“I can think of no single book that has so
changed the conception held by economist as
to the working of the capitalist system”
- ROBERT L. HEILBRONER


LÝ THUYẾT TỔNG QUÁT VỀ VIỆC
LÀM, LÃI SUẤT VÀ TIỀN TỆ
Nhà xuất bản GIÁO DỤC
Trường Đại học KINH TẾ QUỐC DÂN
HÀ NỘI - 1994


Lời nhà xuất bản


Trong quá trình đổi mới chương trình giảng dạy các môn học kinh tế thị
trường cho sinh viên các trường Đại học và Trung học chuyên nghiệp, chúng
ta cần rất nhiều tài liệu tham khảo, sách giáo khoa để phục vụ cho việc biên
soạn một chương trình giảng dạy thích hợp và đáp ứng nhu cầu tham khảo
của các nhà hoạch định chính sách và cơ quan nghiên cứu kinh tế.
Trong bối cảnh đó, việc xuất bản tác phẩm kinh điển “Lý thuyết tổng
quát về việc làm, lãi suất và tiền tệ” (Gọi tắt là “Lý thuyết tổng quát”) của
nhà kinh tế học nổi tiếng người Anh John Maynard Keynes là một địi hỏi
thiết thực. Đó là một trong số các cuốn sách cơ bản góp phần xây dựng lý
thuyết kinh tế học vĩ mô hiện đại.
Cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1936, sau khi các nước
phát triển như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Nhật Bản, Pháp vừa trải qua giai đoạn gọi
là đại suy thoái, khi các biến số chính của kinh tế học vĩ mơ như sản lượng,
khối lượng việc làm, lãi suất và kéo theo là vốn đầu tư đã biến động theo

chiều hướng khơng thể phán đốn và giải thích được. Các mơ hình (lý thuyết)
kinh tế đương thời khơng cịn giải thích đầy đủ được những gì đã diễn ra tại
các nước đó trong thời kỳ nói trên.
Bá tước John Maynard Keynes (1883-1946) là một nhà kinh tế nổi tiếng
đầu thế kỷ 20. Ông đã giảng dạy kinh tế học ở trường Tổng hợp Cambridge,
làm việc ở Bộ tài chính nước Anh và là người có cơng lớn trong việc thành
lập Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF).
Trong tác phẩm của mình, J. M. Keynes lần đầu tiên đưa ra mơ hình sản
lượng và việc làm do cầu quyết định, ông đã dùng mơ hình này để giải thích
mức sản lượng thấp và mức thất nghiệp cao kéo dài trong những năm 1930 ở
hầu hết các nước công nghiệp phương Tây. Ngày nay lý thuyết này được gọi


là Lý thuyết trọng cầu. Ông lập luận rằng con số thất nghiệp cao là đặc trưng
của một nền kinh tế thị trường khơng có điều tiết, và vì vậy, để đạt được mức
hữu nghiệp cao, nhà Nước phải điều tiết mức tổng cầu thơng qua chính sách
tài chính và tiền tệ.
Sau khi tác phẩm được xuất bản năm 1936, hầu hết các nhà kinh tế trẻ
đã trở thành những người theo trường phái của Keynes. Trong các thập niên
1950 và 1960 học thuyết này gặp sự chống đối mãnh liệt từ phía những người
theo phái trọng tiền mà đứng đầu là Milton Friedman, một nhà kinh tế học
Hoa Kỳ. Họ thừa nhận cách phân tích của Keynes giải thích được nguyên
nhân gây ra đại suy thoái, nhưng cho rằng chưa đưa ra được một cách giải
thích xác đáng về lạm phát. Theo họ, lạm phát chủ yếu theo lượng tiền trong
lưu thông gây ra. Hiện nay, kinh tế học vĩ mô đã hấp thụ được tinh hoa của cả
hai phương pháp này, mặc dù vẫn còn những người cực đoan đứng hẳn về
một phía.
“Lý thuyết tổng quát” đã được tái bản nhiều lần và dịch ra nhiều thứ
tiếng. Bản dịch này được thực hiện theo lần xuất bản năm 1991 của nhà xuất
bản Macmillan Cambridge University Press, tập VII trong các tác phẩm chọn

