SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NINH B ÌNH

ĐỀ THI THỬ HSG LỚP 12- LẦN 2

TRƯỜNG THPT NGƠ THÌ NHẬM

NĂM HỌC 2017- 2018

MÔN: Ngữ Văn
Thời gian: 180 ph út
PHẦN I: ĐỌC- HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
[1] ...Thật khó để rao giảng sự tự hào dân tộc. Hầu như chúng ta có cảm xúc đó trong một
hồn cảnh cụ thể khi chúng ta đứng trước một biển người cùng hòa vang quốc ca hoặc khi
chúng ta nghe một câu chuyện thành công của những nhân tài của đất nước hay chúng ta bất
bình trước một vấn đề ảnh hưởng đến con người và q hương mình. Nhưng hãy nói về một
câu chuyện đơn giản hơn, ở lứa tuổi học sinh, chúng ta sẽ thể hiện sự tự hào đó như thế nào?
[2] Tự hào dân tộc không phải là việc chúng ta thuộc ca dao, tục ngữ, thơ văn lưu lốt mà là
có sự cảm nhận về vẻ đẹp của văn hóa dân tộc và mang trong mình tâm thế chia sẻ, quảng bá
những vẻ đẹp truyền thống của đất nước ra thế giới. Tự hào dân tộc không phải là việc chúng
ta thuộc lịng những tình tiết lịch sử nước nhà mà là tôn trọng các nền văn hóa, các quốc gia
khác nhau và biết hành động vì vị thế của đất nước. Tự hào dân tộc không phải là việc vỗ
ngực xưng tên, xem nhẹ các nền văn hóa khác mà là thể hiện bản sắc người Việt trong bối
cảnh quốc tế.
(Trích Thư gửi học sinh nhân ngày tựu trường năm học 2016-2017, Marcel van Miert, chủ
tịch điều hành hệ thống Trường Quốc tế Việt - Úc)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên.
Câu 2: Theo tác giả, niềm tự hào dân tộc xuất hiện trong hoàn cảnh cụ thể nào?
Câu 3: Chỉ rõ biện pháp tu từ cú pháp trong đoạn [2] của văn bản và nêu hiệu quả của biện
pháp tu từ đó.
Câu 4: Quan điểm của anh chị về ý kiến: "Tự hào dân tộc không phải là việc chúng ta thuộc

ca dao, tục ngữ, thơ văn lưu lốt mà là có sự cảm nhận về vẻ đẹp của văn hóa dân tộc và
mang trong mình tâm thế chia sẻ, quảng bá những vẻ đẹp truyền thống của đất nước ra thế
giới".
PH ẦN II: LÀM VĂN (14,0 điểm)


Câu 1: (6,0 điểm)
Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở
phần Đọc hiểu: Tự hào dân tộc khơng phải là việc vỗ ngực xưng tên, xem nhẹ các nền văn hóa
khác mà là thể hiện bản sắc người Việt trong bối cảnh quốc tế.
Câu 2: (8,0 điểm)
Nhà phê bình văn học người Nga Biêlinxki từng viết:
“Tác phẩm văn học sẽ chết nếu nó khơng phải là tiếng thét khổ đau hay niềm vui sướng
hân hoan, nếu nó khơng đặt ra câu hỏi hay trả lời những câu hỏi.”
Anh, chị hiểu như thế nào về ý kiến trên?
Hãy chọn và phân tích một vài tác phẩm đã học trong chương trình Ngữ Văn THPT để
làm rõ ý kiến của mình.


