Sáchcùngtácgiả

JOHNC.MAXWELL


Làchungiahàngđầuthếgiớivềlãnhđạo,làhuấnluyệnviênvàlàtácgiảđãbánđượctrên
21triệucuốnsách.ƠnglàngườisánglậpnênTheJohnMaxwellCompanyvàEQUIP-mộttổ
chứcphilợinhuậnđãđàotạogần6triệulãnhđạođếntừ177quốcgiatrêntồnthếgiới.Mỗi
năm,ơngđềunóichuyệnvớicáccơngtythuộcTopFortune500,cácnhàlãnhđạochínhphủ
vàrấtnhiềucáctổchúckhácnhưGiảibóngbầudụcquốcgia(NFL),HọcviệnqnsựWest
PointvàLiênhợpquốc.BạncóthểtìmđọcblogcủaơngtạiJohnMax-wellOnLeadership.com.
BạncũngcóthểtheodõiTwittercủaơngtạiTwitter.com/-JohnCMaxwell.


Lờitácgiả
NhiềunămquatơiđãcócơhộigặpgỡthườngxunvớiJohnWooden,cựuHuấnluyệnviên
bóngrổcủađộiUCLA.Mỗilầngặp,tơithườngdànhngunmộtngàyđểchuẩnbịnhữngcâu
hỏicầnđặtra.Tơibiếtđâylàmộtđặcânhiếmhoiđểhọchỏinhiềuđiềutừmộtnhàtưvấn
nhương.
Johnvơcùngtốtbụngvàsâusắc.Lầncuốigặpnhau,ơnghỏitơiđanglàmgì.Lúcđótơivừa
mớiphácthảoxongdànýcủacuốnHọctừthấtbạivàvơcùnghàohứngvớicuốnsách.Tơilấy
ravàitrangcủacuốnsáchvàđưaơngxem,giảithíchcặnkẽchủđềcuốnsáchcũngnhưđộng
lựcgiúptơiviếtnó.
“Ýtưởngnàythậttuyệtvời.Anhcóthểgiúpmọingườibằngcuốnsáchnày.”Ơngnóivàsau
đócịnkhiếntơingạcnhiênhơnkhiđềnghị“Tơicóthểviếtlờigiớithiệuchocuốnsáchđược
khơng?”.
Thậtvinhdự!Dĩnhiênlàtơiđồngý.
Ơngđãviếtlờigiớithiệunhưđãhứavàơngmấtchỉvàithángsauđó.Tơicảmthấymình
thậtvinhdựkhinhậnrađócóthểlàmộttrongnhữngcâuchữcuốicùngơngviết.
ĐólàhồncảnhcâuchuyệnJohnWoodenviếtlờigiớithiệuchocuốnsách.Tơirấtbiếtơn

nhữngquanđiểmcủaơng.Cóthểơngrađitrướcchúngtanhưngchắcchắnơngsẽkhơngbao
giờbịlãngqn.


LờigiớithiệucủaHuấnluyệnviênJohnWooden
JohnC.Maxwelllàngườimàtơitựhàogọilàbạn.
Khơnghẳnvìơnglàtácgiảcủahơn50cuốnsáchvềlãnhđạovàphẩmchấtcánhân,mặcdù
consốnàycũngkháấntượng.Cũngchẳngphảinhữnglờikhíchlệcủaơngđãtruyềncảmhứng
chohàngtriệungườiđánhgiálạicáclựachọnvàưutiêncủamình,chodùviệcđórấtquan
trọng.Vàcũngkhơngphảidoơnglàconngườicủanhữngnguntắcvàlịngtin,chodùđólà
nhữngđặctínhđángngưỡngmộ.TơitựhàogọiJohnlàbạnbởiơnglàngườihiểurằngtrêntất
cả,sốnglàhọchỏivàsửdụngnhữngbàihọcđóđểtrởthànhngườiquảnlýtốthơn,nhânviên
tốthơn,chamẹtốthơn,anhchịemtốthơn,ngườibạntốthơn,ngườihàngxómtốthơnvà
conchiênngoanđạohơn.
TriếtlýnàytrởthànhnềntảngcủacảđờitơivàtơibiếtơnJohnđãlncốnghiếnđểlà
ngườinhắcnhởvĩđạirằngchúngtacóthểhọchỏinhiềuvàtốthơnthếnữa.Chưabaogiờtơi
nghĩmìnhlàmộthuấnluyệnviênmàtơixemmìnhnhưmộtthầygiáo,cịnlớphọctiểuhọc
củatơilàsânbóngrổ.Tuyvậytơicũnghiểurằngmìnhsuốtđờivẫnlàngườihọctrị.Tơicố
gắngmỗingàyđểhọchỏiđiềumới,cócáchnhìnkháchoặcđểnắmbắtnhữnghiểubiếtsâu
sắchơnvềthếgiới.Tưduyđósẽgiúpđầuóctacóđượcsựtrẻtrung,lạcquanvàvuivẻ.Cứ
mỗilầnJohntớigặptơi,tậpgiấynhớmàuvàngcủaơngđầynhữngcâuhỏimàơngấyđịnhđặt
rachotơi.Tơikhơngkhỏibậtcườivớihìnhảnhmộttrongnhữngchungiatưvấnhàngđầu
thếgiớivẫnlnháohứctìmhiểucácthơngtinchitiếtvàsẵnsàngđặtcâuhỏiđểcóđược
nhữngthơngtinđó.Đâylàcáchghinhớtuyệtvờimàtơicũngsẽhọctheo.
Xétchocùngthìviệctađượctraobằngkhơngcónghĩalàtangừnghọchỏi.Trênthựctếthì
đómớilàthờiđiểmqtrìnhhọctậpbắtđầu.Nhữngbàihọctrênlớpkhơngphảithứtamang
theosuốtđời,chúngchỉcungcấpchotacơngcụcơbảnđểđốimặtvớithếgiớithựcbênngồi
bốnbứctườngphịnghọc.Thếgiớithựcđósẽkhiếnbạnđauđớn.Sẽlàmtổnthươngbạn.Đơi
khinósẽxơđẩybạn,làmbạnbầmdập;khikhácnólạikhiếnbạnchốngvángvìngạcnhiên.
Nhữngthấtbạiđótấncơngbạnvớimọihìnhhàivàkíchthước,trongmọikhíacạnhcủacuộc

sốngtừvấnđềtàichínhchotớitráitim,sứckhỏecủabạn,vàhơnnữanólạilàthứđượcđảm
bảo.Cáikhơngđượcđảmbảochínhlàcáchbạnphảnứnglạivớinhữngtháchthứcđó.
NhưnhữnggìJohnbànluậntrongcuốnsáchnày,cósựkhácbiệtlớngiữanhữngngườibiết
họchỏitừthấtbạicủabảnthânvớinhữngngườikhơnglàmđượcđiềuđó.Bạncómuốntinh
thầncủamìnhsasút,mệtmỏiđếnmứcchẳngcịnsứclựcgìnữa?Haybạnmuốnnắmlấycơ


hộiđượchọctập,đánhgiávàcânnhắcvấnđềvừaxảyravàsửdụngtrithứcđóđểtrangbịcho
bảnthâncóthểứngphóvớicuộcđời?
NhữngnguntắccầnthiếtchoviệchọchỏimàJohnnêutrongcuốnsáchnàylàkếtquảcủa
nhữngquansátvơcùngsâusắcnhưcáchthứcdiễntiếncủamộtqtrìnhvàơngchỉramột
cáchchínhxáctínhcáchhaythuộctínhnàosẽrađờitừquytrìnhnào.Bằngcáchphântích
“ADNcủanhữngngườibiếthọchỏi”,màthựctếlàơngđãthựchiệnrấtsúctích,Johndẫndắt
vàgiớithiệuchotanhữngyếutốcầnthiếtđểđốiphóvớinhữngkiểuthấtbạikhácnhau,biến
nhữngbàihọcđóthànhvũkhílợihạivừagiúptatránhné,phịngthủlẫnphảncơngnhững
tháchthứctrongtươnglai.
Tơicálàbấtkỳaivừatrảiquacảmgiácthấtbại,thấtvọnghoặcvừanhậntinxấu(nóichung
làbấtkỳaicómặttrênTráiđấtnày)saukhiđọcthơngđiệpcủaJohnchắcchắnsẽtìmraít
nhấtmộtquanđiểmcóthểthayđổimạnhmẽnhữnggìhọhìnhdungvềnhữngkhoảnhkhắc
đentốicủacuộcđờimình.
NếutalàmtheolờikhuncủaJohnvàhọccáchxemnhữngthấtbạinhưcơhộiđểphát
triểnthơngquahọchỏithìtasẽtrởnênbấtbại.Cuộcđờichứađầynhữngthấtbạinhưngnếu
đượctrangbịphùhợp,tasẽvượtquađượcnhữngthấtbạiđó.Bởikhimộtngườirútrađược
điềugìđóqgiátừnhữnggiâyphútkhókhăn,họsẽtựgiảithốtmìnhkhỏisựkiểmsốtcủa
hồncảnhđóđốivớitâmtrí,thânthể,tráitimvàtâmhồnmình.
Nhữngtrangsáchnàykhơngchỉlàcuốncẩmnangchỉdẫncáchthứcvượtquanhữnggiai
đoạnkhókhăn,nócịntraochotamónqgiátrịnhất:hyvọng.


