Tuần: 21
Tiết: 20
Ngày soạn: 04/01/2019
Ngày dạy:
/01/2019
BÀI 18
HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức :
- Nêu được dấu hiệu về tác dụng lực chứng tỏ cóhai loại điện tích và nêu được đó là hai loại điện tích
gì.
- Nêu được sơ lược về cấu tạo nguyên tử: Hạt nhân mang điẹn tích dương, các êléctron mang điện tích
âm chuyển động xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hòa về điện.
2. Kỹ năng:
- Làm được thí nghiệm.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc trong học tập.
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Hai mảnh nilơng,1 bút chì gỗ,1 kẹp nhựa 1 mảnh len, 2 đũa nhựa có lỗ hổng ở giữa, 1 đũa thủy tinh.
- Tranh phóng to mơ hình đơn giản của nguyên tử.
2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc trước nội dung bài mới.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số và vệ sinh lớp học.
7A1:..............
7A2:..............
7A3:..............
7A4:..............
7A5:..............
7A6:..............
2. Kiểm tra bài cũ : Khơng kiểm tra
3. Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt được
Hoạt động I: Giới thiệu bài mới
Hai vật nhiễm điện đặt gần nhau
HS chú ý lắng nghe.
sẽ tương tác với nhau như thế nào?
Bài học hôm nay sẽ giúp các em
trả lời câu hỏi này.
Hoạt động II: Làm thí nghiệm tạo ra hai vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng giữa
chúng.
- Gọi học sinh đọc thí nghiệm 1
Học sinh đọc thí nghiệm, các
I. Hai loại điện tích
tìm hiểu các dụng cụ cần thiết và
nhóm nhận dụng cụ và làm thí
cách tiến hành thí nghiệm
nghiệm theo hứơng dẫn của giáo
viên
Gọi học sinh nêu cách tiến hành
Học sinh nêu các bứơc làm thí
thí nghiệm
nghiệm
Gọi học sinh khác nhận xét
học sinh nêu hiện tượng
Giáo viên cho các chóm làm thí
Trước khi cọ xát 2 mảnh nilơng
nghiệm như hình 18.1
khơng có hiện tượng gì
Gọi đại diện nhóm giơ kẹp nilơng
của nhóm mình và nhận xét hiện
tượng xảy ra.
Học sinh nhận xét
Giáo viên nhận xét kết quả của các
nhóm
Sau khi cọ xát 2 mảnh nilơng đẩy
- Hai mảnh nilông cùng cọ xát vào nhau
mảnh len thì nhiễm điện giống
nhau hay khác nhau? Vì sao ?
Hai vật giống nhau cùng cọ xát
Chúng ta tiến hành thí nghiệm
vào một vật thì nhiễm điện giống
Nhận xét: Hai vật giống nhau
18.2
nhau
được cọ xát như nhau thì
Gọi học sinh đọc chọn dụng cụ
Học sinh đọc sách giáo khoa và
mang điện tích cùng loại và
làm thí nghiệm 18.2
làm thí nghiệm
khi được đặt gần nhau thì
Các nhóm hồn thành nhận xét
Các nhóm hồn thành nhận xét
chúng đẩy nhau.
Hoạt động III: Làm thí ngiệm phát hiện hai vật nhiễm điện hút nhau và mang điện tích khác loại
Gọi học sinh đọc thí nghiệm 2
Học sinh đọc thí nghiệm 2, tiến
chuẩn bị đồ dùng tiến hành thí
hành thí nghiệm theo nhóm
nghiệm.
Lưu ý học sinh tiến hành thí
Học sinh quan sát hiện tượng xảy
nghiệm theo các bước
ra
+ Đặt đũa nhựa chưa nhiễm điện
+ Đũa nhựa, thanh thuỷ tinh chưa
lên mũi nhọn đưa thanh thuỷ tinh
nhiễm điện, khơng có hiện tượng
lại gần xem có tương tác với nhau gì xảy ra.
khơng ?
+ Cọ xát thanh thuỷ tinh với lụa,
+ Thanh thuỷ tinh nhiễm điện và
đưa lại gần đũa nhựa, quan sát
hút đũa nhựa
xem có hiện tượng gì xảy ra ?
+ Sau đó cọ xát thanh thuỷ tinh,
+ Thanh thuỷ tinh và đũa nhựa hút
đũa nhựa và mảnh len đặt lại gần
nhau.
xem có hiện tượng gì xảy ra?
Nhận xét: Thanh nhựa sẫm
- Hai vật mang điện tích cùng loại học sinh trả lời
màu và thanh thủy tinh khi
tác dụng với nhau như thế nào ?
được cọ xát tì chúng hút nhau
Mang điện tích khác loại tác dụng
do chúng mang điện tích
với nhau như thế nào ?
khác loại.
