35 ĐỀ CUỐI TUẦN

MÔN TIẾNG VIỆT
LỚP 5
Năm học 2021 - 2022

1


ĐỀ KIỂM TRA CUỐI TUẦN TIẾNG VIỆT 5
Tuần 1
I – Bài tập về đọc hiểu
Quần đảo Trường Sa
Cách Bà Rịa – Vũng Tàu khoảng năm trăm cây số về phía đông nam bờ biển,
đã mọc lên một chùm đảo san hơ nhiều màu. Đó là quần đảo Trường Sa, mảnh
đất xa xôi nhất của Tổ quốc ta.
Quần đảo gồm nhiều đảo nhỏ, đứng theo hình vịng cung. Mỗi đảo là một
bơng hoa san hơ rực rỡ góp thành một lẵng hoa giữa mặt nước Biển Đông xanh
mênh mông.
Từ lâu Trường Sa đã là mảnh đất gần gũi với ông cha ta. Đảo Nam Yết và Sơn
Ca có giống dừa đá, trái nhỏ nhưng dày cùi, cây lực lưỡng, cao vút. Trên đảo
cịn có những cây bàng, quả vng bốn cạnh, to bằng nửa chiếc bi đông, nặng
bốn năm lạng, khi chín vỏ ngả màu da cam. Gốc bàng to, đường kính chừng hai
mét, xịe một tán lá rộng. Tán bàng là những cái nón che bóng mát cho những
hịn đảo nhiều nắng này. Bàng và dừa đều đã cao tuổi. Người lên đảo trồng cây
chắc chắn phải từ rất xa xưa.
Một sáng đào công sự, lưỡi xẻng của anh chiến sĩ xúc lên một mảnh đồ gồm
có nét hoa văn màu nâu và xanh, hình đi rồng. Anh chiến sĩ quả quyết rằng
những nét hoa văn này y như hoa văn trên hũ rượu thờ ở đình làng anh.
Nhiều thế hệ người Việt Nam đã đặt chân lên đây, khi tìm báu vật, khi trồng
cây để xanh tươi mãi cho tới hơm nay.

(sHà Đình Cẩn – trích Quần đảo san hơ )
Khoanh trịn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Quần đảo Trường Sa nằm ở đâu ?
a-Cách bờ biển Bà Rịa – Vũng Tàu khoảng năm trăm cây số về phía đơng nam
b- Cách bờ biển Bà Rịa – Vũng Tàu khoảng ba trăm cây số về phía đơng nam
c- Cách bờ biển Bà Rịa – Vũng Tàu khoảng năm trăm cây số về phía đơng bắc
2. Quần đảo được miêu tả qua hình ảnh đẹp như thế nào?
a- Gồm nhiều đảo nhỏ, đứng theo hình vịng cung
b- Mỗi đảo là một bơng hoa san hơ rực rỡ góp thành một lẵng hoa giữa mặt nước
Biển Đông xanh mênh mông
2


c- Những cây bàng quả vuông bốn cạnh, to bằng nửa chiếc bi đơng, nặng bốn
năm lạng, khi chín vỏ ngả màu da cam.
3. Dòng nào dưới đây nêu đúng và đủ những nét đặc biệt của cây cối trên đảo ?
a- Giống dừa đá trái nhỏ nhưng dày cùi, cây lực lưỡng, cao vút, tán lá như
những cái nón khổng lồ che bóng mát cho những hịn đảo nhỏ
b- Những cây bàng cao vút, quả vuông bốn cạnh, to bằng nửa chiếc bi đơng,
nặng bốn năm lạng, khi chín vỏ ngả màu da cam
c- Nhiều cây dừa đá lực lưỡng, cao vút ; nhiều gốc bàng to, đường kính chừng
hai mét, xòe một tán lá rộng ; được trồng từ rất xa xưa
4. Chi tiết “mảnh đồ gốm có nét hoa văn màu nâu và xanh, hình đi rồng” giúp
anh chiến sĩ biết điều gì ?
a- Những nét hoa văn của mảnh đồ gốm trên đảo rất đẹp
b- Người Việt Nam đã sống và gắn bó với đảo từ lâu đời
c- Đảo có rất nhiều đồ gốm với những nét hoa văn tinh xảo
II – Bài tập về Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn
1. Chép lại các từ ngữ sau khi điền vào chỗ trống:
a) c hoặc k

-……ánh đồng/………….
-….ể chuyện/……………
b) g hoặc gh

-….ì diệu/………..
-…..âu cá/………..

-…ọn gàng/……………..
-…..é thăm/……………
c) ng hoặc ngh

-………i nhớ/……….
-…..ửi quà /…………

-……e ngóng/………..
- ….ẫm nghĩ/……….
-……i ngờ/…………..
-……ần ngại/……….
2. Xếp những từ sau thành 4 nhóm đồng nghĩa (a, b, c, d ) :
Nam, nữ, xinh xắn, to lớn, gái, trai, đẹp đẽ, vĩ đại
a)……………………….

b) …………………………..

c)……………………….

d) …………………………..