Lờicảmơn

Xincảmơn:
CharlieWetzel,thưkýcủatôi;
StephanieWetzel,Giámđốctruyềnthôngcủatôi;
LindaEggers,Trợlýcấpcaocủatôi.


1
Khibạnthấtbại,mọithứthậtđauđớn
MộtngườibạncủatơitênlàRobertSchullerđãtừnghỏi:“Nếubiếtmìnhsẽkhơngthấtbại,
chúngtacầngìphảinỗlựcnữachứ?”.Đólàmộtcâuhỏituyệtvời,mộtcâuhỏitruyềnđầycảm
hứng.Phầnlớnkhinghecâuhỏiđó,mọingườibắtđầumơmộngtrởlại.Họđượcthúcđẩy
vươntớinhữngmụctiêucủamìnhvàdámliềulĩnhhơn.
Tơicómộtcâuhỏimàtơinghĩcũngquantrọngkhơngkém:Bạnhọchỏiđượcgìkhithất
bại?
Mặc dù mọi người thường ln sẵn sàng chia sẻ về những ước mơ nhưng lại chưa được
chuẩnbịđầyđủđểtrảlờichocâuhỏivềnhữngthiếuhụtcủamình.Mọingườihầunhưkhơng
muốnnhắctớisailầmvàthấtbại.Họkhơngmuốnđươngđầuvớichúng.Chúngkhiếnhọxấu
hổ.Vàkhipháthiệnramìnhkhơngđạtđượcđiềugìđó,họlạitựlẩmnhẩmcâuquenthuộc
kiểunhư“Đơikhibạnthànhcơng,đơikhibạnthấtbại”.Thơngđiệpởđâylà“Hyvọngthành
cơng,chờđợithấtbạivàchấpnhậnkếtquảdùthếnàochăngnữa”.
Nhưvậycógìsai?Đókhơngphảicáchsuynghĩcủangườichiếnthắng!
Nhữngngườithànhcơngtiếpcậnthấtbạitheocáchkhác.Họkhơngcốgiấugiếmthấtbại.
Họ khơng chạy trốn khỏi chúng. Thái độ sống của họ không bao giờ theo kiểu Đơi khi bạn
thànhcơng,đơikhibạnthấtbại,thayvàođóhọnghĩrằngĐơikhibạnthànhcơng,đơikhibạn
họchỏi.Họhiểurằngnhữngbàihọcqgiánhấtcủacuộcđờiđếntừnhữngthấtbại,nếuta
biếttiếpcậnchúngmộtcáchphùhợp.

Bàihọcnàyqđauđớn
Tơigặtháiđượcrấtnhiềuthànhcơngtrongcuộcsốngnhưngcùnglúcphảitrảiquasốlầnthất
bạicịnnhiềuhơnthế.Mộtsốthấtbạikhơngphảidolỗicủatơi.Tuynhiênrấtnhiềuthấtbại

lạidochínhtơigâyra,chúngxuấtpháttừnhữngchọnlựatồivànhữngsailầmngớngẩn.Ngày
12tháng3năm2009,tơiđãcómộtsailầmngớngẩnnhấttrênđời.Tơiđiquakhuvựckiểm
sốtanninhtạimộtsânbaylớnvớikhẩusúngngắnbịbỏqntrongcặptàiliệu.Đólàđiều
ngớngẩnnhấttơitừnglàm.Chuyệnlàthếnày.
ThứBảytuầntrướctơicómặttạiBirmingham,Alabama,nóichuyệntạinhàthờChurchof


theHighlands.ĐólàmộtnhàthờtuyệtvờidomụcsưkhảkínhChrisHodgessánglập.Ơnglà
mộtngườibạntốt,cơngtáctrongbanquảntrịcủaEQUIP–mộttổchứcphilợinhuậnmàtơi
thànhlậpđểgiảngdạyvềcáckỹnănglãnhđạotrêntồnthếgiới.CácthànhviêncủaChrisrất
thúvịvàtơiđãcókhoảngthờigianvơcùngvuivẻcùnghọcuốituầnđó.
Khitơicólịchhẹnthuyếttrìnhởđâuđó,tơithườngsửdụngmáybaythươngmại.Nhưng
nếuđịađiểmkhơngqxanhàvàcónghĩarằngtơicóthểvềnhàvàngủtrênchiếcgiườngcủa
mình,tơisẽchọnmáybaytưnhân.Lầntrởvềnhànàytơisửdụngmáybaytưnhân.
Khichuẩnbịlênmáybaytạisânbayđểtrởvềnhà,mộtngườibạncủamụcsưChris–người
láixecùngchúngtơi–muốntặngtơimộtmónq:khẩusúngngắnBeretta.
Anhbảorằng:“CáinàydànhtặngchoMargaret,đểcơấycảmthấyantồnkhianhđicơng
tác”.
Tơicónhữngngườibạnrấthiểubiếtvềsúngống.Mộtsốngườihayđisăn.Vàilầntơicũng
từngđisănvớibạnbè.Tơidùngsúngtrườngvàsúngsăn,nhưngthậtsựtơikhơnghiểumấy
vềsúng.Vàthúthậtlàtơikhơngqquantâm,tơikhơngthíchmàcũngchẳngghétsúng.Chỉ
làítkhitơinghĩđếnchúng.Tơikhơngphảichungiakỹthuậtnhưngtơibiếtkhẩusúngnày
làmónqđượctraobằngcảtấmlịngnêntơiđãnhậnvàcấtvàocặptàiliệucủamình.
Saukhihạcánh,viênphicơngnhậnxétlàkhẩusúngrấtđẹpvàhỏitơi:“Ơngcóbiếtcáchlên
đạnkhơng?”.
Tơitrảlời:“Tơikhơngbiết”.
Anhấynói:“Vậyđểtơilàmcho”.
Anhấylênđạn,đảmbảorằngkhẩusúngđãđượckhóaantồnvàđưatrảchotơi.Tơicấtlại
vàocặprồivềnhà.
Vàrồitơiqnbéngmấtnó.

Mấyngàysauđó,tơivơcùngbậnrộn.TơicóbuổinóichuyệnvớimộtnhómlớntạiDallasvà
tơiphảitậptrungtồnlựcvàoviệcchuẩnbịsẵnsàngchonó.Cũngcómộtphútngắnngủinào
đókhiđangchuẩnbịbàigiảng,tơitựnhủ“Mìnhphảinhớbỏkhẩusúngđórakhỏicặp”.Nhưng
lúcđótơiđangviếtdởvàkhơngmuốnbịngắtgiữachừngvìđangtheomạchviết.Thếlàtơi
nghĩ“Mìnhsẽlàmsau”.
Thờigiantrơiđi.Cuộcsốngvẫnbậnrộn.Tơivẫnlàmviệc.Vàtrướckhikịpnhậnra,thứNăm
đãtớivàtơiđiđếnsânbay.


Nếucùngkhoảngtuổitơi,cóthểbạnsẽnhớnhânvậthoạthìnhcótênlàNgàiMagoo.Đólà
ngườicứlangthanghếttừnguyhiểmnàytớinguyhiểmkhácmàkhơnghềbịthươngchút
nào. Vài người bạn từng gọi tơi là Ngài Magoo. (Nếu bạn chưa đủ tuổi để biết được Ngài
MagoothìcólẽbạnsẽbiếtForrestGump(1).Bạnbècũnggọitơinhưthế.)
VàongàythứNămđó,vàođúngcáikhoảnhkhắctệhạinhấtgiốngNgàiMagoo,tơiđitớikhu
vựckiểmtraanninh,thảcặptàiliệuvàobăngchuyền.Ngaykhivừađịnhbướcquamáyphát
hiệnkimloại,tơichợtnhớrakhẩusúng.
Tronglúchoảngq,tơibuộtmiệngthốtlên:“Cókhẩusúngtrongđó!Cókhẩusúngtrong
đó!”
Thựcsựđâyđúnglàmộttrongnhữngthứngớngẩnnhấttơitừnglàm.Tơicócảmgiácmình
nhưmộtthằngngốc.Vàtìnhhìnhcịnbithảmhơnkhicórấtnhiềungườiởkhuvựckiểmtra
anninhbiếtđếntơi,baogồmcảngườivậnhànhmànhìnhthiếtbịsoi.Anhấynóirằng:“Ngài
Maxwell,tơirấttiếcnhưngtơiphảibáocáovụviệcnày”.Tintơiđi,kếtquảnàychẳngcógì
ngạcnhiên.Họdừngmọithứlại,tắtbăngchuyền,cịngtaytơilạirồidẫntơiđi.
Hóaraviêncảnhsáttrưởng–ngườiđiềnnốtbáocáocảnhsátcũngbiếttơi.Anhấylàmviệc
tậptrungtrongkhoảngmộttiếng.Saukhihồnthànhcácthủtục,anhấyquaysangphíatơi,
cườivànói:“Tơirấtthíchcáccuốnsáchcủaơng.Tơimàbiếtchúngtagặpnhautronghồn
cảnhnàythìtơiđãmangtheovàicuốnđểơngkýtặngrồi”.
Tơitrảlờilà:“Anhmàgiúptơithốtkhỏimớrắcrốinàythìtơisẽkýtặngsáchchoanhtới
cuốiđờiln”.
Ngườithợchụpảnhcăncướccũngbiếttơi.Khihọđưatơivàophịngnơianhlàmviệc,anh

hỏitơi:“ƠngMaxwell,ơnglàmgìởđâyvậy?”.
Anhấymởkhóacịngchotơivànóivớiviêncảnhsátlàtơikhơngcầndùngtớichúng.
Chẳngcầnphảinóigìnhiều,khianhấychụpảnh,tơicườikhơngnổi.

