TableofContents
Xâydựngbộmáyđiềuhànhvữngmạnh
Bảnkếhoạchchitiếtđểxâydựngbộmáyđiềuhànhhiệuquả
Lờigiớithiệu
Lờitựa
PhầnI.Nănglựclãnhđạovàđộnglựccủabanđiềuhành
Chương1.Bíquyếtxâydựngbanđiềuhànhhiệuquảhơn
Chương2.Kếtcấubanđiềuhành
Chương3.Nănglựcgiámđốc
Chương4.Lãnhđạobanđiềuhành:Cấutrúcvàtráchnhiệm
Chương5.Quytrìnhhoạtđộngbanđiềuhành
Chương6.Vaitrịcủangườilãnhđạotrongđịnhhìnhvănhóabanđiềuhành
PhầnII.Cácphạmvinhiệmvụthiếtyếu
Chương7.Khuyếnkhíchbanđiềuhànhthamgiatrongchiếnlượcdoanhnghiệp
Chương8.ĐánhgiáhiệusuấtCEO
Chương9.VaitrịmớicủabanđiềuhànhtrongtiếntrìnhkếnhiệmCEO
Chương10.Vaitrịcủabanđiềuhànhtrongkhủnghoảngdoanhnghiệp
Chương11.Đánhgiábanđiềuhành
PhầnIII.CácvấnđềmớinổingồinướcMỹ
Chương12.CácvấnđềquảntrịdoanhnghiệpđặcthùtạiCanada
Chương13.QuảntrịdoanhnghiệptạiAnhQuốc
Lờikết


Chúthích
Đơinétvềcáctácgiả


DAVIDA.NADLER,BEVERLYA.BEHAN&MARKB.NADLED

XÂYDỰNGBỘMÁYĐIỀUHÀNHVỮNG
MẠNH
Bảnquyền©2014CơngtyCổphầnSáchAlpha



















Bảnkếhoạchchitiếtđểxâydựngbộmáy
điềuhànhhiệuquả
ĐâylàmộtcuốnsáchkinhđiểnđượcxuấtbảnrấtđúngthờiđiểmởViệtnam.Vớinhiềunăm
kinhnghiệmtronglĩnhvựcđàotạolãnhđạoquảnlýcấpcaotạiViệtnamthơngquachương
trìnhBulletProofManagercủaCrestcomInternational,chúngtơivuimừngnhậnthấycácnhà
xuấtbảnđanghướngsựchúýcủacáclãnhđạocấpcaoởViệtNamvàocácvấnđềquảntrị
điềuhànhdoanhnghiệp.
Cóhaicâuhỏirấtquantrọngtrongcuốnsách.Mụcđíchcủabanđiềuhànhtạicơngtylàgì?Và,

cácchứcnăngcũngnhưquytrìnhhoạtđộngcủanóđượcxácđịnhnhưthếnào?Cáccâuhỏi
nàyítkhixuấthiệntrongcáccuộcthảoluậnvềquảntrịtạiViệtNam.Nhưngnếuđanghọchỏi
kinhnghiệmtừcácdoanhnghiệptạiMỹ,CanadavàTâyÂu,thìđâyhẳnlàthờiđiểmchúngta
cầntrảlờinhữngcâuhỏiđó.
Việchàngloạtcácvụbêbốicủacácdoanhnghiệplớnxảyratrongthậpniên90thếkỷtrước
làmdấylênnhucầucầnsuynghĩvềcáchmàcáccơngtyđượckiểmsốt.Khixuấtbảncuốn
sáchnàyvàonăm2006,cáctácgiảhẳnkhơngthểngờrằngchỉhainămsauđó,cácdoanh
nghiệpphươngTâybắtđầurơivàokhủnghoảngtàichínhlàmđedọatồnbộhệthốngngân
hàngdoviệcbánhàngloạtbấtđộngsảnmàsauđóđượcđónggóilạinhưlàcáckhoảnnợđể
bán.Chỉsựcanthiệpcủachínhphủmớingănchặnđượcsựsụpđổngânhànglớntrênkhắp
thếgiớiphươngTây.Việcthiếusựgiámsátvàtưduychiếnlượckémcỏi−thiếucácchứcnăng
chínhcủamộtBanđiềuhànhhiệuquả−đãlàmchomộtvàingườirấtgiàucónhưnglạiphá
hủynhiềuhệthốngcơngtycũngnhưhủyhoạihyvọngtàichínhvànguyệnvọngcánhâncủa
nhiềugiađình.HọcũngđãkhơngthểbiếtrằngJPMorganChasesẽbịphạt13tỷđơ-lavàonăm
2013dothấtbạitrongquảntrị.
CóthểlậpluậnrằngViệtNamthấymìnhtronghồncảnhkhácvớicácngânhàngvàcáccơng
tyởphươngTâynơinhữngkhủnghoảngvềquảntrịgầnnhưtiêudiệttồnbộcácthịtrường
vốncủahọ:rằngViệtNamcótruyềnthốngkhác,mộtnềnkinhtếkhác,vàsựcânbằngkhác
tronghệthốngthươngmại,dovậy,chúngtakhơngcầnphảilolắngbănkhoănvềquảntrị
doanhnghiệpnhưởphươngTây.Mộtcuộctranhluậnnhưvậy,nếuđượcchấpnhận,nósẽlàm


chúngtachorằngkinhdoanhởViệtNamvềcơbảnlàkhácvớibấtkỳnơinàotrongthếgiới
pháttriển.
Cóthểrấtkhóđểtìmracáclậpluậnhỗtrợluậnđiểmđó.Trongthếgiớithươngmạiquốctế,
sựcânbằnggiữadoanhsốbánhàng,chiphívàlợinhuậntạonênnhữngnềntảngmàtừđócác
doanhnghiệphoặcpháttriểnmạnhmẽhoặcgặpthấtbại.Tronglĩnhvựcphilợinhuận,chất
lượngdịchvụvềcơbảngiốngnhưdoanhsốbánhàngtronglĩnhvựcthươngmại.Bằngcách
này,doanhnghiệpViệtNamcũnggiốngnhưcácdoanhnghiệpkhácởkhắpmọinơitrênthế
giới.Dovậy,cáchmàcấpquảnlýcaonhấtđangdẫndắtdoanhnghiệplàmộtkhíacạnhrất

quantrọnggiúptahiểuvề“sứckhỏe”củadoanhnghiệpViệtNam.
Tuynhiên,chúngtavẫncóthểlậpluậnrằngtruyềnthốngvănhóađóngmộtvaitrịrấtquan
trọngtronghoạtđộngkinhdoanh.Nếuhệthốngchínhtrị-xãhộicủaViệtNamđãthànhcơng
trongviệctạonênmộtViệtNamhiệnđạithìcóhợplýkhơngkhigiảđịnhrằnghọcóthểtiếp
tụctạoratươnglaimàkhơngcầnthayđổiqnhiều?
ĐólàmộtcâuhỏichưađượcthửnghiệmvàphầnlớnchưađượckhámpháởViệtNam.Riêng
tưvàbímậtlàđơibạnđồngsàngđặcbiệtvàđơikhikhơngrõràngkhinàochúnglàhaithực
thểkhácnhauhaykhinàolàhồntồnđồngnhất.ĐiềurõràngtừkinhnghiệmphươngTâylà
họcầnhiểurấtrõchứkhơngthểmặcđịnhnhưvậy.Cáccuốnsáchnhấnmạnhvaitrịcủacá
nhântrongdoanhnghiệp,chẳnghạnnhưSnakesinSuitshoặccuốnTheFishRotsfromthe
Headcũngnêulênrấtrõrằngkhơngchỉsựtươngtácnăngđộnggiữacáccánhântrongban
điềuhànhlàquantrọngmàsựnăngđộngtrongmỗicánhâncũngrấtquantrọng.Cólẽphần
tạoảnhhưởngnhấtcủaXâydựngbộmáyđiềuhànhvữngmạnhlànhậnthứcrằngbanđiều
hànhnênđượcthànhlậpnhưmộtnhóm:vàkhảnăngđểnhậnđịnhkháchquanvềbảnthân
cũngquantrọngnhưkhảnăngđưaracácnhậnđịnhkháchquanvềtìnhhìnhkinhdoanhcủa
doanhnghiệpmàhọlàngườichịutráchnhiệmcuốicùng.Đểcóđượcnhậnthứcnàyđịihỏi
rấtnhiềudũngkhí.
Giaiđoạnkhókhănnhấtđểbanđiềuhànhxemxétbảnthânlàgiaiđoạntạoracácđiềukiệnđể
họpháttriểntưtưởngmongmuốnnhìnnhậnlạibảnthânmình.ỞphươngTâyđểcósựhiểu
biếtđótrongnhậnthứccủadoanhnghiệp,cầncócácnỗlựcgầnnhưlàkhủnghoảngsốngcịn,
vàngườitađãphảinhờtớiquyềnlậpphápđểtạocáccơngcụdẫndắtsựthayđổiđó.
Cácdoanhnghiệplớnhiệnnayvẫnđangđượcdẫndắtbởinhữngnỗlựctuyệtvờicủacon
người.Phápluậtchưađủtốttrongviệccungcấpcácchitiếtxácđịnhcáchchúngtanênhành
động,đặcbiệtlàđốivớicáchànhđộngliênquanđếnnhữngvấnđềkhơngrõràng,địihỏimức


