TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON
---¥---

BÀI TẬP NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM
ĐỀ TÀI
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ CÁC PHƯƠNG TIỆN GIAO
THÔNG THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ 4 - 5 TUỔI Ở
TRƯỜNG MẦM NON
Giảng viên hướng dẫn : Th.S Nguyễn Thị Luyến
Sinh viên thực hiện

: Đặng Thùy Linh

Lớp

: K10 TTGDXT – Nam Định

Nam Định, tháng 8/2021


2

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bài tập nghiên cứu tốt nghiệp này, tơi đã nhận được sự
giúp đỡ tận tình của giáo viên – Thạc sĩ Nguyễn Thị Luyến - khoa giáo dục
mầm non. Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới cô, người đã hướng dẫn giúp
đỡ tôi trong suốt q trình nghiên cứu để tơi hồn thành đề tài nghiên cứu
này.
Kính chúc cơ Nguyễn Thị Luyến ln mạnh khoẻ ,công tác tốt.

Nam Định, ngày 15 tháng 8 năm 2021
Người thực hiện

Đặng Thùy Linh

A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phương pháp cho trẻ làm quen môi trường xung quanh là cơ sở lí luận và
cách thức tổ chức hoạt động của trẻ mầm non nhằm giúp trẻ dễ thích ứng với
mơi trường, hiểu biết mơi trường, tích cực tham gia cải tạo mơi trường, thỏa mãn
nhu cầu phát triển của bản thân trẻ. Đặc biệt, ở lứa tuổi mầm non nói chung và


3

trẻ 4-5 tuổi nói riêng, việc dạy trẻ làm quen với mơi trường xung quanh giữ vị trí
rất quan trọng trong việc phát triển trí tuệ, hình thành và phát triển nhân cách
toàn diện cho trẻ. Xác định được tầm quan trọng như vậy, bản thân tôi là một
giáo viên dạy trẻ 4-5 tuổi, tơi ln tìm tịi, học hỏi, bằng mọi phương pháp, biện
pháp nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh.
Trong các hoạt động cho trẻ làm quen, tìm hiểu với mơi trường xung
quanh tôi đã sử dụng nhiều biện pháp như sử dụng những hình ảnh trên powew
point, cho trẻ quan sát một đoạn video, tranh ảnh, đồ dùng...nhưng hiệu quả trên
trẻ chưa cao, nhiều trẻ còn lúng túng, khả năng ghi nhớ còn nhiều hạn chế …
Thực tế trong quá trình chăm sóc giáo dục mầm non hiện nay việc cho trẻ khám
phá bằng con đường trải nghiệm đã được áp dụng. Tuy nhiên để đi sâu trong quá
trình thực hiện thì chưa được phong phú và sâu rộng. Vì vậy là một giáo viên
đứng lớp, tôi cảm thấy rất băn khoăn và luôn trăn trở, làm thế nào để kết quả trên
trẻ cao hơn, trẻ hứng thú tham gia tiết học một cách tích cực trong các hoạt động
này nên tơi đã tìm hiểu, nghiên cứu, vận dụng nhiều phương pháp, hình thức để

hướng dẫn tìm hiểu về thế giới xung quanh có hiệu cao, tơi mạnh dạn lựa chọn
đề tài “Tổ chức hoạt động khám phá phương tiện giao thông hướng trải nghiệm
cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non”
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận và đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động
khám phá phương tiện giao thông hướng trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi ở trường
mầm non”
3. Khách thể và Đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình tổ chức hoạt đông trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi khám phá phương tiện
giao thông
3.2. Đối tượng nghiên cứu


4

Biện pháp tổ chức hoạt động khám phá phương tiện giao thông cho trẻ 4 -5 tuổi
theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu giáo viên sử dụng phối hợp các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục
dựa trên việc khai thác những điểm mạnh của hoạt động trải nghiệm cho trẻ mẫu
giáo khám phá phương tiện giao thơng thì hoạt động khám phá Phương tiện giao
thông theo hướng trải nghiệm đạt hiệu quả cao.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm
cho trẻ khám phá phương tiện giao thông
5.2. Đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm khám phá phương
tiện giao thông
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu: Chủ đề Phương tiện giao thông
7. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp chính được sử dụng trong nghiên cứu này là phương pháp
nghiên cứu lí luận. Thu thập tài liệu tiến hành đọc, phân tích, tổng hợp, so sánh,
hệ thống hóa các nguồn tài liệu có liên quan tới đề tài để xây dựng cơ sở lí luận
cho vấn đề nghiên cứu.

B. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
KHÁM PHÁ MỘT SỐ PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNGTHEO HƯỚNG
TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Giáo dục theo hướng trải nghiệm giúp trẻ phát triển toàn diện các năng lực
và phẩm chất cần thiết, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng, nhanh chóng thích ứng với
cuộc sống hiện tại, tạo nền tảng cho việc học tập trong các bậc học sau có hiệu
quả. Có nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm


5

Trên thế giới, có rất nhiều tác giả nghiên cứu về bản chất giáo dục trải
nghiệm, khẳng định vai trò, tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm với việc
hình thành kiến thức, kĩ năng cho người học. Các nhà tâm lí, giáo dục người
Nga(L.S. Vygotxki, J.Piaget, J.DeWey) đều cho rằng, q trình giáo dục và q
trình sống ln thống nhất, không tách rời nhau, cho nên cách giáo dục tốt nhất
là học tập từ cuộc sống. Trong cuộc sống, con người khơng ngừng tích lũy kinh
nghiệm cho bản thân và tự cải biến kinh nghiệm của mình. Trên cơ sở, kế thừa
kết quả nghiên cứu giáo dục qua trải nghiệm của J.Piaget, J.DeWey, nhà nghiên
cứu tâm lí giáo dục Kolb đã phát triển lí thuyết học trải nghiệm. Với quan niệm
học tập là q trình mà trong đó kiến thức được tạo ra thông qua việc chuyển đổi
kinh nghiệm. Kolb đã xây dựng mơ hình giáo dục qua trải nghiệm với 4 giai
đoạn có tính tuần hồn nối tiếp nhau đó là:

- Giai đoạn 1: Trải nghiệm thực tế : học tập thông qua các hoạt động, hành
động cụ thể, trực tiếp
- Giai đoạn 2: Quan sát suy ngẫm: học thông qua quan sát các hoạt động
của người khác hay chiêm nghiệm lại bản thân hay kiêm nghiệm lại bản thân
sau đó suy ngẫm và đúc kết kinh nghiệm
- Giai đoạn 3: Khái niệm hóa học tập qua việc xây dựng các khái niệm,
tôngr hợp, biên giải và phân tích
- Giai đoạn 4: Thử nghiệm tích cực: Học tập qua những thử nghiệm, đề
xuất các phương án giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định.
Các phương pháp giáo dục tiến tiến trên thế giới hiện nay cũng coi trọng
giáo dục thông qua các hoạt động trải nghiệm như : Phương pháp giáo dục
Montessori – Bà cho rằng độ tuổi 0 – 6 tuổi sở hữu một dạng trí tuệ đặc biệt “Trí
Tuệ Thẩm Thấu”. Năng lực của trí tuệ vơ tận đó giúp trẻ học ngơn ngữ, hồn
thiện khả năng vận động, xây dựng hệ thống trật tự nội tại. Maria Montessori qua
quan sát nhận ra rằng trẻ cũng trải qua các giai đoạn nhạy cảm trong quá trình


