Ngày soạn tháng năm 2018
Ngày dạy tháng năm 2018

Bài 26: QUANG TRUNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
I. MỤC TIÊU
Qua bài học này hs đạt được:
1. Kiến thức:
- Thấy được những khó khăn mà Quang Trung phải vượt qua trong công cuộc xây dựng đất
nước (về nông nghiệp, công thương nghiệp, về văn hố giáo dực và quốc phịng … ).
2.Kỹ năng
Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận xét, liên hệ thực tiễn.
3. Thái độ:
- Bồi dưỡng ý thức ủng hộ cái mới (ở bài này là những chính sách của vua Quang Trung phù
hợp với yêu cầu lịch sử và xu thế thời đại).
- Ln có ý thức phát hiện và phản đối với các hành động phản bội lại Tổ quốc.
4. Năng lực – phẩm chất:
- Hình thành cho hs năng lực: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quan sát, năng lực hợp tác
nhóm
- Hình thành phẩm chất: Biết ơn các anh hùng đã hi sinh vì nền độc lập dân tộc, vì sự phát
triển của đất nước. Từ đó thêm u gia đình, q hương , đất nước, có ý thức phấn đấu rèn
luyện đạo đức và phấn đấu học tập để góp phần xây dựng nước nhà.
II. CHUẨN BỊ
Gv: - Lên kế hoạch dạy học
- Bài soạn Power point
Hs: - Tìm hiểu kĩ bài học
- Sưu tầm câu chuyện về Nguyễn Huệ-Quang Trung về triều đại Tây Sơn
III. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Phương pháp: vấn đáp tìm tịi, quan sát tìm tịi, hoạt động nhóm, học tập bằng trị chơi
- Kĩ thuật: đặt câu hỏi, động não, thảo luận nhóm, trình bày một phút
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5p)

* Ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ : ( tùy nhé, vì có nơi coi hoạt động kiểm tra bài cũ là tồi tệ nhất trong
phần khởi động)
* Hoạt động khởi động
- mời hs quan sát màn hình :


Em thấy trên màn hình là hình ảnh của ai? Em biết gì về nhân vật lịch sử này?
- Sau khi hs trả lời xong, gv bám vào ý trả lời của Hs để dẫn dắt
Như vậy, trong những tiết trước cơ trị mình đã cùng tìm hiểu và biết được người anh
hùng áo vải Nguyễn Huê- Quang Trung đã có rất nhiều cơng lao to lớn đối với dân tộc: đó là
thống nhất đất nước, đó là đánh Xiêm dẹp Thanh. Xong bên cạnh đó, vị hồn đế tài ba đó
cịn có những chính sách để phục hồi, phát triển kinh tế, ổn định xã hội và phát triển văn hóa
dân tộc. Vậy cụ thể những chính sách đó ntn, cơ trị mình cùng vào….
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động cuả giáo viên và học sinh
Nội dung
GV gọi HS đọc mục 1 SGK trang 131,132
1. Phục hồi kinh tế, xây dựng văn
? Tình hình nước ta vào cuối thế kỉ XVIII như thế hóa dân tộc(20p)
nào?
- Chiến tranh liên miên, đất nước bị tàn phá.
- Nhân dân đói khổ -> cần xây dựng kinh tế để nhân
dân ấm no, đất nước giàu mạnh.
? Sau khi chiến thắng quân xâm lược, việc làm
đầu tiên của vua Quang Trung là gì.
- Sau khi chiến thắng quân xâm lược, vua Quang
Trung bắt tay vào việc xây dựng chính quyền mới,
đóng đơ ở Phú Xn. Ơng đã kịp thời đề ra những



biện pháp thiết thực để khôi phục kinh tế và ổn định
xã hội. Trước hết về kinh tế
a)Kinh tế:
? Vua Quang Trung đã có những biện pháp gì để
phục hồi sản xuất nông nghiệp.
- Ban hành Chiếu khuyến nông để giải quyết tình
trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lưu vong.
GV: từ năm 1788-1789 …dân gia trôi dạt lưu li, cha
con không thể nuôi nổi nhau , anh em không thể
nương nhau …1 hạt thóc cũng khơng có, kẻ chết đói
người phiêu bạt khắp nơi…
? Vì sao Quang Trung chú ý đến phát triển nông
nghiệp
- Là bộ phận chủ yếu và quan trọng nhất của nền
kinh tế nước ta lúc đó.
GV: Em hãy quan sát trên màn hình, nội dung chiếu
khuyến nông.
Ban hành “Chiếu khuyến nông”, bằng những
biện pháp kiên quyết, chính quyền buộc những người
lưu tán phải trở về quê cũ làm ăn, các làng xã phải
cấp ruộng cho họ và giải quyết triệt để tình trạng
ruộng đất bỏ hoang.
(Chiếu nội dung chiếu khuyến nông trên máy
chiếu)
? Kết quả thu được như thế nào.
- Trong vòng 3, 4 năm tình hình sản xuất trở lại ổn
định, “mùa màng trở lại phong đăng, năm phần mười
trong nước khôi phục được cảnh thái bình”.
? Về cơng thương nghiệp, vua Quang Trung có