độsángtạocao,vàcónhiềurủirotrongthờigiandài.Vìvậy,điềutốtnhấtmàphápluậtcóthể
làmlàđưaramộtkhnkhổhayhìnhthức,nhưng“chất”phảiđếntừmộtnơikhác.Và“ởmột
nơikhác”chínhlàtừnhữngngườicóvịtríchủchốt,nhữngcánhânđủdũngcảmđểbiếtnhững
gìlàđúngvàhànhđộngđểthựchiệnđiềuđó.Tronglịchsửgầnđây,ViệtNamđãcócácnhà

lãnhđạonhưvậy,ChủtịchHồChíMinhvàĐạitướngVõNgunGiáplànhữnglãnhđạoxuất
sắctrongsốđó.Liệuchúngtacócácnhàlãnhđạonhưvậytrongmơitrườngdoanhnghiệphay
khơng−nhữngngườicóthểđặtlợiíchcủađấtnướcvàcơngtylêntrướclợiíchcánhân?
Đểliêntụcpháttriểnnhữngtàinăngcấpcao,cácdoanhnghiệpphươngTâyhiệnđangsửdụng
cácdịchvụCốvấnNhânsựcấpcao(SeniorExecutiveCoaching).Cũnggiốngnhưnhữngvận
độngviênthểthaođẳngcấpquốctếcầnphảiliêntụctraudồikỹnăngvàlntìmhiểulàmthế
nàođểphảnứngtốtnhấttrongcáctìnhhuốngrấtkhácnhau,cácnhàlãnhđạođiềuhànhcấp
caocũngcầnđượcpháttriểnnhưvậy.
Việcdoanhnghiệpnênquantâmxâydựngbanđiềuhànhhiệuquảhơncóthểcótầmquan
trọngmangtínhchiếnlượctrongviệcpháttriểnkinhtếViệtNamtrong20nămtới.Những
điềugìphùhợpvớiViệtNamvẫncịncầnđượckhámphávàhiểurõ.Việccấyghépđơngiản
mộttậphợpcácđiềukiệnởphươngTâyvàomộttậphợpđiềukiệnhồntồnởphươngĐơng
khơngchắclàmộtphươngphápphùhợp.NhưngvớikinhnghiệmphươngTây,cộngvớiviệc
liêntụctìmkiếmcáccâutrảlờiđúng,sẽmởranhữnghướngtưduychocácdoanhnghiệpViệt
Nam,dùlàdoanhnghiệptưnhân,cáctổchứcphilợinhuậnhaycácdoanhnghiệpNhànướcđể
họsuynghĩvềviệcliệucácHộiđồngquảntrịcủamìnhhiệnnaycóphùhợpvớimụcđíchcủa
doanhnghiệphaykhơng.ChúngtơitinrằngcuốnsáchXâydựngbộmáyđiềuhànhvữngmạnh
sẽgiúpqvịcóthêmcâutrảlờichochínhdoanhnghiệpcủamìnhtrongviệcxâydựngmột
banđiềuhànhhiệuquả.
PTBrownPhD
ChủtịchcơngtyGlobalLeaderstạiViệtNam
HồngNgọcBích
GiámđốcĐiềuhành
ChươngtrìnhPháttriểnLãnhđạoBulletProofManagercủaCrestcomInternationaltạiViệt
nam


Lờigiớithiệu
CóhailýdokhiếntơilấylàmhânhạnhkhiđượcgiớithiệuđếncácbạncuốnsáchXâydựngbộ
máyđiềuhànhvữngmạnh.Thứnhất,từlâutơiđãkhâmphụcnhữngcốnghiếncủaDavid

NadlercùngcácđồngnghiệpcủacậutạiMercerDeltaConsulting.Năm1972đãđánhđấulần
gặpgỡđầutiêngiữatơivàDavidtạiTrườngKinhdoanhHarvard,khicậucịnlàmộttânsinh
viênmớighidanhvàokhóahọchànhvinhânsựtrongcáctổchứccủatơi.Tơiđãsớmnhậnra
Davidsởhữunhữngnhậnthứcsâusắckhácthườngvànhữngkỹnăngđặcbiệt,giúpcậuhiểu
rõchứcnăngcủatừngnhómngườitrongtổchức.Vớinhữngtrảinghiệmchunsâuhơn
trongqtrìnhhọctập,cậuđãtrởthànhmộttrongnhữngchungiatưvấnxuấtchúngnhất
tronghàngngũnhânsựcấpcaocủacáchộinhómvàtổchức.
Davidcũngthườngxunvậndụngnhữnggìcậutruyềnđạt.Cậuđãxâydựngnênmộtdoanh
nghiệptưvấnhàngđầumangtínhhợptáccao,vàcácđồngsựcủacậucũngrấtamtườngvề
độingũquảnlýcấpcaotạicácđồnthể.Trongcuốnsáchnày,họđãápdụngnhữngvốnhiểu
biếttrênởmộtmứcđộcaohơnhẳn:đólàbangiámđốcđiềuhànhtạicácdoanhnghiệp.
Đâycũngchínhlàlýdothứhaithuyếtphụctơiviếtlờigiớithiệuchocuốnsáchnày.Bangiám
đốcđiềuhànhlàcơquanđóngvaitrịtốiquantrọngđốivớithànhcơngcủadoanhnghiệp,
thậmchíđốivớicảnềnkinhtếtồncầu.Nếuhọphạmsailầm,cáctậpđồnsẽthấtbại.Chúng
tađãchứngkiếnchânlýquantrọngnhưnghếtsứcđơngiảnnàyứngnghiệmrasaođốivớinền
kinhtếMỹtrongsuốtnhữngnămqua,cũngnhưcácbằngchứngtươngtựtừVươngquốcAnh
haycácnềnkinhtếpháttriểntạichâuÂu.Mộtsốthấtbạilàhệquảtừnhữngsaiphạmvàgian
lậnvềkiểmtốn,vớinhữngcáitênđiểnhìnhnhưAholdvàParmalattạichâuÂu,hayEnron,
TycovàWorldComtạiHoaKỳ.Thếnhưng,vẫncịnnhữngtrườnghợpgâychấnđộngnhỏhơn
thểhiệnmốitươngquangiữathấtbạicủabanquảntrịđốivớithấtbạicủatậpđồn.Sựsuy
giảmhiệusuấthoạtđộng,nhữngvấnđềquảntrịnốitiếpnhau,cùngnhữngcúsẩychânchiến
lượctừcáccơngtynhưHewlett-Packard,MerckvàMorganStanleylàminhchứnghùnghồn
củaviệc:khidoanhnghiệpnảysinhvấnđề,họcóthểngaylậptứctruycứunhữngsựkhác
thườngtronghoạtđộngcủabanđiềuhành.
Hầuhếtnhữnggiảiphápđềxuấtnhằmkhắcphụckhuyếtđiểmtừphịnghọpcấpcaođềudựa
trênnhữngđiềuluậtmới(điểnhìnhnhưluậtSarbanes-OxleytạiMỹ),nhữngchỉdẫnmới(như
BáocáoHiggstạiAnhQuốc),haycácquyđịnhmới(nhưdanhsáchcácucầuđốivớiNYSE
vàNASDAQ).Tuynhữngđịihỏimớinàysẽtạosứcépbuộccácbanđiềuhànhhoạtđộnghiệu



quảhơn,nhưngchúnglạiđưachúngtađiqxa.Hànhđộngthựctiễnnhấtphảixoayquanh
chiếc“bàntrịn”,nơitậphợpđộingũ,nhữngconngườiđượcchúngtagọilà“bangiámđốc”.
Đóchínhlàchủđềcủacuốnsáchnày–hayphươngphápcảithiệnnănglựcđíchthựccủaban
giámđốcđiềuhành.Cũnggiốngnhưxuấtbảnphẩmmớiđâycủatơi,BacktotheDrawing
Board:DesigningCorporateBoardsforaComplexWorld(tạmdịchQuayLạiVớiBanĐiều
Hành:XâyDựngBộMáyDoanhNghiệpCấpCaoTrongMơiTrườngBiếnĐộng(hợptáccùng
ConlinCarter)),Davidcùngcácđồngsựcủacậuđãtậptrungvàonhữnggiảiphápthựctếnhất
–vốndiễnrangaytrongphịnghọpcấpcaocủacáctậpđồn.
Cuốnsáchnàysẽmangđếnnhữnglờikhunthiếtthựcvàhồnchỉnhvềphươngphápxây
dựngcácbộmáyquảntrịhiệuquả.Xunsuốttácphẩmlàcácvídụsinhđộngvềnhữngngười
nênđượcđềbạtvàobanđiềuhành,cũngnhưcáchthứcđánhgiáhiệusuấtcủacáccánhân,
tinhthầnlãnhđạocủabangiámđốc,cùngnhữngbiệnphápquantrọngcầntiếnhành.Vớitơi,
nhữnglờikhunnàyvơcùnghợplý.Tuybanđiềuhànhthuộcmỗicơngtycầnphảiápdụng
chúngvàođúnghồncảnh,nhưngtơihồntồntintưởngnhữngngunlýnàysẽgiúphọ
thốnglĩnhdoanhnghiệpmộtcáchbềnvững.
JayW.Lorsch,GiáosưLouisE.Kirstein
ngànhQuanhệCộngđồng,TrườngKinhdoanhHarvard


