ÔN TẬP NGỮ VĂN
I, PHẦN VĂN BẢN :
1,
SÔNG NÚI NƯỚC NAM
* Phiên âm :
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
* Dịch nghĩa :
Sơng núi nước Nam, vua Nam ở
Giới phận đó đã được định rõ ràng ở sách trời
Cớ sao kẻ thù lại dám đến xâm phạm
Chúng mày nhất định sẽ nhìn thấy việc chuốc lấy bại vong.
* Dịch thơ :

Núi sông Nam Việt vua Nam ở
Vằng vặc sách trời chia xứ sở
Giặc dữ cớ sao phạm đến đây
Chúng mày nhất định phải tan vỡ.
Nội dung bài thơ Sông núi nước Nam : Được coi là bản tuyên ngôn về độc lập đầu tiên của dân
tộc Việt Nam. Bài thơ không những khẳng định chủ quyền về lãnh thổ của đất nước mà cịn nêu cao
ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lược.
Nghệ thuật:
- Giọng điệu dõng dạc, đanh thép, dứt khoát.
- Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
- Ngôn ngữ lựa chọn
2,
CẢNH KHUYA
Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.

Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
RẰM THÁNG GIẾNG
Rằm xuân lồng lộng trăng soi,
Sơng xn nước lẫn màu trời thêm xn.
Giữa dịng bàn bạc việc quân,
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.
Nội dung 2 bài thơ trên : Miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc, thể hiện tình cảm với thiên
nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ.
Nghệ thuật :
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, so sánh, điệp từ.
- Điệp ngữ.
- Nhiều hình ảnh thiên nhiên đẹp.
- Màu sắc cổ điển mà bình dị, tự nhiên.
3,
BÀI CA CƠN SƠN
Cơn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Cơn Sơn có đá rêu phơi,
Ta ngồi trên đá như ngồi chiếu êm.
Trong ghềnh thông mọc như nêm,
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.
Trong rừng có bóng trúc râm,
Trong màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.


Nội dung của “Bài ca Cơn Sơn” : Với hình ảnh nhân vật “ta” giữa cảnh tượng Côn Sơn nên thơ,
hấp dẫn, đoạn thơ cho thấy sự giao hòa trọn vẹn giữa con người và thiên nhiên bắt nguồn từ nhân
cách thanh cao, tâm hồn thi sĩ của chính Nguyễn Trãi.
4, Hình ảnh người phụ nữ trong “Bánh trơi nước” được thể hiện như thế nào?

Hồ Xuân Hương là một nữ sĩ hiếm hoi trên thi đàn văn học Việt Nam có nhiều tác phẩm được
lưu truyền cho đến ngày nay. Với phong cách sáng tác hiện đại, cá tính, phong khoáng, Hồ Xuân
Hương đã khiến người đọc khâm phục tài năng. Bà viết nhiều, viết sâu sắc về phụ nữ Việt nam thời
kì phong kiến. Bài thơ “Bánh trơi nước” là một bài thơ ẩn dụ về hình ảnh người phụ nữ.
Bài thơ “Bánh trôi nước’ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt, tứ thơ cô dọng nhưng có nội dung
sâu xa. Có lẽ cũng chính vì thế mà người ta gọi bà là “Bà chúa thơ Nôm” với những câu thơ hàm
súc nhưng ý kiến quá sắc sảo.
Hồ Xuân Hương đã lựa chọn “bánh trôi nước” làm hình ảnh trung tâm, biểu tượng cho người phụ
nữ Việt nam trong xã hội phong kiến:
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Chỉ với 1 câu thơ nhưng Hồ Xuân Hương đã miêu tả quá chi tiết hình dáng, màu sắc của chiếc bánh
trôi. Bánh trôi là loại bánh dân dã, gắn liền với đời sống của nhân dân. Tác giả đã dùng từ “thân em”
để chỉ chiếc bánh trơi có chăng là ẩn dụ về chính bản thân mình. Có rất nhiều cách để viết hay, viết
đẹp hơn nữa nhưng Hồ Xuân hương lại chọn cách viết thật, viết đúng, viết sâu như thế này. “Vừa
trắng lại vừa trịn” khơng phải là chuẩn mực của cái đẹp nhưng lại rất phúc hậu. Chiếc bánh trơi
trắng và trịn cũng giống như hình dáng của người phụ nữ hiền lành, điềm đạm và khỏe mạnh.
Đến câu thơ thứ 2 là quá trình nấu bánh:
Bảy nổi ba chìm với nước non
Câu thơ đã khái qt được đầy đủ cách nấu chín bánh trơi trong dân gian. Nhưng hai từ “nổi” và
‘chìm’ dường như gợi nhắc sự bếp bênh, trôi nổi vô định của chiếc bánh trơi, hay của chính cuộc
đời người phụ nữ. Số từ “ba, bày’ để ám chỉ nhưng sóng gió, những long đong, lận đận mà người
phụ nữ phải trải qua.
Xã hội phong kiến đầy áp bức, bóc lột, hành hạ người phụ nữ đến thê thảm. Họ thấp cổ bé họng nên
không dám kêu ai, không dám than ai vì có ai thấu, có ai hiểu đâu.
Câu thơ thứ 3 dường như là sư phó mặc vào người làm bánh, hay chính là phó mặc cho xã hội đầy
bất công;
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Phụ nữ sống trong thời kì phong kiến ln lép vế, phải cam chịu và đầu hàng số phận. kệ người ta
xô, mặc người ta đẩy mà không dám ké răng nửa lời. Họ khơng dám đấu tranh, khơng dám địi cơng
bằng. Từ “mặc” trong câu thơ như khẳng định một sự phó mặc đến não nề, và cịn thấp thống sự

bất cần. Vậy nhưng đọc câu thơ này, chúng ta vẫn nhận ra được một chút chống cự qua từ “mặc”
nhưng nó khơng quá nổi bật. Chỉ là Hồ Xuân Hương là người phụ nữ không chịu khuất phục nên
thơ bà cũng không chịu khuất phục như vậy.
Mặc dù bị chà đẹp, bóc lột nhưng tâm hồn người phụ nữ Việt Nam vẫn ln son sắt
Mà em vẫn giữ tâm lịng son
Dẫu cho cuộc đời nghiệt ngã, bạc bẽo và bất công như thế nào thì sự son sắt và thủy chung của
người phụ nữ vẫn luôn là phẩm chât cao đẹp, đáng trân trọng. Hồ Xuân hương đã khám phá ra một
nét đẹp hiếm thấy của phụ nữ Việt Nam. Tâm hồn thanh khiết, tấm lịng son khơng hề bị vướng bận.
Hồ Xn Hương với sự tài tình trong ngơn ngữ và đặc biệt lối nói ẩn dụ độc đáo đã vén màn cho
người đọc thấy xã hội phong kiến nhiều bất công, thối nát. Người phụ nữ phải chịu sự đè nén nhưng
vẫn giữ được trái tim thủy chung, son sắt.
5, So sánh cụm từ ta với ta trong Bạn đến chơi nhà và Qua đèo ngang
Giống nhau:
- Hình thức
- Đều được dùng để biểu biểu đạ bộc bạch tâm trạng tình cảm của mỗi tác giả.