3. Gạch dưới từ thích hợp nhất trong ngoặc đơn để hồn chỉnh từng câu sau :
a) Mặt trăng trịn vành vạnh từ từ (nhô, mọc, ngoi) lên sau lũy tre làng

3


b) Ánh nắng ban mai trải xuống cánh đồng lúa (vàng hoe, vàng óng, vàng ối )
c) Mưa tạnh hẳn, một vài tia nắng hiếm hoi bắt đầu ( chiếu, soi, rọi ) xuống rừng
cây
d) Mẹ và tôi say sưa (nhìn, xem, ngắm) cảnh bình minh trên mặt biển
4. Lập dàn ý cho bài văn tả cảnh một buổi sáng (hoặc trưa, chiều) trong vườn
cây (hay trên nương rẫy, cánh đồng, đường phố, công viên …)
Gợi ý :
a) Mở bài (giới thiệu bao q). VD: Đó là cảnh gì, ở đâu, vào buổi nào? Ấn
tượng chung của em về cảnh lúc đó ra sao ?
b) Thân bài (Tả từng phần của cảnh hoặc sự thay đổi của cảnh theo thời gian )
VD:
- Cảnh được tả bao gồm những phần nào ? Phần nổi bật nhất làm em chú ý có
màu sắc, đặc điểm cụ thể ra sao ?
- Mỗi phần cịn lại của cảnh có những sự vật gì nổi bật ( về màu sắc, âm thanh,
đặc điểm…) ? (Kết hợp tả và nêu cảm xúc, suy nghĩ của em về từng phần của
cảnh )
c) Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ của em về cảnh được tả (vào thời điểm
đã xác định)

4


Tuần 2
I – Bài tập về đọc hiểu
Đất nước mến yêu ơi
Người đã cho con lũy tre để có cây đàn bầu dân tộc
Với cung thăng, cung trầm ngân lên như tiếng khóc;

Đêm mùa hè trắc ẩn tiếng ai ru,
Cơ Tấm ngày xưa còn sống đến bây giờ
Cùng đi qua chiếc cầu tre mới trở thành hoàng hậu
À ơi…à ơi…Lời ru khơng bao giờ là huyền thoại
Hồng hậu cũng ru con mình bằng tiếng hát ru.
Tơi xin cảm ơn đất nước đã cho tơi dịng máu Lạc Hồng
Để tơi nghe tiếng trống đồng rung lên trong lồng ngực
Thằng Lí Thơng mày làm sao hiểu được
Vì sao cơng chúa khơng cười, khơng nói giữa hồng cung!
Đất nước của tơi ơi! Đất nước anh hùng
Có Trường Sơn sau lưng, có Biển Đơng trước mặt
Chàng Thạch Sanh dùng tiếng đàn đánh tan quân giặc
Sơng nước ngàn xưa cịn vọng đến bây giờ.
(Theo Hồ Tĩnh Tâm)
Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Trong bài, cung thăng, cung trầm của tiếng đàn bầu dân tộc được so sánh với
âm thanh nào?
a- Tiếng trống đồng
b- Tiếng khóc
c- Tiếng hát ru
2. Những câu chuyện cổ nào được nhắc đến trong bài thơ?
a- Tấm Cám, Thạch Sanh
b- Thạch Sanh, Lí Thơng
5


c- Tấm Cám, Lí Thơng
3. Những địa danh nào được nhắc đến trong bài thơ?
a- Trường Sơn, Lạc Hồng
b- Trường Sơn, Biển Đông

c- Lạc Hồng, Biển Đông
4. Tác giả cảm ơn đất nước về điều gì?
a- Đã cho mình nghe tiếng đàn bầu với cung thăng, cung trầm ngân lên như
tiếng khóc
b- Đã cho mình những câu chuyện cổ, những nhân vật cổ tích và tiếng hát ru con
ngủ
c- Đã cho mình dịng máu Lạc Hồng để nghe tiếng trống đồng rung lên trong
lồng ngực
5. Bài thơ bộc lộ tình cảm gì của tác giả với đất nước mến yêu?
a- Tình yêu thiết tha với cảnh đẹp và dáng hình của quê hương đất nước
b- Lòng biết ơn và tự hào về đất nước thân yêu với truyền thống tốt đẹp
c- Niềm tự hào về nền văn hóa và truyền thống đánh giặc của cha ông ta
II – Bài tập về Chính tả,Luyện từ và câu, tập làn văn
1. a) Chép vần của những tiếng được in đậm vào mô hình cấu tạo vần dưới đây
Đất nước của tơi ơi! Đất nước anh hùng
Có Trường Sơn sau lưng,có Biển Đơng trước mặt
Tiếng

Vần
Âm chính

Âm đệm

Âm cuối

Đất
nước
anh
Trường
b) Gạch dưới các tiếng

(1) Có âm chính là u: vũ, thúy, qua, tàu, cuốn, queo
(2) Có âm chính là o: hịa, hào, thọ, ngoằn, ngo
2. Nối lời giải nghĩa ở cột B với từ ngữ thích hợp ở cột A
A

B
6


(1) Quốc ca
(2) Quốc kì
(3) Quốc huy
(4) Quốc khánh

a) Cờ tượng trưng cho một đất nước
b) Lễ chính thức lớn nhất của một nước ( thường
kỉ niệm ngày có sự kiện được coi là trọng đại nhất
trong lịch sử )
c) Bài hát chính thức của một nước, dùng khi có lễ
nghi trọng thể
d) Huy hiệu tượng trưng cho một nước

3. Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống
Ở cái đầm rộng đầu làng có một… (tụi, đám, bọn ) người đang kéo lưới. Cái
lưới uốn thành một hình vịng cung, …..( bồng bềnh, dập dềnh, gập ghềnh ) trên
mặt nước. Hai chiếc đò nan ở hai đầu lưới….. ( kề, áp, chạm ) vào bờ, một bên
bốn người đàn ông vừa ….. ( thủng thẳng, thong thả, từ tốn ) kéo lưới, vừa tiến
vừa lùi…. ( sát, gần, kề ) nhau. Khoảng mặt nước bị…. ( quây vòng, bao vây,
bủa vây ) khẽ động lên từ lúc nào. Rồi một con cá …. ( trắng muốt, trắng xóa,
trắng nõn ) nhảy …. ( tót, vọt, chồm ) lên cao tới hơn một thước và quẫy đuôi

vượt ra ngồi vịng lưới, rơi xuống đánh….( bùng, tõm, tùm )
4. Dựa vào dàn ý phần thân bài đã viết ở bài tập 4 (Tuần 1) viết một đoạn văn tả
cảnh theo nội dung đã chọn (cảnh buổi sáng hoặc trưa, chiều trong vườn cây hay
trong công viên, trên đường phố, trên cánh đồng, nương rẫy)
Gợi ý
- Đoạn văn cần có câu mở đầu giới thiệu nội dung miêu tả của tồn đoạn (nói về
một bộ phận của cảnh trong một khoảng thời gian nhất định vào buổi sáng hoặc
trưa / chiều), VD: cảnh nương rẫy vào buổi trưa, hoặc cảnh khu vườn vào lúc
bình minh đang lên,…
- Tiếp theo câu mở đầu là những câu văn tả từng hình ảnh, chi tiết cụ thể của
cảnh theo thời gian xác định, thể hiện sự quan sát cảnh vật bằng nhiều giác quan
( mắt nhìn, tai nghe, tay sờ, mũi ngửi…) ; chú ý dùng nhiều từ ngữ gợi tả, dùng
cách so sánh, nhân hóa để làm cho đoạn văn sinh động, hấp dẫn.
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………

Tuần 3
7


I – Bài tập về đọc hiểu
Tiếng gà trưa
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục, cục tác…cục ta…”
Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lơng óng như màu nắng.

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đơng tới,
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới.
Cháu chiến đấu hơm nay
Vì lịng u Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh)

Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Trên đường hành quân, anh bộ đội nghe thấy gì?
a- Tiếng gà nhảy ổ kêu “Cục, cục tác…cục ta…”
b- Tiếng gọi của bầy trẻ thơ trong xóm
c- Tiếng bước chân hành quân rầm rập
2. Từ “nghe” được nhắc lại nhiều lần có tác dụng gì?
a- Nhấn mạnh âm thanh của tiếng gà lan tỏa rất xa giữa trưa hè

b- Nhấn mạnh sự tác động của tiếng gà đến tâm hồn anh chiến sĩ
c- Gợi tả âm thanh của tiếng gà mái vừa nhảy ổ đẻ trứng ban trưa
3. Tác giả nhớ đến hình ảnh người bà giàu lòng nhân ái như thế nào?
a- Lo lắng mỗi khi mùa đông về, sương muối lạnh giá, đàn gà bị chết
b- Lo chăm đàn gà để cuối năm bán đi mua cho cháu bộ quần áo mới
c- Lo chăm đàn gà để đẻ nhiều trứng, bán đi mua quần áo mới cho cháu

4. Anh chiến sĩ chiến đấu vì những mục đích gì?
8


a- Bảo vệ Tổ quốc, xóm làng, giữ gìn hạnh phúc của mọi người
b- Bảo vệ làng xóm thân yêu, vì cuộc sống của người bà ở quê
c- Bảo vệ làng xóm, để tiếng gà cục tác ngân vang giữa trưa hè
5. Em hiểu hai dịng thơ cuối (“Vì tiếng gà cục tác / Ổ trứng hồng tuổi thơ”) ý
nói anh bộ đội chiến đấu vì điều gì?
a- Vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của gia đình và người thân
b- Vì tiếng gà thanh bình và ổ trứng hồng đẹp đẽ của tuổi thơ
c- Vì cuộc sống thanh bình của gia đình, quê hương đất nước
II – Bài tập về Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn
1. a) Chép vần của các tiếng in đậm ở hai dịng thơ sau vào mơ hình cấu tạo vần:
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.
(Hồ Chí Minh)
Tiếng
Âm đệm

Vần
Âm chính


Âm cuối

Trẻ
em
búp
cành
Biết
ngoan
b) Tìm những chữ ghi thiếu dấu thanh trong dãy từ ngữ sau, điền dấu thanh và
chép lại cho đúng
yêu quy, tận tuy, luồn cui, thuy triều, họa hoăn
..................................................................................................................
2. Xếp các từ ngữ sau vào từng ô trống trong bảng cho phù hợp
Chăm chỉ, nhà máy, tiết kiệm, chữa bệnh, nơng trường, kiên trì, may mặc, sáng
tạo, phịng thí nghiệm, xây dựng, bệnh viện, vệ sinh mơi trường, sửa chữa cầu
đường, có kỉ luật, văn phòng
Chỉ các nghề nghiệp trong
xã hội

Chỉ nơi làm việc
9

Chỉ những phẩm chất tốt
đẹp của người lao động


.......................................
....................................... ..
..................................... ....
................................... ......

.................................

....................................... ..
..................................... ....
................................... ......
................................. ........
...............................

....................................... ..
..................................... ....
................................... ......
................................. ........
...............................

