Tuần 2 .Tiết 5 - 8
Ngày dạy ....../ ......../
Tiết O5
Văn Bản: CUỘC CHIA

Bài 2

TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
(Theo Khaùnh Hoài)

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểt được hồn cảnh éo le và tình cảm ,tâm trạng của các nhân vật trong truyện.
- Nhận ra được cách kể chuyện trong văn bản .
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức:
- Tình cảm anh em ruột thịt thắm thiết ,sâu nặng và nỗi đau khổ của ngững đứa trẻ
không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị .
- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản.
2. Kĩ năng
a .Kĩ năng chuyên môn:
- Đọc - hiểu văn bản truyện ,đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng các
nhân vật.
- Kể và tóm tắt truyện .
b.Kĩ năng sống:
- Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và trách
nhiệmcủa cá nhân với hạnh phúc gia đình.
- Giao tiếp phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm nhận của
bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật,giá trị nội dung và nghệ
thuật của văn bản
3. Thái độ:
- Rèn kĩ năng miêu tả và phân tích tâm lí nhân vật .

C. PHƯƠNG PHÁP
- Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành .
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định :
2. Bài cũ
?Viết một đoạn văn ngắn , khoảng 5-6 câu trình bày cảm nhận của em về hình
ảnh và vai trị của người mẹ qua 2 vb nhật dụng vừa mới học : Cổng trường mở ra và
Mẹ tôi.
3. Bài mới : Giới thiệu bài:
Trong cuộc sống , ngoài việc trẻ được sống đầy đủ về vật chất thì cha mẹ cịn
làm cho con trẻ đầy đủ , hoàn thiện về đời sống tinh thần . Trẻ có thể thiếu thốn vật
chất nhưng tinh thần cần phải đầy đủ . Cho dù rất hồn nhiên , ngây thơ nhưng trẻ vẫn
cảm nhận , vẫn hiểu biết một cách đầy đủ về cuộc sống gia đình mình . Nếu chẳng
may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh , các em cũng biết đau đớn , xót xa , nhất là khi phải
chia tay với gia đình thân yêu của mình . Để hiểu rõ hồn cảnh đó , bài học hơm nay
sẽ giúp ta hiểu được vấn đề đó


HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
*HOẠT ĐỘNG 1 :Hướng dẫn HS đọc
và tìm hiểu về tác giả ,tác phẩm.
? Nêu một vài hiểu biết của em về tác
giả ,tác phẩm?
? Văn bản này thuộc kiểu văn bản nào?
? Giống văn bản nào mà chúng ta đã
học?
? Em hãy tóm tắt vb này một cách ngắn
gọn nhất ?
*HOẠT ĐỘNG 2 : Đọc và tìm hiểu
văn bản

GV: Gọi hs đọc những đoạn tiêu biểu
Gv : Giải thích từ khó.* Ráo
hoảnh :Khơ khơng có một chút nước
nào.
Gv : Đọc mẫu một đoạn ,gọi hs đọc tiếp
cho đến hết văn bản.
? Truyện có thể chia làm mấy phần?
HS : Thảo luận (2’) trình bày.
Gv: Định hướng.

NỘI DUNG BÀI DẠY
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
2.Tác phẩm: Truyện ngắn được trao
giải nhì trong cuộc thi thơ-văn viết về
quyền trẻ em 1992.
3. Thể loại : Vb nhật dụng viết theo
kiểu văn bản tự sự.
4. Tóm tắt
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN.
1. Đọc tìm hiểu từ khó
a. Đọc văn bản
b.Tìm hiểu từ khó
2. Tìm hiểu văn bản
a. Bố cục : 2 phần
+ Từ đầu đến ….Từ thủa ấu thơ
:Cuộc chia tay của hai anh em Thành và
Thủy.
+ Còn lại: Cuộc chia tay của Thủy
với lóp học,và chia tay giữa hai anh em.