Khác nhau:
- Trong bài bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến:
+Ta: Tác giả (Nguyễn Khuyến)
+ Ta: Khách (bạn)
- Bạn đến chơi nhà ta với ta là tôi với bác( nhà thơ với người bạn đến chơi) để khẳng định tình bạn
keo sơn găn bó giữa hai người, mang tính đời thường mộc mạc, giản dị, đấm tính Thuần Việt.
=> Quan hệ gắn bó hịa hợp. Chỉ 2 người, nhưng thể hiện sự đồng nhất trọn vẹn giữa chủ và khách.
- Tôi với bác là chúng ta với nhau, thể hiện một tình bạn gắn bó keo sơn vừa kín đáo bộc lộ một
chút tự hào chân chính về tình bạn ấy. Ta với ta trong thơ Nguyễn Khuyến là sự gặp gỡ giao lưu
của một đôi bạn tri âm tri kỉ.}
- Trong bài qua đèo ngang của bà huyệt thanh quan:
+ Ta: Đều chỉ tác giả (Bà Huyện Thanh Quan)
- Trong bài thơ Qua đèo ngang ta với ta là tự nói với chính mình biểu lộ sâu sắc thấm thía nỗi cơ

đơn của tác giả trước khung cảnh thiên nhiên bao la hoang vu, khung cảnh rộng lớn, tăng lên nỗi
buồn và cô đơn.
=> Tâm trạng buồn, cô đơn. Chỉ 1 người, 1 tâm trạng
- Một mình đối diện với chính mình biểu lộ sâu sắc và thấm thía sự cô đơn của tác giả trước khung
cảnh thiên nhiên trời đất mênh mông hoang vắng nơi xứ lạ
6, * Hình ảnh người bà
Bài thơ Tiếng gà trưa của tác giả Xuân Quỳnh là một sáng tác độc đáo. Tác phẩm cho thấy
những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về cuộc sống về nhiệm vụ chiến đấu. Nhưng không chỉ dừng
lại ở đó, khi những kỉ niệm tuổi thơ ùa về cũng là lúc hình ảnh của một người bà tần tảo, hết sức
yêu thương, chở che cho cháu được hiện lên.
Tiếng gà trưa cất lên, phá vỡ sự yên lặng của không gian, làm cho ánh nắng bị xao động; làm dịu
đi nhưng mệt mỏi trên đường hành quân xa. Và điều kì diệu hơn, tiếng gà trưa đã khởi dậy, làm
cho những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ ùa về. Trải qua bao nhiêu năm xa cách kí ức về đàn gà vẫn
cịn vẹn ngun: con gà mái mơ, con gà mái vàng. Những kí ức tuổi thơ đó thật đẹp đẽ và đáng trân
trọng.
Tiếng gà cịn gợi nhắc người lính nhớ về một thứ tình cảm vơ cùng thiêng liêng, ấy là tình bà
cháu. Chỉ trong bốn khổ thơ nhưng tác giả đã gói gém đầy đủ nỗi nhớ về những năm tháng được
sống cùng bà dưới mái nhà yên ấm. Trong con mắt của cháu, bà hiện lên thật dung dị với biết bao
phẩm chất tốt đẹp.
Trước hết bà là người tần tảo, chắt chiu. Trong cảnh nghèo khó, thiếu thốn nhưng bà ln cố
gắng chắt chiu dành cho cháu những điều tốt đẹp nhất. Những hình ảnh, chi tiết như: “Tay bà
khum soi trứng/ Dành từng quả chắt chiu” hay “Bà lo đàn gà toi/ Mong trời đừng sương muối”đó
là những hành động giản dị, mong ước thiết thực của bà cốt cũng để dành cho cháu những điều
cháu muốn, đó là bộ quần áo mới mỗi độ tết đến xuân về. Cả đời bà tảo tần, vất vả chỉ luôn nghĩ và
hi sinh vì con vì cháu, bà chưa một lần nghĩ cho mình, nghĩ vì mình. Hình ảnh người bà trong bài
thơ cũng là hình ảnh của biết bao người bà Việt Nam, ln dành trọn tình u thương, chăm lo, chi
chút cho cháu.
Bà là người luôn ở bên cháu, bảo ban nhắc nhở, có đơi khi trách mắng cũng là trách mắng yêu
thương:
“Có tiếng bà vẫn mắng

Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt”.
Tiếng gà trưa đã gợi cho cháu nhớ lại những năm tháng nhọc nhằn, vất vả mà đầy yêu thương và
tươi vui ấy. Qua những lời thơ chân thành ta thấy được một hình ảnh người bà vất vả, tảo tần và
luôn yêu thương, lo lắng cho cháu. Tay bà nâng niu từng quả trứng không phải chỉ là nâng niu
thành quả lao động của mình mà con chính là nâng niu, trân trọng từng ước mơ, hạnh phúc nhỏ bé,
đơn sơ của cháu. Tiếng gà nhảy ổ và niềm hạnh phúc mà bà mang lại đã trở thành nguồn động lực,
cổ vũ động viên cháu chiến đấu vì quê hương, vì tổ quốc.


Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, nhịp điệu linh hoạt. Giọng văn nhẹ nhàng, sâu lắng và
tha thiết. Ngôn từ giản dị, giàu sức biểu cảm. Sử dụng linh hoạt nghệ thuật điệp ngữ đã nhấn mạnh
cảm giác, niềm xúc động khi được nghe tiếng gà và nhớ về những kí ức tuổi thơ đẹp đẽ gắn với
người bà tảo tần.
Qua lớp ngôn từ giản dị mà giàu sức biểu cảm, bài thơ đã gợi lại những kỉ niệm trong sáng, đằm
thắm của tuổi thơ. Đồng thời cịn cho thấy hình ảnh của người bà tảo tần qua những chi tiết thật
bình thường, giản dị nhưng xúc động, chân thành. Những tình cảm về bà và quê hương chính là
động lực để cháu vững tay súng, quyết tâm chiến đấu vì độc lập, tự do của tổ quốc.
* BÀI VĂN CẢM NGHĨ, CẢM NHÂN VỀ TÌNH BÀ CHÁU TRONG “TIẾNG GÀ TRƯA”
Tình bà cháu ln là thứ tình cảm thiêng liêng mà siết bao gần gũi, ấm áp. Hình ảnh của bà ln
gắn liền với những kí ức tuổi thơ rất đỗi hồn nhiên, trong sáng. Đến với “Tiếng gà trưa” của Xuân
Quỳnh, ta sẽ bắt gặp một tình bà cháu bình dị mà cũng vơ cùng cảm động như thế.
Dòng cảm xúc về bà được đánh thức và khơi dậy trong tâm hồn tác giả từ một âm thanh hết sức
quen thuộc của đời sống: tiếng gà trưa. Đây cũng chính là thi tứ dẫn dắt tồn bộ tác phẩm:
Âm thanh bình dị của làng q dội vào tâm tưởng của người lính trên đường hành quân đã làm bao
kỉ niệm tuổi thơ trong anh trỗi dậy. Điệp từ “nghe” được nhắc lại ba lần đã thể hiện sự xúc động,
nghẹn ngào của người lính. “Nghe” ở đây khơng chỉ là nghe bằng thính giác mà là bằng tất cả tâm
hồn, tất cả tình yêu thương về người bà kính u.
Bà ln dành cho cháu biết bao tình yêu thương cùng sự quan tâm, lo lắng:
Lời bà mắng yêu sao mà ấm áp và gần gũi. Người cháu ngây thơ tưởng lời bà là thật, về lấy gương