lọc của J. M. Keynes.
Chúng tôi chân thành cảm ơn Giáo sư, Tiến sĩ Lương Xuân Q; Giáo sư
Vũ Đình Bách; Phó Giáo sư, Phó tiến sĩ Nguyễn Đình Hương đã chỉ đạo việc
tổ chức dịch, hiệu đính cuốn sách này. Cám ơn sự trợ giúp của tổ chức SIDA
Thuỵ Điển cho việc dịch, in ấn và các chuyên gia nước ngoài đã gợi ý chọn
sách, cảm ơn Nhà xuất bản Macmillan Cambridge University Press đã cho
phép dịch ra tiếng Việt và xuất bản tác phẩm này tại Việt Nam.
Đây là một cuốn sách rất khó hiểu cả về mặt ý nghĩa kinh tế, ngôn ngữ,
cũng như cách lập luận. Để hiểu được sâu sắc hơn, có lẽ cần phải đọc thêm


các tập khác của bộ sách đồ sộ này. Bởi vậy, cơng việc biên dịch, hiệu đính
và biên tập chắc cịn nhiều sai sót khó tránh được. Chúng tơi rất trân trọng
mọi góp ý của bạn đọc, xin gửi về Nhà xuất bản giáo dục hoặc trường Đại
học Kinh tế quốc dân Hà Nội.
NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC 


Lời giới thiệu chung


Lần xuất bản mẫu mực mới này đối với toàn tập của John Maynard
Keynes là một cơng trình tưởng niệm của Hội kinh tế Hồng gia đối với ơng.
Ơng đã dành một phần rất lớn cuộc đời sôi động của mình cho Hội. Năm
1911, lúc đó mới ở tuổi 28, ông đã trở thành chủ bút tờ Economic Journal
(Tạp chí kinh tế) kế nghiệp ông Edgeworth. Hai năm sau ông lại được cử làm
thư ký tồ soạn, ơng giữ những chức vụ đó liên tục hầu như cho đến hết cuộc
đời. Thực ra ông Edgeworth đã quay lại làm việc cùng với ông từ năm 1919
đến năm 1925 để giúp ông trong công việc thu thập tư liệu và xuất bản. Ơng
MacGregor đã thay ơng Edgeworth cho đến năm 1934 khi ông Austin

Robinson kế nghiệp ông MacGregor và tiếp tục giúp Keynes cho đến năm
1945. Nhưng trong những năm đó, Keynes vẫn chịu trách nhiệm chính và đưa
ra những quyết định chủ yếu về mọi bài báo đăng trong Tạp chí kinh tế, chỉ
trừ có một hoặc hai số báo mà do bị ốm nặng vào năm 1937, nên ông không
đảm đương được. Chỉ một vài tháng trước khi ông qua đời vào dịp lễ Phục
sinh năm 1946, Keynes được bầu làm chủ tịch Hội, và ông đã trao quyền chủ
bút cho ơng Roy Harrod và chức thư ký tồ soạn cho ông Austin Robinson.
Với tư cách chủ bút kiêm thư ký tồ soạn, Keynes giữ một vai trị chính
trong việc hình thành mọi chủ trương chính sách của Hội kinh tế Hồng gia.
Chính phần lớn nhờ ơng mà các hoạt động xuất bản quan trọng của Hội - lần
xuất bản Sraffa của Ricardo, lần xuất bản Stark về các cơng trình kinh tế của
Bentham và lần xuất bản Guilleband của Marshall cũng như một số ấn phẩm
trước đó, trong những năm 30, đã được khởi xướng.
Khi Keynes qua đời năm 1946, Hội kinh tế Hoàng gia muốn làm một
việc gì đó để tưởng nhớ những cơng lao to lớn của ông. Cho nên Hội đã lựa
chọn việc xuất bản các tác phẩm tồn tập của ơng. Sinh thời, Keynes rất thích
các ấn phẩm in đẹp, cho nên Hội đã tìm cách làm cho các tác phẩm của ơng


