Áp dụng phương pháp “Bàn Tay Nặn Bột”
trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm
PHẦN I. LỜI NĨI ĐẦU
"Nhà trường phải ln ln có chủ trương tạo cho học trị một cá tính cân
đối chớ khơng nên biến chúng thành một nhà chuyên môn." A. Einstein
Môi trường cũng là một trong những điều kiện quan trọng để giáo dục cho các em học
sinh về đạo đức, nhân cách, kĩ năng…. Nhà trường ln tạo ra mơi trường tốt nhất để
các em có thể phát huy hết các mặt mạnh của bản thân. Song song là luôn được hỗ trợ
để khắc phục các điểm yếu. Một trong những cách để giáo dục cho các em thấy được
điểm mạnh và điểm yếu trong tất cả các lĩnh vực là phải để cho các em học sinh tự
nhận thức và tự đánh giá. Cũng như Bác đã nói: “Trong cách học, phải lấy tự học làm
cốt”.
Để giáo dục cho các em học sinh tự nhận thức được tính chất của mọi sự việc
cũng như mọi hành động mà các em làm là đúng hay sai, tốt hay xấu và ảnh hưởng như
thế nào trong cuộc sống, trong học tập và kể cả trong tương lai. Tuy nhiên, việc giáo dục
các em học sinh ở cấp trung học cơ sở không phải là một điều dễ dàng; khi sự nhận thức
chưa thật sự được rộng và sâu. Phần lớn cũng do tâm sinh lý ở mỗi cấp học khác nhau
và đặc biệt là ở cấp trung học cơ sở, sự khun bảo hay giải thích khơng dễ tác động đến
các em. Ngay cả khi các em được học ở các môn giáo viên đều lồng ghép các bài học
mang tính giáo dục đạo đức, kĩ năng.
Trong thực tế, học sinh ngày nay phần lớn do ảnh hưởng bởi lối sống của giới trẻ
hiện nay. Các em thích được thể hiện mình và thícch được khen và ln cho điều
mình làm là đúng… điều này dẫn đến dẫn học lực của các em đó cũng bị sa sút. Có
nhiều em muốn bỏ học. Để giáo dục cho các em kĩ năng tự phát triển tư duy và tự cải
thiện bản thân mình để có được sự tự chủ trong mọi hành động, mọi quyết định…là
điều thiết thực.
Để các em học sinh có khả năng tự tư duy cho mình, phát triển được mọi kĩ
năng, tự hình thành sự nhận thức và đưa ra các quyền tự chủ cgo bản thân và nhận
định được hành dộng và quyết định của mình là nên hay khơng nên và sẽ đưa ra lựa
chọn đúng nhất và tốt nhất cho bản thân. Tôi đã nghĩ đến việc sử dụng phương pháp “
Bàn tay nặn bột” trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm để cải thiện được việc bỏ học và sự
tiến bộ trong học tập, cũng như cải thiện được sự chia rẽ trong lớp chủ nhiệm và các
sự mâu thuẫn trong các em học sinh.
PHẦN II. PHẠM VI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.
Phạm vi nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm của bản thân được áp
dụng cho học sinh lớp 9/1 trường THCS Nguyễn Văn Bá
PHẦN III. THỰC TRẠNG.
1. Đôi nét về môi trường xung quanh trường học và tình hình địa phương.
Mơi trường xung quanh là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến
việc giáo dục các em học sinh. Phần lớn các em bị ảnh hưởng bởi lối sống hiện nay
của giới trẻ từ các phim ảnh, games online, hồn cảnh gia đình, thiếu sự quan tâm của
cha mẹ….Trước cổng trường lại có nhiều tiệm internet, nhiều quán vui chơi dẫn đến
các em dễ dàng đánh mất sự tự chủ của bản thân.
Môi trường sống đa phần học sinh ở địa phận là con em công nhân khu công
nghiệp. Ba mẹ của các em là công nhân thường xuyên phải tăng ca, tghoi72i gian trao
đổi cùng con cái khơng có, chổ ở lại là nhà trọ, một môi trường cũng tương đối phức
tạp so với tuổi của các em. Vì có rất nhiều thành phần sống ở những nơi đó .
Mặt khác do trường học tọa lạc ở khu vực giáp ranh địa phận huyện Dĩ An tỉnh
Bình Dương khu vực ngày càng nhiều địa điểm vui chơi họp với lứa tuoi63 các em
học sinh càng nhiều do đó các em thích thể hiện mình hơn là học, và cịn muốn mình
được nổi tiếng trên các trang Web như là facebook.
Bên cạnh đó do ba mẹ là công nhân nên sự quan tâm đến các em cũng bị hạn
chế. Điều này cũng ảnh hưởng đến mặt tinh thần của các em. Vừa thiếu thốn tình
thương của cha mẹ, cộng thêm thiếu thốn về vật chất nên rất dễ tạo nên những thay
đổi về cách cư xử, hành xử, ngôn ngữ....
2. Thực trạng trước khi thực hiện
Do lớp mang tính đặc trưng là chia nhóm nam và nhóm nữ ra chơi và ln gây
ra sự mất đồn kết. khơng có tinh thần hỗ trợ giúp đỡ bạn bè, tinh thần tập thể chưa
cao. Lớp thường xuyên có sự tranh cãi nhưng ln che giấu khơng có sự bộc bạch với
giáo viên chủ nhiệm.
