Trường THCS Đạ Long

Giáo án vật lý 9

Tuần: 03
Tiết : 05

Ngày soạn: 04-09-2018
Ngày dạy : 06-09-2018

Bài 5:
ĐOẠN MẠCH SONG SONG
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Viết được cơng thức tính điện trở tương đương đối với đoạn mạch song song gồm
nhiều nhất ba điện trở.

2. Kỹ năng: - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn
mạch song song với các điện trở thành phần.
- Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần.
- Vận dụng được định luật Ôm cho đoạn mạch gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần mắc hỗn hợp.
3. Thái độ: - Vận dụng kiến thức đọc để giải thích 1 số hiện tượng đơn giản trong thực tế.
II- Chuẩn bị:
1. GV: - Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 5.1 (tr.14-SGK) trên bảng điện mẫu.
2. HS: - 3 điện trở mẫu, trong đó có 1 điện trở là điện trở tương đương của 2 điện trở kia khi mắc
song song, 1 ampe kế có GHĐ: 1,5A; ĐCNN: 0,1A , 1 vơn kế có GHĐ: 6V; ĐCNN: 0,1V, 1 nguồn
điện 6V, 1 công tắc, 9 đoạn dây nối.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp:(1 phút). 9A1: ……………………………………………………………
9A2: ……………………………………………………………
2. Kiểm tra bài cũ:(5 phút)
- Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song, hiệu điện thế và cường độ dịng điện của đoạn

mạch có quan hệ như thế nào với hiệu điện thế và cường độ dịng điện các mạch rẽ?
3. Tiến trình:

GV tổ chức các hoạt động

Hoạt động của học sinh

Kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:(2 phút)
- Đối với đoạn mạch mắc nối - HS suy đoán và phát biểu suy
tiếp, chúng ta biết Rtđ bằng nghĩ của mình
tổng điện trở các thành phần.
Với đoạn mạch song song R tđ
của đoạn mạch cũng bằng tổng
các điện trở thành phần không?
Bài mới
Hoạt động 2: Ơn lại kiến thức có liên quan:(5 phút)
- Cho hs nhớ lại kiến thức ở - Trong đoạn mạch gồm hai I. Cường độ dòng điện và
lớp 7?
bóng đèn mắc song song
hiệu điện thế trong đoạn
Trong đoạn mạch có hai bóng + Cường độ dịng điện chạy qua mạch song song :
đèn mắc song song thì cường mạch chính bằng tổng cường độ 1.Nhớ lại kiến thức ở lớp 7:
độ dịng điện mỗi bóng đèn, dịng điện chạy qua các mạch rẽ I=I1+I2
hiệu điện thế giữa hai đầu bóng I=I1+I2 (1)
U= U1=U2
đèn có đặc điểm gì?
+ Hiệu điện thế giữa hai đầu
đoạn mạch mắc song song bằng

hiệu điện thế giữa hai đầu của

GV: Đặng Thị Hài

Năm học: 2018 - 2019


Trường THCS Đạ Long

Giáo án vật lý 9

mạch rẽ: U= U1=U2 (2)
Hoạt động 3: Nhận biết được đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song:(5 phút)
- Cho hs trả lời C1 và cho biết a)Từng hs trả lời C1: R1 // R2
2. Đoạn mạch gồm hai điện
hai điện trở có mấy điểm
trở mắc song song:
V
I=I1+I2
A
chung? Cường độ dịng điện và
+ Cường độ dòng điện chạy
U= U1=U2
hiệu điện thế của đoạn mạch
qua mạch chính bằng tổng
này có những đặc điểm gì?
b)Mỗi hs tự vận dụng các hệ cường độ dịng điện chạy
GV: Thông báo biểu thức (1) thức (1), (2) và hệ thức của định qua các mạch rẽ
(2) cũng đúng với đoạn mạch luật Ôm để chứng minh hệ thức
I=I1+I2 (1)

gồm hai điện trở mắc song (3)
+ Hiệu điện thế giữa hai đầu
song.
đoạn mạch mắc song song
- Hướng dẫn hs vận dụng kiến
bằng hiệu điện thế giữa hai
I1 R2

thức vừa ôn tập và hệ thức định
đầu của mạch rẽ
I 2 R1
C2:
Chứng
minh
luật ôm để trả lời C2?
U= U1=U2 (2)
- Muốn chứng minh hệ thức:
- Tính cường độ dịng điện chạy
I1 R2

A
V
I 2 R1 ta thì làm như thế qua các điện trở và lập tỉ số.
nào?
- Cường độ dòng điện chạy qua - Cường độ dòng điện chạy qua
điện trở R1, R2 được tính như
U
I1 
U
R1

điện
trở
R
,
R
:
1
2
R
1 ; Muốn chứng
thế nào?
U
minh được hệ thức trên thì ta
I1
R
R
 1  2
I1
U
I2 U
R1
?
I

I
2
2
phải
R2
R2

I1 

ta có

I1 R2

I 2 R1

vậy
Hoạt động 4: Xây dựng cơng thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện
trở mắc song song:(10 phút)
- Hướng dẫn hs xây dựng công C3: chứng minh công thức điện II. Điện trở tương đương
thức (4)
trở tương đương gồm R1,R2 mắc của đoạn mạch song song :
1
1
1
- Viết hệ thức liên hệ giữa I,
1. Cơng thức tính điện trở
 
I1,I2 Rtđ ,R1, R2
tương đương gồm hai điện
song song Rtd R1 R2
-Vận dụng hệ thức (1) suy ra
trở mắc song song :
1
1
1
(4)
 

C3: Muốn chứng minh hệ thức
- Cường độ dòng điện chạy qua Rtd R1 R2 =>
1
1
1
 
Rtd R1 R2

thì ta phải áp
dụng cơng thức I=I1+I2, muốn
tính cường dịng điện chạy
trong mạch chính và cường độ
dịng điện chạy trong mạch rẽ
thì ta áp dụng công thức nào?