được lưu danh đời đời là điều hoàn toàn xứng đáng với tên tuổi của ông, việc
làm này của Hội đã thành công với sự giúp đỡ của ông Macmillan với tư cách
là chủ các nhà xuất bản và nhà in trường Đại học Cambridge.
Lần xuất bản này chỉ liên quan đến các tác phẩm của Keynes về lĩnh vực
kinh tế học. Những thư từ riêng tư của ông và gia đình đều khơng được đề
cập đến ở đây. Có thể nói, lần xuất bản này chỉ thể hiện Keynes như một nhà
kinh tế học.
Các tác phẩm của Keynes thuộc năm thể loại lớn. Thứ nhất, đó là những
tác phẩm ông đã viết và xuất bản thành sách. Thứ hai, những bài báo và các
cuốn sách nhỏ ông đã viết trong suốt cuộc đời. Tiểu luận về sức thuyết phục
và tiểu luận và tiểu sử. Thứ ba, một khối lượng lớn các bài viết của ông đã

được đăng tải nhưng chưa được thu thập như các bài đẵng lẻ tẻ trên các báo
chí, các bức thư gửi cho các báo, các bài viết đăng trên các tạp chí và khơng
nằm trong hai tuyển tập lớn, và nhiều cuốn sách nhỏ khác nữa. Thứ tư, một
số tác phẩm cho đến nay vẫn chưa được đăng. Thứ năm, thư từ ông thường
trao đổi với các nhà kinh tế và liên quan đến kinh tế học hoặc các cơng việc
về lợi ích cơng cộng.
Việc công bố các thư từ về kinh tế học của Keynes cần phải được lựa
chọn kỹ càng. Trong thời kỳ sử dụng máy chữ và tủ đựng hồ sơ, giấy tờ, và
đặc biệt đối với một người năng động và bận rộn như vậy, không thể cho
đăng nếu không có sự xem xét, chọn lựa những mẩu giấy mà Keynes có thể
đã đọc cho người khác viết về một số vấn đề chưa thật quan trọng hoặc có
tính chất tạm thời. Song, chúng tôi muốn thu thập và cho xuất bản càng nhiều
càng tốt những thư từ mà trong đó Keynes phát triển những suy tư của riêng
ơng và những lý lẽ ông đã đưa ra để bảo vệ những ý kiến của ông trong các
cuộc tranh luận với các nhà kinh tế học, cũng như các thư từ có ý nghĩa lớn


lao vào những thời kỳ mà Keynes bị lôi cuốn vào các cơng việc chung của
đất nước.
Ngồi những cuốn sách đã được xuất bản rồi, những người chuẩn bị cho
bộ sách này cịn có hai nguồn tư liệu chính. Trước hết trong bản chúc thư
Keynes đã chỉ định ông Richard Kahn làm người thi hành di chúc và chịu
trách nhiệm về các tài liệu kinh tế học của ông. Những tài liệu này hiện đang
được lưu trữ tại thư viện Marshall thuộc trường đại học Cambridge và có thể
được sử dụng cho lần xuất bản này. Cho đến năm 1914 Keynes chưa có thư
ký riêng và những tài liệu ơng ta viết trước năm đó chủ yếu là những bản thảo
viết tay, những bức thư quan trọng của ông. Vào thời kỳ ấy hầu hết các thư từ
mà chúng tôi có trong tay hiện giờ là những thư ơng nhận được hơn là những
thư do ông viết gửi đi. Trong những năm 1914-1918 và 1940-1946 Keynes
làm việc ở Bộ Tài chính. Với việc cho phép sử dụng những sổ sách chính