b. Phân tích
* Cuộc chia tay của Thuỷ với anh trai .
- Hoàn cảnh xảy ra sự việc trong truyện
: bố mẹ Thành và Thuỷ li hôn .
Gv :Yêu cầu hs tóm tắt lại đoạn 1.
- Những giọt nước mắt xót xa, ngậm
? Truyện viết về ai ? Về việc gì ? Ai là ngùi của hai anh em trong đêm.
nhân vật chính ?
- Kỉ niệm của người anh đối với em.
HS: Thảo luận trình bày
- Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận
GV: Chốt sửa sai
động vá áo cho anh.
? Tại sao tên truyện lại là “ Cuộc chia
- Chiều nào Thành cũng đón em đi học
tay của những con búp bê” ? Tên truyện về , dắt tay nhau vừa đi vừa trị
có liên quan gì đến ý nghĩa của truyện
chuyện .
khơng ?
- Thành nhường hết đồ chơi cho em
Hs :Thảo luận (3’), trình bày.
nhưng Thuỷ lại thương anh “Không ai
Gv : Giảng
gác đêm cho anh ngủ” nên để lại cho
? Em có nhận xét gì về tình cảm của 2
anh cả 2 con búp bê .
anh em trong câu chuyện này ?
 Tình cảm chân thành , sâu nặng, tấm
HS:Tình cảm chân thành , sâu nặng
lịng nhân hậu,vị tha .

? Chính vì tình cảm sâu nặng như thế
nên gặp cảnh ngộ phải chia tay chúng
đã bộc lộ cảm xúc gì ?
Hs : Cảm nhận , trả lời


HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

Tiết 2 :

NỘI DUNG BÀI DẠY

* HOẠT ĐỘNG 1: Gv hướng dẫn hs tìm .
*. Cuộc chia tay với lớp học
hiểu mục 2.
- Cô mở cặp lấy một quyển sổ cùng
Gv :Yêu cầu hs đọc lại đoạn 2.
với chiếc bút máy nắp vàng đưa cho
Hs : Thực hiện.
? Lời nói và hành động của Thuỷ khi Thuỷ.
thấy anh chia 2 con búp bê Vệ sĩ và Em - Em tôi …nức nở.
-> Cần yêu thương và quan tâm đến
nhỏ ra hai bên có mâu thuẫn gì ?
quyền lợi của trẻ em , đừng làm tổn
Hs : Phát biểu.
? Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách hại đến hững tình cảm tự nhiên, trong
sáng.
giải quyết ntn?
III. Tổng kết :
* HOẠT ĐỘNG 2: Tổng kết :

? Chi tiết này gợi lên trong em những suy 1 Nghệ thuật :
- Xây dựng tình huống tâm lí
nghĩ, tình cảm gì?
GV gợi ý: Thuỷ đặt 2 con búp bê nằm - Lựa chọn ngôi thứ nhất để kể : nhân
cạnh nhau Gợi lên trong lịng người vật tơi trong truyện kể lại câu chuyện
đọc lòng thương cảm đối với em:Một em của minh nên những day dứt , nhớ
thương được thể hiện một cách chân
bé gái giàu lòng vị tha,…..
thực .
Theo dõi cuộc chia tay với lớp .
- Khắc hoạ hình tượng nhân vật trẻ
Hs : Trả lời.
? Trong đoạn này , chi tiết nào khiến em nhỏ ( Thàng và Thuỷ) qua đó gợi lại
suy nghĩ về sự lựa trọn ,ứng sử của
cảm động nhất? Vì sao ?
? Hãy nhận xét về cách kể truyện của tác những người làm cha làm mẹ.
giả , cách kể này có tác dụng gì trong việc - Lời kể tự nhiên theo trình tự sự việc
2 Ý nghĩa văn bản:
làm nổi rõ tư tưởng của truyện ?
- Là câu truyện của ngững đứa con
Hs :Thảo luận(3’) trình bày.
nhưng lại gợi cho những người làm
Gv : Định hướng.
? Nghệ thuật độc đáo trong việc xây cha, mẹ phải suy nghĩ .Trẻ em cần
được sống trong mái ấm gia đình .
dựng truyện?
? Qua câu chuyện này , theo em tác giả Mỗi người cần phải biết giữ cho gia
đình hạnh phúc
muốn gửi gắm đến mọi người điều gì ?
GV : Thơng điệp mà câu chuyện gửi tới * Ghi nhớ : (SGK/27)

cho người đọc là gì?
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời
E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Tìm các chi tiết của truyện thể hiện tình cảm gắn bó của hai anh em Thành và Thuỷ
- Soạn bài “Bố cục trong văn bản ".
F. RÚT KINH NGHIỆM
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................