3. a) Điền các từ vắng lặng, im lặng, lặng lẽ vào chỗ trống cho thích hợp :
(1)
Thuyền ta lướt nhẹ trên Ba Bể
Trên cả mây trời trên núi xanh
Mây trắng bồng bềnh trơi.....................
Mái chèo khua bóng nước rung rinh.
(Theo Hồng Trung Thơng)
(2)
Mênh mang trang giấy trắng phau
Dạy em kiến thức xa sâu bộn bề
Ngọn đèn sáng giữa trời khuya
Như ngôi sao nhỏ rọi về chia vui
Tủ sách......................... thế thôi
Kể bao chuyện lạ trên đời cho em.
(Theo Phan Thị Thanh Nhàn)
(3)

Trên thung sâu.................
Những đài hoa thanh xuân
Uống dạt dào mạch đất
Kết đọng một màu xuân.
(Theo Trần Lê Văn)

b) Chọn từ ngữ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống
10


Một điểm nổi bật trong đạo đức của Hồ Chủ tịch là lịng thương người. Đó
chính là tình thương u vô cùng.... (to lớn, rộng lớn, mênh mông ) đối với nhân
dân lao động, đối với những người cùng khổ
Khi cịn ít tuổi, Hồ Chủ tịch đã........ (thương xót,đau xót, đau lòng) trước cảnh
đồng bào sống dưới ách áp bức, bóc lột của thực dân, phong kiến. Chính vì thấy
nước mất, nhà tan, nhân dân lầm than, đói rét,mà Người đã ra đi,.... (học hỏi,
học hành, học tập ) kinh nghiệm cách mạng để “ về giúp đồng bào”. Hồ Chủ tịch
tự cho mình là “người lính vâng lệnh quốc dân ra mặt trận”. Ở Người, lòng yêu
mến nhân dân đã trở thành một sự.............. (say mê, say sưa, mải miết) mãnh
liệt. Người nói: “Tơi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho
nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng
có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Nguyện vọng đó suốt
đời................. (chi phối, ảnh hưởng, tác động) mọi ý nghĩ và hành động của Hồ
Chủ tịch.
4. Lập dàn ý cho bài văn tả một cơn mưa.
Gợi ý
a) Mở bài:
Giới thiệu : Đó là cơn mưa vào buổi sáng hay trưa, chiều, tối ? Vào mùa nào
( xuân, hạ, thu, đông / mừa mưa, mùa khô )? Diễn ra ở đau ?....
b) Thân bài

- Lúc sắp mưa, cảnh vật xung quanh em ( bầu trời, nắng, gió, chim, chóc...) có
những dấu hiệu gì khác thường ?
- Lúc cơn mưa bắt đầu diễn ra, những giọt nước rơi xuống ra sao? Khơng khí lúc
đó thế nào ?...
- Trong lúc mưa, cảnh vật ( cây cối, đường sá, nhà cửa ...) âm thanh ( tiếng mưa
rơi, gió thổi, nước chảy) có những nét gì nổi bật ?
- Cơn mưa kết thúc thế nào ? Cảnh vật và con người sau cơn mưa có những biểu
hiện gì thay đổi so với trước cơn mưa ?
c) Kết bài
Cảm nghĩ : Cơn mưa đem lại cho em cảm giác thế nào ( hoặc gợi cho em những
điều gì về cuộc sống xung quanh ) ?
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
11


...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
5. Dựa vào dàn ý ( phần thân bài ) đã lập ở trên, hãy viết một đoạn văn tả cơn
mưa
Gợi ý
- Có thể chọn viết đoạn văn tả cảnh trước cơn mưa ( sắp mưa ) hoặc lúc bắt đầu
mưa / trong lúc mưa / khi mưa kết thúc ( sau cơn mưa )
- Nên có câu mở đầu đoạn văn nêu ý chung, tiếp theo là các câu miêu tả cụ thể
cảnh vật ; chú ý lựa chọn những từ ngữ, hình ảnh gợi tả, chi tiết tiêu biểu, sinh
động ( thể hiện sự quan sát tinh tế , bằng nhiều giác quan )
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
........................................................................................................................…

12


Tuần 4
I – Bài tập về đọc hiểu
Bâng khuâng vào thu
Chớm thu, lúa trổ đòng thơm ngát cánh đồng. Nghe ngịn ngọt vị hạt thóc non
căng tràn hương sữa. Ven bờ cỏ xăm xắp nước, đám cá thia lia đang nhảy loi
choi. Nắng sớm. Gió nhẹ. Hương đồng ruộng quyện vào không gian trong ngần
của buổi sớm mai…
Chớm thu, con đường đất chạy quanh co khắp ngõ xóm như tươi tắn hơn trong
bộ áo màu nâu đỏ vừa được khoác lên sau những ngày công lao động của dân
làng. Thấp thoáng đầu ngõ những gánh rau xanh non rập rờn theo bước chân của
các mẹ, các chị gấp gáp đến kịp phiên chợ sớm.
Chớm thu, con mương đón nước từ đập thượng nguồn về tưới mát cho những
vườn cây đang mùa chín rộ. Con mương uốn lượn hiền hịa in dấu bao kỉ niệm
ấu thơ đẹp như trong cổ tích, ghim sâu vào dịng kí ức của lũ trẻ chúng tơi.
Dường như trong dịng nước mát lành kia có chứa cả những giọt nước mắt tủi
hờn của tôi ngày nào bị mẹ mắng vì có tội, giữa trưa nắng chang chang, đầu
trần, chân đất chạy khắp xóm, rồi vẫy vùng hả hê trong dịng mương cùng đám
bạn…
Chớm thu, khóm hoa trước thềm nhà chúm chím sắc hồng tươi trong nắng
tháng tám hanh vàng. Chợt nhớ nôn nao lũ bạn nghịch ngợm, nhớ nôn nao tiếng
bài giảng trầm ấm của cô giáo và nhớ nôn nao lớp học với bồn hoa cũng rực rỡ
sắc hồng đang vẫy chào các bạn học trị vui tới lớp…
Thu đến rồi! Ơi mùa thu u dấu! …

