BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC TP HỒ CHÍ MINH
------------------------------------------------
TIỂU LUẬN CUỐI KHĨA
LỚP BỒI DƯỠNG CBQL TRƯỜNG MN, TH, THCS, THPT TPHCM
Khóa 24
TÊN TIỂU LUẬN
QUẢN LÝ CƠNG TÁC GIÁO DỤC PHỊNG CHỐNG
BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG Ở TRƯỜNG THCS THẠNH MỸ LỢI,
THÀNH PHỐ THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
NĂM HỌC 2020-2021
HỌC VIÊN: TRẦN THỊ KIM CÚC
Đơn vị công tác: Trường THCS Thạnh Mỹ Lợi
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 4/2021
MỤC LỤC
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
1.1.Cơ sở pháp lý .............................................................................................. 1
1.2.Cơ sở lý luận ............................................................................................... 3
1.3.Cơ sở thực tiễn ............................................................................................ 5
2. Tình hình thực tế của nhà trường .................................................................. 5
2.1. Khái quát chung về trường THCS Thạnh Mỹ Lợi ..................................... 5
2.2. Thực trạng chung về phòng chống bạo lực học đường ............................. 6
2.3. Những điểm mạnh và điểm yếu ................................................................. 10
2.3.1. Những điểm mạnh và điểm yếu .............................................................. 10
2.3.2. Những cơ hội và thách thức .................................................................... 12
3. Kế hoạch, hành động dự kiến trong thời gian tới ......................................... 13
4. Kết luận và kiến nghị .................................................................................... 23
4.1. Kết luận ...................................................................................................... 23
4.2. Kiến nghị .................................................................................................... 23
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 2
Lời cảm ơn!
Tôi xin chân thành cảm ơn:
Trường CBQL giáo dục thành phố Hồ Chí Minh đã trực tiếp giảng dạy, giúp
đỡ tơi trong suốt q trình học tập.
Trường THCS Thạnh Mỹ Lợi, BGH nhà trường, các thầy cô trong tổ chun
mơn đã ln hỗ trợ tơi hồn thành đề tài này.
Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy Nguyễn Duy Dương, GVCN lớp
K24 CBQL Cùng các thầy cô trong trường CBQL giáo dục thành phố Hồ Chí Minh
đã tận tâm chỉ dẫn tơi trong suốt thời gian nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Cuối lời, xin gửi lời cảm ơn tới tất cả thầy cô, các anh chị đồng nghiệp lớp
CBQL K24 đã luôn giúp đỡ, động viên và hỗ trợ tơi trong suốt q trình học tập và
thực hiện đề tài.
Tp. Thủ Đức, ngày 15 tháng 4 năm 2021
Tác giả
Trần Thị Kim Cúc
1
1. Lý do chọn đề tài
1.1 Cơ sở pháp lý
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm phát triển sự nghiệp giáo dục
của đất nước. Người đã có những chỉ dẫn hết sức quý báu về mục tiêu, nhiệm vụ,
nội dung và phương pháp giáo dục…nhằm phát triển một nền giáo dục toàn diện.
Trong quan điểm, tư tưởng của Người về giáo dục, Người nhấn mạnh một nội dung
hết sức quan trọng đó là: “Có tài mà khơng có đức là người vơ dụng. Có đức mà
khơng có tài thì làm việc gì cũng khó”. Trong câu nói ấy, ta thấy Bác đặc biệt đề cao
chữ đức của con người. Bởi đạo đức, phẩm chất chính là yếu tố tạo nên nhân cách
giá trị của một con người. Trong trường học cũng vậy, giáo dục đạo đức có vai trị
và vị trí rất quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Nó khơng chỉ giúp các em bồi
dưỡng nhận thức về chuẩn mực đạo đức xã hội, mà cịn góp phần định hình và phát
huy rèn luyện những phẩm chất cần thiết của nhân cách con người. Ở bất kỳ thời đại
nào chúng ta cũng đều thấy được nhà trường là nhân tố chủ đạo trong quá trình giáo
dục mọi thế hệ học sinh.
Tuy nhiên trong thời đại xã hội phát triển phức tạp như hiện nay thì vấn đề đạo
đức của học sinh đang có dấu hiệu bị suy thoái và xuống cấp nghiêm trọng. Đặc biệt,
hiện tượng bạo lực học đường đang dần trở thành một vấn nạn nghiêm trọng phổ
biến trong hầu hết các trường học thuộc mọi cấp học khác nhau. Đặc biệt là lứa tuổi
học sinh THCS bởi đay là lứa tuổi tâm sinh lý đang phát triển hết sức phức tạp. Vấn
đề phòng chống bạo lực học đường đã được Pháp luật, Bộ GD và ĐT đặc biệt quan
tâm và trên cơ sở đó đã đưa ra và ban hành nhiều văn bản như:
Nghị định số 80/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2017 quy định về mơi trường
giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường. Nghị định
này rất quan tâm và chú trọng đến quy định về hoạt động bảo đảm môi trường giáo
2
dục an toàn, lành mạnh, thân thiện và đặc biệt là đề cập tới các biện pháp phòng
chống bạo lực học đường.
Kế hoạch 588/KH-BGD-ĐT ngày 10 tháng 7 năm 2019 về phòng, chống bạo
lực học đường trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục
thường xuyên năm 2019. Kế hoạch này đặc biệt quan tâm tới việc đề ra các nhiệm
vụ và giải pháp chủ yếu để thực hiện cơng tác phịng chống bạo lực học đường tại
cơ quan quản lý các cấp, cơ sở giáo dục.