Hoạt động IV: Hoàn thành kết luận và vận dụng hiểu biết về hai loại điện tích và lực tác dụng
giữa chúng
Học sinh hoàn kết luận
Học sinh hoàn thành kết luận
Giáo viên thông báo qui ước về
Học sinh nhớ qui ước và vận dụng Kết luận: Có hai loại điện
điện tích.
trả lời C1
tích là điện tích âm (-) và
Yêu cầu vận dụng qui ước để trả
C1: Cọ xát mãnh vải và thanh
điện tích dương (+). Các điện
lời C1
nhựa đều nhiễm điện.
tích cùng loại thì đẩy nhau,
+ Mãnh vải nhiễm điện dương
các điện tích khác loại thì đẩy
+ Thanh nhựa nhiễm điện âm
nhau.
Hoạt động V: Tìm hiểu sơ lược về cấu tạo ngun tử
Giáo viên treo mơ hình đơn giản
Học sinh quan sát mơ hình nhận
II. Sơ lược về cấu tạo
về cấu tao nguyên tử
xét các kí hiệu ghi trên mơ hình.
ngun tử.
Giáo viên giới thiệu kí hiệu (+) là
Mọi vật được cấu tạo từ các
hạt nhân, kí hiệu (-) là electrôn
Học sinh đếm dấu (+) và (-) để
nguyên tử. Mỗi nguyên tử là
Gọi học sinh đếm số dấu (+) và
nhận biết nguyên tử trung hoà về
một hạt rất nhỏ gồm một hạt
dấu (-) ghi trên mơ hình
điện.
nhân mang điện tích dương
Giáo viên thơng báo electron có
nằm ở tâm, xung quanh có
thể chuyển dịch từ nguyên tử này
các êlectron mang điện tích
sang nguyên tử khác, từ vật này
Học sinh nêu sơ lược cấu tạo
âm chuyển động tạo thành
sang vật khác.
nguyên tử
lớp vỏ của nguyên tử.
Tổng điện tích âm của các
êlectron có trị số tuyệt đối
bằng điện tích dương của hạt
nhân. Do đó, bình thường
ngun tử trung hịa về điện.
* Tích hợp Vật lí và Sinh học:
- Khi chuyển động, do cọ sát với khơng khí, một số vật có thể tích điện.
- Vì vậy, khi bước xuống ơ tơ, ta cảm giác bị điện giật khi chạm vào thành ô tô. Điện tích của ô tô
truyền qua người và đi xuống đất
- Con người có thể bị nhiễm điện khi tiếp xúc với vật nhiễm điện. Dấu hiệu dễ dàng nhận thấy nhất là
tóc bị dựng đứng vì chúng đẩy nhauVì vậy, trong trường hợp trời mưa dơng, thấy tóc dựng đứng là
đang trong vùng bị nhiễm điện nguy hiểm, ảnh hưởng của sét.
- Sự phóng điện tạo ra ánh sáng. Ở chỗ tối, dùng bàn tay khô vuốt lơng mèo, vải vóc, có thể thấy các tia
lửa điện rất nhỏ xuất hiện. Đó là sự nhiễm điện khi vuốt và sau đó là sự phóng điện. Hiện này dễ xảy ra
khi khơng khí khơ.
- Mạng nhện có khả năng hút con mồi được tích điện Các nhà khoa học nhận thấy thơng thường mạng
nhện tích điện âm, vì vậy, nếu con mồi tích điện dương thì bị mạng nhện bắt lấy dù con mồi chưa tiếp
xúc với mạng nhện
Hoạt động VI: Vận dụng
Gọi học sinh lần lượt trả lời C2,
III. Vận dụng
C3, C4
C2: Trước khi cọ xát có phải trong C2: Trước khi cọ xát vật đều có
C2: Trước khi cọ xát vật đều
mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích dương và điện tích âm.
có điện tích dương và điện
điện tích âm hay khơng ?
Đó là hạt nhân và electrơn
tích âm. Đó là hạt nhân và
Nếu có thì điện tích này tồn tại ở
electrơn
dạng hạt nào cấu tạo nên vật ?
C3: Tại sao trước khi cọ xát. Các
C3: Trước khi cọ xát các vật chưa
vật không hút các vụn giấy nhỏ ?
nhiễm điện
C3: Trước khi cọ xát các vật
Hãy quan sát hình 18.5 và trả lời
chưa nhiễm điện
C4
C4: Sau khi cọ xát: thước nhựa
Hãy trả lời câu hỏi khi nào vật
nhận thêm êlectron mảnh vải mất
C4: Sau khi cọ xát: thước
nhiễm điện dương, vật nhiễm điện bớt êlectron.
nhựa nhận thêm êlectron
âm ?
Thước nhựa nhiễm điện âm, mảnh mảnh vải mất bớt êlectron.
vải nhiễm điện dương.
Thước nhựa nhiễm điện âm,
mảnh vải nhiễm điẹn dương.
IV. CỦNG CỐ:
- Các điện tích tương tác với nhau như thế nào ?
- Nêu sơ lược cấu tạo nguyên tử ?
V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
- Về nhà làm tập 18.1 đến 18.4 trang 19 SBT.
- Chuẩn bị bài “Dòng điện - nguồn điện”.
VI. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………………………………