Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

NƯỚC PHÁP – DẤU ẤN ĐẶC BIỆT TRONG HÀNH TRÌNH
TÌM ĐƯỜNG CỨU NƯỚC CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH
Phạm Văn Lương1*
Phân hiệu tại Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Giao thơng vận tải,
Số 450-451 Lê Văn Việt, Phường Tăng Nhơn Phú A, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh
*
Tác giả liên hệ: Email:
1

Tóm tắt. Nguyễn Tất Thành sinh ra và lớn lên trong thời kỳ lịch sử dân tộc bị ngoại
bang đô hộ, các phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX liên
tục thất bại và bị kẻ thù dìm trong biển máu. Bằng trí tuệ sáng suốt của mình, Người
đã vượt qua tầm nhìn hạn chế của các các bậc tiền bối để ra đi tìm một con đường cứu
nước mới cho dân tộc. Nước Pháp lúc bấy giờ là kẻ thù của dân tộc ta, nhưng đây cũng
là trung tâm chính trị sơi động nhất của thế giới bấy giờ, ở đây có rất nhiều điều mới
mẻ. Chính những điều đó đã thơi thúc Người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành
đến nước Pháp để tìm hiểu, tìm một hướng đi mới cho lịch sử dân tộc, khác biệt hoàn
toàn so với những bậc tiền bối đi trước.
Từ khóa: Nguyễn Ái Quốc, hành trình tìm đường cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước, lớn lên trong thời kỳ lịch sử dân
tộc bị ngoại bang đô hộ, các phong trào yêu nước Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế
kỷ XX liên tục thất bại và bị kẻ thù dìm trong biển máu. Chàng thanh niên yêu nước
Nguyễn Tất Thành đã nuôi một ý chí, hồi bão lớn lao là hiến thân mình cho sự nghiệp
đấu tranh giải phóng dân tộc. Vậy lựa chọn con đường cứu nước nào? Vận mệnh dân
tộc sẽ đi về đâu? Tất cả sứ mệnh lịch sử đó được đặt lên vai Nguyễn Tất Thành –
người thanh niên yêu nước, người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Bằng trí tuệ sáng

suốt của mình, Người đã vượt qua tầm nhìn hạn chế của các các bậc tiền bối để đi tìm
một con đường cứu nước mới cho dân tộc, với một hướng đi khác biệt hoàn toàn so
với những bậc tiền bối đi trước. Việc lựa chọn đi sang phương Tây, đến với nước Pháp
là dấu ấn có một vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc Người hướng cách mạng Việt
Nam đi theo con đường cách mạng vô sản, mở đường cho Chủ nghĩa Mác – Lênin
thâm nhập vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, đưa cách
mạng Việt Nam đi đến thắng lợi.
2. NỘI DUNG
2.1. Khẩu hiệu “Tự do - Bình đẳng - Bác ái” – Thơi thúc Hồ Chí Minh hướng tới
nước Pháp
-630-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

Xuất thân từ Nho học nhưng với con mắt thức thời, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh
Sắc đã hướng những người con của mình đến với văn minh phương Tây, đến với Tây
học. Đặc biệt ông sớm nhận thấy tài năng và chí hướng của người con trai thứ Nguyễn
Tất Thành, nên ông luôn tạo điều kiện để anh được học tập một cách bài bản và đầy đủ
nhất.
Năm 1905, Nguyễn Tất Thành vào học ở Trường tiểu học Pháp - Việt được mở
tại Vinh. Tại đây, lần đầu tiên Nguyễn Tất Thành nhìn thấy dịng chữ “Tự do - Bình
đẳng - Bác ái ”. Đối với Nguyễn Tất Thành, đó là những điều hồn tồn mới lạ. Vì
vậy, rất tự nhiên Nguyễn Tất Thành nảy ra ý định muốn tìm hiểu những gì ẩn giấu
đằng sau những từ ấy [1]. Một ý tưởng táo bạo đã xuất hiện đó là sang tận nơi xem
nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng
bào chúng ta [2]. Đây là lần đầu tiên, chàng thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành
được tiếp xúc với khẩu hiệu “Tự do - Bình đẳng - Bác ái” của nước Pháp. Với Người,

