Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI THÔNG QUA
GIẢNG DẠY MƠN HỌC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Thị Thu Hoa1*
1

Trường Đại học Giao thông Vận tải, Số 3 Cầu Giấy, Hà Nội

*

Tác giả liên hệ: Email: ; Tel: 0912494262

Tóm tắt: Trên cơ sở nhận thức về vai trị và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức
lối sống cho sinh viên; Đặc điểm của môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh; Căn cứ thực
tiễn việc giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học Giao thông vận tải
hiện nay, bài viết khẳng định môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh có vai trị quan trọng
góp phần giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học Giao thơng vận tải.
Từ đó đưa ra một số đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống
cho sinh viên Trường Đại học Giao thơng vận tải hiện nay.
Từ khóa: Đạo đức, lối sống, sinh viên Trường Đại học Giao thông vận tải, mơn học
Tư tưởng Hồ Chí Minh
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên là một trong những vấn đề quan trọng
trong mục tiêu giáo dục bậc Đại học, Cao đẳng ở nước ta từ trước đến nay. Để thực
hiện mục tiêu này, Bộ giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các trường Đại học, Cao đẳng
thực hiện nhiều nội dung, với nhiều hình thức thơng qua chương trình, giáo trình giảng
dạy, học tập; Thơng qua vai trị của tổ chức Đảng, Đồn thanh niên và Hội sinh viên

trong nhà trường; Thông qua việc phối hợp với gia đình sinh viên và tồn xã hội, trong
đó có vai trị quan trọng của mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh.
2. NỘI DUNG
2.1. Vai trị của mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh với việc giáo dục đạo đức, lối
sống cho sinh viên.
Môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh được đưa vào giảng dạy ở các trường Đại học, Cao
đẳng đã làm hoàn chỉnh hệ thống các mơn Lý luận chính trị, góp phần khẳng định tư
tưởng Hồ Chí Minh là tài sản vơ giá của toàn Đảng, toàn dân ta, cùng với chủ nghĩa MácLênin là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của Đảng; nâng cao nhận thức
chính trị và lý tưởng cách mạng cho sinh viên. Đặc biệt, bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh
-473-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thơng vận tải

cịn có một vị trí quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cách mạng, lối sống mới văn
minh, lành mạnh cho sinh viên, vị trí này các bộ mơn khác khó có thể thực hiện hiệu quả.
Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ cách mạng, nhà tư tưởng lớn của dân tộc quan tâm
hàng đầu đến vấn đề đạo đức. Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng lâu dài và
gian khổ của mình, Người luôn quan tâm đến vấn đề giáo dục đạo đức và lý tưởng
cách mạng cho mọi người, nhất là cán bộ đảng viên và thế hệ trẻ. Người luôn coi đạo
đức cách mạng là gốc, là nền tảng của người cách mạng. Người dạy: “Làm cách mạng
để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng nó cũng là
một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có
mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách
mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang” [1;158].
Người còn căn dặn: “Đảng cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn viên và
thanh niên, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa
“hồng” vừa “chuyên” [1;157]