Tiết 07

BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN

A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểt được tần quan trọng và yêu cầu của bố cục trong văn bản; trên cơ sở đó ,có ý
thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.
- Bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch ,hợp lí cho các bài làm.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức:
- Tác dụng của việc xây dựng bố cục .
2. Kĩ năng:
- Nhân biết ,phân tích bố cục trong văn bản.
- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc - hiểu văn bản , xây dựng bố cục
trong một văn bản nói ( viết ) cụ thể.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc thực hiện.
C. PHƯƠNG PHÁP
- Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành

D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định :
2. Bài cũ
? Thế nào là liên kết trong vb
? Muốn 1 vb có tính liên kết người viết phải ntn?
3. Bài mới : Giới thiệu bài: Trong những năm học trước , các em đã được làm
quen với công việc xây dựng dàn bài , Dàn bài lại là chính kết quả , hình thức thể hiện
của bố cục . Vì thế bố cục trong vb khơng phải là 1 vấn đề hồn tồn mới mẻ đối với
chúng ta . Tuy nhiên trên thực tế , vẫn có rất nhiều học sinh khơng qua tâm đến bố cục
, và rất ngại xác dịnh bố cục trong lúc làm bài . Vì vậy bài học hơm nay sẽ học ta thấy
rõ tầm quan trọng của bố cục trong vb , bước đầu giúp ta xây dựng được bố cục rành
mạch , hợp lí .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu bố cục của văn I. BÀI HỌC
bản
1. Bố cục của vb
GV :Yêu cầu hs nhắc lại bố cục của văn bản VD: Một lá đơn xin gia nhập Đội.
Cuộc chia tay của những con búp bê?
- Tên, tuổi, địa chỉ, nghề nghiệp
? Em muốn viết một lá đơn để xin ra nhập của người viết đơn.
Đội TNTP HCM, hãy cho biết trong lá đơn ấy
cần ghi những nội dung gì ?
- Yêu cầu, nguyện vọng, lời hứa.
HS: Tên , tuổi , nghề nghiệp .
Nêu yêu cầu , nguyện vọng , lời hứa.
 Các nội dung được sắp xếp
? Những nội dung trên được sắp xếp theo theo một trình tự , 1 hệ thống
một trật tự ntn?
rành mạch, hợp lí

Gv giảng : Theo trật tự trước sau một cách


hợp lí , chặt chẽ , rõ ràng
? Em có thể tuỳ tiện thích ghi nội dung nào
trước cũng được khơng ? Ví dụ có thể viết lí
do trước sau đó mới viết tên được khơng ?
Hs : Phát biểu.
? Từ đó em thấy bố cục một vb cần đạt
những u cầu gì để người đọc có thể hiểu
được vb đó ? ( ghi nhớ 1)
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời.
*HOẠT ĐỘNG 2 Yêu cầu đối với bố cục
trong văn bản.
Gv : Gọi hs đọc 2 câu chuyện trong phần 2.
Chú ý câu chuyện thứ nhất.
? Đọc câu chuyện này lên ta thấy nội dung
được sắp xếp ntn so với vb kể trong sách Ngữ
văn ?
? Trong câu chuyện thứ nhất gồm mấy đoạn ?
các câu trong mỗi đoạn có tập trung 1 ý
chung khơng ? ý của đoạn này và đoạn kia có
phân biệt được với nhau không ?
Hs : Thảo luận trả lời.
Gv : Chốt ý.
? Vậy trong 1 vb bố cục phải như thế nào ?
Gv : Yêu cầu hs chú ý câu chuyện thứ 2
? Câu chuyện này gồm mấy đoạn ? ( 2 đoạn)
? Vậy cách kể này bất hợp lí chỗ nào ?
Hs : Phát hiện trả lời