Chỉ thị 993/CT-BGD-ĐT ngày 12 tháng 4 năm 2019 về tăng cường các giải
pháp phòng, chống bạo lực học đường trong cơ sở giáo dục. Nội dung của chỉ thị
này là chú trọng vào việc tăng cường các giải pháp phòng, chống xử lý kịp thời các
vụ bạo lực học đường, đảm bảo an ninh, an toàn trường học.
Quyết định 5886 – BGD ĐT ngày 28 tháng 12 năm 2017 về chương trình hành
động phịng, chống bạo lực học đường trong cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ
thông và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2017 – 2021 do Bộ Giáo dục và Đào tạo
ban hành. Quyết định này nêu ra rất cụ thể các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản góp
phần phịng chống bạo lực học đường trong nhà trường và các cơ sở giáo dục.
Công văn 4890/BGD ĐT – GDCTHSS ngày 18 tháng 10 năm 2017 về việc
triển khai thi hành nghị quyết 80/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 7 năm 2017 của Chính
phủ quy định về mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống
bạo lực học đường.
Quyết định số 16/2008/QĐ – BGD ĐT ngày 16 tháng 4 năm 2008 của bộ
trưởng Bộ GD và ĐT ban hành quy định về đạo đức nhà giáo. Quyết định này nhấn
mạnh một nội dung rất trọng tâm đó chính là quy định đối với giáo viên: Giáo viên
không được xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người học, đồng
nghịp, người khác.
3
Quyết định 1501/QĐ – TTg ngày 28 tháng 8 năm 2015 về tăng cường giáo dục
lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai
đoạn 2015 – 2020. Việc tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho thế hệ trẻ nhằm tạo chuyển biến căn bản về đạo đức, lối sống phát triển tồn
diện, u gia đình, có đạo đức trong sáng, lối sống văn hóa, có lịng u nước, tự hào
dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có ý thức tuân thủ
pháp luật, có năng lực, bản lĩnh trong cuộc sống, có sức khỏe, tri thức, kỹ năng lao
động, trở thành người cơng dân tốt, tích cực tham gia vào sự nghiệp cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.
1.2 Cơ sở lý luận
Bạo lực học đường là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý,
đạo lý, xúc phạm trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh thần và thể
xác diễn ra trong phạm vi trường học. Bạo lực học đường bao gồm các hành vi bạo
lực về thể chất, gồm đánh nhau giữa các học sinh hoặc các hình phạt thể chất của
nhà trường; bạo lực tinh thần, bao gồm cả việc tấn công bằng lời nói; bạo lực tình
dục, bao gồm hiếp dâm và quấy rối tình dục; các dạng bắt nạt bạn học; và mang vũ
khí đến trường.
Ngun nhân đơi khi chỉ bắt đầu từ những mâu thuẫn rất nhỏ trong giao tiếp
hàng ngày như: Tranh chấp nhau đồ đạc, nói xấu nhau, tung ảnh của nhau trên mạng
xã hội, hiểu nhầm nhau, đọc trộm tin nhắn của nhau cũng dẫn tới bạo lực... Bên cạnh
đó, ngun nhân cịn xuất phát từ những bất ổn tâm lí trong gia đình. Một đứa trẻ
sống trong hoàn cảnh bố mẹ thường xuyên cãi vã, đánh chửi nhau thậm chí chúng
thường xuyên bị đánh đập cũng chính là nguyên nhân dẫn tới hành vi bạo lực. Trong
thời đại cách mạng 4.0, các em bị ảnh hưởng bởi những hành vi bạo lực từ mạng xã
hội. Mạng xã hội vơ tình đã định hướng ngơn ngữ và hành vi của bản thân các em.
4
Hậu quả của bạo lực học đường: Gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt
thể xác và tinh thần. Những học sinh bị bạo lực, nhất là bạo lực về tinh thần, bạo lực
ngôn ngữ thường cảm thấy bị tổn thương, chán nản, lo âu, cô đơn, suy sụp… Sự sợ
hãi hoặc nỗi ám ảnh. Thậm chí, tình trạng này có thể kéo dài suốt cuộc đời. Các em
khơng dám ra ngồi chơi hoặc đến trường, khơng thể tập trung vào học hành. Với
những em chứng kiến sự việc, những hành vi bạo lực khiến các em cảm thấy sợ hãi.
Nếu thấy những kẻ gây ra bạo lực không bị trừng trị thì các sẽ có những suy nghĩ
tiêu cực, có thể hùa theo, cổ vũ cho hành vi đó hoặc khơng dám lên án, tố cáo. Những
hậu quả mà bạo lực học đường gây ra kể cả thể xác hay tinh thần cũng đều trực tiếp
ảnh hưởng đến việc học tập cũng như tương lai của học sinh nếu không được can
thiệp kịp thời. Đặc biệt, những đứa trẻ có hành vi bạo lực, lạm dụng quyền hành từ
khi cịn nhỏ, khi lớn lên có thể mắc phải những hành vi tội ác nhiều hơn những đứa
trẻ khác.
