Giớithiệu



Cuốn“MụcTiêu”muốnnóivềkhoahọcvàgiáodục.Haitừkhoahọcvà
giáodụcđãbịlạmdụngtớimứcmànghĩagốcbanđầucủachúngđãmờnhạt
trong màn sương sùng kính và bí ẩn. Đối với rất nhiều nhà khoa học đáng
kính,khoahọckhơngphảilàthuộcvềnhữngbímậtcủatựnhiênhoặcthậm
chí về những chân lý. Khoa học chỉ đơn giản là phương pháp chúng ta sử
dụngđểthửnghiệmvàđưaramộtsốtốithiểunhữnggiảthuyếtcóthểgiải
thích sự tồn tại của nhiều hiện tượng trong tự nhiên, bằng một lối suy luận
logicvàrõràng.
ĐịnhluậtBảotồnNănglượngcủavậtlýhọckhơngphảilàchânlý.Nó
chỉlàmộtgiảthuyếtcógiátrịtrongviệcgiảithíchmộtloạtcáchiệntượngtự
nhiên.Mộtgiảthuyếtnhưvậycóthểkhơngbaogiờđượcchứngminh,bởivì
cóvơsốhiệntượngcóthểchứngtỏđượcsựápdụngphổqtcủanó.Mặt
khác,nócóthểbịbácbỏbởichỉmộthiệntượngkhơngthểgiảithíchđược.
Sựbácbỏnàykhơnglàmmấtđigiátrịcủagiảthuyết.Nóchỉnhấnmạnhsự
cầnthiếthoặcthậmchísựtồntạicủamộtgiảthuyếtkháccógiátrịhơn.Đó
chínhlàtrườnghợpcủagiảthuyếtvềbảotồnnăngluợngđãbịthaythếbởi
một định đề có giá trị hơn, có tính tổng qt hơn của Einstein về bảo tồn
nănglượngvàkhốilượng.Cũngnhưgiảthuyếtmànóthaythế,đếnlượtgiả
thuyếtcủaEinsteincũngkhơngphảilàchânlý.
Khơnghiểuvìlẽgì,chúngtađãlàmhẹpcáiýnghĩacủatừkhoahọctrong
một nhóm được lựa chọn và có giới hạn về các hiện tượng của tự nhiên.
Chúngtađềcậpđếnkhoahọcchỉkhinóivềvậtlý,hốhọc,hoặcsinhhọc.
Chúngtacũngnênthừanhậnlàcịncóngànhnày,nhưcáchiệntượngchúng
tagặptrongcáctổchức,đặcbiệtlàcáctổchứccơngnghiệp.Nếunhữnghiện
tượngnàykhơngphảilàhiệntượngtựnhiên,thìchúnglàgì?Liệuchúngta
cómuốncoinhữnggìchúngtanhìnthấytrongcáctổchứclàthuộcphạmtrù

hưảochứkhơngphảilàthựctếkhơng?
Cuốnsáchnàylàmộtnỗlựcnhằmchỉrarằngchúngtacóthểđưarachỉ
mộtsốrấtítcácgiảđịnhvàsửdụngchúngđểgiảithíchđượcrấtnhiềucác
hiệntượngcơngnghiệp.Cácđộcgiảcóthểđánhgiáliệucáchsuyluậnlogic
củacuốnsáchnàytừcácgiảđịnhcủanóđếncáchiệntượngmàchúngtathấy
hàngngàytrongnhàmáycủamìnhcóđủchặtchẽđểcóthểcoichúnglàtri
thứcthơngthườngkhơng?Trithứcthơngthườngkhơnghềtầmthườngmàlà
lời tán dương hay nhất chúng ta dành cho một chuỗi những kết luận logic.
Nếucácbạnlàmđượcnhưvậylàvềcơbảncácbạnđãmangđượckhoahọc


rakhỏicáithápngàhọcthuậtcủanóđểđặtnóvàođúngvịtrí,mộtchỗmà
mọingườitrongchúngtacóthểtiếpcậnvàlàmchonócóthểứngdụngđối
vớinhữnggìđangxảyraquanhta.
Vớicuốnsáchnày,điềumàtácgiảmuốnchứngminhlàkhơngcầncómột
nănglựctrítuệkhácthườngmớicóthểxâydựngđượcmộtkhoahọcmới,
hoặc phát triển những gì đang có sẵn. Điều cốt yếu chỉ là sự dũng cảm đối
mặtvớinhữngmâuthuẫnvàkhơngnétránhnódù“từtrướcđếnnayvẫnln
làmthế”.Cuốnsáchnàycũngnóilênmộtcâuchuyệnbấthồcủacuộcsống
giađình,màkhơngxalạlắmđốivớimộtnhàquảnlýqgắnbóvớicơng
việc của mình. Cuốn sách nhấn mạnh một thực tế là chúng ta có khuynh
hướnglàmchonhiềuhiệntượngtựnhiênchẳngliênquangìđếnkhoahọc.


-“Bấtcứainếucoimìnhlànhàquảnlýhãynhanhchânlênđểcóđược
cuốnsáchnàyvàhãyđọcnóđừngchậmtrễ.Nếubạnchỉđơngiảnởcươngvị
phảiđọcnó,thìsựtiếnbướccủabạntrênconđườngtớiđỉnhcaocóthểsẽđột
ngột lao nhanh về trước… đó là những điều ở một trong những cuốn sách
quảntrịxuấtsắcnhấtmàtơitừngbiết”-PunchMagazine.
-“HệthốngcủaGoldrattvềcơbảnbuộcnhữngnhàquảnlýsảnxuấtvà

nhữngcơngnhânphảiphốihợpchặtchẽtrongcơngviệc…vớimộtngun
tắcchủđạotrongđầulà:cáccổchai…lànhữngngunnhânchínhlàmhạn
chếđiềukiệnsảnxuất”-BusinessWeek.
-“Lýthuyếtnàyđãcungcấpmộtgiảiphápthuyếtphụcđốivớicácnhà
máyđangvậtlộnvớisảnxuấttrìtrệvàsảnlượngthấp”-HarvardBusiness
Review.


1



Lúcđếncổngnhàmáy,mớicó7giờ30sáng,thếmàtơiđãnhìnthấychiếc
Mercedesđỏthẫm.Nóđậubêncạnhkhuxưởng,kềvớivănphịng.Chẳngnói
làmgì,nếunókhơngđỗởchỗcủatơi.CịnaikhácngồiBillPeachđây?Vào
giờnày,bãiđỗxethườngvẫntrốngtrơn.Hơnnữa,cịncóchỗđềbiểnrấtrõ
“Dànhriêngchokhách”cơmà.Khơng,Billcứphảiđỗởchỗcótêncủatơi.
Billvẫnhaymuốnngầmthểhiệnnhưvậy.Tốtthơi,anhtalàphóchủtịchchi
nhánh, cịn tơi chỉ là một viên giám đốc nhà máy. Anh ta có thể đỗ chiếc
Mercedeschếttiệtấyởbấtcứchỗnàoanhtamuốnchứsao.
Tơi đỗ chiếc Buick bên cạnh, nơi dành cho “Kiểm sốt viên”. Khi vịng
quanhìncáibiểnsố,tơicàngchắcđólàxecủaBill,bởivìcáibiểnsốcócái
số“1”.Cũngphảithơi,tấtcảchúngtơiđềubiết,Billlnlnphấnđấucho
vịtríđó.AnhtamuốnngồiởcáighếGiámđốcđiềuhành.Nhưngngaycảtơi
cũng cịn mơ ước cái chỗ đó cơ mà. Nghĩ mà ngán ngẩm vì cơ hội có thể
chẳngbaogiờđếnvớitơi.
Tơi cứ đưa chân tới cửa văn phịng. Máu như đang sơi lên. Tơi tự hỏi
khơngbiếtBillđanglàmcáikhỉgiógìởđâykhơngbiết.Sángnaychắcchẳng
làmănđượcgìnữa.Tơilnđếnsớmđểkịplàmtấtcảnhữngviệc,màtrong
ngày chẳng có lúc nào để làm. Vì khi đó chưa phải trả lời điện thoại, chưa

phảithamgiacáccuộchọp,hoặcđầuócchưabịbốclửalên.Nhưnghơmnay
thìthơirồi.
“ƠngRogo!”Tơinghecótiếngaiđanggọi.
Tơisữnglạikhithấybốnngườichợtxuấthiệnraởcửa,bêncạnhnhàmáy.
TơinhìnthấyDempsey,giámsátca;Martinez,uỷviêncơngđồn;Ray,đốc
cơng trung tâm gia công; và một công nhân nữa. Tất cả bọn họ như đang
tranhnhaunói.Dempseybảolàchúngtơiđangcóchuyệnrắcrối.Martinez
kêulàsẽcóbãicơngbấtngờ.Taythợthìnóicáigìđóvềchuyệnnhiễusự.
Raythìgàolênrằngchẳngthểnàohồnthànhđượccáiviệcchếttiệtấyvì
khơngcóđủlinhkiện.Độtnhiêntơibịkẹtvàogiữacáimớbịngbongnày.
Tơinhìnhọvàhọlạinhìntơi.Tơivẫncịnchưakịpcótáchcàphêsángnữa
chứ.
Cuốicùng,saukhibảomọingườibìnhtĩnhvàkểlạicặnkẽcâuchuyệnđã
xảy ra, tơi mới biết rằng Peach đã có mặt cả giờ trước đây rồi. Anh ta vào
trong nhà máy và yêu cầu chỉ cho xem đơn hàng số 41427. Thật xúi quẩy,
khơngcóaibiếtcả.ThếlàPeachlàmmọingườichạynáoloạnlênđểtìmra