6

phát triển của mình. Đó là những giai đoạn trẻ bị thu hút một cách đặc biệt đến
những trải nghiệm có trong mơi trường để hấp thụ kiến thức hay những kỹ năng
cụ thể nào đó. Phương pháp giáo dục Reggio Emilia: Triết lý Reggio Emilia bắt
nguồn từ niềm tin cho rằng trong mỗi trẻ đều chứa đựng một tiềm năng lớn và
tiềm năng đó sẽ được phát triển nhờ chính trí tị mị vốn có của trẻ. Trẻ cố gắng
tìm hiểu thế giới xung quanh và tự đưa ra cách riêng của mình để giải thích sự
vận động của thế giới xung quanh trẻ. Từ đó, trẻ tự mình tìm tịi, trải nghiệm để
khám phá mọi thứ trong mơi trường xung quanh…
Ở Việt Nam, Hoạt động trải nghiệm là hình thức học tập tích cực được Bộ
giáo dục và Đào tạo đưa ra các hướng dẫn chỉ đạo trong việc đổi mới hình thúc
tổ chức dạy học ở các cấp. Đối với bậc học mầm non, nghiên cứu về hoạt động

trải nghiệm có nhóm tác giả Hồng Thị Phương, Lã Thị Bắc Lý, Bùi Thị Lâm,
Nguyễn Mạnh Tuấn, Nguyễn Thị Mỹ Dung, Vũ Thanh Vân với giáo trình “Tổ
chức hoạt động theo hướng trải nghiệm cho trẻ ở trường mầm non” các tác giả
này đã nghiên cứu và đưa ra những vấn đề cốt lõi của hoạt động trải nghiệm cho
trẻ mầm non bao gồm: khái niệm, quy trình giáo dục theo hướng trải nghiệm, các
yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục trải nghiệm; các hình thức hoạt động trải nghiệm
của trẻ ở trường mầm non. Đặc biêt, nhóm tác giả đưa ra quy trình hoạt động cho
trẻ mầm non gồm 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Trải nghiệm thực tế
- Giai đoạn 2: Chia sẻ kinh nghiệm
- Giai đoạn 3: Rút ra kinh nghiệm cho bản thân
- Giai đoạn 4: Vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống
1.2. Hoạt động trải nghiệm
1.2.1. Khái niệm
Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng,
thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể
nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinh nghiệm đã có và huy động


7

tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được
giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình,
xã hội phù hợp với lứa tuổi; thơng qua đó, chuyển hố những kinh nghiệm đã trải
qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng
sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương
lai.
1.2.2. Đặc điểm hoạt động trải nghiệm
- Hoạt động trải nghiệm của trẻ MG trong đó trẻ phải thể hiện được vai trò là chủ
thể của hoạt động, giáo viên là người hướng dẫn tổ chức các hoạt động giúp trẻ

tự giác, tích cực tiếp nhận kiến thức, kĩ năng, hình thành năng lực thực tiễn
- Hoat động đỏi hỏi trẻ huy động vốn kinh nghiệm sẵn có để giải quyết các tình
huống trong thực tiễn. Trong quá trình này, những kiến thức, kĩ năng thái độ của
trẻ được sử dụng để giúp trẻ có cơ hội phát huy tính độc lập, sáng tạo, kết nối
kiểm nghiệm những kiến thức đã có với những kiến thức mới thu được từ trải
nghiệm và tổng hợp được những kinh nghiệm từ thực tiễn
- Trẻ được sử dụng các giác quan để tiếp xúc với sự vật, hiện tượng trong thực
tiễn để tích lũy các kinh nghiệm, từ đó khái quát thành hiểu biết riêng của bản
thân.
- Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm là hướng đến phát triển các năng lực của
trẻ. Đòi hỏi trẻ chủ động, độc lập, sáng tạo sử dụng kiến thức, kĩ năng , kinh
nghiệm đã có để giải quyết vấn đề do tình huống thực tiễn đặt ra. Do vậy, trong
hoạt động cần tạo cơ hội cho trẻ thể hiện khả năng, năng lực thực tiễn của bản
than và giáo viên cũng có thể khai thác tiềm năng của trẻ trong quá trình trẻ
tương tác với các bạn và mọi người xung quanh.
- Nội dung giáo dục trải nghiệm cần đa dạng và mang tính tích hợp, tổng hợp
kiến thức của nhiều lĩnh vực tự nhiên, xã hội khác nhau. Thơng qua hoạt động
trải nghiệm giáo viên tích hợp các nội dung giáo dục thể chất, trí tuệ, ngơn ngữ,


8

thẩm mĩ, kĩ năng sống …Ngồi ra, có thể lựa chọn một số hoạt động chuyên biệt
phù hợp với hứng thú, kinh nghiệm riêng của trẻ để phát triển năng lực cá nhân.
- Hình thức hoạt động trải nghiệm cho trẻ đa dạng, phong phú. Các hình thức
hoạt động phù hợp theo lứa tuổi đều có thể sử dụng để thiết kế cho trẻ trải
nghiệm. Giáo viên có thể sử dụng hình thức hoạt động học, chơi, tham quan, lao
động, ngoài trời…Các hoạt động trên đều chứa đựng những khả năng giáo dục
nhất địnhvà đó cũng là cơ hội để giáo viên và trẻ thể hiện khả năng sáng tạo của
bản than trong quá trình tham gia hoạt động

1.2.3. Vai trò của trải nghiệm đối với việc giáo dục trẻ MG
Giáo dục trải nghiệm có nhiều ưu thế trong việc giáo dục trẻ mẫu giáo. Vai
trò giáo dục theo hướng trải nghiệm được thể hiện như sau:
Giáo dục theo trải nghiệm thực hiện mục tiêu phát triển năng lực cho trẻ
mầm non. Mục tiêu giáo dục trẻ mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình
cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên về nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ vào lớp một, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lí,
năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp
với lứa tuổi , khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng
cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời [Mục tiêu giáo
dục mầm non hướng đến các lĩnh vực phát triển cụ thể, qua quá trình trải nghiệm
các mục tiêu giáo dục sẽ được thực hiện một cách đồng bộ trong sự phối hợp
thống nhất giữa kiến thức, kĩ năng và thái độ để giải quyết được các nhiệm vụ cụ
thể do các tình huống thực tiễn đặt ra. Hay nói cách khác trẻ cần có các năng lực
cần thiết phù hợp với các nhiệm vụ khi tham gia vào các hoạt động giáo dục theo
hướng trải nghiệm. Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm là cách
tốt nhất giúp trẻ phát triển toàn diện các năng lực và phẩm chất cần thiết tạo điều
kiện cho trẻ dễ dàng, nhanh chóng thích ứng với cuộc sống hiện tại tạo nền tảng


