HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA TUYÊN TRUYỀN

LÊ THỊ PHƯƠNG LIÊN

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN
CHÍNH TRỊ CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN CẦU GIẤY,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY

Chuyên ngành: Quản lý hoạt động Tư tưởng - Văn hóa
Mã số: 60 31 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ HỒNG

HÀ NỘI – 2019


Luận văn đã chỉnh sửa theo khuyến nghị của Hội đồng khoa học.
Chủ tịch Hội đồng

PGS. TS Phạm Huy Kỳ


LỜI CẢM ƠN

Luận văn Thạc sĩ Chính trị học chuyên ngành Quản lý hoạt động tư tưởng
văn hóa về Đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu
Giấy, thành phố Hà Nội hiện nay được hoàn thành tại Học viện Báo chí và
Tun truyền.
Có được bản luận văn này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Ban

lãnh đạo Học viện Báo chí và Tuyên truyền, các thầy cô giáo khoa Tuyên truyền
đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành cho
tôi trong thời gian qua. Xin trân trọng cảm ơn TS. Nguyễn Thị Hồng đã trực tiếp
hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thành luận văn
này. Tơi cũng xin gửi lời cảm ơn sâu sắc của mình tới đồng nghiệp, gia đình,
bạn bè và người thân đã động viên, khích lệ, tạo điều kiện giúp đỡ tơi trong suốt
q trình thực hiện và hoàn thành luận văn.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lê Thị Phương Liên


LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Những kết
luận và các số liệu trong luận văn này chưa từng được công bố ở các cơng trình
khoa học khác.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Lê Thị Phương Liên


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

XHCN: Xã hội chủ nghĩa
CNXH: Chủ nghĩa xã hội
BCH: Ban chấp hành
UBND: Ủy ban nhân dân

HĐND: Hội đồng nhân dân
MTTQ: Mặt trận tổ quốc
UB: Ủy ban
THCS: Trung học cơ sở
THPT: Trung học phổ thơng
UV: Ủy viên
CNH, HĐH: cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN CHÍNH TRỊ
CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN .............................. 11
1.1. Tuyên truyền và tuyên truyền chính trị .................................................. 11
1.2. Đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận ........... 22
1.3. Sự cần thiết phải đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng
bộ quận ............................................................................................................ 31
Tiểu kết chương 1 ....................................................................................... 38
Chương 2: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN CHÍNH TRỊ
CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI – THỰC
TRẠNG VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA .................................................... 39
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của
Đảng bộ quận Cầu Giấy ................................................................................... 39
2.2. Thực trạng đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận
Cầu Giấy ........................................................................................................... 46
2.3. Một số vấn đề đặt ra từ thực trạng đổi mới phương pháp tuyên truyền
chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy.................................................................. 66
Tiểu kết chương 2 ....................................................................................... 70
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN CHÍNH TRỊ CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN

CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THỜI GIAN TỚI.................................. 71
3.1.Quan điểm tăng cường đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của
Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội .......................................................... 71
3.2. Giải pháp tăng cường đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của
Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội .......................................................... 75
Tiểu kết chương 3 ....................................................................................... 90
KẾT LUẬN ................................................................................................. 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 93
PHỤ LỤC.................................................................................................... 97


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tuyên truyền là một bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng góp phần
nâng cao nhận thức, hình thành niềm tin, định hướng giá trị và lý tưởng cách
mạng, xây dựng thế giới quan khoa học, thúc đẩy con người hành động tích cực
và sáng tạo để thực hiện thắng lợi lý tưởng và mục tiêu của Đảng và Nhà nước
đã xác định. Tuyên truyền chính trị là một bộ phận quan trọng của công tác
tuyên truyền nhằm truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tình hình thời sự chính
trị trong nước và quốc tế cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Hoạt động quan
trọng này góp phần nâng cao nhận thức, hình thành niềm tin, định hướng giá trị
đúng đắn, xây dựng thế giới quan khoa học và nhân sinh quan cách mạng, thúc
đẩy con người và xã hội hành động tích cực và sáng tạo để thực hiện thắng lợi lý
tưởng và mục tiêu của Đảng.
Trong các yếu tố cấu thành hoạt động tuyên truyền, phương pháp ln
đóng vai trị quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng, hiệu quả tuyên
truyền. Nhận thức rõ tầm quan trọng của tuyên truyền, Đảng ta thường xuyên
quan tâm đổi mới phương pháp tuyên truyền. Hiệu quả tuyên truyền nhờ đó
được nâng lên, góp phần nâng cao sức mạnh và tính chiến đấu của Đảng. Cơng

cuộc đổi mới đang đặt ra cho hoạt động tuyên truyền chính trị những yêu cầu
mới để đảm bảo dân chủ, khách quan, kịp thời, chủ động, đa chiều. Tun
truyền chính trị khơng chỉ là sự thuyết phục bằng lý luận mà còn phải được
chứng minh bằng thực tiễn sinh động. Đâylà hình thức hoạt động quan trọng và
cần thiết của một đảng chính trị nhằm thực hiện nhiệm vụ thực thi quyền lực
chính trị, quyền lực nhà nước.
Trong những năm qua, Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội thường
xuyên quan tâm đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị cho cán bộ, đảng
viên và nhân dân trên địa bàn quận. Hoạt động tuyên truyền chính trị của Đảng
bộ quận Cầu Giấy đã góp phần tạo sự đồn kết thống nhất trong Đảng bộ và sự