Những vấn đề về đạo đức được Hồ Chí Minh xem xét một cách tồn diện, sâu
sắc, hình thành một hệ thống lý luận về đạo đức từ vị trí, vai trò của đạo đức, đến các
chuẩn mực đạo đức cơ bản và các nguyên tắc để xây dựng đạo đức. Hồ Chí Minh là
nhà đạo đức học vĩ đại, khai sinh ra một nền đạo đức mới là đạo đức cách mạng, ý
nghĩa khoa học và nhân văn từ tư tưởng và tấm gương đạo đức của Người là rất lớn.
Hồ Chí Minh là người gần gũi với các thế hệ người Việt Nam, “Người là Cha, là
Bác, là Anh” trong mỗi gia đình Việt Nam. Dù Người đã từ biệt thế giới này hơn 40
năm nhưng hình ảnh của Người vẫn sống mãi một cách thân thương trong tâm thức
của mỗi người. Khi nói về cuộc đời và đạo đức Hồ Chí Minh, chúng ta khơng thấy sự
xa lạ. Đó là một thuận lợi của việc giáo dục đaọ đức.
Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh do Bộ
Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng phát động và cùng với nó là cuộc thi kể
chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong những năm qua đã thực sự tạo ra
được những hiệu quả thiết thực trong việc tuyên truyền, giáo dục và nâng cao đạo đức
cách mạng, làm cho mọi người càng thêm tơn kính, biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh,
thơi thúc mọi người sống và làm theo tấm gương đạo đức của Người. Cuộc vận động
và cuộc thi trên đã được toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, mọi cấp, mọi ngành, trong đó
có ngành giáo dục nhiệt tình, hưởng ứng, thực hiện. Trong các trường Đại học và Cao
đẳng, bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần khơng nhỏ trong việc đưa lại hiệu quả
cho cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong sinh
viên.
Qua những vấn đề trên, chúng ta có thể kết luận rằng: Giáo dục tư tưởng đạo đức
và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một trong những nội dung cơ bản của bộ mơn
Tư tưởng Hồ Chí Minh ở các trường Đại học, Cao đẳng, góp phần quan trọng vào việc
giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên.
2.2. Môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh với việc giáo dục đạo đức cho sinh viên
Trường Đại học Giao thông vận tải.
-474-



Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

Xuất phát từ đặc điểm của mơn học và từ nhận thức về vai trị, trách nhiệm của
nhà giáo trong việc góp phần giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh
viên chúng tôi cho rằng để giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học
Giao thông vận tải thông qua mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh cần:
Trước hết, giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên qua
những câu chuyện về cuộc đời hoạt động cách mạng của Hồ Chí Minh. Trong đó, chú
trọng việc giáo dục lẽ sống, bởi đây là một phạm trù cơ bản của đạo đức học. Nó quyết
định mục đích cuộc sống, động lực của sự phấn đấu, đồng thời cũng quyết định tồn
bộ tình cảm cũng như hành vi đạo đức của mỗi người. Cuộc đời hoạt động cách mạng
của Hồ Chí Minh thể hiện một lẽ sống cao đẹp và Người đã luôn phấn đấu cho lẽ sống
ấy. Đó là lý tưởng đấu tranh cho độc lập của dân tộc, hạnh phúc của nhân dân; là tư
tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Bên cạnh đó, cần bám sát nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, (Giáo trình
Tư tưởng Hồ Chí Minh của Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành) và được phản chiếu chân
thực qua chính tấm gương đạo đức cao đẹp của Người. Đó là: Những quan niệm của Hồ
Chí Minh về chuẩn mực đạo đức cơ bản và những nguyên tắc xây dựng đạo đức của
Người.
2.3. Thực trạng đạo đức và tình hình giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên
Trường Đại học Giao thông vận tải hiện nay
2.3.1. Thực trạng đạo đức sinh viên Đại học Giao thông vận tải hiện nay
Ưu điểm: Sinh viên Đại học Giao thông vận tải thuộc nhiều đối tượng, dân tộc,
vùng miền khác nhau nhưng đều có chung một nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trị
của đạo đức. Đại đa số sinh viên nhận thức: Đạo đức có vai trị quan trong trong đời
sống xã hội. Đạo đức là cái gốc, là nền tảng của con người. Tu dưỡng đạo đức tốt, sinh
viên mới hoàn thành được nhiệm vụ học tập, hoàn thiện nhân cách để chuẩn bị cho
tương lai của mình, góp phần vào cơng cuộc xây dựng, bảo vệ tổ quốc.