Công tác giáo dục học sinh trong giai đoạn hiện nay muốn đạt được hiệu quả,
thành cơng thì khơng phải chỉ có nhà trường thực hiện riêng rẽ mà phải phối kết hợp
tốt với chính quyền địa phương, Ban đại diện cha mẹ học sinh, phụ huynh học sinh,
các tổ chức chính trị - xã hội và cá nhận có liên quan nhằm xây dựng phong trào học
tập và môi trường giáo dục lành mạnh, an tồn. Góp phần đạt hiệu quả trong việc
ngăn chặn những hoạt động có ảnh hưởng xấu đến học sinh, tạo điều kiện để học
sinh được vui chơi, được hoạt động văn hóa, thể dục thể thao lành mạnh phù hợp
với lứa tuổi.
Qua học tập và nghiên cứ chuyên đề: “Quản lý hoạt động giáo dục trong nhà
trường” tôi càng nhận thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo
đức học sinh trong nhà trường bởi tăng cường giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống
cho học sinh, phòng chống tội phạm tệ nạn xã hội trong nhà trường là một trong bốn
nội dung quan trọng của hoạt động giáo dục trong nhà trường. Đây cũng là một trong
5
những nội dung quan trọng của công tác quản lý hoạt động giáo dục trong nhà trường
phổ thông. Tôi cũng xác định được việc giáo dục đạo đức cho học sinh cần kết hợp
nhiều biện pháp vừa có tính giáo dục, vừa có tính vị tha, bao dung, độ lượng, mềm
dẻo không cứng nhắc, dập khuôn sẽ đạt được hiệu quả giáo dục học sinh tốt hơn.
1.3 Cơ sở thực tiễn
Giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường
học nói riêng là nhiệm vụ thường xuyên và cấp bách của nhà nước. Thực hiện
chương trình giáo dục học sinh phát triển tồn diện của Bộ trưởng Bộ giáo dục và
Đào tạo cùng với các cơ quan chức năng đưa nội dung giáo dục pháp luật, giáo dục
đạo đức cho học sinh trong các trường học.
Cùng với gia đình, xã hội, nhà trường có trách nhiệm chăm lo giáo dục đạo
đức cách mạng cho học sinh. Việc giáo dục đạo đức học sinh không chỉ đơn thuần
trên lý thuyết mà còn hướng tới sự tạo dựng, phát triển những phẩm chất nhân cách,
giá trị nhân văn cho học sinh. Góp phần hồn thiện nhân cách phù hợp với yêu cầu
định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó chính là sự kết hợp hài hịa giữa tài và đức như Bác
Hồ đã từng nói. Giáo dục đạo đức học sinh rõ ràng là vấn đề hết sức quan trọng. Vấn
đề đặt ra là làm cách nào và sẽ áp dụng những giải pháp nào để giáo dục đạo đức
học sinh có hiệu quả. Từ đó giúp các em học sinh trở thành người có ích cho xã hội.
Nhiệm vụ này đối với người cán bộ quản lý lại càng quan trọng. Đó cũng chính là
lý do khiến tơi quyết định chọn đề tài: “Phịng chống bạo lực học đường ở trường
THCS Thạnh Mỹ Lợi, TP. Hồ Chí Minh” làm đề tài tơi nghiên cứu.
2. Tình hình thực tế của nhà trường
2.1 Khái quát chung về trường THCS Thạnh Mỹ Lợi
Trường THCS Thạnh Mỹ Lợi tọa lạc tại số 42 đường số 5, phường Cát Lái,
thành phố Thủ Đức. Về điều kiện kinh tế xã hội thì phường Cát Lái là đơn vị còn
6
gặp nhiều khó khăn. Trên địa bàn phường cịn rất nhiều hộ nghèo, cận nghèo. Một
số hộ gia đình có tổ chức sản xuất kinh doanh nhưng quy mơ cịn nhỏ lẻ. Một số thì
tổ chức kinh doanh nhà trọ để tăng thêm thu nhập gia đình. Cịn lại là buôn bán tự
do. Dân cư chủ yếu là dân nhập cư từ nơi khác đến, tạm trú tạm vắng không ổn định.
Trình độ dân trí thấp. Nhiều PHHS vì mải làm ăn bn bán xa nhà nên khơng có thời
gian dạy bảo con cái dẫn đến các em mải chơi, dễ dàng sa vào tệ nạn xã hội.
Nhà trường hoạt động ở địa bàn dân cư như vậy nên cũng gặp khơng ít khó
khăn trong cơng tác quản lý và giáo dục các em học sinh.
Trường THCS Thạnh Mỹ Lợi có 19 lớp học với sĩ số 752 em. Trường có 47
giáo viên, cán bộ cơng nhân viên. Ban giám hiệu có 01, đang khuyết chức danh phó
hiệu trưởng. Biên chế thành 05 tổ chuyên môn. Chi bộ nhà trường có 15 đảng viên
chiếm tỉ lệ 31,4% trên tổng số GV, CB CNV, cấp ủy có 02 đồng chí. Cơng đồn có
47 cơng đồn viên, trong đó Ban chấp hành cơng đồn có 03 người. Chi đồn có 06
người. Trường có 19 phịng học, 01 phịng thư viện, 03 phịng thiết bị.
Đội ngũ giáo viên có trình độ chun mơn vững vàng, trình độ lý luận chính trị
đạt chuẩn. Nhiều năm liền tập thể sư phạm nhà trường được công nhận là tập thể
trong sạch, vững mạnh. Nhiều giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp quận, thành phố.
2.2 Thực trạng chung về phòng chống bạo lực học đường trong trường
THCS Thạnh Mỹ Lợi
Thực tế ở trường THCS Thạnh Mỹ Lợi trong những năm gần đây, tình hình
đạo đức của các em học sinh, đặc biệt là lứa tuổi lớp 8, lớp 9 có nhiều thay đổi về
tâm sinh lý. Các em thích thể hiện bản thân, coi trọng cái tơi cá nhân, thích được mọi
người xem mình là người lớn.