đồng thuận của nhân dân, góp phần giữ vững sự ổn định chính trị, phát triển
kinh tế-xã hội trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Tuy nhiên, mặt
trái của kinh tế thị trường, tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế đã tác động tiêu cực
đến tình hình tư tưởng của nhân dân, hoạt động tuyên truyền chính trị của Đảng
bộ quận Cầu Giấy cũng bị tác động bởi các yếu tố tiêu cực của ngoại cảnh. Việc
đổi mới phương pháp tuyên truyền chưa thật phù hợp với yêu cầu của thực tiễn,
tính thuyết phục, tính chiến đấu của tuyên truyền còn thấp, phạm vi và đối tượng
tác động của tuyên truyền bị thu hẹp. Diễn biến tư tưởng của nhân dân trên địa
bàn quận Cầu Giấy xuất hiện một số vấn đề bức xúc, khi bị các thế lực thù địch
lợi dụng có nguy cơ trở thành điểm nóng chính trị xã hội, gây mất ổn định ở một
số địa bàn, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh trật tự xã hội. Việc định hướng thông
tin có lúc cịn chậm, để có thơng tin khơng chính thống, thông tin xấu lan nhanh
trong xã hội, tác động không tốt đến tư tưởng của cán bộ và nhân dân. Việc đấu
tranh phản bác các quan điểm sai trái còn bị động, nội dung chưa sắc bén, chưa
kịp thời thu hút được đông đảo các lực lượng xã hội tham gia. Phạm vi tác động
của hoạt động tuyên truyền cịn hạn hẹp, phương tiện thơng tin cịn thiếu thốn.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn vấn đề nghiên cứu Đổi mới
phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà

Nội hiện nay làm đề tài luận văn Thạc sỹ Chính trị học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
2.1. Các cơng trình nghiên cứu về cơng tác tư tưởng của Đảng
Trong những năm qua, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu: hội thảo, đề tài
khoa học, giáo trình, giáo khoa, luận văn, luận án và bài tạp chí khoa học có
liên quan đến lĩnh vực cơng tác tư tưởng của Đảng từ những khía cạnh khác
nhau và thể hiện ở một số vấn đề sau:
- Lương Khắc Hiếu (2008), Ngun lý cơng tác tư tưởng, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội. Cơng trình đã đề cập đến những vấn đề chung nhất của công
tác tư tưởng như đối tượng, bản chất, hình thái, mục đích, chức năng, nhiệm vụ,
nguyên tắc, phương châm hoạt động và vai trò công tác tư tưởng; những nội


dung cơ bản của công tác giáo dục tư tưởng về thế giới quan, những vấn đề về
phương pháp, hình thức, phương tiện và sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác
tư tưởng như hệ thống giáo dục lý luận chính trị, các phương tiện truyền thơng
đại chúng, xây dựng đội ngũ cán bộ tư tưởng. Tác giả nêu ra hai nhóm giải pháp
nâng cao hiệu quả cơng tác tư tưởng. Nhóm thứ nhất là thiết lập các điều kiện
cho cơng tác tư tưởng. Nhóm thứ hai là tác động vào các yếu tố công tác tư
tưởng gồm: nắm vững đối tượng, xác định mục đích, nội dung, phương thức phù
hợp; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, kiện tồn bộ máy
cơng tác tư tưởng. Cuốn sách là tài liệu cơ bản giúp chúng tơi làm tài liệu tham
khảo và sử dụng để trình bày những vấn đề lý luận của luận văn.
- Trần Thị Anh Đào (2009), Công tác tư tưởng trong sự nghiệp cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa - Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cơng trình này đề
cập khá tồn diện về mặt lý luận của công tác tư tưởng nói chung và cơng tác
tư tưởng nói riêng, trong đó có luận giải về phẩm chất và năng lực của đội ngũ
cán bộ làm công tác tư tưởng, công tác tư tưởng và nhất là vấn đề đào tạo cán
bộ tư tưởng từ thực tiễn của Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
- Đào Duy Quát, Công tác tư tưởng (2010), Nxb Chính trị quốc gia, Hà

Nội. Trong cơng trình này, tác giả xác định công tác tư tưởng là một trong
những hoạt động quan trọng hàng đầu của Đảng, là một trong những nội dung
quan trọng của công tác lãnh đạo và là phương thức lãnh đạo chủ yếu của Đảng
trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng giai đoạn cách mạng. Mục tiêu của
công tác tư tưởng là vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ thể hiện nay của Việt Nam để xây dựng cơ
sở lý luận cho đường lối cách mạng của Đảng; phổ biến, truyền bá tư tưởng, lý
luận, quan điểm, đường lối của Đảng đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân; cổ
vũ, động viên các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia công cuộc đổi mới, sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc do Đảng lãnh đạo. Công tác tư tưởng góp
phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng đội ngũ
cán bộ, đảng viên, các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; góp phần ngăn


chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
- Phạm Tất Thắng (2010), Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong tình
hình mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cơng trình đã đề cập sâu về cơng tác
tư tưởng, lý luận của Đảng, trong đó đưa ra những biện pháp đổi mới mạnh mẽ
cả về nội dung, phương pháp, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng,
lý luận của Đảng nhằm phát huy sức mạnh của nền dân chủ XHCN, của đại
đoàn kết toàn dân tộc, phấn đấu thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới, hội
nhập quốc tế.
- Hồng Chí Bảo (2010), Tổng thuật các quan điểm nghiên cứu và các kiến
nghị về đổi mới hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay, Chương trình Khoa họcCơng nghệ cấp nhà nước. Đề tài đã tập hợp báo cáo của Ban Chỉ đạo và tham
luận của các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành phố, các huyện, xã và
doanh nghiệp tiêu biểu, đánh giá cao vai trị của cơng tác tư tưởng. Tham luận
của các đại biểu nêu rõ: công tác tư tưởng đặc biệt coi trọng hoạt động tuyên
truyền bằng nhiều hình thức góp phần đổi mới hệ thống chính trị ở nước ta
hiện nay. Cơng tác tư tưởng phải góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng

của Đảng, phê phán các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc, làm thất bại
mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá, nhất là âm mưu “diễn biến hịa bình” của
các thế lực thù địch, củng cố và phát huy sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng,
sự đồng thuận trong xã hội; góp phần giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm mơi
trường hịa bình, ổn định cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển bền
vững đất nước.
- Lương Khắc Hiếu (2017), Cơ sở lý luận công tác tư tưởng của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội. Cuốn sách gồm 7 chương,
nội dung trình bày có hệ thống, chuyên sâu về những vấn đề lý luận trọng yếu
của công tác tư tưởng; làm rõ hệ thống khái niệm, phạm trù, các bộ phận cấu
thành của công tác tư tưởng; các hình thái, các bộ phận của cơng tác tư tưởng