soi mà lòng lo lắng. Kỉ niệm rất đỗi bình dị, đời thường nhưng cũng khơng kém phần sâu sắc. Đọc
câu thơ, ta cịn như nghe thấp thống lời bà của mình vẫn dặn con cháu ngày nào.
Tình bà cháu sâu nặng thắm thiết được hiện lên qua hình ảnh người bà luôn lo toan, vất vả, tảo tần
sương sớm:
Ta như hình dung được bà dành biết bao sự công phu, tỉ mỉ trong việc lựa từng quả trứng cho con
gà mái ấp. Đó là cả sự chắt chiu của bà trong cảnh nghèo để dành trọn vẹn tình yêu thương cho các
cháu. Yêu cháu, bà luôn muốn hy sinh tất cả để cháu có được những điều tốt đẹp nhất:
Nỗi lo lắng của bà cho đàn gà mỗi khi gió mùa về suy cho cùng cũng là vì hạnh phúc trẻ thơ. Bà
mong trời đừng sương muối để đến cuối năm bán gà cháu có được bộ quần áo mới. Sự vất vả, hi
sinh, lam lũ của bà là để đổi lại niềm vui, tiếng cười của cháu. Cái quần chéo go thì ống rộng dài
quét đất, cái áo cánh chúc bâu thì đi qua nghe sột soạt. Bộ quần áo ấy dẫu khơng vừa vặn nhưng nó
chứa đựng tất cả tình yêu thương và chắt chiu, dành dụm của bà. Hiểu được điều đó, người cháu
nhắc lại những kỉ niệm tuổi thơ cùng với một niềm kính u, trân trọng vơ bờ dành cho bà.
Tình bà cháu càng thiêng liêng, cao cả hơn khi nó găn với tình yêu Tổ quốc:
Người chiến sĩ lên đường ra mặt trận khơng chỉ vì tình u Tổ quốc mà cịn xuất phát từ một ngun
nhân hết sức bình dị: đó là vì bà, vì xóm làng thân thuộc- nơi có tiếng gà cục tác và ổ trứng hồng
tuổi thơ. Tình cảm gia đình, tình bà cháu đã làm sâu sắc thêm tình yêu Tổ quốc, đúng như I- li- a Êren- bua đã nói: “Lịng u nhà, u làng xóm, u miền q trở nên lịng u Tổ quốc”.
Tình bà cháu giản dị, gần gũi mà ấm áp, thiêng liêng chính là nguồn cảm hứng xun suốt tồn bài
thơ, điều làm nên giá trị của tác phẩm. Thành công của bài thơ cịn nằm ở chỗ nó đã đánh thức
những tình cảm cao đẹp với người thân u ln thường trực trong mỗi chúng ta.
II, PHẦN TIẾNG VIỆT
1, * Từ ghép được chia làm 2 loại đó là từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập.
+ Từ ghép chính phụ: trong từ ghép được chia làm từ chính và từ phụ, từ phụ có nhiệm vụ giúp bổ
sung nghĩa cho từ chính. Thơng thường từ chính sẽ được trước cịn từ phụ đi theo sau bổ nghĩa cho
từ chính,
+ Từ ghép đẳng lập sẽ khơng có phân biệt từ nào chính từ nào phụ, bình đẳng về mặt ngữ pháp.
* Nghĩa của từ ghép :


+ Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa. Nghĩa của từ ghép chính phụ thường hẹp hơn nghĩa

của tiếng chính.
+ Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa. Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các
tiếng tạo nên nó.
2, Nghĩa của từ láy thường được tạo thành nhờ đặc điểm am thanh của tiếng và sự hịa phối âm
thanh giữa các tiếng.
VD :
-lí nhí, li ti, ti hí
-nhấp nhơ, phập phồng, bập bềnh
-oa oa, tích tắc, gâu gâu
a. Nghĩa của các từ láy ha hả, oa oa, tích tắc, gâu gâu
= > mơ phỏng âm thanh: âm thanh tiếng cười, âm thanh tiếng trẻ khóc, âm thanh tiếng đồng hồ
chạy, âm thanh tiếng cho sủa.
b. Đặc điểm của nhóm từ láy.
- Lí nhí, li ti, ti hí.
+ Miêu tả những âm thanh, những hình dáng nhỏ bé.
+ Đều thuộc loại láy vần.
- Nhấp nhô, phập phồng, bồng bềnh.
+ Miêu tả trạng thái dao động, ẩn hiện, không rõ ràng.
+ Đều thuộc láy phụ âm.
c. Ý nghĩa biểu đạt.
Các từ láy: mềm mại, đo đỏ so với nghĩa từ gốc của chúng đỏ, mền
- > sắc thái của từ láy giảm nhẹ so với gốc đo đỏ và nhấn mạnh hơn mềm mại.
* (1) lí nhí, li ti, ti hí.
(2) nhấp nhơ, phập phồng, bập bềnh
- Các từ thuộc nhóm (1) đều có khn vần i. Âm thanh của khuôn vần này gợi ra những cái nhỏ
vụn, tương ứng với những sự vật, hiện tượng mà các từ lí nhí, li ti, ti hí,... biểu đạt.
- Các từ thuộc nhóm (2) có đặc điểm là:
+ Láy bộ phận phụ âm đầu, tiếng gốc đứng sau.
+ Các tiếng láy đều có chung vần âp, có thể hình dung mơ hình cấu tạo loại từ này như sau: (x + âp)
+ xy; trong đó, x là phụ âm được láy lại, y là phần vần của tiếng gốc,âp là phần vần của tiếng láy.

+ Các từ thuộc nhóm này có chung đặc điểm ý nghĩa là: chỉ sự trạng thái chuyển động liên tục, hoặc
sự thay đổi hình dạng của sự vật.
Nghĩa của các từ láy oa oa, tích tắc, gâu gâu được tạo thành do đặc điểm về âm thanh
Các từ này được tạo thành dựa trên ngun tắc mơ phỏng âm thanh (cịn gọi là từ láy tượng
thanh): oa oa giống như âm thanh tiếng khóc của em bé, tích tắc giống như âm thanh quả lắc đồng
hồ, gâu gâu giống như âm thanh của tiếng chó sủa.
3, Đại từ là những từ dùng để trỏ người, sự vật, hoạt động, tính chất, .... được nói đến trong 1 ngữ
cảnh nhất định của lời nói hoặc dùng để hỏi.
* Ví dụ đại từ
Đại từ để trỏ người sự vật: Nó đã về chưa?
Đại từ để trỏ số lượng: Chúng ta nên làm việc nghiêm túc.
Đại từ để hỏi số lượng: Có bao nhiêu sinh viên tham gia đại hội?
Đại từ để hỏi hoạt động tính chất sự việc: Diễn biến câu chuyện ra sao?
4, Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau, khác nhau về âm thanh và
có phân biệt với nhau về một vài sắc thái ngữ nghĩa hoặc sắc thái phong cách,...
- TĐN hồn tồn (khơng phân biệt nhau về sắc thái): Là những từ có nghĩa hồn tồn giống
nhau, được dùng như nhau và có thể thay thế cho nhau trong lời nói.
VD : xe lửa = tàu hoả
con lợn = con heo


- TĐN khơng hồn tồn (có sắc thái nghĩa khác nhau) : Là các từ tuy cùng nghĩa nhưng vẫn khác
nhau phần nào sắc thái biểu cảm (biểu thị cảm xúc , thái độ) hoặc cách thức hành động. Khi dùng
những từ này,ta phải cân nhắc lựa chọn cho phù hợp.
VD: Biểu thị mức độ, trạng thái khác nhau: cuồn cuộn, lăn tăn, nhấp nhô,…(chỉ trạng thái chuyển
động, vận động của sóng nước )
+ Cuồn cuộn : hết lớp sóng này đến lớp sóng khác, dồn dập và mạnh mẽ.
+ Lăn tăn : chỉ các gợn sóng nhỏ, đều, chen sát nhau trên bề mặt.
+ Nhấp nhô : chỉ các đợt sóng nhỏ nhơ lên cao hơn so với xung quanh.
5, - Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.