Đối với trường THCS Thạnh Mỹ Lợi, học sinh phần lớn là các em ngoan,
vâng lời thầy cô, thực hiện tốt nội quy của nhà trường. Tuy nhiên cũng còn một số
7
em học sinh rất nhạy cảm, dễ thích ứng với những hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội
chẳng hạn như: Đánh nhau, nói tục, hút thuốc, uống bia…Đặc biệt có những học
sinh nhà trường đã tuyên truyền giáo dục thông qua các bài học ở trên lớp như giờ
Ngữ văn, Giáo dục cơng dân, Kỹ năng sống, ngồi giờ lên lớp…về những bài học
kỹ năng sống, giáo dục lịng kính trọng, lễ phép với người lớn tuổi, yêu thương quan
tâm giúp đỡ các bạn học sinh có hồn cảnh khó khăn, cách đối nhân xử thế đẹp.
Nhưng các em lại thiếu ý thức và có lối sống lạnh lùng vơ cảm trước những nỗi bất
hạnh và số phận đau khổ của người khác. Thậm chí các em thờ ơ trước nỗi vất vả
mệt nhọc của cha mẹ, các em còn vô tâm sử dụng những đồng tiền mồ hôi nước mắt
của cha mẹ vào những trị chơi tiêu khiển vơ bổ như game online, đua xe lạng lách
đánh võng vi phạm luật giao thông.
Trong thời gian gần đây, rất nhiều video clip có nội dung phản ánh những
hành vi bạo lực của học sinh được đăng tải rất nhiều trên các trang mạng xã hội, các
em gây gổ đánh nhau, làm mất đi hình ảnh vui tươi hồn nhiên của học sinh. Mà lý
do gây mâu thuẫn giữa các em dẫn đến xơ xát đánh nhau thì lại rất đơn giản: một cái
lườm nguýt hay cảm thấy ngứa mắt, rồi nói xấu nhau dẫn đến khiêu khích. Hoặc chỉ
bởi vì các em muốn thể hiện bản lĩnh, cá nhân mình, muốn được nhiều người biết
đến mình. Khơng những thế các em còn đua đòi, ăn chơi, diện những bộ quần áo
khơng phù hợp với lứa tuổi học sinh, nhuộm tóc, bơi son, ham chơi, lười học, quay
cóp trong thi cử, kiểm tra…Thực trạng đạo đức trong học sinh hiện nay nói chung
và học sinh trường THCS Thạnh Mỹ Lợi nói riêng đang trở thành mối quan tâm
đáng trăn trở của mọi người, của Hội đồng sư phạm nhà trường.
Thực tế cho thấy, nhiều nạn nhân của bạo lực học đường khơng nhận ra mình
đang bị bạo lực học đường, chưa có kỹ năng phịng, chống bạo lực học đường, đặc
biệt là các kỹ năng xử lý tình huống khi bị bạo lực học đường từ đó dẫn đến những
8
hậu quả hết sức nghiêm trọng. Vậy khi bị bạo lực học đường học sinh cần phải làm
gì để được an toàn?
Trường đã hướng dẫn, giáo dục cho học sinh một số kỹ năng xử lý tình huống
bạo lực học đường:
+ Xử lý tình huống bị bạn học trêu ghẹo: Bình thường trêu ghẹo cho vui và
người bị trêu ghẹo không bị ức chế chưa được xem là bạo lực học đường. Tuy nhiên,
khi hành vi trêu ghẹo diễn ra thường xuyên gây ức chế cho người bị trêu ghẹo thì đó
cũng chính là hành vi bạo lực học đường. Khi bị bạn trêu ghẹo, nếu cảm thấy khó
chịu, muốn chấm dứt tình trạng này, các bạn cần phải bình tĩnh, lảng tránh đi ra nơi
khác, không nên phản ứng gay gắt càng kích thích đối tượng trêu ghẹo. Dùng lời lẽ
nhẹ nhàng u cầu khơng trêu ghẹo. Nếu tình trạng vẫn tiếp diễn cần phản ảnh đến
giáo viên chủ nhiệm, với cha mẹ… Tránh xử lý tiêu cực như nhờ bạn bè ngoài xã
hội can thiệp hoặc trêu ghẹo lại sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn.
+ Xử lý tình huống khi bị đe dọa dùng vũ lực: Đe dọa dùng vũ lực cũng là
một trong những hành vi bạo lực học đường phổ biến, hành vi này thường do bạn
học, người ngoài xã hội thực hiện nhằm ép buộc học sinh làm theo ý muốn của mình
chẳng hạn như cung cấp tiền bạc, không được quan hệ giao tiếp với người khác hoặc
phải “đốt trường”… Khi bị đe dọa dùng vũ lực, bạn phải bình tĩnh tỏ thái độ phối
hợp. Sau khi tạm thời thoát ra khỏi sự đe dọa của đối tượng cần phải báo ngay những
người có trách nhiệm để ngăn chặn, chấm dứt đe dọa dùng vũ lực của các đối tượng.