thức, người ta thu thập được nhiều thư từ mà chính ơng đã viết. Từ năm 1919
trở đi cho đến cuối đời, Keynes được sự giúp đỡ của một thư ký, bà Stevens
trong nhiều năm liên tiếp. Vì vậy trong 25 năm cuối cuộc đời làm việc của
ông, phần lớn chúng tơi có bản sao qua giấy carbon những bức thư của ơng
đã gửi đi cũng như những chính bản thư từ ông đã nhận được.
Tất nhiên trong thời kỳ này, Keynes cũng có những lần tự mình viết thư.
Trong một số trường hợp, chúng tôi đã thu thập được những bức thư ông gửi
đi từ những người mà ông thường xuyên giao dịch. Chúng tôi thu thập được
những cuộc trao đổi quan trọng giữa đôi bên, và để đánh giá đúng mức cả đôi
bên, chúng tôi rất muốn xuất bản đầy đủ những thư từ trao đổi giữa hai bên.
Nguồn tư liệu thứ hai là một số những quyển dán những bài báo cắt mà
mẹ ông Keynes đã giữ lại trong gia đình trong một thời gian rất lâu. Đó là bà
Florence Keynes, vợ ơng Neville Keynes. Từ năm 1919 trở đi, những quyển


dán các bài báo cắt này bao gồm hầu hết các bài viết có tính chất tạm thời,
chưa thực sự rõ ràng về các ý kiến đề xuất của Maynard Keynes, những bức
thư mà ông đã gửi cho các tờ báo và khá nhiều tư liệu mà qua đó người ta có
thể nhận thức được khơng chỉ những gì ơng đã viết mà cả những phản ứng
của nhiều người khác đối với những ý kiến đề xuất của ông. Nếu khơng có
những quyển dán các bài báo cắt đó đã được giữ gìn rất cẩn thận, thì bất kỳ
người biên tập hoặc người viết tiểu sử nào về Keynes chắc đã vấp phải khơng
ít khó khăn.
Kế hoạch xuất bản như đã được dự tính bao gồm tổng số 25 tập. Trong
số đó, 8 tập đầu là những cuốn sách của Keynes đã được xuất bản từ trước, từ
cuốn Tiền tệ và tài chính Ấn Độ năm 1913 cho tới cuốn Lý thuyết tổng quát
năm 1936, cộng thêm cuốn Luận trình về xác suất. Sau đó đến các tập IX và
X trong đó có những Tiểu luận về sức thuyết phục và Tiểu luận về tiểu sử là
những bài báo do chính Keynes sưu tầm. Tiểu luận về sức thuyết phục khác
với bản in ban đầu ở hai mặt: nó bao gồm trọn vẹn các bài báo hoặc các cuốn

sách nhỏ chứ không giống như ở bản in ban đầu, trong đó đã được viết lại
cho ngắn gọn, và nó được bổ sung thêm một hoặc hai bài báo viết về sau có
tính chất hồn tồn giống như những bài trong bộ sưu tầm ban đầu của
Keynes. Trong cuốn Các tiểu luận và tiểu sử chúng tôi thêm vào một hoặc
hai bài nghiên cứu về tiểu sử mà Keynes viết sau năm 1933.
Bốn tập tiếp theo, tập XI tới tập XIV, sẽ in các bài báo và thư từ về kinh
tế và một tập dành riêng cho các bài viết về xã hội, chính trị và văn học.
Chúng tơi cũng sẽ đưa vào các tập này những phần thư từ kinh tế của Keynes
có liên quan mật thiết tới các bài báo đã được in trong đó.
Chín tập sau, như chúng tơi ước tính hiện nay, sẽ bàn về các hoạt động
của Keynes trong những năm từ khi bắt đầu cuộc đời hoạt động xã hội của