- 1 từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.
* Sử dụng từ trái nghĩa trong các phép đối, nhằm tạo ra các hình tượng tượng tương phản, sử dụng
từ TN khi muốn gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
6, Từ đồng âm: Là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì
với nhau.
Từ đồng nghĩa: là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau, khác nhau về âm thanh và có
phân biệt với nhau về một vài sắc thái ngữ nghĩa hoặc sắc thái phong cách…
Vd: TĐÂ: mùa thu – thu tiền
TDDN : vừng – mè ĐNHT; hy sinh – chết Ko HT

III, PHẦN TẬP LÀM VĂN:
Đề bài: Cảm nhận về bài thơ “Rằm tháng Giêng” của Hồ Chí Minh.
Bài làm
Bác Hồ là một vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc nhưng bên cạnh đó Người cũng là một hồn thơ tài
hoa. Với nhiều tác phẩm giá trị để lại, Bác đã đóng góp một phần khơng nhỏ trong nền thi ca nước
nhà. “Nguyên tiêu” hay “Rằm tháng Giêng” là một tác phẩm ghi lại dấu ấn quan trọng trong lịch sử
nước nhà. Sau chiến thắng Việt Bắc thu đông 1947 sang hè 1948 quân ta lại liên tục thắng lớn trước
thực dân Pháp. Trong hồn cảnh đó bài thơ xuất hiện trên báo “Cứu quốc” như truyền thêm cho
qn và dân ta tình u thương vơ bờ đối với quê hương đất nước, đồng thời cho ta thấy được tấm
lịng ln canh cánh vì nước vì dân của Bác Hồ.


Nguyên tác bằng chữ Hán:
Kim dạ nguyên tiêu nguyệt chính viên,
Xuân giang, xuân thuỷ tiếp xuân thiên;
Yên ba thâm xứ đàm quân sự,
Dạ bán quy lại nguyệt mãn thuyền
Bản dịch:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân

Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền
Mở đầu bài thơ là một không gian bao la rộng lớn:
Rằm xuân lồng lộng trăng soi.
Ánh trăng đêm xuân an lành lồng lộng. Từ “lồng lộng” được đảo lên trên cho ta thấy cái rộng lớn
bao la của cảnh sắc đêm xuân. Hình ảnh ánh trăng thường được sử dụng trong thơ Bác như một
người bạn tri âm tri kỉ. Ở đây, ngay trong đêm Rằm vẫn luôn dõi theo, bầu bạn với Bác.
Câu thơ tiếp:
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Câu thơ cho ta thấy cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Hai từ “xuân” lặp lại nối tiếp nhau mở ra cho ta
một không gian rợn ngợp tràn đầy sắc xuân, tràn đầy sức sống. Sơng, nước, ánh trăng như nối liền
nhau, giao hịa với nhau giữa vẻ đẹp của đất trời.
Câu thơ thứ ba vơ tình nói vên hồn cảnh và vị trí ngắm trăng của Bác:
Giữa dòng bàn bạc việc quân.
Ở hai câu thơ đầu cảnh thiên nhiên được Bác miêu tả quá sống động làm ta tưởng như Bác đang rất
nhàn nhã ngắm trăng. Nhưng không, bác ngắm trăng trong một hồn cảnh rất đặc thù, chơi vơi giữa
dịng nước. Để tránh sự truy lung của quân địch, Bác cùng các chiên sĩ phải bàn bạc việc quân ở
trên thuyền. Và ở nơi đó, ngay giữa trung tâm của đất trời, hồn thơ của Bác như giao hòa với thiên
nhiên để vẽ lên cảnh thiên nhiên tuyệt sắc. Đọc câu thơ ta thấy thầm thương Bác, Người ln đau
đáu tấm lịng vì nước vì dân. Cơng việc bộn bề nhưng Bác vẫn ln u thiên nhiên cảnh vật. Điều
đó cho ta thấy tư thế ung dung lạc quan yêu đời của người chiến sĩ cách mạng.
Câu thơ cuối:
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền
Con thuyền trong câu thơ cuối là ẩn dụ sâu sắc về thắng lợi của cách mạng. Con thuyền cách mạng
rực rỡ ánh trăng ngân báo hiệu cho ngày chiến thắng khơng cịn cách xa. Câu thơ thể hiện một niềm
lạc quan, niềm tin vô cùng với cách mạng.
Bài thơ “Rằm tháng Giêng” là một bài thơ độc đáo của Bác Hồ. Bài thơ vừa thể hiện tình u thiên
nhiên vơ cùng của Bác đồng thời cũng nói lên tinh thần lạc quan giữa hồn cảnh chiến tranh khắc
nghiệt.
Bài thơ Cảnh khuya được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1947, khi quân và dân ta đang thắng

lớn trên chiến trường Việt Bắc. Sông Lô, Đoan Hùng đã đi vào lịch sử bằng những nét vàng chói lọi
đầu tiên của ta trong chín năm kháng chiến chống Pháp. Bài thơ thể hiện cảm hứng yêu nước mãnh
liệt dạt dào ánh sáng và âm thanh. Đó là ánh sáng của trăng Việt Bắc, của lòng yêu nước sâu sắc:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Cùng với các bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc, Đi thuyền trên sông Đáy, Cảnh khuya thể hiện tình yêu
thiên nhiên, yêu nước sâu sắc của Bác trong một đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc.
Hai câu thơ đầu trong bài thơ tả cảnh đêm khuya nơi núi rừng Việt Bắc. Trăng càng về đêm càng
sáng. Ánh trăng lan toả bao phủ khắp mặt đất. Đêm vắng, tiếng suối nghe càng rõ. Tiếng suối chảy


êm đềm nghe rất trong rì rầm từ xa vọng đến. Cảm nhận của Bác thật tinh tế, nghe suối chảy mà
cảm nhận được mức độ xanh trong của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya như tiếng hát xa dịu
êm vang vọng, khoan nhạt như nhịp điệu của bài hát trữ tình sâu lắng. Đó là nghệ thuật lấy động tả
tĩnh, tiếng suối rì rầm êm ả, vắng lặng trong đêm chiến khu. Tiếng suối và tiếng hát là nét vẽ tinh tế
gợi tả núi rừng chiến khu thời máu lửa mang sức sống và hơi ấm của con người:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Sáu trăm năm trước trong bài thơ Bài ca Côn Sơn Ức Trai đã có cảm nhận cực kỳ tinh tế về dịng
suối Cơn Sơn:
Cơn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bền tai
Tiếng suối nghe sao mà êm đềm thơ mộng đến thế. Nó như những giọt của cây đàn cầm vang vọng
bên tay. Đầu thế kỉ XX Nguyễn Khuyến đã từng viết về dịng suối như sau:
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo...
Mỗi một vần thơ, mỗi một khung cảnh, âm thanh của suối chảy được cảm nhận tinh tế khác nhau.
Sau tiếng suối nghe như tiếng hát xa kia là trăng chiến khu. Ánh trăng chiến khu sao mà sáng và đẹp
thế. Tầng cao là trăng, tầng giữa là cổ thụ, tầng thấp là hoa - hoa rừng. Cả núi rừng Việt Bắc đang