Báo cáo với nhà trường để cùng gia đình phối hợp giải quyết. Nếu đối tượng là người
ngoài xã hội, cần báo sự việc cho cảnh sát khu vực hoặc công an nơi gần nhất để ghi
nhận sự việc và răn đe đối tượng. Ngoài ra, để an toàn hơn cần phải bố trí phụ huynh
đưa đón, tạm thời tránh mặt đối tượng. Nếu yêu cầu của đối tượng là đúng đắn, các
bạn cần phải thực hiện đúng, nếu vô lý, ép buộc phải kiên quyết không thực hiện.
9
+ Xử lý tình huống khi bị đánh đập: Đây là hình thức bạo lực khá phổ biến
trong thời gian gần đây, có thể do đối tượng là nam hoặc nữ thực hiện với các phương
thức đặc trưng khác nhau nhưng đều có điểm chung là đánh “hội đồng” hoặc “solo”
nhưng có các đối tượng đứng ngồi đe dọa, hỗ trợ. Các đối tượng nam khi thực hiện
hành vi này thường sử dụng hung khí hoặc tay, chân đánh “hội đồng” gây thương
tích nặng nề cho nạn nhân rồi mới có hình thức sỉ nhục nạn nhân. Các đối tượng nữ
thường có hành vi đánh đập, xé quần áo, quay clip để sỉ nhục nạn nhân.
Đối tượng sử dụng vũ lực bao giờ cũng có thời gian đơi co, đe dọa vì vậy các
bạn phải bình tĩnh quan sát tìm vị trí thích hợp để có thể chạy thốt như hướng ra
đường lớn, hướng ra cửa… hoặc có thể thủ thế tránh bị đánh từ 4 phía, nên tìm vị trí
tựa lưng vào tường, vào gốc cây hoặc một vật che chắn phía sau. Nếu đối tượng sử
dụng hung khí, cần phải tỏ thái độ lo sợ, năn nỉ đối tượng rồi bất ngờ bỏ chạy, cố
gắng chạy thật nhanh đến vị trí có người lớn cứu giúp. Trường hợp đối tượng khơng
sử dụng hung khí thì tìm cơ hội bỏ chạy. Nếu xét thấy khó có khả năng chạy thốt,
khi bị đánh cần cuộn trịn người, dùng tay, cánh tay, co 1 chân lên bụng để che chắn
và vùng chạy thốt khi có cơ hội. Nếu thấy có người lớn có thể trợ giúp cần kêu cứu.
Khi kêu cứu cần hướng về một người cụ thể, có khả năng giúp mình khơng nên trơng
chờ vào đám đơng.
Sau khi thốt được nhóm đối tượng có hành vi bạo lực cần phải báo ngay cho
phụ huynh và người có trách nhiệm để xử lý, tường trình lại tồn bộ sự việc để cơ
quan chức năng đánh giá tính chất vụ việc và có hình thức xử lý. Tuyệt đối khơng
nên tìm cách trả thù hoặc nhờ người ngoài xã hội giúp đỡ, thanh toán sẽ để lại hậu
quả kéo dài, nghiêm trọng.
Sau khi vượt qua các tình huống này, cho dù tính chất, mức độ nghiêm trọng
đến đâu (bị sỉ nhục bắt quì, bị xé quần áo, bị quay clip đưa lên mạng…), tuyệt đối
không được suy nghĩ tiêu cực hoặc có cách làm tiêu cực như trả thù, bỏ học, tự vẫn
10
mà phải đối mặt với vấn đề của mình, nhờ sự trợ giúp của phụ huynh, thầy cô, cơ
quan chức năng.
2.3. Những điểm mạnh và điểm yếu, cơ hội và thách thức trong việc thực
hiện phòng chống bạo lực học đường trong nhà trường.
2.3.1. Những điểm mạnh, điểm yếu trong việc thực hiện phòng chống bạo
lực học đường trong nhà trường
Điểm mạnh
Ngay từ đầu năm học, Hội đồng sư phạm nhà trường đã nhất trí và quán triệt
sâu sắc công tác giáo dục đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm
của nhà trường.
Các tổ chức đồn thể: Cơng đồn, các tổ nhóm chun mơn, Đồn – đội, giám
thị, GVCN, giáo viên bộ môn…phối hợp chặt chẽ, đồng bộ trong công tác giáo dục
học sinh.
Phần lớn học sinh nhà trường chăm ngoan, có động cơ học tập đúng đắn tiến
bộ.
Tập thể giáo viên, cán bộ công nhân viên nhiệt tình, trình độ giáo viên đạt
chuẩn, có ý thức đồn kết kỷ luật, có tinh thần học hỏi giúp đỡ nhau trong việc giáo
dục học sinh.
Công tác giáo dục của nhà trường đạt được nhiều thành tựu nhất định. Chất
lượng giáo dục đi lên, các nhiệm vụ giáo dục học sinh đều đạt theo kế hoạch chỉ tiêu
đề ra. Số lượng học sinh khá giỏi tăng đều qua các năm, số lương học sinh đạt hạnh
kiểm khá tốt tăng đều. Số lượng học sinh bỏ học giảm qua các năm.
Tổ chức tuyên truyền tác hại và cách phòng tránh bạo lực học đường đối với
giáo viên và học sinh. Thực hiện dạy tích hợp giáo dục kỹ năng sống, giáo dục kỹ
11
năng sống thông qua các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể, tổ chức các trò
chơi lành mạnh tăng sự gắn kết, tình cảm của các em. Phối hợp với gia đình và cơ
quan đồn thể đóng trên địa bàn trong cơng cuộc phịng tránh bạo lực học đường.