Tình hình đầu năm của lớp là em Nguyễn Mạnh Tùng và Nguyễn Tấn Phát
thường xuyên nghỉ học. Các bạn nữ như Minh Hiếu, Thanh Thúy, Thanh Vy, thường
xuyên không học bài
Em Dương Tấn Hùng, Em Nguyễn Hải Dương, Em Lưu Chí Hùng, Nguyễn
Thị Thanh Tâm… không sống chung với Ba và Mẹ
Em Nguyễn Thanh Tuấn và Nguyễn Mạnh Tùng luôn bắt nạt các bạn trong lớp
luôn muồn đánh nhau khi không vừa ý một ai đó. Các bạn nam trong lớp khơng bao
giờ tham gia các phong trào và cũng không trực nhật khi được phân công.
Ban cán sự trong lớp không chịu hợp tác với giáo viên chủ nhiệm do tập thể
luôn bất đồng với sự phân công, luôn tạo áp lực cho các bạn lớp trưởng lớp phó.
Tình hình học tập của lớp sau các bài kiểm tra 15 phút và kiểm tra 1 tiết ở các
môn đều không cao, kể cả các học sinh giỏi của năm rồi cũng không đạt được diểm
tối đa ở các mơn Văn, Tốn, Anh do các em khơng có ý thức tốt trong giờ học, lại
thường xun nói chuyện chọc ghẹo các bạn bên cạnh làm ảnh hưởng đến hoạt động
của lớp rất nhiều…
Những trường hợp trên không phải ở mỗi lớp tôi chủ nhiệm, mà thực trạng này
cũng xảy ra ở những lớp khác và nhất là ở các em học sinh lớp 9.
3. Nguyên nhân dẫn đến các trường hợp trên của các em học sinh:
Một lớp học thường xun có các tình trạng tranh cãi, ghanh tị, đố kị, ghét
nhau, khơng đồn kết, khơng tícch cực trong giờ học, trong phong trào do các nguyên
nhân sau:
+ Ảnh hưởng trực tiếp bởi cuộc sống của giới trẻ hiện nay do nền văn hóa của
các nước lân cận xâm nhập qua các hinh thức như phim ảnh, các ban nhạc trẻ,
….games online…các em luôn muốn sống và thể hie5n mình nên quên mất sự tự chủ
của bản thân và cũng dễ dàng bị sa lầy vào các tệ nạn xã hội và bỏ học là tình trạng
xảy ra thường xuyên.
+ Không được sự quan tâm, giáo dục của ba mẹ, hoặc cha mẹ quá nuông chiều
con cái của mình.
+ Bị ức chế do thường xuyên bị ba mẹ la mắng khơng cho mình sự tự do nhiều.
+ Do tâm sinh lý của lứa tuổi 13-14 luôn muốn tự do thích được làm điều mình
muốn như các bạn trong phim.
+ Do bị bạn bè rủ rê, khiêu khích, khơng tham gia sẽ bị nói là “lúa”.
+ Do học sinh chưa được giáo dục đạo đứcvà sự tự làm chủ bản thân mình một
cách thường xuyên và triệt để.
+ Do cách xử lý tình huống trong các giờ học của giáo viên chưa phù hợp với
lứa tuổi của các em.
+ Do ý thức, nhận thức của học sinh chưa được rèn luyện và giáo dục và ngay cả
bản thân các em cũng chưa hình thành được nhận thức tốt cho bản thân.
+Do ảnh hưởng phần lớn từ sự giáo dục của cha mẹ, ln nhìn các em như một
đứa con nít 3 tuổi.
Qua các nguyên nhân trên để hình thành sự nhận thức trong tư duy để các em có
thể tự làm chủ bản thân và đưa ra các quyết định cho bản thân. Nhìn nhận được sự tác
động của các yếu tố xung quanh mình. Hình thành nhân cách tự chủ mình trong mọi
tình huống kể cả trong việc học. nhất là học sinh lớp 9 vì các em phải cố gắng cho
năm học có nhiều áp lực cho bản thân. Nếu không nhận thức được ác em sẽ dễ dàng
bỏ học. Bằng phương pháp “ Bàn tay nặn bột” tơi nghĩ mình sẽ giúp được phần lớn sự
hình thành nhân cách và sự làm chủ bản thân mình của các em và tạo được động lực
học trong mỗi các em học sinh..
IV. GIẢI PHÁP.
1. Mục tiêu.
Đối với bản thân học sinh: giúp các em nhận thức được sự làm chủ mình
trong mọi tình huống và trong học tập. nhận định được giá trị của mỗi sản phẩm
mình tự làm ra.
Đối với lớp chủ nhiệm : thông qua phương pháp “ bàn tay nặn bột” hiểu rõ
được học sinh trong lớp chủ nhiệm và luôn tạo niềm tin cho trò và thầy, sự gần
gũi , quan tâm chia sẽ như một người bạn. Bên cạnh đó phải có sự tơn trọng.
Đối với gia đình và nhà trường: niềm vui và hạnh phúc lớn nhất của giáo
viên chủ nhiệm cũng như của các bậc cha mẹ học sinh và Ban giám hiệu nhà
trường là nhìn thấy học sinh của mình có được kết quả cao trong học tập; luôn
luôn cảm thấy thân thiện với thầy cô cũng như bạn bè trong lớp. Và nhất là các
em sẽ có được kết quả tốt trong kì thi tuyển sinh để các em có cơ hội tốt nhất cho
tương lai của các em.
Đối với xã hội: thành công hơn trong việc giáo dục kỉ luật học sinh là tạo
ra cho xã hội những cơng dân có ý thức đạo đức cao trong cộng đồng và luôn
nhận thức đúng về giá trị của việc học cũng như giá trị của của cuộc sống. Bên
cạnh đó các em ln trưởng thành trong mọi hành động và làm chủ được hành
động và suy nghĩ của bản thân mình
2. Phương pháp thực hiện:
Cũng như tất cả các phương pháp và biện pháp, muốn cho phương pháp đó
mang tính khả thi và đượ thực hiện tốt ta phải tìm hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến các
tình trạng xấu, nhận thức chưa đúng, đưa ra cách giải quyết khơng hợpp lí….
