CHIA SẼ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
5 QUY TẮC GIÁO DỤC HỌC SINH “CHƯA NGOAN”
Hy vọng 5 quy tắc giáo dục học sinh “chưa ngoan” này sẽ là kênh thông tin giúp giáo viên,
phụ huynh, các nhà quản lý GD tham khảo nhằm từng bước hạn chế và đẩy lùi các vi
phạm pháp luật của HS.
1. Quy tắc 2H (Hiểu rõ – Hợp tác)
1.1. Hiểu rõ:
- Tìm hiểu tình hình của lớp thông qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Đây là dịp để kiện toàn lại
đội ngũ cán bộ lớp, bổ sung những cái chưa làm được và phát huy những mặt mạnh mà lớp
đã có. Từ đó giáo viên chủ nhiệm có thể triển khai dễ dàng kế hoạch giáo dục học sinh
“chưa ngoan” dựa trên những bao quát khởi đầu mà giáo viên chủ nhiệm cũ cung cấp.
- Tìm hiểu một cách hết sức tế nhị học sinh “chưa ngoan” từ cán bộ lớp đến cả những em
thuộc “nhóm” của học sinh “chưa ngoan” để từ đó có kế hoạch hợp lý và phối hợp với gia
đình để giáo dục các em.
1.2. Hợp tác:
- Khi đã tiếp xúc được với phụ huynh của học sinh “chưa ngoan”, điều cần tránh là không
nên gay gắt, dồn dập việc báo cáo và phê bình con em họ, vì hơn ai hết họ đã từng nghe
nhiều lời ca thán và đã biết rõ con em mình. Điều đó sẽ khơng có tác dụng gì mà ngược lại
làm mất đi ý nghĩa của sự hợp tác, phối hợp giáo dục. Vì vậy, cần phải giao tiếp ở một góc
độ cởi mở một cách hết sức tâm lý và tế nhị nhưng chân tình, tạo cho phụ huynh học sinh
một sự tin tưởng, một tình cảm gần gũi, thân mật, một thái độ tận tâm hợp tác để giáo dục
con em họ trở thành người tốt.
Quy tắc 2H sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm hiểu và chia sẻ với gia đình những khó khăn trong
việc dạy dỗ các em, và ngược lại gia đình sẵn sàng hợp tác với giáo viên chủ nhiệm để giáo
dục con em mình suốt năm học. Vấn đề ở đây là các em cần phải được giáo dục để hiểu,
nhận ra và chống lại tác động tiêu cực của những con người và sự việc xấu bằng sự quan
tâm của gia đình và của giáo viên chủ nhiệm.
2. Quy tắc 2Q (Quan tâm – Quan sát)
2.1. Quan tâm:
- Giáo viên chủ nhiệm quan tâm bằng cách trực tiếp hỏi thăm học sinh “chưa ngoan” về
hồn cảnh gia đình để giúp các em dần dần ý thức về việc quan tâm đến gia đình mình kết
hợp với quan tâm thăm hỏi học sinh “chưa ngoan” về bạn bè thân thích thường hay chơi
với nhau. Đồng thời thơng qua phối hợp chặt chẽ gia đình, giáo viên bộ môn để hiểu thêm
về năng lực học tập cũng như thái độ và sự tôn trọng, lễ phép của học sinh “chưa ngoan”
và gián tiếp giúp đỡ, quan tâm, ân cần hơn đối với các em.
Phối hợp với các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường để gắn các em vào những hoạt
động mà các em ưa thích, hoặc chia sẻ, giúp đỡ các em những khó khăn. Kêu gọi và yêu
cầu các em khác trong lớp biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình (là những học sinh
“chưa ngoan”), không nên xem thường và cô lập bạn, hoặc phê phán một cách thái quá hay
gay gắt dẫn đến mâu thuẫn chỉ vì thi đua của lớp q thấp. Điều đó lại có thể thúc đẩy việc
tìm kiếm bạn bên ngồi nhà trường (nhất là những nhóm thiếu niên hư hỏng sẽ có khả năng
dẫn đến những hậu quả đáng tiếc).
2.2 Quan sát:
- Quan sát, theo dõi học sinh “chưa ngoan” hằng ngày về việc thực hiện nội quy, quy chế
trường lớp, về thái độ học tập bằng nhiều hình thức khác nhau sẽ giúp cho giáo viên chủ
nhiệm nắm vững và sẽ không vội vàng kết luận một vi phạm nào đó khi chưa tích lũy đầy
đủ các sự kiện cần quan sát nhằm tránh làm tổn thương đến tâm lý và tình cảm của các em.