những chữ: “Tự do - Bình đẳng - Bác ái” lúc đó thật lạ, thật mới mẻ, nhưng Người vẫn
chưa thể hiểu nổi và Người muốn tìm hiểu về những điều lạ đó. Năm 1923, khi trả lời
phỏng vấn tạp chí “Ngọn lửa nhỏ” của Liên Xơ, Người giải thích rằng: Khi tôi độ
mười ba tuổi, lần đầu tiên tôi được nghe ba chữ Pháp: Tự do, Bình đẳng, Bác ái. Đối
với chúng tôi, người da trắng nào cùng là người Pháp. Người Pháp đã nói thế. Và từ
thuở ấy, tôi rất muốn làm quen với nền văn minh Pháp, muốn tìm xem những gì ẩn
giấu đằng sau những chữ ấy [1]. Cũng lý giải về việc chọn nước Pháp để đi tìm một
con đường cứu nước mới cho dân tộc Việt Nam, khi trả lời phỏng vấn tờ báo
L’UNITÀ của Đảng Cộng sản Italia, Nguyễn Ái Quốc nói: trước đây tơi có đọc một số
tờ báo phát hành sang nước tơi, một vài tờ có tính chống đối ở An Nam, có những
người lính lê dương do Poăngcarê (Poincaré) gửi sang để cải huấn. Những người lính
lê dương này đọc đủ thứ, họ là những kẻ chống đối về bản chất. Họ cho tơi đọc các
báo Pháp. Vì thế tôi nảy ra ý muốn sang xem “mẫu quốc” ra sao và tơi đã tới Pari [1].
Đó thực sự là ý tưởng lớn và vĩ đại, đến từ một người dân yêu nước muốn tìm hiểu kẻ
thù của mình để sau đó đánh đuổi kẻ thù, giành độc lập, tự do cho dân tộc.
Năm 1908, Nguyễn Tất Thành được vào học Trường Quốc học Huế, lúc này
những tư tưởng cải cách của Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu đã tác động nhiều
đến những sĩ phu yêu nước đương thời. Thời điểm này tuy vốn tiếng Pháp cịn ít ỏi
nhưng Nguyễn Tất Thành đã bắt đầu tiếp xúc với sách báo Pháp. Đặc biệt Nguyễn Tất
Thành được học với những thầy giáo tân học, có tinh thần yêu nước như thầy Hồng
Thơng, thầy Lê Văn Miến, nhất là sau những buổi học, họ thường giành thời gian nói
chuyện với học trò về nền dân chủ và văn minh phương Tây. Chính những điều mới lạ
đó đã kích thích sự ham hiểu biết của học trò. Nhờ ảnh hưởng của những thầy giáo tân
học và sự tiếp xúc với báo chí tiến bộ mà ý muốn đi sang phương Tây để tìm hiểu tình
hình các nước và học hỏi thành tựu văn minh nhân loại đã từng bước lớn dần lên trong
tâm trí của Nguyễn Tất Thành [3].
Từ mối quan hệ của thân phụ, năm 1910 Nguyễn Tất Thành đã được giới thiệu
vào làm trợ giáo môn thể dục tại Trường Dục Thanh. Tuy nhiên, Người khơng coi đó
là kế mưu sinh, cũng khơng coi là sự nghiệp của mình. Đối với Người, dạy học chỉ là
tạm thời bởi mục đích sâu sa của Người là phải tìm cách đi tiếp để tìm hiểu về những