Nghiên cứu học sinh trên mọi mặt như là mơi trường sống, hồn cảnh gia đình,
q qn. Đồng thời ln tìm hiểu về tâm sinh lý lứa tuổi như: tính cách, tính tình, sở
thích sức khỏe, cách ứng xử khi giao tiếp...; kết quả học tập của những năm trước
nhằm mục đích nhắc nhở động viên khuyến khích để các em ln thấy tự tin.
Giáo viên chủ nhiệm cần đề ra rõ ràng các tiêu chí đánh giá học lực và hạnh
kiểm. Kết hợp cùng Ban giám hiệu và giáo viên bộ môn để kịp thời nắm bắt tình hình
của lớp.
Phối hợp cùng ban cán sự của lớp như : lớp trưởng, lớp phó …
Phối hợp cùng cha mẹ học sinh.
Phối hợp cùng các ban ngành đồn thể địa phương.
Hình thành sự tự phát triển trong tư duy và tự nhận định bản thân và tự đưa ra
quyết định đúng đắn cho bản thân thông qua phương pháp “ Bàn tay nặn bột” bao
gồm các bước sau::
Bước 1: Giao nhiệm vụ
Bản thân là một phương pháp giáo dục tích cực, tạo cho các em sự chú ý, tị
mị và quan trọng là các em tự tìm ra câu trả lời. Ngày đầu tiên nhận lớp chủ nhiệm và
khi bước vào lớp các em cũng tạo cho tôi sự bất ngờ, là tôi chưa phân công giao
nhiệm vụ làv các em đã đưa ra đề nghị như thế này như thế kia. Cũng khá là nhộn
nhịp. Sau khi tiếp nhận 3 bạn làm ban cán sự lớp cho mỗi vị trí. Tức là có 3 ứng cử
viên vào mỗi vị trí. Cách thức này cũng khá phổ biến. nhưng các em lại không nghĩ
tôi sẽ thực thi như vậy thay vì làm theo đề nghị của lớp. Sự tị mị đã có và các em
cũng đã tự đặt ra nhiều câu hỏi như là: “ sao cô lại chọn nó? Cơ chọn nó, nó có làm
đượ khơng? Nó hiền lắm cơ à, khơng làm được lớp trưởng đâu cô, sao cô không chọn
thằng Nam??...” nhiều câu hỏi đã được trả lời thông qua giơ tay biểu quyết. nhưng
trước khi cho giơ tay biểu quyết tôi đã tiến hành sự khảo sát. Tham khảo ý của giáo
viên chủ nhiệm cũ, thăm dò ý định của các bạn trong lớp và giáo viên bộ môn đã từng
dạy lớp đó. Tơi đưa ra các điểm mạnh của mỗi ứng cử và tơi nói: “ Các em chọn lớp
trưởng là cho tập thể lớp, không phải cho cô, phải cân nhắc khi giơ tay biểu quyết,
không được chọn cả 3”
Q trình biểu quyết thực hiện thành cơng và khơng ngồi tầm kiểm sốt của
tơi. Các em đã chọn cho mình một lớp trưởng, một lớp phó kỉ luật và một lớp phó học
tập. Dù bạn lớp trưởng cũ khơng được làm lớp trưởng tiếp cũng phải nói là cơ đã làm
đúng. Đó là thành cơng đầu tiên khi tơi tiến hành thực hiện bước giao nhiệm vụ khi áp
dụng phương pháp “ Bàn tay nặn bột” Tôi chỉ đưa ra khái niệm thực tế và các em tự
phát triển tư duy nhận thức và tự chủ bản thân khi giơ tay biểu quyết.
Nhiệm vụ thứ 2 khi tôi phân công băng phương pháp này đã cảm nhận được
phần lớn tình hình trong lớp chủ nhiệm của các năm trước và kịp thời quan sát cách
cư xử và thái độ của các bạn khi được giao nhiệm vụ.
Sau khi sinh hoạt xong với lớp vê nội quy nhà trường, phân cơng ban cán sự
lớp. thay vì các em phải ở lại vệ sinh lớp thì tơi cho các em về và thông báo sáng mai
lên trường lúc 8 giờ 30 và về lúc 11 giờ. Các em không biết cô kêu lên trường để làm
gi? Nhiều câu hỏi như: “ có đem theo gì khơng cơ? Có phải mặc đồng phục khơng cơ?
Làm gì hả cơ? …???”
Sáng thứ 3 tơi có mặt ở trường lúc 8 giờ, để quan sát xem lớp có thực hiện về
giờ giấc và thực hiện nhiệm vụ tôi giao được bao nhiêu phần trăm trên tổng số. 8 giờ
30 các em có mặt đầy đủ. Với sự tị mị các em ln hỏi. Tơi phân công một bạn đi
mua sơn nước. mua xi măng trắng, mua cọ sơn tường…. các bạn nữ quét lớp, lau cửa
sổ, lau kính, đem các chậu nhỏ đi lấy đất…..
Mười bạn cho một nhóm cho mỗi việc. Thời gian từ 9 giờ cho đến 11 giờ thầy
trị lao vào cơng việc các bạn Nam thể hiện được phần tài năng của mình một cách
xuất sắc, các bạn Nữ thực hiện tốt tài năng của bản thân. Thời gian thì khơng nhiều,
sau đó cả lớp và tơi đi ăn lẩu trong quá trình ăn các bạn nam và nữ đã kể cho tôi nghe
các câu trả lời mà bản thân các em tự đặt ra.