Đánhgiáthấtbại
Ngaysaukhiđượcbảolãnh,tơigặpluậtsưcủamình,anhấybảorằng:“Mụcđíchchínhcủata
làgiữimlặngvụnày”.
Tơibảo“Khơngthểđược”vàkểchoanhấyvềtấtcảnhữngngườibiếtđếntơimàtơiđãgặp
trongtìnhhuốngđó.Chắcchắnlàtintứcvềvụnàysẽđượctungravàobuổitối.Đểmọingười


rõthựchưcâuchuyệnvàgiảmthiểuhìnhảnhtiêucực,trướckhibảntinđượcphát,tơiviếtlời
nhắn trên Twitter với nội dung là: Định nghĩa về sự Ngu ngốc: Nhận q là một khẩu súng.
Qnkhuấynóđãđượclênđạnvàđitớisânbay.Cánbộanninhkhơnghàilịng!
“Khitơibiếtlắngnghenhữngthấtbạicủamình,khiđótơiđãtrưởngthành.”
–HughPrather
Đãqnhiềulầntrongđời,tơikhơngđủcẩntrọng.Vàlầnnàylàviệcđặtmộtkhẩusúngvào
cặptàiliệu.Ngaysaukhibộphậnanninhpháthiệnrakhẩusúng,tơibắtđầutựthuyếtgiảng
trongimlặngvềsựbấtcẩncủachínhmình.NhữnglờicủaHughPratherphùhợpvớitơimột
cáchhồnhảolúcđó:“Đơilúctơiphảnứngvớiviệcvấpphảisailầmnhưthểtơiphảnbội
chínhmình.Nỗisợhãivấpphảisailầmcủatơidườngnhưdựatrênmộtgiảđịnhngầmrằng
tơigầnnhưhồnhảovàrằngnếutơithậntrọnghơnthìtơisẽkhơngbịtrượtchânrakhỏi
thiênđườngnhưthế.Nhưngmộtsailầmchínhlàlờitunbốvềcáchthứctơiđanglàm,một
địngiángmạnhvàocáchthứcmàtơiđịnhlàm,mộtlờinhắcnhởrằngtơiđangbỏquathựctế.
Khitơibiếtlắngnghenhữngthấtbạicủamình,khiđótơiđãtrưởngthành.”
Haichữ“thậntrọng”làđiềutơirútrađượctừtrảinghiệmnày.Sailầmvẫncóthểchophép
chừngnàothiệthạikhơngqlớn.HoặcnhưngườitavẫnnóiởTexas:“Nếuchưabịmấtcon
bịthìbạnlàmđổbaonhiêusữacũngkhơngsao!”.
Tơibịthuyếtphụcrằngtấtcảchúngtachỉcáchsựngungốccómộtbướcchân.Đánglẽtơi
đãbị“mấtconbị”củamìnhdorắcrốiđó.Khơngaitrongchúngtahồnhảođếnnỗicóthể

khơngmắcphảimộthànhđộngngớngẩnnàođó.Vàthứmàtaphảimấtcảđờiđểgâydựng
rấtcóthểbịsụpđổchỉtrongchốclát.Hyvọngcủatơilàviệccốgắngcảđờiđểsốngtrongsự
chínhtrựcsẽđánggiáhơnmộthànhđộngngungốc.
Maymắnlàngaykhicâuchuyệntrênđượccơngbố,cácbạntơibắtđầutậphợplạivàủnghộ
tơi.Bởitơibiếtchắcngườitasẽhỏinhữngcâuhỏivềviệcđónênngaylậptứctơiđãkểvềnó
trêntrangblogcủamình,trangJohnMaxwellonLeadership.comvớibàiviếttênlàNgườikhơn
làmviệcdạithìvẫnlàkẻdại.Nhữnglờibìnhluậnủnghộcủamọingườitrànngậpbàiviết.
Chúngthựcsựđãnângđỡtinhthầntơirấtnhiều.
Nhữngngườibạnkhácthìlạicócáchtiếpcậnhàihướchơn.KhitơinóichuyệntạiNhàthờ
CrystalCathedral,GretchenSchullernói:“John,bảovệmuốnkiểmtrangườianhtrướckhianh
phátbiểu”.BillHybelsgửichotơiláthưtrongđóviết:“Khơngtìnhdục?Khơngbêbốitiền
bạc?Nhàmchán…”AngelaWilliamsgửie-mailchotrợlýcủatơilàLindaEggersvớinộidung:
“NóivớiJohnrằnganhấylàngườihùngcủatơi.Trongmắttơianhấyngàycàngđángkính.Tơi
cónhiều‘huynhđệ’.Rấtnhiềungườimangtheosúngngắn,cảđànơnglẫnđànbà.MẹcủaArt


đã bị bắt ở sân bay Atlanta do trong chiếc ví lớn của bà có khẩu súng ngắn theo kiểu Clint
Eastwood…màbàấycũngqnbéngnó.”VàJessamynWestthìchỉrarằng:“Thathứcholỗi
lầmcủangườikhácrấtdễ;thathứcholỗilầmcủachínhmìnhđịihỏiphảicanđảmvàdũng
cảmhơn.”
Sauđótơibắtđầunhậnđượcrấtnhiềugợiýcủamọingườidànhchotiêuđềcuốnsáchsắp
tớicủatơi,baogồm:
Lậpbăngđảnggăngxtơtrongbạn
21ĐiềuluậtkhơngthểbácbỏcủaAnninhhàngkhơng
21 Lý do khơng bàn cãi, khơng thể bác bỏ vì sao bạn khơng được qn súng
trongcặpkhitớisânbay
Lãnhđạotừgiữabăngđảng
Xáchsúnglênvàđi
Giờtơicảmthấyvơcùngmaymắnbởitịaánđãbácbỏtìnhhuốngđóvànóđãđượcxóa
khỏihồsơcủatơi.Tơicóthểcườivàotồnbộsựviệc.Trênthựctế,khơnglâusautrảinghiệm

đauđớnđó,tơiđãlàmchomìnhmộttờgiấynhớđểghinhớrằngtrongcuộcđờinày,đơikhi
bạnthànhcơng,đơikhibạnhọchỏi.Tơithườngcấtnótrongcặptàiliệu(thaychokhẩusúng).
Đólàmộttấmthẻcóhaimặt.MộtmặtlàảnhbìatạpchíSuccessMagazinesốratháng4năm
2009.Tơiđượcchọnlàmkhnmặttrangbìavàtrơngtơirấtốch!Nụcườitriệuđơ.Complê
xanh.Phongtháithểhiệnsựthànhcơngvàtựtin.Nửatriệungườimuatạpchíđó,xemảnh
củatơivàđọcnhữnglờitơiviếtvềthànhcơng.
Mặtkiacủachiếcthẻlàtấmảnhcăncước.Nóđượcchụpchỉhaituầnsaukhitờtạpchíkia
đượcxuấtbản!Khơngcónụcườitriệuđơ.Khơngcomplêxanh,chỉcóbộquầnáonỉ.Dáng
điệuthảmhạivàhồntồnchánnản.Mụcđíchcủanólàđểbạnthấyrằngkhoảngcáchgiữa
mộtcănhộpenthouse(2)vớinhàtiêungồitrờikhơngcáchxanhaulàmấy.

Tạisaothấtbạilạiđauđớnnhưvậy?
Trong đời, đơi lúc bạn thành cơng. Ngày cịn trẻ, tơi có chơi bóng rổ và rất hiếu thắng. Tơi
muốnchiếnthắngvàghétbịthua.Vàonhữngnămmườichínđơimươi,tơiđếndựbuổihọp
lớpvàchơimộttrậnvớicáccựucầuthủkhác.Tấtcảchúngtơiđềuháohứcmuốnchứngtỏ
rằngphongđộcủamìnhvẫnnhưxưavàtrậnđấutrởnênđầybạolực.Dĩnhiênlàtơimuốn
thắngnênchơirấtthơbạo.Saukhiđốnngãmộtcầuthủđốiphươngxuốngsàn,cậuấyhétlên


giậndữ:“Lùilạiđi,chỉlàtrịchơithơimà!”.
Tơitrảlời:“Vậyđểtơithắngđi”.
Tơikhơnghẳntựhàovềviệcđónhưngtơinghĩnóminhhọachoviệcchúngtamongmuốn
giànhchiếnthắngnhưthếnào.Khitathắng,khơngcógìđauđớncả;khitathua,mọithứthật
đauđớn.Vàlầnduynhấtmàbạnngheđượcaiđónóicâu:“Chỉlàtrịchơithơimà”thìđólàkhi
họđangthua.
Hãythửnghĩđếnmộtsốthấtbạibạngặptrongđờivàcảmgiáccủabạnlúcđó.Khơngtốt
chútnào.Vànókhơngchỉlànỗiđaucủakhoảnhkhắcđó,thấtbạicịngâychotanhữngkhó
khănkhác.Dướiđâylàmộtsốkhókhăn:

