Tuần 27
Tiết 53

Ngày soạn: 23/02/2018
Ngày dạy:26/02/ 2018

Bài 25:

PHONG TRÀO TÂY SƠN (Tiết 2)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: HS cần nắm:
- Tây Sơn lật đổ chính quyền phong kiến Nguyễn ở Đàng Trong.
- Trận Rạch Gầm- Xoài Mút: âm mưu của quân Xiêm, diễn biến, kết quả và ý nghĩa.
2. Thái độ: Giáo dục HS:
- Ý thức về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc.
- Tự hào về những chiến công vĩ đại của quân Tây Sơn.
- Thấy được chính quyền phong kiến bị lật đổ là tất yếu của lịch sử.
3. Kỹ năng: HS biết trình bày diễn biến các phong trào và chiến thắng trên lược đồ.
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên: Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực PK và quân xâm lược nước ngoài.
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xồi Mút.
2. Học sinh: Đọc trước bài học.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
Ổn định: 7A1………. ……………… 7A2…………………….7A3………………….
7A4………………………… 7A5…………………… 7A6. .………………..

1. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Trong nửa sau TK XVIII?
- Khởi nghĩa Tây Sơn đã bùng nổ như thế nào?
2. Giới thiệu bài mới:

- Sau khi xây dựng căn cứ, nghĩa quân Tây Sơn ngày càng vững mạnh và phát triển lực
lượng. Trong cơn bão táp này, chính quyền họ Nguyễn có chống đỡ được hay khơng?
3. Bài mới:

II - TÂY SƠN LẬT ĐỔ CHÍNH QUYỀN HỌ NGUYỄN VÀ ĐÁNH TAN QUÂN
XÂM LƯỢC XIÊM
Hoạt động của GV – HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu việc lật đổ chính quyền họ 1. Lật đổ chính quyền họ Nguyễn:
Nguyễn.
H: Trình bày sự phát triển của nghĩa quân Tây Sơn sau
khi chuyển địa bàn hoạt động? ( hs yếu)
- 9/1773: hạ thành Quy Nhơn.
HS trả lời 4 dòng đầu.
*GV treo lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa cho HS quan sát,
yêu cầu HS xác định vị trí thành Quy Nhơn (An Khê –
Bình Định).
GV kể chuyện: Nguyễn Nhạc giả vờ bị bắt, bị nhốt vào
cũi rồi sai quân khiêng vào thành nộp cho quân Nguyễn,
nửa đêm phá cũi đánh từ trong ra - phối hợp với qn
Tây Sơn tiến cơng từ ngồi vào và chỉ một đêm nghĩa
quân hạ thành Quy Nhơn.
*HS trao đổi bàn (2’): Nhận xét cách hạ thành của
Nguyễn Nhạc? Ý nghĩa của chiến thắng này?


(Cách hạ thành táo bạo, dũng cảm, thông minh, bất ngờ
… làm giặc bị động và lần đầu tiên hạ được thành luỹ
dinh thự của bọn quan lại -> uy thế nghĩa quân tăng).
=>GV chốt lại: Nghĩa quân làm chủ một vùng rộng lớn.

GV xác định trên lược đồ vùng từ Quảng Nam -> Bình
Thuận.
H: Biết tin quân Tây Sơn nổi dậy chúa Trịnh có hành
động gì? Kết quả? ( hs yếu)
HS: Phái mấy vạn quân chiếm Phú Xuân (Huế) -> chúa
Nguyễn chống cự không nổi đã vượt biển vào Gia Định.
=>GV chuẩn kiến thức và nhấn mạnh: Đây là thời điểm
nghĩa quân Tây Sơn ở vào thế bất lợi, cụ thể GV xác định
trên lược đồ phía Bắc có qn Trịnh – phía nam có qn
Nguyễn, qn Trịnh vượt sơng Gianh đánh Phú Xn
cịn qn Nguyễn chạy vào Gia Định -> quân Tây Sơn ở
giữa có nguy cơ bị cơ lập và tiêu diệt.
H: Khi ở vào tình thế bất lợi, Nguyễn Nhạc có kế sách
gì?
HS: Tạm hồ với quân Trịnh để dồn sức đánh Nguyễn.
H: Tại sao phải tạm hoà?
HS: Để loại bớt một kẻ thù và chuẩn bị lực lượng.
H: Tại sao giảng hòa với quân Trịnh mà khơng giảng hịa
với qn Nguyễn?
HS trả lời.
GV có thể liên hệ thời chống Pháp: tạm hòa với Tưởng
để đánh Pháp, rồi sau tạm hòa với Pháp để đuổi Tưởng
về nước.
H: Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn ntn? ( hs yếu)
HS trình bày.
=>GV khẳng định: Đến 1783 chính quyền họ Nguyễn ở
Đàng Trong bị lật đổ và đính niên đại 1783 vào địa điểm
Gia Định (của Nguyễn Lữ).
Thảo luận nhóm 2 phút: Vì sao cuộc khởi nghĩa lan
nhanh và giành thắng lợi?