GV: Đặng Thị Hài

I1 

U
U
I2 
R1 ;
R2

Rtd 

R1 R2
R1  R2


điện trở R1 ,R2:
Cường độ dòng điện chạy qua CM: Ta có:
I 

U
Rtd Mà Trong

U
U
U
I   I1  ; I 2 
R
R1
R2 (1)

mạch chính:
đoạn mạch gồm hai điện trở Mặ khác:

Năm học: 2018 - 2019


Trường THCS Đạ Long

Giáo án vật lý 9

- Cường độ dịng điện chạy qua mắc song song thì cường độ U = U1 = U2 (2 )
điện trở R1,R2, mạch chính:
dịng điện chạy qua mạch chính I = I1 + I2 (3)
U
U

U
bằng tổng cường độ dòng điện Thay (1),(2) vào (3)
I1 
I2 
I 
U
U U
chạy qua các mạch rẽ I=I1+I2
R1 :
R2 ,
Rtd
 
ta có:
Rtd R1 R2
Chia 2 vế cho U, ta được
U U U
U
1 1
1 1 1
   U      
Rtd R1 R2
Rtd
R1 R2
Rtd R1 R2

Chứng minh biểu thức 4’:
Rtd 

1
1

1
 
Rtd R1 R2 (đpcm)

R1 R2
R1  R2

RR R R R R
1 1 1
   1 2  td 2  td 1
Rtd R1 R2 Rtd R1R2 R1R2 Rtd R2 R1 Rtd
 R1 R2 Rtd R2  Rtd R1  R1 R2 Rtd  R2  R1   Rtd 

R1 R2
R1  R2

Hoạt động 5: Tiến hành TN kiểm tra:(5 phút)
Hướng dẫn hs làm thí - Các nhóm hs làm thí nghiệm 2. Thí nghiệm kiểm tra:
nghiệm kiểm tra theo sơ đồ kiểm tra theo sơ đồ hình 5.1 3. Kết luận:
hình 5.1 trong đó R1, R2 và UAB như SGK
Đối với đoạn mạch gồm hai
đã biết kiểm tra lại công thức - Thảo luận nhóm để rút ra kết điện trở mắc song song thì
trên bằng cách giữ UAB Khơng luận :
nghích đảo của điện trở
đổi, đo IAB thay điện trở R1,R2 Ghi kết luận :Đối với đoạn mạch tương đương bằng tồng các
bằng điện trở tương đương của mắc song song thì nghịch đảo nghịch đảo của từng điện trở
nó, đo I’AB và so sánh với IAB
của điện trở tương đương bằng thành phần
- Sau khi làm thí nghiệm kiểm tổng nghịch đảo của các điện trở
tra yêu cầu một vài hs đọc thành phần

1
1
1
phần kết luận và cho các em
 
ghi bài vào vở?
Rtd R1 R2
Hoạt động 6: Vận dụng:(10 phút)
- Cho hs làm cá nhân câu C4?
Làm việc cá nhân trảlời C4
- Để đèn và quạt hoạt động bình
thường thì ta phải mắc chúng
song song với nguồn điện khi
đó thì hiệu điện thế giữa hai đầu
của bóng đèn bằng hiệu điện thế
định mức của bóng đèn bằng
220V
- Sơ đồ mạch điện
- Nếu đèn khơng hoạt động thì
quạt vẫn hoạt động. Vì giữa hai
đầu của quạt ln có hiệu điện
thế
Làm việc cá nhân giải bài C5

GV: Đặng Thị Hài

III. Vận dụng:
C4: Để đèn và quạt hoạt động
bình thường thì ta phải mắc
chúng song song với nguồn

điện khi đó thì Ugiữa hai đầu
của bóng đèn bằng hiệu điện
thế định mức của bóng đèn
bằng 220V
- Sơ đồ mạch điện
- Nếu đèn khơng hoạt động
thì quạt vẫn hoạt động. Vì
giữa hai đầu của quạt ln có
hiệu điện thế

Năm học: 2018 - 2019


Trường THCS Đạ Long

Giáo án vật lý 9
Cho biết
Bài giải
R1= R2= Điện trở tương đương
R3= 30 Ù
khi R1// R2
R1// R2 ->
RR
30.30
Rtd=?
Rtd  1 2 
15
R1  R2 30  30
R1// R2//
R3-> Rtd=?


C5: Cho Bài giải

Điện trở tương
biết
R1= R2= đương khi
R3= 30 Ù R1// R2
R1// R2 -> R  R1 R2  30.30 15
td
Rtd=?
R1  R2 30  30
R1// R2//
Điện trở tương đương khi R1// R3->
Rtd=?
R2// R3
Điện trở tương đương khi R1// R2//
1
1
1
1
 

R3
Rtd R1 R2 R3
1
1
1
1

1

1
1
1
30
R
  
 Rtd  10 td
1
Rtd 30 30 30
3

- HS làm việc cá nhân trả lời C6

Rtd




R1



R2



R3

1
1

1
30
   Rtd  10
30 30 30
3

- Cho hs làm việc cá nhân trả
lời C6?
IV. Củng cố:(1 phút)
- Gọi một đến 2 hs đọc phần ghi nhớ SGK?
- Cho hs đọc phần có thể em chưa biết.
V. Hướng dẫn về nhà:(1 phút)
- Học ghi nhớ SGK, về nhà làm bài tập SBT.
- Chuẩn bị bài mới bài 6 SGK.
VI. Rút kinh nghiệm:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

GV: Đặng Thị Hài

Năm học: 2018 - 2019