câutrảlời.Cuốicùngmớitérađólàmộtcáihợpđồngkhálớnvàđãbịchậm
sovớithờigiancầngiaohàng.Nhưngcócáigìtrongnhàmáynàymàkhơng
bịchậmđâu.Chỉquansáttơicóthểnóirằngcóbốnloạiưutiêntiếnđộđối
vớicácđơnhàng:Gấp…Rất-Gấp…Khẩn-Cấp…vàNgay-Lập-Tức!Chuyện
vượttiếnđộnghethậtxalạđốivớichúngtơi.
Ngaykhipháthiệnrađơnhàng41427chưathểgiaođược,Peachbắtđầu
đứngragiảiquyết.Anhtalalốimọingười,qttháoralệnhchoDempsey.
Cuốicùngcáclinhkiệncầnthiếtcũngđượclơiracảđống,nhưnglạichẳng
thểlắprápđượcvớinhau.Cómộtchitiếtcủamộtcụmlắpnàođấycịnthiếu;
nócịnphảiquamộtvàinguncơngnữa.Nếuthiếulinhkiệnthìkhơngthể
lắpráp,màchưalắprápthìđươngnhiênchẳngthểgiaohàng.
Mọingườipháthiệnracáichitiếtcịnthiếuấyđangchờđếnlượtgiacơng

[1]
ởmộtmáyNC .Nhưngkhitìmđếnnơithìthấynhữngthợhiệuchỉnhđang
điềuchỉnhmáychomộtcơngviệcNgay-Lập-Tứcnàođócủamộtsảnphẩm
khác,chứkhơngphảiđểgiacơngcáichitiếtcịnthiếukia.
Peachchẳngcầnđếmxỉagìđếnnhữngviệckhác.Điềuquantâmcủaanh
talúcnàylàphảihồnthành41427.Vìthế,anhtađãbảoDempseychỉthị
chođốccơngRayucầungườithợcơkhíqnnhữngcáiKhẩn-Cấpvớvẩn
ấyđimàtậptrunglàmnhữnglinhkiệnthiếucủa41427.Ngườithợcảlầnlượt
nhìnRay,Dempsey,Peach,rồinémcáicờlêxuốngđấtvàlẩmbẩmbảohọlà
lũđiên.Anhtavàngườigiúpviệcđãphảimấtmộttiếngrưỡiđồnghồhiệu
chỉnh máy, để gia cơng cái chi tiết mà mọi người đang dài cổ chờ đợi. Giờ
đâyhọlạibảochưacầnvàbắtgiacơngmộtcáikhác.Quỷthamabắtbọnhọ
đi!
Peach,lnnhưmộtchínhkhách,bỏquagiámsátcavàđốccơng,bảotay
thợcảrằnganhtasẽbịsathảinếukhơngchịulàmtheo.Thếlàlờiquatiếng
lại.Ngườithợdoạbỏkhơnglàmvàđạidiệncơngđồnxuấthiện.Mọingười
nhưhốrồ,chẳngailàmviệccả.Rốtcuộclàbâygiờcảbốnngườiđangnhao
nhaochàođóntơilúcđầugiờnhưthếnàyđây.
“ThếBillPeachđangởđâu?”Tơihỏi.
“Ơngtađangtrongvănphịngcủaanh,”Dempseynói.
“Được,anhcóthểtớibảoanhtalàlátnữatơisẽvàogặpđượckhơng,”tơi
đềnghị.
Dempsey với vẻ biết ơn, vội vã đi về phía cửa văn phịng. Tôi quay lại
Martinez và tay thợ, người mà tôi mới biết là thợ cơ khí. Tơi bảo họ rằng,
quanđiểmcủatơilàsẽchẳngcóchuyệnđuổiviệchoặcđìnhchỉnàocả-tất
cảchỉlàhiểulầmthơi.Martinezkhơnghẳnđãhàilịng,cịntaythợcơkhí


dườngnhưmuốnPeachphảixinlỗi.Tơikhơngmuốnnóigìthêm.Tơihiểu
Martinezvớithẩmquyềncủamìnhkhơngthểkêugọiđìnhcơng.Vìthếtơi

nóinếucơngđồnmuốncóphảnứng,được,tơisẽsẵnlịngnóichuyệnvới
MikeO’Donnell,chủtịchcơngđồnvàocuốigiờhơmnayvàchúngtơisẽ
giảiquyếtổnthoảmọithứmộtcáchnhanhnhất.Cuốicùng,Martinezcũng
nhận thấy chẳng thể làm gì khác trước khi nói chuyện với O’Donnell, nên
chấpnhậncùngvớingườithợquaylạixưởng.
“Thơi,bảomọingườiquaylạilàmviệcđi,”tơibảoRay.
“Được,nhưngmàsẽlàmcáigìđây?”Rayhỏi.“Làmcáichúngtađãđiều
chỉnhmáysẵnsàng,haylàcáiơngPeachmuốn?”
“LàmnhưPeachucầu,”tơibảoanhta.
“Được,nhưngnhưthếthìphícơngđãhiệuchỉnhmáy,”Raynói.
“Thìđãsao,”tơinói.“Ray,tơicịnchưabiếttìnhhìnhthếnào.NhưngBill
cómặtởđây,thìchắcphảicógìđókhẩncấplắm,phảikhơng?”
“Vâng, chắc như vậy,” Ray nói. “Nhưng tơi muốn biết phải làm gì bây
giờ.”
“Thơi được, tơi biết anh đang bị rơi vào tình huống khó xử,” tơi nói, cố
gắng động viên anh ta. “Bây giờ phải nhanh chóng hiệu chỉnh máy để làm
ngaycáichitiếtđóđi.”
“Được,”anhtanói.
Dempseyvừatừvănphịngcủatơira,đingangquachỗtơiđểvềxưởng.
Anhtacóvẻnhưmuốnvộivàngthốtrakhỏichỗđó.Hấtđầuvềphíatơi,
anhtahơinhếchmiệng,“Chúcmaymắn.”
Cửavàovănphịngđangmở.Tơibướcvào.BillPeachđangngồisaubàn
củatơi.Anhtangườiđậm,ngựctrịn,tócdàymàuxámkimloạivớicặpmắt
rấttươngxứng.Khitơiđặtcáicặptàiliệuxuống,cáicặpmắtấynhưdánvào
tơivớiýmuốnnóiĐâylàviệccủaanhđấy,Rogo.
“Ơ,Bill,cóchuyệngìxảyravậy?”
“Cóchuyệncầnnóiđây.Anhngồixuống.”
“Tơiđangđịnhngồi,nhưnganhđangngồighếcủatơi.”
Cólẽtơikhơngnênnóiracâuđấymớiphải.
“Anhmuốnbiếttạisaotơilạiđếnđâychứgì?Đểtránhchoanhkhỏibịlột

dađấy.”
“Quanhữnggìtơivừathấy,thìviệcanhđếnđâychỉlàmhỏngnhữngquan
hệlaođộngcủatơithìcó.”


Anhtanhìnthẳngvàotơivànói,“Nếuanhkhơnglàmxongđượcmộtsố
việc đang cần, anh chẳng cịn cơng nhân để mà phải lo đâu. Bởi vì anh sẽ
khơng cịn nhà máy nữa. Anh có thể sẽ chẳng cịn cơng việc để mà phải lo
lắng,Rogo.”
“Thơi được, hượm đã, anh cứ bình tĩnh,” tơi nói. “Bây giờ chúng ta hãy
xem.Cáiđơnhàngđócóchuyệngìvậy?”
Bill bảo tơi rằng vào lúc 10 giờ đêm hôm qua anh ta nhận được một cú
điện thoại của ông bạn già Bucky Burnside, chủ tịch của một trong những
cơngtykháchhànglớnnhấtcủaUniCo,gọivềnhàriêng.Dườngnhươngta
biếtrõlàđơnhàngcủaơngta(41427)đãchậmmấtbảytuầnrồi.Ơngtađãxỉ
vảPeachcảgiờđồnghồ.Buckycóvẻnhưđãmạohiểmkhiđặthàng,trong
khimọingườibảoơngtanêntìmđếnmộttrongnhữngcơngtyđốithủcủa
chúngtơi.Ơngtavừamớicómộtbữaăntốivớimộtvàikháchhàngvàhọđã
trúttứcgiậnlênđầuơngtavìđơnhàngbịchậm,màlỗilàdochúngtơigây
nên.VìthếmàBuckymớiđiênlên(cólẽcũngcóuốngmộtchút).Peachchỉ
cóthểlàmơnggiàngigiậnbằngcáchhứalàtựmìnhsẽgiảiquyếtvàđảm
bảorằngcuốingàyhơmnaysẽgiaođượchàng,dùcóphảidờinúichăngnữa.
TơicốgắngbảoPeachrằng,vâng,lỗicủachúngtơiđãqrõkhiđểđơn
hàngbịtrượttiếnđộnhưvậy,bảnthântơisẽchúýđếnnó,nhưngchảlẽvì
thếmàanhtaphảiđếnđâysángsớmvàdừngcảnhàmáycủatơilạisao?
Anhtahỏivặnlạitơilàđãởđâutốiqua,vìanhtacốgắnggọiđiệnthoại
vềnhàchotơimàkhơngđược?Tronghồncảnhnày,tơikhơngthểbảoanhta
rằngtơicócuộcsốngriêngcủamình.Tơikhơngthểnóivớianhtarằng,hai
lầnchngđiệnthoạireo,tơicứmặckệ,bởivìtơiđangcãinhauvớivợ,về
mộtchuyệnkhávớvẩnlàtơiđãítquantâmđếncơấy.Khiđiệnthoạikêulần