Lờitựa
Nóimộtcáchcơngbằng,suốt15nămđầutiêntrongsựnghiệptưvấncủatơichocácCEOvề
cuộccáchmạngtrongquảntrịdoanhnghiệp,tơihiếmkhithậtsựquantâmđếnbangiámđốc
điềuhành.Vìvaitrịcủahọkhiđókhơngmấyquantrọng.
Song,trong20nămtrởlạiđây,tơicùngcácđồngsựđãlàmviệccùngcácCEOxoayquanh
nhữngvấnđềliênquanđếntổchức,lãnhđạovàthayđổi.Đógầnnhưlànỗlựcđángkểnhất
củachúngtơitrongnhữngvấnđềưutiênhàngđầucủamộtCEO:địnhhìnhbộmáytổchức,
quảnlýsựthayđổi,pháttriểnkhảnănglãnhđạo,chuyểnđổivănhóavàđịnhhướngchiến
lược.Tuynhiên,trong15nămđầutiênsaukhithànhlậpcơngty–haygiữathậpkỷ1990–
chúngtơichưabaogiờnhìnnhậnbangiámđốcđiềuhànhnhưmộtyếutốliênquantrựctiếp.
Thỉnhthoảngchúngtơivẫnhỗtrợkháchhàngchuẩnbịcácbàithuyếttrìnhcấpcaovềnhững

vấnđềnhưchuyểngiaoquyềnquảnlý,nhữngthayđổitrongtổchứchaychiếnlược;thựctế,
chúngtơihiếmkhidànhthờigianxứngđángđểthảoluậnvớikháchhàngvềchínhbanđiều
hành.Nóicáchkhác,banđềuhànhvẫnchưathểhiệnđượcvaitrịquantrọngtronghoạtđộng
quảntrị;dovậy,nhữngbuổithuyếttrìnhđóchỉnhưnhữngcuộchọpbổsung,vớinhữngkhán
giảthờơnghediễnthuyết.
Mọichuyệnbắtđầuthayđổitừnhữngnăm1990.Nhưbaongườikhác,chúngtơilnháohức
dõitheonhữngbiếnchuyểnsâusắcchưatừngcótiềnlệdiễnratrongphịnghọpcấpcaosuốt
nhữngnăm1992-93,khibangiámđốcbấtngờgiũsạchtháiđộthờơtrướckiavàmạnhtay
tốngkhứcácCEOrakhỏicáctậpđồnhàngđầunướcMỹ.Khơngnhữngthế,chúngtơicịnmay
mắnđượcgặpgỡnhữngCEOcóquanđiểmcầutiến,nhữngngườimongmuốnpháttriểnban
điềuhànhcủahọtheonhữnghướngkhácbiệt.Họđãthuyếtphụcchúngtơigiúpđỡhọnâng
caotầmảnhhưởngcủabanđiềuhànhmộtcáchcóhệthốngtrongcácnhiệmvụnhưhoạch
địnhchiếnlượchaykếthừavaitrịquảnlý.Từđó,chúngtơiđãbắtđầuhợptácvớiCEOcùng
độingũđiềuhành,vàbắtđầuđịnhhìnhnênnhữngquanđiểmsâusắcvềcácvấnđềcốhữu
cùnggiátrịtiềmtàngtừđộingũlãnhđạo.
Chúngtơinhậnrarằngbanđiềuhành,thểtheovaitrịcủahọ,làmộtnhómnhữngcánhân
lnnỗlựchồnthànhtốtnhiệmvụ,dùphảitiếnhànhtrongnhữngbốicảnhvàtìnhhuống
đặcthù.Chúngtơicũngnhậnramìnhcóthểhợptácvớihọtrongnhiềukhíacạnh,vìchúngtơi
đãmangđếnnhữnghiểubiếtchunsâuvềlãnhđạovànănglựclàmviệcnhóm,dựatrênbề
dàykinhnghiệmtưvấnchođộingũđiềuhànhtạinhiềutổchức.


Tuykháamtườngvềđộnglựccũngnhưhànhvicủacácđộingũquảnlýtạinhữngtậpđồn
lớn,chúngtơivẫnphảithừanhậnrằngbảnthâncầntìmhiểusâuhơnvềbộmáyđiềuhành.
Vớisựdẫndắtcủangườiđồngsự,ChuckRaben,chúngtơiđãxâydựngmộtnhómnghiêncứu
nộibộ.Chúngtơiđãápdụngcácphươngphápkhácnhaunhằmkhámphácáchiệntượngdiễn
ratrongbanđiềuhànhquảntrịcáctậpđồn,baogồmcảviệcthamvấngiảngviên“cũ”củatơi
tạiTrườngKinhdoanhHarvard,giáosưJayLorsch,vànhậnđượcsựgiúpđỡcủaơngtrong
việctìmhiểucácđộnglựcđặcthùcủađộingũđiềuhành.Saucùng,vàonăm2000,nhândịp
cơngtychúngtơi(TậpđồnTưvấnDelta)sápnhậpvàotậpđồnMercervàđổitênthành

MercerDeltaCounsulting,chúngtơiđãquyếtđịnhchínhthứctriểnkhaihoạtđộngtưvấnvề
quảntrịdoanhnghiệpvàhiệuquảđiềuhànhcủabangiámđốc.
Chúngcũngquytụthêmcácchungiaunbác,trongđónổibậtnhấtlàDavidNygren–một
chungiadanhtiếngvềhoạtđộngquảntrị,vớikinhnghiệmtưvấntạivơsốtậpđồnvàtổ
chứcphilợinhuận,vàBeverlyBehan–mộtluậtsưcókinhnghiệmđiềuhànhtạinhiềucấpđộ
quảnlý.
Chođếnmùahènăm2000,chúngtơivẫnchưachắcchắnvềđịnhhướngcủamình.Đólàtrước
khinhữngơnglớnnhưEnron,AndersonvàWorldComlầnlượtsụpđổ.Khiấy,vẫnchưaaibiết
vềđiềuluậtSarbanes-OxleyhaybảnusáchtừThịtrườngChứngkhốnNewYork.Đólàmột
thếgiớikhác,nhưngnóđãsẵnsàngthayđổi.
Nhưvậy,chúngtơiđãlàmviệcvớicácđộingũđiềuhành,trựctiếptraođổivớikháchhàng
hoặcthơngquamốiquanhệvớicácCEO.Banđầu,khicácvụbêbốitậpđồnbịphanhphuivà
cácđiềuluật,usáchlầnlượtđượcbanhành,hầuhếtkháchhàngđềukhádèdặtkhibànluận
vềcácvấnđề.Nhưngtheothờigian,khisựbấthợptácđóchỉđổilạinhữngtiếnbộnhỏnhặt
tronghiệuquảquảnlý,cácvịlãnhđạomớibắtđầuxemtrọngcácnỗlựchợptáccóýnghĩa,
nhằmcảithiệnnănglựclãnhđạovàhiệusuấtcủadoanhnghiệp.
Nhờmởrộnghoạtđộng,chúngtơiđãthuvềnhữnghiểubiếtsâusắchơn,vàtiếpnốitruyền
thốnghọchỏilâuđờitừmọihồncảnhvàmơitrườngkhácnhau.Từđó,chúngtơiđãquyết
địnhsẽcungcấpmộtgiátrịtolớnhơnđếnsốlượngđộcgiảđơngđảohơn–thơngquachính
cuốnsáchnày.
Xâydựngbộmáyđiềuhànhvữngmạnhsẽtậptrungnghiêncứudựatrênbanguồnthơngtin
chính.Trướchết,cuốnsáchsẽđúckếttừnhữngthànhtựuchúngtơiđãđạtđượctạiMercer
Deltatrongsuốtmộtthậpkỷquavớihơn50banđiềuhànhtậpđồntrênkhắpHoaKỳ,Canada
vàTâyÂu.Chúngtơiđãcócơhộiquansát,tưvấnvàtiếpxúcvớicácvịlãnhđạo,vàcóđược


cáinhìncậncảnhđốivớihoạtđộngquảntrịbêntrongdoanhnghiệp,đồngthờichắtlọcđược
vơsốhiểubiếttừkinhnghiệmthựctế.
Thứhai,cuốnsáchnàysẽtrìnhbàymộtcáchtổngquanvàvơcùnghệthốngvềnhữngnghiên
cứugiúpchúngtơimởrộngvốnhiểubiếtcủamìnhbêncạnhnhữngtrảinghiệmtrựctiếp.

