong lĩnh vực mơi trường: hiểu biết các
quy trình, hình thức và giới hạn của các đối tượng và
hệ thống trong khn khổ mơi trường tự nhiên và
nhân tạo.
• Khả năng về quy trình thủ tục: hiểu biết các khung
chính sách và pháp lý, thể chế và quy trình thủ tục có
ảnh hưởng hoặc có thể dẫn đến sự thay đổi.
• Khả năng giao tiếp: góp phần hiệu quả vào quy trình

quy hoạch và đưa ra quyết định.
10/17/21

23


ĐỒ ÁN QUY HOẠCH XÂY DỰNG ĐÔ THỊ

Quy hoạch chung
Quy hoạch phân
khu

QUY HOẠCH ĐÔ THỊ

Quy hoạch vùng
Quy hoạch tỉnh

Quy hoạch chi
tiết
10/17/21

24


ĐỒ ÁN QHĐT LÀ GÌ?
• Tài liệu thể hiện nội dung của QHĐT, bao gồm:
bản vẽ, mơ hình, thuyết minh, quy định quản lý
theo QHĐT

10/17/21


25


KHÁI NIỆM VỀ VÙNG- VÙNG ĐƠ THỊ
• Vùng đơ thị là khái niệm được xác định là phạm vi ảnh
hưởng của một đô thị hay chùm đô thị lên lãnh thổ của
quốc gia. (VD: Vùng thành phố Hồ Chí Minh, Vùng thủ
đơ Hà Nội).
• Thơng thường vùng kinh tế có ý nghĩa quan trọng nhất
trong nghiên cứu phát triển các lãnh thổ quốc gia: Vùng
kinh tế trọng điểm, vùng tam giác kinh tế.

10/17/21

26