tràn ngập dưới ánh trăng. Ánh trăng bao phủ khắp không trung mát dịu, len lỏi xuyên qua kẽ lá, tán
cây, ánh trăng như âu yếm, hoà quyện cùng thiên nhiên cây cỏ. Ánh trăng như xoáy và lồng vào
những tán lá. Và trên mặt đất những đoá hoa rừng đang ngậm sương đêm cùng với bóng cổ thụ đan
xen trên mặt đất. Đêm thanh, trên không trung dường như chỉ có vầng trăng ngự trị. Đêm vắng,
trăng thanh mặt đất cỏ cây như ngừng thở để đón đợi ánh trăng mát lạnh dịu hiền mơn man ôm ấp:
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Chữ lồng điệp lại hai lần đã nhân hoá vầng trăng, cổ thụ và hoa. Trăng như người mẹ hiền đang tiếp
cho muôn vật trần gian dòng sữa ngọt ngào. Trăng trở nên thi vị, trữ tình lãng mạn. Chữ lồng gợi
cho ta nhớ đến những câu thơ sau trong Chinh phụ ngâm:
Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,
Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng...
Trong câu có tiểu đối trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa tạo sự cân xứng trong bức tranh về trăng,
ngôn ngữ thơ trang trọng, điêu luyện tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp tràn đầy chất thơ. Cảnh
khuya trong sáng, lung linh huyền ảo. Đọc vần thơ ta nghe như có nhạc, có hoạ, bức tranh cảnh núi
rừng Việt Bắc thơ mộng biết bao. Người xưa từng nói thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc quả thật
không sai. Đối với Bác trăng đã trở nên tri âm tri kỉ nên làm sao có thể hờ hững trước cảnh đẹp đêm
nay. Trong ngục tối bị giam cầm, trước ánh trăng tuyệt đẹp Bác Hồ cũng đã có những vần thơ tuyệt
diệu:
Trong tù khơng rượu cũng khơng hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ...
(Ngắm trăng)
Một thi sĩ với tâm hồn thanh cao đang sống những giây phút thần tiên giữa cảnh khuya chiến khu
Việt Bắc. Giữa bức tranh thiên nhiên rộng lớn và hữu tình như vậy, tâm trạng thi sĩ bỗng vút cao thả
hồn theo cảnh đẹp đêm trăng bởi đêm nay Bác khơng ngủ. Trước cảnh đẹp đêm trăng: có suối, có
hoa lá, núi ngàn, và cả tâm trạng của Bác. Bác không chỉ xúc động trước cảnh đẹp thiên nhiên mà:
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Nước nhà đang bị giặc xâm lăng giày xéo, biết bao đồng chí đang bị gơng cùm xiềng xích. Cuộc đời
cịn lầm than cơ cực, bao năm Bác bơn ba hải ngoại tìm đường cứu nước giải phóng dân tộc khỏi

ách nơ lệ lầm than. Nay nước nhà cịn đang chìm trong khói lửa đạn bom lịng Bác sao có thể ngủ
n giấc được. Chưa ngủ khơng hẳn chỉ vì cảnh đẹp đêm nay mà chưa ngủ vì nỗi nước nhà.


Nỗi nhớ nhà lo cho nước nhà làm cho trái tim Bác luôn thổn thức. Bác thức trong đêm khuya trằn
trọc băn khoăn khơng sao ngủ được. Lịng u nước sâu sắc mãnh liệt xiết bao. Đã có biết bao đêm
Bác Hồ của chúng ta cũng mất ngủ như vậy:
Một canh, hai canh, lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh
(Khơng ngủ được)
Hình ảnh sao vàng chính là tự do độc lập, niềm thao thức mơ ngày mai ánh hồng soi đất nước hồ
bình. Một tâm hồn nghệ sĩ thanh cao lồng trong cốt cách người chiến sĩ cộng sản kiên trung. Cảm
hứng thiên nhiên chan hoà với cảm hứng yêu nước tha thiết của Bác.
Bài thơ Cảnh khuya là bài thơ thất ngôn tứ tuyệt cực hay, là một trong những bài thơ trăng đẹp nhất
của Bác. Giữa chốn rừng Việt Bắc tràn ngập ánh trăng, lịng Bác ln thao thức vì nỗi nước nhà. Đó
là nét đẹp riêng của bài thơ, cảm hứng thiên nhiên nhiên chan hồ trong lịng u nước sâu sắc.
Thương dân, lo cho nước, yêu trăng... như dẫn hồn ta vào giấc mộng đẹp. Đọc thơ Bác giúp ta càng
biết ơn, yêu kính Bác Hồ hơn.

Mỗi chúng ta đều được lớn lên trong tiếng ru ngọt ngào của bà, của mẹ. Tuổi thơ của chúng ta
ln được đắm chìm trong tiếng sáo diều vi vút trong trẻo và những lời ru, những câu chuyện
cổ tích chứa chan nghĩa tình. Và ở nơi đó chúng ta học được bao nhiêu điều hay, lẽ phải. Rất
khéo léo và trữ tình, cha ơng ta đã gửi gắm những lời giáo dục đạo đức trong những câu ca
ngọt ngào. Em đã vô cùng xúc động và thấm thía khi nghe câu ca dao:
Cơng cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lịng thờ mẹ kính cha
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con

Đây là câu ca dao vô cùng quen thuộc đối với mỗi người. Câu ca đơn giản và vô cùng dễ hiểu
nhưng nội dung lại rất sâu sắc và thấm thía. Bài ca dao nói đến cơng ơn to lớn của cha mẹ và giáo
dục đạo lí làm con. Nhân dân ta đã ví cơng lao của cha mẹ với những hình ảnh hùng vĩ, to lớn. Cơng
cha sừng sững như Thái Sơn – ngọn núi lớn. Hình ảnh so sánh mạnh mẽ và hùng vĩ, vững chãi. Tục
ngữ đã có câu: “Con khơng cha như nhà khơng nóc”. Người cha là chỗ dựa vững chắc cho những
đứa con. Hình ảnh so sánh mang đầy ý nghĩa. Ngọn núi Thái Sơn biểu tượng cho sự vững chãi của
người cha. Và càng thú vị hơn khi tìm hiểu ý nghĩa của cặp “Cơng cha – nghĩa mẹ”. Cha có cơng
ni dưỡng giáo dục, mẹ là người mang nặng đẻ đau và sinh thành ra ta. Công cha lớn bao nhiêu thì
nghĩa mẹ vơ tận bấy nhiêu. Bên cạnh người cha vững chãi như Thái Sơn là mẹ hiền với bao yêu
thương. “Nước trong nguồn” vừa trong lành, mát rượi vừa khơng bao giờ vơi cạn. Hai hình ảnh tạo
nên những biểu tượng nghệ thuật đầy ý nghĩa. So sánh giản dị, đời thường mà sao sâu sắc đến vậy.
Hai hình ảnh so sánh vừa có ý nghĩa biểu tượng, vừa thể hiện được tính chất của “cơng cha – nghĩa
mẹ”. Cha là núi Thái Sơn bởi chja là người che chở, là chỗ dựa và cũng là đỉnh cao để con hướng
tới. Cịn mẹ ln dịu dàng, chăm sóc, u thương. Tình thương của mẹ là dịng sữa ngọt lành nuôi ta
lớn lên, là lời ru ngọt ngào đưa ta vào những giấc ngủ êm đềm, là những bữa cơm ngon, làn gió mát.
Tình thương của cha mẹ dành cho con là vơ bờ, chỉ có thể so sánh với những gì vĩ đại nhất của thế
giới này. Cha nẹ cho ta cuộc sống, dạy ta cách sống và là chốn bình yên nhất để ta hướng đến mỗi
khi nỗi nhọc nhằn của cuộc sống đè nặng lên vai. Mái nhà thân u, nơi có mẹ có cha ta chính là
bến đỗ bình n và an tồn trong cuộc đời mỗi con người. Nhà thơ Nga Êxênin đã từng viết về mẹ
như thế:
Chỉ mẹ là niềm vui ánh sáng diệu kì
Chỉ mình mẹ giúp đời con vững bước
Vì thế mỗi chúng ta phải biết thương yêu, quý trọng cha mẹ, dù còn nhỏ hay đã trưởng thành đều


phải biết nghe lời cha mẹ, phải sống cho trọn đạo hiếu. Cha ơng đã từng nói:
Cá khơng ăn muối cá ươn
Con cưỡng cha mẹ, trăm đường con hư
Bài ca dao đã nhắc nhở bổn phận làm con của mỗi người. Mỗi chúng ta đều cảm nhận được tình yêu
thương mà cha mẹ đã dành cho mình, chúng ta tự biết mình phải sống, phải lao động và học tập như