-631-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

điều mới mẻ, về khẩu hiệu “Tự do - Bình đẳng - Bác ái” mà anh đã được tiếp xúc tại
trường tiểu học Pháp – Việt. Ngoài giờ lên lớp Nguyễn Tất Thành thường đọc sách và
chính tại nơi đây anh đã có dịp tiếp cận với tư tưởng tiến bộ của Môngtétkiơ, Rútxô,
Vônte..., những văn hào và triết gia Pháp đã khởi xướng các thuyết Nhân quyền, Dân
quyền, Tự do, Bình đẳng, Bác ái.
Trên nền tảng của một tinh thần yêu nước mãnh liệt, luôn ln hướng về vận
mệnh dân tộc, bằng trí tuệ sáng suốt, bằng ý chí vượt khó, Nguyễn Tất Thành đã có thể
quyết định một hướng đi mới sang Pháp, sang các nước phương Tây, nơi có tư tưởng
“Tự do – Bình đẳng – Bác ái”. Cũng chính nhờ việc xác định hướng đi và cách đi đúng
đắn, Người mới trở thành người Việt Nam yêu nước đầu tiên tìm thấy con đường giải
phóng dân tộc đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
2.2. “Bản yêu sách của nhân dân An Nam” – “Quả bom chính trị” dấu ấn lớn đầu
tiên của người cách mạng trẻ tuổi trên đất Pháp
Ngày 5/6/1911, trên con tàu Đô đốc Latútsơ Tơrêvin, Nguyễn Tất Thành với tên
gọi Văn Ba đã bắt đầu cuộc hành trình đi tìm con đường cứu nước mới cho lịch sử dân
tộc. Hành trang của người chính là “truyền thống yêu nước, đồn kết của dân tộc, là
vốn văn hố phương Đơng và một phần văn hố phương Tây” [4], là đơi bàn tay lao
động, với ý chí và nghị lực phi thường. Chính ý chí và nghị lực phi thường là hai yếu
tố quan trọng giúp người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành vượt qua mọi khó
khăn, gian khổ, quyết tâm ra đi tìm đường cứu nuớc mới cho dân tộc Việt Nam. Ý chí
và nghị lực của người thanh niên yêu nước ấy được hun đúc từ truyền thống yêu nước
ngàn đời của dân tộc Việt Nam.
Bằng một trí tuệ sáng suốt, một tư duy văn hóa mở, người thanh niên u nước,

với hồi bão lớn lao đi tìm hiểu nền văn minh thế giới, học hỏi để trở về giúp đồng
bào. Cuộc hành trình lịch sử với tầm nhìn thời đại ấy đã được Nguyễn Tất Thành
chuẩn bị rất kỹ càng. Đó là, khi chứng kiến các cuộc đấu tranh yêu nước của các bậc
tiền bối như Phan Đình Phùng, Hồng Hoa Thám, Phan Chu Trinh và Phan Bội
Châu…,Người rất khâm phục, nhưng Người không tán thành cách làm của họ, Người
thấy rằng mọi cách thức tiến hành ở trong nước hay đi ra nước ngoài, sang Trung
Quốc hoặc tới Nhật Bản để tìm đường cứu nước đều khơng thể thành cơng. Vậy nên,
cần phải tìm ra một con đường mới, một hướng đi mới khác. Sự kiện này được xem là
một bước ngoặt trong cuộc đời cách mạng của Nguyễn Tất Thành nói riêng và của dân
tộc ta nói chung [5]. Bởi vì nó đã tạo cơ sở và góp phần làm nên những sự kiện khác
trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của Người. Đây thực sự là một quyết
định đúng đắn, sáng tạo, thể hiện thiên tài của trí tuệ của Người.
Cuộc hành trình khảo sát đầy gian khổ, qua 3 đại dương, 4 châu lục và gần 30
quốc gia. Đặc biệt là các nước tư bản như Mỹ, Anh, Pháp…, đó cũng là q trình
Nguyễn Tất Thành học tập, tích lũy tri thức, nghiên cứu lý luận và đối chiếu lý luận
với thực tế; những chuyến đi đã giúp Người có cơ hội được quan sát, nhận biết sâu sắc
diện mạo của thế giới tư bản chủ nghĩa, trong đó hiện lên rất rõ nét những đặc trưng cơ
bản của sự phân hóa, đối nghịch giữa người giàu và người nghèo, giữa những người bị
-632-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thơng vận tải

áp bức, bóc lột và những kẻ thống trị nắm quyền uy, giữa các dân tộc thuộc địa và phụ
thuộc với một số ít dân tộc đế quốc xâm lược và thống trị. Người đã có những nhận
thức hết sức chân thực về xã hội đương thời: Dù màu da có khác nhau, trên đời này chỉ
có hai giống người: giống người bóc lột và giống người bị bóc lột [1], hịa mình vào
cuộc sống và đấu tranh của giai cấp vô sản, vừa lao động, vừa quan sát, vừa học tập

trong thực tế vô cùng phong phú đã đem lại cho Người một sự lựa chọn đúng đắn về
con đường cứu nước, đáp ứng được yêu cầu khách quan của sự nghiệp giải phóng dân
tộc, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại.
Năm 1917, Nguyễn Tất Thành từ Anh trở lại Pháp. Việc lựa chọn nước Pháp đã
chứng tỏ sự nhạy cảm chính trị, tầm nhìn vượt lên trên những nhà yêu nước Việt Nam
đương thời. Bởi vì đây đang là trung tâm chính trị sơi động nhất của thế giới bấy giờ,
cũng là đất nước có truyền thống cách mạng. Ngồi ra, có nhiều nhà cách mạng vơ sản
đã từng dừng chân tại đây như Các Mác hoặc Ănghen [5].
Trong thời gian ở Pháp, Nguyễn Tất Thành tìm hiểu và nghiên cứu sâu sắc về
cách mạng tư sản Pháp, về cách mạng tháng Mười Nga. Người đã tích cực hoạt động
và lăn lộn trong phong trào cách mạng, Người đã tổ chức lại Hội những người Việt
Nam yêu nước để tập hợp những Việt kiều yêu nước trên đất Pháp, việc này đã “tiếp
sức cho một phong trào đang lên”. Khi nhận định về những hoạt động của Người trong
giai đoạn này, mật thám Pháp cho rằng: Nguyễn Ái Quốc đã đến đúng lúc để cầm đầu
phong trào Đông Dương [6]. Với tinh thần học tập không biết mệt mỏi và ý chí kiên
cường vượt qua những thử thách trên đất Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã tiến những bước
dài trong hành trình tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc của mình.
Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, các nước thắng trận đã nhóm họp tại Vécxai
để phân chia quyền lợi. Thay mặt cho những người Việt Nam yêu nước, ngày
18/06/1919 Nguyễn Ái Quốc đã gửi tới Nghị viện Pháp và đoàn đại biểu các nước
tham dự Hội nghị Vécxai “Bản yêu sách của nhân dân An Nam”. Đây thực sự là một
sự kiện gây tiếng vang lớn cho dự luận lúc bấy giờ. Nội dung bản yêu sách tạo nên
một bước chuyển mới trong phong trào giải phóng dân tộc. Ở thời điểm đó Người
Pháp coi đó là một “Quả bom” làm chấn động dư luận nước Pháp [7], báo chí lúc bấy
giờ đã xem Bản yêu sách của nhân dân An Nam” như “quả bom đặt giữa tất cả những
người Pháp ở Đơng Dương” [5], tài liệu này cịn nguy hiểm hơn cả những quả bom đã
ném ở Hà Nội hay đặt ở Sài Gịn, bởi vì tài liệu này có khả năng đánh trúng tất cả
chúng ta [5]. Cịn người Việt Nam cho đó là phát pháo hiệu thức tỉnh nhân dân ta, là
tiếng sấm mùa xuân. Tiếng sấm ấy đã xua tan màn sương mù vây bọc chúng tơi, làm
nảy sinh những mầm sâu trong lịng chúng tơi [7] và chính những người cầm quyền

của thực dân Pháp đã phải thốt lên rằng: hiện nay linh hồn của phong trào đó chính là
Nguyễn Ái Quốc, tổng thư ký Hội những người Việt Nam yêu nước [8] và họ đã nhận
định về Nguyễn Ái Quốc: có thể là người sẽ đặt cây thập tự cáo chung lên nền thống
trị của chúng ta ở Đông Dương [8]. Bản yêu sách đã thực sự trở thành tun ngơn
chính trị, là một vụ nổ quả bom chính trị [9] của chiến sĩ sách mạng Nguyễn Ái Quốc,
báo hiệu sự mở đầu của giai đoạn mới trong việc phát triển phong trào giải phóng dân
tộc ở Việt Nam của Người.
-633-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