TrongqtrìnhhợptácvớiEdLawlervàTrungtâmHiệuquảTổchứctạiKhoaKinhdoanh
Marshall–thuộcĐạihọcmiềnNamCalifornia,chúngtơiđãtiếnhànhcáckhảosátthường
niênvềcácđộingũđiềuhànhtronghainăm2003và2004.Cáckhảosátnàyđãđemlạinhững
thơngtinquantrọngvềhoạtđộngthayđổitạihơn200hộiđồngquảntrịtậpđồnMỹ.Những
dữkiệnliênquanđếnkếtquảkhảosáttrêncũngsẽđượcchúngtơiđềcậpthườngxuntrong
cuốnsáchnày.
Thứba,vàonăm2004,chúngtơiđãchủđộngthamgiavàoỦyBanRuy-băngXanh(Blue
Ribbon)vềBộmáyLãnhđạothuộcHiệphộiCácBanđiềuhànhTậpđồnQuốcgia(NACD).Jay
Lorschvàtơicùnggiữchứcđồngchủtịchủyban,vàđãnhậnđượcsựủnghộtừcácđồng
nghiệptạiTrườngKinhdoanhHarvardvàMercerDeltaConsulting.NACDquảnlýkhánhiều
ỦybanRuy-băngXanhtrongthờigiandài,vàhọđãcónhữngnỗlựcđángkểgiúpchúngtơi
khámphásâuhơnvềhoạtđộngquảntrịdoanhnghiệp.Tuynhiên,chúngtơiđãquyếtđịnhủy
bansẽhoạtđộngtheomộtphươngthứckháchẳn.Chúngtơiđãxâydựngnênmộtủybantập
hợpkhoảng50cánhânđếntừnhữnglĩnhvựckhácnhau,nhưcácCEO,chủtịch,họcgiảvàcác
chungiatưvấnquảntrịdoanhnghiệp(xemthêmphụlụcvềdanhsáchcácủyviên).Nhằm
cảithiệnhiệuquảhọphành,chúngtơiđãtiếnhànhnhữngbuổithảoluậnchunsâu,trựctiếp
vớimỗiủyviêntrongítnhấtmộtgiờđồnghồ.Chúngtơicũngsửdụngnhữngbiênbảnghi
chéptrựctiếpnhằmphântíchnộidungthảoluậnnhưmộtphầncủabảnbáocáothuhoạch
saumỗicuộchọphộiđồng.Cáccuộcthảoluậnđãđemlạichochúngtơinguồnphảnhồivơ
cùngphongphútừhơnhainghìngópýkhácnhau(thườngđượctổnghợpthànhtừngđoạn);
chúngtơiđãsửdụngnhữngdữliệucơbảnnày(vớisựchophépcủaNACD)nhưmộtphần
thơngtinquantrọngcủacuốnsách.(Nhữnggópýtrênsẽđượcđềcậptrongcáccuộctraođổi
củaNACDhayỦybanRuy-băngXanh.)
Mụctiêucủachúngtơilàđúckếtlạinhữngtrảinghiệm,dữliệuđịnhlượngtừUSC/Mercervà
địnhtínhtừcáccuộcthảoluậncủaủybanNACDthànhnhữngthơngtinsâusắcvàýnghĩa.
Chúngtơihivọngnhữngngunlývàquanđiểmtừcuốnsáchnàysẽđónggópmộtphầnquan
trọngtrongcơngcuộcxâydựngđộingũđiềuhànhhiệuquảhơntạicácdoanhnghiệp.
DavidA.Nadler



ThángMườinăm2005,ThànhphốNewYork


PhầnI.NĂNGLỰCLÃNHĐẠOVÀĐỘNG
LỰCCỦABANĐIỀUHÀNH


Chương1.Bíquyếtxâydựngbanđiềuhành
hiệuquảhơn
DavidA.Nadler
MarkB.Nadler
FelixRohatyn,mộtơngchủngânhàngđầutưdanhtiếngtừngphụcvụchohàngtánhữngtập
đồnlớntrongsuốtsựnghiệplừnglẫycủamình,cólầnđãkểmộtcâuchuyệnnhưsau:Trong
nhữngnăm1960,lầnđầutiênơngđượcgópmặttrongmộthộiđồngquảntrịthậtsựtạicơng
tychothxehơiAvis,vànhậnđượcthơngđiệpchàomừngtừmộtvịCEOnổitiếngtừngtrải:
“Mộtbanđiềuhànhtốtchỉlàmgiảmsútthêm20%hiệusuấtcủacơngty.”1
Điềuđóđãchứngtỏvaitrịcủabanđiềuhànhbịhạthấprasaotrongsuốtmộtthờigiandài.
TacóthểdễdàngnhậnthấysựkhinhrẻcủacácCEOđốivớiđộingũđiềuhànhcủahọ;trong
nhữngtìnhhuốngtốtnhấtcũngnhưxấunhất,họchỉxembanđiềuhànhnhưcácchướngngại
gâyphiềnnhiễuđếnquyềnlựcthốngtrịcủahọ.Khảnăngbanđiềuhànhcóthểthậtsựchứng
tỏvaitrịvàphầnnàođónggópgiátrịdườngnhưlàýtưởngviểnvơng.
Đâychínhlàlúccầnmởramộtnhậnthứcmới.
Hiệnnay,cácbanđiềuhànhdoanhnghiệpđãtiếnsátngãbađường.Nhữngvụbêbốiliêntiếp
diễnratrênkhắpnướcMỹvàTâyÂuđãchứngminhviệcduytrìthựctrạngyếukémtrong
hàngloạtcáctậpđồnkhơngcịnlàlựachọnđúngđắn.Quanhiềunămnghiêncứu,chúngtơi
hiểurằngnhữngbanquảntrịtheophongcáchtruyềnthốngchỉlàtậphợpnhữngcánhânthụ
động,ưaphụctùng,vơdụngvàchỉbiếtnhắmmắttánthànhchỉthịcủacácCEO.Hỗnloạnhóa
ralạichínhlàkịchbảnhồnhảonhất.Chínhnhữngbêbốitạicáctậpđồnlớntrongnhững
nămgầnđâyđãhướngánhsángđếnvaitrịcủabanđiềuhành,saukhihệlụytừtháiđộadua,
bảntínhhènnhátvàsựlũngđoạnđãtạonênmộtphếphẩmđộchạihịalẫngiữasựchâyìvà

nhớpnhúa.Từnhữngkhámphátrên,cũngnhưtừnhữngđịihỏicủacơngluậnđốivớimộtsự
táithiếttồndiện,cácbanlãnhđạobuộclịngphảinhìnnhậnlạibảnthânvàtựđặtranhững
câuhỏivềvaitrịcủahọtronghoạtđộngquảntrịdoanhnghiệp,vàphươngphápduytrìthế
cânbằngquyềnlựcgiữacácthànhviênhộiđồngvàCEO.
Mỗibanđiềuhànhđềuđứngtrướcmộtlựachọn.Mộtmặt,họcóthểhạnchếsựkhángcựở
mứcthấpnhất–hayhầunhưphớtlờnhữngucầuchunmơntừgiớihànhphápvàthị


trườngchứngkhốn.Xinnhắclại,phụctùnglàđiềucầnthiết,nhưngtheoquanđiểmcủa
chúngtơi,đóhiếmkhilàphẩmchấtphổbiếnđốivớihoạtđộngquảntrịhiệuquả−haycũng
cóthểxemđónhưphiênbảncủalờithềHippocratestrongkinhdoanh:“Trênhết,đừnggây
hạiđếnai.”
Chúngtơitinrằng–vàcamkếtniềmtinđótrongcuốnsáchnày–bangiámđốcvàcácCEOnên
lựachọnmộthướngđikhókhănhơnnhưnghứahẹnhơnhẳn,đólàxâydựngmộtbanquảntrị
hoạtđộnghiệuquảhơn,vớinhữngđónggópthiếtthựcvàgiátrịbềnvữngđốivớinhữngtổ
chứchọphụcvụ,cùngnhữngcổđơnghọđạidiện.
Chúngtasẽhiểurõhơnkhinhìnlạinhữngđịncơngkíchpháplýmạnhmẽtừcácbiệnpháp
cảicáchtrongnhữngnămgầnđây.Tuynhiên,mặcdùnhữngbiệnpháptrênđãhạnchếđược
táchạiphátsinhtừbanđiềuhành,chúngvẫnkhólịngkhuyếnkhíchhọtạothêmgiátrị.Sự
minhbạchtrongbáocáotàichính,nănglựcphùhợptừbankiểmtốncũngnhưnhữngđiều
luậtkhắtkhevềđạođứcdoanhnghiệpchỉđónggópmộtphầnnhỏtrong“váncược”vìmộtcơ
chếquảnlýhồnthiệnhơn;chúngchỉtậptrungràngbuộcbanđiềuhànhvàokhnkhổpháp
lývàđịihỏihọphảiduytrìđiềuđó,chứkhơngđemlạithêmbấtkỳgiátrịnàocả.
Hiệnnay,khicácCEObắtđầuýthứcđượcquyềnlực“tốicao”củahọđãgiảmsútvàbanđiều
hànhđãđịnhhìnhphươngpháptốiưunhấtnhằmlấpđầykhoảngtrốnglãnhđạo,mộtcơhội
hiếmcósẽmởradànhchonhữngvịgiámđốcdámcốnghiếnhếtmìnhvìtiêuchuẩnvàthành
quảcaohơn.Chúngtơiđãhồntồnbịthuyếtphụcrằng,chínhnhữngthànhviênhộiđồng
quảntrịchủđộngvàphùhợpnày,đượccácđồngsựcủahọbầuchọntừkinhnghiệm,vốnhiểu
biếtvàtàithaolược,sẽcóthểhợptácvớibanquảnlýcấpcaonhằmđưaranhữngquyếtđịnh
chínhxáchơntrongmộtmơitrườngkhuyếnkhíchtăngtrưởng,hơnlàphómặctấtcảchohoạt