9

cho việc học tập trong các bậc học sau có hiệu quả cũng như làm chủ cuộc sống
trong tương lại.
Hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm tạo ra những tình huống thực
tiễn, gần gũi với cuộc sống hằng ngày. Mỗi tình huống có liên quan đến sự vật,
hiện tượng, các mối quan hệ của những đối tượng khác nhau trong môi trường tự
nhiên, xã hội, đây là nguồn thông tin vơ cùng đa dạng mà trẻ có cơ hội được tiếp
cận trong hoạt động trải nghiệm. Các chủ đề hoặc dự án trải nghiệm của trẻ
nhằm khơi dậy ý tưởng liên kết các nội dung giáo dục khác có tác dụng làm giảm

bớt sự quá tải nội dung trong quá trình giáo dục và đảm bảo phù hợp với đặc
điểm nhận thức mang tính tổng hợp của trẻ mầm non. Các tính huống trải
nghiệm được thể hiện dưới nhiều hình thức hoạt động phong phú của trẻ ở
trường mầm non sẽ tận dụng được ưu thế trong việc tích lũy kiến thức, hình
thành kĩ năng và thái độ của trẻ đối với các sự vật, hiện tượng, mội người xung
quanh.
Hoạt động trải nghiệm theo hướng trải nghiệm tạo môi trường để giáo viên
có thể sử dụng các phương pháp giáo dục tích cực dựa trên đặc điểm nhận thức,
cảm xúc, kinh nghiệm, kĩ năng của trẻ lứa tuổi mầm non. Các hoạt động giáo dục
theo hướng trải nghiệm linh hoạt, sáng taoh và đầy thách thức. Trong đó trẻ được
thử làm, khám phá, nhìn, nghe, chơi với bạn, chia sẻ và suy nghĩ độc lập, giải
quyết vấn đề vì vậy giáo viên luôn phải sử dụng các phương pháp giáo dục tích
cực để tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm . Giáo viên là người trợ giúp trẻ để trẻ
có cơ hội tự lĩnh hội kiến thức, kĩ năng và hình thành thái độ tích cực nhất. giáo
viên hỗ trợ trẻ bằng cách tạo ra môi trường phù hợp với trẻ, hoặc khuyến khích
trẻ tham gia cùng chuẩn bị mơi trường để kích thích sự tị mị, ham hiểu biết của
trẻ, tao tâm thể tích cực cho trẻ tham gia hoạt động.


10

Hoạt động trải nghiệm cho trẻ là môi trường liên kết các lực lượng giáo
dục từ nhà trường, gia đình và xã hội, tận dụng được ưu thế của nguồn lực này
về trí tuệ, tinh thần và vật chất tạo ra hiệu quả kép của quá trình giáo dục
1.2.3. Quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm
Theo hướng tiếp cận dạy học chủ động thì trải nghiệm thực tế được xem là
hoạt động đầu tiên trong quá trình học tập. Cách tiếp cận này hoàn toàn phù hợp
với trẻ mầm non vì đặc điểm tư duy trẻ địi hỏi phải tương tác trực tiếp với mơi
trường, kinh nghiệm cịn ít nên trẻ cần được tạo điều kiện và cơ hội tích lũy
thơng qua các trải nghiệm trực tiếp, việc học của trẻ bắt đầu từ xúc cảm nên cho

qua trải nghiệm cụ thể mới tạo được dấu ấn cảm xúc, kích thích trẻ tích cực lĩnh
hội kinh nghiệm.
Dựa trên mơ hình học tập trải nghiệm của Kolb và căn cứ đặc điểm lứa tuổi, các
nhà giáo dục Việt Nam đưa ra quy trình học tập theo hướng trải nghiệm của trẻ
mầm non gồm 4 giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Trải nghiệm thực tế
Trẻ tham gia trực tiếp vào các hoạt động do giáo viên tổ chức theo chủ đề,
các sự kiện có liên quan trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày. Sự trải nghiệm có
chất lượng cao hay thâp phụ thuộc vào mức độ tham gia của trẻ, chất lượng của
tình huống cụ thể, thực tế của chúng được trải nghiệm
Giai đoạn 2: Chia sẻ kinh nghiệm
Kinh nghiệm thu được qua trải nghiệm của trẻ cần được chia sẻ với người
khác thì mới được khắc sâu, được ghi nhận, điều chỉnh, chính xác hóa và từ đó
mới đọng lại nơi trẻ những dấu ấn cảm xúc tốt đẹp. Quá trình này tạo điều kiện
để phát triển suy nghĩ của trẻ từ cấp độ thấp đến cấp độ cao và được cụ thể hóa
qua việc trả lời các câu hỏi
Giai đoạn 3: Rút ra kinh nghiệm cho bản than


11

Trẻ học kiến thức và kinh nghiệm mới tạo ra những hiểu biết mới. N hững
kiến thức, kinh nghiệm trẻ đúc kết được dựa vào sự phân tích, đánh giá kinh
nghiệm có được qua các giai đoạn trước đó
Giai đoạn 4: Vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống
Trẻ sử dụng những kiến thức và kinh nghiệm vừa mới lĩnh hội vào các bối
cảnh hoặc sự việc mới và kinh nghiệm cứ thế tạo ra, hiểu biết và kinh nghiệm
của trẻ ngày càng được nâng cao.
Quy trình giáo dục theo trải nghiệm là một chuỗi logic gồm 4 giai đoạn.
Kết quả của giai đoạn trước là điểm khởi đầu, điểm tựa của giai đoạn sau. Kiến

thức, kinh nghiệm mới được hình thành được đưa vào kiểm nghiệm trong tình
huống mới và nó lại trở thành kinh nghiệm có sẵn, kinh nghiệm cụ thể và là trải
nghiệm khởi đầu của một chu trình trải nghiệm mới. Thời gian cần thiết để thực
mỗi giai đoạn thay đổi phụ thuộc vào đặc điểm nhận thức, kinh nghiệm của mỗi
cá nhân
1.3. Đặc điểm phát triển của trẻ 4 – 5 tuổi
1.4.1. Đặc điểm phát triển nhận thức của trẻ 4 - 5 tuổi
Sự phát triển về nhận thức của trẻ 4 - 5 tuổi đã có nhiều sự tiến bộ thể
hiện trong 4 khía cạnh lần lượt: tri giác, trí nhớ, tư duy và tưởng tượng.
Tri giác: Do tiếp xúc với nhiều đồ vật, hiện tượng, con người... độ nhạy
cảm phân biệt các dấu hiệu thuộc tính bên ngồi của chúng ngày càng chính xác
và đầy đủ. Một số quan hệ không gian và thời gian được trẻ trẻ tri giác hơn trong
tầm nhìn, nghe của trẻ. Khả năng quan sát của trẻ được phát triển không chỉ số
lượng đồ vật mà cả các chi tiết, dấu hiệu thuộc tính, màu sắc... Bắt đầu xuất hiện
khả năng kiểm tra độ chính xác của tri giác bằng cách hành động thao tác lắp
ráp, vặn mở... phù hợp với nhiệm vụ yêu cầu. Các loại tri giác nhìn, nghe, sờ
mó... phát triển ở độ tinh nhạy. Việc tổ chức tri giác, hướng dẫn quan sát, nhận
xét của cơ giáo, cha mẹ giúp trẻ phát triển tính mục đích, kế hoạch...
Trí nhớ: Trẻ đã biết sử dụng cơ chế liên tưởng trong trí nhớ để nhận lại và
nhớ lại các sự vật và hiện tượng. Trí nhớ có ý nghĩa đã thể hiện rõ nét khi gọi tên