2.3. “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc
địa” – Ánh sáng soi đường cách mạng Việt Nam
Năm 1917 Cách mạng tháng Mười Nga giành thắng lợi, mở ra thời kỳ mới trong
phong trào cách mạng thế giới. Tháng 3/1919, Quốc tế thứ III ra đời. Đặc biệt vào
tháng 7/1920 Nguyễn Ái Quốc đọc được toàn văn “Sơ thảo lần thứ nhất những luận
cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của Lênin được đăng trên báo Nhân
Đạo. Luận cương của Lênin đã nêu lên những vấn đề cơ bản của cách mạng thuộc địa,
về việc Quốc tế thứ III giúp đỡ phong trào cách mạng ở thuộc địa. Bằng sự nhạy cảm
và tầm nhìn của một vĩ nhân, Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn đúng con đường. Như một
cơ duyên của lịch sử, chủ nghĩa yêu nước và lý luận khoa học cách mạng đã tìm thấy
nhau. Luận cương của Lênin đã chỉ cho Nguyễn Ái Quốc con đường giành độc lập cho
dân tộc và tự do cho đồng bào. Sau này khi nhắc lại sự kiện này Người hồi tưởng: ngồi
một mình trong phịng mà tơi nói to lên như đang đứng trước đông đảo quần chúng:
Hỡi đồng bào bị đọa đầy đau khổ, đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường
giải phóng cho chúng ta [10]. Như vậy, thắng lợi của Cách Tháng Mười Nga năm
1917 và sự ra đời của Quốc tế thứ III đã giúp Nguyễn Ái Quốc nhanh chóng nhận ra

chân lý thời đại: bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân
chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin [10], để sau đó Người
đã hồn tồn tán thành Quốc tế thứ III và hoàn toàn tin theo Lênin.
Nói về việc tin theo Quốc tế thứ III, tin theo Lênin sau này Người khẳng định:
lúc đầu chính chủ nghĩa yêu nước chứ không phải chủ nghĩa cộng sản đã làm tôi tin
theo Lênin, tin theo Quốc tế thứ Ba… Dần dần tơi hiểu rằng chỉ có chủ nghĩa xã hội,
chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao
động trên thế giới khỏi ách nô lệ [11].
Như vậy, Sau khi gây tiếng vang với việc gửi “Bản yêu sách của nhân dân An
Nam” đến Hội nghị Vécxai và đến khi đọc được “Sơ thảo lần thứ nhất những luận
cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa” của Lênin, tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái
Quốc đã có nhiều chuyển biến quan trọng. Luận cương của Lênin đã trở thành “cẩm
nang thần kỳ”, là “ánh sáng soi đường” cho con đường cứu nước của Nguyễn Ái
Quốc. Từ đây, con đường cứu nước, giải phóng dân tộc mới cho lịch sử dân tộc Việt
Nam đã mở ra. Đây là, bước ngoặt lịch sử trong quá trình hoạt động cách mạng của
Người, đồng thời là bước phát triển về chất trong việc xác định con đường cách mạng
Việt Nam, đưa phong trào cách mạng Việt Nam dần đi theo cách mạng tháng Mười
Nga – cuộc cách mạng vô sản nhưng đồng thời là cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.
2.4. Sáng lập Đảng Cộng sản Pháp – Chiến sĩ Cộng sản đầu tiên của Việt Nam
Sau khi đọc và tiếp thu những lý luận của Lênin về cách mạng giải phóng dân tộc
và lập trường đúng đắn của Quốc tế thứ III, đây là cơ sở để tháng 12/1920 Người xác
định thái độ ủng hộ Đảng Xã hội Pháp gia nhập Quốc tế thứ III tại Đại hội Tua và
tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp. Người đã lý giải lý do đồng ý tán thành việc
Đảng Xã hội Pháp gia nhập vào Quốc tế III vì: Quốc tế III rất chú ý đến vấn đề giải
phóng thuộc địa. Quốc tế III nói sẽ giúp đỡ các dân tộc bị áp bức giành lại tự do và độc
-634-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII


Trường Đại học Giao thông vận tải

lập của họ [2]; Khi lý giải về việc sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, Người đã viết: cá
nhân tôi, từ lúc đầu nhờ được học tập truyền thống cách mạng oanh liệt và được rèn
luyện trong thực tế đấu tranh anh dũng của công nhân và của Đảng Cộng sản Pháp, mà
tơi đã tìm thấy chân lý của chủ nghĩa Mác – Lênin, đã từ một người yêu nước tiến bộ
thành một chiến sĩ xã hội chủ nghĩa [11]. Sự kiện tháng 12/1920 tại Đại hội Tua là một
sự kiện chính trị vơ cùng quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Nguyễn
Ái Quốc và trong lịch sử cách mạng nước ta. Nếu như cuộc đấu tranh của Nguyễn Ái
Quốc tại Hội nghị Vécxai năm 1919 mới chỉ là phát pháo hiệu thức tỉnh nhân dân ta
trong sự nghiệp đấu tranh chống thực dân Pháp, thì việc Người tham gia sáng lập
Đảng Cộng sản Pháp đã đánh dấu một bước chuyển nhảy vọt, thay đổi về chất trong
nhận thức tư tưởng và lập trường chính trị của Người: Từ chủ nghĩa yêu nước đến với
chủ nghĩa cộng sản.
Như vậy, qua 10 năm nghiên cứu, tìm tịi và khảo nghiệm các cuộc cách mạng
trên trế giới, người đã nhận thức được Mỹ tuy rằng cách mệnh thành công đã hơn 150
năm nay, nhưng công nơng vẫn cứ cực khổ, vẫn cứ lo tính cách mệnh lần thứ hai. Ấy
là vì cách mệnh Mỹ là cách mệnh tư bản, mà cách mệnh tư bản là chưa phải cách
mệnh [10], Cách mệnh Pháp cũng như cách mạng Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản,
cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hoà và dân chủ, kỳ thực trong thì nó tước lục
cơng nơng, ngồi thì nó áp bức thuộc địa. Cách mệnh đã 4 lần rồi, mà nay cơng nơng
Pháp hẵng cịn phải mưu cách mệnh lần nữa mới hịng thốt khỏi vịng áp bức [10].
Người khẳng định dứt khốt chủ nghĩa tư bản khơng cứu được nước, khơng cứu được
dân. Lúc bấy giờ chỉ có con đường cách mạng vô sản, Người đã đúc kết: muốn cứu
nước giải phóng dân tộc khơng có con đường nào khác con đường cách mạng vơ sản
[12]. Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị
áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ.
Thông qua sự kiện nay, Nguyễn Ái Quốc, từ một người yêu nước chân chính đã
trở thành chiến sĩ cộng sản. Cũng chính từ thời điểm này, Người đã gắn chặt ngọn cờ
độc lập dân tộc với ngọn cờ chủ nghĩa xã hội, mở đường cho Chủ nghĩa Mác – Lênin

thâm nhập vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, đưa nhân dân
Việt Nam đi theo con đường mà chính Người đã trải qua từ chủ nghĩa yêu nước đến
Chủ nghĩa Mác – Lênin. Con đường đó, sự lựa chọn lịch sử ấy đã thay đổi vận mệnh
của dân tộc Việt Nam. Sau 10 năm bôn ba, trải qua q trình nghiên cứu, tìm tịi khảo
nghiệm và qua các hoạt động thực tiễn sôi nổi, gắn với lý luận cách mạng khoa học,
Nguyễn Ái Quốc đã mở đường cho cách mạng Việt Nam thoát khỏi cuộc khủng hoảng
về đường lối cứu nước. Chính Người đã gắn phong trào cách mạng Việt Nam với
phong trào cách mạng thế giới.
3. KẾT LUẬN
Trịn một thế kỷ đã trơi qua, kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn con đường cách
mạng Việt Nam với con đường cách mạng vơ sản. Đó là niềm tin, là trí tuệ, là tất yếu
để đưa lịch sử của dân tộc Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác…,trải qua
biết bao thăng trầm của lịch sử, công cuộc đổi mới đất nước đang ngày càng đạt được
-635-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