thứba,tơicũngkhơngtrảlờivìkhiđóchúngtơiđanglàmlành.
Vìvậy,tơinóidốiPeachrằngtơivềnhàmuộn.Anhtakhơngcănvặn,mà
hỏitạisaotơikhơngbiếtnhữnggìđangdiễnratrongnhàmáy.Anhtaphát
ốmlênkhicứphảinghenhữnglờiphànnànvềgiaohàngchậm.Tạisaotơi
khơnglàmđượccơchứ?
“Có một điều tơi biết,” tơi nói, “là sau lần giãn thợ thứ hai mà anh bắt
chúngtơiphảithựchiệnbathángtrướcđây,cùngvớilệnhcắtgiảmhaimươi
phầntrăm,chúngtơiphảimaymắnlắmmớicóthểgiaohàngđúnghạn.”
“Al,”anhtanóikhẽ,“hãylàmcáisảnphẩmđángnguyềnrủaấyđi.Anh
nghethấytơinóichứ?”
“Vậythìhãychotơinhânlựctơicần!”
“Anhđãcóđủngườirồi!VìChúa,hãyxemlạinăngsuấtcủacácanh!Anh


cịncóthểcảithiệnđượcmà.Al,đừngcóđếnkêuvớitơirằnganhkhơngđủ
người,chừngnàoanhchưasửdụngcóhiệuquảsốngườimàanhcó.”
TơiđịnhnóinữathìPeachđưataychemiệngtơilại.Anhtađứnglênrồiđi
raphíacửa.Ơi,khỉthật,tơinghĩ.
Anhtaquaylạivàbảotơi,“Ngồixuống.”
Tơi đã đứng suốt từ lúc nãy. Tơi ngồi xuống một trong những chiếc ghế
phíatrướcbàn,nơithườngdànhchokhách.Peachquaylạiphíasaubàn.
“Nào,Al,tranhluậnchỉphíthờigian.Cáibáocáohoạtđộnggầnđâycủa
anhđãnóilêntấtcả.”
“Đồng ý, anh đúng. Vấn đề là làm sao cho đơn hàng của ngài Burnside
hồnthànhchứgì.”
Peachnhưbậtdậy.“Vớvẩn,vấnđềkhơngphảilàcáiđơnhàngấy!Nóchỉ
làmộthiệntượngcủacáivấnđềđangcóởđây.Anhnghĩrằngtơiđếnđâychỉ
đểgiảiquyếtmộtđơnhàngchậmư?Anhnghĩtơikhơngcóviệcđểlàmà?
Tơiđếnđâyđểchâmngọnlửadướimơnganhvànhữngngườikháctrongcái
nhàmáynày.Khơngchỉlàvấnđềđápứngkháchhàngđâu,nhàmáycủaanh

đangthualỗ.”
Anhtangừnglạimộtlát,nhưthểđểchothậtthấm.Rồi-bùm-anhtađấm
nắmtayxuốngbànvàchỉngóntayvàotơi.
“Nếuanhkhơngthểhồnthànhcácđơnhàng,thìtơisẽchỉchoanhbiết
phảilàmnhưthếnào.Cịnnếuanhvẫnkhơngthểlàmđược,thìtơisẽkhơng
cịnchịunổianhnữahoặclàcáinhàmáynày.”
“Hãychờmộtchút,Bill…”
“Khơngcóđâu!”anhtagầmlên.“Tơikhơngcóthờigianchonhữnglời
bàochữanữa.Tơikhơngcầnnhữnglờigiảithích.Tơicầnkếtquả.Tơicần
giaohàng.Tơicầnlợinhuận!”
“Vâng,tơibiết,Bill.”
“Nhưng anh còn chưa biết là cái chi nhánh này đang đối mặt với những
thualỗtồitệnhấttronglịchsửcủamình.Chúngtađangrơixuốngmộtcáihố
sâuđếnnỗicóthểkhơngbaogiờlênkhỏiđược,cịnnhàmáycủaanhlàcái
mỏneogiữchúngtaởdướiđấy.”
Tơicảmthấynhưmuốnđứthơi.Tơihỏivớigiọngmệtmỏi,“Thơiđược,
anhmuốntơiphảilàmgì?Tơiđãởđâysáutháng.Tơithừanhậnlàtìnhhình
đãxấuđimàlẽraphảitốtlênmớiphải.Nhưngtơiđanglàmnhữngđiềutốt
nhấtmàtơicóthểlàm.”
“Nếuanhmuốnbiếtmấuchốtcủavấnđề,Al,thìđólà:Anhcóbathángđể


xoaychuyểncáinhàmáynày.”
“Thếgiảsửkhơngthểthựchiệnđượctrongthờigianđóthìsao?”
“Thìtơisẽđếngặphộiđồngquảntrịđểđềnghịđóngcửanó.”
Tơingồilặngthinh.Quảlàtồitệhơnmọithứtơihìnhdungsẽphảinghe
sángnay.Tơikhơngnghĩnólạiđếnmứcnhưvậy.Tơinhìnđămđămrangồi
cửa sổ. Bãi đỗ đã đầy xe của những người đi làm ca một. Khi tơi quay lại,
Peachđãđứnglênvàđivịngquabàn.Anhtangồixuốngcáighếcạnhtơivà
nghiêngngườivềphíatrước.Bâygiờchắclàmộtlờiđộngviên,anủi.

“Al, tơi biết rằng thực trạng nhà máy mà anh thừa hưởng không phải là
thuậnlợi.Tơigiaochoanhvìtơinghĩanhcóthểbiếncáinhàmáynàytừchỗ
thualỗđến…ừ,ítnhấtcũngphảithànhcơngchútít.Vàtơivẫncịnnghĩnhư
vậy.Nếuanhmuốnthànhcơngởcơngtynày,anhphảiđưarakếtquả.”
“Nhưngtơicầnthờigian,Bill.”
“Xin lỗi, anh chỉ có ba tháng. Nhưng nếu mọi việc tồi tệ hơn, tơi có thể
chẳngchoanhđếnchừngấyđâu.”
Billliếcnhìnđồnghồvàđứngdậy,kếtthúccuộcnóichuyện,“Nếuđibây
giờ,thìtơichỉnhỡcuộchọpđầutiênthơi.”
Tơiđứngdậy.Anhtađiracửa,xoaytaynắm,quaylạinóivànherăngra
cười,“Tơiđãgiúpanhđávàomấyconlừaởxungquanhđây,hơmnayanhsẽ
giaohàngchoBucky,khơngcóvấnđềgìchứ?”
“Chúngtơisẽgiao,Bill.”
“Tốt,”anhtanháymắtvàmởcửađira.
Một phút sau, tơi nhìn qua cửa sổ và thấy chiếc Mercedes chạy ra ngồi
cổng.
Batháng.Đólàtấtcảnhữnggìtơicóthểnghĩtới.
Tơikhơngnhớđãrờicửasổlúcnào.Khơngbiếtthờigianđãtrơiquabao
lâu.Tơichợtnhậnramìnhđangngồibênbànvànhìntrừngtrừngvàokhoảng
khơng.Tơitựnhủ,tốthơnlàtựmìnhđixemđãxảyrachuyệngìtrongnhà
máy.Tơilạicáigiátreo,lấycáimũcứngvàcặpkínhantồn,rồiđira.
Tơibảocơthưkí,“Fran,tơiđixuốngxưởngmộtlát.”
Franngướcmắtkhỏiláthưđangđánhmáydởvàmỉmcười.
“Vâng,”cơtanói.“Nhântiện,xinhỏicóphảixecủaơngPeachđỗởchỗ
củaơngsángnaykhơng?”
“Phải,đúngđấy.”


“Cáixeđẹpq,”cơtacười.“Khinhìnthấy,tơicứngỡlàxecủaơng.”
Tơicười.Cơtacịnhỏitiếp,“Khơngbiếtcáixeđógiábaonhiêunhỉ?”