12

đồ vật, động vật, hoa quả, thức ăn... Đồng thời với trí nhớ hình ảnh về đồ vật thì
âm thanh ngôn ngữ được trẻ tri giác, hiểu và sử dụng chúng như một phương tiện
giao tiếp ới những người xung quanh tuy ở mức độ đơn giản. Trí nhớ khơng chủ
định của trẻ ở các dạng hoạt động phát triển khác nhau và tốc độ phát triển rất
nhanh. Ở độ tuổi này, các loại trí nhớ: hình ảnh, vận động, từ ngữ đều được phát
triển tuy ở mức độ khác nhau nhưng đều được hình thành và tham gia tích cực

trong các hoạt động vui chơi, lao động, tạo hình... ở trẻ.
Tư duy: Ở trẻ 4 - 5 tuổi các loại tư duy đều được phát triển nhưng mức độ
khác nhau. Tư duy trực quan hành động vẫn tiếp tục phát triển, nhưng chất lượng
khác với trẻ 3 - 4 tuổi ở chỗ trẻ bắt đầu biết suy nghĩ xem xét nhiệm vụ hoạt
động, phương pháp và phương tiện giải quyết nhiệm vụ tư duy. Mức độ khái quát
ngẫu nhiên giảm dần từ 4 đến 5 tuổi trong hoạt động tư duy của trẻ. Mức độ tích
cực huy động vốn kinh nghiệm (liên tưởng) của trẻ tăng lên từ 4 - 5 tuổi. Sự khái
quát các dấu hiệu chung giảm dần từ 4 - 5 tuổi, nhường chỗ cho các chi tiết đặc
thù của các sự vật hiện tượng. Cô giáo cần tổ chức các tiết học vui chơi kích
thích sự phát triển tư duy ở trẻ, kích thích trẻ tìm tịi các dấu hiệu giống nhau,
khác nhau, so sánh các loại đồ vật, động vật, tranh ảnh, hoa quả, đồ chơi.
Tưởng tượng: Nhờ có sự phát triển các hoạt động tạo hình mà khả năng
tưởng tượng của trẻ được nâng lên. Tranh vẽ của trẻ vừa gần với hiện thực vừa
mang tính chủ quan cảm xúc rõ nét. Độ phong phú của các hình ảnh tưởng tượng
cao nhờ có sự nhận thức được màu sắc trong thiên nhiên và qua các tiết nghệ
thuật tạo hình. Trẻ có thể xé dán các mẫu hình, truyện cổ tích, biết bố cục...
những chủ đề gần gũi thân quen đối với trẻ... nếu được thầy cô giáo, cha mẹ
hướng dẫn chu đáo. Việc hướng dẫn tổ chức các tiết học tạo hình, vẽ, nặn, cho
trẻ tham quan các di tích, danh lam thắng cảnh... rất cần thiết cho sự tưởng
tượng.
1.4.2. Đặc điểm phát triển ý thức của trẻ 4 - 5 tuổi


13

Ở lứa tuổi mẫu giáo bé, hoạt động vui chơi của trẻ đã phát triển mạnh.
Nhưng chỉ ở độ tuổi mẫu giáo nhỡ, hoạt động vui chơi mới mang đầy đủ ý nghĩa
của nó nhất. Có thể nói rằng hoạt động vui chơi ở lứa tuổi mẫu giáo nhỡ và mẫu
giáo lớn phát triển tới mức hoàn thiện, được thể hiện ở những đặc điểm sau đây:
- Trong hoạt động vui chơi, trẻ thể hiện rõ rệt tính tự lực, tự do và chủ

động.
- Tính tự lực, tự do của trẻ biểu hiện ở các điểm sau đây:
- Trong việc lựa chọn chủ đề và nội dung chơi: Do có ít nhiều vốn sống
nhờ tiếp xúc hằng ngày với thế giới đồ vật, giao tiếp rộng rãi với những người
xung quanh tạo điều kiện cho trẻ tự do lựa chọn chủ đề chơi và phản ánh vào vai
chơi những mảng hiện thực mà mình quan tâm.
-Trong việc lựa chọn bạn cùng chơi: Vào cuối tuổi mẫu giáo nhỡ và lớn,
cá tính của trẻ đã bắt đầu bộc lộ rõ rệt, mỗi em có mỗi tính, mỗi nết. Do đó trẻ
cần phải lựa chọn bạn " tâm đầu ý hợp" với mình.
- Trong việc tự do tham gia vào trị chơi nào mà mình thích và tự do rút ra
khỏi những trị chơi mà mình đã chán: Khi tự nguyện tham gia vào các cuộc
chơi thì trẻ chơi một cách say sưa, chơi hết mình, nhưng khi đã chán thì cũng sẽ
bỏ cuộc một cách nhẹ nhàng.
Trong hoạt động vui chơi, trẻ đã biết thiết lập những quan hệ rộng rãi và
phong phú với các bạn cùng chơi: Một xã hội trẻ em được hình thành.
1.4.3. Đặc điểm hình thành kĩ năng của trẻ 4 - 5 tuổi
Kỹ năng vận động: Một trong những nguyên nhân khiến trẻ 4 tuổi có vẻ
như tiến bộ hơn rất nhiều so với những năm trước đó đến từ khả năng kiểm sốt
và phối hợp đơi tay của mình. Cột mốc quan trọng cho phép trẻ sao chép các chữ
cái, con số và vẽ các hình khối là việc có thể cầm viết giống như cách của người
lớn. Kĩ năng vận động tĩnh của trẻ giờ đây bao gồm cả việc sử dụng tốt muỗng
và nĩa, tự mặc quần áo và dọn sạch sau mỗi lần đi vệ sinh. Ngồi ra, trẻ cũng đã
có thể nhảy dây và nhào lộn.
Kỹ năng giao tiếp: Trẻ 4 tuổi ăn nói trơi chảy hơn và có khả năng phát âm
cũng như sử dụng ngữ pháp chính xác hơn (mặc dù vẫn còn mắc phải một số


14

nhỏ). Bên cạnh đó, trẻ cũng gặp nhiều khó khăn với các phụ âm như l, s, r, v, d.