- Đại đa số sinh viên Đại học Giao thơng vận tải có lịng u nước, có niềm tin chính
trị và xác định lý tưởng đúng đắn. Yêu nước là một truyền thống văn hóa, đạo đức quý
báu của dân tộc Việt Nam. Trải qua quá trình xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, sinh viên Việt
Nam nói chung, sinh viên Đại học Giao thơng vận tải nói riêng vẫn ln giữ gìn và phát
huy truyền thống yêu nước. Lòng yêu nước và tự hào dân tộc của sinh viên Đại học Giao
thông vận tải hiện nay được biểu hiện ở nhiều góc độ như: Biết ơn các thế hệ đi trước,
lịng tự tơn dân tộc, ln quan tâm đến tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất
nước, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế; tích cực tham gia các hoạt động xã hội.
- Sinh viên Đại học Giao thơng vận tải hiện nay có ý thức chủ động, tích cực
trong học tập, nghiên cứu khoa học và tu dưỡng rèn luyện. Các em sinh viên ý thức
sâu sắc nhiệm vụ quan trọng nhất là học tập tốt, rèn luyện tốt. Kết quả học tập và rèn
luyện chịu tác động từ nhiều yếu tố, trong đó xác định được mục đích học tập là rất
quan trọng.
Những năm gần đây, sinh viên Đại học Giao thơng vận tải rất tích cực tham gia
các hoạt động xã hội khác. Qua đó, các em tích lũy được kinh nghiệm sống, phát huy
-475-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thơng vận tải

tính năng động, sáng tạo, có điều kiện chia sẻ kinh nghiệm học tập với nhau, đồng thời
làm cho sinh viên biết trân quý những giá trị truyền thống của dân tộc.
Hạn chế: Bên cạch những ưu điểm nêu trên, sinh viên Đại học Giao thông vận tải
cịn có một số hạn chế trong rèn luyện đạo đức, lối sống như: Một bộ phận nhỏ sinh
viên cịn thiếu niềm tin chính trị, chưa xác định được mục đích, lí tưởng biểu hiện qua
việc coi nhẹ hoặc phủ nhận vai trò của truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc. Trong đó
số ít sinh viên cịn mơ hồ về những kiến thức cơ bản của lịch sử, văn hóa dân tộc; có
thái độ ứng xử khơng đúng mực đối với văn hóa dân tộc; thờ ơ các sự kiện chính trị

của đất nước hay tư tưởng vào Đảng khơng phải vì muốn trở thành người chiến sĩ cộng
sản mà coi vào đảng để có cơ hội tiến thân.
Số sinh viên thụ động, lười biếng, học theo cảm hứng, học đối phó vẫn cịn tồn tại
dẫn đến kết quả học tập và rèn luyện cịn thấp, thậm chí yếu, kém. Hiện tượng đi muộn về
sớm, nghỉ học không lý do, hay làm việc riêng trong giờ học cũng còn khá phổ biến ...
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, một bộ phận sinh viên nói chung, sinh viên
trường Đại học Giao thơng vận tải nói riêng đã tiếp nhận những sản phẩm không lành
mạnh, du nhập từ bên ngoài như sách báo phim ảnh bạo lực, đồi bại ..., số ít sa vào các
tệ nạn xã hội như cờ bạc, lô đề ...
Với những biểu hiện trên đây cho thấy đạo đức của sinh viên nói chung, sinh
viên Đại học Giao thơng vận tải nói riêng có biểu hiện suy thoái, xuống cấp. Đây là
điều đáng quan tâm trăn trở của gia đình, nhà trường và xã hội, vì vậy nhà trường cần
có sự quan tâm hơn nữa trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên; Các thầy
giáo, cô giáo cần nhận thức hơn nữa trách nhiệm của mình trong việc góp phần giáo
dục đạo đức, lối sống cho các em.
2.3.2. Tình hình giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên Trường Đại học Giao thông
vận tải
Việc giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên luôn được nhà trường nhận thức là
nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp thiết. Nhiệm vụ này khơng chỉ phụ thuộc vào các
tổ chức, đồn thể mà cịn thơng qua giảng dạy các mơn học lý luận chính trị, trong đó
có mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh.
Ưu điểm và nguyên nhân
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một trong những mơn học lý luận chính trị đã được
đưa vào giảng dạy trong chương trình học của sinh viên các trường Đại học, Cao đẳng
trên phạm vi cả nước trong đó có nội dung tư tưởng đạo đức của Hồ Chí Minh. Những
năm qua, Trường Đại học Giao thông Vận tải đã quan tâm nhiều hơn đến chất lượng
giáo dục mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh thơng qua việc nâng cao chất lượng chương
trình, nội dung, phương pháp giáo dục. Từ đó, hiệu quả của việc giảng dạy cũng như
góp phần giáo dục đạo đức cho sinh viên được cải thiện rõ rệt.
Với mỗi môn học, chương trình học là yếu tố cốt lõi của quá trình dạy học, tạo nên