độngquảnlý.
Mộtchướngngạinhỏ:banđiềuhànhchỉlàmđượcnhữngđiềutrênnếuhọbiếtcáchdẫndắt
nhữngđộingũquảnlýcónănglực,vàthểhiệnđượcvaitrịđịnhhướngtriệtđể,quyếtliệt
trongphongtháivàhànhđộng.Nhưchúngtơisẽgiảithíchrõhơntrongphầnsaucuốnsách
này,xâydựngbanquảntrịhiệuquảlàmộtnhiệmvụmangtínhchuyểnhóa,vàđặcbiệtphải
vượtquađượcnhữngràocảncốhữuvàcácthếlựcnhằmthểhiệnnănglựctốtnhấttừđộingũ
điềuhành.Mụctiêucủachúngtơichínhlàđemđếnmộtcẩmnanggiúpbiếnđiềuđóthành
hiệnthực:“thiếtlậpnênmộtbanđiềuhànhtậphợpnhữngconngườiphùhợp,vậndụng
nhữngquytrìnhphùhợpnhằmhồnthànhcácnhiệmvụphùhợp,trongmộtmơitrườngphù
hợpđượcđịnhhìnhtừvănhóaphùhợp.”


Sauđâylàmộtvídụvềcáchbổsunggiátrịchođộingũđiềuhành.
HenrySchacht,ngunchủtịchkiêmCEOđãnghỉhưucủaLucentTechnologies,hồitưởnglại
giaiđoạnLucentbịAT&Tpháttáncổphầnvàonăm1995,khidoanhnghiệpmớinàymởmột
cửahàngtạitrụsởchínhcủaBellLabs–mộtmặtbằnghàophóngnhưngcổlỗvàothờiđó.
Schacht,vớimáuthiếtkếbẩmsinh,đãucầukiếntrúcsưdanhtiếngKevinRochetiếnhành
kếhoạchđổimớihồntồnbộmặtcủatịanhàtrụsở.Saunhiềuthánghoạchđịnh,Schachtđã
tựhàotrìnhbàybảnđềxuấtvớibanđiềuhànhLucent,nhưnghọlạiphêphánrằng,“ơngcó
mấttríkhơngkhiđâmđầuvàodựánnàytrongkhicịnbaonhiêuvấnđềcầngiảiquyết?”Sau
này,Schachtthuậtlạivớichúngtơi.“Cácanhbiếtkhơng?Họđãđúng.Chúngtơiđãcómột
cuộcthảoluậnkhókhăn,vàkếtthúcvớimộtquyếtđịnhkhácxadựtínhbanđầucủatơi,vàđó
làmộtquyếtđịnhđúngđắn.Đâychínhlàđịnhnghĩavề‘giátrịcộngthêm’tronghoạtđộng
kinhdoanh.”
Sẽkhơngcịnlànhữngchấtvấnmangtínhlýthuyếtkhichúngtađặtcâuhỏirằng:“banđiều
hànhEnronsẽđónggópđượcbaonhiêulợiíchnếuhọnghingờvềnhữngthươngvụhợptác
mờámkhơngđượcghichéplại,”“giánhưbanđiềuhànhWorldComngănchặnđượcnhững
hoạtđộngkiểmtốnvànhữngkhoảnvayđầynghivấnđốivớibảnthânhọtừbanquảntrịcấp
cao,”“giánhưDisneykiểmsốtđượcquytrìnhtuyểndụngvàsathảiMichaelEisnerkhỏiban
giámđốc,”hay“giánhưTime-WarnerđứngvềphíaGeraldLevinvàngăncảnqtrìnhsáp

nhậpvớiAOL,mộtquyếtđịnhđãđốtsạch200tỉđơ-lacủacáccổđơngtậpđồnnày.”
Trongmỗitrườnghợptrên,banđiềuhànhkhơngchỉthấtbạitrongviệcbổsunggiátrị,mà
cịnkhơngthểgìngiữchúng.Tintốtlànhữngnămgầnđâychúngtavẫnđượcnghengàycàng
nhiềuvềcácbanđiềuhànhbiếtchớpthờicơgiatănggiátrịchodoanhnghiệp–điểnhìnhnhư
tạiTRW,nơinhómlãnhđạocơngtyquyếtđịnhthamgialèoláihoạtđộngkhivịCEOmớibất
ngờđầuqnsangHoneywell;haytạiLucent,nơihộiđồngquảntrịkịpthờingăncảnngườikế
nhiệmchủtịchSchachttiếnhànhhàngloạtnhữngquyếtđịnhsápnhậptaihại;vàtạiBest
WesternInternational,nơibangiámđốcvốnđiềuhànhrờirạcđãquyếtđịnhchungtaychặn
đứngđềxuấtpháttáncổphầncủaCEOtrongcáchoạtđộngkinhdoanhngồinước,đồngthời
chủđộngthểhiệnvaitrịquảnlýtrongnhiệmvụtáithiếtchiếnlược,thiếtlậpnhữngquy
chuẩnđolườnghiệusuấtđộtphámới,vàđịnhhìnhlạivănhóadoanhnghiệp.
CÁCTRIẾTLÝXUNGĐỘTVỀQUẢNTRỊ
Hiểnnhiên,việcxemtrọngbanđiềuhànhnhưmộtnguồnlựcgiátrịvốnkhơngcógìmớimẻ.
Đãcómộthệtưtưởngchorằngbanđiềuhành–haycụthểhơnlàtừngthànhviêntrongban


lãnhđạo–cóthểcấuthànhmộtnguồnlựcquantrọng.Thơngquanhữngmốiquanhệcánhân
củahọ,cácvịgiámđốccóthểhỗtrợdoanhnghiệpkếtnốivớikháchhàngvàđốitácmới,tìm
kiếmnhữngnguồnlựctàichínhmới,hayđảmbảochỗđứngtrongcácthịtrườngmớivànắm
bắtnhữngcơngnghệmới.Khơngnhữngthế,mộtsốgiámđốccịncóthểđưaranhữnglời
khun,lờitưvấnhữuíchvàsángsuốttrongtừngthờiđiểm.
Thếnhưng,quanđiểmvềnguồnlựcnàyvốndĩđãbịkìmhãmbởimộttưtưởngphổbiếnhơn,
chorằngmụctiêutrọngtâmcủabanđiềuhànhlà“kiểmsốtmọiviệc”–hayhànhđộngnhư
mộtgiámsátviên,nhằmđảmbảocáccổđơngsẽkhơngbị“thuộccấp”–haybanquảnlývận
hànhcơngty–lừaphỉnh.Tưtưởngkiểmsốtnàyđãdựngnênmộtnềntảngtriếtlývữngchắc,
thúcđẩynhữngđộngtháinhằmtáiđịnhhìnhvaitrịquảntrịtrongcáctậpđồnHoaKỳ.Các
độngtháinàyđãngấmngầmhìnhthànhtừcuốinhữngnăm1980,vàphátđộngthànhxu
hướngtrongnhữngnămđầuthậpniên1990,vớinhữngvụtrụcxuấtcácCEOtừnhữngtập
đồntêntuổinhưGeneralMotors,AmericanExpressvàKodak.Tháiđộtíchcựccũngtheođà
lanrộngtronggiớicổđơngsuốtnhữngnăm1990,phátsinhtừnhữngthươngvụsápnhậpvà

mualại,vớihệlụylàhoạtđộngđiềuhànhcẩuthả,yếukémcuốntrơihàngtỉđơ-latàisảncủa
họ.
ThếkỷXXIđãmởramộtgiaiđoạnmới.Bongbóngcơngnghệvỡtan,khiếnnềnkinhtế“hậu
11/9”rơivàohỗnloạn,vàviệccơngkhainhữngkếtquảgiảtạo,cườngđiệutừhoạtđộngkinh
doanhđãgiónglênhồichngcảnhbáovềcáccơchếdoanhnghiệpđángngờ,cáchoạtđộng
tàichínhphiphápvàsựlộngquyềnghêgớmtừcấpquảnlý.Banđầu,nhữngvụbêbốichưa
từngcótiềnlệdườngnhưđãtrởthànhhiệntượngchấnđộngtồnnướcMỹ,vớinhữngtập
đồnnổitiếngbịcáobuộc–nhưEnron,Tyco,WorldCom,Adelpha,Rite-Aid,HealthSouthvà
Hollinger.Tiếptheođó,vếtnhơđãlanrộngsangtậntrờiÂu,vớinhữngtêntuổihàngđầucũng
lầnlượtnhúngchàm,nhưABB,Skandia,AholdvàParmalat;ngaycảNorteltừCanadacũnggóp
mặttrongdanhsáchđennày.
SựphẫnnộcủacơngluậnkhơngchỉđổlêncácCEOđãlợidụngchứcquyềncủahọ,nhằmtranh
thủlợilộcvàdanhtiếngcánhân,màcịnphêphánbanđiềuhànhđãthấtbạitrongviệcngăn
chặnlịngthamcủahọ.Cóvẻnhưbanlãnhđạotừtậpđồnnàyđếntậpđồnkhácđãhồn
tồnlóamắttrướccáibánhvẽcủanhữngCEOkhốclác,đểnhữngthuộccấpmàhọkhơngtìm
hiểukỹlàmmêmuội,hoặcđơngiảnlàđãngủqnkhitìnhthếthayđổi.
Lờiđáptrảđãậpđếnmộtcáchchóngvánhvàkhắcnghiệt,vàphảnánhchínhxáctưtưởngkìm
hãmvốnđượcnhững“kẻgiámsát”trongbanđiềuhànhbaobiệnsuốttừngấynăm.Đạoluật