Ngoài ra, trẻ đã biết sử dụng những câu nói dài và phức tạp để kể cho bạn nghe
về những câu chuyện thú vị xảy ra trong ngày.
1.4.4. Đặc điểm xúc cảm, tình cảm của trẻ 4 - 5 tuổi
Đời sống xúc cảm và tình cảm: Các loại tình cảm bậc cao của trẻ phát
triển ngày càng rõ nét hơn so với mẫu giáo bé.
Tình cảm đạo đức ngày càng được phát triển do lĩnh hội được các chuẩn
mực hành vi, quy tắc ứng xử. Trẻ bối rối, cảm thấy có lỗi khi hành vi phạm sai
lầm. Trẻ biết đòi người lớn đánh giá đúng mức hành vi đúng, sai, tốt, xấu của
mình.
Tình cảm trí tuệ cũng phát triển theo hướng tìm hiểu các nguyên nhân, cội
nguồn các hiện tượng tự nhiên và xã hội, cuộc sống xung quanh trẻ.
Tình cảm thẩm mỹ: Tổng hợp nhiều xúc cảm cùng loại khi rung cảm trước
vẽ đẹp của thiên nhiên, con người, cỏ cây, hoa lá...tình cảm thẩm mỹ xuất hiện ở
trẻ.
Nhìn chung xúc cảm và tình cảm của trẻ phong phú nhưng có những đặc
điểm sau đây:
- Dễ dao động, dễ thay đổi, dễ khóc, dễ cười.
- Xúc cảm chi phối mạnh vào các hoạt động tâm lý, vì vậy hiện thực đối
với trẻ bao giờ cũng mang màu sắc cảm xúc mạnh mẽ, thích cái gì thì địi bằng
được cái đó, khơng thích thì vứt đi...
Tính mục đích phát triển từ tuổi lên 2 khi trẻ đã làm chủ được một số hành
vi của mình. Từng bước một, trẻ 4 tuổi có thể điều khiển được q trình ghi nhớ
và nhớ lại một "tài liệu" nào đó do người lớn giao cho, ghi nhớ một bài thơ ngắn
trẻ thích.
Việc phát triển, bộc lộ ý chí của trẻ mẫu giáo nhỡ phụ thuộc vào các nhiệm
vụ mà người lớn giao cho trẻ (nhiệm vụ phải vừa sức với trẻ). Thường ở lứa tuổi
này mục đích và động cơ trùng nhau, chưa tách ra được.
1.4. Hoạt động khám phá MTXQ theo hướng trải nghiệm
1.4.1. Khái niệm và cấu trúc hoạt động khám phá MTXQ
14.1.1. Khái niệm



15

MTXQ là tất cả những gì bao quanh chúng ta như tự nhiên, con người, các
đồ vật … khái niệm này có thể nhìn nhận theo nghĩa rộng và hẹp.
Theo nghĩa rộng, MTXQ là tất cả các sự vật, hiện tượng con người có
trong hành tinh mà chúng ta đang sống.
Theo nghĩa hẹp, MTXQ là những hoàn cảnh cụ thể (các sự vật, hiện
tượng, con người …) bao quanh một đối tượng có liên quan mật thiết với nó.
MTXQ bao gồm cả môi trường tự nhiên và xã hội. Môi trường tự nhiên
bao gồm thiên nhiên vô sinh và hữu sinh. Môi trường xã hội bao gồm mọi người,
đồ vật và xã hội lồi người. Các mơi trường trên có mối quan hệ tác động qua lại
lẫn nhau.
Họa động khám phá MTXQ chính là việc giáo viên tạo ra các điều kiện,
cơ hội và tổ chức các hoạt động để cho trẻ tích cực tìm tịi, khám phá ra những
điều thú vị về các sự vật và hiện tượng xung quanh trẻ. Đây thực chất là việc
giáo viên tạo ra mơi trường, tạo ra các tình huống và tổ chức các hoạt động cho
trẻ tiếp xúc, trải nghiệm với các sự vật hiện tượng của môi trường xung quanh,
thông qua đó để trẻ hiểu biết về đặc điểm, thuộc tính của sự vật, hiện tượng, các
mối quan hệ qua lại, sự thay đổi và phát triển của chúng. Đặc biệt, thông qua
hoạt động khám phá trẻ học được các kĩ năng quan sát, so sánh, phân loại, giải
quyết vấn đề…
1.4.2. Khái niệm và đặc trưng của hoạt động khám phá theo hướng trải
nghiệm
* Khái niệm
Theo những phân tích về các khái niệm cơ bản trên, chúng ta có thể hiểu
“Tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá MTXQ theo hướng trải nghiệm là quá
trình giáo viên tổ chức, hướng dẫn các hoạt động cho trẻ khám phá MTXQ, để
trẻ trực tiếp tham dự hay tiếp xúc, tương tác trực tiếp, được chiêm nghiệm, tự

tích lũy kiến thức, kĩ năng, thái độ tạo thành kinh nghiệm riêng của bản thân với


16

MTXQ. Từ đó, giúp trẻ chủ động, sáng tạo sử dụng kiến thức, kĩ năng để giải
quyết các vấn đề thực tiễn. Tạo cơ hội cho trẻ thể hiện năng lực của bản thân và
phát huy tiềm năng vốn có của mình.
* Đặc trưng của hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm
Tổ chức hoạt động khám phá môi trường xung quanh theo hướng trải
nghiệm hoàn toàn phù hợp với trẻ mầm non vì tư duy của trẻ là tư duy trực quan
đòi hỏi trẻ phải tương tác trực tiếp với đối tượng hay sự vậy hiện tượng của
MTXQ; Kinh nghiệm sống của trẻ hạn chế nên cần được tạo điều kiện và cơ hội
tích lũy thơng qua các trải nghiệm trực tiếp; Cảm xúc của trẻ giai đoạn mầm non
phát triển mạnh mẽ nên chỉ qua trải nghiệm cụ thể mới tạo dấu ấn cảm xúc, tích
cực lĩnh hội kinh nghiệm.
Tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá MTXQ theo hướng trải nghiệm là
một cách học thông qua thực hành, với quan niệm việc học là quá trình tạo ra tri
thức mới trên cơ sở trải nghiệm thực tế, dựa trên những đánh giá, phân tích trên
những kinh nghiệm, kiến thức sẵn có của trẻ vể MTXQ. Như vậy, thông qua các
hoạt động trải nghiệm, trẻ được cung cấp kiến thức, kỹ năng từ đó hình thành
những năng lực, phẩm chất và kinh nghiệm.
Tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá MTXQ theo hướng trải nghiệm khiến
trẻ sử dụng tổng hợp các giác quan (nghe, nhìn, chạm, ngửi…) để có thể tăng
khả năng lưu giữ những điều đã tiếp cận được lâu hơn, giúp trẻ có thể tối đa hóa
khả năng sáng tạo, tính năng động và thích ứng. Trẻ được trải qua quá trình
khám phá kiến thức MTXQ và tìm giải pháp, từ đó giúp phát triển năng lực cá
nhân và tăng cường sự tự tin. Hoạt động khám phá MTXQ theo hướng trải
nghiệm giúp cho việc học trở nên thú vị hơn với trẻ và việc dạy trở nên thú vị
hơn với người dạy.