1.Thấtbạikhiếntamắckẹtvềmặtcảmxúc

TácgiảkiêmdiễngiảLesBrowntừngnói:“Thờigianvuivẻtacấtvàotúi,thờigianđaubuồn
takhắctrongtim”.Tơithấyđiềuđólàhồntồnchínhxác.Tráitimtơivẫnmangtheomộtvài
khoảnhkhắcbuồn.Cálàbạncũngvậy.Nhữngtrảinghiệmtiêucựctácđộngtớichúngtasâu
sắchơntrảinghiệmtíchcực,vànếubạngiốngtơithìcóthểbạncũngbịmắckẹtvềmặtcảm
xúc.
“Thờigianvuivẻtacấtvàotúi,thờigianđaubuồntakhắctrongtim.”
–LesBrown
Mới đây tơi vừa bị mắc kẹt về mặt cảm xúc sau khi gây ra một sai lầm ngớ ngẩn. Ron
Puryear,ngườibạntuyệtvờicủatơiđãmờitơitớinghỉvàingàytạingơinhàxinhđẹpbênbờ
sơngcủaanhấyởIdaho(3),đểtơicóthểnghỉdưỡngvàbắtđầuviếtsách.Khungcảnhtrànđầy
cảmhứngvàhồnhảođểviếtsáchvàtưduy.Cănnhànhìnramộthồnướcđẹptuyệtvờivới
nhữngngọnđồiphủkíncâycỏphíađằngsau.Phongcảnhhữutình.Bởitơisẽcómộtsốbuổi
nóichuyệnởcácthànhphốSpokane,Edmonton,LosAngelesvàtấtcảcácthànhphốởphía
TâynướcMỹnêntơiquyếtđịnhchấpnhậnlờimờicủaanh.
Con rể tơi Steve và anh bạn Mark của chúng tơi cũng ở đó bởi hai người sẽ cùng tơi đến
thành phố Edmonton của Canada. Khi chúng tôi ngồi trong ơ tơ ở thành phố Spokane,
Washingtonđểđếnsânbay,Stevehỏi:“Mọingườimangtheohộchiếuchưa?”Timtơichùng
hẳnxuống!Tơiqnmấtrồi!
Giờthìkhơngthểđơngiảnchỉlàquayxelạivàtrởvềnhàmàlấy.TơiđangởtítphíaTây,
cịnhộchiếucủatơiởmãitậnFlorida,cáchđấyhơnhaingàndặm.Sáutiếngnữatơisẽphải
thuyếttrìnhtạiEdmonton.Tơibắtđầuhoảngsợ.Tơiphảilàmsaobâygiờ?


Steve,Mark,tơivàLinda–trợlýcủatơicốgiảiquyếtvấnđềđótronghaigiờkếtiếp.Cứmỗi
phúttrơiqualạichothấytơiđangvấpphảivấnđềlớn.Tơibiếtlàmìnhsẽchẳngđượcphép
đặtchânlênmáybayđểsangCanadamàkhơngcóhộchiếu.(Tintơiđi,tơiđãhỏirồi!)Chúng
tơicũngbiếtrằngkhơngthểlấyhộchiếuquađườngchuyểnphátnhanhđược.Ngườinhàở
Floridacũngchẳngthểbắtmộtchuyếnbaythươngmạimàmangsangchotơikịpgiờ.Tơisẽ
khơngthểthuyếttrìnhtốinay.Khảnănggiảiquyếtvấnđềđólàbấtkhảthi.
Cuốicùngthìsaumộthồitíchcựclàmviệcvàtưduysángtạo,chúngtơiđãtìmragiảipháp.

BantổchứcởEdmontonđồngýrờibuổinóichuyệntốihơmđóvàobuổitốihơmsau.Cùng
lúc,chúngtơithmộtchiếcmáybayphảnlựctưnhânbaytừFloridatớiSpokanemangtheo
hộchiếucủatơi.Trongđầutơihiệnlênhìnhảnhbiếmhọarằngaiđóđặthộchiếucủamình
vàomộttrongnhữngchiếcghế,nhưthểnólàmộthànhkháchvậy.Ơitrời,tơithấymìnhthật
ngungốc.
Lúcnửađêm,khimáybaytớinơi,chúngtơilênmáybayvàhướngtớiEdmonton.Chúngtơi
đến thành phố vào sáng hơm sau, tơi đã có mặt trong buổi họp ngày hơm đó và tham gia
thuyếttrìnhvàobuổitối.Tơiđãhồnthànhnhiệmvụ.
Tintốtlàchúngtơiđãgiảiquyếtđượcvấnđề.Tinxấulàcáigiáđểsửalỗiđólà20.000đơla!
Ngàykếtiếptơibịmắckẹttrongcảmxúc.Tơiliêntụctựhỏimình:
Vìsaomộtngườiđilạikìcựunhưtơimàlạimắclỗisơđẳngđếnvậy?
Tơiđãgâyrasựbấttiệnnhưthếnàochonhữngngườiphảirờibuổithuyếttrìnhvàobuổitối
hơmsau?
Saotơikhơngnghĩtớihộchiếusớmhơn24giờ,nhưvậytơichỉmấtcóvàitrămđơlathayvì
hàngnghìnđơlanhưthế?
Tơisẽlàmgìnếuchúngtơikhơngtìmragiảipháp?
Những ý nghĩ và câu hỏi đó cứ ám ảnh tơi mãi. Để có thể hồi phục lại, tơi đã uống milk
shake(4)(thứđồuốnggiúpgiảikhy),đibơivàcốgắngnghỉngơi.Tơicócảmgiácmìnhnhư
nơlệchochínhnhữngcảmxúccủamình.
Tơithườngxửlýcáctìnhhuốngthấtbạivàsailầmkhánhanhnhưnglầnnàytơicảmthấy
khơngthoảimáilắm.Tơiđãphảivậtlộnđểvượtrakhỏinhàngụcdochínhmìnhdựnglênvới
nhữngcâuhỏigiảđịnhnếu-thì.Hơmnaytơicóthểcườivàoviệcđónhưngngaycảbâygiờtơi
vẫncảmthấythậtngungốckhibỏqnmộtthứcơbảnnhưvậy.
Ngườitanóirằngnếucontàuđạidươngmàbiếttưduyvàcócảmxúcthìnóđãchẳngbao
giờrờibến.Nócóthểsẽsợhàngnghìnconsónglớnmànósẽgặptronghànhtrìnhvượtđại


dươngcủamình.Lolắngvàsợhãilànhữngcảmxúckhiếntráitimconngườiyếumềm.Thất
bạicũngvậy.Chúngcũngkhiếnchúngtayếuđuối,giamcầmta,khiếntatêliệt,nảnlịngvà
mệtmỏi.Đểthànhcơng,tacầnphảitìmranhữngcáchđểkhơngbịmắckẹtvềmặtcảmxúc.


2.Thấtbạiđánhbạitavềmặttinhthần
Cuộcđờilàmộtchuỗinhữngmấtmátliêntiếp,bắtđầutừviệcmấtđisựấmápvàdễchịu
trongbụngmẹ–nơinidưỡngtatrongsuốtchínthángđầukhitachuẩnbịchàođời.Thờiấu
thơtalạimấtđisựxahoakhiđượclệthuộchồntồnvàomẹ.Tamấtnhữngmónđồchơiưa
thích.Tamấtnhữngthángngàychỉviệcvuiđùavàkhámphá.Tamấtđicáiđặcquyềnđược
theođuổinhữngvuithúcủatuổitrẻmàbỏquahếtmọitráchnhiệm.Tabịchiatáchkhỏisự
bảobọccủagiađìnhkhitarờitổấmđóvànhậnlấynhữngtráchnhiệmcủamộtngườitrưởng
thành.Trongsuốtqngthờigianlàmngườitrưởngthành,tamấtviệc,mấtvịtrí.Lịngtự
trọngcủatacóthểbịtổnthương.Tamấttiền.Talỡmấtcáccơhội.Bạnbè,ngườithâncũng
quađời.Vàtơithậmchícịnchẳngmuốnnóiđếnmộtsốmấtmátvềthểchấtmàtaphảigánh
chịukhituổingàymộtcao!Tamấttấtcảnhữngthứđóvàcịnnhiềuhơnthế,chođếnmột
ngàytađốidiệnvớisựmấtmátcuốicùng–cuộcsốngcủata.Khơngthểphủnhậncuộcsống
củachúngtađầynhữngmấtmát.Mộtsốmấtmátkhálớn,nhưngsốkháclạinhỏ.Vànhững
mấtmátmàtaphảiđốimặttácđộngđếnsứckhỏetinhthầncủata.Mộtsốngườibiếtcáchxử
lýkhátốtnhưngnhiềungườilạikhơng.
Phẩmchấtgiúpphânbiệtmộtngườithànhcơngvớimộtngườikhơngthànhcơnglàkhả
năngxửlýnhữngthấtvọngvàthấtbại.Việcnàykhátháchthứcbởinhữngthấtbạithườngcó
thểđánhbạitavềmặttinhthần.Tơibiếttrongtrậnchiếnđó,tơiphảiđấutranh.Khichuyện
đóxảyra,suynghĩcủachúngtathườngnhưnhữnggìmàHarryNeale–huấnluyệnviênđội
VancouverCanucksnhữngnăm1980đãnói:“Nămngốichúngtơikhơnggiànhthắnglợiở
sânbạnvànămnaychúngtơikhơngthểthắngởsânnhà.Tơikhơngbiếtcịnchỗnàođểchơi
nữakhơng!”
Phẩmchấtgiúpphânbiệtmộtngườithànhcơngvớimộtngườikhơngthànhcơngđólàkhả
năngxửlýnhữngthấtvọngvàthấtbại.
Việcgặpqnhiềuthấtbạisẽtácđộngtớitríócchúngta.Nóđánhbạitavàtagặprắcrối
trong việc tìm ra giải pháp cho những thách thức của mình. Khi những thất bại ngày một
nhiềuhơn,chúngsẽdầntrởthànhgánhnặng.Tahốitiếcnhữngthấtbạicủangàyhơmqua.Ta
sợhãinhữngthấtbạicủangàymai.Sựhốitiếclàmcạnkiệtnguồnnănglượngcủata.Chúngta
khơngthểpháttriểndựatrênsựhốitiếc.Losợchotươnglaisẽkhiếntasaonhãngvàedè.



Chúngtađềumuốnthànhcơngnhưngđồngthờitacũngnênđượcđàotạovềthấtbại.Tác
giảJ.WallaceHamiltoncũngnhắcđếnđiềuđótrongmộtbàiviếtcủamìnhtrêncuốntạpchí
Leadership:“Sựgiatăngtỷlệtựtử,nghiệnrượuvàthậmchímộtsốhìnhthứcsuynhượcthần
kinhlàbằngchứngchothấyhiệnnayrấtnhiềungườiđangđượcđàotạođểthànhcơngtrong
khilẽrahọnênđượcđàotạovềthấtbại.Thấtbạiphổbiếnhơnthànhcơngrấtnhiều;nghèo
đóithườnggặphơngiàusang;vàsựthấtvọngthườngthấynhiềuhơnlàkỳvọng.”
Tacầnphảichuẩnbịchonhữngsailầm,thấtbạivàmấtmáttrongcuộcsốngbởimỗingười
chúngtađềuphảiđốimặtvớichúng.Tuynhiênkhichúngxuấthiệntaphảikiểmsốtchứ
khơngđểchúngpháttriểnthêm.TácgiảWilliamA.Wardđãnói:“Conngười,cũngnhưcây
cầu,đượcthiếtkếđểcóthểchịuđượctảitrọngtrongmộtkhoảngthờigianchứkhơngphảitất
cảkhốilượngmộtnămcộnglạiliềnmộtlúc”.

3.Thấtbạitạorakhoảngcáchgiữathứ“Tơinênlàm”với“Tơi
đãlàm”
Thànhcơngtạonênvịngtuầnhồntíchcựctrongcuộcsống.Khitathànhcơng,tatựtin.Càng
tựtinthìtacàngcókhảnăngthựchiệnnhữnghànhđộngcầncó.Xuhướngchuyểndịchtừbiết
sanghànhđộngthườngmanglạithànhcơng.
Thấtbạicũngcóthểtạonênmộtvịngtuầnhồntrongcuộcsốngchúngta–nhưngđólà
vịngtuầnhồntiêucực.Thấtbại,nhấtlàkhithấtbạiliêntiếp,lạicóthểdẫnđếnsựbấtan.
Khicảmthấybấtan,tasẽnghingờvềbảnthânmình.Nókhiếnchúngtadodựkhiđưara
quyếtđịnh.Ngaycảkhitabiếtrằngmìnhnênlàmđiềuđóthìtachỉthựchiệnmộtcáchmiễn
cưỡng.Khikhoảngcáchđóđượctạoravàtakhơngvượtquađược,thànhcơnggầnnhưlàđiều
khơngthể.
Khingồihồitưởngvềnhữngthấtbạicủamìnhvànghĩđếnviệcnóđãtácđộngtớimìnhthế
nào,tơinhậnracómộtvàithờiđiểmnókhiếntơinhưbịmắckẹt.Tơithấynhiềungườicũng
rơivàotrườnghợpnhưmình.Dướiđâylà11cáibẫymàmọingườithườngmắcphải:
Bẫysailầm:“Tơisợmìnhsẽlàmgìđókhơngđúng.”Thấtbạikéotalạiđằng
sau!

Bẫymệtmỏi:“Hơmnaytơimệtlắm.”Thấtbạikhiếntarãrời.
Bẫy so sánh: “Người khác có đủ tố chất hơn tơi.” Thất bại khiến ta cảm giác
mìnhkémcỏihơnngườikhác.
Bẫythờigian:“Đâykhơngphảilúcthíchhợp.”Thấtbạikhiếntadodự.


Bẫycảmhứng:“Tơikhơngmuốnlàmviệcđóngaylúcnày.”Thấtbạitướcbỏ
cảmhứngcủata.
Bẫy bao biện mọi chuyện: “Có thể nó chưa thực sự cần thiết”. Thất bại che
khuấttầmnhìncủata.
Bẫyhồnhảo:“Lncómộtcáchtốtnhấtđểlàmviệcnàyvàtơiphảitìmranó
trướckhibắtđầuthựchiện.”Thấtbạikhiếntađặtcâuhỏivềchínhbảnthân
mình.
Bẫykỳvọng:“Tơitưởngrằnglàmviệcđórấtdễnhưngkhơngphảivậy.”Thất
bạinhấnmạnhnhữngkhókhăn.
Bẫycơngbằng:“Đánglẽtơikhơngphảilàngườilàmviệcđó.”Thấtbạikhiếnta
thắcmắc:“Saolạilàmình?”
Bẫyýkiếnsốđơng:“Nếutơithấtbại,ngườikhácsẽnghĩtơithếnào?”Thấtbại
khiếntatêliệt.
Bẫytựkỷámthị:“Nếulầnnàytơilàmhỏngcónghĩarằngtơilàkẻthấtbại.”
Thấtbạitácđộngtiêucựclêncáchtanhìnnhậnvềbảnthân.
Tấtcảnhữngbẫytrênđềudothấtbạigâyravàchúngtạonênkhoảngcáchgiữathứtabiết
vàviệctalàm.Nếumuốnthànhcơng,taphảixâychiếccầubắcquakhoảngcáchđó.

4.Thấtbạiđầutiênthườngkhơngphảithấtbạilớnnhất
Khigặpthấtbại,tavẫncịnsựlựachọn.Nếutaphảnứngmộtcáchhợplýngaylậptức,thấtbại
đósẽtrởnênnhỏbéhơn.Nhưngnếutaphảnứngsaicách,hoặckhơngphảnứnglạichútnào
thìthấtbạiđósẽtrởnêntolớnhơn.Vàthườngthìnósẽkéotheonhữngthấtbạikhác.Khi
thấtbạiđếnliêntiếp,chúngdườngnhưngàycànglớnhơn,quậtvàotanhưnhữngconsóng
trongcơngiơngtốkinhhồng.Sốlượngcácthấtbạicàngtăngthìsựtựtintrongtacànggiảm.

Chúngtacịnkhiếnmọiviệctồitệhơnkhisosánhbảnthânmìnhvớingườikhác,bởihiếm
khitasosánhmộtcáchcơngbằng.Tasosánhcáitốtnhấtcủamình,gồmcảnhữngdựđịnhtốt
củatavớicáidởnhấtcủangườikhác,hoặctasosánhcáidởnhấtcủamìnhvớicáitốtnhất
củahọ.Điềuđócóthểdẫnđếnvịngtuầnhồntiêucựckhitựnóivớibảnthân.Tuyvậyvẫncó
mộtsốđiềubạncầnbiết:
Ngườiquantrọngnhấtbạntừngnóichuyệnlàchínhbạn,vậyhãycẩntrọngvớinhữngđiều
bạnnói.
Ngườiquantrọngnhấtbạnsẽđánhgiálàchínhbạn,vậyhãycẩntrọngvớiđiềubạnnghĩ.


Ngườiquantrọngnhấtbạnsẽulàchínhbạn,vậyhãycẩntrọngvớiviệcbạnlàm.
GiáoviêndạyYogavàcũnglànhàvănKripalvanandađãtừngnói:“Conuq,đừnglàm
tổnthươngtráitimconthêmnữa.Mỗilầnchỉtríchmình,conlạiđangtựlàmtổnthươngtrái
timcon”.Tơitinlàkhithấtbại,tarấtdễrơivàotìnhtrạngnghĩvềviệcmìnhđánglẽcóthể
làmhayxửlýtheocáchkhác.Qtrìnhtựnóichuyệncóthểtrởnêntiêucực.Khinócàngtiêu
cựcthìtacàngcảmthấycácthấtbạicóvẻlớnhơn.Khiqtrìnhtựnóichuyệncủatatrởnên
giậndữ,khơngmangtínhxâydựnghoặccócảmgiáctộilỗi,tasẽcàngcóítkhảnăngphávỡ
vịngtuầnhồntiêucựcđó.
Nếucóthểvượtquathấtbạiởgiaiđoạnđầuvàkhơngchonócơhộilớnmạnhhơn,tacóthể
tiếnlênphíatrước.Làmđượcviệcnàykhơngphảilúcnàocũngdễdàng,nhưngngaycảđối
vớinhữngngườivừatrảiquathấtbạivơcùngtồitệcũngvẫncóthểhọccáchlàmđiềuđó.Tơi
từngđọcmộtcâuchuyệnkểrằngtướngRobertE.Lee(5) đếnthămngơinhàxinhđẹpcủabà
quảphụgiàucóởKentuckysaucuộcNộichiến.Trongchuyếnviếngthămnày,bàquảphụchỉ
choơngphầncịnlạicủacâycổthụtolớnđãbịđạnpháocủaLiênbangmiềnBắcpháhoại
nghiêmtrọng.BàkểvớitướngLeevềnhữngtácđộngcủasựmấtmátđó,mongtìmđượcsự
cảmthơngtừơng.Thayvàođó,saumộthồiimlặngdài,ơngkhun:“Chặtnóđi,qbàđáng
kính,vàhãyqnnóđi.”Ơngkhunbàhãybướctiếpvềphíatrước.Tacũngcầnhọccáchlàm
đượclàmđiềuđótheocáchtíchcực.

5.Khơngthấtbạinàogiốngthấtbạinào

“Nếubạncóthểchorằngtinhthầncâulạcbộcủamìnhvẫntốtsaukhithuamườitrênmười
haitrậnthìtríthơngminhcủabạnkháthấp.”
−PaulRichards
Cáchuấnluyệnviêncácmơnthểthaođồngđộilnlànhữngngườisốngtrongthếgiớichỉcó
thắngvàthua.HuấnluyệnviênbóngbầudụchuyềnthoạiKnuteRocknetừngchuacaynói
rằng:“Mộtlầnthấtbạisẽtốtchoconngười,nhưngqnhiềuthấtbạilạikhơnghềtốtchomột
huấn luyện viên”. Và nhà quản lý kỳ cựu của liên hiệp bóng bầu dục chun nghiệp Paul
Richardsđãnóirằng:“Nếubạncóthểchorằngtinhthầncâulạcbộcủamìnhvẫntốtsaukhi
thuamườitrênmườihaitrậnthìtríthơngminhcủabạnkháthấp”.Tuyvậybạnchẳngcần
phảilàhuấnluyệnviênhaycầuthủcủamộtmơnthểthaođồngđộithìmớicảmnhậnđượctác
độngcủasựthấtbại.
Tơinhớrõvềmộtbuổitưvấnnhiềunămtrướcđâychomộtngườiđànơngbịanhtraimình
ghétbỏ.Họkhơngnóichuyệnvớinhautrongnhiềunăm.Khilắngnghekháchhàngvàquan


sátơngta,tơicóthểcảmnhậnđượcsựtứcgiậnđangdângtràokhiơngkểlạinhữngchitiếtvề
mâu thuẫn của họ. Sự tức giận đi đến đỉnh điểm bằng những câu như thế này: “Nhìn xem
nhữnggìanhtalàmvớitơinày.Nhìnxemnhữnggìanhtalàmvớitơinày!”
Tơinlặngđợiđếnkhiơngtabìnhtĩnhtrởlạivàsẵnsànglắngnghe.Tơibìnhtĩnhnói:
“Hãynhìnxemnhữnggìanhlàmvớichínhmình!”
Ơngấyđãsai?Đúng!Nhưngơngấyđangcómộttrảinghiệmtồitệvàkhiếnchosựthấtbại
cịntệhạihơn.
Số lượng hay sự nghiêm trọng của những thất bại không quan trọng bằng cách bạn trải
nghiệmnhữngthấtbạiđó.Đúng,mọithấtbạiđềuđauđớn.Vàchúngtácđộngđếnchúngta,
hiếmkhitheohướngtíchcực.Sựthấtbạilàmmìnhthayđổi,nhưngtakhơngđượcđểchúng
kiểmsốtchúngta.Takhơngthểđểnỗisợhãibịngườikhácxemlàngungốchaybấttàivơ
dụnglàmchúngtatêliệt.Takhơngthểđểnỗisợhãivềnhữnghậuquảtiêucựckhiếnchúngta
khơngdámliềulĩnh.Đểchonhữngtrảinghiệmtiêucựctrongqkhứlàmméomótươnglai
củabạncũnggiốngnhưviệcsốngtrongquantài.Nóđóngsậpnắplạivàkếtliễucuộcđờibạn.
CómộttruyệncổHyLạpvềmộtvậnđộngviênđiềnkinhchạyrấttốt,nhưnglạichỉxếpvịtrí

áqntrongcuộcđuaquantrọngnhấtcủamình.Đámđơngchúcmừngngườithắngcuộcvà
thậmchídựngtượngđểvinhdanhngườiđó.Lúcđóngườiởvịtríáqnkialạitựchomìnhlà
kẻthuacuộc.Sựghentịgặmnhấmtâmhồnanh.Anhtachẳngthểnghĩchuyệngìkhácngồi
việcbịđánhbạivànỗicămgiậnanhchàngqnqnkia,ngườiđãchiếnthắnganh.Hàng
ngàymỗikhinhìnthấybứctượng,anhlạinhớvềcơhộivinhquangđãmấtcủamình.Anhta
quyếtđịnhsẽphánó.
Vàomộttốimuộn,anhtớichỗbứctượngvàđụcvàođếcủanóđểlàmnóyếudầnđi.Các
đêm tiếp theo anh đều quay lại, đục từng chút, từng chút một. Nhưng bức tượng vẫn đứng
vữngkhơngsuychuyển.Ngàyquangày,anhtacàngcảmthấytứcgiậnhơn.Rồimộtđêm,khi
anhvungbúađầygiậndữ,mọiviệcđãđiqxa.Bứctượngbằngđácẩmthạchnặngnềcuối
cùngcũnglunglay.Vớitấtcảtrọnglượngcủamình,nóđổrầmxuốngngườianh,khiếnanh
chếtngaytứckhắc.Anhtađãbiếnmộtthấtbạinhỏthànhthấtbạichếtngười.
Làmthếnàođểcóthểgiảmthiểutácđộngtiêucựccủanhữngthấtbạikhiếntangàymột
suykiệt?Trướctiênhãycứđểnóquađivềmặtcảmxúc.Năm1995,khiJerryStackhousecịn
làngơisaosángcủađộiPhiladelphiatronggiảiNBAnhữngnăm1976,lúcđượchỏibíquyết
đểchơibóngrổchunnghiệp,anhđãtrảlờirằng:“Thắngvàqnnóđi.Thuavàlạiqnnó
đi”.Nếutamuốnvượtquanghịchcảnhvàtránhkhơngđểnhữngthấtbạihạgục,taphảibiết


cáchbỏquanó.Vàrồitaphảirútrabàihọctừnó!

Biếnbạithànhthắng
Nếubạnchuẩnbịthấtbạivàthựctếlàbạnđãthấtbại,aicũngvậythơi,vậythìsaobạnkhơng
biếnnóthànhthànhquả?Làmcáchnàobạncóthểthựchiệnđượcđiềuđó?Bằngcáchhọchỏi
từthấtbạiđó.Mộtthấtbạisẽkhơnghẳnlàthấtbạinếubạnhọchỏiđượcđiềugìđótừnó.
Thấtbạisẽđịnhnghĩaconngườibạnnếubạnchophépchúnglàmvậy.Nếubạnđứngntại
chỗđúngnơimàbạnthấtbạithìrốtcụcbạnsẽmắckẹttạiđó.Nhưnghãynhớđiềunày:Các
lựachọncủabạnsẽbắtđầuđưaratunbốvềbạn.Bạncóthểlựachọnđểthayđổi,pháttriển
vàhọchỏitừnhữngthấtbạiđó.
Dĩnhiênlàmđượcđiềuđókhơngdễdànggì.TrongbộtruyệntranhnổitiếngĐậu phộng

(Peanuts),nhânvậtcậubéCharlieBrownnóivớicơbéLucysautrậnđấubóngchày,cúiđầu
xuống,hồntồnthấtvọng.
“Lạithuatrậnnữa!Ơitrờiơi!”,Charlierềnrĩ.“Tớchánbịthualắmrồi.Bấtkểtớlàmgì,tớ
đềuthua!”
Lucytrảlời:“HãynghĩtheocáchnàynhéCharlieBrown.Tahọchỏiđượcnhiềuđiềukhi
thuahơnlàkhithắng.”
Charlienói:“Nólàmtớtrởthànhngườithơngminhnhấtthếgiới!”
Suynghĩđórấthaynhưngkhơngphảiaicũnghọchỏiđượctừnhữngthấtbạicủamình.Thất
bạisẽkhơngtựnóbiếnthànhbàihọcnếutakhơngcốgắng.Thấtbạimanglạichotacơhội
họchỏinhưngnhiềungườilạikhơngbiếtnắmbắtnó.Vàkhihọkhơnglàmđượcnhưthế,việc
thấtbạithựcsựđauđớn.
Qtrìnhhọchỏikhơnghềdễdàngvàonhữngthờiđiểmkhókhănbởinóđịihỏitaphải
làmnhữngviệcphithựctế.Thậtkhócóthểcườikhitakhơnghạnhphúc.Thậtkhóđểcóthể
phảnứngmộtcáchtíchcựckhitabịthấtbạilàmchotêliệt.Đểlàmđượcđiềuđúngđắnkhi
mọithứtrởnênsailầmđịihỏiphảicótínhkỷluật.Làmthếnàotacóthểtrởnênmạnhmẽvề
mặtcảmxúckhitađãqmệtmỏi?Tasẽđốimặtvớingườikhácthếnàokhibịbẽmặt?Làm
saocóthểhồiphụctrởlạikhitaliêntiếpbịđánhgục?
Tơiviếtcuốnsáchnàyđểtrảlờinhữngcâuhỏitrênvàcảnhữngcâuhỏikhácnữavềviệc
họchỏitừnhữngthấtbại,bởitơitinrằngnócóthểgiúpđỡbạn.Mụctiêuưutiênhàngđầu
trongđờitơiđólàgiatănggiátrịchoconngười.Hyvọngrằngcuốnsáchnàysẽgiatănggiátrị


chobạn,hướngdẫnbạnbiếtcáchhọchỏitừnhữngthấtbạicủamình.Phầnlớnchúngtađều
cầnngườinàođócóthểgiúpmìnhtìmracáchthứcthựchiệnđiềuđó.Nếuđólànguyệnvọng
củabạn–trởthànhngườibiếthọchỏitừthấtbại–thìbạncầnhọccáchnhìnvàothấtbại,
nidưỡngnhữngtốchấtgiúpbạnphảnứnglạivớithấtbạivàpháttriểnkhảnănghọchỏitừ
chúng.Tơitinrằngbạncóthểlàmđượcđiềuđónhờbảnđồlộtrìnhsau:
Khiêmtốn:TinhthầncủaHọchỏi
Thựctế:NềntảngcủaHọchỏi
Tráchnhiệm:BướcđầutiêncủaHọchỏi

Cảithiện:TâmđiểmcủaHọchỏi
Hyvọng:ĐộnglựccủaHọchỏi
Tinhthầnhamhọc:LộtrìnhcủaHọchỏi
Nghịchcảnh:ChấtxúctáccủaHọchỏi
Vấnđề:CơhộicủaHọchỏi
Trảinghiệmxấu:NhậnthứccủaHọchỏi
Thayđổi:CáigiácủaHọchỏi
Trưởngthành:GiátrịcủaHọchỏi
ThánhIgnatiusLoyola,mộttrongnhữnghọcgiảvĩđạinhấtcủathếgiớiđãtừngnóirằng
chúngtachỉcóthểhọchỏikhitathựcsựsẵnsàng.Khitơiđidulịchvàgặpgỡcácnhàlãnh
đạotrênkhắpthếgiới,tơiđãquansátthấyhaiđiều.Mộtlàphầnlớnmọingườiđangphảitrải
quanhữngthờiđiểmkhókhăn.Ýtưởngviếtcuốnsáchnàythựcsựđếnvớitơikhitơiđang
tronglịchtrìnhđidiễnthuyếtkhắpchâuÁ.Tơicóthểcảmnhậnrằngmọingườiđanggặprắc
rốivàtơimuốntìmracáchgiúphọlèoláiquanhữngđạidươngkhókhănđó.Hailàtơichưa
baogiờtrảinghiệmkhoảngthờigiannàonhưlúcnày,khicórấtnhiềungườicởimởkhơng
chỉđốivớiviệchọctậpmàcịnvớiviệcxemlạinhữnggiátrịvàưutiêncủamình.
Cũngcóthểbạnđangởgiaiđoạnphảichịuđựngmộtsốthấtbạivàgiờbạnđãsẵnsàngcho
việchọchỏi.EmmetFox(6)từngnóirằngnhữngkhókhănđếnvớibạnvàođúnglúclàđểgiúp
bạntrưởngthànhvàtiếnlênphíatrướcbằngcáchvượtquanhữngkhókhănđó.Ơngnóirằng:
“Bấthạnhthựcsựduynhất,bikịchthựcsựduynhấtsẽđếnkhichúngtachịuđựngmàkhơng
chịurútrabàihọc”.


Tahãycùngnhauđúcrútnhữngbàihọcnàyvàrồitacóthểnói:“Đơikhibạnthànhcơng,
đơikhibạnhọchỏi”.


2
Khiêmtốn:TinhthầncủaHọchỏi
Đãbaogiờbạnđểýthấymộtsốngườihồiphụcrấtnhanhsaukhigặpthấtbại?Họhọchỏitừ

nhữngthấtbạiđóvàthậmchícịngiỏihơnchínhmìnhtrướckia.Cùnglúcđóthìlạicónhững
ngườitưởngchừngnhưthấtbại,gụcngãvàkhơngbaogiờgượngdậyđược.Khiphảitrảiqua
điềugìđótiêucực,bạncóthểthựcsựthấymộtsựđixuốngtừtừtheođườngxoắnốc.Chodù
cócốgắngthếnàothìbạncũngkhơngthểgiúpđượchọ.Đơngiảnlàhọkhơngrútrabàihọctừ
nhữngsailầmcủamình.
Đâulàsựkhácbiệtgiữahailoạingườinày?Tơitinrằngđókhơngphảilàdothờigian,địavị
xãhội,mứcđộcủanghịchcảnhhaybấtkỳthứgìkhácnằmngồitầmkiểmsốtcủahọ.Sự
khácbiệtnằmởbêntrongmỗiconngười.Đólàtinhthầncủamỗicánhân.Nhữngngườiđược
hưởnglợitừnghịchcảnhsởhữumộttinhthầnkhiêmtốnvàvìlẽđó,họcóxuhướngthực
hiệnnhữngthayđổicầnthiếtđểhọchỏitừnhữngsailầmvàthấtbạicủamình.Họkhácmột
trờimộtvựcvớinhữngngườiđầykiêuhãnh,khơngmuốnđểnghịchcảnhtrởthànhngười
thầycủamìnhvàkếtquảlàkhơngthểhọchỏiđượcđiềugì.

Kiêuhãnhđitrướcthấtbại
Aicũngphảitrảiquanghịchcảnh.Mộtsốngườitrởnênkhiêmnhường.Sốkháclạitrởnên
khótính.Vàrồihọmangtheotinhthầnđótớibấtkỳđâu.Vớinhữngngườiđểbảnthântrở
nênkhótínhthìmọichuyệnsẽthànhbikịchbởimộtngườikhótínhsẽkhótiếpthuhơnrất
nhiều.
“Người kiêu hãnh quan tâm tới việc ai đúng. Người khiêm nhường quan tâm tới cái gì
đúng.”
−EzraTaftBenson
EzraTaftBenson(1) đãquansátvàthấyrằng:“Ngườikiêuhãnhquantâmtớiviệcaiđúng.
Ngườikhiêmnhườngquantâmtớicáigìđúng.”Đólàmộtmơtảkháchínhxác.Sựkiêuhãnh
khiếnngườitabàochữachobảnthânngaycảkhihọbiếtrằnghọkhơngđúng.Màđómớichỉ
là khởi đầu thơi! Hãy nhìn vào những tác động tiêu cực mà sự kiêu hãnh đem lại cho con
người:


Đổlỗi:Thayvìnhậntráchnhiệm,nhữngngườikiêuhãnhlạiđổlỗichongười
khác.Họtinrằngđólàlỗicủangườikhácbấtkểkhinàocóvấnđềxảyravớihọ.

Phủnhận:Thayvìthểhiệnsựkháchquanvàthựctếthìhọlạikhơngdámđối
diệnthựctế.Ngườikiêuhãnhkhilàmlãnhđạocủamộtdoanhnghiệpsẽchọn
cách bỏ qua những việc mà người khác thấy là hiển nhiên. Những người kiêu
hãnhnếulàthànhviêncủamộtgiađìnhkhơngêmấmsẽthườngcótưduyduy
lýchohànhđộngcủahọvàngườikhác.
Đầu óc khơng cởi mở: Thay vì là một người cởi mở và chịu tiếp thu, những
ngườikiêuhãnhthườngởthếphịngthủvàchốngđốinhữngýtưởngmới.Họ
nói:“Lúcnàotơichẳnglàmnhưthế”vàhọchẳngmấyquantâmtớisựđổimới
vàtiếnbộ.
Cứngnhắc:Thayvìlinhhoạt,dễthíchnghithìnhữngngườikiêuhãnhlạicứng
nhắc.Họnói:“Tơisẽlàmtheocáchcủamìnhhoặckhơngthìtơiđi”.Nhữngbóng
macủaqkhứ,ngaycảnhữngthànhcơngtrongqkhứcũngámảnhhọvà
kéohọlạiphíasau.
Bấtan:Nhữngngườikiêuhãnhthổiphồnggiátrịcủamìnhlênvàhạthấpgiátrị
củangườikhácbởihọcảmthấybấtan.Họnhậnlấythànhcơngcịnsailầmthìlà
củangườikhác.Khinhữngngườibấtanởcácvịtrílãnhđạo,thayvìnidưỡng
tinhthầntậpthểthìhọlạikhiếnchíkhícủangườikháctụtgiảmvàđẩyngười
tàiraxamình.
Cáchbiệt:Thayvìtạosựkếtnốithìnhữngngườikiêuhãnhlạilànhữngngười
nằmngồitầmvới–táchbiệtvớichínhbảnthânhọ,vớigiađình,cộngđồng,
kháchhàngvàđốitác.Niềmkiêuhãnhkhiếnngườitanghĩrằnghọlàtrungtâm
củamọichuyệntrongkhithựctếhồntồnkhơngphảivậy.
Bạncóthấymơtảnàophíatrênkiagiốngvớimìnhkhơng?Đángtiếcrằngtrongnhữngnăm
đầukhimớilàmlãnhđạo,tơikhơngcóđượcđứctínhkhiêmnhườngcầnthiếtđểcótinhthần
họchỏi.Thựctếlàtơitráingượchồntồn:Tơilàkẻkiêungạo,tơilncạnhtranhvàhiếu
thắng.Vàkhiđãthắngrồithìtơitrởthànhkẻkhơngaichịuđựngnổi.Tơimàđánhbạiđượcai
làtơiphảinóichohọbiếtrằngtơiđãchiếnthắng.Tơicịnnóichomọingườiquencủaanhta
biếtlàtơiđãthắng.Tơikhiếnmọingườikhóchịu.Nhưngthậttệlàtơilạikhơngnhậnthức
đượcđiềuđó.Tơiđãkhơngnhậnrađượcrằngmìnhbấttrịthếnàochotớikhibạnbètặngtơi
mộtchiếcáophơngcódịngchữ“Thậtkhómàkhiêmtốnkhibạntuyệtvờinhưtơi”.Aicũng