Sarbanes-OxleyvàdanhsáchnhữngucầumớidoThịtrườngChứngkhốnNewYorkvà
NASDAQđềxuấtđãnêurõchủtrươngtrên:đólàápđặtnhữngcơcấumớivàchínhsáchthiết
thựcnhằmhạnchếtốiđanguycơphátsinhlỗhổngtàichínhvàxungđộtlợiích.Hầuhếtmọi
chínhsáchtáithiếtđềuthắtchặtvịngkiểmsốtvớimứcđộgiámsátkhắtkhehơn.
Ởmộtmứcđộnàođó,khócóthểnóirằngviệctáithiếtlàkhơngcầnthiết.Khơngaidámkhẳng
địnhrằngquytrìnhquảnlýcóthểđãsụpđổtạimộtvàidoanhnghiệp.Tuynhiên,đaphầný
kiếntừdưluậnvàphảnhồitừcơquanhànhphápđốivớivấnnạnnàyđềuhìnhthànhtừtư
tưởngkiểmsốt,vàcươngquyếtrằngviệcchấphànhluậtlệlàgốcrễcủamộtcơchếquảnlý
tốt.Đốivớichúngtơi,điềunàyđãdấylênnhữngmốilongạithậtsự.
Thứnhất,chúngtơibácbỏquanđiểmcơsởrằngchúngtacóthểđảmbảohiệuquảquảnlý

bằngluậtlệ.Bạnkhơngthểphủnhậnnhữngđánhgiáđộclập,tínhhiếukỳsángsuốt,nhữngbất
đồngmangtínhxâydựng,sựthamgiavàobanlãnhđạohaynhữngđặctrưngkháccủamột
banđiềuhànhxuấtchúng.BillGeorge,CEOkiêmchủtịchlừnglẫymộtthờicủaMedtronic,Inc.,
từngnói:“Nhiềungườikhơngnằmtrongbộmáycủachúngtavẫnchorằngsựtáithiếtcóthể
bắtnguồntừbênngồi.Chúngcóthểcầnthiết,nhưngchưađủđểđảmbảođiềukiệnlýtưởng
nhấtchohoạtđộngquảntrị.”2
Thứhai,nhữngtưtưởnggiáođiềuvềtáithiếtthườngkếtthúcởnhữngniềmtinbấpbênh;
điểnhìnhnhưtriếtlýthơngthườngchorằngbanđiềuhànhđượcthốnglĩnhbởihầuhếtcác
giámđốcđộclậpvàtàigiỏihơnhẳnngườikhác.Thựcchất,mộtcơngtrìnhphântíchtổnghợp
quymơlớntrên54trườnghợpkhácnhauđã“chothấykhơngcómốiliênhệsốliệunào”giữa
tínhtựchủcủabanđiềuhànhvớikếtquảhoạtđộng.3ViệcphântáchvaitrịcủaCEOvàchủ
tịchcũngchokếtquảtươngtự–đâylàquanđiểmđượcthừanhậnởAnhQuốcvàCanada,
nhưngđãvấpphảisựphảnđốicủa70%doanhnghiệpHoaKỳ.Cónhiềuýkiếnhợplýhơn
nhằmbàochữachohaimơhìnhtrên,nhưngchưacóbằngchứngcụthểnàochothấynhững
vaitrịđócóảnhhưởngđếnhiệusuất.Trênthựctế,mộtnghiêncứugầnđâydoBoozAllen
HamiltonthựchiệnđãpháthiệnrarằngnhữngcơngtythuộcBắcMỹvàChâuÂutừngphân
táchvaitrịlãnhđạolạichínhlànhữngdoanhnghiệpcólợinhuậntrungbìnhítỏinhất.4
Thứba,mộtsố“giámsátviên”vànhàbáolạibịámảnhbởitưtưởngchorằngtáithiếtdoanh
nghiệpsẽđảmbảo“sựthốngtrịdựatrênsốđơng”,màbỏquanhữngyếutốthiếtthựclàmnên
mộtcơchếquảntrịhiệuquả.Hãyxemxétbảngxếphạngthườngniên“BanĐiềuhànhXuất
sắcvàYếukémnhất”trêntờBusinessWeek,bạnsẽnhậnthấythangđiểmcủahọchỉphầnnào
dựatrêncáctiêuchíquảntrịhiệuquả.Theonhữngtiêuchuẩnđó,cảSunbeam(1997)và


Lucent(2000)đềusởhữunhữngngườiđiềuhànhxuấtsắcnhấtdùCEOcủahọđãkéotập
đồnđếnsátbờvựccủasựkhủnghoảng.Trongkhiđó,AppleComputerlạiđứngchótbảng
trongnăm2002,chỉvìCEOSteveJobskhướctừucầumualạicổphầntừBusinessWeek–
mặcdùSteveJobsvốnđượcxemlànhàlãnhđạobậcthầy,nhờlượngdoanhthugâysửngsốt
nhấtơngđãđemlạitronglịchsửtậpđồnnày.
Cólẽ,vídụhùnghồnnhấtchothuyếtthốngtrịtheosốđơngchínhlàtrườnghợpcủaWarren

Buffett,ngườiđượcxemlànhàđầutưkhơnngoannhấtnướcMỹ,khiơngbịhấtvăngkhỏiủy
bankiểmtốncủaCoca-Cola.HọbiệnminhrằngBuffett,chủtịchBerkshireHathaway,khơng
đủtưcáchđạidiệnchocáccổđơngcủaCoke,dohaiđơnvịcủaBerkshiređãđổ185triệuđơ-la
vàosảnphẩmcủaCoke.NhưngngaycảkhihọchorằngBuffettchỉlàmộtqncờ−vàkhơng
thểnỗlựcvìlợiíchcủacổđơng–họcũngkhơngthểphủnhậnrằngcơngtycủaBuffettchínhlà
cổđơnglớnnhấtcủaCoke(vớigiátrịcổphiếuhơn8tỉđơ-la),hayBuffettchínhlànhântố
chínhdẫnđếnviệcsathảiCEODouglasIvester.Chiếnlượctrêntuyvẫnthểhiệntínhhợplývà
sắcbén,nhưnglạiphátsinhnhữngnguycơtừsựvơlốivàcứngnhắccủanhữngkẻtheotư
tưởng“giámsát”.
Mốilothứtưcủachúngtơiđếntừnhữngquyđịnhmới–cóthểsẽràngbuộcdoanhnghiệp
tiêutốnthờigianqgiávàonhữnghoạtđộngvơnghĩa.Chẳnghạn,mộtnghiêncứuriêngcủa
chúngtơiđãchothấy40%cácgiámđốchiệnnaychorằnghọđangphảidànhnhiềuthờigian
hơnvàoviệcphụctùngluậtlệvàxaonhãnghoạchđịnhchiếnlượctậpđồn.5Chúngtơicũng
nhậnrarằngcácucầubáocáotừđạoluậtSarbanes-Oxleyđangtrútxuốngdoanhnghiệp
qnhiềudữliệutàichínhvượtqkhảnăngxửlýcủahọ,dẫnđếnnguycơcácgiámđốccó
thểbịnhấnchìmtrongnhữngthơngsốvơnghĩa,màvẫnphảimỏimắttìmkiếmthơngtinthật
sựgiátrị.6
Cuốicùng,chúngtơilorằngnhữngnỗlựchạnhẹpnhằmtnthủnguntắcsẽphảntácdụng
nếuchúngkhiếntahiểusaivềanninhdoanhnghiệp.Nguycơsẽphátsinhnếuqnhiềucơng
tydànhqnhiềuthờigianthuyếtphụccổđơngcủahọrằnghọđangđiềuhànhtốt,trongkhi
lạidànhqítthờigiannhằmgiảmthiểurủirohaycảithiệnkhảnăngquảnlývàlãnhđạo.
Viếtracơchếquảnlýtốttrêngiấybaogiờcũngdễdànghơnbắttaytriểnkhainó;đừngqn
banđiềuhànhcủaEnronvàHealthSouthđãmộtthờiđượcxemlàbiểutượngcủachấtlượng
vàsựtựchủ.
Sẽlàlãngphícơhộitừthànhtựulịchsửnếumọinỗlựctậptrungvàobanlãnhđạochỉnhằm
khắcphụcsaisótkỹthuậtvàhồnthànhhàngchồngbáocáokiểmtốn.Chúngtacầnnhiều


hơnthế,chúngtacầntìmracáchxâydựngbanđiềuhànhhiệuquảhơn,vàmanglạinhữnggiá
trịthiếtthựcchotổchứcchúngtaphụcvụ.