Khi trẻ được chủ động tham gia tích cực vào q trình hoạt động, trẻ sẽ có
hứng thú và chú ý hơn đến những điều được tiếp cận và ít gặp vấn đề về tuân thủ


17

kỷ luật. Trẻ có thể học các kỹ năng sống bằng việc lặp đi lặp lại hành vi qua các
bài tập, hoạt động, từ đó tăng cường khả năng ứng dụng các kỹ năng đó vào thực
tế. Trong khi cho trẻ khám phá Phương tiện giao thông theo hướng trải nghiệm
giáo viên mầm non có vai trị định hướng, hỗ trợ, đánh giá, uốn nắn, sửa sai cho
trẻ. Tùy thuộc vào từng hoạt động trải nghiệm, giáo viên đưa ra các tình huống
có vấn đề để trẻ trải nghiệm với các tình huống đó. Như vậy, trẻ rất hứng thú và
kiến thức, kỹ năng sẽ hình thành một cách nhẹ nhàng, tự nhiên.
1.5. Hoạt động khám phá phương tiện giao thông cho trẻ 4 – 5 tuổi theo
hướng trải nghiệm ở trường mầm non
1.5.1. Mục đích
Tổ chức hoạt động khám phá phương tiện giao thông cho trẻ 4 – 5 tuổi ở
trường mầm non theo hướng trải nghiệm nhằm giúp trẻ được trải nghiệm các
hoạt động với nước, biết được các kiến thức về nước như: Đặc điểm, tính chất
của nước; các dạng hình của nước; tác dụng của nước…Hình thành các kĩ năng
quan sát, so sánh, phân loại, phán đoán, suy luận. Giúp trẻ vận dung kiến thức kĩ
năng về nước vào cuộc sống và có thái độ đúng đắn áp dụng vào cuộc sống.
1.5. Hoạt động khám phá môi trường xung quanh theo hướng trải nghiệm
với việc cho trẻ 4-5 tuổi khám phá một số phương tiện giao thơng
1.5.1. Mục đích
Tổ chức hoạt động khám phá MTXQ theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4 -5
tuổi khám phá phương tiện giao thông nhằm giúp trẻ hiểu biết các kiến thức về
phương tiện giao thơng, hình thành các kĩ năng giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc
sống cho trẻ
1.5.2. Nội dung khám phá một số phương tiện giao thông cho trẻ 4-5 tuổi ở

trường mầm non
* Phương tiện giao thông
- Phân biệt được các loại phương tiện giao thông phổ biến theo:
+ Môi trường hoạt động: Đường thủy, đường bộ, đường hàng khơng…
+ Cấu tạo, màu sắc, kích thước, âm thanh, nơi hoạt động, tốc độ…
+ Người điều khiển các phương tiện giao thông: Tài xế, phi công, tàu thủy, lái
tàu, thuyền…


18

+ Cơng dung: Chở người, chở hàng hóa
- Các dịch vụ: Nơi bán phương tiện giao thông, cửa hàng sửa chữa…
* Luật giao thông
- Nhận biết một số quy định đơn giản của luật giao thông đường bộ
+ Nhận biết, phân biệt một số biển hiệu đơn giản
+ Nhận biết và chấp hành một số quy định dành cho người đi bộ: đi bộ trên vỉa
hè, đi bên phải đường, đi theo tín hiệu đường giao thơng
- Nhận biết một số quy định dành cho người tham gia giao thông
CHƯƠNG 2: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
KHÁM PHÁ MỘT SỐ PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG THEO HƯỚNG
TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ 4-5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON
3.1. Nguyên tắc đề xuất
3.1.1.

Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và phát triển
Theo Vưgơtxki thì “Dạy học được coi là tốt nhất nếu nó đi trước sự phát
triển và kéo theo sự phát triển” cơ sở của quan điểm này là lý thuyết “vùng phát
triển gần nhất do ông đề xướng, lý luận dạy học đã chỉ ra rằng: “Dạy học phải có
tác dụng thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của người học”. Nguyên tắc đảm bảo tính

phát triển của trẻ gồm:
Phát triển về số lượng đối tượng cho trẻ làm quen với phương tiện giao
thông
Mức độ nhận thức của trẻ phát triển theo độ tuổi của trẻ. Chính vì vậy khi
CTLQVMTXQ thì giáo viên nên cần phải phát triển các số lượng các đối tượng
cho trẻ làm quen để giúp trẻ mở rộng hiểu biết, giúp trẻ thấy được sự phong phú
đa dạng của môi trường sống.
Hệ thống các đối tượng từ gần đến xa, từ quen thuộc đến xa lạ và nói
chung tính đồng tâm và phát triển trong nội dung khám phá về phương tiện giao
thông. Khối lượng kiến thức phải tăng dần một cách thích đáng, từ nội dung gần
gũi đến cá sự vật hiện tượng xa lạ, đối với trẻ nhỏ chủ yếu là cung cấp những
kiến thức cụ thể về những đối tượng quen thuộc.


19

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm cá nhân
Các sự vật, hiện tượng trong môi trường thiên nhiên và môi trường xã hội
xung quanh chúng ta rất đa dạng và phong phú. Vì vậy giáo viên nên chọn nội
dung gần gũi cho trẻ tìm hiểu, khám phá. Các phương pháp, hình thức và phương
tiện khám phá cần phải vừa sức với trẻ, phù hợp với đặc điểm cá nhân trẻ. Giáo
viên lựa chọn nội dung khám phá nước phù hợp với trẻ 4 – 5 tuổi, lựa chọn hình
thức hoạt động phù hợp và đảm bảo tính tích cực hoạt động của cá nhân trẻ
3.1.2.

trong q trình tổ chức
Ngun tắc đảm bảo tính tích cực của trẻ trong q trình tổ chức hoạt động
trải nghiệm
Mỗi trẻ có khả năng và trình độ nhận thức không đồng đều, ngay trong
bản thân trẻ ở mỗi giai đoạn phát triển khác nhau thì khả năng và trình độ nhận

thức cũng khác nhau, giáo viên cần chú ý đến từng trẻ, động viên, khuyến khích
và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được trải nghiệm, ứng dụng những điều đã biết vào
trong thực tiễn.
Trong các hoạt động cho trẻ làm quen có tổ chức, giáo viên cần phải sử
dụng các phương pháp, biện pháp phù hợp nhằm phát huy cao độ tính tích cực
hoạt động của trẻ, tính tích cực của trẻ phải được biểu hiện ở các hoạt động tiếp
xúc với đối tượng bằng nhiều giác quan và các hoạt động tư duy linh hoạt. Mỗi
giờ hoạt động chung cần cho trẻ tham gia vào nhóm và hoạt động cá nhân để
phát huy được những sáng tạo của trẻ trong quá trình trẻ trải nghiệm với PTGT.
3.2. Một số biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm giúp trẻ 4-5 tuổi trong
trường mầm non khám một số phương tiện giao thông
3.2.1. Thiết kế nội dung hoạt động khám phá một số phương tiện giao thông
theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non
a) Mục đích
Thiết kế nội dung khám phá một số phương tiện giao thông theo hướng
trải nghiệm cho trẻ ở trường mầm non. Nội dung phù hợp với độ tuổi và đảm bảo


20

phát triển kĩ năng của trẻ. Nội dung thu hút được sự quan tâm và hứng thú của
trẻ với PTGT
b) Chuẩn bị
- Lựa chọn nội dung cho trẻ khám phá PTGT theo hướng trải nghiệm phù
hợp
- Chuẩn bị đồ dùng, phương tiện để chuẩn bị hoạt động
c) Cách tiến hành
- GV xác định nội dung cho trẻ trải nghiệm về các phương tiện giao thông
Xây dựng nội dung cho trẻ khám phá PTGT đường bộ bằng các hoạt động
khám phá, thực hành trải nghiệm . Giáo viên cần tính đến những hoạt động tạo