Cơ ơi: “ lớp mình các bạn nam lần đầu tiên làm việc siêng năng như vậy đó cơ”
Cơ ơi: “ lần đầu tiên cả lớp cơ chủ nhiệm kêu lên trường là đi hết ln đó cơ”
Cơ ơi: “ lớp mình hơm nay vui ghê “
Đó là kết quả tôi thực hiện khi áp dụng phương pháp “ Bàn tay nặn bơt” tơi đã
nói với các em khơng có gì mình khơng làm được và phải làm thì mới biết mình làm
được tới đâu và mình được gì sau khi mình đã quyết tâm làm.
Các bạn cũng đã nói: “ tưởng nó khó làm lắm cơ, hihi ai ngờ cũng dễ ợt”
Không thấy sự áp đặt khi được phân công mà các em học sinh khi thực hiện đã
cóm cho mình được các bài học từ nhiệm vụ được giao.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Khi thực hiện hiện nhiệm vụ các em phải họp nhóm và phân công công việc,
nhiệm vụ. Phải đưa ra các ý kiến chung cho việc mình phải làm là như thế nào. Chẳng
hạn như việc thực hiện sơn tường bằng sơn nước. Các em học sinh suy nghĩ nó rất
đơn giản. Nhưng khi bắt đầu thực hiện thì nó khơng dễ. Sau khi làm sai nhiều lần các
em tự nhận ra bài học khi sơn phải làm gì và phải làm như thế nào để sơn nước khi
sơn xong cùng màu với lớp sơn cũ.
Quá trình thực hiện cũng là lúc các em tự đúc kết kinh nghiệm và tự rút ra bài
học cho bản thân. Trong quá trình thực hiện các em luôn được sự hỗ trợ và tuyệt đối
không la mắng hki các em làm sai, không đánh giá ngay lúc đó.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng các em trải nghiệm thực tế khi học sẽ để lại ấn
tượng cho các em nhanh và sâu hơn so với việc học thuộc lòng các lý thuyết.
Đa phần các em học sinh khi ở nhà đều được ba mẹ nuông chiều và khơng cho
làm bất cứ gì. Mẹ làm tất cả hoặ là Ba. Nhưng sau khi tham gia thực hiện nhiệm vụ
các em tự mình hiểu được cơng việc thực tế của Ba và Mẹ phải vất vả như thế nào.
Cũng không tránh khỏi mỗi lần làm là các em hay bị la khi làm sai, điều đó tạo cho
các em sự chán nản và khơng muốn làm gì khi được giao nhiệm vụ.
Bước 3: Trình bày kết quả
Sau hai ngày thực hiện việc sơn tường cho lớp và vệ sinh trang trí lớp. Các
nhóm thở phào nhẹ nhõm và nhìn lại sản phẩm mình đã làm ra. Coa1c bạn nói: “ cơ ơi
có mấy chỗ tường bị lõm nhiều quá em lấy xi măng trám vô rồi sơn luôn nha cô”.
Cũng ngạc nhiên khi các em biết sử dụng tới xi măng trắng để làm đầy các chổ tường
bị tróc. Lớp khơng có cây xanh nhiều các bạn tự đi tìm cây xanh trồng và trầu bà
trong khn viên của trường. một số bình hoa treo tường cưng được các bạn nữ đem
giặt rồi trang trí lại.
Trong q trình trang trí cũng có nhiều ý kiến và các bạn cũng đã đưa ra sự
hiểu biết của mình trong trang trí lớp học. Bày trí hoa và tranh ảnh trong lớp sao cho
cân đối. Các em cũng thể hiện được kiến thức mình đã học được trong các mơn học.
Sáng thứ năm các bạn vào trường để ghi thời khóa biểu và cũng là lúc các em
ghi nhận sản phẩm mình đã làm sau hai ngày cùng nhóm và cơ chủ nhiệm.
Bạn Oanh nói:” Ồ lớp đẹp mậy, lúc đầu làm tưởng nó xấu ai ngờ giờ thấy nó
đẹp hơn tao tưởng” . Chỉ một câu nói đơn giản nhưng có sự hài lịng của bản thân các
em trong đó. Kết quả của các em không dừng lại ở chỗ đó, mà sau này mỗi khi được
giao nhiệm vụ đều nhận thức được sự quan trọng của nhiệm vụ và mình có thể làm
được gì khi mình tự chủ được bản thân và việc làm của mình sẽ mang lại kết quả cao
hơn và các em cũng cảm nhận được sự quan trọng của việc mình làm. Khơng phải lúc
nào cũng sai và hay bị la.
Bước 4: Tổng kết đánh giá.
Tuần đầu tiên sinh hoạt cùng lớp chủ nhiệm tôi muốn các em cảm nhận kết quả
mình đã làm một lần nữa.Các em đã nêu ra suy nghĩ của bản thân và thấy hài lịng với
sản phẩm mình đã làm. Khơng thể chê khi các sản phẩm đó đều do các em tự mình
làm. Khơng chỉ khen mà cịn động viên khuyến khìch các em trong học tập cũng vậy
khơng ai giỏi tuyệt đối mà các em phải có sự rèn luyện và tự tìm cho mình cách để
học và thực hiện. khơng khó như các em nghĩ vấn đề là tư duy chưa sâu và rộng.
Không dám tự làm chủ bản thân trong suy nghĩ. Chỉ làm theo quán tính của bản thân .
Kết quả sẽ khơng cao.
Bên cạnh đó chỉ cho ra giá trị bài học khi các em tụ làm và phải hiểu giá trị của
việc học hay của mỗi việc làm nó có tầm quan trọng như thế nào, hay có hại như thế
nào.