“Tơikhơngbiếtđíchxác,nhưngchắckhoảngbamươingànđơla,”tơibảo
cơta.
Frannínthở.“Chắcơngnóiđùa!Đắtđếnthếư?Tơichẳngbaogiờnghĩ
mộtchiếcxelạicóthểđắtnhưvậy.BaogiờtơicóthểđổicáixeChevettecủa
mìnhlấymộtcáinhưthếnhỉ.”
Cơtacườivàquaylạicơngviệcđánhmáy.
Fran là một người phụ nữ tầm tầm. Cơ ta bao nhiêu tuổi nhỉ? Có lẽ hơn
bốn mươi một chút, tơi đốn thế, cơ ta có hai con đang tuổi học sinh, cần
được hỗ trợ. Chồng cũ của cô là một gã nghiện rượu. Họ li dị nhau đã khá
lâu…sauđấy,cơtachẳngmuốndínhdángđếnđànơngnữa.Franđãkểhết
chotơinghe,ngaytrongngàylàmviệcthứhaicủatơiởnhàmáy.Tơimếncơ
ta.Tơicũnghàilịngvớicơngviệccơtalàm.Chúngtơitrảlươngchocơta
khakhá…ítnhấtlàlúcnày.Dùsaocũngcịnbathángnữa.
Đivàotrongnhàmáycũnggiốngnhưdấnthânvàochốnmàquỷsatăng
và thiên thần hơn phối để làm ra cái gì đó như thứ ma thuật màu xám. Tơi
lncảmthấynhưvậy.Tấtcảnhữngthứxungquanhđềuthuộcvềtrầngian
màsaokìlạ.Tơilncảmthấycácnhàmáychếtạođầyhấpdẫn-dùchỉở
mứcđộquansát.Nhưnghầuhếtnhữngngườikháclạikhơngcảmthấythế.
Đi qua cái cánh cửa ngăn cách khu văn phòng với xưởng, thế giới đột
nhiên thay đổi. Một hệ thống đèn treo trên các vì kèo, toả ra một sắc màu
vàngcamấmáp.Mộtcáigiálớn,nhiềutầng,chấtđầynhữngkệxếptừsàn
lên đến tận nóc nhà. Trên các kệ đó là những thùng gỗ hoặc hộp các tơng
chứađầynhữngchitiếtvàvậttưđểsảnxuất.Mộtngườicơngnhânđangngồi
trongcabincủamộtcáicẩunângchạydọctheođườngraytrêntrần,lenlỏi
trongmộtlốiđichậthẹpgiữahaidãykệ.Trênsànmộtcuộnthéptrắngđang
dẫnvàomộtchiếcmáymàcứsauvàigiâylạikêulên“Ca-trắc,ca-trắc.”
Rất nhiều máy móc. Các phân xưởng rộng mênh mơng, tới hàng hecta,
chứađầythiếtbị.Chúngđượclắpđặtthànhtừngkhối,ởgiữalàlốiđi.Hầu
hếtcácmáyđềusơnđơnmàu-màuvàngcam,tía,vàng,hoặcxanhdatrời.
Mộtvàichiếcmáymớihơncómànhìnhhiểnthịsốvớinhữngconsốánhlên

màu hồng ngọc. Ngồi ra, cịn có những cái tay máy thực hiện những cơng
việcđãđượclậptrìnhsẵn.
Đâyđócónhữngngườicơngnhânẩnhiệngiữanhữngmáymóc.Họnhìn
lênkhithấytơiđiqua.Mộtvàingườivẫytaychào,tơicũngchàolại.Mộtcái
xeđiệnkêurinrítđingangqua,điềukhiểnlàmộttaytobéo.Nhữngngười


phụnữlàmviệcbênnhữngchiếcbàndàivớinhữngcuộndâyđiệnđầymàu
sắc.Mộttaycơngnhântrongbộquầnáobảohộnhemnhuốckhơngrõhình
thùđangsửalạicáimặtnạđểhànhồquang.Đằngsauơkính,mộtngườiphụ
nữtócđỏdángđẫyđàđangmổvàobànphímcủacáimáytínhcómànhình
màuhổphách.
Hồ trong khung cảnh đó là những âm thanh ầm ĩ, tiếng quạt kêu, tiếng
độngcơ,tiếngùùcủacácquạtthơnggió-tấtcảhồquyệnlạinhưtiếngthở
phìphịkhơngdứt.Thỉnhthoảnglạicómộttiếng“bùm”khơngbiếttừđâuđó
đưalại.Cótiếngchngcảnhbáotừphíasaucủamộtcáicầutrụcđangchạy
rầmrầmtrênđườngrayphíatrênđầu.Tiếngrơleláchcách.Tiếngcịitầm
vang lên. Từ hệ thống loa một cái giọng như từ hư khơng, như tiếng của
Chúa,cứồộ,chẳngrõnóigì,trùmlênmọiâmthanhkhác.
Ngaygiữamớâmthanhhỗnđộnấytơivẫnnghethấymộttiếnghtgió.
QuaylạitơibắtgặpcáidángkhơnglẫnvàođâuđượccủaBobDonovanđang
điđến.Cịncáchmộtđoạnmàtrơnganhtacứsừngsữngnhưmộtngọnnúi,
caogầnhaimét.Anhtanặnghơntrămkí,vớicáibụngbiabựvàchẳngthểlà
mộtgãbảnhtrainhấtthếgiớiđược…Tơinghĩ,thợcắttóccủaanhtachắc
được dạy nghề ở thuỷ quân lục chiến. Anh ta chẳng nói về thị hiếu thực;
nhưngtơingờrằngđólàđiểmkiêuhãnhcủaanhta.Nhưngdùcómộtvàigóc
cạnh xù xì mà anh ta che chắn cẩn thận, thì Bob vẫn là một anh chàng tốt.
Anhtalàmquảnlýsảnxuấtởđâyđãchínnăm.Nếucầnlàmcáigìđó,thìchỉ
cần nói với Bob và nếu việc đó có thể làm được thì chắc chắn nó sẽ hồn
thànhtrướckhianhnhắclạilầnhai.

Khigiápmặtnhau,tơinhậnraanhtachẳngvuilắm.Cólẽcũnggiốngnhư
tơi.
“Xinchào,”Boblêntiếng.
“Chắc có gì khơng ổn phải khơng. Anh có biết về ơng khách sáng nay
chứ?”
“Có,cảnhàmáyđềubiết.”
“Thếthìchắcanhđãbiếtvềucầugiaokhẩncấpcủahợpđồng41427?”
Bob bắt đầu đỏ mặt tía tai. “Chính vì thế mà tơi cần nói chuyện với anh
đấy.”
“Tạisao?Cóchuyệngì?”
“Tơikhơngbiếtngườitađãnóivớianhchưa,nhưngTony,taythợcơkhí
bịPeachqttháođãbỏđisángnayrồi.”
“Bựcmình,”tơilầmbầm.


“Tơi phải nói với anh rằng kiếm được những tay như thế khơng phải dễ
đâu.Sẽkhómàtuyểnđượcngườithaythế.”
“Cóthểkêuanhtalạiđượckhơng?”
“Ơi,nhưngmàcóthểchúngtakhơngmuốnanhtaquaylạinữa.Trướckhi
đi,anhtađãhiệuchỉnhmáytheoucầucủaRayvàđểmáychạytựđộng.
Nhưngvìanhtađãkhơngxiếtchặthaitrongsốcácconốcđiềuchỉnh.Chúng
tơiđãnhặtđượcmộtsốdụngcụvươngvãikhắpnơi.”
“Thếbaonhiêuchitiếtbịhỏng?”
“Khơngnhiều.Nómớichỉchạymộtlátthơi.”
“Thếvẫncịnđủđểchođơnhàngđóchứ?”
“Tơiphảikiểmtrađã.Nhưngvấnđềlàcáimáyđãlănrachếtvànócóthể
phảinằmđấythêmmộtthờigiannữa.”
“Cáimáynàovậy?”
“NCX10.”
Tơi nhắm mắt lại. Một cảm giác ớn lạnh xương sống, cồn cào gan ruột.

Loại máy đó chỉ có một chiếc duy nhất. Tơi hỏi Bob xem nó hỏng như thế
nào.Anhtanói,“Tơikhơngbiết.Ngườitađãtháocáichitiếtbịvỡtốcra.
Chúngtơiđangkhẩncấpliênlạcvớinhàchếtạo.”
Tơiđinhưchạy.Tơimuốnnhìntậnmắtxemnónhưthếnào.LạyChúa,
saomàrắcrốivậy.TơiliếcsangBobđangrảocẳngchạytheo.
“Anhcónghĩđólàvụpháhoạikhơng?”
Bobtỏvẻngạcnhiên.“Tơichẳngthểnóichắc.Tơinghĩanhtađãqbực
bộinênđầuócđểđiđâu,vìthếđãsơsuấtkhithaotác.”
Tơicảmthấymặtđangnónglên.TơiqbựcbộivớiBillPeachđếnnỗicứ
mườngtượngraviệcgọiđiệnqtvàolỗtaianhta.Lỗilàdochínhanhta!
TrongđầutơihiệnlêncáicảnhBillđangngồitrênghếcủatơivàbảotơilà
anhtasẽchỉchotơibiếtcáchhồnthànhcácđơnhàngnhưthếnào.Đúngrồi,
Bill.Bâygiờthìanhđangbảotơiphảilàmnhưthếnàorồi.