(Theo Nguyễn Thị Duyên)
Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Nội dung chính của bài văn trên là gì?
a- Tả cảnh đồng quê mùa thu
b- Kể về kỉ niệm những ngày thu khai trường
c- Cảm xúc của tác giả trước cảnh làng quê khi mùa thu đến
2. Dòng nào nêu đúng những cảnh vật được tác giả miêu tả qua từng đoạn văn
trong bài?
a- Cánh đồng thơm hương lúa, con đường làng quanh co, con mương in dấu tuổi
thơ, khóm hoa trước thềm nhà, lũ bạn cùng cô giáo
b- Cánh đồng thơm hương lúa, con đường làng quanh co, cái đập thượng nguồn,
khóm hoa trước thềm nhà, lũ bạn cùng cô giáo
c- Cánh đồng thơm hương lúa, con đường làng quanh co, giọt nước mắt nhớ
thương, khóm hoa trước thềm nhà, lũ bạn cùng cô giáo
13


3. Tác giả đã quan sát các sự vật bằng những giác quan nào để miêu tả?
a- Thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác
b- Thính giác, thị giác, khứu giác, vị giác
c- Thính giác, khứu giác, xúc giác, thị giác
4. Điệp từ chớm thu được nhắc nhiều lần trong bài nhằm nhấn mạnh điều gì ?
a- Mùa thu đến sớm hơn lệ thường hằng năm
b- Mùa thu có nhiều vẻ đẹp và gợi nhiều cảm xúc
c- Mùa thu làm cho cảnh vật trở nên đẹp đẽ hẳn lên
II – Bài tập về Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn
1. a) Chép vần của các tiếng in đậm ở hai dịng thơ sau vào mơ hình cấu tạo vần:
Việt Nam đẹp khắp trăm miền
Bốn mùa một sắc trời riêng đất này
Tiếng


Vần
Âm đệm

Âm chính

Âm cuối

Việt
miền
mùa
riêng
b) Tìm những chữ ghi thiếu dấu thanh trong dãy từ sau và viết lại cho đúng:
via than, kiến thiêt, tiên bộ, cốc nước mia
...........................................................................................................................
2. Gạch dưới các cặp từ trái nghĩa trong những câu thơ sau :
a)

Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
(Hồ Chí Minh)

b)
Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay
Ra sơng nhớ suối, có ngày nhớ đêm.
(Tố Hữu)
14


c)

Có gì đâu, có gì đâu
Mỡ màu ít, chắc dồn lâu hóa nhiều.
(Nguyễn Duy)
3. a) Viết 3 từ trái nghĩa với từ nhạt
……………….

……………………

……………………

b) Đặt 1 câu có từ nhạt và 1 câu có từ trái nghĩa với nhạt :
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
4. Lập dàn ý cho bài văn miêu tả ngôi trường của em
Gợi ý
a) Mở bài (Giới thiệu): Trường em nằm ở vị trí nào? Đặc điểm gì nổi bật giúp
mọi người dễ nhận ra ngơi trường đó ?... (Hoặc : Lí do em muốn tả cảnh ngôi
trường đang học)
b) Thân bài
- Cảnh bên ngồi của trường: Lối đi vào có gì nổi bật? Cổng trường thế nào?
Biển trường ra sao ? Hoạt động trước cửa trường vào thời điểm miêu tả có điểm
gì đáng nói ?...
- Cảnh bên trong khu trường:
+ Sân trường rộng hay hẹp? Cây cối thế nào? Trân sân trường có những cảnh gì
nổi bật ( về âm thanh, màu sắc … )
+ Khu vực lớp học (trước mặt em, bên phải, bên trái) được bố trí ra sao? Các
phịng học có những điểm gì làm em chú ý (cửa ra vào, cửa sổ, hành lang,mái
hiên…) ?
+ Các khu vực khác ở trường em (văn phòng, nhà hiệu bộ, thư viện, phòng thiết
bị dạy học, vườn trường, bồn hoa cây cảnh…) có gì nổi bật ?

c) Kết bài : cảnh trường (vào lúc miêu tả) gợi cho em những cảm nghĩ gì ? (hoặc
: Em có suy nghĩ gì về ngơi trường thân u của mình ?...)
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................

15


5. Dựa vào dàn ý (phần thân bài) đã lập ở trên, hãy viết một đoạn văn tả ngôi
trường của em
Gợi ý
- Có thể chọn viết đoạn văn tả sân trường hoặc dãy lớp học / khu vực văn
phòng..
- Nêu có câu mở đầu đoạn văn nêu ý chung, tiếp theo là các câu miêu tả cụ thể
cảnh vật. Chú ý lựa chọn những từ ngữ, hình ảnh gợi tả, chi tiết tiêu biểu, sinh
động (thể hiện sự quan sát tinh tế, bằng nhiều giác quan)
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
........................................................................................................................