thế nào để không phụ công nuôi dưỡng, thương yêu của mẹ cha. Làm một người tốt, đó là sự trả ơn,
là đạo hiếu lớn nhất mà mỗi người con có thể đền đáp cho những nỗi nhọc nhằn của cha mẹ.
Đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về bài ca dao:
Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lịng thờ mẹ kính cha,
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con.
Bài làm
Người Việt Nam ta rất coi trọng đời sống tình cảm, nhất là tình cảm gia đình. Có lẽ khơng ai
khơng biết đến bài ca dao đã trở thành lời ru quen thuộc tự bao đời:
Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lịng thờ mẹ kính cha,
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con.
Nói về cơng lao của cha mẹ đối với con cái, câu ca dao trên đã đưa ra những hình ảnh giàu sức
biểu cảm để so sánh và chỉ ra những hình ảnh vĩ đại như núi Thái Sơn, như nước trong nguồn mới
diễn tả hết công lao so sành ấy. Thái Sơn là một ngọn núi cao nổi tiếng ở Trung Quốc, tượng trưng
cho những gì lớn lao, vĩ đại. Khi so sánh Cơng cha như núi Thái Sơn, nhân dân ta muốn nhấn mạnh
công lao của người cha trong việc nuôi dạy con cái trưởng thành. Cịn hình ảnh nước trong nguồn
thể hiện tình yêu thương vô hạn của người mẹ đối với các con.
Người xưa đã ví cơng cha với ngọn núi cao nhất, còn nghĩa mẹ lại so sánh với nước trong nguồn
bất tận. Đọc kĩ bài ca dao, ta sẽ ngạc nhiên trước sự tinh tế này. Người xua đã phản ánh rất đúng
đặc điểm tâm lí và cách biểu hiện tình cảm của cha mẹ đối với con cái để từ đó chọn chữ và dùng
hình ảnh so sánh cho hợp lí. Vì thế chữ cơng để nói về cha, chữ nghĩa để nói về mẹ. Hai hình ảnh
núi Thái Sơn và nước trong nguồn tuy khác xa nhau nhưng đều phù hợp với vai trị và vị trí của
mỗi người.
Cơng sinh thành của cha mẹ rất lớn. Khơng có cha mẹ thì khơng có các con. Bất cứ một anh hùng
hay vĩ nhân nào cũng đều được sinh ra từ cha mẹ của mình. Cha mẹ đã dứt ruột sinh ra các con, đã
chia sẻ một phần xương thịt để các con có mặt trên đời. Chính vì vậy, công ơn sinh thành của cha
mẹ sánh ngang với núi cao, biển rộng.

Cha mẹ cũng là người nuôi dưỡng các con từ khi mới chào đời cho đến lúc trưởng thành. Mẹ
ni con bằng dịng sữa ngọt lành. Cha mẹ thay nhau chăm sóc đàn con mỗi khi trái gió trở trời.
Cha mẹ ra sức làm lụng để nuôi các con khơn lớn.Từ một hình hài nhỏ xíu cho đến khi biết đi, rồi
biết đọc, biết viết, biết nấu cơm, quét nhà, biết làm lụng để tự nuôi thân đâu phải là chuyện ngày
một, ngày hai. Các con lớn dần lên cũng là lúc cha mẹ già yếu đi. Cha mẹ đã dành cho đàn con tất
cả tâm huyết và sức lực của mình.
Khơng chỉ ni con lớn, cha mẹ còn dạy dỗ cho các con nên người. Cha mẹ dạy con bằng chính
những việc làm, những hiểu biết về đời sống, về đạo làm người của mình. Sau này, dù được thầy
cô dạy dỗ, được người đời khuyên răn, nhưng cha mẹ vẫn là người thầy đầu tiên, người thầy gần
gũi nhất của các con.
Hạnh phúc thay cho những đứa con được ấm ủ, yêu thương trong vòng tay cha mẹ! Vậy làm con
phải đối xử với cha mẹ như thế nào để đền đáp chữ hiếu? Câu cuối của bài ca dao nhắc nhở chúng
ta bổn phận làm con:


Một lịng thờ mẹ kính cha,
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con.
Đạo con là đạo đức, trách nhiệm làm con. Bổn phận của con cái là phải bày tỏ lịng biết ơn và
thái độ kính mến, chăm sóc cha mẹ lúc già yếu. Tình cảm đối với cha mẹ phải chân thành và được
thể hiện qua những thái độ, hành động xứng với đạo làm con.
Trong dân gian xưa nay đã lưu truyền những câu chuyện cảm động về lòng hiếu thảo của con cái
đối với cha mẹ qua Nhị thập tứ hiếu (Gương sáng của hai mươi bốn người con hiếu thảo). Nàng
Cúc Hoa dắt mẹ đi ăn mày, gặp cảnh ngặt nghèo đã cắt thịt ở cánh tay mình để dâng mẹ ăn cho đỡ
đói. Có lẽ đó cũng là một cách nói cường điệu để ca ngợi đức hiếu thảo. Còn trong đời thường,
lòng biết ơn cha mẹ được thể hiện qua những lời nói và việc làm cụ thể hằng ngày như cốc nước
mát ân cần trao tận tay cha mẹ khi đi làm về nắng nơi, mệt nhọc; là bát cháo nóng bưng cho cha mẹ
khi ốm mệt; là sự cảm thơng với hồn cảnh khó khăn của cha mẹ mà khơng đua địi ăn diện quần
nọ, áo kia... Điều quan trong nhất đối với lứa tuổi học sinh là chúng ta phải phấn đấu học tập, rèn
luyện để trở thành người con ngoan, trò giỏi, thành niềm vui, niềm tự hào của cha mẹ.
Năm tháng qua đi, em ngày một trưởng thành. Em tự nhủ phải học tập thật giỏi để sau này trở

thành người hữu ích cho gia đình, xã hội và thực sự trở thành chỗ dựa đáng tin cậy của cha mẹ lúc
tuổi già.
Bài ca dao Công cha như núi Thái Sơn ... luôn nhắc nhở em giữ trọn đạo làm con.
Bài viết số 1 lớp 7 đề 1: Kể cho bố mẹ nghe một câu chuyện lí thú hoặc cảm động mà em gặp ở
trường
Chiều qua, khi hồi trống tan trường vừa điểm tôi vội vã đi thẳng về phía nhà xe. Trên con đường
quen thuộc, đơi chân tơi guồng những vịng xe mạnh mẽ hơn. Tơi đạp xe về nhà mà trong lịng háo
hức. Tơi vừa xúc động lại vừa thấy vui vui. Tôi mong sao được kể thật nhanh cho cả nhà nghe câu
chuyện cảm động mà tơi vừa được chứng kiến ở trường mình.
Chả là để thể hiện lòng biết ơn thực sự của các thế hệ con cháu đối với sự hy sinh của cha ơng,
trường tơi có mời một đồn ca nhạc về trường biểu diễn. Điều đặc biệt là các ca sĩ đều là những
người đã phải gánh chịu ít nhiều những di chứng của chất độc màu da cam. Người thì bị mất đơi
chân, người thì khơng con đơi mắt. Đáng thương hơn khi có những người dường như chỉ cịn tồn tại
một vài bộ phận trong con người. Thế nhưng tất cả những con người ấy đã khiến cho cả trường
chúng tôi phải vô cùng khâm phục bởi họ là những tấm gương tuyệt vời về ý chí và sự quyết lâm.
Thú thực, mới đầu chúng tơi đi xem chỉ vì đứa nào cùng háo hức tò mò. Thế nhưng khi tấm màn
nhung khép lại chương trình biểu diễn thì chúng tôi đứa nào đứa nấy đều cảm thấy xúc động sâu xa.
Buổi diễn bắt đầu bằng những lời giới thiệu chân thật và lay động lòng người của chú trưởng đồn.
Nó dường như là một bài diễn thuyết được chuẩn bị kỹ càng từ trước. Thế nhưng khi chính những
mảnh đời đau khổ kia lên tiếng thì mọi người bắt đầu rơi nước mắt. Những cái tên, những quê quán,
những cuộc đời và những lý do… Tất cả, tất cả đều bắt đầu bằng những ước mơ, những khát khao
yên bình và hạnh phúc. Thế nhưng chiến tranh đã cướp đi tất cả. Chiến tranh tàn bạo đến mức
không cho cả những ước mơ nhỏ nhoi nhất được hình thành. Mười ca sĩ là mười cảnh tàn tật khác
nhau, mười lý do bất hạnh khác nhau. Và tất nhiên phía sau mười con người cần được cảm thông và
chia sẻ ấy còn bao nhiêu người khác đang ngày đêm ngậm ngùi ơm những nỗi đau đớn xót xa.
Khác hẳn với màn giới thiệu, buổi trình diễn lại chẳng có một chút gì gợi ra cảnh đau thương. Rất
nhiều và rất nhiều bài hát đã được biểu diễn bởi những chất giọng khác nhau. Thế nhưng chúng đều
có chung một đặc điểm đó là đều ngợi ca những ước mơ, lịng bác ái và sự công bằng; ngợi ca
những ước mơ và khát khao của tuổi thơ của những người đang sống và cả những người đã khuất.
Chương trình cuốn hút tất cả người xem, thậm chí nhiều bạn, trong đó có cả tơi đã bước lên sân