(Sức mạnh đoàn kết và hưởng ứng của nhân dân, tài trí
lãnh đạo của anh em Tây Sơn).
=>GV chuyển ý: Lúc này Nguyễn Ánh chạy thoát theo
đường biển sang Thái Lan cầu cứu vua Xiêm, Vậy
Nguyễn Huệ làm gì? (mục 2).
Hoạt động 2: Tìm hiểu chiến thắng Rạch Gầm – Xồi
Mút
*GV u cầu HS dựa vào thơng tin mục 2/124 cho biết:
H: Vì sao quân Xiêm xâm lược nước ta?
HS: Vua Xiêm lợi dụng cơ hội Nguyễn Ánh cầu cứu để
chiếm Gia Định.
H: Em có suy nghĩ gì về hành động của Nguyễn Ánh?
=>GV chuẩn kiến thức và nhấn mạnh: Đây là hành

- Giữa năm 1774: kiểm sốt từ Quảng
Nam đến Bình Thuận.
- Chúa Trịnh đánh chiếm Phú
Xuân=> chúa Nguyễn chạy vào Gia
Định.

- Nguyễn Nhạc tạm hoà với quân
Trịnh.

- Năm 1777: chúa Nguyễn bị giết..
- Năm 1783, chính quyền họ Nguyễn
sụp đổ.

2. Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài
Mút:
a. Nguyên nhân:

Nguyễn Ánh cầu cứu vua Xiêm.


động “Cõng rắn cắn gà nhà”, “Rước voi về giày mả tổ” –
quân Xiêm đã vào nước ta.
b. Diễn biến:
*GV treo lược đồ cho HS quan sát và chỉ đường tiến
quân của quân Xiêm.
- 1784, hơn 5 vạn quân Xiêm kéo vào
H: Quân Xiêm kéo vào nước ta như thế nào? ( hs yếu)
Gia Định theo 2 hướng thuỷ - bộ.
HS: 2 vạn quân thuỷ đổ bộ lên Rạch Giá – Kiên Giang, 3 => Chiếm hết miền Tây Gia Định.
vạn quân bộ qua Chân Lạp vào Cần Thơ -> chiếm hết
miền Tây Gia Định.
H: Thái độ của quân Xiêm khi vào nước ta?
HS: kiêu căng, hung bạo, ra sức đốt phá, giết người
cướp của và vàng bạc của dân đưa về nước ->nhân dân - 01.1785: Nguyễn Huệ chọn Rạch
ốn ghét.
Gầm – Xồi Mút làm trận địa.
H: Trước việc quân Xiêm xâm lược, Nguyễn Huệ đã làm
gì? ( hs yếu)
HS: Hạ lệnh tiến quân vào Gia Định và chọn căn
cứ.=>GV treo lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xoài
Mút cho HS quan sát và xác định địa danh Mỹ Tho - đại
bản doanh nghĩa quân khúc sông Tiền (đoạn Rạch Gầm –
Xồi Mút).
H: Vì sao Nguyễn Huệ chọn khúc sông này?
HS: trả lời theo đoạn in nghiêng / 124.
=>GV giảng thêm về cù lao – bãi đất nổi lên giữa sơngvà chỉ trên lược đồ về cách bố trí trận địa của Nguyễn -19.01.1785, quân Xiêm lọt vào trận
Huệ (thuỷ quân giấu ở các nhánh sông và ngách cù lao, địa mai phục.

bộ binh mai phục bên bờ và trên cù lao giữa sơng) …
GV giới thiệu các kí hiệu, trình bày diễn biến trận đánh.
HS theo dõi.
=>GV đính niên đại 1785 vào địa danh Rạch Gầm – Xoài
Mút trên lược đồ.
c. Kết quả:
H: Lúc này quân Xiêm ở vào tình thế như thế nào và trận - Quân Xiêm bị đánh tan.
chiến kết thúc ra sao?
- Nguyễn Ánh chạy sang Xiêm.
HS: Lính Xiêm bị tiêu diệt gần hết, số sống sót theo
đường bộ chạy về nước, Nguyễn Ánh lưu vong ở Thái d. Ý nghĩa:
Lan.
- Là một trong những trận thuỷ chiến
H: Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút có ý nghĩa gì? lớn nhất.
( hs yếu)
- Đập tan âm mưu xâm lược của quân
HS: trả lời theo SGK /125 ( trừng trị Nguyễn Ánh).
Xiêm.
H: Trận thủy chiến RG-XM gợi cho em những thắng lợi - Khẳng định sức mạnh to lớn của
nào trên sông của quân ta trước đó?
nghĩa quân.
HS nhớ lại kiến thức cũ.
GV nhấn mạnh đến tài chỉ huy của Nguyễn Huệ và sức
mạnh nghĩa quân - đồng thời gọi HS đọc đoạn trích cuối /
125 về sự ghi nhận của nhà Nguyễn ...
4. Củng cố:*HS thảo luận nhóm (3’): Hãy chỉ ra cách đánh giặc tài tình, sáng tạo của 3 anh
em Tây Sơn từ 1773 – 1785?
(Nội cơng - ngoại kích tức trong ra – ngoài vào, giảng hoà và mai phục, dựa vào địa thế hiểm
trở nhử địch -> đồng loạt công kích) ...



*GV chốt lại: Sau khi lật đổ chính quyền họ Nguyễn, quân Tây Sơn làm gì? (tiết sau).
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
- Học bài theo nội dung bài học.
- Tìm hiểu việc lật đổ chính quyền họ Trịnh của anh em Tây Sơn.
- Chuẩn bị tiết sau học bài 25 - mục III.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
......................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................