ông ta, tức là từ năm 1905 cho đến khi ông mất. Ở mỗi một trong các thời kỳ
mà theo đó chúng tơi đề nghị chia nhỏ các tư liệu này, tập sách có liên quan
sẽ đăng các bài viết có tính chưa rõ ràng về mặt nhận định mà cho tới nay
chưa sưu tầm những thư từ nói về các hoạt động này, kể cả những tư liệu và
thư tín cần thiết khác để hiểu rõ hơn hoạt động của Keynes. Những tập sách
này đang được Elizabeth Johnson và Donald Moggridge biên tập, hai người
này có nhiệm vụ theo dõi và giải thích các hoạt động của Keynes một cách
đầy đủ làm cho các tập tài liệu này hoàn toàn dễ hiểu đối với thế hệ mai sau.
Cho đến khi tác phẩm này được hồn thiện chúng tơi thấy khó có thể nói
được chắc chắn là tài liệu này sẽ chỉ được phân phối như hiện nay đăng trong
phạm vi chín tập, hoặc có cần phải thêm một, hai tập nữa hay khơng. Tất
nhiên sẽ phải có một tập cuối cùng về thư mục và bảng tra cứu.
Những người chịu trách nhiệm về lần xuất bản này là Huân tước Kahn,
với tư cách vừa là người thi hành chúc thư của Huân tước Keynes vừa là một
người bạn lâu năm và thân cận của ơng. Hn tước Kahn hồn tồn có đầy đủ
khả năng giải thích những điều gì cịn đang có sự hiểu nhầm; ơng Roy Harrod
là tác giả bản tiểu sử của Keynes; ông Austin Robinson là người cộng sự về

mặt biên tập của Keynes trong tờ Tạp chí kinh tế và là người thay thế Keynes
làm thư ký cho Hội kinh tế Hoàng gia. Elizabeth Johnson là người làm nhiệm
vụ biên tập đầu tiên của tạp chí. Gần đây Donald Moggridge đã cùng với
Elizabeth Johnson tham gia vào trách nhiệm này. Tất cả những người nói trên
trong những thời kỳ khác nhau còn được sự giúp đỡ của Jane Thisthethwaite,
tức là bà McDonald, bà này lúc đầu chịu trách nhiệm về việc sắp xếp lại một
cách có hệ thống các hồ sơ tài liệu của Keynes; Judith Masterman, người đã
nhiều năm làm việc với bà Johnson và các tài liệu này và gần đây nhất là
Susan Wilsher, Margaret Butler và Barbara Lowe.


Lời dẫn của ban biên tập


“Tôi đã rất quan tâm đến mối quan hệ nhân quả, có thể nói là giữa sự
phát triển tư duy của tơi từ quan điểm kinh điển đến cách nhìn nhận hiện nay,
với trình tự mà theo đó vấn đề này đã phát triển trong đầu tôi. Điều mà một
vài người coi như là không cần thiết gây ra tranh luận thì thực sự bắt nguồn
từ tầm quan trọng của những gì mà tơi đã từng suy ngẫm và tin vào và của
những giây phút chuyển biến mà đối với bản thân tôi là những giây phút đầy
cảm hứng… Các bạn khơng nói tới nhu cầu thực tế hoặc, nói một cách chính
xác hơn, đường cầu về sản lượng nói chung, trừ khi nó được ngụ ý trong số
nhân. Đối với tôi, xét về mặt lịch sử, điều kỳ lạ nhất là sự hoàn toàn biến mất
của lý thuyết cung cầu về sản lượng nói chung, tức là lý thuyết về việc làm,
sau khi nó đã được bàn luận sơi nổi nhất trong kinh tế học trong một phần tư
thế kỷ. Một trong những chuyển biến trọng đại nhất đối với tơi, sau khi luận
trình về tiền tệ của tơi được xuất bản, là tôi bất ngờ hiểu rõ điều này. Điều đó
chỉ đến với tơi sau khi đã đề ra cho bản thân một quy luật tâm lý là khi thu
nhập tăng, khoảng cách giữa thu nhập và tiêu dùng sẽ tăng - một kết luận có
tầm quan trọng lớn lao đối với tư duy của chính bản thân tôi, nhưng không ai