BANĐIỀUHÀNHLÀMỘTĐỘINGŨXUẤTSẮC
Nhưđãđềcậpởphầntrên,lncómộthệtưtưởngchorằngmỗithànhviêntrongbangiám
đốcđềucóthểđónggópsứcmìnhnhưnhữngnguồnlực,vàđemlạigiátrịkhơngngờ.Điềucần
bổsungchínhlà:banđiềuhành,nếuđượcphốihợpnhưmộtđộingũlãnhđạoxuấtsắc,sẽ
manglạithànhquảhợptácvượtxanỗlựccủamỗicánhâncộnglại.Chúngtơitinrằng:kinh
nghiệm,kiếnthứcvàkỹnăngcủabanđiềuhànhkhiđượckếthợplạisẽcóthểđemđếnnhững
quyếtđịnhsángsuốthơnvàgiúpvậnhànhdoanhnghiệphiệuquảhơnsovớiviệcđểmặcmọi
chuyện.Chúngtơiđãtruyềnđạtýtưởngnàytừgiữathậpnhiên1990,vàrấtphấnkhởivìcó
khánhiềungườicũngchungquanđiểmnhưthế.7,8
Nhưngnóivẫndễhơnlàm.Nhưchúngtơisẽbànsâuhơntrongnhữngchươngsau,mộtban
điềuhànhhoạtđộngtrongnhữngđiềukiệnđặcthùvẫnphảiđảmbảonănglựcnhưnhữngđội
ngũkhác.Họsẽphảichấphànhnhữngucầuđặctrưng,cónhữngcuộcgặpđộtxuấttrong
thờigianngắnngủi,tậphợpthànhmộtnhómgồmnhữngthànhviênđứngđầucácđơnvị,và
đảmnhiệmnhữngvaitrịliêntụcthayđổi,cũngnhưsởhữucácmốiquanhệdínhdángđến
quyềnlực–chẳnghạn,khimộtngườikiêmnhiệmchứcCEOvàchủtịch,ngườiđósẽvừaphải
dẫndắtbanlãnhđạonhưmộtchủtịch,vừaphảibáocáolạihộiđồngnhưmộtCEO.
Nhưvậy,nóimộtbanđiềuhànhphảiphốihợpthànhđộingũlàchưađủ.Câuhỏithựctế−hay
câuhỏichúngtamongmuốngiảiđáptừcuốnsáchnày–phảilà:Chínhxácthìbanđiềuhành
sẽchuyểnhóatừnhữngđơnvịquanliêuthànhmộtđộingũthựcthụnhưthếnào?Khơng
nhữngthế,trongmơitrườngkinhdoanhkhắcnghiệthiệnnay,họphảilàmcáchnàođểcân
bằnggiữathóiaduathờơvàtínhmanhđộngkhơngthểkiểmsốt,đểsẵnsàngđảmnhận
nhữngtráchnhiệmđúngđắn,haydámthẳngthắntrụcxuấtCEOngaykhinảysinhvấnđề.Đặc
biệt,mộtbanđiềuhànhxuấtsắcphảivượtquabatháchthứcsau:
Bạnsẽlàmthếnàođểxâydựngmộtbanđiềuhànhthậtsựhiệuquả−khơng
nhữngđápứngđượctừnhữngnghĩavụnhỏnhất,màcịntrởthànhnguồnlựcbổ
sunggiátrịchodoanhnghiệp?
Bạnsẽthiếtkếnhiệmvụchobanđiềuhànhrasaođểcóthểđạtđếnmứcđộ
cốnghiếnphùhợpnhưngvẫntránhchồngchéonhiệmvụ;điềugìđảmbảobạn
sẽquảnlýdoanhnghiệpmộtcáchhiệuquảthayvìchỉquảnlýđơnthuần?



BạnsẽxâydựngmốiquanhệtốtđẹprasaogiữabanđiềuhànhvàCEO–vừa
pháthuysứcmạnhcủahộiđồng,nhưngvẫnđảmbảokhơngkìmhãmvaitrị
lãnhđạocủaCEO?
Từnghiêncứuvàkinhnghiệm,chúngtơinhậnrarằngchỉcómộtsốítbanlãnhđạotìmthấy
đápánchonhữngcâuhỏitrên.Hầuhếtcácbanđiềuhànhđềucóchungcảmgiácrằng:“có
điềugìđókhơngổn,”nhưngkhơngbiếtphảinhắmđếnđiềugì,vàlàmthếnàođểđạtđược
điềuđó.Dovậy,chúngtơihyvọngcuốnsáchnàysẽmangđếnmộtbíquyếtxâydựngbanđiều
hànhhiệuquảhơn.
BÍQUYẾTXÂYDỰNGBANĐIỀUHÀNHHIỆUQUẢHƠN
Mỗibanquảntrịđềucónétđặctrưngriêng,đềuđốimặtvớinhữngthửtháchkhácnhau,và
khơngcóbiệnphápnàocóthểxửlýmọivấnđềđốivớimọibanđiềuhànhmộtcáchchóng
vánh.Tuynhiên,từnghiêncứutrênhơn50banđiềuhànhtạicácdoanhnghiệpMỹ,Canadavà
TâyÂutrongnhiềunămqua,chúngtơiđãpháttriểnnênmộtphươngthứcnềntảngvềxây
dựngđộingũ,baogồmcơsởlýthuyếtcùngmộtsốquytrìnhcụthểnhằmápdụngtrongnhiều
tìnhhuốngđadạng.Trongphầnnày,chúngtơisẽmơtảvềphươngthứctrên,đồngthờigiải
thíchbốcụctrongphầncịnlạicủacuốnsáchnhằmgiúpngườiđọccócáinhìnsâusắchơn
trongtừnggiaiđoạn(xemhình1.1.)
Bướcchuẩnbịbanđầu:
Đánhgiávàđịnhhướng
Trongphầnsaucủachương
này,chúngtasẽtìmhiểuvề
haibướcđầutiêncủaquy
trình.Bướcthứnhất,đólà
đánhgiá.Đâylàbướckhảo
nghiệmquantrọng,làxuất
phátđiểmcầnthiếtchomọi
hànhđộngtiếptheo,baogồm
haimụctiêuchính:xácđịnh
cácvấnđềthenchốtkìmhãm

tínhhiệuquảtronghoạtđộngđiềuhành,và,quantrọnghơn,vậndụnghợplýquytrìnhxúc
tiếnnhằmđảmbảosựđồngthuậnvàcamkếttrongbanlãnhđạovềcácvấnđềvàgiảipháp
cầnthựchiện.Mộtbanđiềuhànhhiệuquảkhơngthểbịépbuộc;nếubảnthâncácgiámđốc


khơngnhậnthấynhiệmvụcủahọquantrọnghayđángdànhthờigianvàtâmsức,quytrình
nàysẽbịrạnnứtngaytừbanđầu.
Trongbướcthứhai,chúngtasẽthảoluậnxungquanhnhữngvấnđềthựctếkhibanlãnhđạo
vàcấpquảnlýkhảosáttồnbộnềntảngcủacácnhiệmvụquảntrị,vàđạtđếnsựđồngthuận
vềnhữngnhiệmvụhồntồnthuộcvềcấpquảnlý,bêncạnhnhữngcơngviệccầnchiasẻ.Đây
làbướcđịnhhìnhquantrọngnhằmđảmbảobanđiềuhànhsẽphốihợpnhưmộtđộingũ
thốngnhất.Từđó,chúngtasẽcóđượcđịnhhướngrõràngnhằmxúctiếncácbướctiếptheo–
vớimứcđộcốnghiếnhợplý–vàtạocơsởchobướccuốicùngtrongquytrình,đólàđánhgiá
mứcđộhiệuquảtronghoạtđộngđiềuhànhvàđốichiếuvớikỳvọngbanđầu.
Kếtcấubanđiềuhành
Điềukiệnđảmbảothànhcơngtrongbấtkỳđộingũnàochínhlàsởhữunhữngconngườiphù
hợpquanhbànhọp,vàbanđiềuhànhcũngkhơngphảingoạilệ.Nhưchúngtasẽbànthêm
trongchương2,việctậphợpcácthànhviênmớitrongbanđiềuhànhsẽđánhdấuthờiđiểm
sựchuyểngiaoquyềnlựctừCEOcósứcảnhhưởnglớnnhất.Cácvịchủtịchhộiđồngphảixây
dựnghồsơthậtcụthểnhằmtránhlạclốitrongviệctuyểnchọn,vàchophéphọtậndụngmọi
cuộcgặpgỡnhằmtìmranhữngứngviêncókinhnghiệm,kỹnăngvàtốchấtcánhânđónggóp
tồndiệnvàhiệuquảnhấtchođộingũ.Điềunàyđịihỏinhữngchiếnlượctuyểnchọnquyết
đốnvàqtrìnhtìmkiếmbênngồimạnglướiquanhệcánhâncủaCEOvàbanđiềuhành
hiệntại–hay“nhữngcáitênthơngthường”–nhằmtìmracácứngviênphùhợpnhất.
Chọnlọcchỉlàbướcđầutiênnhằmđảmbảobanđiềuhànhtậphợpđược“đúngngười.”Trong
chương3,chúngtasẽkhámpháthêmmộtyếutốcơcấukhiếncácbanlãnhđạophảimiễn
cưỡnggiảiquyết:đólànănglựccủamỗithànhviênbangiámđốc.Cácgiámđốcthườngchia
sẻvớichúngtơi:hầuhếtcácbanđiềuhànhđềudễdàngcáchchứcmộtCEOthiếunănglực,
hơnlàmộtgiámđốcthiếunănglực.TừHoaKỳchođếnAnhQuốc,chỉcó1/4cáctậpđồnáp
dụngcácquytrìnhđánhgiánghiêmngặtthườngxunđốivớihiệusuấtcủabangiámđốc,và