điều kiện cho trẻ trải nghiệm đồ vật thật. Được tham gia và chia sẻ hiểu biết của
trẻ về phương tiện giao thơng.
Ví dụ: Khám phá xe đạp
+ Cho trẻ được quan sát, sờ, khám phá đặc điểm, chức năng của xe đạp thật. Gv
bố trí cho trẻ hoạt động với đồ vật thât
+ Cho trẻ tự hoạt động (tự mình trải nghiệm) các chức năng và thấy các mối liên
hệ của các bộ phận của xe đạp
+ Cho trẻ được đi xe đạp, nhận xét về hoạt động của xe đạp khi di chuyển
+ Tổ chức cho trẻ đua xe đạp
+ Làm mơ hình xe đạp, hoạt động tạo hình xe đạp
Khám phá về luật lệ giao thông theo hướng trải nghiệm. GV cần xây dựng
nội dung dạy trẻ về những luật lệ giao thông đường bộ quen thuộc với trẻ. Tổ
chức nội dung các hoạt động phong phú để trẻ trải nghiệm qua đó mà tích lũy, bổ
sung kiến thức PTGT, vận dụng kiến thức đã biết vào thực tiễn tham gia giao
thơng.
Ví dụ, Khám phá luật giao thông – GV tổ chức những hoạt động trải nghiệm:
+ Một số quy định dành cho người đi bộ
+ Một số biển hiệu giao thông đường bộ đơn giản và những chỉ dẫn của các tín
hiệu
+ Thực hiện theo người lớn luật gia thông đơn giản


21

+ Nhận biết về những hành vi văn minh của người tham gia trên phương tiện
giao thông (đội mũ bảo hiểm, trật tự và giữ gìn vệ sinh trên các phương tiện giao
thơng)
- Từ những nội dung trên GV có thể tổ chức các hoạt động cho trẻ khám phá trải
nghiệm như:
- Quan sát, trải nghiệm một số quy định đơn giản về luật giao thơng: Trị chơi

đóng vai cảnh sát giao thơng ở ngã tư đường phố; trị chơi đi theo đúng biển báo
…Cho trẻ cùng quan sát, thảo luận những tình huống vi phạm luật giao thơng
của người đi đường; Cho trẻ tự rút kiến thức và kinh nghiệm cho bản thân khi
tham gia giao thông
3.2.2. Xây dựng môi trường hoạt động học tập trải nghiêm tạo cơ hội đa dạng
cho trẻ khám phá một số phương tiện giao thơng
a) Mục đích
Xây dựng mơi trường trải nghiệm về PTGT tạo cơ hội cho trẻ khám phá
PTGT. Tạo cơ hội cho trẻ củng cố, mở rộng kiến thức về PTGT, hình thành các
kĩ năng hoạt động và vận dung kiến thức PTGT vào thực tiễn hoạt động.
b) Chuẩn bị
- Sơ đồ xây dựng mơi trường trong và ngồi lớp học theo chủ đề PTGT
- Đồ dùng, cơ sở vật chất cần thiết cho việc chuẩn bị môi trường trải nghiệm cho
trẻ. Phù hợp với các hoạt động
c) Cách tiến hành
Xây dụng môi trường học tập tốt tạo cơ hội cho trẻ hình thành, củng cố và
mở rộng biểu tượng về PTGT.Vì vậy, giáo viên dành một mảng tường trang trí
lớp học tích hợp nội dung an tồn giao thơng để trẻ cảm nhận được sự thân thiện,
gần gũi với giao thơng, vừa kích thích trẻ hoạt động tích cực, vừa tạo cho trẻ sự
hứng thú yêu thích lớp học. Môi trường học tập của trẻ cần được đảm bảosắp xếp
một cách hợp lý, phát huy trí tưởng tượng. Chẳng hạn như từ góc trang trí về
giao thơng, trẻ biết kỹ hơn về các loại phương tiện giao thông, nơi hoạt động,
công dụng của mỗi loại.Trẻ biết thêm được những biển báo, ý nghĩa và màu sắc


22

củamỗi biển báogiao thơngnhư thế nào. Nhờ đó trẻ nhận thấy trách nhiệm của
mình với việc chấp hành luật lệ giao thơng hiện tại và mai sau.
Ngồi việc trang trí lớp học, đồ dùng dạy học đóng vai trị hết sức quan

trọng và cần thiết cho giáo viên thực hiện các hoạt động có mục đích, có kế
hoạch, có hệ thống. Qua những đồ dùng trực quan, trẻ hình thành và phát triển tư
duy, ngôn ngữ, mở rộng vốn hiểu, biết về thế giới xung quanh. Hiện nay đồ
dùng, đồ chơi cho trẻ em có rất nhiều trên thị trường, tuy nhiên xét về phương
diện giáo dục thì chúng khơng thể để đáp ứng đầy đủ các nhu cầu và mục đích
của chương trình dạy học ở trường mầm non. Hơn nữa việc mua quá nhiều đồ
dùng, đồ chơi cho trẻ làm ảnh hưởng đến kinh tế của các bậc phụ huynh trong
khi các đồ phế thải từ gia đình, các nguyên vật liệu đã qua sử dụng đang sẵn có
rất nhiều có thể tái sử dụng làm đồ chơi cho trẻ. Khi có món đồ chơi do cơ và trẻ
hoặc trẻ tự tay làm ra, các cháu sẽ cảm thấy yêu quý và hứng thú hơn rất nhiều
so với các đồ chơi mua sẵn. Đây cũng là một hình thức dạy cho trẻ biết yêu sức
lao động ngay khi còn bé. Đối với các bé mầm non, dạy trẻ về an tồn giao thơng
tuy khơng khó nhưng cũng khơng hề đơn giản, đòi hỏi giáo viên phải hết sức
sáng tạo, linh hoạt. Việc sử dụng các mơ hình trực quan sinh động là phương
pháp tốt nhất giúp các bé dễ học, dễ nhớ.
3.2.3. Tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ xúc cảm, kinh nghiệm cá nhân khi tham gia
trải nghiệm với một số phương tiện giao thơng
a. Mục đích
Giáo viên tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ cảm xúc, kinh nghiệm cá nhân
trong quá trình hoạt động trải nghiệm với chủ để phương tiện giao thơng. Từ đó,
trẻ củng cố được vốn kiến thức, kinh nghiệm đã học được và tích cực, yêu thích
tham gia các hoạt động.
b. Cách tiến hành