và sự gắn bó hữu cơ của các q trình tư tưởng chủ yếu. Đây là cơng trình hữu
ích cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy về công tác tư tưởng, là cơ sở khoa học
để chúng tôi vận dụng linh hoạt trong nội dung đề tài luận văn.
- Nguyễn Xuân Phương (2018), Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội. Cơng trình khẳng
định cơng tác tư tưởng, lý luận có vai trị hết sức quan trọng. Giải quyết tốt yêu
cầu về công tác tư tưởng, lý luận là một trong các điều kiện có tính quyết định
để thực hiện thắng lợi những mục tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh sự
nghiệp đổi mới, thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm đạt mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Giáo trình gồm 4 bài: Cơng tác
tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam; Công tác nghiên cứu và giáo dục lý luận
của Đảng Cộng sản Việt Nam; Công tác tuyên truyền, cổ động của Đảng Cộng
sản Việt Nam; Bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng đối với cán bộ, đảng
viên.
2.2. Một số cơng trình nghiên cứu về tuyên truyền và đổi mới phương
pháp tuyên truyền của Đảng :
- Hà Học Hợi – Ngô Văn Thạo (2002), Đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu

quả công tác tư tưởng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cơng trình đã phân tích
cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác
tư tưởng của Đảng trong bối cảnh của những năm đầu thế kỷ XX, góp phần tạo ra
sự thống nhất hơn nữa trong Đảng và đồng thuận trong xã hội vì mục tiêu dân giàu,
nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh. Trên cơ sở làm rõ tiêu chí đánh
giá chất lượng và hiệu quả cơng tác tư tưởng, các tác giả đã đề xuất các phương
pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả là đổi mới và nâng cao chất lượng tuyên
truyền, cổ động, đảm bảo bộ máy làm công tác tư tưởng, đáp ứng nhiệm vụ chủ yếu
của cơng tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới.
- Phạm Huy Kỳ (2002), Lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục lý luận
chính trị, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Cơng trình khoa học đã luận giải nhiều
vấn đề quan trọng về lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục lý luận chính trị,


trong đó có đề cập đến phương pháp tuyên truyền, phương tiện tuyên truyền nhằm
tăng cường hiệu quả giáo dục lý luận chính trị.

- Ban Tư tưởng- Văn hóa Trung ương (2005), Đổi mới mạnh mẽ hơn nữa
hình thức, phương pháp tuyên truyền giáo dục, học tập, quán triệt nghị quyết
của Đảng, nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới mạnh mẽ và hiệu quả hình thức,
phương pháp tuyên truyền trong các hoạt động giáo dục, học tập, quán triệt nghị
quyết của Đảng.
- Bùi Phương Dung (2005), Công tác tuyên truyền tư tưởng trong thời kỳ
mới, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. Tác giả khẳng định công tác tuyên truyền
là một bộ phận cấu thành đặc biệt quan trọng trong tồn bộ hoạt động của Đảng,
đóng vai trị quan trọng trong việc bảo vệ, phát triển và củng cố niềm tin khoa
học vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của
Đảng; làm cho hệ tư tưởng của Đảng, lý tưởng XHCN giữ vị trí chủ đạo trong
đời sống tinh thần xã hội; gìn giữ, kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp
trong truyền thống văn hoá dân tộc, tiếp thu những tinh hoa văn hoá thế giới.

- Ban Tuyên giáo Trung ương (2008), Tiếp tục đổi mới, nâng cao tính
chiến đấu, sự sắc bén, chất lượng và hiệu quả công tác tuyên giáo. Cơng trình đã
đề cập tới một số nội dung hình thức cho cơng tác tư tưởng của Đảng khi tham gia
hội nhập kinh tế quốc tế, nhấn mạnh đến đổi mới phương thiwsc tuyên truyền của
Đảng.
- Lê Hồng Anh (2014), Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả, chất lượng
cơng tác tun giáo,Tạp chí Tun giáo. Bài viết đã đề cập đến các nội dung của
thông tin đối ngoại trong đó đã nhấn mạnh phải đổi mới nội dung tuyên truyền cho
phù hợp với yêu cầu mới.

Còn nhiều cơng trình khoa học đề cập đến vấn đề tun truyền và đổi mới
hoạt động tuyên truyền như: Hữu Thọ - Đào Duy Quát (2001), Tiếp tục đổi mới,
nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác Tư tưởng - Văn hóa trong tình hình
mới; Phương Kiến Quốc (2007), Đổi mới phương pháp dạy và học lý luận
chính trị ở Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận Cầu Giấy; Nguyễn Phú Trọng


(2010), Đổi mới nội dung, phương pháp, phương pháp, nâng cao chất lượng,
hiệu quả công tác Tuyên giáo; Vũ Ngọc Am (2011), Đổi mới phương pháp giáo
dục lý luận chính trị; Lương Trọng Thành – Nguyễn Văn Thắng – Nguyễn Thị
Thanh Nhàn (đồng chủ biên- 2017), Đổi mới đánh giá hoạt động dạy và học trung
cấp lý luận chính trị - hành chính hiện nay. Ban Bí Thư (2018), Chỉ thị số 23, về
tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng
và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới;
, ….
Một số luận án, luận văn có liên quan đến đề tài của chúng tơi như : Lê
Hanh Thông (2003), Đổi mới giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt
trong hệ thống chính trị cấp xã ở các tỉnh khu vực Nam bộ qua khảo sát một số
trường chính trị trong khu vực, Luận án tiến sỹ Triết học, Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Các luận văn Thạc sĩ: Hồng Quốc Đạt (2005),