Nâng cao nhận thức của học sinh về truyền thống dân tộc, nhân cách, lối sống và ý
thức chấp hành pháp luật. Hoạt động này khá đa dạng như thành lập tổ tư vấn tâm
lí, giáo dục thơng qua các giờ học, giờ sinh hoạt lớp, mời chuyên gia tâm lý. Giáo
viên thường xuyên quan tâm, theo dõi và nắm bắt tình hình của các em học sinh, có
biện pháp can ngăn giáo dục kịp thời đối với hiện tượng có nguy cơ dẫn đến bạo lực
đối với học sinh. Phối hợp với gia đình và nhà trường để quan tâm và hỗ trợ kịp thời
những khó khăn vướng mắc của học sinh. Việc xử lý học sinh vi phạm pháp luật,
bạo lực học đường chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ học sinh sửa chữa sai lầm trở
thành công dân có ích cho xã hội. Đối với những học sinh vi phạm pháp luật, có
hành vi xấu cần được xử lý nghiêm minh.
Điểm yếu
Trường tọa lạc tại địa bàn dân cư khá phức tạp, PHHS chủ yếu là dân tạm trú,
khơng cố định chỗ ở, trình độ dân trí thấp nên việc phối hợp giữa nhà trường và
PHHS trong việc giáo dục học sinh gặp nhiều khó khăn.
Diện tích đất nhà trường nhỏ hẹp, sân chơi bãi tập nhỏ, các phòng học chức
năng còn thiếu chưa đáp ứng được nhu cầu dạy và học theo chương trình.
Một số học sinh còn chưa chăm ngoan, làm biếng học hành, mải chơi nên kết
quả học tập chưa cao.
Một số giáo viên trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý, giáo dục
học sinh cũng như ứng xử giải quyết các tình huống sư phạm trong nhà trường.
12
2.3.2. Những cơ hội và thách thức trong việc thực hiện phòng chống bạo
lực học đường trong nhà trường
* Cơ hội
Được sự quan tâm của các ban ngành đoàn thể, của Đảng ủy phường, của
Phòng giáo dục và Đào tạo thành phố Thủ Đức, của Ban đại diện cha mẹ học sinh
thường xuyên quan tâm hỗ trợ rất nhiều cho công tác giáo dục học sinh của nhà
trường.
Nhà trường huy động được nguồn lực xã hội, các mạnh thường quân để thực
hiện cơng tác xã hội hóa, đóng góp xây dựng cho quỹ khuyến học của nhà trường
giúp đỡ các em học sinh vượt khó học giỏi, tạo điều kiện cho các em được học tập
tốt hơn.
Thách thức
Số lượng học sinh các lớp đông (40 em/lớp) nên GVCN gặp nhiều khó khăn
trong quản lý và giáo dục các em.
Một số PHHS ít quan tâm đến con cái cịn có tư tưởng phó thác hồn tồn cho
nhà trường.
Trường hoạt động ở địa bàn dân cư mà điều kiện kinh tế xã hội cịn gặp nhiều
khó khăn, nhiều PHHS phải đi làm xa, lơ là việc giáo dục quản lý dạy bảo con cái.
Vì vậy, dẫn đến tình trạng học sinh vi phạm nội quy nhà trường ngày một tăng nhanh.
Trường cịn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, sân chơi bãi tập của các em
còn hạn chế về diện tích, chất lượng.
13
3. Kế hoạch, hành động dự kiến trong thời gian tới:
TT
Tên cơng Kết quả Người,
cần đạt
việc
đơn
Người,
Điều kiện Cách thức Khó
vị đơn vị thực hiện
thực hiện
khăn rủi
thực
phối
ro, cách
hiện
hợp
khắc
phục
1
-Thành lập -Có được -Hiệu
-BCH
-Thời
-Trưởng
Cơng
gian:
ban
và phó hiệu đồn,
Tháng
các
tư trưởng
BCH
8/2021.
chun
chi
Đã
được mơn,
các
chống bạo
đồn,
hội
đồng đồn
thể
lực
Ban đại sư
Ban
chỉ Ban chỉ trưởng,
đạo
và đạo
Ban tư vấn ban
phịng
đường
vấn.
học
diện
PHHS.
-Khơng
họp có
tổ
phạm phân cơng
nhất trí.
nhiệm vụ
rõ ràng.
Thành lập
Ban
chỉ
đạo, ban tư
vấn.
Sau
đó
họp
triển khai
kế hoạch.
Thảo luận
đi
đến
phân cơng
nhiệm vụ
14
từng
cá
nhân.
2
-Lập
kế -Kế
-Trưởng
hoạch
và hoạch cụ ban, Phó đồn.
cụ thể hóa thể,
rõ trưởng
hoạt động ràng
và ban
-Chi
-Thời
-Ban
gian:
đạo có kế có.
Ban đại Tháng
hoạch theo
chỉ diện
9/2021.
đạo
và PHHS.
Dựa
vào thơng
chống bạo
ban
tư GVCN.
Luật
GD học
lực
vấn.
phịng
đường
khả thi.
học
chỉ -Khơng
dõi
sửa đổi bổ có
lấy
tin
sinh
hạnh
sung năm kiểm yếu
năm
2009,
Điều
học
lệ trước, học
trường
sinh
trung học.
khăn,
khó
cá
biệt.
Trưởng
ban
chỉ
đạo lập kế
hoạch dự
thảo.
Từng
thành viên
lập
kế
hoạch
để
thực hiện
15
nhiệm vụ
của mình.
3
-Triển
khai
-Họp
kế HĐSP,
hoạch tới trưởng
tồn
-Hiệu
-Tập thể -Thời
trưởng.