khấu để tặng hoa và để cùng hát lên những lời ca chia sẻ.
Chúng tơi đã khóc, khóc thực sự trong niềm thân ái, trong sự yêu thương và mong ước được sẻ chia.
Buổi trình diễn nằm ngồi sự hình dung của tất cả chúng tơi. Nó thực sự khiến chúng tơi bất ngờ và
xúc động. Câu chuyện được tơi kể cho gia đình nghe ngay sau khi mọi người dùng xong cơm trưa.


Nhấp một chút nước trà, bố tơi vừa dặn đị vừa tâm sự: "Các con còn nhỏ hiểu được như thế là rất
quý. Thế nhưng, những gì các con đã làm là chưa thật lớn đâu. Các con còn phải làm nhiều việc tốt
lành hơn nữa để đền đáp công ơn của những người đã hy sinh để mang lại hạnh phúc cho cuộc đời
mình”.
Bài viết số 1 lớp 7 đề 2 bài Lượm
Một ngày cuối năm 1947, nhà thơ Tố Hữu có chuyến cơng tác đến tỉnh Thừa Thiên – Huế. Hôm ấy
đến đồn Mang Cá, ông thấy không khí chiến đấu của chiến sĩ rất sơi nổi nên rất vui mừng. Sau khi
báo cáo tình hình của đồn, các đồng chí chỉ huy đồn mời nhà thơ đi tham quan tình hình xung
quanh. Bất chợt ơng nhìn thấy chú bé khoảng hơn 10 tuổi trông rất lanh lẹ và hoạt bát đang xem xét
những bao thư trong túi xắc. Nhà thơ nhìn chú bé rất chăm chú.
Cậu bé có dáng người nhỏ nhắn nhưng rất nhanh nhẹn, đơi chân cứ thoăn thoắt chạy đi chạy lại hỏi
han nhưng người xung quanh điều gì đó. Bên hơng chú chiếc xắc nhỏ xinh cứ lắc đập tung tẩy. Đôi
mắt cậu mở to, trong sáng, hồn nhiên, rất hợp với chiếc mũ ca nơ xinh xắn đội lệch trên đầu. Đồng
chí Tố Hữu hỏi một chiến sĩ đi cùng thì được trả lời:
- Báo cáo đồng chí, đó là em Lượm, liên lạc viên xuất sắc nhất của đồn hiện nay. Có lẽ em đang hỏi
để đưa thư cho mọi người.
Nhà thơ Tố Hữu vui vẻ lại gần chú bé Lượm hỏi chuyện:
- Thế cháu mấy tuổi rồi?
- Dạ, cháu 11 tuổi ạ!
- Đi liên lạc cháu thấy thế nào?
- Dạ, vui lắm chú ạ! Mọi người ai cũng vui vẻ, hăng hái. Ở đồn Mang Cá cháu cịn thích hơn ở nhà
nữa cơ.
- Nếu thành Huế ai cũng như cháu thì qn Pháp sẽ bại trận trong một ngày khơng xa.
Nhà thơ chưa kịp hỏi chuyện thêm thì Lượm đã cất tiếng chào để tiếp tục đi làm nhiệm vụ.

Bẵng đi một vài tháng, một hôm nhà thơ Tố Hữu đang làm việc ở cơ quan thì có một đồng chí trong
ban chỉ huy đồn Mang Cá xin được vào báo cáo. Sau khi làm xong việc, nhân được gặp người quen,
Tố Hữu và đồng chí ở đồn Mang Cá hàn hun trị chuyện. Nghe hỏi đến tình hình anh em trong
đồn, đồng chí ở đồn Mang Cá bỗng trầm xuống, ngậm ngùi nói:
- Anh có nhớ chú bé Lượm liên lạc khơng? Cháu bé mà anh rất thích ấy ... Cháu đã hi sinh rồi!
Tố Hữu sững người.
- Hôm ấy, như mọi ngày, Lượm nhận công văn của đồn để chuyển đến vùng ngoại ô. Em tức tốc đi
ngay. Không ngờ trên đường đi, em gặp ngay một ổ phục kích của qn địch. Em vội lánh chạy
nhưng khơng kịp, giặc đã bắn theo tới tấp. Lượm hi sinh! Khi chúng tôi nhận được tin rồi cùng dân
làng chạy ra thì thấy người em đã lạnh, chỉ riêng làn mơi là vẫn cịn mỉm cười. Một tay chú giữ
chiếc ca nô, tay kia cầm chặt bông lúa sữa. Cách đó khơng xa, dưới lịng mương, những mảnh vụn
của tờ điện khẩn đã nát vụn, ướt sũng.
Đồng chí ấy vừa kể xong thì ịa khóc. Nhà thơ Tố Hữu cũng nghẹn lời.
Sau ngày hôm ấy, bài thơ "Lượm" ra đời và nhanh chóng lan truyền rộng rãi trong các đội thiếu niên
nhi đồng. Bài thơ như nhắc nhở chúng ta phải sống sao cho xứng đáng với những anh hùng thiếu
niên. Các anh ấy tuy nhỏ tuổi nhưng là những con người dũng cảm, dám hi sinh mình cho tổ quốc.
Và nếu khơng có chiến tranh thì các anh các chị cũng hạnh phúc như chúng ta bây giờ.
Miêu tả chân dung một người bạn của em mẫu 1:
Năm tháng cứ thế trơi đi, chỉ có thời gian là thước đo tốt nhất cho tình cảm bạn bè. Trong suốt thời
gian đó, có lẽ Diệp Anh là người bạn mà em yêu mến nhất, người bạn đã học với em từ suốt năm
học lớp ba.
Dáng người Diệp Anh dong dỏng cao, khuôn mặt bầu bĩnh, đầy đặn của bạn hễ ai nhìn đến cũng
thấy đáng yêu. Nước da ngăm ngăm đen. Mái tóc dài óng ả. Cặp mắt đen láy lúc nào cũng mở to,


tròn xoe như hai hòn bi ve. Chiếc mũi hếch và cái miệng rộng luôn tươi cười để lộ hai hàm răng
trắng bóng. Ở Diệp Anh khi nào cũng tốt lên vẻ năng động, tự tin, hóm hỉnh và hài hước nên rất dễ
mến.
Diệp Anh rất hiếu động, không lúc nào yên nghỉ chân tay. Trong giờ ra chơi, chỗ nào sơi động nhất
là ở đó có Diệp Anh. Chúng em thường tụ tập nhóm ba, nhóm bảy ngồi xung quanh bạn Diệp Anh