2



Cókìlạkhơngkhicócáicảmgiácthấythếgiớiriêngcủaanhđangsụp
xuốngtừngmảng,trongkhinhữngngườikhácbêncạnhthìcứchắcnhưbàn
thạch? Và anh khơng thể lí giải tạo sao họ khơng bị ảnh hưởng như anh.
Khoảng6giờ30,tơichuồnkhỏixưởngvàđivềnhàđểcóthểkiếmchútgìăn
tối.Khitơivừavàotớicửa,Julieđangxemtivingướclênnhìn.
“Ơianh,anhcóthíchtóccủaemnhưthếnàykhơng?”
Cơ ấy xoay đầu lại. Mái tóc nâu, dày, thẳng quen thuộc giờ đây là một
đống những lọn quăn tít. Nó cũng chẳng cịn là một màu nữa, mà có nhiều
chỗsánghơn.
“Trơngđẹpđấy,”tơiđápnhưcáimáy.
“Taythợlàmđầunóilànólàmmắtemnổihẳnlên,”cơấyđánhđơimidài

vềphíatơi.Đơimắtđẹp,màuxanh,mởto,chúngcầngìphải‘làmnổi’lên
nữachứ,nhưngtơibiếtlàmsaobâygiờ?
“Đẹp,”tơinói.
“Xì,trơnganhchẳngnhiệttìnhgìcả.”
“Xinlỗi,nhưnghơmnayanhxúiquẩyq.”
“Ơi,khổthânanh.Nhưngemcómộtýrấthay!Chúngmìnhđirangồiăn
tối,rồianhsẽqnhếtmọichuyệnthơimà.”
Tơilắcđầu.“Anhkhơngđiđược.Anhphảiănnhanhmộtchútgìđó,rồi
đếnnhàmáy.”
Julie đứng ngay dậy, hai tay chống nạnh. Tơi nhận thấy cơ ấy đang mặc
mộtbộđồmới.
“Anhkìcụcq!Nhấtlàemvừathốtkhỏibọntrẻnữachứ.”
“Julie,anhđanggặpmộtviệcrắcrối.Mộttrongnhữngcáimáyquantrọng
nhất của bọn anh đã lăn ra hỏng, trong khi lại phải làm gấp một đơn hàng.
Anhphảitrựctiếpgiảiquyếtnó.”
“Thơiđược.Nhưngchẳngcógìchoanhănđâu,vìemcứnghĩchúngmình
sẽđiăntiệm.Tốiqua,anhchẳngbảothếlàgì.”
Tơinhớlại.Đúngthế.Đólàmộttrongnhữnglờihứacủatơilúclàmlành
saukhicãinhau.
“Anhxinlỗi.Đểxem,cóthểchúngtasẽđichừngmộtgiờthơi.”


“Nhưngchínhanhđãnóilàchúngmìnhsẽrangồicảtối,đúngkhơng?
Thơiqnchuyệncủaanhđi,Al!”
“Hãy nghe anh, sáng nay Bill Peach bất chợt đến. Anh ta đã nói đến
chuyệnđóngcửanhàmáy.”
Vẻmặtcơấythayđổi.Hìnhnhưtươitỉnhhơn.
“Đóngcửanhàmáy…thựcthếkhơng?”
“Phải,nóđangtrởnêntồitệ.”
“Anhcóhỏianhtavềcơngviệcsắptớicủaanhsẽởchỗnàokhơng?”

Saumộtgiâynghihoặc,tơinói,“Khơng,anhkhơngnóivềcơngviệcsắp
tới.Cơngviệccủaanhlàởđây-tạithịtrấnnày,ởnhàmáynày.”
“Thế, nếu nhà máy đóng cửa, thì anh có nghĩ đến cái nơi mà anh sẽ tới
sốngkhơng?Cịnemthìcónghĩđấy.”
“Anhtachỉmớinóithếthơi.”
“Ơi!”
Tơicảmthấymìnhđangnhìnvợchằmchằm.“Emthựctâmmuốnđikhỏi
cáithịtrấnnàycàngsớmcàngtốtcóphảikhơng?”
“Đây khơng phải là nơi em sinh ra, Al. Em khơng có được cái tình cảm
nhưcủaanhđốivớinó.”
“Chúngtamớichỉởđâycósáuthángthơimà.”
“Thếchưađủsao?Mớichỉcósáuthángthơiư?Al,emkhơngcóbạnbèở
đây.Chẳngcóaingồianhđểmàtrịchuyện,cịnanhthìlnvắngnhà.Gia
đìnhanhrấttửtế,nhưngchỉcầnởmộtgiờvớimẹanhlàemđãphátđiênlên.
Sáuthángđốivớiemnhưhàngnămrồi.”
“Thế em muốn anh phải làm gì? Anh khơng xin đến đây. Cơng ty đã cử
anh.Đólàsốphận.”
“Sốphận.”
“Julie,anhkhơngcóthờigianđểlạitranhcãivớiemnữađâu.”
Cơấybắtđầukhóc.
“Thơi!Anhcứđilàmcáiviệccủaanhđi!Tơiởđâymộtmìnhvậy,”cơấy
mếumáo.“Cũnggiốngnhưmọitốivậythơi.”
“Saothế,Julie.”
Cuốicùngtơivịngtayơmlấyvợ.Chúngtơicứđứngvậymộtvàiphútvà
imlặng.SauđóJulienín,bướclùilạivàngướcnhìntơi.


“Emxinlỗi.Nếuanhphảiquaylạinhàmáy,thìtốtnhấtanhnênđiđi.”
“Tốimaimìnhsẽrangồiănđượckhơng?”tơigợiý.
Cơấygiơhaitaylên.“Được…lúcnàocũngđược.”

Tơixoayngườibướcđi,rồilạiquaylại.“Emổnrồichứ?”
“Khơngsao.Đểemtìmxemcócáigìăntrongtủlạnhkhơng.”
Lúcnàytơiđãqnphắtbữatốirồi.Tơinói,“Emđừnglo,anhsẽkiếm
chútgìtrênđườngđivậy.Tạmbiệtem.”
Khingồivàotrongxetơithấymìnhchẳngmuốnăngì.
*
KểtừngàytơiđếnBearington,Julielncảmthấykhókhăn.Cứmỗikhi
chúngtơinóichuyệnvềthịtrấnlàcơấylạiphànnànvàtơilạiphảitìmcách
tựvệ.
ĐúnglàtơisinhravàlớnlênởBearington,nêntơicảmthấyởđâylànhà
mình.Tơibiếttấtcảnhữngdãyphố.Tơibiếtchỗnàotốtnhấtđểđimuasắm,
quầybarnàonênvào,chỗnàokhơngnêntới,tấtcảmọichỗ.Cócáicảmgiác
chủnhân,nênởđâytơicónhiềucảmxúchơnsovớinhữngcáithịtrấnkhác
bênđườngcaotốc.Nơiđâylànhàcủatơisuốtmườitámnămtrời.
Nhưng tơi khơng q ảo tưởng về nó. Bearington là một thị trấn cơng
nghiệp.Bấtcứaiquađâycũngkhơngnhậnthấycógìđặcbiệt.Láixechạy
lịngvịng,tơinhìnxungquanhvàcócáicảmgiáccứnanánhau.Vùngven
thị trấn nơi tơi sống trơng cũng như bao khu ngoại ơ khác của nước Mĩ.
Nhữngngơinhàcịnkhámới.Cónhữngtrungtâmmuabángầnbên,mộtbãi
rác của những nhà hàng ăn nhanh và quá bên kia gần với đường cao tốc là
mộtkhubnbánlớn.Tơikhơngthấycógìkhácbiệtnhiềuởđâyvớibấtkì
thịtrấnnàotơiđãtừngsống.
Đivàotrungtâmthịtrấncócáicảmgiáchơithấtvọng.Nhữngđườngphố
vớinhữngngơinhàgạchcũkĩtrơngmốcmeo,đổnát.Mộtsốcửahiệutrống
hốchoặccheđậybằngnhữngtấmgỗdán.Cókhánhiềuđườngray,nhưng
lạirấtíttàuhoả.
ChỗgócgiữahaiphốMainvàLincolnlàmộttồvănphịngcaotầng,như
mộtngọntháplẻloiintrênnềntrời.Lúcnóđangđượcxâydựngchừngmười
nămtrướcđây,tồnhàđượccoilàmộtcáigìđórấttolớnởđây,tấtcảcótới
mười bốn tầng. Lực lượng cứu hoả đã lấy nó làm lí do để mua sắm những

máybơmchữacháymớivàmộtcáithangđủdàiđểcóthểleolêntớinócnhà
(kểtừđóhọthầmlặngchờđợimộtđámcháybùnglêntrênmáinhàđểmàsử
dụngcáithangmới).Nhữngngườiủnghộởđịaphươngngaylậptứctuyên