3. Một số lưu ý khi thực hiện phương pháp “ Bàn tay nặn bột”
Để có kết quả tốt bản thân tôi và các em học sinh cũng cần trải nghiệm và nhận
thức các vấn đề và phương pháp như thế nào là hiệu quả nhất.
-
Kiên trì và nhẫn nại
-
Có sự tự nhận thức và tự phát triển được kiền thức của bản thân
-
Chấp nhận sự thất bại và cố gắng hồn thiện để thành cơng.
-
Khơng dễ từ bỏ.
-
Bản thân tơi là GVCN luôn tạo các môi trương tốt nhất để các em thực thi kiến
thức của bản thân để phát triển kĩ năng sống của các em.
-
Chú trọng đến việc tổ chức các buổi thảo luận chung. Tính tập thể được hình
thành và phát triển thơng qua các hoạt động tập thể. Giáo viên cho lớp bàn luận
và đưa ra vấn đề giải quyết. Tự đặt vấn đề giải quyết vấn đề và tự rút ra kết
luận.
-
Giải quyết các xung đột: sự bất hòa, mâu thuẫn giữa các em học sinh không thể
không xảy ra trong tập thể lớp. Bất hịa giữa cá nhân với cá nhân, giữa các
nhóm với các nhóm. Để giải quyết các xung đột hiệu quả giáo viên cần thuyết
phục cả hai bên. Đưa ra mặt xấu khi tranh cãi mà khơng có điểm chung. Giáo
viên trấn an cho cả hai bên bình tỉnh và suy nghĩ lại để xem suy nghĩ của bên
nào khả thi và dễ thực hiện hơn
-
Bên cạnh đó phải xây dựng một số hoạt động để xây dựng tập thể lớp như các
phương giáo dục tích cực khác để hỗ trợ cho phương pháp này như:
+ Đặt mình vào hồn cảnh của người khác.
Để cho các bước thực hiện trong phương pháp đạt kết quả cao. Tơi ln đưa
ra các tình huống thực tế và học sinh là người giải quyết các vấn đề cho các tình
huống đó. Đầu năm học Phát thường xuyên nghỉ học và học lực rất yếu, sau đó
cịn muốn mẹ vào rút học bạ để nghỉ học. Tình hình do em có quen với một bạn nữ
ở lớp 6 và muốn chia tay nên Phát muốn bỏ học. Vào lớp thường xuyên bị các bạn
chọc. Bạn Dương Tấn Hùng sống trong hồn cảnh gia đình thiếu sự quan tâm của
mẹ nên vào lớp hay ăn hiếp bạn bè trong lớp. Bạn Tùng thì thích đánh nhau. Bạn
Tuấn thì thích mọi người biết mình có đàn anh đàn chị bảo kê.
Vào tiết chủ nhiệm của năm nay tơi khơng cịn xoay quanh “ bài ca con cá”
như học sinh hay nói vào tiết chủ nhiệm. Các em ln hỏi khơng biết hơm nay cơ
lại nói cái gì? Tôi vào lớp không kêu các bạn bị giáo viên nhắc nhở hay bị nêu tên
trong sổ đầu bài mà tôi đặt vấn đề bằng các câu hỏi như: “ các em có bao giờ muố
mình khi sinh ra khơng được sống chung với cha hay với mẹ chưa? Có ai muốn
mình sống trong sự thiếu thốn khơng? Có ai muốn mình bị nói là học ngu khơng?
Có bao giờ bạn nghĩ nếu mình rơi vào hồn cảnh của bạn mình sẽ làm gì khơng?
Cả lớp im lặng và tơi bắt đầu kể một câu chuyện :” Chiếc bình hoa bị nứt”
câu chuyện ngụ ngơn đó nêu lên rằng trong cuộc sống ai cũng có cái khuyết nhưng
khơng nên bi quan vì cái khuyế đó khơng hẳn là mang lại sự vơ dụng mà nó cịn
giúp ích cho đời như trong câu chuyện.
Ngày hôm sau thấy không khí trong lớp hồn tồn khác. Khơng thấy Tùng
gây với các bạn trong lớp mà ra chơi đá cầu mây chung với các bạn trong lớp. Phát
từ đó cũng khơng nghĩ học mà tinh thần cũng lạc quan hơn. Bạn Tấn Hùng thì về
khoe với bà Nội:” Năm nay cơ chủ nhiệm của con thương con lắm Nội, quan tâm
đến lớp cũng nhiều”
+ Suy nghĩ về trách nhiệm của bản thân.
Giáo viên đưa ra các vấn đề để lớp thảo luận nhằm mục đích giúp cho lớp đạt
được các thành tích trong các phong trào thi đua của nhà trường.
Nhìn lại khả năng của bản thân có làm được hay không, tại sao không làm
được?
Đưa ra các biện pháp để khắc phục.
Cần một lời hứa chân thành từ các bạn hay sai phạm trước lớp.
Với biện pháp này tôi đã cải thiện được phần nào suy nghĩ của lớp mà nó hình
thành từ nhiêu năm nay. Ví dụ như các phong trào thi đua chào mừng ngày 20/11.
Sau khi được phân công tôi để cho các em thực thi không xen vào mà chỉ hỏi thăm
tiến độ thực thi tới đâu. Có hai phong trào cho khối 9 là nhảy múa dân vũ và Báo
tường. Phần nhảy dân vũ lúc đầu được chọn là 20 bạn. Thế nhưng sau đó chỉ còn
là 14 bạn.