để nghe bạn kể chuyện. Mở đầu câu chuyện, Diệp Anh vẫn thường hay kể: "Cái hồi xưa ấy, đấy, cái
hồi ấy, cái hồi mà bà tớ chưa sinh ra mẹ tớ ấy ...". Chỉ nghe có đến thế thôi là chúng em đã thấy
buồn cười đến nỗi không thể nhịn được rồi mà cái mặt Diệp Anh vẫn cứ tỉnh như bơ. Đặc biệt, Diệp
Anh có một trí nhớ rất tốt. Những câu chuyện đã đọc hay đã nghe, Diệp Anh đều nhớ như in và kể
lại bằng đúng giọng nhân vật nên rất cuốn hút và sinh động. Một mình Diệp Anh đóng đủ các vai,
kết hợp với điệu bộ khôi hài khiến bọn em lăn lóc cười đến vỡ bụng.
Anh.Diệp Anh ln ln làm ra những trò chơi thú vị. Bạn thường hay chơi cùng với chúng em trị
bịt mắt bắt dê hay bó khăn. Vừa chạy lại vừa kêu tiếng dê be be nghe rất ngộ nghĩnh. Diệp Anh
thường biểu diễn tiếng hát, tiếng ngựa hí và con sóc nâu hay leo trèo. Mỗi tiết mục, Diệp Anh đều
được hoan nghênh nhiệt liệt và gây ra những trận cười nứt nẻ.
Không chỉ là các bạn gái mà cả các bạn trai ngoài và trong lớp đều yêu mến bạn Diệp Anh. Nhưng
thật không may, hai tuần trước đây, một tai nạn giao thông đã cướp đi tính mạng của người bạn mà
chúng em yêu quý. Dù biết bạn đã khuất nhưng chúng em vẫn cứ coi như bạn vẫn sống và làm việc
cùng chúng em, bây giờ bạn đang thi đỗ vào trường Amsterdam và đi du học rồi. Cô giáo vẫn gọi
bạn đứng lên đọc bài và vẫn cứ lấy cơm, lấy gối cho bạn ăn học. Rồi mai đây phải xa mái trường
thân yêu, em cũng sẽ mang theo nhiều kỷ niệm cùng với những yêu mến của cả lớp với bạn Diệp

BÀI VĂN MẪU 2 MIÊU TẢ CHÂN DUNG BẠN
Mỗi người chúng ta đều có cho mình một người bạn thân thiết. Bạn thân là người chia sẻ với ta mọi
chuyện vui buồn trong cuộc sống, đồng hành cùng ta trên từng chặng đường đời. Bạn thân cũng là
chỗ dựa, niềm an ủi, động viên mỗi khi ta vấp ngã. Vì thế nên có mới người nói: “Bạn là người ta
cảm thấy thoải mái khi ở cùng, ta sẵn lòng trung thành, đem lại cho ta lời chúc phúc và ta cảm thấy
biết ơn vì có họ trong đời”.
Tơi và Hoa trở thành bạn đã lâu. Nhà chúng tôi ở cạnh nhau, vì thế từ nhỏ bọn tơi đã thân với nhau
như hình với bóng, đi đâu cũng có nhau. Hoa có dáng người dong dỏng cao và khá gầy. Khuôn mặt
bạn nhỏ nhắn, xinh xắn và đáng yêu. Trên gương mặt ấy, nổi bật là cặp mắt đen láy thể hiện sự
thông minh, lanh lợi ẩn dưới đông mày cong cong như hình lá liễu. Tơi thích nhất là mỗi lần Hoa
cười. Khóe miệng xinh xinh mỗi lần cong lên lại để lộ hàm răng trắng đều như bắp và hai má lúm
đồng tiền trông rất duyên. Nước da trắng như trứng gà bóc của bạn là niềm ao ước của mọi bạn gái
trong lớp. Mái tóc đen như gỗ mun dài đến thắt lưng, óng ả và mượt mà, thoang thoảng mùi hương

của thảo mộc.
Trong mắt em, Hoa là người khá sôi nổi và năng động. Hầu như hoạt động nào ở lớp, bạn cũng
tham gia và cống hiến hết sức mình. Dường như bạn có một nguồn năng lượng vô tận không bao
giờ cạn kiệt. Chỗ nào có Hoa là chỗ đó sơi nổi nhất. Giờ ra chơi, bọn tôi lại tụm năm tụm ba để
nghe Hoa kể chuyện. Những câu chuyện thú vị và giọng kể hài hước của bạn làm cho chúng tôi cười
không dứt. Khơng chỉ hăng hái trong các hoạt động, Hoa cịn rất tích cực trong học tập. Bạn đặc biệt
thơng minh về mơn tốn. Gặp những bài tốn khó, Hoa vẫn thường chỉ dẫn cho chúng tôi đến nơi
đến chốn. Cũng nhờ có Hoa kèm cặp mà tình hình học tập của tôi tiến bộ rất nhiều. Các bạn trong
lớp ai cũng u q Hoa vì sự hịa đồng và nhiệt tình của bạn. Đối với tơi, Hoa là người bạn thân
đáng tin cậy. Những chuyện vui, chuyện buồn hay những khúc mắc trong lịng, tơi đều có thể chia
sẻ với Hoa. Bạn sẽ lắng nghe tôi một cách chăm chú, tháo gỡ mọi lo lắng và muộn phiền. Nhờ
những lời động viên, an ủi của bạn, tơi cảm thấy có thêm niềm tin và động lực để vượt qua tất cả
những khó khăn thử thách trong cuộc sống. Tơi và Hoa cũng có khá nhiều điểm chung và sở thích


giống nhau. Những ngày cuối tuần, sau khi làm xong bài tập, chúng tơi lại cùng nhau chăm sóc
mảnh vườn nhỏ của riêng mình. Hoa tưới cây cịn tơi bắt sâu bọ. Bằng tình u thương và sự chăm
sóc của cả hai, mảnh vườn ấy chẳng mấy chốc trở nên tươi tốt, sặc sỡ màu sắc của vơ vàn lồi hoa:
sắc đỏ của hoa hồng kiều diễm, sắc tím nhạt của những bông hoa lưu ly be bé, màu trắng tinh khơi
của đóa cúc họa mi... Hoa rất u trẻ con và mong ước sau này lớn lên sẽ trở thành cô giáo. Tôi tin
rằng bạn sẽ đạt được mơ ước của mình: là một người giáo viên tận tụy đứng trên bục giảng và
truyền đạt kiến thức cho học sinh. Là trò giỏi trên lớp, về nhà, bạn lại là một người con ngoan. Hoa
thường chăm sóc các em mỗi khi bố mẹ vắng nhà. Sau giờ học, bạn tranh thủ phụ giúp bố mẹ những
công việc lặt vặt. Vì thế, tơi thấy Hoa phần nào có vẻ già dặn hơn so với tuổi.
Dù sau này mỗi đứa có ở một phương trời, tôi hy vọng chúng tôi sẽ mãi mãi thân thiết như bây giờ.
Hình bóng của Hoa sẽ luôn khắc sâu trong trái tim tôi, là một phần của những năm tháng tươi đẹp
nhất trong cuộc đời.
______________________________________________________