nội dung cơ bản của hoạt động giảng dạy. Trường Đại học Giao thông Vận tải đã áp dụng
chương trình mơn học tư tưởng Hồ Chí Minh của Bộ giáo dục và đào tạo cho sinh viên
-476-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

các trường không chuyên ngành lý luận chính trị với thời lượng 2 tín chỉ. Nội dung “Tư
tưởng đạo đức của Hồ Chí Minh” gắn với việc sinh viên học tập và làm theo tấm gương
đạo đức của Người qua đó góp phần quan trọng trong giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh
viên.
Đảng ủy, ban giám hiệu và các đoàn thể trong trường Đại học Giao thông Vận tải
đã quan tâm đến công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên trong việc chú trọng
thực hiện chỉ thị số 06-CT/TW (2006) của Bộ CT về "Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh" Chỉ thị 03-CT/TW (2011) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và Chỉ thị số 05-CT/TW (2016) về
“Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Việc
triển khai thực hiện bám sát vào chủ đề của từng năm.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên đóng góp vai trị rất lớn trong giáo dục đạo đức, lối
sống cho sinh viên. Đại đa số giảng viên trong trường là những người yêu nghề, có
tâm huyết với sự nghiệp giáo dục, có năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, xứng đáng là
tấm gương cho sinh viên học tập noi theo. Trong đó, đội ngũ giảng viên giảng dạy các
mơn Lý luận chính trị khơng ngừng phát triển góp phần tích cực trong giáo dục lòng
yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, lý tưởng chính trị, niềm tin vào sự lãnh đạo của
Đảng cho sinh viên.
* Hạn chế và nguyên nhân
Bên cạnh đó, giáo dục đạo đức lối sống cho sinh viên thông qua mơn học Tư
tưởng Hồ Chí Minh cịn có những bất cập. Mặc dù được coi là rất cần thiết nhưng mơn

học Tư tưởng Hồ Chí Minh chưa đem lại hiệu quả cao trong nhà trường. Bởi tại đây,
môn học được coi là mơn khơng chun ngành Lý luận chính trị nên ít có sự bổ sung
điều chỉnh khung chương trình cho phù hợp với đối tượng sinh viên cũng như ngành
đào tạo.
+ Sinh viên chủ yếu sử dụng Giáo trình của Bộ giáo dục ban hành; Giáo trình mơn
học được cung cấp cho sinh viên trong trường thông qua thư viện với số lượng cịn hạn
chế.
+ Tổ chức Đồn thanh niên, Hội sinh viên chưa phát huy hết vai trò: mặc dù các
tổ chức này có nhiều hoạt động thu hút sinh viên, nhưng nội dụng giáo dục đạo đức,
lối sống cho sinh viên cịn chung chung, ít đổi mới.
2. 4. Một số giải pháp đề xuất
2.4.1. Về phía Bộ Giáo dục và đào tạo
Hiệu quả công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên Đại học Giao
thông vận tải phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết, cần có sự quan tâm thỏa đáng của
Bộ Giáo dục và đào tạo. Đây là cơ quan nhà nước trực tiếp quản lý các hoạt động giáo
dục, có vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên
trong các trường Đại học, Cao đẳng. Vì vậy, Bộ Giáo dục và đào tạo cần nhận thức rõ
về tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên; tiếp
nhận và triển khai thực hiện chủ trương, chính sách, nghị quyết của Đảng, Nhà nước
-477-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

về công tác này. Đồng thời, Bộ giáo dục cần có chính sách quan tâm, tạo điều kiện
nhằm đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các mơn học Lý luận chính trị nói
chung và mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh nói riêng, giúp nhà trường và giảng viên thực
hiện tốt hơn nữa mục tiêu giáo dục và đào tạo.

2.4.2. Về phía nhà trường
Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường cần thực hiện tốt hơn nữa công tác tuyên
truyền làm cho cán bộ, giảng viên nhận thức rõ và đầy đủ về vị trí, vai trị và yêu cầu
của công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên. Quán triệt kết hợp giáo dục đạo
đức, lối sống với hoạt động học tập của sinh viên và với các phong trào thi đua.
Khoa chủ quản là khoa chuyên ngành phụ trách trực tiếp và có vai trị quan trọng
trong việc quản lí sinh viên. Trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên,
ngoài những giải pháp chung của nhà trường, mỗi khoa cần xây dựng cho mình
chương trình và kế hoạch riêng.
2.4.3. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên thơng qua mơn học Tư tưởng Hồ
Chí Minh
Giảng viên cần chú trọng khai thác triệt để nội dung đạo đức Hồ Chí Minh, đổi
mới phương pháp dạy học để nâng cao sự tiếp nhận tri thức về đạo đức Hồ Chí Minh.
Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên thơng qua
mơn học Tư tưởng Hồ Chí Minh, cần đổi mới các phương pháp giảng dạy trong giờ
học theo hướng tạo tính chủ động, độc lập, sáng tạo, tạo hứng thú cho sinh viên trong
việc tiếp nhận tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh. Hiện nay, phương pháp đối thoại và
nêu vấn đề đã được nhiều giảng viên sử dụng và đem lại hiệu quả cao. Phương pháp
này tạo nên sự gắn kết giữa thầy và trò, đồng thời giúp sinh viên nắm bắt một cách cơ
bản những quan điểm, tư tưởng, cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh. Thầy và trị
có thể trao đổi ngay những vấn đề được nêu ra, giải đáp những vấn đề khúc mắc trong
thực tế. Thầy chỉ cần cung cấp kiến thức cơ bản, còn sinh viên phải tự tìm ra những
yếu tố khác và liên hệ thực tiễn, nhờ đó sinh viên hiểu bài sâu sắc hơn và biết vận
dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào cuộc sống. Lồng ghép những câu chuyện về đạo đức
Hồ Chí Minh trong bài giảng. Bên cạnh tư tưởng về đạo đức, Hồ Chí Minh cịn là tấm
gương mẫu mực về thực hành đạo đức cách mạng. Xoay quanh tấm gương đạo đức ấy,
có rất nhiều câu chuyện diễn ra trong đời sống hàng ngày, trong hoạt động cách mạng
của Hồ Chí Minh rất cảm động, có sức cảm hóa đối với mọi người. Vì vậy, trong giảng
dạy đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên, giảng viên cần lựa chọn và lồng ghép những
câu chuyện phù hợp với lứa tuổi, trình độ, tâm lý thanh niên, để nâng cao hiệu quả tiếp

nhận cho sinh viên. Nội dung những câu chuyện hướng tới giáo dục sinh viên về lòng
yêu nước và tự hào dân tộc; về lối sống lành mạnh, văn minh; cần, kiệm, liêm, chính,
sống giản dị, khiêm tốn, khơng xa hoa, lãng phí; giáo dục sinh viên có quan niệm đúng
đắn về tình u, tình bạn; tình yêu thương con người, biết cảm thông, chia sẻ, sẵn sàng
giúp đỡ bạn bè, giúp đỡ mọi người khi gặp khó khăn, hoạn nạn; biết sống và học tập
theo pháp luật; biết vượt qua khó khăn, vươn lên trong học tập.
-478-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

Thông qua hoạt động giáo dục ngoại khóa với nội dung, hình thức phong phú và
đa dạng như học tập, nghiên cứu khoa học, hoạt động xã hội, văn nghệ, thể dục, thể
thao, tham quan, lao động … giúp sinh viên áp dụng kiến thức tiếp thu được trên lớp
vào thực tế, đồng thời nâng cao hứng thú, say mê học tập cho sinh viên. Đây là hình
thức giáo dục sinh động, lơi cuốn, hấp dẫn tác động mạnh đến nhận thức và hành động
của sinh viên.
2.4.4. Giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh thơng qua hoạt động Đoàn, Hội
Đoàn Thanh niên, Hội sinh viên là tổ chức quan trọng, là trường học giáo dục
thanh niên thành cơng dân có ích cho xã hội. Chính vì vậy, phát huy vai trị của Đồn,
Hội sẽ nâng cao chất lượng giáo dục đoàn viên, sinh viên trong nhà trường. Trong thời
gian tới, Đoàn thanh niên, Hội sinh viên cần tiếp tục duy trì và đẩy mạnh các hoạt
động để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên,
cụ thể như sau: Cần phát huy tốt vai trị chỉ đạo của Đồn thanh niên, Hội sinh viên
trong việc tổ chức và thu hút sinh viên vào các phong trào chính trị, xã hội; chủ động
đề ra các hoạt động và phong trào thi đua cho đoàn viên, sinh viên. Đoàn, Hội cần xây
dựng nội dung, kế hoạch từng hoạt động cụ thể. Để làm tốt các nội dung trên, đội ngũ
cán bộ Đoàn, Hội trong trường cần rèn luyện những phẩm chất, năng lực nhất định để

có thể nắm bắt chính xác diễn biến tư tưởng, tình cảm của đồn viên, hội viên.
Cần tổ chức nhiều phong trào thi đua học tập, nghiên cứu khoa học; tham gia xây
dựng môi trường học tập văn minh, thân thiện. Bên cạnh những câu lạc bộ tình
nguyện, Đồn, Hội cần thành lập thêm nhiều câu lạc bộ học tập, nghiên cứu khoa học
tạo cơ hội cho sinh viên học hỏi, giúp đỡ, tháo gỡ những khó khăn; tổ chức thường
xuyên các phong trào như “Học tập vì ngày mai lập nghiệp”, “Tuần Khoa học”, “Triển
lãm sáng tạo”, “Sáng tạo khởi nghiệp”… Các phong trào này sẽ hướng mục tiêu học
tập, nghiên cứu khoa học của sinh viên vào những vấn đề thực tiễn của đời sống.
2.4.5. Giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên thông qua tấm gương đạo đức
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến biện pháp nêu gương trong
giáo dục và rèn luyện đạo đức. Người là chủ thể của hoạt động giáo dục, đồng thời,
Người cũng là một tấm gương vô cùng mẫu mực, là một điển hình tiêu biểu để sinh
viên học tập và noi theo. Giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên thông qua tư tưởng
của Người, trong đó có tư tưởng đạo đức; thông qua phương pháp nêu gương là một
trong những giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho
sinh viên. Thông qua những tấm gương sẽ hình thành niềm tin cho sinh viên về tính
đúng đắn, thiết thực của hoạt động giáo dục và học tập đạo đức Hồ Chí Minh. Từ đó,
tạo ra động lực thôi thúc sinh viên tự phấn đấu rèn luyện theo gương những nhân tố
điển hình được tuyên dương. Biện pháp nêu gương còn là cơ sở để sinh viên phát triển
cái tốt, cái thiện. Tấm gương đạo đức để sinh viên học tập, noi theo trước hết là những
cá nhân, tập thể điển hình ngay trong lớp, trong trường. Tấm gương đó là những sinh
viên có thành tích tốt trong học tập, rèn luyện, chấp hành tốt quy chế nhà trường,
gương mẫu trong cuộc sống, quan hệ tốt với những người xung quanh, có lối sống, đạo
đức trong sáng. Những tập thể điển hình là tập thể lớp, tập thể chi đoàn, liên chi đoàn,
tập thể khoa sinh viên, các câu lạc bộ.
-479-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII


Trường Đại học Giao thông vận tải

2.4.6. Giáo dục đạo đức, lý tưởng cách mạng, lối sống cho sinh viên thông qua giáo
dục quan điểm, đường lối của Đảng, giáo dục chính sách pháp luật của Đảng và nhà
nước
Lý tưởng sống là những khát khao, nguyện vọng, những tư tưởng về tương lai tốt
đẹp mà con người muốn vươn tới. Người có lý tưởng sống cao đẹp là người luôn suy
nghĩ và hành động để hồn thiện mình hơn, giúp ích cho mình, gia đình, xã hội và đất
nước. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục lý tưởng cách mạng là bồi dưỡng cho
thanh niên sinh viên nhận thức đúng đắn, nâng cao ý chí phấn đấu vì lý tưởng cao cả là
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội và thấm nhuần lý tưởng giải phóng con người khỏi
áp bức, bóc lột, xây dựng một xã hội tốt đẹp, công bằng và hạnh phúc. Trong bối cảnh
hiện nay, lý tưởng sống của sinh viên chịu sự tác động của nhiều yếu tố cả tích cực và
tiêu cực. Do đó, giáo dục lý tưởng cao đẹp cho sinh viên cần tạo dựng niềm tin cho
sinh viên vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, vào thực tiễn cách mạng ngày càng tốt
đẹp của dân tộc. Chỉ khi nào sinh viên có niềm tin vững chắc vào con đường cách
mạng thì mới xác định được mục đích của cuộc sống, tạo ra động cơ đúng đắn tạo
động lực hăng say học tập, nghiên cứu và hoạt động. Từ đó biến niềm tin thành sức
mạnh cá nhân và hành động cụ thể để cống hiến cho xã hội và đất nước.
Giáo dục tinh thần yêu nước, yêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội,
yêu nhân dân. Từ đó, họ sẽ tránh bị rơi vào cạm bẫy của kẻ thù, quay lưng lại với giá
trị tốt đẹp của dân tộc. Khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tạo nội lực quan trọng cho sinh
viên có ý chí tự lực, tự cường, say mê trong học tập để góp sức mình dựng xây đất
nước.
Giáo dục quan điểm, đường lối của Đảng, giáo dục chính sách pháp luật của
Đảng và nhà nước giúp các em hiểu biết pháp luật để có thể làm đúng theo chủ trương
đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tránh hành vi vi phạm pháp luật.
3. KẾT LUẬN
Như vậy, bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh đóng một vai trị đặc biệt quan trọng
trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên; Là bộ mơn có nội dung sát với nội

dung giáo dục đạo đức nói chung ở các trường Đại học, Cao đẳng, đồng thời việc
nghiên cứu, học tập môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh là một trong những nội dung
quan trọng của cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
do Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng phát động trong toàn Đảng, toàn dân
ta. Nếu giảng viên trực tiếp giảng dạy bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh chú ý đúng mức
đến vấn đề này thì tin chắc rằng sẽ tạo ra hiệu quả thiết thực trong việc giáo dục đạo
đức, định hướng lý tưởng, lẽ sống cao đẹp cho sinh viên trong thế kỷ mới và mãi mãi
về sau.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo: Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh. Nxb CTQG, Hà Nội,
2005.

-480-


Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII

Trường Đại học Giao thông vận tải

[2]. Nguyễn Hữu Cát, Mạc Văn Nam (2004), “Giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng
cho cán bộ, đảng viên theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, Tạp chí Triết học, (9),
tr.19-22.
[3]. Dỗn Thị Chín, Lê Thị Thảo (2016), Giáo dục lối sống cho sinh viên Việt Nam
hiện nay theo tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (đồng chủ biên), NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
[4]. Phạm Hồng Chương (2009), Phương thức giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cho
thanh niên, thiếu niên (chủ nhiệm), Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội.
[5]. Nguyễn Thị Kim Dung (2016), Giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống cho thế hệ trẻ hiện nay theo tư tưởng, tấm gương Hồ Chí Minh (Tuyển chọn
và biên soạn), NXB Thơng tin và Truyền thông, Hà Nội.


-481-