HĐSP
gian:
Thành
nhà
buổi trong trình
chỉ viên Ban trường
thể ban
giáo viên, đạo triển chỉ đạo,
nhân viên
kế ban
khai
hoạch
-Rủi ro:
1 trưởng
Mất
này điện.
tháng
kế hoạch.
Cách
9/2021.
HĐSP
khắc
Địa điểm: lắng nghe, phục:
Phịng
ghi
phịng
GV.
có thể góp máy phát
chống
Phương
ý
bạo
vấn.
tư
-Hiệu
lực
chép Th
kiến điện.
tiện: máy nhiệm vụ
học
tính, máy của mình.
đường để
chiếu, loa.
tất
Nội dung
cả
GV,
CNV
năm
được.
Quán
triệt tập
thể thực
hiện
nghiêm
túc
kế hoạch.
16
4
-Tổ chức -Học
-Hiệu
-Toàn
sinh hoạt sinh nắm trường
chống bạo dung của trưởng
lực
học vấn đề.
đường cho Thấy
học sinh
Ban
-Hiệu
-Rủi ro:
thể học gian: Tuần trưởng
được nội Phó hiệu sinh
phịng
-Thời
tháng triển khai điện.
2
9/2021.
tư
Mất
kế hoạch.
Cách
Địa điểm: Tổng phụ khắc
vấn
Sân
trách
tìm phục:
Tổng
trường.
câu
hỏi Thuê
nhiệm vụ phụ trách
Phương
liên quan máy phát
của mình Đội.
tiện: Mic, về bạo lực điện.
trong
nội
việc thực
kế hoạch.
được
hiện
dung học đường
để hỏi đáp
có thưởng
kế
hoạch
cho
của nhà
sinh.
học
trường.
5
-Phối hợp -Học
-Hiệu
-Tồn
với
các sinh năm trường.
đồn
thể được
Ban
nhà trường ngun
tổ
chức nhân gây Tổng
Hội
thi: ra
“Tìm hiểu lực
-Ban
chỉ -Rủi ro:
thể học gian: Tuần đạo phân Mất
tư sinh
vấn.
-Thời
3
và
điện.
4 công
tháng
người viết Cách
9/2021.
kịch
bạo phụ trách
Tuần
học Đội.
Tiết
bản khắc
3: chương
sinh trình.
phục:
Thuê
về bạo lực đường.
hoạt dưới Xây dựng máy phát
học
Thấy rõ
cờ
đường”
hậu quả
6 +7)
của nó.
(khối câu hỏi và điện.
đáp án.
17
Có
các
4: Cử người
Tuần
biện
Tiết
pháp
hoạt dưới giáo khảo.
phịng
cờ
chống
8+9)
bạo
sinh làm
(khối Hiệu
trưởng
Địa điểm: giám
lực
ban
sát
học
Sân
việc thực
đường
trường.
hiện
cho
Phương
hoạch của
mình.
tiện: Míc, các
nội
kế
cá
dung nhân.
kịch bản.
Điều
lệ
trường
THCS,
Luật GD.
6
-Phối hợp -Tạo
-Hiệu
với PHHS được sự trưởng
-Chi
-Từ tháng -Đối
đồn
9
trong thực phối hợp Phó hiệu giáo
hiện
chặt chẽ trưởng.
phòng
giữa nhà Tổng
chống bạo trường,
lực
đường
phụ trách
học giáo viên đội.
với
PHHS.
GVCN.
viên.
với -PHHS
đến các em vi không
tháng
phạm nội tới
5/2022.
quy nhiều GVCN
Điều
gặp
lệ GVCN sẽ thì
trường
nhắc nhở GVCN
THCS,
và
Luật GD.
PHHS vào tận
làm
mời sẽ
đến
nhà
việc hoặc nhờ
18
để tìm ra sự
can
biện pháp thiệp của
kết
hợp chính
giúp giáo quyền
dục
các địa
phương
em
(tổ
trưởng tổ
dân
phố..)
7
-Phối hợp -Giáo
-Hiệu
ý trưởng
với chính dục
-Chi
-Từ tháng -Nhà
-Khơng
đồn
10
có.
đến trường
quyền địa thức học Phó hiệu GV
tháng
phối
phương
4/2022.
với Cơng
về trưởng.
sinh
trong thực phịng
GVCN,
Mic,
hiện
chống
Tổng
dung
phịng
bạo
lực phụ trách
đường
nội an
kế phường,
hoạch.
UBND
đội.
Điều
Cơng an
trường
chức
trong và phường.
THCS,
chun đề
ngồi
Luật GD.
dưới hình
chống bạo học
lực
hợp
học đường
UBND
lệ phường tổ
các
phạm vi phường.
thức tuyên
nhà
truyền về
trường.
phòng
chống bạo
lực
học
19
đường, an
tồn giao
thơng,
tệ
nạ
xã
hội…
8
-Sơ
kết -Nhìn
-Ban chỉ -BCH
-Tháng
-Hiệu
-Khơng
đạo.
cơng
5/2022.
trưởng
có.
kế đánh giá Ban
tư đồn.
việc thực nhận
hiện
hoạch
những
phịng
việc
vấn.
đã Tập thể đồn
chống bạo làm tốt.
lực
đường
học Đề
-Chi
HĐSP
ra nhà
phướng
trường.
GV.
đánh
giá
và đưa ra
kết luận.