những thành tựu rực rỡ, cuộc sống nhân dân ngày một phát triển, vị thế của dân tộc
ngày càng lớn mạnh chúng ta lại càng thêm thấm thía tầm nhìn thời đại và bản lĩnh trí
tuệ của con người vĩ đại Hồ Chí Minh.
Từ thân phận một người dân bị mất nước, người thanh niên Nguyễn Tất Thành
đã chứng kiến những nỗi đau do ách cai trị của thực dân Pháp đã gây ra cho dân tộc
Việt Nam. Với chủ nghĩa yêu nước chân chính và khát vọng giải phóng dân tộc thốt
khỏi ách xâm lược của thực dân, Nguyễn Tất Thành đã quyết tâm ra đi tìm đường cứu
nước. Trải qua hành trình bơn ba khắp các châu lục vừa tìm hiểu lý luận vừa khảo
nghiệm thực tiễn, bằng sự nhạy cảm chính trị cùng với những nhận định và cách nhìn
biện chứng trên cơ sở phân tích, đánh giá khoa học, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết

định lựa chọn đưa dân tộc Việt Nam đi theo con đường Cách mạng Tháng Mười Nga,
theo chủ nghĩa Mác – Lênin, đó là con đường cách mạng vô sản. Đây là, sự lựa chọn
duy nhất đúng đắn cho dân tộc Việt Nam và phù hợp với quy luật phát triển của xã hội
lồi người. Điều đó đã mang lại độc lập cho dân tộc, hạnh phúc cho nhân dân, đưa đất
nước phát triển theo con đường xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, cơng bằng, văn minh.
Có thể nói rằng, nguồn gốc thắng lợi của cách mạng Việt Nam được bắt đầu từ
chính hành trình lịch sử tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong hành
trình lịch sử đó những hoạt động của Người ở nước Pháp chính là một dấu ấn đặc biệt.
Một thế kỷ đã trôi qua nhưng sự kiện Người tìm ra con đường cứu nước đúng đắn, vẫn
còn nguyên ý nghĩa lịch sử và thời đại sâu sắc.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[6]. M.C. Hồ, Toàn tập, tập 1, tái bản lần 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995.
[7]. T.D. Trần, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb Văn Học,
Hà Nội, 2001.
[8]. T. Song, Hồ Chí Minh Tiểu sử, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010.
[9]. Y.V. Lê, Hồ Chí Minh với chiến lược đồn kết quốc tế trong cách mạng giải
phóng dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010.
[10]. T.N. Trần, Hoạt động quốc tế của Nguyễn Ái Quốc 1911 – 1941, Nxb Tổng hợp
thành phố Hồ Chí Minh, 2011.
[11]. M.C. Hồ, Biên niên tiểu sử, tập 1(1890 – 1929), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2005.
[12]. A. Vũ, Bác Hồ (Hồi ký), Nxb Văn học, Hà Nội, 1960.
[13]. E.Cơ-Bê-Lép, Đồng chí Hồ Chí Minh, Nxb Thanh Niên, Hà Nội, 1985.
[14]. Q.P. Nguyễn, Thêm một số tư liệu về hoạt động của Nguyễn Ái Quốc thời gian ở
Pháp 1917 – 1923, Nxb thành phố Hồ Chí Minh, 1988.
[15]. M.C. Hồ, Tồn tập, tập 2, tái bản lần 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995.
[16]. M.C. Hồ, Toàn tập, tập 10, tái bản lần 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995.
[17]. M.C. Hồ, Toàn tập, tập 9, tái bản lần 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995.
-636-