HƯỚNG DẪN CHẤM THI HSG LỚP 12- MÔN NGỮ VĂN (2017- 2018) LẦN 2
I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Câu 1: - Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận (1,0đ)
Câu 2: Theo tác giả, niềm tự hào dân tộc xuất hiện trong những hoàn cảnh: (1.0đ)
-khi chúng ta đứng trước một biển người cùng hòa vang quốc ca
-khi chúng ta nghe một câu chuyện thành công của những nhân tài của đất nước
-chúng ta bất bình trước một vấn đề ảnh hưởng đến con người và quê hương mình.
Câu 3: (1,5đ)
-Biện pháp tu từ: Lặp cấu trúc cú pháp: "Tự hào dân tộc không phải... mà là..."
-Hiệu quả: Nhấn mạnh và khẳng định quan điểm của người viết về niềm tự hào dân tộc.
Câu 4: Khẳng định đây là một ý kiến đúng đắn, xác đáng bởi lẽ: (1,5đ)

-Bản sắc dân tộc là những nét riêng ưu việt nhất của dân tộc đó cần được thể hiện và giữ gìn trong thời
kì hội nhập.
-Cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc về văn hố dân tộc, tích cực quảng bá những nét độc đáo của văn
hố q hương, những hình ảnh đẹp trên khắp mọi miền đất nước, ln gìn giữ, phát huy những vẻ
đẹp truyền thống....
II. LÀM VĂN (14,0 điểm)
Câu 1. (6,0 điểm) Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn
trích ở phần Đọc hiểu: Tự hào dân tộc không phải là việc vỗ ngực xưng tên, xem nhẹ các nền văn hóa
khác mà là thể hiện bản sắc người Việt trong bối cảnh quốc tế.
A. Yêu cầu về hình thức: Viết đúng yêu cầu bài văn nghị luận . Yêu cầu trình bày rõ ràng mạch lạc,
khơng mắc lỗi chính tả dùng từ đặt câu...(1,0 đ)
B. Yêu cầu về nội dung: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các
nội dung sau:
*Giải thích ngắn gọn khái niệm tự hào dân tộc: Đó là thái độ ngưỡng mộ, trân trọng, sự tự tôn trước
những vẻ đẹp trong bản sắc văn hoá dân tộc. Tự hào dân tộc là biểu hiện của tình yêu đất nước, ý
thức trách nhiệm công dân đối với đất nước... (0,5đ)
*Bàn luận: (3,5đ)
Khẳng định ý kiến trên là hoàn toàn đúng đắn bởi lẽ:
-Tự hào dân tộc không phải là sự tự tơn mù qng đề cao văn hố dân tộc mình mà hạ thấp văn hố
các dân tộc khác.


-Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cần hoà nhập để thể hiện bản sắc văn hố nhưng khơng hồ tan và
ln có ý thức trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá Việt Nam.
-Cần nhận thức sâu sắc và đầy đủ về văn hoá dân tộc, những nét đẹp và cả những điểm hạn chế, phát
huy nét đẹp và loại trừ những hủ tục lạc hậu, thói quen xấu...
-Phê phán những người quay lưng lại với văn hoá dân tộc, bài xích, xem thường văn hố cha ơng,
chạy theo lối sống lai căng, học đòi, sùng ngoại...
*Bài học nhận thức hành động: Mỗi cá nhân cần có những hành động thiết thực, trực tiếp để thể hiện
niềm tự hào dân tộc. (1,0đ)

Câu 2 (8,0)
I. Yêu cầu về kĩ năng:
- Biết cách làm bài nghị luận văn học
- Diễn đạt trong sáng, bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ.
II. u cầu về kiến thức:
Học sinh có thể trình bày theo những cách khác nhau. Về cơ bản, cần nêu được các ý sau:
1. Giải thích ( 1 điểm)
- Tiếng thét khổ đau, niềm vui sướng hân hoan: sự phong phú và mãnh liệt của cảm xúc.
- Đặt ra câu hỏi hay trả lời những câu hỏi: sự sâu sắc trong tư tưởng của tác phẩm trong việc đưa ra
và trả lời những câu hỏi trong cuộc sống.
=> Nhận định suy tư về sức sống và sự bất tử của tác phẩm văn học.
2. Bình luận ( 5 điểm)
a) Vì sao sức sống của tác phẩm văn học lại phụ thuộc vào sự mãnh liệt của cảm xúc?
- Đối tượng phản ánh của văn học là toàn bộ thế giới. Nhưng trung tâm của nó, mối quan tâm hàng
đầu của nó vẫn là con người bởi “văn học là nhân học” (M.Gorki). Khi quan tâm đến con người, văn
học lại đặt trọng tâm vào thế giới tâm hồn với đủ mọi cung bậc của nó.
→ Tác phẩm văn học là bách khoa toàn thư về thế giới tâm hồn con người. Chính sự phong phú của
cảm xúc giải thích vì sao tác phẩm văn học luôn là người bạn tri âm với mỗi con người trong toàn bộ
cuộc đời của mình. Nói cách khác, tác phẩm văn học sống với buồn vui của con người và qua đó, văn
học tìm thấy sức sống của nó.
- Tác phẩm văn học trước tiên là sang tác, rung động của một cá nhân. Nhưng khi những cảm xúc đó
đạt đến giới hạn sâu xa nhất, đến cường độ mãnh liệt nhất (“tiếng thét”, “hân hoan”) thì nó lại tác