Sau khi thi xong các bạn cũng lo lắng mình khơng đạt giải. Nhảy dân vũ được
giải khuyến khích. Báo tường đực giải ba. Sáng thứ hai giờ sinh hoạt chủ nhiệm
tôi chân thành cám ơn các bạn đã tham gia vào phong trào. Tới phần rút kinh
nghiệm trước lớp. Tôi đã đặt câu hỏi: “ các bạn tham gia mà từ bỏ trước khi thi
nhảy dân vũ các bạn có thấy tiếc khơng? “ các bạn không nên đặt nặng vấn đề giả
thưởng nhưng phải nghĩ đến đó là phong trào của lớp và các bạn tham gia để tri ân
cho thầy cô. Bạn không nghĩ đến trách nhiệm của mình mà chỉ nghĩ cho bản thân
mà khơng nghĩ đến tập thể. Cịn về báo tường tới ngày nơp mà các bạn vẫn chưa
hồn thành xong vậy mà vẫn nói dối cơ là xong rồi. Lời hứa rất quan trọng và cô
hy vọng sau sự việc này mình tự rút ra bài học cho bản thân về lời hứa để có chữ
tín cho bản thân để tạo niềm tin cho mọi người.
+ Hộp thư vui dành cho học sinh:
Trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm tôi cưng tạo riêng một hộp thư vui cho lớp.
Hộp thư đó được mở sau 2 tuần. Cũng vui khi đọc các lá thư vì đó là dịng tâm sự
xuất phát từ các em. Chia sẽ những niềm vui hay nổi buồn cùng bạn mình.
Khuyến khích các bạn đọc thư rồi trả lời thư; chân thành chia sẽ cùng bạn
mình. Tuyệt đối không được đem thư của bạn cho người khác xem, như vậy sẽ
làm ảnh hưởng đến sự tin tưởng mà người viết thư đã dành cho bạn.
Một lá thư đã viết cho tơi với dịng cảm xúc thật chân thành sau các sự viêc
trong lớp xảy ra. Với nhiều mảnh thư nhỏ hay hộp thư tr6n Messenger các em đã
chia sẽ: “ cô ơi tụi em đã làm cô thất vọng nhiều rơi. Cơ cố lên cơ nhé. Hãy vì lớp
của tụi em nha cô. Tụi em sẽ cố gắng để cô không buồn nữa mặc dù cái lớp này rất
khó dạy “
Bên cạnh đó các em cũng chia sẽ các thơng tin này trên trang Facebook, hay
chia sẽ những điều khó nói qua các tin nhắn.
+ Hãy khen ngợi - đừng chê bai
Sau các buổi sinh hoạt chủ nhiệm tôi thường nhận các tin nhắn trên Messenger
các em gửi cho tôi. Vì trước lớp khơng có sự so sánh giữa người giỏi và người yếu
kém, mà tôi chỉ nêu ra các kết quả trong thực tế để các em tự nhận thức. Trường
hợp của bạn Phong bị hâm là bị đánh khi nói chuyện chảnh trong lớp. Bạn Tùng là
người phất cờ cho hành động đánh nhau, Bạn Tuấn là người hỗ trợ cho Tùng. Sán
ghơm đó Tùng được gọi lên phịng giám thị để gặp riêng tơi và Ban giám hiệu để
nhắc nhở tình trạng nghỉ học. Tơi khơng nhắc gì đến chuyện đánh nhau. Đến tiết
cuối của buổi chiều đàu tuần tôi gọi tất ca các bạn nam lên phịng giám thị. Tập
trung thành hai hàng và chờ tơi khoảng 15 phút. Tôi đúng trên lầu để quan sát xem
thái độ muốn đánh nhau nhiều hay ít. Tơi xuống phịng giám thị đề nghị các bạn
xếp thành một hình vng. Sau đó kêu Tùng đứng bên trong với Phong và Tuấn.
Tơi nói: “ Hơm nay lớp mình xem Tùng và phong dánh nhau, Tuấn làm trọng tài
nha các bạn” sự ngạc nhiên và nhiều câu hỏi đặt ra. Các bạn nói: “ tụi em chỉ giỡn
thơi cơ ơi” Tơi nói: “ Bây giờ cả trường đều biết tập thể lớp 9/1 chỉ giỏi ở tài nói
thơi chứ khơng dám làm và khi đã như vây thì học cũng khơng bằng ai. Và kể cả
giáo viên chủ nhiệm cũng không biết dạy lớp mìn” Tơi nói: “ Dánh nhau để hiểu
về bạn và có thêm sự đồng cảm và chia sẽ giúp đỡ nhau trong học tập thì nên
đánh. Đánh nhau để thể hiện mình là đàn anh đàn chị thì khơng nên” các em ấy im
lặng và sau đó Tùng đứng trưo1c tơi Tùng nói xin lỗi cơ và Tùng đã hiểu được vấn
đề. Và hứa sau này có chuyện gì cũng chia sẽ với các bạn chứ khơng đánh nhau
nữa. Tùng và Phong bắt tay nhau trước tôi và các bạn. Cịn Tuấn thì hứa sau này
khơng làm chuyện khích bạn đánh nhau nữa.
+Tăng cường sự gắn bó giữa nhà trường và gia đình:
Sự liên kết gắn bó giữa nhà trường- gia đình là điều rất cần thiết giúp cho giáo
viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn hiểu rõ hồn cảnh gia đình tâm tư nguyện
vọng của các em. Điều này tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm có thể dẫn dắt
các em đến thành cơng trong học tập. Và gia đình cũng yên tâm khi cho con mình
vào học ở trường. Chẳng hạn như trương hợp của bạn Tùng. Nhà trường luôn hỏi
thăm và theo dõi.Khi các em nghĩ quá 3 buổi là phụ huynh sẽ được biết và động
viên gia đình cố gắng sắp xếp cho các em đi học lại. Bằng các phương tiện
truy62n thông như là gọi điện thoạihay nhận được tin nhắn từ SMAS.
