Người soạn: Trịnh Thị Ngọc
Ngày soạn: 1/3/2018
Ngày dạy:
BÀI 29: THỰC HÀNH: ĐO BƯỚC SÓNG ÁNH SÁNG
BẰNG PHƯƠNG PHÁP GIAO THOA
I, Mục tiêu.
1. Kiến thức
- Xác định được bước sóng ánh sáng theo phương pháp giao thoa.
2. Kĩ năng
- Có kĩ năng làm bài thực hành và viết báo cáo.
- Có kĩ năng sử dụng các dụng cụ thí nghiệm tạo ra hệ vân giao thoa trên màn
ảnh.
- Biết cách dùng thước kẹp đo khoảng vân. Xác định tương đối chính xác
bước sóng của chùm tia laze.
3. Thái độ
- Có thái độ cẩn thận, trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm.
II, Chuẩn bị.
1. Giáo viên
- Làm thử các thí nghiệm trong bài và tính tốn sơ bộ kết quả thí nghiệm.
2. Học sinh
- Đọc trước bài ở nhà
- Mỗi học sinh một bài báo cáo thực hành.
III, Tiến trình dạy học.
Hoạt động của GV
Hoat động của HS
Nội dung
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập.
-Hiện tượng giao thoa ánh -Là hiện tượng gặp nhau
sáng là gì?
của hai chùm sáng kết
hợp tạo ra các vạch sáng,
tối xen kẽ nhau.
-Điều kiện để có hiện
-Hai sóng là hai sóng kết
tượng giao thoa?
hợp tức là hai sóng có
cùng tần số và có độ lệch
pha khơng đổi theo thời
gian
ia
-Viết cơng thức xác định
λ=
D
bước sóng ?
Với i là khoảng vân
D là khoảng cách từ 2
nguồn kết hợp đến màn
quan sát.
a là khoảng cách giữa
2 nguồn kết hợp.
-Dựa vào công thức này,
-Đo độ lớn khoảng vân i
muốn xác định bước sóng bằng thước cặp, cịn
ánh sáng bằng thí nghiệm khoảng cách D đo bằng
ta phải đo các đại lượng
thước milimet.
nào? Bằng những dụng cụ
nào?
-Đặt vấn đề: Để giúp các
em vận dụng những kiến
thức vừa nêu, tiết học
hôm nay chúng ta đi thực
hành đo bước sóng ánh
sáng bằng phương pháp
giao thoa.
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự chuẩn bị dụng cụ, làm quen dụng cụ đo
GV thông báo nội dung
-HS chú ý lắng nghe.
I,Mục đích
tiết học.
-Quan sát hệ vân giao
-Mục đích
thoa tạo bởi khe Y-âng,
+Quan sát hệ vân giao
sử dụng chùm sáng laze.
thoa tạo bởi khe Y-âng,
-Đo bước sóng ánh sáng.
sử dụng chùm sáng laze.
II,Dụng cụ thí nghiệm.
+Đo bước sóng ánh sáng.
+Nguồn phát tia laze
-Để thực hiện những nội
+Nguồn phát tia laze (1
+Khe Y-âng.
¿
dung đó cần phải chuẩn bị
5 mW)
+Thước kẹp .
những dụng cụ gì?
+Khe Y-âng: một màn
+Giá thí nghiệm..
-GV đưa ra các dụng cụ
chắn có hai khe hẹp song +Một tờ giấy trắng.
giới thiệu để HS quan sát song, độ rộng mỗi khe
III, Cơ sở lí thuyết.
ia
và hướng dẫn sử dụng 1
bằng 0,05mm hoặc
λ=
D
số dụng cụ.
0,1mm, khoảng cách a
+Nguồn phát tia laze (1
giữa 2 khe cho biết trước.
¿ 5 mW): phát ra tia
+Thước kẹp 0 ¿ 150
laze màu đỏ.
mm, độ chia nhỏ nhất
+Khe Y-âng: một màn
0,02mm hoặc 0,05 mm.
chắn có hai khe hẹp song +Giá thí nghiệm..
song, độ rộng mỗi khe
+Một tờ giấy trắng.
bằng 0,05mm hoặc
0,1mm, khoảng cách a
giữa 2 khe cho biết trước,
được ghi ngay ở vị trí
dưới khe.
+Thước kẹp 0 ¿ 150
mm, độ chia nhỏ nhất
0,02mm hoặc 0,05 mm.
+Giá thí nghiệm: có vít
hãm điều chỉnh được.
+Một tờ giấy trắng.
Hoạt động 3: Thực hành tìm vân giao thoa.
-GV giới thiệu các bước
-HS lắng nghe và làm
tiến hành và mời 1 em lên theo hướng dẫn của GV
làm:
+Lắp nguồn phát tia laze
và màn chắn P lên giá đỡ,
màn chắn P đặt ngay sát
sau nguồn laze.
+Màn quan sát E là 1 tờ
giấy trắng dán lên tường
hoặc dán lên 1 bảng có
chân, đặt trên bàn, song
song với P và cách P một
khoảng D= 1,5 ¿ 2m.
+Cắm phích điện của bộ
nguồn phát tia laze vào ổ
điện xoay chiều 220V.
Bật công tắc K, ta nhận
được chùm tia laze màu
đỏ.
+Điều chỉnh vị trí màn
chắn P sao cho chùm tia
laze chiếu thẳng góc đúng
vào hệ khe Y-âng đã
chọn. Điều chỉnh giá đỡ G
sao cho chùm tia laze
chiếu đúng vào màn E và
vng góc với màn.
+Quan sát hệ vân giao
thoa xuất hiện trên màn
và nhận xét:
Vân sáng nào là
vân sáng giữa?
Các vân giao thoa
trên màn có cách
đều nhau khơng?
Hoạt động 4: Xác định bước sóng của chùm tia laze
-GV giới thiệu các bước
-HS lắng nghe và làm
Hoàn thành bài báo cáo.
tiến hành và mời 1 em lên theo hướng dẫn của GV
làm:
+ Dùng thước cuộn đo 5
lần khoảng cách D từ màn
chắn P đến màn quan sát
E, ghi kết quả vào bảng 1.
+Đánh dấu vị trí các vân
sáng trên tờ giấy phân bố
trên n khoảng vân, n tùy ý
từ 2 đến 6. Dùng thước
cặp đo 5 lần khoảng cách
L giữa 2 vân sáng đã
được đánh dấu ở ngồi
cùng, ghi vào bảng 1.
+ Khoảng vân:
i=
L
n
+Bước sóng:
(mm)
ia aL
λ= =
D Dn
-Tắt cơng tắc K, rút phích
điện.Kết thúc thí nghiệm.
-GV hướng dẫn và giao
cho HS hồn thành bài
báo cáo và trả lời câu hỏi
cuối bài.
IV, Củng cố và vận dụng
u cầuu HS tóm tắt nội dung chính trong bài
V, Tổng kết
GV nhận xét buổi học và dặn dò HS