16


Tuần 5
I - Bài tập về đọc hiểu
Cậu bé xứ Ca-la-bri-a

Chiều qua, trong khi thầy giáo cho chúng tôi biết tin tức cậu Rô-bét-ti đáng
thương – cậu ta phải đi bằng nạng thời gian – thì thầy hiệu trưởng vào lớp, theo
sau là một học trò mới: một cậu mặt nâu, tóc đen, mắt to và linh hoạt, đơi lơng
mày rậm gần giao lại với nhau; quần áo màu sẫm, thắt một dây lưng bằng da
đen. Sau khi nói rất khẽ mấy câu với thầy Péc-bô-ni, thầy hiệu trưởng để cậu bé
lại rồi đi ra. Người mới đến nhìn chúng tôi bằng đôi mắt to, với cái vẻ gần như
hoảng hốt. Thầy giáo cầm tay cậu ta và nói với chúng tơi:
- Các con phải lấy làm hài lịng, hơm nay vào hoc lớp ta, một học sinh quê ở Cala-bri-a rất xa đây, nơi tận cùng của vương quốc chúng ta. Các con hãy niềm nở
đón tiếp người bạn mới.Bạn là con đẻ của một miền đất vinh quang, đã cho nước
Ý những danh nhân, còn cho nước Ý những người lao động giỏi và những chiến
sĩ dũng cảm. Quê hương của bạn là một trong những miền đất đẹp nhất Tổ quốc
ta. Ở đấy có những núi cao phủ kín rừng, nhân dân thì rất thơng minh và đầy quả
cảm. hãy thương bạn, các con ạ, để cho bạn không thấy rằng bạn đang ở rất xa
nơi chôn rau cắt rốn của mình; hãy tỏ cho bạn biết rằng một cậu bé người Ý vào
học mọi trường trên đất Ý thì ở đâu cũng tìm thấy những người bạn, những
người anh em.
Nói xong, thầy Péc-bơ-ni đứng lên và chỉ trên bản đồ nước Ý treo ở tường cái
điểm vẽ thành phố Ca-la-bri-a
Cậu bé Ca-la-bri-a vừa ngồi vào chỗ các bạn ngồi gần đã lập tức đưa cho nào
ngòi bút, nào tranh ảnh. Một bạn ngồi bàn cuối gửi đến cho bạn cả một con tem
Thụy Sĩ.
(Theo A-mi-xi)
Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Cậu học trò mới được miêu tả như thế nào?
a- Mặt nâu, tóc đen, mắt nhỏ, linh hoạt, đơi lơng mày rậm, có ánh mắt gần như
hoảng hốt
b- Mặt nâu, tóc đen, mắt to, linh hoạt, đơi lơng mày rậm, có ánh mắt gần như
hoảng hốt
c- Mặt nâu, tóc đen, mắt to, linh hoạt, đơi lơng mày nhạt, có ánh mắt gần như
hoảng hốt

2. Cậu học trò mới đến là người ở vùng nào?
a- Vùng đất tận cùng của nước Ý
b- Vùng đất trung tâm của nước Ý
c- Vùng đất tận cùng của Thụy Sĩ
17


3. Quê hương Ca-la-bri-a của người bạn mới có điều gì đáng tự hào?
a- Miền đất đẹp nhất Thụy Sĩ, có những người lao động giỏi, thơng minh, dũng
cảm
b- Miền đất đẹp nhất nước Ý, có những người lao động giỏi, thông minh, dũng
cảm
c- Miền đất tận cùng nước Ý, có những núi cao phủ kín rừng, nhân dân dũng
cảm
4. Những chi tiết nào cho thấy các bạn trong lớp rất quan tâm và sẵn lòng giúp
đỡ người bạn mới ?
a- Tặng cho người bạn mới rất nhiều tem và tranh ảnh rất đẹp
b- Hỏi thăm rối rít và nhường chỗ của mình cho người bạn mới
c- Cho bạn ngịi bút, bút chì, tranh ảnh và cả con tem Thụy Sĩ
5. Thầy giáo Péc-bơ-ni muốn nói với các học trị của mình điều gì?
a- Người cùng đất nước đều là anh em một nhà nên phải yêu thương nhau
b- Phải giúp đỡ người bạn mới để họ vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu đi học
c- Được sinh ra ở miền đất Ca-la-bri-a là một điều đáng kiêu hãnh và tự hào
II – Bài tập về Chính tả, Luyện từ và câu, tập làm văn
1. Điền dấu thanh đúng vị trí cho những chữ được in đậm trong các câu sau:
a) Chn chn bay thấp thì mưa
b) Người đẹp vì lua, lua tốt vì phân
c) Máu chảy rt mềm
d) Ước cua trái mua
e) Gừng cay muôi mặn

2. Viết 4 từ ngữ có tiếng bình với nghĩa là n ổn, khơng có chiến tranh :
...........................................................................................................................
3. Gạch dưới cặp từ đồng âm ở từng câu và phân biệt nghĩa của mỗi từ theo mẫu
sau:
M : Mấy em nhỏ tranh nhau xem tranh
- tranh (1): tìm cách giành lấy, làm nhanh hơn người khác việc gì đó
- tranh (2): thường chỉ sản phẩm được vẽ bởi đường nét và màu sắc
a) Em cầm quyển truyện trên giá để xem xét
-……….(1) :………………………………………………………..
-……….(2) :………………………………………………………..
18


4. Lập bảng thống kê kết quả học tập trong tháng của 5 bạn ở lớp em theo mẫu:
Số điểm
STT

Họ và tên

1

………………..

2

………………..

3

………………..


4

………………..

5

………………..

0-4

5-6

7-8

9-10

Cộng: ……
5. Điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống để có đoạn văn tả cảnh thanh bình ở
làng quê
Cảnh làng quê em vào buổi sáng thật …..(1). Mặt trời…..(2) khỏi rặng núi,
……(3) những tia nắng ấm áp khắp nơi. Gió….(4) nhẹ, hàng phi lao đang……
(5) xuống dịng nước mương trong cũng rì rào ca hát. Những con trâu …….(6)
theo bác nông dân ra đồng cày ruộng. Những con cị vẫn……..(7) bên ruộng lúa.
Những chiếc nón lá của mấy cô làm cỏ……(8) trên cánh đồng trông xa như
những……..(9) nổi bật trên thảm lúa …..(10)
(Từ ngữ cần điền: bông hoa trắng, nhơ lên, lặn lội kiếm ăn, thổi, soi bóng, rọi,
thanh bình, xanh mượt, nhấp nhơ, đủng đỉnh)