những chính sách gì.
- Về cơng thương nghiệp, sau thất bại của Tôn Sĩ
Nghị, nhà Thanh cấm thông thương với nước ta.
Nhưng Quang Trung đã kiên quyết đòi nhà Thanh
“mở cửa ải, thơng chợ búa, khiến cho hàng hố
khơng ngưng đọng, làm lợi cho sự tiêu dùng của
dân” Ngoài ra, ơng cịn xố bỏ hoặc giảm một số thứ
thuế cho nhân dân.
? Kết quả thu được như thế nào.
- Nghề thủ cơng và bn bán được phục hồi dần.
Chính quyền Quang Trung cịn cho đúc tiền mới
“Quang Trung thơng bảo”.
? Tại sao “mở cửa ải, thơng chợ búa” thì cơng
thương nghiệp lại phát triển.

- Nông nghiệp: Ban hành Chiếu
khuyến nông, giảm tô thuế
-> đất nước dần trở lại ổn định.

- Công thương nghiệp: Mở cửa ải,
miễn giảm tô thuế.
-> Phục hồi dần.


- Thu hút, thúc đẩy sự trao đổi, buôn bán giữa nước
ta với các nước khác nhằm giúp lưu thông hàng hố
trong nước, khuyến khích các ngành thủ cơng nghiệp
phát triển, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân.
b)Văn hóa, giáo dục:
GV: Nhìn chung, sau một thời gian thực hiện các

chính sách kinh tế, cuộc sống của nhân dân ở vùng - Ban Chiếu lập học.
đất của triều đại Quang Trung trở lại ổn định.
GV Bên cạnh việc phục hồi và phát triển kinh tế, vua
Quang Trung còn rất chú trọng đến văn hoá, giáo
dục.
? Vua Quang Trung đã có chính sách gì để phát
triển văn hố, giáo dục
- Ban bố chiếu Chiếu lập học.
? Chiếu lập học nói lên hồi bão gì của vua Quang
Trung.
-Bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài góp phần xây
dựng đất nước.
GV: Với Chiếu lập học, lần đầu tiên trong lịch sử
nước ta, việc học được phổ biến tận xã. Nội dung
giáo dục: bỏ hẳn lối học công thức ở thời Trịnh, chú
trọng tính thiết thực, sáng tạo. Phương pháp giáo
dục: “Học cho rộng rồi ước lược cho gọn, theo điều
tiết học, biết mà làm”.
-Trong lịch sử rất nhiều triều đại vô cùng coi trọng
việc học vấn, như triều Lê Sơ, vua Lê thánh Tơng đã
từng nói: “…trong nước khơng để sót nhân tài, triều
đình khơng dùng lầm người kém”, hay thời kì sau - Đề cao chữ Nôm.
Cách mạng tháng Tám, bác Hồ từng nói: “Dân tộc ta
có sánh vai với các cường…của các cháu.”
? Vua Quang Trung sử dụng chữ viết nào làm
chữ viết chính thức.
- Chữ Nơm.
? Việc sử dụng chữ Nơm có ý nghĩa như thế nào.
- Thể hiện ý thức, tinh thần dân tộc sâu sắc của
Quang Trung.

Gv: Trong lịch sử thời phong kiến nước ta chỉ có 2
triều đại dùng chữ Nôm là triều Hồ và triều Quang
Trung. Theo quy định của Quang Trung, mọi chiếu
chỉ, mệnh lệnh, văn tế, thư từ của nhà nước đều phải
viết bằng chữ Nơm. Nhờ đó, chữ Nơm ngày càng
được sử dụng rộng rãi trong giới trí thức, trong nhân
dân. Nhiều nhà thơ Nôm nổi tiếng xuất hiện như Hồ


Xuân Hương, Lê Ngọc Hân…
? Vua Quang Trung đã giao cho ai làm viện
trưởng Viện Sùng chính.
- Năm 1791, vua Quang Trung thành lập Viện Sùng
chính và giao cho La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp làm
viện trưởng: quê ở Nghệ An, là sĩ phu nổi tiếng về
đạo đức và uyên bác, được nhiều người trọng vọng.
? Viện Sùng chính đảm nhận vai trị gì.
- Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, dùng làm tài liệu
học tập cho nhân dân cả nước.
? Những việc làm của vua Quang Trung có tác
dụng như thế nào đối với nước ta luc bấy giờ.
- Kinh tế được phục hồi nhanh chóng, xã hội dần dần
ổn định.