Cơng tác tư tưởng của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay ;
Hồng Việt Chơng (2017), Đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị cho đồng
bào dân tộc thiểu số ở huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang hiện nay; Nguyễn Thanh
Bình (2017), Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đội ngũ báo cáo viên
Quận ủy thuộc Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh hiện nay; Phạm Văn Hùng
(2018), Đổi mới phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên
thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình hiện nay…..
Nhận xét chung, các cơng trình nghiên cứu đã luận bàn một số quan điểm
cơ bản về nguyên lý công tác tuyên truyền, yêu cầu, nội dung, phương thức công
tác tuyên truyền của Đảng. Các cơng trình khoa học cho thấy công tác tư tưởng
của Đảng trong những năm qua đã tập trung tuyên truyền các chủ trương của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, giúp nhân dân định hướng rõ nét hơn
con đường phát triển của Việt Nam, động viên cổ vũ nhân dân tham gia hoạt
động sáng tạo, góp phần vào thành cơng của cơng cuộc đổi mới. Các cơng trình
đã chỉ ra một số kết quả, hạn chế, thách thức và các giải pháp nhất định nhằm
đổi mới công tác tư tưởng của Đảng.


Tuy nhiên, xung quanh việc nghiên cứu các đề tài, bài viết và sách đã nêu
còn nhiều vấn đề cần bàn luận về công tác tư tưởng của Đảng trong điều kiện
hiện nay và vấn đề đổi mới phương pháp tun truyền của Đảng. Các cơng trình
nghiên cứu đã dừng lại ở vấn đề chung về lý luận cũng như thực tiễn chung mà
chưa phân tích một cách kỹ càng, thấu đáo tính đặc thù trong phương pháp
tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận, trong khi phương pháp tuyên truyền
của Đảng bộ quận trong điều kiện hiện nay rất cần được nghiên cứu theo chiều
sâu và nghiên cứu từ góc độ của chính trị, cho thấy đây là vấn đề cần được
nghiên cứu nhiều hơn, góp phần nâng cao năng lực trong thực thi quyền lực của
hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Một số cơng trình
khoa học có đề cập đến lý luận về phương pháp công tác tư tưởng, trong đó có đề
cập đến phương pháp tuyên truyền, nhưng theo chúng tơi, chưa có đề tài nào trực

tiếp nghiên cứu vấn đề đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ
quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội hiện nay.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Luận văn đề xuất quan điểm và giải pháp tăng cường đổi mới phương
pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội
trong thời gian tới trên cơ sở nghiên cứu lý luận, phân tích thực trạng đổi mới
phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà
Nội hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ
- Đề tài hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về phương pháp tuyên
truyền và đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận.
- Khảo sát, phân tích thực trạng đổi mới phương pháp tuyên truyền chính
trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội hiện nay.
- Đề xuất quan điểm và giải pháp tăng cường đổi mới phương pháp tuyên
truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội thời gian tới.


4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là đổi mới phương pháp tuyên truyền
chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Luận văn nghiên cứu đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của
Đảng bộ quận.
- Khơng gian: trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội hiện nay.
- Thời gian: khảo sát từ năm 2015 đến 2018.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận

Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật
của Nhà nước, kế thừa kết quả nghiên cứu của các cơng trình, tài liệu có liên
quan đến nội dung nghiên cứu.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, luận
văn sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp; phương pháp logic và lịch sử,
phương pháp nghiên cứu của xã hội học, phương pháp so sánh, phương pháp
khảo sát thực địa... Cụ thể:
- Phương pháp nghiên cứu của xã hội học: Với mục đích thu được thơng
tin từ nhiều nguồn khác nhau nhằm làm sáng tỏ nội dung nghiên cứu, tác giả sử
dụng cách tiếp cận của xã hội học với các phương pháp cụ thể của ngành khoa
học này. Trong đó, các phương pháp nghiên cứu định tính (quan sát, phỏng vấn),
nghiên cứu định lượng (thu thập số liệu thống kê liên quan đến vấn đề nghiên
cứu làm cơ sở để đánh giá thực trạng đổi mới phương pháp tuyên truyền chính
trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy).
- Phương pháp tổng hợp, phân tích, thống kê và phân loại: Tổng hợp và
phân tích các nguồn tài liệu nhằm xem xét, đánh giá các lý thuyết, các quan


điểm nghiên cứu có liên quan đến đối tượng nghiên cứu của luận văn... Trên cơ
sở nghiên cứu điều kiện tác động cũng như thực trạng đổi mới phương pháp
tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, định hướng phát triển của
quận, luận văn phân tích những điểm mạnh, những hạn chế, chỉ ra những thuận
lợi và thách thức trong đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ
quận làm cơ sở đề xuất giải pháp tăng cường đổi mới phương pháp tuyên truyền
chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy trong thời gian tới.
6. Đóng góp mới của luận văn
- Luận văn góp phần làm rõ cơ sở lý luận về phương pháp tuyên truyền và
đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận.

- Luận văn đánh giá, phân tích thực trạng đổi mới phương pháp tuyên
truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy, luận giải cơ sở khoa học của một
số giải pháp tăng cường đổi mới phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng
bộ quận Cầu Giấy, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ cách mạng mới.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn hệ thống hóa, làm rõ cơ sở lý luận về công tác
tư tưởng của Đảng, phương pháp tuyên truyền và đổi mới phương pháp tuyên
truyền chính trị của Đảng bộ quận, sự cần thiết phải đổi mới phương pháp tuyên
truyền chính trị của Đảng bộ quận trong tình hình hiện nay .
- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn góp phần đánh giá đúng thực trạng đổi mới
phương pháp tuyên truyền chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy hiện nay, làm
cơ sở đề xuất một số giải pháp tăng cường đổi mới phương pháp tuyên truyền
chính trị của Đảng bộ quận Cầu Giấy thời gian tới. Đề tài có thể làm tài liệu
tham khảo để các chủ thể tuyên truyền áp dụng trong hoạt động thực tiễn trên
địa bàn các quận huyện của Hà Nội và cả nước.
8. Kết cấu của đề tài.
Ngoài các phần mở đầu, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung
luận văn được kết cấu thành 3 chương, 8 tiết.