19



Tuần 6
I – Bài tập về đọc hiểu
Biển nhớ
Tôi vẫn nhớ, nhớ Đà Nẵng, nhớ con người nơi đây và nhớ nhất là biển Tân Mỹ
An tuyệt đẹp.
Đêm, ánh trăng hắt xuống như dát vàng, dát bạc trên biển. Tiếng sóng ào ạt.
Phải chăng biển đang hát lên bài ca tha thiết mặn mòi với rất nhiều cung bậc
thăng trầm mn thuở của nó? Phải chăng biển đang thì thầm những lời tâm sự
của mình với con người? Chẳng ai có thể hiểu được nỗi lịng sâu thẳm của biển.
Gió đêm dịu dàng mơn man những rặng cây, mơn man mặt biển. Bạn có nghe
tiếng gì khơng ? Đó là tiếng hàng phi lao vi vu dạo nhạc nền cho vở kịch “Biển
và ánh trăng”. Đó là tiếng những chú dã tràng khẽ khàng xe cát. Trăng đã lên
cao, chắc khuya lắm rồi. Nhìn ra xa, biển thăm thẳm và màn đêm như hịa vào
làm một. Ánh trăng sóng sánh trong phập phồng ngực biển tạo nên một luồng
khơng khí óng ánh, huyền ảo. Đây là thực hay mơ?
Đứng trước biển, tơi có thể tưởng tượng ra đủ điều: biển là tấm gương để chị
Hằng đánh phấn, biển là một nhạc cơng nước tuyệt vời, biển là một người hào
phóng vô biên và cũng là một kẻ cuồng điên dữ dội. Biển làm người ta biết say
mê, biết thức tỉnh, biết tìm về những kỉ niệm đã chìm sâu vào kí ức... Nhiều !
Nhiều lắm ! ...
Tơi đã phác họa nên rất nhiều bức tranh về biển trong đáy thẳm lịng mình. Và
tơi nhận ra rằng cũng nhờ biển mà mình lại có những suy nghĩ “hay ho” đến thế.
“Cảm ơn bạn nhiều, biển thân yêu ạ !” – Tôi đã thốt lên như vậy khi tạm biệt
biển Tân Mỹ An để trở về Hà Nội.
(Theo Nam Phương)
Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
1. Tác giả tả những nét gì nổi bật ở biển Tân Mỹ An?
a- Ánh trăng, tiếng hát, tiếng hàng phi lao, tiếng dã tràng, màn đêm

b- Ánh trăng, tiếng sóng, gió, tiếng hàng phi lao, tiếng dã tràng, màn đêm
c- Tiếng sóng, tiếng hàng phi lao, màn đêm, con dã tràng, mặt biển óng ánh
2. Ánh trăng trên biển được miêu tả qua những từ ngữ nào?
a- Hắt xuống như dát vàng, dát bạc, sóng sánh, óng ánh, huyền ảo
b- Hắt xuống như dát vàng, dát bạc, lóng lánh, lung linh, mơ mộng
c- Chảy khắp cành cây, kẽ lá, sóng sánh, đầy mơ màng và huyền ảo
3. Biển được tác giả so sánh, liên tưởng với những gì ?

20


a- Tấm gương để chị Hằng đánh phấn, một nhạc công nước tuyệt vời, một người
trầm tư, một kẻ cuồng điên dữ dội
b- Tấm gương để chị Hằng đánh phấn, một nhạc cơng nước tuyệt vời, một người
hào phóng vơ biên, một kẻ cuồng điên dữ dội
c- Tấm gương khổng lồ màu ngọc thạch, một nhạc công nước tuyệt vời một
người hào phóng vơ biên, một kẻ cuồng điên dữ dội
4. Biển có ý nghĩa như thế nào với tác giả?
a- Là tấm gương trong để tác giả soi mình vào và có được những suy nghĩ rất
thú vị
b- Đem lại cho tác giả nhiều sản vật quý, như một người hào phóng vơ biên với
tác giả
c- Khiến tác giả say mê, thức tỉnh, biết tìm về những kỉ niệm đã chìm sâu vào kí
ức
II – Bài tập về Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn
Câu 1. Điền dấu thanh đúng vị trí cho những chữ được in đậm trong các câu
sau:
a) Ngưa chạy có bầy, chim bay có bạn
b) Của mình thì giữ bo bo
Của ngươi thì để cho bị nó ăn.

c) Bn có bạn, bán có phương
Làm ăn có xóm có làng mới vui.
Câu 2. a) Nối từ ngữ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B
A

B

(1) Hữu nghị

a) dùng được việc

(2) Hữu ích

b) tình cảm thân thiện giữa các nước

(3) Hữu hiệu

c) có ích

(4) Hữu dụng

d) có hiệu quả

b) Chọn từ trong ngoặc điền vào từng chỗ trống cho thích hợp
(1) Chú Dũng đã tìm được một cơng việc rất ……………
(2) Anh cần giải quyết mọi việc hợp tình,……………….
(3) Chúng ta phải đồng tâm,………………để xây dựng công ti lớn mạnh
21



(4) Họ…………..làm ăn với nhau đã được gần một năm nay.
( Từ cần điền : hợp tác, hợp lí, phù hợp, hợp lực )
Câu 3. Thêm một từ vào những vị trí khác nhau trong “Xe bị lên dốc” để có hai
câu diễn tả 2 ý khác nhau :
(1)…………………………………………………………..
(2)…………………………………………………………..
Câu 4. Điền vào chỗ trống để hoàn thành đơn xin gia nhập Đội tình nguyện
giúp đỡ nạn nhân chất độc màu da cam (thuộc phường / xã hoặc thị trấn )