- Lập Viện Sùng chính.

2.Chính sách quốc phịng, ngoại
giao (15p)
a)Âm mưu của kẻ thù:


- Phía bắc: Lê Duy Chỉ lén lút hoạt
GV gọi HS đọc mục 2 SGK.
động.
? Nhà nước thống nhất, song vua Quang Trung - Phía nam: Nguyễn Ánh cầu viện
gặp phải những khó khăn gì.
Pháp.
+ Phía Bắc: Thế lực Lê Duy Chỉ (em ruột Lê Chiêu
Thống) lén lút hoạt động ở vùng biên giới ViệtTrung.
+ Phía Nam: Nguyễn Ánh sau lần thất bại ở trận
Rạch Gầm-Xoài Mút vẫn không từ bỏ ý đồ khôi
phục cơ đồ nên đã cho người sang Pháp cầu viện. b)Chủ trương của Quang Trung:
Năm 1788, Nguyễn Ánh đem quân đánh bại Nguyễn
Lữ và chiếm thành Gia Định.
- Quốc phòng: Thi hành chế độ
Thảo luận: (2p) Trước âm mưu của kẻ thù, Quang qn dịch.
Trung đã có những biện pháp gì (về quốc phòng,
ngoại giao)?
+ Về quốc phòng: Quang Trung chủ trương xây dựng
một quân đội mạnh: Thi hành chế độ quân dịch ba
suất đinh lấy một suất lính. Quân đội được kiện toàn
và củng cố, bao gồm thuỷ binh, bộ binh, tượng binh
và kị binh. Chiến thuyền có nhiều loại, có loại lớn - Ngoại giao:
chở được voi chiến, trang bị 50-60 đại bác, chở được + Với nhà Thanh: mềm dẻo nhưng
500-700 quân.
kiên quyết để bảo vệ Tổ quốc.
+ Về ngoại giao: Sau khi đánh bại 29 vạn quân
Thanh, với tài ngoại giao khéo léo của Ngơ Thì
Nhậm, vua Quang Trung đã nhanh chóng bình
thường hóa quan hệ với nhà Thanh. Năm 1789, vua
Càn Long sai sứ sang phong Quang Trung làm “An



Nam quốc vương”, nhà Thanh chính thức cơng nhận
triều đại của Quang Trung. Trong quan hệ với nhà
Thanh, chủ trương của Quang Trung là mềm dẻo
nhưng kiên quyết bảo vệ bảo vệ từng tấc đất của Tổ
quốc.
GV: Năm 1790, vua Quang Trung sai cháu là Phạm
Cơng Trị đóng giả làm mình sang nhà Thanh tham
dự lễ mừng thọ vua Càn Long, được Càn Long đón
tiếp nồng hậu. Sau đó, Quang Trung còn xin nhà
Thanh bãi bỏ lệ cống người vàng, mở cửa ải cho hai
bên buôn bán.
+ Với Nguyễn Ánh: mở cuộc tấn
? Sau khi tạm yên được mạn Bắc, vua Quang cơng tiêu diệt.
Trung đã có kế hoạch gì để ổn định tình hình phía
Nam
- Tiêu diệt Nguyễn Ánh, lấy lại Gia Định. Quang
Trung dự định phát động một chiến dịch rất lớn, huy
động hơn 20-30 vạn quân thuỷ bộ tiến đánh Gia
Định, tiêu diệt hoàn toàn lực lượng Nguyễn Ánh.
? Kế hoạch đánh Gia Định có thực hiện được
khơng? Vì sao.
- Khơng thực hiện được, vì ngày 16-9-1792 Quang
Trung đột ngột từ trần.
GV yêu cầu HS đọc bài thơ của công chúa Lê Ngọc
Hân.
Giảng: Đây là tổn thất lớn cho triều đại Tây Sơn và
cho cả đất nước. Quang Toản kế vị, khơng đủ năng
lực và uy tín điều hành việc nước, không đập tan  Ngày 16-9-1792, Quang Trung qua

được âm mưu của Nguyễn Ánh. Nội bộ triều đình đời.
Phú Xuân nảy sinh mâu thuẫn và suy yếu nhanh
chóng.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
I. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng
Câu 1: Sau khi chiến thắng giặc ngoại xâm, Quan Trung cho đóng đơ ở đâu?
a. Phú Xn
b. Bình Định
c. Thăng Long
d. Thanh Hóa
Câu 2: Vua Quan Trung ra Chiếu khuyến nơng nhằm mục đích gì?
a. Gải quyết tình trạng đói kém có từ trước.
b. Giải quyết việc làm cho nhân dân.
c. Gải quyết nạn cướp đoạt ruống đất của quan lại và địa chủ
d. giải quyết tình trạng ruộc đất bỏ hoang và nạ lưu vong.