bố rằng cái tháp văn phịng mới đó là một biểu tượng của sức sống
Bearington,mộtdấuhiệuhồisinhởmộtthịtrấncơngnghiệpgiànua.Sauđó,
chừnghainămtrướcđây,banquảntrịcủatồnhàđãdựnglênmộttấmbiển
lớntrênnócnhàvớihàngchữtođậmmàuđỏ:“Hãymuatơi!”,kèmtheolàsố
điệnthoạiliênhệ.Từphíađườngcaotốc,trơngnócứnhưlàraobáncảcái
thịtrấn.Cũngchẳngphảilàqxasovớisựthật.
Trênđườngđilàm,tơiphảiđiquamộtnhàmáykhác.Nónằmbêntrong
mộthàngràobằngdâyxíchđãhoengỉ,cóchăngdâythépgaiphíatrên.Phía
trướcnhàmáylàmộtkhuđỗxerộngchừngnămmẫuAnhđượclátbêtơng
vớinhữngtúmcỏúavàngchuilêntừnhữngkhenứt.Nhiềunămđãtrơiqua
kểtừkhicịnnhữngcáixeđỗởđây.Nhữngbứctườngđãphaimàu,trơngcứ
nhợtnhạt.Bêntrênbứctườngdàiphíatrướcvẫncịncóthểluậnratêncủa
cơngty,bởicáidấuvếtsơncịnđậmnơicónhữngchữvàlogotrướcđây.
Cáicơngtysởhữunhàmáynàyđãđivềmiềnnam.Họxâydựngmộtnhà
máymớiởđâuđóphíanamCarolina.Cóngườinóirằnghọđãcốgắngchạy
trốnkhỏicáitìnhcảnhbấtlợivớicơngđồncủahọ.Cũngcóngườinóicơng
đồncóthểsẽlạitúmgáyhọsauchừng5nămnữa.Họsẽcó5nămlương
thấphơnvàcóthểítrắcrốihơnvớilựclượnglaođộng.Cịn5nămdường
nhưlàqdàiđốivớikếhoạchquảnlýhiệnđại.ThếlàBearingtoncómột
xác con khủng long cơng nghiệp ở ngoại ô và chừng 2.000 người ra đứng
đường.
Sáu tháng trước đây, tơi có dịp đi vào trong nhà máy. Lúc đó chúng tơi
đang tìm kiếm một chỗ làm kho chứa rẻ tiền. Đó khơng phải việc của tơi,
nhưngtơiđicùngvàingườikhácchỉđểxemxét(vớimơmộngrằngcóthể
mộtngàynàođóchúngtơicầncóchỗđểmởrộng.Thậtlànựccườilúcnày).

Cómộtsựimlặngxâmchiếmlấytơi.Ngherõtiếngtừngbướcchân.Đólàsố
phận.Tấtcảmáymócđãbịtháodỡđi.Chỉcịnlàmộtchỗtrốngrỗngkhổng
lồ.
Khi lái xe ngang qua lúc này, tôi không thể gạt bỏ được ý nghĩ rằng đó
cũnglàcảnhngộcủachúngtơisaubathángnữa.Cáicảmgiácđólàmtơiớn
lạnh.
Tơikhơngmuốnđiềutồitệđóxảyra.Thịtrấnđangmấtđinhữngnhàsử
dụng lao động chính, cứ mỗi năm mất đi một, kể từ giữa thập niên 70. Họ
cuốngóilại,hoặcrútđinơikhác.Dườngnhưtìnhtrạngđókhơngchấmdứt.
Cịnbâygiờcóthểlàđếnlượtchúngtơi.
Khitơiquaylạiquảnlýnhàmáynày,sứgiảcủaBearingtonđãlàmmột
câu chuyện về tơi. Tơi biết đó là một thuận lợi. Nhưng đó chỉ là thứ ồn ào
nhấtthời.Cáicậungườiđịaphươngđãlàmnótochuyện.Đóchỉlàmộtloại


tưởngtượngcủahọctrịtrởthànhsựthậtthơi.Tơikhơngmuốnnghĩlầnsau
têncủatơiởtrênmặtbáocùngvớicáitinđóngcửanhàmáy.Tơibắtđầucó
cáicảmgiácnhưlàmộtkẻphảnbộiđốivớimọingười.
*
Donovan trơng giống như một con khỉ đột đang tức giận. Với việc chạy
ngượcchạyxihơmnay,anhtachắcphảisụttớinămpao.Khitiếnvềcái
máyNCX10,tơinhìnthấyanhtabướcđicứnhưthểnhấcthânhìnhtừchân
bênnàysangchânbênkia.Anhtabướctiếpvàibướcvàdừnglại.Độtnhiên
anhtaphóngnhanhqualốiđiđểnóichuyệnvớiaiđó,rồilạiàotớikiểmtra
cái gì đó. Tơi đưa hai ngón tay lên ht một tiếng chói tai, nhưng anh ta
chẳngnghethấy.Tơiphảichạytheoquahaigiannhà,mớitúmđượcanhta
đưavềchỗcáimáyNCX10.Anhtacóvẻrấtngạcnhiênnhìntơi.
“Chúngtasẽlàmxongđượcchứ?”tơihỏi.
“Chúngtơiđangcốgắng.”
“Nhưngcóthểlàmđượckhơng?”

“Chúngtơisẽcốgắnghếtsức.”
“Bob,liệuchúngtacógiaođượctrongđêmnaykhơng?”
“Cóthể.”
TơiquayđivàđứngnhìncáimáyNC,thiếtbịđắtnhấtcủanhàmáy.Một
[2]
thiếtbịđồsộbắtmắt,sơnbónglốngvớimàuhoaoảihươngđặcbiệt .Một
cáibảngđiềukhiểnởphíasườnvớinhữngnútbấmvàcácđèntínhiệuxanh,
đỏ,hổphách,mộtbànphímđenhuyền,cácổbăngtừvàmànhìnhmáytính.
Trơng cái máy thật ấn tượng. Nó đang gia cơng một chi tiết kim loại, được
kẹpchặttrongmâmcặp.Lớpkimloạiđượchớtngọtsớtbởicácdụngcụcắt.
Mộtvịinướctướinguộiđangtướixốixả,cuốntrơicácmảnhphoikimloại.
Rấtmaylàcáiđồquỷnàyđãlàmviệcđượctrởlại.
Hơmnay,vẫncịnlàmayđốivớichúngtơi.Cáisựcốhỏnghóckhơngđến
nỗi tồi tệ như chúng tôi nghĩ ban đầu. Nhưng cũng phải đến tận 4 giờ 30,
ngườithợsửachữamớicóthểthuxếpđốngdụngcụđồnghề.Màlúcđóđãlà
thờigiancủacahai.
Chúngtơiđãucầumọingườiởlạilắprápthêmgiờ,mặcdùnhưthếlà
tráivớichínhsáchhiệntạicủachinhánh.Tơikhơngbiếtphảinhétcáichiphí
đóvàođâu,nhưngkhơngthểkhơnggiaohàngtrongđêmnay.Tơiđãcóbốn
cuộcđiệnthoại,tấtcảđềutừJohnnyJons,phụtráchthịtrườngcủachinhánh.
TaianhtacũngđãbịnóngranlênbởinhữngquởtráchcủaPeach,rồinhân
viênbánhàngvàkháchhàngthinhauréo.Nhấtđịnhchúngtơiphảigiaođược


hàngtrongđêmnay.
Vìthếtơihyvọngsẽkhơngcịngìsơsẩynữa.Cứmỗichitiếtđượclàm
xong,thìnólạiđượcmangngaytớibộphậnlắprápđểlắpvàomộtcụm.Mỗi
khimộtcụmlắpđượchồnthành,ngườiđốccơngởchỗđólạichochởđến
bộphậnlắpráphồnchỉnh.Mỗilầnvậnchuyểnchỉmộtsảnphẩm,điđilại
lại…nếutínhnăngsuấtvàhiệuquảthìthậtnựccười.KhơnghiểuBobkiếm

đâurađượcnhiềungườithếkhơngbiết.
Tơi nhìn xung quanh, những nhân viên văn phịng đều được giao những
cơngviệcliênquanđếnđơnhàng41427.Donovanđãtúmđượcbấtcứaicó
thểvàgiaoviệcchohọ.Mộtcáchlàmthậtkhơngbìnhthường.
Nhưngphảigiaohàng.
Tơiliếcnhìnđồnghồ.Đãq11giờđêm.Chúngtơiđangởchỗxếphàng.
Các cửa phía sau của cái xe rơ móc đã đóng kín. Người lái xe trèo lên chỗ
ngồi,khởiđộngmáy,nhảphanhvàchạyvàotrongmànđêm.
TơiquaylạiDonovan.Anhtacũngquaylạiphíatơi.
“Xinchúcmừng,”tơinói.
“Cámơn,nhưngđừngcóhỏilàmsaomàchúngtơixoaysởđượcđấy.”
“Được, tơi sẽ khơng hỏi. Anh biết chỗ nào có thể kiếm chút gì ăn tối
khơng?”
LầnđầutiêntrongngàymớithấyBobcười.Chúngtơiđixecủaanhtavì
nóđỗngaygầnđấy.Haichỗđầutiênchúngtơiđếnđãđóngcửa.Dođótơi
bảoBobđitheohướngtơichỉ.Chúngtơiđiquaconsơngởphố16,xuống
Besemer,đitớikhuphíanam,đếngầnnhàmáyxay.SauđótơibảoBobrẽvề
bênphải,đingoằnngoquacácdãyphố.Nhữngngơinhàởphíasauđược
xâygiáptườngnhau,khơngcósân,khơngcócâycỏgì.Đườngphốchậthẹp,
mọingườiphảiđỗxeởcảngồiđườngvàđibộbấtđắcdĩ.Cuốicùngchúng
tơidừnglạiởmộtquầybarcótênlàSednikk,cómónthịtnướng.
Donovan đảo mắt nhìn, “Anh có chắc đây là chỗ chúng ta muốn đến
khơng?”
“Phải,phải.Vàođi.Họcómónbánhnhânthịtngonnhấtđấy.”
Chúngtơichọnmộtchỗngồiởphíasau.CơMaxine,phụcvụởđâynhận
ratơi,vẻhồhởivàlàmnhặngxịlên.Chúngtơinóichuyệnmộtlát,sauđó
Donovanvàtơigọimónbánhnhânthịt,chútthịtránvàbia.
Donovanlạinhìnquanhvàhỏi,“Làmsaomàanhbiếtđượcchỗnày?”
“Lầnđầutiêntơithửmộtchútbialàởchỗquầybarkia.Mớiđây,tơinghĩ
tơiđãngồiởcáighếthứbabêntrái.”