22


CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
……………..,ngày…..tháng……năm……
ĐƠN XIN GIA NHẬP ĐỘI TÌNH NGUYỆN
GIÚP ĐỠ NẠN NHÂN CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
Kính gửi : Ban Chấp hành Hội Chữ thập đỏ ………….
Em tên là : ……………………………………………………………
Nam, nữ :……
Sinh ngày : ……..
Học sinh lớp……….., Trường Tiểu học ………………………………
Em đã được xem truyền hình và nghe giới thiệu về hoạt động của……
…………………………………………………………………………
Em thấy hoạt động của Đội……………………………………………
Em rất muốn tham gia vào những hoạt động của Đội để………………
…………………………………………………………………………
Vì vậy, em viết đơn này để đạt nguyện vọng
………………………………………………………………………….
Em xin hứa thực hiện đúng những quy định của Đội và tham gia tích cực mọi

hoạt động do Đội tổ chức.
Em xin chân thành cảm ơn.
Người làm đơn
(Kí và ghi rõ họ tên)
……………………

23


5. Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một cảnh sơng nước (một vùng biển, một dịng
sơng, một con suối hay một hồ nước,…)
Gợi ý
a) Mở bài: Giới thiệu bao qt về cảnh sơng nước sẽ tả (cảnh gì, ở đâu, vào buổi
nào)
b) Thân bài
Tả sự thay đổi của cảnh sông nước theo thời gian (sáng, trưa, chiều) ; hoặc căn
cứ vào cảnh vật cụ thể để chia ra từng phần của cảnh rồi lần lượt tìm ý, sắp xếp
ý cho phần bài. VD (tả cảnh một dịng sơng) :
- Sơng chảy thẳng hay quanh co uốn lượn? Lịng sơng rộng, hẹp ra sao?
- Nước sơng nhiều hay ít ? Màu sắc, đặc điểm của nước sông thế nào? Sông
chảy chậm hay nhanh (chảy lững lờ hay chảy xiết,…) ?
- Trên mặt sơng có những hình ảnh gì nổi bật (nếu có)?
- Cảnh hai bên bờ sơng có những nét gì làm em chú ý (về âm thanh, màu sắc,…)
? (VD : cây cối, đồng bãi, con đê, điểm canh đê,…bến sơng, bến đị, cây đa,
qn nước, bè gỗ/ tre/ nứa, người hoạt động ở bến sông,…)
c) Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ về cảnh sông nước đã tả (hoặc những
liên tưởng gợi ra từ cảnh sông nước quê hương)
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………….

24


Tuần 7
Mùa xuân về bản
Tôi gặp mùa xuân trên bản Vua Bà vào một buổi sớm. Trời vẫn còn lạnh lắm
và những cây vẫn cịn run rẩy. Nhưng đã có một con chim vàng anh bay đến.
Vàng anh cất tiếng hót. Ngắn thơi, nhưng réo rắt. Rồi nó vù bay, vội vã chợt đi
như chợt đến. Riêng tiếng hót thì ở lại, âm thanh mãi trong lịng. Tơi ngẩn ngơ
luyến tiếc con vàng anh mãi. Tiếng hót đó đã đánh thức tơi đang co ro chìm đắm
trong rét mướt của mùa đơng giật mình chạy lại với mùa xn.
Có lẽ con vàng anh đã đánh thức cây đào như đánh thức tơi dậy. Mà khơng
phải chỉ cây đào, nó đánh thức cả đại ngàn, cả không gian và mặt đất. Vừa mới
hơm trước đại ngàn cịn rền rĩ gió bấc, mặt trời còn trắng bệch ẩn sau những
tầng mây ngổn ngang như ẩn sau những tấm chăn bông ủ ấm, vậy mà ngày một
ngày hai, trời đã trong dần. Những bụi mưa hoa long lanh không rơi xuống đất
được mà cứ bay lửng lơ. Những chuỗi cườm nhỏ xíu, lõi bằng mạng nhện, hạt
bằng các giọt mưa ngũ sắc ở đâu thả xuống đầy ngọn cỏ, lá cây.
Mùa xuân ở bản Vua Bà thật là vui. Tiếng khèn bè, tiếng tiêu chuốt trong lịng
những ống trúc q dìu dặt suốt đêm. Bóng đêm mùa xuân thật đen óng ánh ảo
huyền, và càng khuya càng ngào ngạt mùi thơm của hương lá, hương cây. Đêm
xuân, những con chim hót đến khiếp. Chúng ngây ngất cái gì. Khơng chịu ngủ,
cứ hót thâu đêm suốt sáng. Có những con chim mái, sau mùa xuân người rạc đi
chỉ còn cái xác ve, lúc bấy giờ mới chịu lui lủi, lặng lẽ đi kiếm ăn cùng chồng
con…

Theo Nguyễn Phan Hách
Khoanh tròn chữ cái trước ý trả lời đúng
Câu 1. Hình ảnh nào cho thấy tiếng hót của chim vàng anh báo hiệu mùa xuân
đến ?
a- Con chim vàng anh bay đến, cất tiếng hót ngắn thôi những réo rắt
b- Đánh thức tôi đang co ro chìm đắm trong rét mướt của mùa đơng giật mình
chạy lại với mùa xuân
c- Tiếng hót của con chim vàng anh ở lại, âm vang mãi trong lòng làm cho tôi
ngẩn ngơ luyến tiếc
Câu 2. Con chim vàng anh đã đánh thức những gì?
a- Tác giả, cây đào, đại ngàn, không gian, mặt đất
b- Tác giả, cây đào, đám mây, hạt mưa và mặt đất
25