-

Câu 3:Vua Quang Trung yêu cầu nhà Thanh làm gì để phát triển thương mại?
a. Mở cửa ải, thông thương chợ búa.
b. Chỉ được buôn bán những sản phẩm nông nghiệp.
c. Mở rộng qua hệ buôn bán với nước ta.
d. Bế quan tỏa cảng.
Câu 4: Vua Quang Trung đã làm gì để khuyến khích nhân dân học tập?
a. Xóa nạn mù chữ.
b. Mở thêm trường dạy học.
c. Ban bố Chiếu lập học.
d. Ban hành chiếu khuyến học.

Câu 5: Đối với nhà Thanh, vua Quang Trung đã:
a. quyết định tấn công.
b. mềm dẻo nhưng kiên quyết.
c. tiêu diệt hoàn toàn lực lượng.
d. mềm dẻo, đáp ứng tất cả cá yêu cầu.
II. Em hãy nêu những đóng góp của Nguyễn Huệ- Quang Trung đối với lịch sử
dân tộc. ( Thảo luận nhóm)
Lật đổ nhà Nguyễn, Nhà Trinh, triều Lê=> thống nhất đât nước.
Đánh bại quân xâm lược Xiêm, Thanh=> Giữ vững độc lập dân tộc
Đưa ra những chính sách để phục hồi và phát triển kinh tế văn hóa, giáo dục.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG ( Đưa lại SLIDE có các hình ảnh Nguyễn
Huệ- Quang Trung)
? Theo em, vì sao hiện nay có rất nhiều ngơi trường , đường phố mang tên NGUYỄN
HUỆ, QUANG TRUNG

E. HOẠT ĐỘNG TÌM TỊI MỞ RỘNG
- Sưu tầm những câu chuyện về nghĩa quân Tây Sơn, về anh em Nguyễn Nhạc,
đặc biệt là Nguễn Huệ
KĨ chun cho HS (NÕu cßn giê)
"Một chiều đầu thu, vua Quang Trung đang ngồi bỗng thấy hoa mắt, sầm tối mặt mũi, mê
man bất tỉnh. Người xưa gọi đó là chứng "huyền vận", ngày nay y học gọi là tai biến mạch
máu não. Khi tỉnh dậy được, nhà vua triệu trấn thủ Nghệ An Trần Quang Diệu về triều bàn
việc thiên đô ra Nghệ An. Nhưng việc chưa giải quyết xong thì bệnh tình nhà vua đã nguy
kịch. Trước khi mất, nhà vua dặn Trần Quang Diệu và các quần thần: Ta mở mang bờ cõi,
khai thác đất đai… Nay đau ốm, tất không khỏi được. Thái tử (Nguyễn Quang Toản) là người
có tư chất nhưng tuổi cịn nhỏ. Ngồi thì có quân Gia Định (Nguyễn Ánh) là quốc thù, mà
Thái Đức (Nguyễn Nhạc) thì tuổi già, cầu n tạm bợ, khơng toan tính cái lo về sau. Khi ta
chết rồi, nội trong 1 tháng phải chôn cất, việc tang làm lao thảo thôi. Lũ ngươi nên hợp sức
mà giúp Thái tử sớm thiên đô về Vĩnh Đô (Vinh ngày nay) để khống chế thiên hạ. Bằng

không, quân Gia Định kéo đến thì các ngươi khơng có chỗ chơn đâu!


Ngày 29 - 7 năm Nhâm Tý (1792) vào khoảng 11 giờ khuya, Quang Trung từ trần, ở ngôi 5
năm, thọ 40 tuổi…"


Quê quán: phủ Đức
Quang, trấn Nghệ An (
Can Lộc, Hà Tĩnh)
Làm quan thời Lê –
Trịnh rồi về quê dạy
học.
“Chúa công đi chuyến
này không quá 10
ngày giặc thanh sẽ bị
dẹp tan”
Năm 1791 ơng làm
viện trưởng Viện Sùng
Chính Quang Trung
mất ơng từ chối cộng
tác với nhà Tây Sơn và
cả nhà Nguyễn sau
này.


La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp (1723-1804)