cũng thấy được rõ ràng như vậy. Sau đó khá lâu đến với tơi khái niệm lãi suất
lúc đó được coi là thước đo ưu tiên chuyển hốn. Điều này đã trở thành hồn
tồn rõ ràng trong đầu óc tơi khi tơi nghĩ đến nó. Và cuối cùng, sau khi đã có
những suy nghĩ lung tung và khá lẫn lộn và đưa ra nhiều bản phác thảo, định
nghĩa hợp lý về hiệu suất biên của vốn đã giúp tôi liên kết sự việc nọ với sự
việc kia”.
Với những lời lẽ này, Keynes đã nói với R. F. Harrod mùa hè năm 1936
về sự phát triển những ý tưởng của mình về Lý thuyết tổng quát(1).
Nguồn gốc của Lý thuyết tổng quát là ở chỗ Keynes không hài lịng với
Luận trình về tiền tệ của ơng ta ngay ở thời điểm nó được xuất bản(2) trong


thời kỳ khủng hoảng kinh tế kéo dài vào những năm kế tiếp sau năm 1929, và
một nhóm các nhà kinh tế học trẻ ở Cambridge đã họp ngay sau khi cuốn
sách đó được xuất bản để tranh luận và mổ xẻ Luận trình đó. Chính từ cuộc
tranh luận tiến hành trong nhóm này mà Richard Kahn đã kể lại khá chi tiết
cho Keynes nghe, ông đã đặt cơ sở mở đầu cho việc chuyển biến từ Luận
trình về tiền tệ sang Lý thuyết tổng quát(3).
Giai đoạn này đánh dấu việc Keynes cam kết tiến hành xem xét lại các
cơ sở lý luận của luận trình về tiền tệ, mà chỉ xét đến một cách ngẫu nhiên
những biến động về mặt sản lượng. Vì vậy trong lời nói đầu của ông viết cho
các độc giả Nhật Bản về luận trình này tháng 4 năm 1932, Keynes đã ghi rõ
là tốt hơn khơng phải xem xét lại luận trình mà ơng đề nghị cho “in một cuốn
sách nhỏ thuần tuý có tính chất lý luận, mở rộng và chỉnh lý cơ sở lý luận các
quan điểm của ông ta như đã đề ra trong quyển III và IV”(4). Sự cam kết của
Keynes trở nên rõ ràng hơn vào mùa thu năm 1932 khi ơng thay đầu đề giáo
trình của ơng, từ “Lý thuyết thuần tuý về tiền tệ”, đầu đề này dùng từ mùa thu
1929, sang “Lý thuyết tiền tệ trong sản xuất”, đầu đề này được sử dụng cho
đến năm 1934. Những bài giảng này của Keynes nói về những biến động về
sản lượng nói chung và có những mầm mống về khái niệm ưu tiên chuyển

hoán, mặc dù cho mãi đến mùa thu 1933 các bài giảng của ông mới sử dụng
đầu đề là Lý thuyết tổng quát.
Hướng thay đổi tư duy của Keynes giữa Luận trình và tiền tệ và Lý
thuyết tổng quát xuất hiện vào năm 1933 dưới hình thức một bản tiểu luận
“Lý thuyết tiền tệ trong sản xuất”, một cuốn sách nhỏ “Cách tiến tới phồn
vinh”, một bài báo “Số nhân” và một bản tóm tắt tiểu sử của T. R. Malthus(5).
Tất cả những bài này đều trình bày khơng thoả mãn với lý thuyết đã được
chấp nhận.