23

Hướng dẫn trẻ chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ bằng cách sử dụng các câu hỏi
giúp tre có cơ hội được chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ về các trải nghiệm về PTGT đã
qua. Khuyến khích trẻ đưa ra nhiều ý kiến, những cảm xúc, suy nghĩ của trẻ

như :
+ Con thích nhất điều gì khi được tham gia các hoạt động khám phá xe đạp?
+ Tại sao con lại thích hoạt động đua xe đạp?
+ Có ai có sở thích giống bạn khơng?
+ Có bạn nào có sở thích khác khơng?
GV khuyến khích, cần tạo điều kiện cho tất cả trẻ được chia sẻ để nói lên
được suy nghĩ của bản thân về những việc mà trẻ đã làm được, cảm xúc của trẻ.
Trẻ chỉ cần nói lên điều gì đó mà mình thích nhất, có ấn tượng khi hoạt động trải
nghiệm PTGT . Lựa chọn câu hỏi phù hợp với trẻ, tránh hỏi trẻ quá nhiều, quá
khó làm mất cảm xúc của trẻ với hoạt động chơi. Trong quá trình trẻ trả lời, giáo
viên gợi ý về những nội dung mà trẻ chưa đề cập đến để trẻ suy nghĩ và rút ra
kinh nghiệm cho bản thân.
Khi tổ chức đàm thoại, cần xác định câu hói định hướng vào mục đích của
hoạt động khám phá. Kinh nghiệm mà trẻ lĩnh hội qua trải nghiệm là kiến thức
về đối tượng trải nghiệm, kĩ năng có được qua tương tác với hoạt động trải
nghiệm PTGT. Tiến hành đàm thoại giúp trẻ về kinh nghiệm đã trải nghiệm qua
quá trình hoạt động. Có thể sử dụng những câu hỏi liên quan đến cảm xúc để lại
nhiều ấn tượng cho trẻ, các mối quan hệ của trẻ với quá trình trải nghiệm. Đưa ra
những chia sẻ giúp trẻ rút ra kinh nghiệm qua trải nghiệm qua trò chơi. Việc này
giúp trẻ ghi nhớ các kinh nghiệm đã được học qua quá trình trải nghiệm vì nó đã
được rút gọn, dễ nhớ, dễ vận dụng vào thực tiễn. Giáo viên cũng cần chia sẻ cảm
xúc của mình tạo ra sự lan truyền cảm xúc của cô đến trẻ
Đàm thoại giúp trẻ rút ra kinh nghiệm qua trải nghiệm là cách thức khái
quát hóa, hệ thống lại các kinh nghiệm mà trẻ đã chia sẻ. Việc làm này giúp trẻ


24

ghi nhớ các kinh nghiệm đã học được qua quá trình trải nghiệm vì nó đã được rút
gọn, dễ nhớ và dễ vận dụng vào thực tiễn. Tạo cơ hội cho trẻ chia sẻ cảm xúc

cũng là động lực giúp trẻ thích chia sẻ với mọi người, thích thú và tham gia chơi
tích cực và trọn vẹn.
3.2.4. Sử dụng trị chơi, tình huống thực tiễn để trẻ vận dụng kiến thức vào
giải quyết vấn đề
a) Mục đích
Thiết kế, lựa chọn để sử dụng các trị chơi, tình huống thực tiễn về các
PTGT hoặc luật giao thông để trẻ vận dụng kiến thức đã biết vào giải quyết vấn
đề thực tiễn.
b) Chuẩn bị
- Lựa chọn, sử dụng trị chơi hoặc tình huống thực tiễn phù hợp với hoạt
động trải nghiệm
c) Cách tiến hành
- Sử dụng các tình huống thực tiễn về PTGT để trẻ giải quyết.
Đó là những tình huống gắn với thực tiễn cuộc sống của trẻ. GV đưa ra
những tình huống gần gũi với trẻ để trẻ có thể giải quyết vấn đề dựa vào vốn
kiến thức, kĩ năng trẻ đã tích lũy qua các hoạt động trải nghiệm hoặc kiến thức
tích lũy được qua cuộc sống của mình. Các tình huống này có thể đưa ra ngay từ
đầu bài hoc hoặc đưa ra khi kết thúc bài học. Đối với những tình huống ngay từ
đầu để gây hứng thú cho trẻ, yêu cầu trẻ cần vận dụng kinh nghiệm đã tích lũy
được từ cuộc sống hàng ngày để giải quyết. Với những tình huống sử dụng cuối
mỗi hoạt động thì cần giúp trẻ huy động vận dụng kiến thức mà trẻ đã tiếp thu
ngay trong bài học.
+ Tình huống giới thiệu, khám phá về các phương tiện giao thơng.
+ Tình huống quan sát việc tham gia giao thơng của các phương tiện giao thơng
+ Tình huống có vấn đề yêu cầu trẻ giải quyết (giúp trẻ vận dụng kiến thức đã
biết về luật giao thơng để giải quyết)
Ví dụ 1: Bạn Hà được mẹ mua cho 1 chiếc xe đạp rất đẹp, bạn Hà rủ bạn Hân
cùng tập đi xe đạp. Hai bạn ngắm xe đạp rồi bạn Hà hỏi bạn Hân "Đố bạn nếu



25

xe đạp khơng có bánh xe thì xe đạp có đi được không?" Bạn Hân nghĩ mãi
không ra, nhờ các bạn trong lớp giải thích giúp bạn Hà?
Ví dụ 2: Quan sát video các phương tiện giao thơng, có một số phương tiện giao
thông và người đi bộ sai luật. Cả lớp giúp bạn tìm xem ai/ phương tiện nào đã
sai luật? vì sao?
- Sử dụng trị chơi về PTGT
Giáo viên thiết kế những trò chơi về phương tiện giao thông hoặc luật giao
thông (Những nội dung mà trẻ được trải nghiệm) để làm phong phú và hấp dẫn
thêm quá trình trải nghiệm của trẻ. Củng cố kiến thức, kĩ năng mà trẻ tích lũy
được qua các hoạt động trải nghiệm. Một số trị chơi mà giáo viện có thể sử dụng
như:
+ Xây dựng bến cảng, gara oto, ngã tư đường phố
+ Trị chơi đóng vai "Ngã tư đường phố" (Người điều khiển phương tiện giao
thông, hành khách, bán hàng, bán vé…)
+ Trò chơi học tập: Chọn đúng biển báo, phân loại phương tiện giao thơng….
+ Trị chơi vận động: Thuyền về bến; đèn đỏ, đèn xanh; Bánh xe quay…
Những trị chơi và tình huống thực tiễn sẽ giúp q trình trẻ hoạt động trải
nghiệm phong phú, đa dang và kích thích hứng thú hoạt động của trẻ hơn. Từ đó
mà q trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ 5 – 6 tuổi khám phá phương
tiện giao thông hiệu quả hơn.
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHI
1. Kết luận
Tổ chức hoạt động khám phá môi trường xung quanh theo hướng trải
nghiệm hoàn toàn phù hợp với trẻ mầm non vì tư duy của trẻ là tư duy trực quan
địi hỏi trẻ phải tương tác trực tiếp với đối tượng hay sự vậy hiện tượng của
MTXQ; Kinh nghiệm sống của trẻ hạn chế nên cần được tạo điều kiện và cơ hội
tích lũy thơng qua các trải nghiệm trực tiếp; Cảm xúc của trẻ giai đoạn mầm non
phát triển mạnh mẽ nên chỉ qua trải nghiệm cụ thể mới tạo dấu ấn cảm xúc, tích

cực lĩnh hội kinh nghiệm. Tổ chức cho trẻ khám phá phương tiện giao thơng có
hiệu quả, đề tài đã đưa ra 4 biện pháp sau: