Tải bản đầy đủ (.docx) (22 trang)

Các đặc trưng nổi bật của báo điện tử và tìm hiểu mô hình thu phí của báo điện tử New York Times

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (247.51 KB, 22 trang )

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
Môn: Báo chí truyền thơng đại cương
Đề tài:
Các đặc trưng nổi bật của báo điện tử và tìm hiểu mơ hình thu phí
của báo điện tử New York Times
Giảng viên:
Người thực hiện:
MSSV:
Lớp:

Hà Nội, 2021


I.
-

Các khái niệm
Báo điện tử: Báo điện tử là khái niệm thông dụng nhất ở nước ta, thuộc cơ

quan báo in, như Quê Hương điện tử, Nhân dân điện tử, Lao Động điện tử, ...
Ngay trong các văn bản pháp quy của Nhà Nước cũng sử dụng thuật ngữ “báo
điện tử”. Điều 12 Nghị Định số 55/2001/NĐ-CP ngày 23/08/2001 của Chính
Phủ về quản lý và cung cấp dịch vụ Internet, đã nêu : “Dịch vụ thông tin trên
Internet là một loại hình dịch vụ ứng dụng Internet, bao gồm dịch vụ phát hành
báo chí (báo in, báo hình, báo điện tử), phát hành xuất bản ấn phẩm trên Internet
và dịch vụ cung cấp các loại hình điện tử khác trên Internet.” Trong Điều 3,
Chương 1 của Luật số 12/1999/QH10 ngày 12/06/1999 về sửa đổi bổ sung, một


số điều của Luật Báo Chí được Quốc Hội nước Cộng Hịa Xã Hội Chủ Nghĩa
Việt Nam thông qua ngày 28/12/1999 cũng đề cập đến thuật ngữ “báo điện tử”
(được thực hiện trên mạng thơng tin máy tính bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc
thiểu số Việt Nam, tiếng nước ngoài) để chỉ rõ loại hình báo chí này. Tuy nhiên,
khái niệm Báo Điện Tử có nghĩa rất chung chung, khơng giúp hiểu rõ đặc điểm
của loại hình báo chí phát hành trên mạng, tờ báo được sản xuất trong vịng khép
kín trên mạng LAN, của tòa soạn hay tờ báo được chạy trên mơi trường mạng
tồn cầu Internet. Đơng thời, đã có thời gian chúng ta sử dụng cách gọi này, để
chỉ phát thanh và truyền hình, nên nếu dùng lại rất dễ gây nhầm lẫn.
-

Báo trực tuyến: Báo trực tuyến là khái niệm được sử dụng đầu tiên ở Mỹ,

và đã trở thành cách gọi của quốc tế. Thuật ngữ “trực tuyến” (online) trong các
từ điển tin học dùng để chỉ trạng thái của một máy tính khi đã kết nối với mạng
máy tính và sẵn sàng hoạt động. Hiện nay thuật ngữ này đang được sử dụng
rộng rãi trong lĩnh vực truyền thơng, nhằm chỉ các khái niệm có cùng đặc tính
như: “xuất bản trực tiếp”(online publishing), “phương tiện truyền thơng trực
tuyến”(online media), “nhà báo trực tuyến” (online journalist), “phát thanh trực
tuyến”(online radio), “truyền hình trực tuyến”(online televison),… Tuy nhiên
cách gọi này gắn với tin học nhiều hơn và chưa được Việt hóa.
2


-

Báo mạng: Báo mạng là cách gọi tắt của báo mạng internet. Đây là cách

gọi khơng mang tính khoa học vì nó khơng rõ nghĩa, khơng đầy đủ, dễ làm hiểu
sai bản chất của thuật ngữ. Bởi internet là mạng của các mạng (A network of

networks), dưới nó cịn rất nhiều loại mạng như mạng nội bộ của các tổ chức,
các cơng ty, các chính phủ,… Gọi tắt như thế sẽ không xác định rõ ràng ranh
giới giữa khái niệm “mạng” và “mạng internet”.
-

Báo internet: Báo internet cũng là khái niệm được dùng khá rộng rãi.

Thuật ngữ này được sử dụng trong một số đề tài khoa học, hội thảo khoa học về
vai trị của cơng nghệ thơng tin đối với loại hình báo chí mới. Cách gọi này là sự
kết hợp tên gọi của internet với một tờ báo (newspaper) chính là ở chỗ, internet
cung cấp khơng gian với đầy đủ tiện nghi cho một tờ báo hoạt động. Tờ báo lấy
internet làm phương tiện truyền tải, lấy các khả năng ưu việt của internet làm lợi
thế, và hoạt động độc lập trên internet. Tờ báo, dưới dạng một địa chỉ website,
và internet là đôi bạn song hành trên xa lộ thông tin. Theo TS. Thang Đức Thắng
– Tổng biên tập báo VNExpress thì đây là tên gọi chính xác nhất, cho phép hiểu
rõ ràng đặc trưng của loại hình báo chí này. Qua thực tiễn hoạt động trong
ngành, rất nhiều người đã đồng tình với cách gọi trên. Tuy nhiên, thuật ngữ này
cũng dễ gây nhầm lẫn rằng, tất cả các trang website có mặt trên internet đều là
Báo Mạng Điện Tử. Trên thực tế, một tờ báo phát hành trên mạng đúng là một
trang website, nhưng không phải trang website nào cũng là tờ báo.
-

Báo mạng điện tử: Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí được xây

dựng dưới hình thức của một trang website, phát hành trên mạng internet, có ưu
thế trong truyền tải thơng tin một cách nhanh chóng, tức thời, đa phương tiện và
tương tác cao. Có thể sử dụng thuật ngữ này để gọi chung các loại báo điện tử
hiện nay bởi nhiều lý do khác nhau: Nó khẳng định loại hình báo chí mới này là
con đẻ của sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, hoạt động được nhờ
các phương tiện kỹ thuật tiên tiến, số hóa, các máy tính nối mạng và các server,

các phần mềm ứng dụng. Nó cho phép hiểu một cách chính xác về bản chất, đặc
trưng của loại hình báo chí này, bao gồm: tính đa phương tiện, tính tương tác
3


cao, tính tức thời, phi định kỳ, khả năng truyền tải thông tin không hạn chế, với
cách lưu trữ thông tin dưới dạng dữ liệu siêu văn bản, khả năng siêu liên kết, các
trang báo được tổ chức thành từng lớp, có cơ chế nở ra với số trang khơng hạn
chế,... Tên gọi này chỉ rõ người làm báo, và người đọc báo đều phải có trình độ
kỹ thuật nhất định. Đây là sự kết hợp các tên gọi có nội dung riêng biệt như :
báo, mạng, điện tử. Vì vậy, tên gọi này thỏa mãn được các yếu tố Việt hóa, đặc
trưng khu biệt của loại hình báo chí mới, khắc phục được sự thiếu về nghĩa, sự
máy móc từ ngoại lai. Đến nay vẫn chưa có khái niệm thống nhất, tuy nhiên có
thể lưu ý như sau: “Báo Mạng Điện tử là một loại hình báo chí được xây dựng
dưới hình thức của một trang website, phát hành trên mạng internet, có ưu thế
trong chuyển tải thơng tin một cách nhanh chóng, tức thời, đa phương tiện và
tương tác cao.”

II. Đặc trưng nổi bật của báo mạng điện tử

1. Khả năng đa phương tiện
Đa Phương Tiện trên báo mạng điện tử là sự kết hợp nhiều loại phương
tiện (ngôn ngữ văn tự và phi văn tự) để thực hiện và tạo nên một sản phẩm báo
chí. Một sản phẩm báo chỉ được coi là sản phẩm đa phương tiện khi nó tích hợp
nhiều trong số các phương tiện truyền tải thơng tin sau: văn bản (text), hình ảnh
tĩnh (still image), hinh ảnh động (audio), video, và các chương trình tương tác
(interactive programs).
Trên một sản phẩm báo mạng điện tử, tùy thuộc vào nội dung và yêu cầu
của từng tòa soạn mà việc sử dụng các yếu tổ đa phương tiện cũng khác nhau.
Trong nhiều trường hợp, một thông tin có thể được truyền tải bằng nhiều

phương tiện đế người đọc tiếp cận và lựa chọn, nhưng nhiều trường hợp khác
nhà báo sẽ quyết định hình thức truyền tải nào là phù hợp với nội dung thông
điệp. Nhờ vậy, các sản phẩm báo mạng điện tử ngày càng hấp dẫn, thu hút nhiều
hơn sự quan tâm của công chúng.
4


1) Văn bản (Text)

Mặc dù những thành phần khác trong tính đa phương tiện có sức hấp dẫn
và ưu điểm vượt trội, song văn bản vẫn là thành phẩm không thể thiếu của báo
mạng điện tử. Nhìn vào tổng thế của một tờ báo mạng điện tử, thì văn bản vẫn
chiếm diện tích lớn nhất. Bản thân văn bản có khả năng truyền tải đầy đủ và trọn
vẹn những nội dung thơng điệp. Nó thường được dùng để thể hiện nội dung
chính, dẫn dắt bài báo và được kết hợp với hình ảnh tĩnh, đồ họa để tăng tính
hấp dẫn, chân thực của thơng tin. Ngồi ra, văn bản cịn được dùng để chủ thích,
hỗ trợ, cung cấp, làm rõ nội dung thơng tin cho các đoạn video, hình ảnh, đồ
họa.
Kiểu chữ, kích cỡ chữ, màu sắc chữ,... đóng một vai trị quan trọng nhất
định làm tăng hay giảm tính hấp dẫn của văn bản. Vì vậy, việc sử dụng chúng
như thế nào đều được các nhà thiết kế tính toán kỹ. Kiểu chữ được dùng trên
một tờ báo mạng điện tử thường đồng nhất, thơng dụng, có săn trong máy vi tính
khi cài đặt bất kỳ hệ điều hành nào. Điều này bảo đảm cho người đọc đọc trên
máy tính nào cũng có thế xem được nội dung văn bản. Thông thường, người ta
dùng kiểu chữ Times New Roman, Arial, Verdana. Cỡ chữ trong văn bản được
sử dụng đa dạng vừa tạo ra sự chú ý của người đọc, vừa nhằm phân biệt các
thành phần trong nội dung của tác phẩm như tít, sapo, chính văn.
2) Hình ảnh tĩnh (Still Image)

Hình ảnh tĩnh bao gồm ảnh chụp và hình họa. Nó là thành phần được

dùng nhiều và đóng vai trị quan trọng vào thành cơng của tác phẩm cũng như
sản phẩm báo mạng điện tử. Một bức ảnh được chụp đúng khoảnh khắc gắn liền
với sự việc, sự kiện sẽ làm nổi bật cảm xúc, nhấn mạnh những thông tin quan
trọng, có giá trị đơi khi bằng nghìn lời nói. Đối với độc giả, việc tiếp nhận thơng
tin qua hình ảnh, sẽ nhanh chóng, dễ dàng và hấp dẫn hơn qua chữ viết. Chỉ cần
nhìn thống qua bức ảnh đi kèm tới tin, hoặc bài là người đọc có thể phần nào
hình dung ra nội dung bài viết, cũng như việc quyết định có nên đọc bài đó hay
khơng ?
5


Ảnh tĩnh trên báo mạng điện tử có thể đứng độc lập, có thể kết hợp với
văn bản hoặc được dùng làm đường dẫn tới các phần nội dung khác. Nó khơng
chỉ là yếu tố làm tăng tính xác thực của các thơng tin trong tác phẩm báo chí, mà
cịn là một công cụ giúp mắt người đọc được nghỉ ngơi, thoải mái hơn khi đọc
những bài viết dài. Việc bố trí những bức ảnh xen kẽ một cách hợp lý giữa các
khối chữ, các đoạn văn sẽ làm người đọc không cảm thấy nhàm chán, đơn điệu
khi tiếp nhận thơng tin. Số lượng, kích thước, và sắp xếp vị trí của ảnh, tùy
thuộc vào từng bài báo, từng tờ báo. Thông thường một bức ảnh lớn kèm theo
một bài viết trên trang chủ của tờ báo mạng điện tử. Ngồi ra, các hình ảnh cịn
lại sẽ có kích cỡ nhỏ hơn.
Ở các trang nội dung, số lượng ảnh và vị trí ảnh được sắp xếp tùy theo nội
dung bài viết, và quy định của tờ báo. Số lượng và kích cỡ ảnh ảnh hưởng đến
độ nặng của trang báo. Nó làm tốn thời gian truy cập và giảm tốc độ tải về máy
tính cá nhân. Ảnh càng lớn thì thời gian chờ đợi càng nhiều. Vì vậy, khơng nên
sử dụng quá nhiều ảnh, đặc biệt là ảnh cỡ lớn trong một bài báo, trang báo, tờ
báo. Nếu khơng có bức ảnh đó, mà bài báo vẫn đẹp và đầy đủ ý nghĩa thì người
biên tập cần loại bỏ. Ngồi ra, trước khi phát hành, biên tập viên cần giảm dung
lượng đến mức thấp nhất có thể, mà vẫn khơng ảnh hưởng đến chất lượng bức
ảnh.

Hiện tại, dung lượng ảnh được sử dụng trên báo mạng điện tử thường từ
vài chục đến vài trăm kb. Dung lượng này phù hợp với việc truyền tải và trình
chiếu trên mơi trường Internet, bảo đảm tốc độc hiển thị hình ảnh nhanh chóng,
với chất lượng ảnh tương đối tốt. Những định dạng ảnh được dùng phố biến hiện
nay trên báo mạng điện tử là GIF (Graphics Interchanger Format), PNG, và
JPEG (Joint Photographic Expert Group).
3) Hình ảnh động (Animation)

Hình ảnh động trên báo mạng điện tử thường được thể hiện qua hai hình
thức là slideshow (trình diễn ảnh) và animation. Hình thức trình diễn ảnh gồm
6


nhiều hình ảnh khác nhau, được sắp xếp theo một ý đồ nhất định. Các hình ảnh
sẽ tự động hiển thị nối tiếp nhau trên màn hình giao diện, nhằm diễn đạt những
nội dung thông tin nhất định của bài báo. Tùy theo thiết kế của từng báo mạng
điện tử, mà các slide ảnh có tốc độ chuyển ảnh, giao diện trình diễn, thường có
thêm phần chú thích để làm rõ hơn nội dung, hoặc để tạo sự liên kết trong các
bức ảnh được trình diễn. Bên cạnh ảnh động được thể hiện dưới hình thức trình
diễn, báo mạng điện tử cịn có khả năng tích hợp một sản phẩm ảnh động được
tạo ra từ sự kết hợp nhiều hình ảnh tĩnh, gần giống với nguyên lý làm phim hoạt
hình. khác nhau. Đi kèm mỗi hình ảnh trong hình thức này...
Khác với ảnh động dạng trình diễn, ảnh động dạng animation là những
hình ảnh được tạo nên từ các ảnh riêng lẻ, hoàn chỉnh, chuyển động mềm mại,
và liền mạch với tốc độ cao như một đoạn phim. Những hình ảnh động này có
thể khơng thể sánh bằng một đoạn video thực sự, nhưng lại là mơ ước không
bao giờ thực hiện được của báo in. Một đoạn ảnh động góp phần tăng sức hấp
dẫn rất lớn cho bài báo. Mặt khác, với dung lượng không quá lớn, animation phù
hợp với việc hiển thị trên báo mạng điện tử ngay cả trong những trường hợp cầu
hình của máy tính khơng cao, và tốc độ đường truyền Internet không đủ tốt để

chạy một tập tin video. Ngoài việc truyền tải nội dung các tác phẩm báo chí,
hình ảnh động cịn được sử dụng phổ biến cho các quảng cáo dạng bảng, khung
trên các báo mạng điện tử hiện nay.
4) Đồ họa (Graphic)

Cùng với hình ảnh, đồ họa xuất hiện ngày càng nhiều trên báo mạng điện
tử, đã tăng sự đa dạng, sinh động trong thể hiện thông tin. Đồ họa là những hình
được vẽ, thiết kế bằng các chương trình phần mềm đồ họa ứng dụng, trên máy vi
tính để mơ tả, minh họa cho những chi tiết, ý tưởng nào đó. Sự kết hợp giữa
hình khối, và màu sắc trong đồ họa đã tạo ra những hình ảnh, khơng gian có
chiều sâu. Thơng tin đồ họa thực chất là hình thức diễn đạt thông tin bằng đồ thị,
biểu đồ, bảng, bản đồ, lược đồ,...Dù trong bài có thể đưa ra các số liệu cụ thể,
7


song việc sử dụng đồ họa sẽ giúp cho độc giả thấy được sự biến thiên của số liệu
và dễ dàng hình dung vần đề mà tác giả bài viết đưa ra.
Đồ thị là một trong những hình thức thơng tin phi văn tự được sử dụng
khá nhiều trong tin, bài trên báo mạng điện tử. Đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế,
đồ thị đem lại hiệu quả tác động cao, giúp độc giả có được những thơng tin
khách quan, rõ ràng. Biểu đồ cũng được sử dụng ngày càng nhiều trên báo mạng
điện tử, giúp người đọc dễ dàng nhận thấy sự tương quan giữa các số liệu hơn là
việc phải ghi các con số, và diễn giải dài dịng. Có một số dạng biểu đồ như:
biểu đồ hình cột (cột ngang, cột doc), biểu đồ hình trịn,... Cũng giống như đồ thị
và biểu đồ, mục đích chủ yếu của việc sử dụng bảng là để thể hiện một cách tồn
diện nhưng dễ hiểu các thơng tin bằng số liệu. Không phải diễn đạt nhiều, chỉ
cần một bảng thống kê, các con số sẽ hiện lên trước mắt người đọc một cách chi
tiết, và cịn giúp họ có thể so sánh các thông số qua nhiều thời kỳ khác nhau.
5) Âm thanh (Audio)


Phát thanh là một loại hình báo chí đã có từ lâu đời, nhưng chỉ đến năm
1993, khi Internet Talk Radio, đài phát thanh trực tuyến đầu tiên ra mắt trên thế
giới, khả năng đưa âm thanh đến với công chúng thông qua những tờ báo mạng
điện tử mới chính thức được cơng nhận. Nhưng những sản phẩm báo chí đa
phương tiện có tích hợp âm thanh không đơn thuần giống như phát thanh thông
thường. Âm thanh ở đây, chỉ là một trong số những phương tiện để truyền tải
thông tin đến cho công chúng, bên cạnh những phương tiện khác như hình ảnh,
văn bản,… Việc vừa được đọc, vừa được nghe đã khiến khai thác âm thanh trên
báo mạng điện tử ngày càng nóng. Bằng chứng là gần 10.000 đài phát thanh trên
thế giới có trang website riêng để truyền tải chương trình của mình lên mạng
Internet. Không chỉ cung cấp thông tin, nhiều trang website và báo mạng điện tử
lớn còn cung cấp các chương trình giải trí, trị chơi, âm nhạc,… để cơng chúng
có thể nghe hoặc tải về.

8


Âm thanh là một trong những yếu tố đa phương tiện trên báo mạng điện
tử, có tác dụng tạo nên sự gần gũi hơn với người tiếp nhận thông tin bởi có sự
xuất hiện của tiếng nói trong các sản phẩm báo chí. Các tập tin âm thanh cịn
làm tăng sức thuyết phục, tính chính xác của các sản phẩm báo mạng điện tử,
nhất là trong các trường hợp phỏng vấn nhân vật hay ghi âm lời nhân chứng.
Đôi khi, chỉ cần một đoạn audio dài vài phút cũng có tác dụng và hiệu quả thông
tin hơn hẳn những bài viết bằng văn bản dài lê thê, nhưng câu chữ chưa thể diễn
đạt hết những điều nhà báo muốn truyền tải đến công chúng. Âm thanh sử dụng
trên báo mạng điện tử gồm các hình thức tiếng động, âm nhạc, bài đọc, các
chương trình phát thanh dành riêng cho website, các chương trình phát thanh lại
từ các đài truyền thanh. Những tập tin audio trên báo mạng điện tử thường được
định dạng kỹ thuật số MP3, WMA với dung lượng nén phổ biến hiện tại là
128KB/s.

6) Video

Sự phát triển thần kỳ của vơ tuyến truyền hình trong thế kỷ XX, kể từ khi
ra đời đã cho thấy vị trí và vai trị của nó trong thế giới truyền thơng hiện nay. Vì
vậy, việc tích hợp video là một yếu tố quan trọng giúp báo mạng điện tử vượt
qua được những loại hình báo chí tồn tại trước nó. Bản thân những đoạn video
đã mang tính đa phương tiện, gồm cả hình ảnh và âm thanh, được kết hợp thêm
hình ảnh tĩnh, và văn bản, có thể nói báo mạng điện tử đã thâu tóm được tồn bộ
những phương tiện ưu việt nhất của tất cả các loại hình báo chí. Thế mạnh của
video trên báo mạng điện tử là đem lại hình ảnh sống động, và chân thực bởi đó
là phương tiện tốt nhất để miêu tả hình ảnh động. Nói cách khác, nó giúp cơng
chúng có thể theo dõi diễn biến của sự việc, có cảm nhận họ là một phần của câu
chuyện đang diễn tả đó.
Sự sinh động qua các hình ảnh được ghi lại với màu sắc chân thực, có tác
động mạnh đến người tiếp nhận. Do đó, thơng tin truyền tải đến cơng chúng hấp
dẫn và có tính thuyết phục cao. Video sử dụng trên báo mạng điện tử gồm các
hình thức video minh họa cho bài viết, video dành riêng cho website, các
9


chương trình video phát lại từ các đài truyền hình, và các chương trình video
theo yêu cầu. Các video được sử dụng trên báo mạng điện tử hiện nay, chủ yếu
là định dạng FLV có dung lượng nhỏ, phù hợp với việc xem video trên Internet.
Ngoài ra, một số định dạng video khác có dung lượng lớn hơn, cũng được sử
dụng như VMV, MPEG, ... Các nhà báo thường dùng video trong những sự kiện
lớn có tầm quan trong cao. hoặc những sự việc, sự kiện thu hút được đông đảo
cơng chúng.
7) Những chương trình tương tác (Interactive Programs)

Đây chính là phương tiện duy nhất, chỉ có trên báo mạng điện tử, và thế

hiện sự vượt trội của báo mạng điện tử so với tất cả các loại hình báo chí khác.
Trước hết, cần phân biệt những chương trình tương tác trên báo mạng điện tử
với tính tương tác của báo mạng điện tử. Tính tương tác của báo mạng điện tử là
khả năng phản hồi, trao đổi thông tin nhanh chóng, và tức thời của cơng chúng
báo mạng điện với tờ báo, tác giả. Cịn những chương trình tương tác là một
trong những phương tiện truyền tải được tích hợp vào một sản phẩm báo mạng
điện tử. Với những chương trình này, cơng chúng của báo mạng điện tử có thể
trực tiếp tham gia vào sản phẩm báo chỉ đa phương tiện, ví dụ như trị chơi, trả
lời câu hỏi, làm trắc nghiệm, và có ngay đáp án hay tham gia những chương
trình trực tuyến. Nhờ yếu tố đa phương tiện này, nhiều tờ báo mạng điện tử có
thể dễ dàng thu thập một lượng lớn ý kiến của cơng chúng về những cuộc bình
chọn trực tuyến, những cuộc thi có bình chọn qua mạng.

2. Tính tức thời và phi định kỳ
Đối với những người làm báo mạng điện tử thì áp lực về thời gian mạng
và nhu cầu tin tức của cư dân mạng trên khắp thế giới thực sự là một thách thức
lớn. Bởi người đọc lúc nào cũng có mặt trên Internet, nơi này là đêm, nơi khác
là ngày. Hơn nữa, bạn đọc ln địi hỏi thơng tin phải nhanh, mới và nóng bỏng.
Vì vậy, tính thời sự là một trong những tiêu chí mà bất kỳ tờ báo nào cũng mong
đạt tới. Để đọc những thông tin tiếp theo của báo in, bạn đọc phải chờ tới số sau,
10


có thể là ngày hơm sau (nhật báo), cũng có thể là tuần sau (tuần báo) vì báo in
cịn phụ thuộc vào tính định kỳ, thời gian in ấn và phát hành. Còn để tiếp nhận
tin tức trên phát thanh, truyền hình thì khác, thính giả khơng phải chờ đợi lâu
như thế, nhưng lại bị phụ thuộc vào khung giờ, thời lượng phát sóng, thời gian
tuyến tính và kỹ thuật. Tất nhiên, cũng có những trường hợp ngoại lệ, nhưng nó
hiểm khi xảy ra và chỉ có thể xảy ra đối với những đài phát thanh, truyền hình
được trang bị các phương tiện kỹ thuật hiện đại nhất. Ví dụ vụ bắt cóc con tin tại

một trường trung học ở thành phố Beslan (Nga) ngày 01/09/2004. Gần như ngay
lập tức, đài truyền hình CNN đã cắt tồn bộ chương trình được chuần bị từ trước
và cho truyền hình trực tiếp diễn biến sự việc. Để làm được như vậy, CNN phải
có một mạng lưới phóng viên trên khắp thế giới, và họ được trang bị tất cả
những điều kiện cần thiết (cả máy bay trực thăng) để có thể đưa tin nhanh nhất
Trong khi đó, trên báo mạng điện tử, bạn đọc gần như không phải chờ đợi.
Bất kể thông tin diễn ra ở đâu, thời gian nào, đêm cũng như ngày, chỉ cần một
máy tính xách tay hoặc điện thoại di động nối mạng, các phần mềm phụ trợ (như
phần mềm tải âm thanh, hình ảnh,…) khi sự kiện xảy ra, phóng viên có thể cập
nhật tin bài ngay tức khắc. Khi vừa đăng bài xong, có thơng tin mới lại có thể
cập nhật thơng tin mà khơng gặp phải bất kỳ khó khăn gì. Trên báo mạng điện
tử, mối quan hệ về thời gian cũng thay đổi, như bị nén lại, rút ngắn rất nhiều.
Phóng viên tham dự và có thể phát sự kiện ngay lập tức như người ta vẫn thường
làm trong truyền hình, phát thanh trực tiếp. Cũng chỉ bằng một cái nháy chuột,
bạn đọc ở đâu đó trên khắp hành tinh đã đón nhận được thơng tin và tham gia
vào sự kiện.
Ví dụ “sự kiện sóng thần ở Châu Á”, VNExpress đưa tin lúc 0h23' ngày
27/12/2004 hay “vụ tàu Thống Nhất E1 bị lật tại Lăng Cô Thừa Thiên Huế”
cũng đưa tin vào lúc 0h ngày 16/03/2005. Trong vụ bắt cóc con tin tại Beslan
(Nga) chỉ trong ngày 03/09/2004, VietNamNet đã liên tục cập nhật thơng tin:
“Kẻ bắt cóc phóng lựu đạn, thân nhân con tin lo lắng” (06h22' ngày
03/09/2004); Nga: “20 con tin kháng cự bị bắn chết” (15h51' ngày 03/09/2004);
11


Nga “hơn 100 con tin thiệt mạng” (21h37' ngày 03/09/2004). Đến ngày
04/09/2004 thì sự việc trên kết thúc, song nhờ vào khả năng siêu liên kết mà sau
một thời gian dài (tức ngày 08/03/2005), VietNamNet lại đưa tin "Bắt 12 nghi
phạm hỗ trợ vụ thảm sát Beslan”, người đọc vẫn cảm nhận được tính liên tục
của thơng tin.

Báo mạng điện tử vượt qua được các rào cản mà các loại hình báo chí
khác gặp phải, nội dung thơng tin khơng bị giới hạn bởi khuôn khổ của trang
báo, thời lượng phát sóng hay thời gian tuyến tính, quy trình sản xuất thơng tin
lại đơn giản, dễ dàng nên có thể cập nhật, bổ sung bất kỳ lúc nào với số lượng là
bao nhiêu. Thông tin trên báo mạng điện tử có thể sống động, nóng hồi đến từng
giờ, từng phút, thậm chí là từng giây. Người ta gọi báo mạng điện tử là báo giờ,
bởi khả năng cập nhật thông tin kịp thời của nó. Việc cập nhật thơng tin có thể
diễn ra liên tục nhiêu lần trong ngày, nên một bài báo trên báo mạng điện tử
không thể là hoàn chỉnh tuyệt đối hay đánh dấu chấm hết mà ln được sống,
bởi nó có thể kéo dài hoặc rút ngắn bất kỳ lúc nào. Vì vậy, trên báo mạng điện
tử, giới hạn cuối cùng của một bài báo chỉ là tạm thời và tương đối. Chỉ báo
mạng điện tử mới có khái niệm “bài báo mở”.

3. Khả năng lưu trữ và tìm kiếm thơng tin
Báo mạng điện tử khơng bị giới hạn bởi số trang, khuôn khổ hay thời
lượng chương trình như các loại hình báo chí khác. Thơng tin lại được lưu trữ
dưới dạng đĩa từ với dung lượng lớn, nên có thể chứa hàng trăm cuốn từ điển
bách khoa toàn thư. Về mặt lý thuyết, toàn bộ thông tin của báo mạng điện tử
được lưu trên server, người đọc có thể tải về bất cứ lúc nào. Báo mạng điện tử là
một thư viện đúng nghĩa, nó lưu trữ quá khứ, hiện tại và tương lai, nghĩa là
người đọc không chỉ được xem các thông tin hiện tại, mà có thể quay ngược về
quá khứ đọc những thơng tin họ quan tâm. Ngồi ra, thơng qua các đường dẫn
báo mạng điện tử có thể liên kết và tạo ra nhiều lớp thông tin. Điều này, giúp
12


báo mạng điện tử thực sự là một kho thông tin khổng lồ. Kho thông tin được lưu
trữ trên báo mạng điện tử bảo đảm được các yếu tố sau:
-


Thông tin phong phú, đa dạng cả về số lượng và nội dung. Mỗi ngày một
tờ báo cập nhật số lượng rất lớn những sự kiện, vấn đề trên mọi lĩnh vực
của đời sống xã hội. Tất cả đều được nhìn nhận, đánh giá một cách đa

-

chiều, chi tiết.
Thơng tin chính xác, khách quan, được kiểm chứng. Đây là điều khác đối
với rất nhiều thông tin trên Internet. Những thông tin được lưu trữ trên
báo mạng điện tử sẽ là nguồn đáng tin cậy đối với bất kỳ người tìm kiếm

-

nào.
Thơng tin được lưu trữ lâu dài và có hệ thống. Mỗi tờ báo mạng điện tử
đều có khả năng lưu trữ, sắp xếp toàn bộ tin bài đã đăng tải theo trật tự
thời gian (giờ, ngày, tháng, năm) và theo từng chuyên mục, dòng sự kiện,
hoặc vấn đề được dư luận quan tâm. Điều này thật sự đem lại những thuận
tiện, hữu ích cho người tìm kiếm.
Tuy có một kho thơng tin khổng lồ, nhưng việc tìm kiếm thơng tin trên

báo mạng điện tử lại hết sức dễ dàng. Báo mạng điện tử cung cấp cho người đọc
công cụ để tìm kiếm thơng tin khoa học và hiệu quả. Phát thanh, truyền hình thì
đương nhiên khơng có khả năng này, với báo in cũng không dễ dàng, nếu muốn
lục lại một thông tin từ các số trước, ngay cả khi đã cầm trên tay tờ báo, nhất là
những tờ nhật báo dày như Washington Post hay New York Times. Với báo
mạng điện tử, chỉ cần gõ từ khóa và nhấn nút “Tìm Kiếm” (GO hoặc SEARCH)
là có thể tìm được những bài viết đã đăng trước đó. Khơng để người đọc bị lạc
vào thế giới mê hồn trận của thông tin, các cơng cụ này có thể giúp họ nhanh
chóng tim được thông tin theo ý muốn (theo chủ đề, theo ngày tháng, ..). Tất cả

các tờ báo mạng điện tử ở Việt Nam và thế giới đều đưa ra các cơng cụ tìm kiểm
với những quy tắc của riêng mình.
-

Tìm kiếm theo chủ đề, chuyên mục: với cách bố trí và sắp xếp thơng tin
khoa học, rõ ràng theo các chủ đề như chính trị, xã hội, văn hóa, thể thao,
13


pháp luật,... thì độc giả có thể nhanh chóng và dễ dàng tìm thấy thơng tin
theo chun mục. Bên cạnh đấy, nhờ các siêu liên kết được trình bày dưới
dạng danh sách ở đầu hoặc cuối mỗi bài báo, thậm chí ngay trong nội
dung bài báo, người đọc có thể tìm được những thơng tin liên quan đến đề
-

tài, vấn đề, sự kiện mà họ đang quan tâm.
Tìm kiếm theo ngày, tháng: cách tìm kiếm này, phát huy tác dụng đối với
sự kiện, bài báo đã được đăng trước đó khá lâu. Chỉ cần vào mục “Tìm
kiếm theo ngày, tháng” một bảng dạng lịch sử hiện ra và độc giả chọn
ngày, tháng cần xem. Tất cả các thông tin trong những ngày, tháng đó sẽ
đuợc cơng cụ tìm kiếm đưa ra. Đây là cách tìm kiếm khá hiệu quả, được

-

một số tờ báo mạng điện tử của Việt Nam tích hợp.
Tìm kiếm theo từ khóa: đây là cách sử dụng từ hoặc cụm từ để tìm thơng
tin đã được tờ báo đăng ở bất kỳ thời gian nào còn lưu trữ. Chỉ cần gõ từ
khóa đại diện cho vấn đề vào cơng cụ tìm kiếm của tờ báo, nhấn chuột
vào nút “Search” hay “Tìm Kiếm” thì ngay lập tức máy sẽ tự động tìm và
trả kết quả bằng một danh sách có chứa các từ khóa trên. Kết quả được

sắp xếp theo dạng danh sách các liên kết, rất thuận tiện cho người tìm
kiếm. Mỗi tờ báo, cơng cụ tìm kiếm có đơi chút khác biệt. Đối với
VietNamNet, kết quả sẽ cho biết thơng tin, bài viết đó thuộc chun mục
nào và được sắp xếp theo thứ tự thời gian cập nhật giảm dần. VNExpress
có cơng cụ tìm kiếm được đánh giá là rất khoa học và thân thiện. Nó cho
phép người sử dụng có thể tìm kiếm văn bản, hình ảnh, video, tìm trong
khoảng thời gian (ví dụ từ ngày 1/1/2000 đến ngày 25/5/2010) và xếp theo
thứ tự ngày giảm dần, hoặc tăng dần, tìm trong chuyên mục (xã hội, thế
giới, kinh doanh, văn hóa, thể thao,…hay tất cả các chuyên mục) lựa chọn
số lượng kết quả hiển thị (100 kết quả, 200 kết quả, 300 kết quả,…hay tất
cả) và mỗi trang hiển thị chứa đựng bao nhiêu kết quả (10,20,30,... hay
100 kết quả).

14


III.

Báo điện tử Việt Nam cần làm gì để thu phí độc giả?

Câu chuyện thu phí báo điện tử bất ngờ được quan tâm trong thời gian
gần đây, đặc biệt sau khi đại dịch Covid-19 khiến nhiều cơ quan báo chí ở Việt
Nam gặp khó khăn về nguồn thu quảng cáo – mức sụt giảm trung bình lên tới
70% như phát biểu của một lãnh đạo cơ quan quản lý tại Hội nghị sơ kết 6 tháng
đầu năm và phương hướng nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2020 của Bộ Thông tinTruyền thông vào ngày 6/7 vừa qua (3). Trong bối cảnh nguồn thu quảng cáo
cho báo in giảm sút, cịn quảng cáo trên báo điện tử khơng bù đắp được phần
mất đi, ngay cả khi lượng truy cập tăng lên như trong thời gian xảy ra đại dịch
hiện nay, thì việc đa dạng hóa nguồn thu, trong đó có chiến lược thu phí báo
điện tử, là điều cần được các cơ quan báo chí tính đến. Có nhiều hình thức tiếp
cận nội dung và trả phí cho báo điện tử nhưng phổ biến nhất là: 1/ đăng ký dài

hạn để đọc tin từ một cơ quan báo chí duy nhất, 2/ đăng ký dài hạn cả phiên bản
in và digital của một tờ báo, và 3/ đăng ký dài hạn để đọc nhiều báo được tập
hợp về một chỗ (ví dụ các app tổng hợp tin). Theo đó, báo điện tử Việt Nam
muốn thu phí được độc giả thì mỗi cơ quan báo chí cần phải có hướng đi riêng,
chuyên biệt hóa nội dung, hướng đến thị trường ngách (niche market) để tìm ra
đối tượng phù hợp chấp nhận trả phí. Những việc cụ thể cần làm là:
-

Nội dung chuyên biệt: Nội dung thông tin phải thực sự chuyên biệt, không
trùng lặp. Đây là thứ tiên quyết khiến người dùng bỏ tiền, tương tự như
việc một người đọc sách có thể bỏ tiền mua nhiều cuốn sách với nội dung
khác nhau, bất kể giá của mỗi quyển không hề rẻ. Tùy vào đặc trưng của
từng thể loại, đối tượng phục vụ, các cơ quan báo chí cần có những sản
phẩm mang màu sắc riêng, thể loại đa dạng như infographic, long-form,
e-Magazine, podcast, video độc quyền.

-

Quyền lợi riêng biệt: Rõ ràng, chỉ có nội dung chuyên biệt là chưa đủ hấp
dẫn để người đọc trả tiền. Độc giả phải nhìn thấy, nhận thấy và xét thấy sự
khác biệt trong quyền lợi giữa miễn phí và trả tiền.Đơn cử như việc phân
15


phối nội dung trả tiền. Nếu cứ bắt độc giả phải trả tiền, phải truy cập trực
tiếp vào trang báo điện tử để tìm kiếm và đọc bài viết mỗi ngày thì chưa
phải là cách thức thương mại hóa đúng đắn của sản phẩm báo chí trong cơ
chế thị trường. Người đọc trả tiền, do đó, phải nhận được thơng tin về bài
viết cần đọc tận tay, giống như việc đặt báo giấy dài hạn được đưa đến tận
nhà. Phương thức gửi bài viết điện tử này có thể là gửi tin vắn SMS,

newsletter chi tiết qua email, notify trên điện thoại qua app… dựa trên sự
đồng ý của người dùng. Đó chỉ là một trong số vơ vàn quyền lợi mà người
đọc trả tiền cần và đáng phải nhận được. Người đọc trả phí chắc chắn
được đọc bài viết ngay lập tức, mà không thể bị cản trở bởi bất cứ loại
quảng cáo nào, dưới bất kỳ hình thức nào (banner, ảnh, pre-ads, roll
ads...). Người đọc trả tiền cho báo điện tử cũng được nhận ấn bản điện tử
của báo giấy (e-Paper), nếu cơ quan báo chí đó vận hành ấn bản báo giấy
riêng biệt. Ấn bản này phải đem đến cho độc giả cảm giác như đang đọc
hoặc cầm trên tay một tờ báo giấy qua cách thiết kế ấn phẩm, chứ không
phải chỉ là phiên bản online toàn văn bản cùng một cỡ chữ. Người đọc
phải được xem các video độc quyền trên báo điện tử với chất lượng tốt
nhất có thể, tùy theo khả năng cung cấp của mỗi cơ quan báo chí, từ
FullHD đến 8K và cao hơn, với chất lượng đường truyền mạnh nhất.
Người đọc cũng cần được lưu trữ dễ dàng các bài viết muốn đọc, thông
qua những cách thức khác nhau đồng bộ từ PC, điện thoại đến máy tính
bảng, để đọc sau hoặc đọc lại khi cần mà không phải sử dụng tính năng
bookmark có sẵn trên trình duyệt. Như vậy, mỗi cơ quan báo chí có thể tự
xây dựng một bộ tiêu chí khác nhau để đánh giá thế nào là riêng biệt. Từ
đó, nổi bật hóa những quyền lợi của trả phí so với miễn phí, qua đó thúc
đẩy niềm tin của người đọc vào việc bỏ tiền để đọc báo là đúng đắn.
-

Giá trị khác biệt: Giá trị là một thước đo vơ hình, được khắc sâu vào mỗi
cơ quan báo chí ở từng thời điểm cụ thể. Lấy ví dụ, giá trị của một tờ báo
ở thời đại hội nhập 4.0 với startup là cung cấp thông tin có chiều sâu,
16


ngành dọc phù hợp với hướng đi của startup trong lĩnh vực đó. Từ đó, tờ
báo tạo ra giá trị vơ hình là nơi cung cấp thơng tin nhạy bén, trung thực,

phản ánh chính xác sự vận động của thị trường đối với một nhóm độc giả
nhất định. Tuy nhiên, nếu hiểu theo nghĩa đen, báo điện tử trả phí cũng có
thể đem lại những giá trị hữu hình cho người đọc. Chẳng hạn, độc giả trả
phí có thể chia sẻ bài viết cho bạn bè người thân, trực tiếp phản ánh nội
dung, chất lượng bài viết thông qua tương tác với tác giả như một mạng
xã hội báo chí thu nhỏ. Xa hơn, người đọc trả tiền cịn có thể nhận được
phần quà may mắn hàng tuần hoặc hàng tháng, được tham gia giải đố
nhận quà giá trị từ nhà tài trợ, được vinh danh khi có nhiều đóng góp tích
cực... Giá trị hữu hình chính là những thứ dễ nhìn thấy nhất với số đơng
độc giả, để từ đó kích thích họ sẵn sàng bỏ tiền cho báo chí thu phí.
-

Đa dang hóa hình thức trả phí: Đối với một số độc giả Việt Nam, đặc biệt
là các độc giả lớn tuổi đều chưa quen với các hình thức trả phí điện tử.
Phần lớn đều khơng tin tưởng các hình thức thanh tốn điện tử vì lo sợ
khơng an tồn bảo mật. Do đó cần triển khai một số điểm thu phí trực tiếp
giống như báo in để mở rộng đối tượng thu phí.

-

Cách thu phí phải bảo đảm tiêu chí: giá hợp lý và có nhiều tùy chọn linh
hoạt. Một số tờ báo nước ngoài từng áp dụng hình thức cho miễn phí đọc
nội dung trong ngày nhưng phải trả phí nếu muốn tham khảo lại các nội
dung trước đó. Báo USA Today từng thu 1 USD cho mỗi bài báo cũ. Cũng
có những tờ báo chỉ cho đọc phần đầu và thu phí nếu muốn đọc trọn vẹn
cả bài. Nhiều tờ báo Mỹ hiện nay đưa ra rất nhiều tùy chọn cho người
đọc. Người ta có thể trả phí đọc hằng tuần, hằng tháng hay cả năm. Có
những đối tượng áp dụng phí riêng. Chẳng hạn, The New York Times có
phí rẻ hơn rất nhiều cho sinh viên, giáo viên và giá cho sinh viên chỉ bằng
một nửa của giáo viên. Bloomberg thì có giá đặc biệt cho sinh viên cho tới

khi tốt nghiệp.
17


Loại hình thu phí báo online khả thi nhất ở Việt Nam chính là chỉ thu phí
đọc một số nội dung. Và điều quan trọng là phải có nội dung thu hút người đọc
để họ chấp nhận trả phí.

IV.

Tìm hiểu mơ hình thu phí của báo điện tử New York Times

Tờ The New York Times danh tiếng đang triển khai thành cơng mơ hình
thu phí báo điện tử, trở thành hình mẫu để báo chí thế giới ngưỡng mộ và học
tập. Doanh thu từ thuê bao của The New York Times tăng chủ yếu do sức tăng
trưởng số lượng thuê bao trả phí. Đây là một trong những tờ báo hiếm hoi trên
thế giới đang kiếm tiền từ chính độc giả nhiều hơn doanh thu quảng cáo. Nhưng
nếu nhìn lại quá trình từ khi The New York Times bắt đầu thử nghiệm và triển
khai thu phí, người ta có thể thấy tờ báo này cũng phải đối mặt với những khó
khăn như bao tờ báo khác.
Từ tháng 9/2005, tờ The New York Times quyết định bắt đầu dịch vụ thu
phí đối với các bài bình luận chun sâu trong gói TimesSelect, bao gồm rất
nhiều bài bình luận miễn phí trước đó. Trong thời gian hoạt động khoảng 2 năm,
TimesSelect thu phí 7,95 USD một tháng hoặc 49,95 USD một năm; tất nhiên
những bài bình luận thu phí trên mạng vẫn đăng trên báo giấy và miễn phí cho
sinh viên và các trường. (1)
Đến ngày 17/9/2007, tờ The New York Times thơng báo dừng việc thu phí
trên một phần website như nêu trên, nguyên nhân vì lượng truy cập báo điện tử
đang tăng mạnh và phí thu được khơng thể bằng với nguồn doanh thu quảng cáo
tiềm năng nhờ vào lượng truy cập tăng mạnh trên trang báo miễn phí.

Theo số liệu thống kê thì trong 2 năm thử nghiệm đầu tiên, tờ The New
York Times thu phí được 833.000 USD một tháng, tương đương 10 triệu USD
một năm. Nhưng đó chỉ là con số rất nhỏ nếu so với 323 triệu USD một năm thu
được từ các hoạt động kinh doanh nói chung trên nền tảng điện tử của tờ báo.
Đó là chưa nói khi ấy, gần 90% nguồn thu của tờ báo đến từ hoạt động ngoài nền
tảng điện tử. Doanh thu thu phí của The New York Times kể trên nếu chia ra thì
18


là khoảng 27.500 USD một ngày, nhưng nếu so sánh với bản báo giấy ngoài sạp
giá 1 USD một tờ nhân với lượng bán ra 1,12 triệu bản mỗi ngày, thì doanh thu
thu phí lúc đó chỉ bằng 2,4%.
Bên cạnh mở miễn phí tồn bộ trang báo điện tử vào tháng 9/2007, tờ The
New York Times cũng mở miễn phí các bài viết từ năm 1987, cũng như các bài
viết trong 71 năm đầu của tờ báo từ 1851 đến 1922. Động thái này được cho là
cũng hướng đến tăng lượng truy cập trong chính sách kiếm doanh thu quảng
cáo. Thời đó những cây viết bình luận của tờ báo như Nicholas Kristof và
Thomas Friedman chỉ trích chương trình TimesSelect, như Friedman cịn phát
biểu: “Tơi ghét kiểu thu phí. Nó làm tơi đau đớn vì chia tách tơi ra khỏi rất, rất
nhiều người. Tơi có rất nhiều độc giả đọc bài của mình ở nước ngồi, ví dụ như
Ấn Độ, và tơi cảm thấy hồn tồn bị tách khỏi họ”.
Nhưng sau đó sự sụt giảm nguồn thu quảng cáo trên báo giấy cùng dự báo
xu hướng tiếp tục sụt giảm đã dẫn đến việc tờ The New York Times quyết định
dựng lên “hàng rào thu phí linh hoạt” vào tháng 3/2011. Đến tháng 3/2012, mơ
hình này được đánh giá là thành cơng bước đầu khi có được vài trăm nghìn độc
giả trả phí và thu về khoảng 100 triệu USD. Khi ấy mơ hình thu phí của The
New York Times hướng đến những độc giả thường xuyên đọc online. Người đọc
có thể truy cập 20 bài viết miễn phí mỗi tháng, ai muốn đọc nhiều hơn thì đăng
ký trả phí. Mơ hình này vẫn đảm bảo việc truy cập miễn phí cho người đọc mới,
nhưng thu phí được đối người người đọc gắn bó.

Đến tháng 4/2012 thì số lượng bài viết miễn phí giảm xuống cịn một nửa
là 10 bài viết một tháng. Mức phí đọc The New York Times trong khoảng thời
gian 4 tuần dao động từ 15 USD đến 35 USD phụ thuộc vào từng gói, trong khi
các độc giả mới có thể được ưu đãi đọc thoải mái trang điện tử trong 4 tuần với
phí chỉ 99 xu. Trong khi đó độc giả đăng ký dài hạn báo giấy cũng được đọc báo
điện tử mà không mất thêm đồng nào. Ngoài ra một vài nội dung như trang nhất
được miễn phí, bài top đầu trên ứng dụng mobile cũng miễn phí. Vào tháng
19


1/2013, biên tập viên phụ trách của tờ The New York Times là bà Margaret
M.Sullivan công bố rằng lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, tờ báo này đã thu được
từ mơ hình thu phí (gồm cả doanh thu bán báo giấy) nhiều hơn từ quảng cáo.
Nguyên nhân vì lượng độc giả trả phí báo điện tử tăng trưởng, lượng sụt giảm
báo giấy bán ra được kìm lại, cịn doanh thu quảng cáo trên báo giấy tiếp tục sụt
giảm mạnh.
Đến tháng 12/2017, số bài viết được miễn phí một tháng tiếp tục giảm
xuống từ 10 còn 5 bài. Một vị lãnh đạo của The New York Times giải thích
quyết định này xuất phát từ nhu cầu đọc báo lên cao chưa từng có. Tháng
12/2018, The New York Times đã có 2,6 triệu độc giả trả phí báo điện tử, trong
khi doanh thu quảng cáo trên báo điện tử cũng tăng, và chỉ có quảng cáo cho báo
giấy giảm.
Đầu năm 2019 đại diện tờ The New York Times chia sẻ đã thu hút
được 3,4 triệu độc giả trả phí trên mạng, đóng góp khoảng 36% doanh thu bạn
đọc thành viên, và đang hướng tới mục tiêu tham vọng là 10 triệu độc giả trả
phí, và đạt 800 triệu USD tiền doanh thu từ báo mạng vào năm 2020.
Vào thời điểm đầu năm 2019, nếu vào The New York Times trên web hay
trên ứng dụng mobile để đọc một bài viết người ta sẽ thấy dịng chữ nhỏ bên
dưới thơng báo số bài miễn phí cịn lại trong tháng, đếm ngược từ 5 xuống. Bên
cạnh đó cũng có phần mời gói trả phí ưu đãi cho độc giả quốc tế với mức phí 1

USD một tuần (tương đương 4 USD trong 4 tuần) kéo dài trong 1 năm. Sau 1
năm thì mức phí với độc giả quốc tế sẽ là 2 USD một tuần (tương đương 8 USD
trong 4 tuần). (6)
Mơ hình thu phí ban đầu chỉ là một thử nghiệm ở The New York Times,
nhưng rõ ràng đã rất thành công. Và những chính sách ưu đãi như vừa nêu có
thể là một trong những động lực cho mục tiêu 10 triệu độc giả trả phí.

20


21


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

FourWeekMBA (2020), Snapshot Of The New York Times Business

2.

Model, từ />Nguyễn Thị Trường Giang (2016), Giáo trình Lý thuyết và kỹ năng Báo

3.

mạng điện tử, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội
Nguyễn Hùng (2020), Doanh thu của nhiều cơ quan báo chí thụt giảm
mạnh trong năm 2020, Báo điện tử Lao động, từ />
4.

2020-866824.ldo

Văn Phong (2021), Thu phí độc giả trực tuyến là xu hướng mới của báo
điện tử, Báo điện tử Quân đội nhân dân, từ />
5.

655491
Phạm Hồng Phước (2021), Đọc báo điện tử sẽ phải trả tiền?, Báo điện tử
Người Lao động, từ />
6.

phai-tra-tien-20210330213827347.htm
Trefis Team (2019), Digital Advertising And Subscription Growth Could
Boost New York Times’ Revenue By $100 Million, Forbes, từ
/>
22



×