3. Quy tắc 2N (Nghiêm khắc – Ngọt dịu)
3.1. Nghiêm khắc:
- Giáo viên chủ nhiệm cần xử lí những vi phạm của tất cả học sinh trong lớp với một thái
độ nghiêm khắc, cơng bằng và tơn trọng học sinh, cho dù đó là cán bộ lớp hay học sinh
“chưa ngoan”. Có như vậy những em “chưa ngoan” sẽ cảm thấy giáo viên chủ nhiệm đã
tôn trọng tất cả thành viên trong lớp, khơng thiên vị, khơng hề “ghét bỏ” mình (theo suy
nghĩ của các em). Cần lưu ý: nếu nghiêm khắc quá mức sẽ dẫn đến “phản sư phạm” và
phản tác dụng.
3.2. Ngọt dịu:
- Giáo viên chủ nhiệm phải là người tận tụy với cơng việc, có tình u thương, tấm lịng độ
lượng và bao dung đối với học sinh. Tuy nhiên lịng u thương ấy khơng thể pha trộn với
những nét ủy mị, mềm yếu và thiếu sự đề ra yêu cầu nghiêm khắc đối với các em, mà
ngược lại. Quy tắc này sẽ xóa bỏ khoảng cách, làm cho học sinh “chưa ngoan” cảm thấy
mình khơng bị “ghét bỏ” hay bị “bỏ rơi.” Tình cảm thầy-trị dần được hình thành, tạo điều
kiện thuận lợi cho những tâm sự, những chia sẻ... Khi đó những lời động viên, những định
hướng của giáo viên chủ nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao.
4. Quy tắc 2Đ (Động viên – Định hướng)
4.1. Động viên:
- Trong việc giáo dục học sinh “chưa ngoan” thì sự động viên và khuyến khích có vai trò
rất quan trọng. Học sinh “chưa ngoan” đa số là những em có học lực yếu kém, dẫn đến bất
mãn, khơng thiết tha gì đến học tập, hay nói cách khác, khơng có động cơ, ý thức học tập.
Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải là người trực tiếp quan tâm, động viên các em trên
tinh thần “kiến tha lâu cũng đầy tổ”, “có cơng mài sắt, có ngày nên kim”.
- Cần huy động và vận hành cả guồng máy: Gia đình - Giáo viên - Đồn thể - Các tổ chức
xã hội - Bạn bè học sinh – và cả cá nhân học sinh “chưa ngoan” để động viên, hỗ trợ, giúp
đỡ các em có được tinh thần, động cơ, và ý thức trong rèn luyện đạo đức và học tập.
4.2.
Định hướng:
- Học sinh “chưa ngoan” thường là những em khơng định hướng được mình cần phải rèn
luyện những gì để giúp ích cho bản thân mình để hồn thành nhiệm vụ của mình là học tốt
và rèn luyện tốt. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm sẽ là người giúp các em biết quan tâm
đến bản thân, gia đình ... cũng như suy nghĩ đến việc chọn nghề để các em có hồi bão,
ước mơ và trở thành người hữu ích.
5. Quy tắc 2T (Tâm huyết – Trách nhiệm)
Chính tâm huyết và trách nhiệm sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm có được năng lực “cảm
hóa” học sinh nói chung, học sinh “chưa ngoan” nói riêng. Đó là năng lực gây ảnh hưởng
trực tiếp của mình đến với học sinh về mặt tình cảm và ý chí. Tâm huyết và trách nhiệm
nằm trong nhân cách của người thầy giáo. Giáo viên chủ nhiệm phải dùng nhân cách của
mình để tác động vào học sinh, giáo dục các em nên người. Đây chính là dùng nhân cách
để giáo dục nhân cách là vậy.
Có thể nói rằng chỉ có người giáo viên nào ln ý thức sẽ cống hiến cả cuộc đời mình cho
sự nghiệp đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ, lấy việc hy sinh phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ
đào tạo con người làm hạnh phúc cao cả của đời mình thì mới có thể thực hiện được chức
năng “người kỹ sư tâm hồn” một cách xứng đáng.
Với những quy tắc đã nêu trên đây chúng ta hy vọng rằng cơng tác giáo dục học sinh
“chưa ngoan” sẽ có những bước chuyển biến mới. Tuy nhiên việc giáo dục nhân cách cho
học sinh không thể thành công trong một sớm một chiều, bởi giáo dục là cả một quá trình
và không thể chỉ thực hiện bởi giáo viên chủ nhiệm, BGH và các tổ chức đồn thể trong
trường. Chính vì vậy chỉ có sự gắn kết của các bậc phụ huynh, các tổ chức xã hội cùng
quan tâm ủng hộ nhà trường và tham gia công tác giáo dục học sinh “chưa ngoan” mới
có thể tin tưởng đạt được kết quả tích cực và bền vững.