Như vậy, Lý thuyết tổng quát được dần dần xây dựng một cách vững
chắc kể từ năm 1931. Vào mùa xuân năm 1934, trên thực tế mọi vấn đề đều
được đặt vào đúng vị trí của nó trừ những ý kiến về hiệu suất biên của vốn,
như thấy rõ trong các bản dự thảo từ thời kỳ đó và trong một bài thuyết trình
mà Keynes chuẩn bị trong chuyến đi thăm Mỹ tháng Năm và tháng Sáu(6).
Song chỉ vào mùa hè năm 1934, bản sửa đổi cuối cùng mới hoàn thành, và
mùa thu năm đó Keynes giảng bài dưới đầu đề “Lý thuyết tổng quát về việc
làm” lấy ngay từ những tờ in thử đầu tiên.
Tuy nhiên, trước khi xuất bản, bản thảo còn được mang ra thảo luận,
nghiên cứu và thay đổi khá nhiều trong khoảng một năm. Keynes chuyển các
bản in thử cuốn sách cho R. F. Kahn, Joan Robinson, R. F. Harrod, D. H.
Robertson và R. C. Hawtrey và ghi lại cẩn thận những lời nhận xét và những
ý kiến đề nghị hoàn thiện thêm và cũng trình bày rõ ràng những điểm mà ơng
khơng đồng ý với họ(7). Như vậy là sau gần năm năm chuẩn bị khá căng
thẳng cuốn sách đã ra đời vào tháng Hai năm 1930, được bán với giá 5
shilling để khuyến khích sinh viên mua đọc.
Sau khi xuất bản vẫn cịn có những cuộc tranh luận, bàn cãi kể cả đơi
khi cịn có cả những ý kiến trái ngược nữa. Chính Keynes đã khuyến khích
mọi người phát biểu ý kiến để làm sáng tỏ thêm cuốn Lý thuyết tổng quát
này(8). Ông viết: “Tôi rất chú trọng đến những khái niệm cơ bản được trình

bày một cách tương đối, đơn giản để làm nền tảng cho lý thuyết của tôi hơn
là những hình thức riêng biệt mà tơi đã dùng để miêu tả những khái niệm đó.
Tơi khơng hy vọng là những khái niệm phải hoàn toàn đúng trong giai đoạn
đầu của cuộc thảo luận. Nếu những khái niệm cơ bản đơn giản được mọi
người chấp nhận và trở nên quen thuộc, thì thời gian, kinh nghiệm và sự hợp
tác của nhiều người sẽ tìm được cách tốt nhất để diễn đạt chúng”.


Với tinh thần đó, Keynes bắt tay vào việc liên lạc bằng thư từ với nhiều
nhà phê bình nhầm giải thích và phổ biến những tư tưởng của ơng(9). Ngồi
ra, trong q trình thảo luận, những khái niệm của ơng đã thay đổi. Tháng
Tám năm 1936, ông viết thư cho R. C. Hawtrey(10): “Tơi có thể nói rằng tơi
đang suy nghĩ để vào năm tới việc những lời chú giải cuối trang cho cuốn
sách trước của tôi mà ở trong đó có ghi những lời phê bình và các điểm cần
phải làm sáng tỏ thêm. Thực vậy, toàn bộ cuốn sách cần phải viết lại và bố
cục lại. Nhưng tôi hãy cịn chưa ở trong tình trạng tâm tư đã có sự thay đổi
đầy đủ để làm được việc đó. Mặt khác, tơi có thể giải quyết những điểm riêng
biệt”. Từ thời kỳ này, chúng tơi có một bản mục lục dự thảo cho cuốn sách
lấy tên là Những chú giải cho cuốn Lý thuyết tổng quát về việc làm, lãi suất
và tiền tệ, một đầu đề lập lại bản mục lục đầu tiên của ông sau cuốn Những
hậu quả kinh tế của hồ bình(11). Keynes cũng sử dụng đầu đề này khi ông
đọc các bài giảng Cambridge mùa xuân năm 1937, trong số đó cịn ghi lại
được bản thảo của hai bài giảng(12). Trên thực tế, ơng hình như đã đạt được
khá nhiều tiến bộ để nhìn nhận cuốn Lý thuyết tổng qt vào thời đó, vì ơng
đã nói với Joan Robinson tháng tư năm 1937(13): “Tôi đang dần dần đứng ở
phía bên ngồi để xem xét cuốn sách và tôi đang cảm nhận được đường
hướng diễn tả mới. Ơng có thể thấy được những điều tơi suy nghĩ qua các bài
giảng sắp tới”. Nhưng đáng tiếc thay những “lời chú giải” khơng thể vượt ra
ngồi các bài giảng của ơng, vì Keynes bị đau tim nặng vào đầu mùa hè năm
1937 và ông chẳng thể nào đủ sức làm được việc gì cho đến khi cuộc chiến