cười lúc họ tặng áo cho tơi nhưng trong thâm tâm tơi ngờ rằng họ đang cố nói lên sự thật
trongconngườitôi.


Sauđótơicóđếngặpmộttrongnhữngngườitặngáovàhỏicóphảitơithựcsựlàngườinhư
thếkhơng.
Cơấytrảlời:“Đúng,đóchínhlàanh.Nhưngchúngtơiqmếnanhvàbiếtrằnganhcóthể
thayđổi”.
Câunóiđóthựcsựkhiếntơimởmắt.Nhữnglờinóitốtđẹpcủacơấyđãchạmđếntơivà
thuyếtphụcđượctơi.Tơiquyếtđịnhsẽcốgắngthayđổitháiđộcủamình,từmộtchungia
xuốngngườithợhọcviệc.
Quyết định đó phải mất một thời gian dài mới thực hiện được – hai hoặc ba năm gì đó.
Nhữngngườikiêungạorấtkhótrởnênkhiêmtốnngayđược.Nhưngđólạilàbướckhởiđầu
củasựthayđổitrongtơi,mộtniềmkhaokhátcóđượcđứctínhkhiêmtốngiúpíchchoviệc
họchỏi.Tơivẫntựtinnhưngtơicốgắngmỗingàyđểgiữchosựtựtinđókhơngtrởthànhrào
cảnkhảnănghọchỏicủamình.
Có thể bạn là một người khiêm nhường, có tinh thần học hỏi. Nếu đúng như vậy thì thật
tuyệtvời.Nhưngnếukhơngphảithìtintốtlànhlàbạncóthểthayđổi.Nếubạndámlàmthì
bạnsẽlàmđược.Nếubạnkhơngchắcmìnhcóthựcsựkhiêmnhườnghaykhơng,chẳnghạn
bạnbèkhơngtặngbạnchiếcáophơngnhưthế,thìcóthểđiềunàysẽgiúpíchchobạn.Kirk
Hanson–GiáosưđạihọcvàcũnglàGiámđốccấpcaocủaTrungtâmMarkkulavềĐạođứchọc
ứng dụng của trường Đại học Santa Clara đã đưa ra một danh sách những tố chất của một
ngườilãnhđạokhơngcótinhthầnhọchỏi.Ơngnóirằngnhữngtốchấtđóthườngđượcxemlà
gótchânAsincủanhữnglãnhđạođó.Tơitinrằngđiềuđócũngđúngvớibấtkỳaikhơngcó
tinhthầnhọchỏi.Tơithayđổimộtchútcácquanđiểmcủaơng,diễnđạtlạitheodạngcâuhỏi
đểtừđó,bạncóthểtựhỏimìnhcótốchấtnàonhưthếkhơng.
Bạncóxuhướngnghĩrằngmìnhbiếthếtmọichuyệnkhơng?
Bạncóxuhướngnghĩrằngmìnhcầnphảithamgiakhơng?
Bạncóđơilúctinrằngcácquyđịnhkhơngphảidànhchomìnhkhơng?
Bạncótinrằngmìnhsẽkhơngbịthấtbạikhơng?

Bạncóxuhướngtinrằngtựmìnhlàmđượchếtmọiviệckhơng?
Bạncótinrằngbạntốthơnnhữngngườikhác,rằnghọlànhữngngườikémhơn
hoặcvịtríthấphơnbạn?
Bạncónghĩrằngbảnthânmìnhquantrọngtươngđươnghoặchơntổchứccủa
mình?
Nếuđồngývớinhiềucâuhỏitrênđâythìcólẽbạnkhơngcótinhthầnhọchỏi.Nhưngđừng


nảnlịng.Vạnsựkhởiđầunan.Bạncóthểthayđổi.Hãynhớrằng,kếtquảcuốicùngmớilà
điềuquantrọngnhấttrongđời,chứkhơngphảixuấtphátđiểm.

Người“tốt”trởthành“rấttốt”lànhờđứctínhkhiêmnhường
Ngườicónhiềutàinăngthườngxửlýmọiviệcởcấpđộcao,nhưngnhữngngườitốtnhấtlại
đạtcấpđộhiệuquảcaonhấtbởihọsởhữutinhthầnhọchỏi.Gầnđâytơinhớlạiđiềunàykhi
đượcnghekểvềcâuchuyệnthờiniênthiếucủamộttrongnhữngngườihùngcủatơi:John
Wooden.CựuhuấnluyệnviênbóngrổđộiUCLAnàylàmộthuyềnthoại.Ơnggiànhđượcmọi
phầnthưởng,hnhuychươngtrongsựnghiệphuấnluyệncủamình.Ơngcịnlàngườivinh
dự được bầu vào hội đồng thành viên của Tịa nhà danh vọng tơn vinh những huyền thoại
bóngrổvớitưcáchvừalàcầuthủvừalàhuấnluyệnviên.
Woodenvơcùngtàinăng–tàinăngđếnnỗiơngcónguycơtrởthànhngườikiêungạovà
khơngchịuhọchỏi.Khilớnlên,ơnglnlàcầuthủgiỏinhấtđộivàtrởthànhthủlĩnhcủađội
bóngtrườngtrunghọccủamình,dẫndắtđộigiànhngơivịqnqngiảivơđịchcácbangcả
bamùaliêntiếp.Nhưngơnglạilàconngườimaymắnvìđãrútrađượcbàihọcngaytừthuở
nhỏ,nógiúpơngpháttriểntinhthầnhọchỏicủamìnhtừsớm.Ơnggiảithíchrằng:
Tơibỏqnđồngphụcởnhàvàkhơngmuốnchạyhàngdặmvềnhàđểlấybộquầnáo
trướckhitrậnđấubuổichiềudiễnra.Hơnnữatơilạilàcầuthủgiỏinhấtđội,thếlàtơi
chắcmẩmrằnghuấnluyệnviênsẽkhơngđờinàođểtơiphảingồighếdựbị.Nhưngtơiđã
lầm.
Khibiếtchắclàmìnhkhơngđượcphépthamgiatrậnđấumàkhơngcóđồngphục,tơiđã
nhờđồngđộimìnhvềnhàđểlấyáochotơi.Dùgìthìtơicũnglàngơisao,đúngkhơng?Sao

tơilạikhơngđượcphépnhờmộttrongnhữngcầuthủdựbịchứ?Vớicáitháiđộđó,hiển
nhiênlàtrậnđấudiễnramàkhơngcótơi.Khitơicốgiảithíchvớihuấnluyệnviên,vannài
ơngchotơichơivìrõlàchúngtơiđãbịlépvếvềđộihìnhthiđấu,ơngnóivớitơirấtđơn
giảnlà:“Johnny,cómộtsốthứcịnquantrọnghơncảchuyệnthắngthua”.
Mộtsốđiềuquantrọnghơncảchuyệnthắngthuaư?Khơngcónhiềuhuấnluyệnviêncó
thểthuyếtphụcđượcmộtcậunhóc13tuổitinvàođiềuđó.Nhưngkhitơingồimộtcách
thảmhạitrênghếdựbị,chứngkiếncảnhđộimìnhcàngngàycàngtụtlạiphíasau,tơibắt
đầunhậnrarằngcóthểhuấnluyệnviênWarrinerđãđúng.Khitơitrưởngthành,cảmgiác
đóvẫncịnlạitrongtơivàtơithựcsựbiếtơntầmquantrọngcủanó.Bàihọccuộcđờivề
tráchnhiệmvàsựkhiêmnhườngmàtơicầnhọcđượccơngbốtrongmụcthuatrậncủahồ
sơxếphạngcủaliênđồnbóngđácấptrunghọc.Đếnđầuhiệphaithìhuấnluyệnviênmới