+ Xây dựng một lớp học thân thiện:
Để có được sự gần gũi và quan tâm chia sẽ của các em thì tất cả giáo viên chủ
nhiệm khơng chỉ riêng tôi mà tất cả các giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên bộ mơn
ln muốn mình có được một lớp chủ nhiệm ngoan hiền chăm học. Nhưng như vậy
thì khơng có nhiều phương pháp và biện pháp được đặt ra để giáo dục các em hoàn
thiện hơn. Phương pháp hay biện pháp chỉ thành công khi giữa thầy và trị có sự gần
gũi và đồng cảm. Các em cảm thấy yên tâm khi chia sẽ một điều gì. Cảm thấy tự tin
khi nói. Cũng như bạn Hồi Nam, trước đây bạn không khi nào giơ tay nêu ý kiến của
mình trong lớp học vào giờ chủ nhiệm. nhưng bây giờ bạn mạnh dạn chia sẽ những
suy nghĩ của mình và ý định của mình để các bạn trong lớp học tốt hơn. Bạn còn đưa
ra ý kiến muốn kèm các bạn học yếu vào ngày chủ nhật .
Người thầy, người cô như là cha mẹ, nhưng đôi lúc thầy cơ cũng phải hịa mình
đóng vai trị như một người bạn tạo niềm tin cho các em. Ân cần quan tâm chia sẻ mọi
khó khăn tạo mơi trường thân thiện để các em phát huy hết năng lực của mình trong
mọi lĩnh vực khi cịn mang cặp sách đến trường và sau này khi các em ra xã hội cũng
có thể hịa nhập được ở mọi lĩnh vực. Cần hồn thiện nâng cao chun mơn nghiêp vụ
để đáp ứng được nhu cầu tạo ra các nguồn nhân lực cho đất nước vừa có đức và có
tài…
4. Kết quả đạt được:
Nói đến kết quả tơi nhận được thì tơi xin bộc bạch. Mỗi một năm khi tôi được
giao nhiệm vụ chủ nhiệm tôi cũng xin chân thành cám ơn ban giám hiệu đã tin tưởng
ở tôi và tạo điều kiện cho tơi có thêm kinh nghiệm cho mỗi năm khi được nhận công
tác chủ nhiệm .
Bản thân tôi cũng như các thầy cơ khác ln nhận biết mình giống như mình là
người cha người mẹ của các em. Tơi ln muốn các em có kết quả tốt trong năm học
này. Và nhất là các em có kết quả tốt trong kì thi tuyển sinh. Cùng với việc dạy chữ
tơi luôn lồng ghép vào các bài học những bài học đạo đức, cách làm người có thể xây
dựng trong bài học. Bên cạnh đó, tơi đã áp dụng những biện pháp giáo dục tích cực
trong lớp chủ nhiệm và hiện nay tôi đang áp dụng phương pháp “ Bàn tay nặn bột”
trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm. Kết quả thật bất ngờ khi tập thể lớp đạt được cờ luân
lưu trước cờ vào sáng thứ hai của tuần. Và bây giờ tuần nào không nhận được cờ các
em cũng cảm thấy khó chịu. Số lượng học sinh bị ghi tên và nhắc nhở khơng cịn
nhiều như trước. giảm đến 90%.
Bằng phương pháp “ Bàn tay nặn bột” và các biện pháp giáo dục tích cực tơi
đã có được nhiều kết quả từ lớ chủ nhiệm như: các em khơng cịn sự kì thị hay đố kị
lẫn nhau như trước nữa, không phải là tuyệt đối nhưng với tôi bao nhiêu đó cũng hạnh
phúc lắm. Cả tập thể ln đưa ra vấn đề và giải quyết bằng cách giơ tay. Công bằng
và tôn trọng lẫn nhau.
Niềm vui chưa dừng lại ở đó gần đây nhất cả tập thể lớp đều tham quan ngoại
khóa khóa cùng với nhà trường về “ Bảo tàng chứng tích chiến tranh” và Cơng viên
nước Đầm Sen.
Niềm hạnh phúc không trọn vẹn khi bạn Tùng trong lớp đã bỏ học vì cuộc
sống gia đình của bạn khá phức tạp. Tơi chỉ mong sao mình có thể giúp em quay lại
trường cùng bạn bè và thầy cô.
Hiện tại niềm hạnh phúc của tôi là các em đã tự nhận thức được tầm quan trọng
của mình trong tập thể lớp và nhà trường và trong gia đình; đặc biệt là các em cảm
nhận được bản thân mình là niềm tự hào của cha mẹ. Về mặt đạo đức, ý thức, nhận
thức, cách cư xử các em cũng đã cải thiện dần khơng chia rẽ tập thể… tích cực tham
gia mọi phong trào cùng tập thể và biết quan tâm đến bạn bè và thầy cô mọi người
xung quanh.
PHẦN V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Cũng như bao thầy cô khác, tôi nghĩ thầy cô nào cũng luôn mong mỏi các em
học sinh của lớp chủ nhiệm và của lớp dạy luôn thành công trong học tập. Tôi đã áp
dụng phương pháp “ Bàn tay nặn bột “ này vào lớp 9/2 cùng với biện pháp “ giáo dục
kỉ luật tích cực” trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm. Trên thực tế tôi đã nhận được kết quả
là em Võ Ngọc Hùng cịn 1 tuần là thi tuyển sinh 10, em có ý định không muốn thi và
muốn đi học nghề để đi làm sớm để đỡ vất vả cho cha mẹ. em đã sai khi thi thử môn
Ngữ Văn đem tài liệu vào để chép và bị bắt. Tôi đã gặp riêng em và trao đổi. tôi chỉ
đưa ra các vấn đề thực tế hiện nay để cho em tự suy nghĩ. Hiện tại em đang theo học
cấp 3 và khi họp lớp em luôn nhắc với các bạn : “ nếu khơng có cơ chủ nhiệm chắc
giờ này tao khơng cịn được đi học.