( Làm cho câu chuyện khơng nêu bật được ý
phê phán, khơng cịn buồn cười )..
? Từ đây em rút ra được bài học gì về 1 bố
cục rành mạch , hợp lí.
Hs : Dựa vào ghi nhớ trả lời.
*HOẠT ĐỘNG 3: Các phần của bố cục
Gv : Khái quát nội dung và yêu cầu hs nêu tên
3 phần của văn bản.
Định hướng : Nói như vậy là khơng đúng vì
qua bảng hệ thống đã điền vào nd thích hợp
và qua sự lập luận về 1 bố cục rành mạch như
trên , ta thấy rõ sự phân biệt giữa các đoạn ,
phần . Có như thế bố cục mới đạt yêu cầu .
* GV khái quát lại bài. HS đọc ghi nhớ.
*HOẠT ĐỘNG 4:Hướng dẫn luyện tập
Gv : Hướng dẫn hs thực hiện các bài tập
trong sgk.

2. Những yêu cầu về bố cục trong
vb .
- Nội dung trong vb phải thống
nhất chặt chẽ với nhau , giữa
chúng phải có sự phân biệt rạch
rịi .
- Trình tự sắp xếp các phần các
đoạn phải giúp cho người viết
(nói) dễ dàng đạt được mục đích .

3. Các phần của bố cục .
3 phần : Mở bài , Thân bài , Kết

bài. Mỗi phần có một nhiệm vụ
riêng .

II. LUYỆN TẬP
Bài tập 2 :


- Mb: Từ đầu … khóc nhiều .
- Tb: Tiếp theo ..đi thơi con .
- Kb: Cịn lại .
Bố cục đã rành mạch hợp lí .
Bài tập 3: Chưa rành mạch hợp lí
vì các điểm 1,2,3 ở phần thân bài
mới chỉ kể lại việc học chứ chưa
phải là trình bày kinh nghiệm học
tốt . Trong đó điểm 4 lại khơng
phải nói về việc học .
E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Học ghi nhớ , Làm hết bài tập còn lại .
-Xác điịnh bố cục của một văn bản tự chọn, nêu nhận xét về bố cục của văn bản đó.
Soạn bài “ Mạch lạc trong vb”.
F. RÚT KINH NGHIỆM
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Tiết 8:
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Có những hiểu biết bước đầu về mạch lac trong văn bản và sự cần thiết phải làm
cho văn bản có mạch lạc .

- Vận dụng kiến thức về mạch lạc trong văn bản vào đọc - hiểu văn bản và thực
tiễn tạo lập văn bản viết, nói.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức:
- Mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết của mạch lạc trong văn bản.
- Điều kiện cần thiết để văn bản có tính mạch lạc.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng nói, viết mạch lạc.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc thực hiện.
C. PHƯƠNG PHÁP
- Vấn đáp kết hợp thuyết trình, thực hành .
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định :
2. Bài cũ
? Bố cục của vb là gì ?
? Một bố cục như thế nào được gọi là rành mạch và hợp lí ? cho vd minh hoạ .


3. Bài mới : GV giới thiệu bài : Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt , sự phân
chia nhưng vb lại không thể không liên kết . Vậy làm thế nào để các phần , các đoạn
của 1 vb vẫn được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với
nhau ? Để làm được điều đó thì cơ cùng các em tìm hiểu tiết học này.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
 HOẠT ĐỘNG 1 Tìm hiểu sự mạch lạc I. BÀI HỌC
trong văn
1. Mạch lạc trong vb :
 bản.
-Văn bản cần phải mạch lạc.