10 qui tắc giữ trật tự trong lớp học
1. Đặt nội quy ngay từ đầu
Nhiều giáo viên thường mắc lỗi bắt đầu một năm học mới với kế hoạch cho các quy tắc rất
lỏng lẻo. HS nhanh chóng nắm bắt được các tình huống trong mỗi giờ học và nhận ra
những gì chúng sẽ được cho phép, những lỗi nào được bỏ qua. Một khi GV “lờ” đi những
sự quậy phá hoặc những nguyên tắc trong lớp học không đủ mạnh để chấn chỉnh, dập tắt
các trị nghịch ngợm thì rất khó để bắt đầu hay tiếp tục điều khiển lớp tốt hơn. Vì vậy ngay
từ đầu, GV phải đề ra nội quy rõ ràng và tn thủ nó.
2. Cơng bằng là chìa khố
HS hồn tồn có thể phân biệt điều gì là cơng bằng và điều gì thì khơng. Vì thế, GV phải
đối xử bình đẳng đối với tất cả HS nếu mong được HS tôn trọng.
3. Giải quyết những rắc rối với càng ít sự gián đoạn càng tốt
Nếu có một vài HS đang nói chuyện riêng và bạn đang đưa ra câu hỏi trong phần giới thiệu
bài mới, gọi một trong các HS đó đứng dậy trả lời câu hỏi của bạn để thu hút HS quay trở
lại bài học. Nếu bạn phải dừng mạch bài học để giải quyết rắc rối thì bạn đang "đánh cắp"
thời gian quý báu học tại lớp của những HS hiếu học.
4. Tránh các vụ gây lộn trong lớp học
Bất cứ khi nào có đánh nhau, cãi vã giận dữ trong lớp học thì sẽ có một người thắng và một
người thua. Dĩ nhiên với vai trò là một GV, bạn cần phải giữ trật tự và quy tắc trong lớp
học. Tuy nhiên, nên giải quyết những vấn đề vi phạm kỉ luật mang tính cá nhân riêng tư
(bên ngoài lớp học) tốt hơn là làm HS "mất mặt" trước bạn bè.
5. Ngừng sự phá rối với một chút hài hước
Đôi khi những tiếng cười lại giúp "kéo" mạch lớp học trở lại như cũ. Tuy nhiên, nhiều GV
nhầm lẫn giữa những câu hỏi hài hước với lời châm chọc. Trong khi sự hóm hỉnh có thể
nhanh chóng "hố giải" tình huống sư phạm thì lời mỉa mai có thể làm tổn thường mối
quan hệ của bạn với học trò tham gia vào. Hãy dùng việc đánh giá tối ưu nhất nhưng hãy
nhận ra rằng có những điều học trò này nghĩ là trò vui, học trò kia lại nhận thấy bị xúc
phạm.
6. Giữ niềm tin tưởng lớn trong lớp
Hãy tin tưởng rằng HS là những trẻ ngoan ngỗn, chứ khơng phải là quậy phá. Tăng cường
điều đó thơng qua cách bạn nói với học trị. Khi bạn bắt đầu một ngày học mới, bạn hãy
nói những mong muốn của bạn với học trò.
7. Kế hoạch dự trù
Giáo viên nên tránh thời gian "chết" trong giờ học. Nếu trong thời gian rảnh rỗi đó, bạn
cho phép học sinh nói và nói mỗi ngày, tự bạn tạo cho các em một thói quen xấu - nói
chuyện. Để tránh điều này, hãy lên kế hoạch dự trù, đưa thêm các hoạt động vào phần cuối
của giáo án.
8. Luôn luôn nhất quán
Một trong những điều tệ nhất mà người giáo viên mắc phải là không nhất quán trong việc
thực thi nội quy lớp học. Nếu một ngày bạn "lơ" đi một trò quậy phá trong lớp, một thái độ
học tập thiếu nghiêm túc, và ngày hôm sau bạn chì chiết một HS vì một lỗi nhỏ, HS của
bạn sẽ nhanh chóng mất đi sự kính trọng đối với bạn.
9. Hãy đặt ra các nội quy có thể hiểu được
Bạn cần chọn ra nguyên tắc của bạn. Bạn cũng cần làm cho các nguyên tắc thật rõ ràng. HS
cần hiểu cái gì được và cái gì khơng được chấp nhận. Hơn nữa, bạn nên lường trước hậu
quả nếu bạn phá bỏ nguyên tắc.
10. Bắt đầu mỗi ngày học sảng khoái
Bạn nên bắt đầu buổi dạy mỗi ngày với sự tin tưởng HS sẽ ngoan. Khơng nên có định kiến
rằng HS này luôn quậy phá giờ học hàng ngày trong tuần, thì hơm nay em lại sẽ nghịch
ngợm. Do đó, bạn sẽ khơng đối xử với HS ấy một cách khác biệt làm em đó gây mất trật tự
thêm.
Kinh nghiệm của giáo viên