Chương 1
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN CHÍNH TRỊ
CỦA ĐẢNG BỘ QUẬN - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. Tuyên truyền và tuyên truyền chính trị
1.1.1. Tuyên truyền: khái niệm, cấu trúc
1.1.1.1. Khái niệm tun truyền
Tun truyền nhìn từ góc độ của khoa học chính trị là hình thức hoạt động
quan trọng và cần thiết của một đảng chính trị nhằm thực hiện nhiệm vụ giành, giữ
và thực thi quyền lực chính trị, quyền lực nhà nước. Tuyên truyền với tư cách là
một bộ phận cấu thành quan trọng của cơng tác tư tưởng, có nhiệm vụ truyền bá hệ

tư tưởng và đường lối cách mạng trong quần chúng; xây dựng thế giới quan, niềm
tin chính trị, tập hợp và cổ vũ quần chúng hoạt động cách mạng. Tuyên truyền có
vai trị rất quan trọng trong cơng tác tư tưởng vì nhờ tuyên truyền mà lý luận thâm
nhập sâu vào quần chúng, tạo nên sự thống nhất giữa tư tưởng và hành động, thơng
qua đó biến lý luận thành thực tiễn. Vì thế tuyên truyền từ rất lâu đã được sử dụng
như một phương tiện hữu hiệu của các nhà chính trị và các tổ chức, các Đảng cầm
quyền.

Tuyên truyền xuất hiện và tồn tại trong xã hội loài người, là một hoạt
động xã hội, cả chủ thể và khách thể tham gia đều là con người. Đối tượng tác
động của nó là ý thức con người và rộng hơn là ý thức xã hội. Hoạt động tuyên
truyền là hoạt động của con người tác động đến con người, vì thế tuyên truyền
phục vụ nhiệm vụ phát triển xã hội và cũng chịu ảnh hưởng từ môi trường xã
hội. Tuyên truyền phát triển cùng với sự phát triển của xã hội, khi xã hội phát
triển sẽ tạo những điều kiện và yêu cầu mới cho hoạt động tuyên truyền, làm cho
hoạt động tuyên truyền phát triển. Sự hình thành và phát triển của ngôn ngữ và
phương tiện truyền thông từ sơ khai đến hiện đại với máy tính, internet, vệ tinh
nhân tạo, cáp quang...càng giúp cho con người tiếp cận các nguồn thơng tin to
lớn và nhanh chóng hơn, thúc đẩy tuyên truyền phát triển. Theo nhiều tài liệu
nghiên cứu, thuật ngữ tuyên truyền đã được sử dụng ở phương Tây từ gần 400


năm trước, dùng để chỉ hoạt động của các nhà truyền giáo với mục đích thuyết
phục những người khác đi theo đạo Ki-tô. Về sau, thuật ngữ tuyên truyền dược
sử dụng một cách rộng rãi, biểu đạt các hoạt động nhằm tác động đến suy nghĩ,
tư tưởng người khác và định hướng hành động của họ theo một khuynh hướng
nhất định.
Theo một số tài liệu nghiên cứu, thuật ngữ tuyên truyền được dùng để biểu
đạt các hoạt động nhằm tác động đến suy nghĩ, tư tưởng của người khác và định
hướng hành động của họ theo một khuynh hướng nhất định. Tuyên truyền là sư


truyền bá những quan điểm, tư tưởng về chính trị, triết học, khoa học nghệ thuật,
nhằm phổ biến quan điểm, tư tưởng ấy thành ý thức xã hội, thành hành động cụ
thể của quần chúng. Các nhà khoa học cho rằng, theo nghĩa rộng: “Tuyên truyền là
sự truyền bá những quan điểm, tư tưởng về chính trị, triết học, khoa học, nghệ
thuật… nhằm biến quan điểm, tư tưởng ấy thành ý thức xã hội, thành hành động cụ
thể của quần chúng” [32, tr.30]. Theo nghĩa hẹp: “Tuyên truyền là truyền bá những
quan điểm lý luận nhằm xây dựng cho quần chúng một thế giới quan nhất định phù
hợp với lợi ích của chủ thể tuyên truyền và kích thích những hoạt động thực tế phù
hợp với thế giới quan ấy” [32, tr.30]. Có cách hiểu cho rằng tuyên truyền là phổ

biến, giải thích một tư tưởng, một chủ trương hay một vấn đề nào đó của chủ thể
tuyên truyền với đối tượng tuyên truyền. Thứ hai, tuyên truyền nhằm tác động
vào nhận thức của đối tượng tuyên truyền để củng cố hoặc làm thay đổi. Thứ ba,
tuyên truyền nhằm tác động vào nhận thức của đối tượng tuyên truyền để củng
cố hoặc làm thay đổi nhận thức của đối tượng tuyên truyền, qua đó, xây dựng
thế giới quan ở đối tượng tuyên truyền phù hợp với lợi ích của chủ thể tuyên
truyền. Thứ tư, tuyên truyền phải đạt tới hiệu quả kích thích, cổ vũ đối tượng
hành động theo quan điểm, đường lối, mục đích của chủ thể tuyên truyền.
Từ các quan điểm về tuyên truyền nói trên, có thể đưa ra khái niệm: Tuyên
truyền là hoạt động truyền bá những kiến thức, giá trị tinh thần, tư tưởng của chủ thể
tuyên truyền đến đối tượng nhằm mục tiêu cảm hóa đối tượng, biến những kiến thức,
giá trị tinh thần, tư tưởng đó thành nhận thức, niềm tin, tình cảm, thơi thúc đối tượng


hành động vì lợi ích của chủ thể tun truyền.
Tun truyền là một trong những bộ phận quan trọng của cơng tác tư
tưởng, có vai trị to lớn trong phổ biến, truyền bá hệ tư tưởng, chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân. Tuyên
truyền gắn liền với cổ động, nên tuyên truyền còn là sự cổ vũ, động viên, thúc