“Anhmớiuốngbia,haylớnlênởthịtrấnnày?”
“Nhàtơitrướckiaởcáchđâyhaidãynhà.Bốtơicómộtquầytạpphẩm.
Bâygiờthìdoanhtơiquảnlý.”
“ThếmàtơikhơngbiếtanhđãtừngsốngởBearington.”
“Saunhiềulầndichuyển,đểrồimườilămnămsautơilạiquayvềđây.”
Nhữngcốcbiađượcmangtới.
Maxinenói,“HailinàylàcủaJoemờiđấy.”
CơtachỉtaytrỏJoeSednikkđangđứngsauquầy.Donovanvàtơivẫytay
cámơnanhta.
Donovannângcốcvànói,“Mừngchocáiđơnhàng41427đãrakhỏicửa.”
“Mừngchonó,”tơinóivàcụnglivớianhta.
Saukhiuốngvàihơi,trơngDonovancóvẻthưgiãnhơn.Nhưngtơivẫn
cịnnghĩmiênmanvềnhữngsựviệcđãxảyratốinay.
“Anh biết khơng, chúng ta đã trả một cái giá q lớn cho chuyến hàng
này,”tơinói.“Chúngtađãmấtmộttaythợcơkhígiỏi.Rồichiphíđểsửacái
máyNCX10.Cộngvớitiềncơngthêmgiờnữa.”
“KểcảthờigianlãngphícủaNCX10khinóbịhỏng,”Donovanthêmvào.
“Nhưnganhphảithừanhậnrằngmỗikhichúngtabuộcphảilăn,thìthựcsự
chúngtađãdichuyểnmộtqngđường.Giángàynàocũngdichuyểnđược
nhưthế.”
“Khơng,cámơn.Tơikhơngcầnnhữngngàynhưthếnày.”
“TơikhơngnóilàphảicầnBillPeachđiđếnđâyhàngngày.Màđiềuđáng
nóilàđãgiaođượchàng.”
“Tơi hồn tồn ủng hộ để có thể hồn thành các đơn hàng, Bob, nhưng
khơngphảibằngcáicáchmàchúngtađãlàmtốinay.”
“Nhưngnóchẳngđãđượcviệcđósao?”
“Phải,đúngnhưvậy.Nhưngbằngcáicáchđóthìkhơngthểđược.”
“Tơichỉnhìnthấycáiđãđượcthựchiện,cáiđãlàmmọingườicùngxúm

tayvào,mặcxácnhữngnguntắc.”
“Bob,anhcóbiếthiệuquảcủanhàmáychúngtasẽnhưthếnàokhơng,
nếucứđiềuhànhnhưvậyhàngngày?Chúngtakhơngthểhuyđộngcảnhà
máychỉchomộtđơnhàngtrongmộtthờiđiểm.Khiđóhiệuquảcủaviệcsản
xuấtloạtsẽbiếnmất.Chiphísảnxuấtsẽtănglênvàmọiviệcsẽtồitệhơn
bâygiờ.Chúngtakhơngthểvậnhànhnhàmáytheokiểuphảnứngtứcthời


nhưvậyđược.”
Donovan trở lên im lặng. Cuối cùng anh ta nói, “Có lẽ tơi đã học phải
nhiềuthứsaihồicịnlàmmộtanhđiềuđộ.”
“Hãyngheđây,anhđãlàmđượcmộtviệcrấtvĩđạihơmnay.Nhưngchúng
tađãđưaracácchínhsáchchomụctiêucủamình.Anhnênbiếtđiềuđó.Để
tơinóichoanhbiết,BillPeachđãgâyrắcrốichongàyhơmnayvìmộtđơn
hàng,nhưngcuốithánganhtasẽquaylạigõvàođầuchúngta,nếucáinhà
máynàyquảnlýkhơngcóhiệuquả.”
Bobtừtừcúiđầuxuống,sauđócấttiếnghỏi,“Thếchúngtaphảilàmgì,
nếunólạixảyra?”
Tơimỉmcười.
“Cóthểvẫnlàmcáiviệcchếttiệtấy,”tơibảoanhta.Sauđótơiquaysang
gọi tiếp bia, “Maxine, làm ơn cho chúng tơi hai li nữa. Khơng, xem nào,
chúngtơisẽkhơnglàmchịphảiđilạinhiều.Hãymangmộtbìnhrađây.”
*
Như thế, chúng tôi đã uống để quên cái chuyện khủng hoảng ngày hơm
nay.Chúngtơiđãthắng.Thếlàđủ.CịnbâygiờDonovanđãvề,tơikhơng
thấycịnlídogìđểchúcmừngnữa.Hơmnay,chúngtơiđãxoaysởđểgiao
đượcmộtđơnhàngđãbịchậmrấtnhiềungày.Hoanhơ.
Cáivấnđềchínhlàtơiđangđiềuhànhcáinhàmáyđangtrongtìnhtrạng
nguyngập.Peachđãchỉchophépcóbathángđểvựcdậy,trướckhicắtcầu
daođiện.

Điềuđócónghĩalàtơisẽcónhiềunhấtlàbacáibáocáothángnữađểcó
thểthayđổiýđịnhcủaanhta.Sauđó,nhữngcảnhtiếptheosẽlàanhtađi
đến ban quản trị của cơng ty và trình bày những con số. Mọi người xung
quanhbànsẽnhìnlênGranby.Granbysẽhỏiđơicâu,nhìnnhữngconsốlần
nữavàgậtđầu.Nósẽnhưthế.Mộtkhicácquyếtđịnhcủabanlãnhđạođã
đưara,thìchẳngcịngìđểnóinữa.
Họsẽchochúngtơithờigianđểhồnthànhnốtnhữngviệccịnlại.Sauđó
hơn600conngườisẽsungvàođộiqnthấtnghiệp-nơiđãcónhữngngười
bạn,nhữngngườiđồngnghiệptrướcđâycủahọ,đólà600conngườikhác
màchúngtơiđãsathảitrướcđây.
Vànhưthế,cáichinhánhUniWaresẽlạibỏmộtthịtrườngnữa,khikhơng
thểcạnhtranh.Ngườitasẽkhơngmuanhữngsảnphẩmmàchúngtơikhơng
thểlàmchonóđủrẻ,nhanh,tốthoặcđủcáigìđónữađểđánhbạiđượccác
sảnphẩmcủaNhậtvàcácđốithủkhácngồikia.Chúngtơicóthểsẽthành
chinhánhkháctrong“giađình”UniCo.Mộtcáitênkháctrongcácdanhbạ


cơngty,saukhinhữngơnglớnởtổnghànhdinhquyếtđịnhsápnhậpvớimột
kẻlỗkhác.Dườngnhưthờibuổinàycáckếhoạchchiếnlượccủacáccơngty
đềulàmnhưvậy.
Chúngtơiđanggặpvấnđềgìđây?
Dườngnhưcứmỗisáutháng,trongtậpđồnlạicómộtchươngtrìnhthử
nghiệm,đượccoilàthuốcchữabáchbệnhmớinhấtđốivớitấtcảcácvấnđề
củachúngtơi.Đơikhicũngcótiếntriển.Nhưngrốtcuộc,chúngtơicứìạch
hếtthángnàysangthángkhácvàchẳngkhálênchútnào,màhầuhếtlạikém
đi.
Thơi,chêbaithếđủrồi,Rogo.Hãybìnhtĩnhlạivàsuynghĩmộtcáchcólí
trí. Khơng có ai ở xung quanh. Đã muộn rồi. Cuối cùng chỉ cịn một mình
tơi…ởđây,trongmộtgócvănphịngđángthèmmuốn,trongngaivàngcủa
mộtđếchế.Khơngbịquấyrầy.Điệnthoạikhơngkêu.Nhưthế,hãycốgắng