sửdụngcáchphảnhồiđểcảithiệnhiệusuấtcũngnhưxúctiếnviệcloạibỏ.Chúngtơisẽmơtả
thêmvềmộtsốcơngcụhiệuquảđượcchúngtơiphốihợppháttriểncùngcácbanđiềuhành
trongthựctế.
Lãnhđạotrongbanđiềuhành
Cácchươngtiếptheosẽtậptrungchủyếuvàovaitrịcủanhữngngườiđứngđầubanđiều
hànhtrongviệcxâydựngmộtđộingũlãnhđạoxuấtsắc.


Chương4sẽdựngnênmộtbốicảnhthơngquaviệctìmhiểucácvaitrịlãnhđạomớimẻcùng
cơcấucủamộtbanđiềuhành.TạiMỹ,quyềnchiphốicủaCEOđốivớibanđiềuhànhthường
khơnggặpnhiềutháchthứcvàvẫnduytrìtrongphầnlớncácdoanhnghiệphiệnnay.Tuy
nhiên,saukhicácvụbêbốibịphanhphui,cấutrúcdoanhnghiệpđãthayđổi:cácCEOkhơng
cịnlàngườikiểmsốttồnbộquyềnlực,lươngbổng,hoạtđộngbổnhiệmvàcácủybankiểm
tốntrongcơngty.Bảnthâncácgiámđốccũngđảmnhậnkhơngítvaitrịlãnhđạo,nhưcác
trưởngbangiámđốc,giámđốcthừahànhhaychủtịchdanhdự.Cácbanđiềuhànhcũngthỉnh
thoảngphảiđứngrachấpchínhkhikhơngcósựhiệndiệncủaCEO.Chúngtađangbướcvào
giaiđoạnthửnghiệm,vàmỗibanđiềuhànhphảiquyếtđịnhhìnhthứcphânchiatráchnhiệm
phùhợpnhấtđốivớihọ.
Trongchương5,chúngtasẽquansátcậncảnhnhữngnỗlựccủacácnhàlãnhđạonhằmcải
thiệnchấtlượngvànăngsuấttronghoạtđộngnộitại.Đặcbiệt,chúngtasẽcùngkhámphá
nhữngphươngphápgiúpcácnhàlãnhđạothuthậpnguồnthơngtinquantrọngdànhchoban
điềuhành,đồngthờivạchranhữngkếhoạchnhằmtậndụngtốiđacơhộiítỏikhihọđượclàm
việccùngnhau,vàtốiưuhóagiátrịđếntừmỗithànhviênđộclậptronghoạtđộngquảnlý–
đócóthểlàsựthayđổiquantrọngduynhấtđếntừnhữngđộngtháitáithiếtquảntrịgầnđây
trongcácdoanhnghiệp.
Nămchươngđầutiênsẽtậptrungvàophươngpháptìmkiếmnhữngconngườiphùhợpdành
chonhữngcơngviệcphùhợp,vàtntheonhữngquytrìnhphùhợp.Bấtkỳbanđiềuhànhnào
–haybấtkỳđộingũcốtcánnào–đềucóthểđảmbảotươngđốibayếutốtrên;nhưngnếu
khơngcónềntảngvănhóaphùhợp,mọiyếutốnàycũngtrởnênvơnghĩa.Cólẽđâychínhlà
tháchthứclớnnhấtdànhchonhữngngườiđứngđầudoanhnghiệp:đólàtáithiếtlạivănhóa

truyềnthốngcũkỹ,thụđộng,phụctùngvàquanliêuqmức,đồngthờikhuyếnkhíchsựtự
chủ,nhữngbấtđồngmangtínhxâydựng,nhữngcốnghiếntừbanđiềuhành,tháiđộcởimở,
thẳngthắnvàtinhthầncảicáchmạnhmẽ.Ngườiđứngđầubanđiềuhànhphảigánhváctrách
nhiệmnày;chỉcóhọmớithayđổiđượctàndưvănhóa,ngănchặnthuộccấptáidiễnthóiquen
cũhaydậptắtnhữnghệlụytừbiểuhiệnkémcỏitrướcđây.
Cốnghiếngiatănggiátrị
Chođếnthờiđiểmnày,nếubanđiềuhànhđãđápứngthànhcơngcáctiêuchítrên,thìđâylà
lúcthíchhợpđểnóivềnhữngcốnghiếnđemlạigiátrịthiếtthựcchotổchức.Bêncạnhcác
lĩnhvựcnhưbáocáotàichínhhaykiểmtốn,vốnlàtrọngtâmcốtlõitronghoạtđộngtáithiết
quảntrị,chúngtasẽtìmhiểuthêmvềbốnyếutốquantrọngkhácmàmỗibanđiềuhànhcần


thỏamãn,nhằmđemlạigiátrịđíchthựcchochấtlượngchungcủahoạtđộngđiềuhànhdoanh
nghiệp:
Chiếnlượcdoanhnghiệp(Chương7):Nhiềugiámđốctinrằngviệccảitiếnvà
theosátchiếnlượctậpđồnlàmộttrongcácchứcnăngcốtlõicủabanđiều
hành(bêncạnhviệctuyểndụngvàsathảicácCEO),nhưnghọcũngthừanhận
rằngđólàkhoảnthựcthiyếukémnhấtcủahọ.Mộtbanđiềuhànhxuấtsắc,với
kinhnghiệm,chunmơnhợpnhấtvàtháiđộchấtvấnquyếtliệt,sẽhìnhthành
nêntưduyquảntrịcósứcảnhhưởngtolớn.Ngượclại,nhữngbanlãnhđạokém
cỏichỉbiếtđồngtìnhvớicácđềxuấtmộtcáchmùqnghoặcđiqsâuvào
tiểutiết.Dựatrênkinhnghiệmbảnthân,chúngtơisẽgiảithíchvềquytrìnhđem
lạinhữngcốnghiếngiatănggiátrịđíchthực.
ĐánhgiáNănglựcCEO(Chương8):Thơngthường,mộtbanđiềuhànhsẽdựa
trêncáctiêuchímơhồvềhiệuquảtàichínhđểxácđịnhmứclươngvàphúclợi
choCEO.Song,mộtquytrìnhđánhgiáhiệuquảphảilàmđượcnhiềuhơnthế.
Bêncạnhviệcghinhậntầmquantrọngcủahiệuquảtàichính,banquảntrịcịn
phảiquantâmđếnnănglựclãnhđạocủaCEOthơngquasốliệutừcáchoạtđộng
họtrựctiếpđiềuphối,vàápdụngquytrìnhđánhgiánhằmvạchramụctiêutổ
chứctrongnămtàichínhtiếptheo.

Kếnhiệmquyềnđiềuhành(Chương9).Cácbanđiềuhànhngàycàngđịihỏivai
trịchỉđạochủđộnghơnkhiquyếtđịnhngườikếnhiệmvịtríCEO.CEOkhơng
thểđơngiảnchỉđịnhmộtứngcửviênvàucầubanlãnhđạophêchuẩnhọ.
Banđiềuhànhphảiđảmbảosẽsớmđềradanhsáchcácứngviênđượcxét
duyệt,đồngthờitraochohọcơhộimởrộngkỹnăng,kinhnghiệmvàthểhiện
trướcbanđiềuhànhquanhiềuhìnhthứckhácnhau.Bêncạnhđó,cácthànhviên
hộiđồngcũngphảiýthứcđượcnhiệmvụcủahọsẽvẫntiếpdiễnsaukhiCEO
mớiđắccử;tráchnhiệmcủahọchínhlàđảmbảovịtổnggiámđốcmớisẽcómột
khởiđầusnsẻ.
Quảnlýrủirovàquảnlýkhủnghoảng(Chương10):Banđiềuhànhkhơngnhững
phảigiámsátquytrìnhhoạtđộngkhắtkhenhằmpháthiệnrủirovàđềphịng
khủnghoảng,màcịnphảiđứngmũichịusàokhiCEOtrởthànhtâmbão–tình
trạngthườnggặptrongthờiđiểmhiệnnay.Banđiềuhànhcũngđạidiệncho
phẩmchấtbềnvữngnhờlntheosátvàliêntụcphântíchcácvấnđềẩnsâu