đẩy quần chúng hăng hái tham gia các phong trào, biến nhận thức, niềm tin
thành nhiệt huyết của quảng đại quần chúng thành hành động cách mạng.
Tuyên truyền góp phần uốn nắn những nhận thức lệch lạc, đấu tranh với những
quan điểm, hành động sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng, chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; góp phần xây dựng con người
mới, cuộc sống mới. Tuyên truyền góp phần vào việc nâng cao nhận thức, hình
thành và củng cố niềm tin, giáo dục lý luận, đạo đức, lối sống, lẽ sống; bồi
dưỡng phương pháp, kỹ năng hành động cho cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Trong điều kiện bùng nổ thông tin, hoạt động tuyên truyền càng trở nên quan
trọng để định hướng thông tin, làm cho cán bộ, đảng viên, quần chúng tiếp nhận
các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách đầy đủ,
đúng đắn. Vai trò quan trọng của tuyên truyền còn thể hiện ở việc định hướng tư
tưởng, hướng dẫn suy nghĩ và hành động cho mỗi cá nhân và tồn xã hội; góp
phần quan trọng để xây dựng nền văn hóa mới, con người mới XHCN. Tuyên
truyền góp phần tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân, xây
dựng khối đoàn kết thống nhất trong Đảng, tăng cường sự đồng thuận xã hội.
Tuyên truyền là công cụ sắc bén trong đấu tranh bảo vệ chân lý, chống lại mọi
âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch; phê phán các
quan điểm sai trái, lệch lạc nảy sinh trong quá trình thực hiện đường lối đổi mới
của Đảng và Nhà nước. Qua tuyên truyền, các chu thể phát huy vai trị làm chủ,
tính tích cực, sáng tạo của quần chúng, trước hết là ở cơ sở trên các lĩnh vực
chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại.
1.1.1.2. Các yếu tố cấu thành của tuyên truyền


Tuyên truyền là một hoạt động có nhiều yếu tố tạo thành chỉnh thể thông
nhất, biện chứng, tương tác với nhau. Các yếu tố đó bao gồm:
Mục đích tun truyền: Tác giả Hồng Phê định nghĩa “Mục đích là cái
vạch ra làm đích nhằm đạt cho được” [36, tr 648]. Tác giả Lương Khắc hiếu
cho rằng: “Mục đích là đích hướng tới của một nỗ lực, là nguyện vọng, mong

muốn đạt tới của một hoạt động, là kết qủa và thành tựu đật được bởi những nỗ
lực hướng tới đó” [30, tr 103]. Mục đích tuyên truyền là sản phẩm dự kiến của
hoạt động tuyên truyền cần đạt tới trong tương lai. Đó chính là nhận thức, niềm
tin và hành động của con người cần đạt tới sau tuyên truyền. Mục đích là yếu tố
rất quan trong của hệ thống tun truyền, là yếu tố cơ bản vì nó quyết định nội
dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền.
Chủ thể tuyên truyền: Để thực hiện hoạt động tuyên truyền, cần xác định
đúng các chủ thể tham gia hoạt động này. Đó là tổ chức Đảng, các tổ chức
chính trị xã hội chuyên trách về công tác tư tưởng, các tuyên truyền viên, báo
cáo viên, các đảng viên. Đảng đề ra chủ trương, đường lối, nội dung và phương
thức của tuyên truyền, trên cơ sở đó các tổ chức đảng, nhất là các tổ chức
chuyên trách về công tác tư tưởng, các tổ chức chính trị xã hội chun trách về
cơng tác tư tưởng, các tuyên truyền viên, báo cáo viên, các đảng viên tổ chức
thực hiện. Đảng cũng là cơ quan kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động tuyên
truyền từ đó điều chỉnh đường lối, chủ trương để phù hợp với hoàn cảnh thực
tiễn. Trong điều kiện đảng cầm quyền, Đảng còn lãnh đạo Nhà nước và các tổ
chức chính trị - xã hội tham gia hoạt động tuyên truyền của Đảng. Là đảng cầm
quyền, Đảng lãnh đạo Nhà nước trong việc quản lý đối với hoạt động tuyên
truyền của Đảng nói riêng và cơng tác tư tưởng nói chung; Đảng lãnh đạo nhân
dân thực hiện công tác tư tưởng của Đảng. Trong xã hội ta, chủ thể tuyên
truyền là tồn Đảng, tồn bộ hệ thống chính trị và các cán bộ tuyên truyền. Cơ
quan Tuyên giáo các cấp, các ngành, các đồn thể, các cơ quan chính trị trong
lực lượng vũ trang là lực lượng tham mưu cho cấp uỷ đảng chỉ đạo, hướng dẫn,
kiểm tra hoạt động tun truyền. Chủ thể tun truyền có vai trị quyết định đến


hoạt động tuyên truyền, chủ thể tuyên truyền đề ra phương hướng, tổ chức hoạt
động tuyên truyền và kiểm tra, giám sát hoạt động tuyên truyền.
Đối tượng tuyên truyền: Là những người chịu tác động tuyên truyền của
chủ thể. Đó là những con người có cá tính, có thói quen, có tình cảm, biết tư