tranh nổ ra năm 1939 sau đó năng lực của ơng được định hướng theo hướng
khác: làm thế nào để ơng có thể duyệt lại toàn bộ cuốn Lý thuyết tổng quát
nếu như chính ơng cũng khơng rõ tình trạng sức khoẻ thực sự của mình ra
sao. Chỉ có một điều chắc chắn là ơng rất muốn duyệt lại cuốn sách đó.


Từ khi được xuất bản ở Anh tháng hai năm 1936, cuốn Lý thuyết tổng
quát được in lại ở Mỹ và được dịch sang tiếng Đức, Nhật, Pháp, Tây Ban
Nha, Tiệp Khắc, Italia, Serbia-Croatia, Hindi, Phần Lan, Hungary và Nga.
Các lần xuất bản ở Đức, Pháp và Nhật đều có đăng thêm lời nói đầu, đặc biệt
tiếp theo sau lời tựa ban đầu trong bản tiếng Anh. Những lời nói đầu viết
thêm đó được đăng tải dưới đây.
Lần xuất bản này tiếp theo sau lần in lại đầu tiên của bản tiếng Anh, nó
khác với bản tiếng Anh in đầu tiên ở chỗ là các dòng 23-25 của trang 123
được sửa lại như đã đính chính và có những sửa đổi ở các trang 44, 113, 176,
357. Ở bản phụ lục 1, chúng tôi đã giới thiệu một danh mục các điều sửa đổi
nhỏ từ lần xuất bản in lại lần thứ nhất. Ngoài ra, ở bản phụ lục 2 và 3, chúng
tôi cho in lại các bài báo của Keynes với nhan đề “Những biến động về đầu
tư ròng ở Mỹ” và “Những biến động tương đối về tiền lương thực tế và sản
lượng” mà đề cập đến những sai lầm ở các trang 103-104 ở cuốn trước và ở
các trang 9-10 ở cuốn sau. Bạn đọc cần phải xem các tập XIII và XIV nếu
muốn biết rõ nội dung cuốn Lý thuyết tổng quát và căn nguyên, nguồn gốc
của nó.
Khi cho in tập này, chúng tơi có ý định chủ yếu là theo đúng sự đánh số
trang của bản gốc. Một số lớn các tài liệu phê bình và phân tích cụ thể đã nảy
sinh xung quanh bản chính của nhà xuất bản đầu tiên và chúng tơi cho rằng
những chỉ dẫn về các tài liệu nói trên cũng cần phải được in lại trong lần xuất
bản này. Điều này có nghĩa là chúng tơi khó có thể theo đúng cách in chuẩn
như đối với các tập khác trong cùng bộ sách. Theo quan điểm của chúng tôi,
cái lợi về mặt tra cứu đó là điều chủ yếu. Trong các tập khác, chúng tôi đã

giảm bớt việc in chữ hoa mà các nhà in đầu tiên rất ưa thích, nhưng thực ra
khơng hợp với người đọc hiện nay.


Bức thư của Keynes viết cho R. P. Harrod ngày 30-8-1936. Nó được đăng tồn văn ở tập XIV.


Xem bức thư của Keynes gửi cho mẹ ông ngày 14-9-1930 trong tập V, tr. xv.


Một bản ghi chú về cuộc họp của nhóm này và những tư liệu cịn sót lại trong cuộc họp đó đăng
trong tập XIV.


John Maynard Keynes, tập V. tr. XXVII.


“Lý thuyết tiền tệ trong sản xuất đăng ở tập XIII: “Cách tiến tới phồn vinh” ở tập IX (VI) I: “Robert
Malthus; Người đầu tiên của các nhà kinh tế học Cambridge” ở tập X, chương 12.


Bài thuyết trình này đăng ở tập XVI.