phântíchtìnhhuống.Tạisaochúngtơikhơngthểlàmranhữngsảnphẩmtốt,
đúnghạnvàvớigiáthànhcóthểđánhbạiđượccácđốithủ?
Cócáigìsaiởđâyvậy.Tơikhơngbiết,nhưngphảicócáigìcơbảnđãsai.
Nhấtđịnhlàtơiđangthiếucáigìđó.
Cái nhà máy tơi đang vận hành đánglẽ phải là một nhà máy ngon lành.
Chúngtơicócơngnghệ.ChúngtơicónhữngmáyNCtốtnhất.Chúngtơicó
[3]
robot .Chúngtơicóhệthốngmáytínhcóthểlàmmọithứ,trừphacàfê.
Chúng tơi có những con người cừ khơi. Mặc dù, chúng tơi có bị thiếu ở
mộtvàikhuvực,nhưngnhữngconngườichúngtơiđangcónóichunglàđủ,
thậmchícóthểkhaithácđượchơnnữa.Tơicũngkhơngcóqnhiềuvấnđề
vớicơngđồn.Đơikhihọcũngrấtkhóchịu,nhưngnhữngđốithủhọcũngcó
cơng đồn chứ. Gần đây cơng nhân cũng có một vài nhượng bộ, tuy khơng
nhiềunhưchúngtơimuốn,nhưngchúngtơicómộtthoảthuậncóthểchung
sốngđược.
Tơicónhữngmáymóc,cóconngười,cóđủcácloạivậttưcầnthiết.Tơi
biết có một thị trường ngồi kia, bởi vì các đối thủ đang bán hàng. Vậy thì
vấnđềnólàcáigì?
Đólàsựcạnhtranhđángnguyềnrủa,nóđanggiếtchúngtơi.Từkhingười
Nhậtthâmnhậpthịtrường,sựcạnhtranhtrởnênkhơngthểtinđược.Banăm
trướcđây,họđánhbạichúngtơivềchấtlượngvàmẫumãsảnphẩm.Chúng
tơichỉvừamớitheokịp,thìbâygiờhọlạiđangđánhbạichúngtơivềgiácả
vàgiaohàng.Ơi,giámàbiếtđượccácbímậtcủahọ.
Tơiphảilàmgìđểcóthểcạnhtranh?Tơiđãthựchiệngiảmchiphí.Nhưng
khơngcómộtgiámđốcnhàmáynàokhácởchinhánhnàygiảmchiphíđến


cáimứccủatơi.Chẳngcịncáigìđểcóthểcắtgiảmđượcnữa.
DùPeachcónóivậy,hiệuquảcủanhàmáytơivẫnkhátốt.Cịncónhững
nhà máy khác tồi hơn, tơi biết chứ. Nhưng những chỗ tồi hơn lại khơng bị

cạnhtranhnhưnhàmáytơi.Cólẽhiệuquảcịncóthểcaohơnnữa,nhưng…
tơikhơngbiết.Nógiốngnhưcứraroiquấtvàomơngngựa,trongkhinóđã
chạyhếtsứcrồi.
Chúngtơiđãvừaphảixửlívớicáiđơnhàngbịchậm.Nhưngchẳngcócái
gìtrongnhàmáynàyđượcgiaohàngtrướckhinótrởthànhkhẩncấp.Những
đốnghàngdởdangtrêndâychuyềncứđầylên.Chúngtơixuấtvậttưđúng
lịch,nhưnglạikhơngcógìkếtthúcđúnghạn.
Tìnhtrạngđóchẳngphảilàhiếm.Tấtcảcácnhàmáytơibiếtđềucónhững
điềuđộviênkhẩncấp.NhữngnhàmáycùngquymơvớichúngtơiởMĩđều
có mức tồn kho như chúng tôi. So với hầu hết những nhà máy khác mà tơi
biết,thìnhàmáycủatơikhơngthểtồihơn,trênthựctếnócịnhơnkhốinhà
máykhác.Nhưngmàchúngtơilạiđangthualỗ.
Giá mà chúng tơi có thể giải quyết được đống tồn kho đọng. Đơi khi cứ
nhưlàcóquỷám.Cáccơngviệcđịnhđểmắttớithìlạitựnhiênlẩntrốnđâu
mất,rồibỗngxuấthiệnvàtrụctrặc.
Haycóthểcóđiềugìtơichưabiếtchăng.Nhưngtơicóbằngkĩsưmà,rồi
lạibằngquảntrịkinhdoanhnữa.Peachchẳngđờinàogiaoviệcnàychotơi,
nếukhơngbiếtlàtơicókhảnăng.Thếthìkhơngphảidotơirồi.Thếthìlàcái
gì?
Nhớlạicáingàytơibắtđầubướcchânvàokhucơngnghiệp,phảinóilà
một gã trai trẻ, sáng giá, thông minh, biết nhiều. Thế mà đã mười bốn, hay
mườilămnămrồi?
Trướckiatơiđãtừngnghĩnếulàmviệcchămchỉthìcóthểlàmđượcbất
cứthứgì.Tơiđãlàmviệckhimớituổimườihai.Saukhiđihọcvề,tơilàm
trongcửahiệutạphốcủabốtơi.Tơilàmviệcsuốtthờikìtrunghọc.Khiđủ
lớn, vào kì nghỉ hè tơi thường làm việc trong các nhà máy quanh đây. Tôi
luôn luôn được dạy bảo rằng nếu làm việc chăm chỉ, thì cuối cùng sẽ được
thưởngcơngxứngđáng.Liệuđiềuđócóđúngkhơng?Hãynhìnanhtraitơi;
anhấythuậnlợihơnkhilàconđầu.Bâygiờanhấysởhữumộtcửahiệutạp
hốởmộtkhubênkiathịtrấn.Nhưngcịntơi.Tơilàmviệcchămchỉ.Tơivất

vảtrongtrườngkĩthuật.Tơicómộtcơngviệcởmộtcơngtylớn.Tơibiến
mìnhthànhngườixalạđốivớivợvàcáccontơi.Tơinhậntấtcảcáccặnbã
màUniCotraochovàvẫncịnnói,“Vẫnchưađủ,giaothêmnữađi!”Làmột
cậubétơisẵnlịngđảmnhận!Cịnbâygiờ,tơiđã38tuổirồivàlàmmộttay
giámđốcnhếchnhác!Điềuđócókìlạkhơng?Thậtnựccười.


Lúcnày,thờigianđãgiúptơithốtkhỏicáiđịangục.Ngàyhơmnaythếlà
qđủrồi.


3



TơithứcdậythấyJulieđangnhồingườilên.Cáiđồnghồbáothứcởđầu
giườngđangchỉ6giờ3phút,nhưvậynóđãkêu3phútrồi.ĐúnglúcJulie
khơngngủsay,cơấyvớitayđậpmạnhvàocáinútđểtắtđi.Vớimộttiếngthở
dài,cơấylănrakhỏitơi,mộtlúcsauđãthấythởđềuđềuvàngủlại.
Xinchàomộtngàymới.
Chừng bốn mươi lăm phút sau, tơi lại cùng chiếc Buick rời ga-ra. Bên
ngồivẫncịntối,nhưngchạyđượcvàidặmthìbầutrờiđãbắtđầusánglên.
Đượcnửaqngđườngđếnthànhphốthìmặttrờilódạng.Lúcđó,tơimải
suynghĩnênkhơngnhậnthấy.Liếcnhìnsangbên,tơithấynóđangnhơlên
khỏinhữngngọncây.Thỉnhthoảngtơimuốnphátđiênvìlnphảivắtchân
lêncổmàchạy,đếnnỗichẳngcịnthờigianđểbiếtđếnnhữngđiềukìdiệu
xảyrahàngngàyxungquanhmình.
Lẽraphảiđểchomắtđắmchìmtrongánhbìnhminh,nhưngtơicứnhìn
conđườngvànghĩvềPeach.Anhtađãtriệutậpmộtcuộchọpởtổnghành
dinhvớisựthamgiacủatấtcảnhữngngườidướiquyền-chủyếulàcácgiám

đốcnhàmáyvàđộingũgiúpviệc.Tơiđượcbáolàcuộchọpsẽbắtđầuvào
lúc8giờ.HơilạlàPeachchẳngbáotrướcvềnộidungcuộchọp.Cóbímậtgì
chăng-đạiloạisắpcóchiếntranhhaycáigìđó.Anhtaucầuchúngtơicó
mặtlúc8giờ,mangtheocácbáocáovàsốliệuđểcóthểxemxét,đánhgiá
hoạtđộngcủatồnbộchinhánh.
Tất nhiên, hầu hết chúng tơi đều đốn được cuộc họp sẽ bàn về việc gì.
Theotinvịt,Peachsẽquacuộchọpdộilênđầuchúngtơinhữngthơngtinvề
hoạtđộngkémcỏicủachinhánhtrongqmột.Sauđó,anhtasẽucầuvề
cácmụctiêucụthểđốivớitừngnhàmáy,nhữngcamkếtvànhữngcáikhác
nữa.Tơichorằngđólàlídocủacáilệnhphảicómặtchínhxáclúc8giờvới
sốliệutrongtay;cólẽPeachchorằnglàmnhưthếsẽnhấnmạnhvềkỉluậtvà
sựkhẩncấpcủacuộchọp.
Có một điều trớ trêu là để có mặt ở đó sớm như vậy, một nửa số người
thamgiasẽphảibaytrongđêmtrướcđó.Nhưvậycónghĩalàphảicóthêm
nhữnghốđơnkháchsạnvàchiphínhữngbữaăn.Thếlàchỉvớimụcđích
thơngbáochochúngtơivềkếtquảkémcỏicủachinhánh,Peachsẽphảichi
ravàinghìnđơnữa,màlẽrakhơngphảichi,nếubắtđầucuộchọpchậmhơn
mộthoặchaigiờ.
TơinghĩPeachcóthểđangbắtđầuthấtbại.Khơngphảitơinghingờ,mà