duy, có ý thức, họ khơng chỉ thụ động mà cịn có sự độc lập, chủ động, sáng tạo
trước các tác động của chủ thể tuyên truyền. Mặt khác, đối tượng cịn có tác
động trở lại rất lớn đối với chủ thể tuyên truyền, đòi hỏi chủ thể khơng ngững
cải tiến và hồn thiện mình. Đối tượng tuyên truyền của Đảng là cán bộ, đảng
viên và các tầng lớp nhân dân ở trong và ngoài nước.
Nội dung tuyên truyền: Theo tác giả Hoàng Phê, nội dung “là cái ẩn chứa
bên trong, là mặt bên trong của sự vật, hiện tượng được hình thức chứa đựng và
biểu hiện” [36, tr738]. Theo tác giả Lương Khắc Hiếu: “nội dung giáo dục là hệ
thống kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, tình cảm, thái độ mà đối tượng giáo dục
cần tiếp nhận, nắm vững để đạt mục đích của hoạt động giáo dục” [30, tr.154].
Nội dung tuyên truyền bao gồm các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hố, xã hội, an
ninh quốc phịng. Nội dung tun truyền có tính toàn diện. Muốn xác định nội
dung tuyên truyền phải căn cứ vào mục đích tuyên truyền. Nội dung tuyên
truyền chủ yếu của Đảng là: truyền bá hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, biến hệ tư tưởng ấy thành hệ tư
tưởng thống trị đời sống xã hội. Tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước về xây dựng và bảo vệ tổ quốc, phát triển kinh tế - xã
hội. Tuyên truyền đấu tranh chống các luận điệu sai trái của các thế lực thù
định, bảo vệ Tổ quốc.
Phương pháp tuyên truyền: Phương pháp theo định nghĩa trong Từ điển
Tiếng Việt của tác giả Hoàng Phê là “hệ thống các cách sử dụng để tiến hành
một hoạt động có mục đích” [36, tr 793]. Phương pháp là toàn bộ những cách
thức với tư cách như là hệ thống các nguyên tắc, xuất phát từ quy luật tồn tại và
vận động của đối tượng, đã được nhận thức để điều chỉnh nhận thức nhằm đạt
được mục đích. Phương pháp tuyên truyền là tổng hợp các thao tác, cách thức,


quy trình, là nghệ thuật tác động của chủ thể nhằm làm thay đổi nhận thức, thái
độ, hành vi và xây dựng một kiểu ý thức xã hội ở đối tượng để cổ vũ tính tích
cực xã hội của họ và thúc đẩy họ hoạt động theo mục đích tuyên truyền đã

định. Phương pháp tuyên truyền là cách thức, con đường mà chủ thể tuyên
truyền sử dụng để tác động đến đối tượng nhằm đạt được mục đích đặt ra.
Phương pháp tuyên truyền rất đa dạng và luôn được đổi mới. Từ những phương
pháp tuyên truyền miệng, tuyên truyền trực quan, đến tuyên truyền cá biệt,
nhóm, tuyên truyền nêu gương. Phương hướng đổi mới công tác tuyên truyền
hiện nay là tăng cường tính đối thoại, dân chủ thơng qua phong trào để thu hút
mọi người.
Phương pháp tuyên truyền là cách tác động vào đối tượng tuyên truyền
cũng đa dạng, phong phú và có nhiều cấp độ khác nhau, tùy thuộc vào nội
dung, đối tượng và hình thức được sử dụng trong hoạt động tuyên truyền. Nếu
tuyên truyền là để cho người ta hiểu và tin thì phương pháp đặc trưng của tun
truyền là phân tích, giải thích, chứng minh thơng qua hàng loạt luận cứ, sự
kiện một cách có lý, có cơ sở khoa học để rút ra một tư tưởng, một quan điểm
hoặc một nguyên lý nào đó. Làm tuyên truyền là phải lập luận, mổ xẻ để đi tới
bản chất của vấn đề. Phương pháp đó do mục đích, nội dung của tuyên truyền
quy định, người tuyên truyền sử dụng hình thức nói hay viết cũng đều phải thực
hiện phương pháp đó. Phương pháp tổng hợp là phương pháp sử dụng thường
xuyên trong công tác tuyên truyền. Đối với người cán bộ tuyên truyền, phương
pháp này đòi hỏi phải căn cứ vào yêu cầu nội dung và đặc điểm đối tượng mà
sử dụng các phương thức tác động vào nhận thức của đối tượng. Đối với cấp
quản lý, chỉ đạo, phương pháp này yêu cầu kết hợp giữa các nội dung tuyên
truyền với việc sử dụng các lực lượng, các hình thức, các thời điểm, các
phương tiện...Các chủ thể tuyên truyền phải thực hiện phương pháp một cách
đồng bộ, bổ sung lẫn nhau, hỗ trợ cho nhau. Trình độ thành thạo trong sử dụng
phương pháp tổng hợp quy định chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền,


đây cũng là nghiệp vụ mà người làm công tác tuyên truyền phải thường xuyên
quan tâm bồi dưỡng.
Để thực hiện nội dung tun truyền, có thể thơng qua nhiều hình thức

như: tổ chức học tập, hội thảo, sinh hoạt chính trị, tọa đàm, báo cáo chuyên đề
và thông qua các phương tiện như: sách, báo, phát thanh, truyền hình, văn hóa
văn nghệ... Việc sử dụng hình thức nào hoặc kết hợp những hình thức nào với
nhau tùy thuộc vào yêu cầu của nội dung, vào đối tượng và điều kiện cụ thể.
Thơng thường có hai hình thức tun truyền. Tun truyền trực tiếp: là quá
trình tác động trực tiếp của chủ thể tun truyền đến đối tượng bằng ngơn ngữ
nói nhằm giúp cho đối tượng có nhận thức, niềm tin và tính tích cực hành động
như: tổ chức các lớp học, trao đổi, toạ đàm, cổ vũ kêu gọi bằng miệng, qua tư
vấn... Tuyên truyền gián tiếp: Là sự tác động của chủ thể tuyên truyền đến đối
tượng tuyên truyền được thực hiện thông qua các phương pháp, phương tiện
khác nhau nhằm nâng cao nhận thức và hướng dẫn hành động cho đối tượng
qua các hình thức văn hố văn nghệ, thơng qua các bài viết, chương trình,
chun mục được phát qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hoạt động
xã hội. Lồng ghép nội dung tuyên truyền qua các phong trào thi đua, lễ hội, hội
thảo, các cuộc thi tìm hiểu...
Phương tiện theo tác giả Hồng Phê là “cái dùng để làm một việc gì đó,
để đạt được một mục đích nào đó” [36, tr 793]. Phương tiện tuyên truyền cũng
cần được quan tâm, bởi đây là yếu tố quan trọng để đưa tri thức, kỹ năng đến với
đối tượng; đây là một yếu tố quan trọng cho sự thành công hay thất bại đối với
công tác tuyên truyền. Phương tiện tuyên truyền là những công cụ mà chủ thể
giáo dục sử dụng để tuyên truyền, giáo dục nội dung đến đối tượng. Thực tiễn
cho thấy, chủ thể tuyên truyền sử dụng một số phương tiện như ngôn ngữ trong
tuyên truyền miệng qua các bài học trên lớp, sử dựng phương tiện hỗ trợ giảng
dạy như: máy chiếu, tivi, sách, báo, các video tình huống pháp luật, internet, các
phương tiện thơng tin đại chúng, văn hố - văn nghệ để tuyên truyền. Phương
tiện tuyên truyền đa dạng và phong phú, mỗi loại hình đều có những ưu điểm và