Mặc dù tơi biết khi nói lúc nào cũng dễ hơn làm. Mỗi một sáng kiến kinh
nghiệm đều là kinh nghiệm tâm đắc của các thầy cô khi viết. Khi thực thi sáng kiến
kinh nghiệm thầy cô phải trải nghiệm thực tế,và có thành cơng hay thất bại cịn phụ
thuộc vào yếu tố khác nữa. Vì tơi tâm niệm rằng sản phẩm mà chúng ta tạo ra là “con
người” một thực thể sống ln có cảm xúc, tư duy, ln biết cảm nhận và chỉ cầ sự
quan tâm chia sẽ, động viên khích lệ là các em có thể vượt qua và cố gắng trong học
tập cho tương lai của bản thân.
Thực trạng chung là học sinh hiện nay bị ảnh hưởng nhiều về lối sống của giới
trẻ do vậy các em đánh mất bản thân mình rất nhiều và khả năng tư duy để phát triển
kĩ năng và kiến thức của các em cịn hạn chế. Do đó khi áp dụng các phương pháp và
biện pháp ta cần phải biết nắm bắt đặc điểm, đặc thù riêng của từng cá thể và tập thể
để có kết quả khả thi hơn.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trị rất lớn trong việc hình thành và phát triển
nhân cách học sinh. Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm lớp phải là người có uy tín, tồn diện, có năng lực thực sự để chỉ đạo, dám
nghĩ, dám làm đi trước; đề xuất được các vấn đề giá trị, tập hợp được sức mạnh tổng
hợp; vai trò con chim đầu đàn là yếu tố có phần lớn lao, tạo nên sự thành công hay
thất bại ở mỗi học sinh, mỗi lớp học, mỗi trường học…
Muốn duy trì tốt thành quả giáo dục cần có sự phối hợp chặt chẽ với các phong
trào khác, những hoạt động khác, và đặc biệt cần phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường,
sự giúp đỡ của Ban Giám hiệu nhà trường cùng với Chi hội cha mẹ học sinh, đoàn –
đội, được sự quan tâm lãnh đạo của cấp uỷ, chính quyền, các đồn thể và nhân dân địa
phương để tạo sức mạnh đồng bộ, toàn xã hội cùng giáo dục thế hệ trẻ đồng thời giữ
vững được hướng đi đúng.
Sự thành công trong việc thực hiện các biện pháp, phương pháp giáo dục tích
cực chúng ta nên tơn trọng nhân cách con người của các em học sinh. Tôn trọng sự
riêng tư, suy nghĩ và tính cách của các em. Giáo viên chủ nhiệm chỉ là người đứng
phía sau tìm ra các mặt mạnh giúp các em phát huy và hạn chế các mặt yếu.
Đây là lần thứ hai tôi viết sáng kiến kinh nghiệm. Với sự giúp đỡ của ban giám
hiệu và đồng nghiệp và các thầy cơ có nhiều kinh nghiệm, tơi ln có động lực để tiếp
tục trong sự nghiệp của mình và ln học hỏi để hồn thiện bản thân để hồn thành tốt
nhiệm vụ được giao. Và tơi xin đề nghị thầy hiệu trưởng nên chỉ đạo, khuyến khích
mỗi giáo viên nên viết sáng kiến kinh nghiệm hoặc trình bày kinh nghiệm trong quá
trình thực hiện nhiệm vụ chun mơn của mình và phổ biến trong Hội đồng sư phạm
để tất cả thầy cô được học hỏi lẫn nhau.
Trên đây là một vài ý kiến của tôi trong q trình giáo dục học sinh trong vai trị
giáo viên chủ nhiệm, thông qua việc áp dụng phương pháp” Bàn tay nặn bột” cùng
với các biện pháp giáo dục tích cực như “biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực” trong
giờ sinh hoạt chủ nhiệm để cho lớp chủ nhiệm có hướng thay đổi tích cực các mặt hạn
chế và phát huy tối đa các mặt mạnh. Cũng như sự tự nhận thức để phát triển kiến
thức và kĩ năng trong mỗi học sinh ngày càng tăng. Tơi rất mong nhận được sự góp ý
q báu của Hội đồng xét duyệt sáng kiến kinh nghiệm cùng các đồng nghiệp để tơi
ngày càng hồn thiện và làm tốt hơn trong công tác giảng dạy.
Xin trân trọng cám ơn Hội đồng và các bạn đồng nghiệp đã dành thời gian để
đọc bài viết này của tôi!
MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
1
Phần I: Lời nói đầu
1
Phần 2: Phạm vi thực hiện đề tài
1
Phần 3: Thực trạng
1
1. Đôi nét về môi trường xung quanh trường học và tình hình địa
phương
2
2. Thực trạng trước khi thực hiện
3
Phần IV: Giải pháp
3
1. Mục tiêu.
3
2. Phương pháp thực hiện:
3
Bước 1: Giao nhiệm vụ
4
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ được giao
4
Bước 3: Trình bày kết quả
7
Bước 4: Tổng kết đánh giá
3.Một số lưu ý khi áp dụng phương pháp “ Bàn tay nặn bột”
8
4. Kết quả đạt được:
12
Phần V: Kết luận và kiến nghị