Các thành
viên lắng
nghe góp ý
hướng
rút
khắc
nghiệm
phục
cho
những
nhân
việc
mình.
chưa làm
tốt.
kinh
các
20
Giải pháp trong việc thực hiện phòng chống bạo lực học đường trong nhà
trường.
Về phía gia đình:
Tăng cường vai trị của gia đình trong việc giáo dục con cái. Lựa chọn phương
pháp giáo dục đúng đắn, tăng cường trách nhiệm trong quản lý và giáo dục con cái.
Thường xuyên kiểm tra các hoạt động hàng ngày của các em để kịp thời uốn nắn,
sửa chữa khi có biểu hiện lệch lạc trong suy nghĩ và hành động, không để các em bị
lợi dụng, lôi kéo vào con đường tiêu cực.
Các bậc cha mẹ học sinh cần được nâng cao tri thức về phòng chống vi phạm,
tội phạm, tệ nạn xã hội để ngăn ngừa cho các em kịp thời.
Trong gia đình, người lớn phải làm gương, giao tiếp ứng xử đúng mực với các
con, mạnh dạn lên án và loại bỏ bạo lực ra khỏi đời sống gia đình.
Xây dựng gia đình thật sự là tổ ấm cho các em lớn khôn và trưởng thành. Đảm
bảo được đời sống kinh tế gia đình ổn định để trẻ em có những điều kiện sống đủ
chất lượng.
Tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình, giữa nhà trường và các
cơ quan chức năng trong việc quản lý giáo dục các em và phòng chống vi phạm pháp
luật của học sinh.
Nhà trường tổ chức lồng ghép nội dung giáo dục pháp luật, nội quy trường
học vào các tiết học cho các em. Kể cả chính khóa hay ngoại khóa.
Tăng cường cơng tác quản lý, tuyên truyền và phát huy hiệu lực, hiệu quả của
nhà trường.
Về phía nhà trường:
21
Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện. Nhà trường tích cực thực hiện
phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” cụ thể hóa bằng
nhiều hình thức, phong trào rèn luyện chân – thiện –mỹ, xây dựng sự yêu thương,
gắn kết giữa thầy và trò, giữa nhà trường và PHHS. Tuổi học trò rất hồn nhiên, trong
sáng nên cơng tác giáo dục phải đầy ắp tình thương, sự bao dung hướng thiện và liên
tục hình thành nhân cách sống tích cực cho các em. Vì vậy thầy cơ giáo cũng phải
chuẩn mực, khơng được có thái độ và hành vi bạo lực đối với học sinh.
Môi trường lành mạnh, trong sáng, thân thiện, hòa đồng sẽ tạo khơng khí lành
mạnh vừa học vừa chơi cho học sinh.
Xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ 3 môi trường giáo dục: Gia đình, nhà
trường và xã hội.
Thành lập các câu lạc bộ đội nhóm để thắt chặt tình đoàn kết, chia sẻ giúp đỡ
lẫn nhau giữa các em học sinh.
Phát động phong trào: “Đơi bạn cùng tiến, Nhóm bạn học tốt” để giáo dục các
em trong học tập, cuộc sống phải thường xuyên giúp dỡ, hỗ trợ nhau để cùng tiến
bộ.
Tăng cường các tiết học ngoại khóa, trải nghiệm để giáo dục kỹ năng sống
cho học sinh.
Tăng cường công tác tư vấn tấm lý học đường để các em học sinh được cảm
thấy an toàn và coi nhà trường thầy cô thực sự là những người bạn đồng hành cùng
các con trong suốt quá trình học tập và rèn luyện.
Rèn luyện cho các em kỹ năng giao tiếp để hạn chế những câu nói khơng hay
gây mất lịng bạn bè của các em. Rèn luyện kỹ năng ứng xử để các em có những
hành động đẹp, tích cực, đạt tới giá trị nhân văn cao nhất.
22
Rèn kỹ năng kiềm chế cảm xúc để các em biết kìm nén những lúc xúc động,
biết sống bao dung, độ lượng với mọi người.
GVCN đóng vai trị chủ đạo trong việc giáo dục đạo đức học sinh. Cần nắm
bắt tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của từng học sinh lớp mình chủ nhiệm. Khi thấy
có những biểu hiện bất thường của các em cần tìm hiểu để có biện pháp kịp thời giải
quyết mâu thuẫn xung đột.
* Xác định các giá trị cốt lõi và chuẩn mực có liên quan đến nâng cao
cơng tác quản lý để phịng chống bạo lực học đường ở trường THCS như sau:
Thứ
Tên giá trị
Mơ tả thành các chuẩn mực
Đồn kết
- Giáo viên chủ nhiệm, giám thị, tổng phụ trách…kết thành
tự
1
một khối thống nhất, hỗ trợ nhau cùng đưa ra những biện
pháp xử lý
- Giáo viên chủ nhiệm cũng khơng vì học sinh mà có
những lời nói, hành động đơi co tranh cãi làm mất đoàn
kết.
- Động viên học sinh giúp bạn cùng tiến bộ.
2
Độ lượng
- Trái tim luôn rộng mở, biết cảm thông với học sinh.
- Sẵn sàng tha thứ nếu các em biết lỗi và sữa chữa lỗi lầm
của mình.
3
Hịa hợp
- Suy nghĩ đúng đắn mọi vấn đề, tuyệt đối không để xảy ra
xung đột giữa giáo viên- học sinh, giáo viên- phụ huynh học
sinh….
- Không dùng vũ lực để giải quyết những vi phạm của học
sinh.