động tới mẫu số chung của mọi người. Khi ấy, tình cảm riêng của mỗi cá nhân trở thành trải nghiệm
chung của con người ở nhiều thế hệ, nhiều thời đại.
→ Sự mạnh mẽ, mãnh liệt trong cảm xúc giúp tác phẩm văn học có khả năng lan truyền và cộng
hưởng với cảm xúc của người đọc, tạo ra sức lan tỏa trong khơng gian, thời gian. Từ đó, làm nên sức
sống lâu bền, sự bất tử của tác phẩm văn học.
HS đưa dẫn chứng cụ thể, phù hợp.

b) Vì sao sức sống của tác phẩm văn học lại phụ thuộc vào việc đặt ra câu hỏi hay trả lời những câu
hỏi?
- Văn học có thể đặt ra và trả lời những câu hỏi bao quát trên tất cả mọi bình diện khác nhau trong đời
sống con người. Tuy nhiên, thấm thía và sâu xa nhất vẫn là về sự tồn tại, sự trải nghiệm của con người
trong cuộc đời.
- Trả lời câu hỏi rất quan trọng nhưng nhiều khi và thường khi văn học chỉ là đặt ra những câu hỏi. Vì
câu trả lời chỉ có một mà cuộc đời rất nhiều cảnh ngộ, nhiều số phận cho nên khó có câu trả lời trọn
vẹn cho tất cả mọi con người. Tuy nhiên, những câu hỏi chung vẫn luôn ln tồn tại (về tình u, về
niềm tin,..). Nó giúp mài sắc những cảm nhận của chúng ta về cuộc đời, khơi gợi và đánh thức ở
chúng ta những khát vọng sống. Mỗi tác phẩm lớn lại là một câu hỏi lớn.
HS lấy dẫn chứng cụ thể để làm sáng tỏ.
c) Mối quan hệ hai chiều giữa sự phong phú mãnh liệt của cảm xúc với việc đặt ra hay trả lời những
câu hỏi trong tác phẩm văn học
- Sự phong phú mãnh liệt của cảm xúc là cội nguồn sâu xa để chúng ta quan tâm tới những câu hỏi,
bận tâm về câu hỏi, thơi thúc chúng ta tìm kiếm câu trả lời.
- Sự hiểu biết sâu sắc về thế giới, khả năng biết đặt ra những câu hỏi đã khiến cảm xúc của chúng ta
trở nên tinh tế hơn, mãnh liệt hơn.
3. Mở rộng vấn đề (2 điểm)
Làm thế nào để tác phẩm văn học có một sức sống bất tử?
- Nhà văn: trau dồi vốn sống, sống sâu sắc với thế giới nội tâm của mình, lao động công phu, nỗ lực
không ngừng trong hoạt động sáng tạo.
- Bạn đọc: tiếp nhận tác phẩm bằng toàn bộ thế giới tinh thần của mình trên tinh thần đối thoại, đồng
sáng tạo với nhà văn.
Lưu ý: Giám khảo vận dụng linh hoạt biểu điểm. Có thể thưởng điểm cho những bài viết có
sáng tạo nếu điểm tồn bài chưa đạt tối đa. Điểm cho lẻ đến 0,25.