hạn chế khác nhau. Trong quá trình tuyên truyền, chủ thể cần lựa chọn phương
tiện phù hợp với đối tượng và nội dung tuyên truyền.

Kết quả tuyên truyền: Là mức độ tiến dần đến mục đích tun truyền, nó
như một kênh phản hồi, điều chỉnh của tuyên truyền, kết quả tuyên truyền được
đánh giá từ sự thay đổi nhận thức, niềm tin và hành động của đối tượng. Hoạt
động tuyên truyền là hoạt động bao gồm nhiều yếu tố, là một chỉnh thể có cơ
chế hoạt động như sau: chủ thể tuyên truyền xác định mục đích, lựa chọn nội
dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền để tác động đến đối tượng. Để
hoạt động tuyên truyền đạt kết quả cao thì cần có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa
các yếu tố cấu thành hoạt động tuyên truyền.
1.1.2. Tuyên truyền chính trị và những yếu tố tác động
1.1.2.1. Tuyên truyền chính trị

Tun truyền có rất nhiều nội dung như tun truyền chính trị, tuyên
truyền kinh tế, tuyên truyền pháp luật, tuyên truyền văn hóa, tuyên truyền đạo
đức,… Trong đó, tuyên truyền chính trị theo nghĩa chung nhất là hoạt động
truyền bá những nội dung liên quan đến hoạt động đấu tranh giành, giữ quyền
lực nhà nước của các giai cấp, các lực lượng trong xã hội, vì chính trị là hiện
tượng đặc biệt của mối quan hệ trong Nhà nước. Từ điển Bách khoa định nghĩa
chính trị là “tồn bộ những hoạt động có liên quan đến các mối quan hệ giai cấp,
giữa các dân tộc, các tầng lớp xã hội, mà cốt lõi của nó là vấn đề giành chính
quyền, duy trì và sử dụng quyền lực nhà nước. Bất kỳ vấn đề chính trị nào cũng
đều có liên quan đến quyền lợi của các giai cấp và nhà nước. Chính trị thuộc
kiến trúc thượng tầng, bao gồm hệ tư tưởng chính trị, nhà nước và các đảng phái
xuất hiện khi xã hội phân chia thành các giai cấp dựa trên cơ sở hạ tầng kinh tế.
Chính trị “là sự biểu hiện tập trung nhất của kinh tế” (Lênin), đồng thời chính trị
có vị trí độc lập và tác dụng to lớn đối với kinh tế”[46,t.1, tr 603]. Chính trị có
vị trí độc lập và có tác dụng to lớn đối với kinh tế, định hướng cho sự phát triển
của đất nước, xác định hình thức, nhiệm vụ và nội dung hoạt động của Nhà nước.
Trong điều kiện xây dựng CNXH hiện nay ở Việt Nam, chính trị là đảm bảo vai trò



lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, hiệu lực quản lý của Nhà nước, quyền làm
chủ của nhân dân lao động trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Tuyên truyền chính trị là một phương diện tuyên truyền của Đảng, đây là

hoạt động truyền bá hệ tư tưởng của Đảng, vận động nhân dân thực hiện chủ
trương, đường lối của Đảng nhằm hiện thực hóa các mục tiêu, lý tưởng của
Đảng. Tuyên truyền chính trị là phương thức lãnh đạo, cũng là phương thức cầm
quyền của Đảng. Tuyên truyền chính trị ở Việt Nam là hoạt động quan trọng nhằm
phổ biến, truyền bá hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, các quan điểm, đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; những vấn đề thời sự của đất nước
và quốc tế, qua đó nâng cao nhận thức chính trị, củng cố niềm tin và cổ vũ hành
động chính trị tự giác, tích cực của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tuyên truyền
chính trị góp phần đắc lực vào cơng cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng của
Đảng ta, xuất phát từ bản chất của hệ tư tưởng của giai cấp vô sản. Vì trong xã hội
có giai cấp, hệ tư tưởng bao giờ cũng mang tính giai cấp. Tuyên truyền chính trị
một mặt hướng vào việc truyền bá, phổ biến và cổ vũ cho thắng lợi của hệ tư tưởng
giai cấp vơ sản; cho đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; cho sự nghiệp
cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Tun truyền chính trị cịn phải kiên quyết
đấu tranh với mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa
giáo điều và những biểu hiện lệch lạc trong việc nghiên cứu, kế thừa, vận dụng chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc hiện thực hóa đường lối,
chính sách của Đảng và Nhà nước. Mặt khác, tuyên truyền chính trị là đấu tranh
không khoan nhượng với mọi âm mưu, thủ đoạn nhằm chống phá Đảng và Nhà
nước ta, nhất là âm mưu “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch và của chủ
nghĩa đế quốc.

Như vậy có thể hiểu tuyên truyền chính trị là hoạt động truyền bá chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng;
chính sách, pháp luật của Nhà nước; tri thức và truyền thống chính trị nhằm
nâng cao văn hóa chính trị, tập hợp quần chúng tham gia tích cực vào sự nghiệp

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trên bình diện