GV : Yêu cầu hs đọc ví dụ trong sgk.
- Thơng suốt , liên tục , không đứt
? Dựa vào hiểu biết (sgk/ 31) , em hãy xác quãng
định mạch lạc trong vb có những tính chất  Văn bản rất cần sự mạch lạc
gì trong số 3 tính chất được nêu trong
sgk ?
? Khái niệm mạch lạc trong vb có được
dùng theo nghĩa đen không ?(Không).
? Nội dung của khái niệm mạch lạc trong
vb có hồn tồn xa rời với nghĩa đen của
từ mạch lạc khơng ?
? Vậy sự mạch lạc có vai trò ntn đối với vb
?
Hs : Dựa vào bài soạn ở nhà trả lời.
Gv : Định hướng : (rất cần thiết )
2.Các điều kiện để một vb có tính
* HOẠT ĐỘNG 2 :Các điều kiện để một mạch lạc
văn bản có tính mạch lạc.
- Các phần các đoạn , các câu trong
Gv : Yêu cầu hs chú ý phần 2
vb đều nói về một đề tài , biểu hiện
? Hãy cho biết toàn bộ sự việc trên xoay một chủ đề chung xuyên suốt.
quanh sự việc chính nào ? ( chia tay).
- Các phần , các đoạn , các câu được
? Sự chia tay và những con búp bê đóng nối tiếp theo một trình tự rõ ràng
vai trị gì trong truyện ? Hai anh em hợp lí , trước sau hơ ứng nhằm làm
Thành và Thuỷ có vai trị gì trong truyện ? cho chủ đề liền mạch và gợi được
Hs :Thảo luận trình bày.
nhiều hứng thú cho người
Gv : Trong vb Cuộc chia tay của những đọc( người nghe ).

con búp bê có đoạn kể việc hiện tại , có * Ghi nhớ : sgk/ 32
đoạn kể việc quá khứ , có đoạn kể việc ở
nhà , có đoạn kể việc ở trường , có đoạn kể
chuyện hơm nay , có đoạn kể chuyện sáng
mai .
? Hãy cho biết các đoạn ấy được nối với
nhau theo mối liên hệ nào trong các mối
liên hệ dưới đây : Liên hệ thời gian ,
khơng gian , liên hệ tâm lí , liên hệ ý nghĩa
?
? Từ thực tế của truyện , theo em 1 vb có
tính mạch lạc là 1 vb như thế nào ?


Hs : Dựa vào mục 2 phần ghi nhớ trả lời.
Gv : Gọi 1 hs thực hiện phần ghi nhớ.
hs đọc điểm thứ 2 trong phần ghi nhớ
*HOẠT ĐỘNG 3 Hướng dẫn HS luyện
tập
Gv :Yêu cầu hs đọc bài tập 1
? Nêu yêu cầu của bài tập 1? (HSTLN)
? Bài tập 2 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?

II. LUYỆN TẬP
* Bài tập 1 /32,33
+ Ý chủ đạo xuyên suốt toàn
đoạn văn là : sắc vàng trù phú , đầm
ấm của làng quê vào mùa đông ,
giữa ngày mùa. Ý tứ ấy được dẫn
dắt theo một dòng chảy hợp lí , phù

hợp với nhận thức của người đọc .
- Câu đầu giới thiệu bao quát về
sắc vàng trong thời gian .
- Hai câu cuối : là nhận xét cảm
xúc về màu vàng .
- Một trình tự với 3 phần nhất
quán và rõ ràng như thế đã làm cho
mạch văn thông suốt và bố cục các
đoạn văn trở nên mạch lạc .
*Bài tập 2 :
Ý chủ đạo của câu chuyện xoay
quanh việc chia tay của 2 đứa trẻ và
2 con búp bê . ….do đó , làm mất sự
mạch lạc của câu chuyện .

E. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Học thuộc ghi nhớ sgk - Hồn thành bài tập.
-Tìm tính mạch lạc trong một văn bản đã học.
- Soạn câu hỏi bài “Ca dao – dân ca ...”
F. RÚT KINH NGHIỆM
...........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................