Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MƠN TIẾNG VIỆT LỚP
MỘT
I. LÍ DO CHỌN BIỆN PHÁP:
Môn Tiếng Việt là môn học vô cùng quan trọng ở cấp tiểu
học, có đọc thơng viết thạo, hiểu được nội dung văn bản thì mới
nắm được thơng tin và giải quyết những vấn đề mà văn bản nêu
ra. Cũng từ mơn Tiếng Việt học sinh có thể tiếp cận các môn học
khác một cách dễ dàng. Nghĩa là học tốt mơn Tiếng Việt thì mới
học tốt các môn học khác. Đối với Tiểu học “Đọc – Viết” là một
trong những kĩ năng cơ bản của học sinh Tiểu học nói chung và
học sinh lớp Một nói riêng. Từ đó khơi dậy trong các em lịng
đam mê, sự ham học, tích cực hơn trong học tập.
Bản thân tơi là một giáo viên có nhiều năm dạy lớp Một
nên tôi cũng phần nào nắm bắt khá tốt về đặc điểm tâm sinh lí
của các em. Chính vì thế tơi thường tìm nhiều biện pháp và cách
thức tối ưu nhất để hổ trợ, giảng dạy cho các em nhằm nâng cao
chất lượng môn Tiếng Việt. Đặt biệt là học sinh yếu kém cũng
dần dần tiến bộ rõ rệt. Nhưng một nỗi vất vả cho mỗi thầy cô
dạy lớp Một là đối tượng học sinh vừa mới đến trường còn quá
non yếu về mọi mặt, từ ý thức học tập đến những kĩ năng học
bài đều bắt đầu từ con số 0. Ngay buổi đầu vào học, cô giáo đã
phải dỗ dành, chăm chút như con cái trong nhà để từng bước
đưa các em vào nền nếp học tập theo một lộ trình mà kế hoạch
dạy học đã đề ra. Đây cũng là một trong những nguyên nhân
gây nhiều trở ngại cho việc dạy Tiếng Việt. Ngồi ra cịn nhiều
ngun nhân khác như ảnh hưởng của tiếng địa phương, tiếng
mẹ đẻ, … dẫn đến khó khăn hơn khi dạy và học Tiếng Việt.
Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát lớp mình đang
dạy,

Giáo viên: Hồng Thị Thắm

lớp

1A
1


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
Trường Tiểu học số 1 Bình Nghi. Kết quả như sau: 26/26 em đều
qua

lớp

mẫu

giáo. Tôi tiến hành kiểm tra sự nhận diện chữ cái của các em.
Kết quả: có 8 em nhận diện tốt bảng chữ cái; 10 em biết 5 đến
10 chữ, 8 em chưa biết chữ nào.
Với kết quả khảo sát đó, tơi thấy rằng học sinh nhận diện
một cách chính xác bảng chữ cái quá thấp dẫn đến kết quả học
tập sẽ khơng cao. Vì vậy, trong q trình dạy học, tôi đã áp
dụng nhiều biện pháp, không ngừng học hỏi đồng nghiệp để
nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Và sau thời gian thực
hiện, tôi cảm thấy rất hiệu quả. Đó là lý do mà tơi mạnh dạn đưa
ra “Biện pháp nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt lớp
Một”.
II. NỘI DUNG BIỆN PHÁP
1. Cùng nhau làm “Ban cán sự”

Ngồi giáo viên chủ nhiệm thì “Ban cán sự” lớp khơng
những có nhiệm vụ quản lý lớp mà còn thực hiện việc truy bài
đầu giờ, nhắc nhở các học sinh khác tự ôn bài... Học sinh được
phân công làm cán sự lớp là những học sinh học tốt, năng nổ,
nhiệt tình, biết giúp đỡ các bạn trong lớp. Chính vì vậy, tơi đã
tận dụng điều này để phát huy khả năng của ban cán sự.
Ví dụ: Vào 15 phút đầu giờ hoặc cuối tiết học tôi đã viết lên
bảng các âm, tiếng, từ mà học sinh chưa tiếp thu kịp ở bài học
trước và yêu cầu ban cán sự lớp cho các bạn yếu đọc. Sau đó
báo cáo với giáo viên về kết quả cụ thể của các bạn. Biện pháp
này tôi thực hiện hàng ngày vào 15 phút đầu giờ hoặc cuối tiết
học. Việc cho các bạn đọc bài là nhiệm vụ của ban cán sự. Tuy
nhiên, để tạo cơ hội cho các học sinh khác thể hiện mình tơi
thường xun cho cả lớp cùng nhau làm “Ban cán sự”. Tức là
Giáo viên: Hoàng Thị Thắm

2


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
hàng tuần tôi thay ban cán sự một lần để các em có cơ hội thể
hiện về bản thân mình và các em đã cố gắng hơn rất nhiều.Với
cách này giúp các em tự tin, mạnh dạn hơn.
2. Thường xuyên ôn âm, vần trong tiết học
Để hạn chế việc học sinh đọc mà không hiểu và giúp các em
chậm, yếu nhớ được mặt chữ, tôi thường xuyên gọi các em đọc
nhiều lần hơn, trong mỗi tiết học vần, sau khi cho học sinh phân
tích vần, tơi gọi các em này đọc từ 4 - 5 lượt để nắm vững các
âm đã học. Khi đọc từ ứng dụng, đồng thanh không theo thứ tự

mà tơi cho đọc bất kì nhằm để tất cả học sinh đều tập trung chú
ý ở bảng và các em cịn yếu có thời gian nhớ lại các chữ đã học
và lúc này tơi cũng có thời gian quay xuống quan sát miệng học
sinh yếu. Lúc ấy sẽ phát hiện em nào “nhắp miệng” thì chỉ định
em đó đọc lại âm, tiếng rồi cho các em đọc trơn đồng thanh lại
từ ứng dụng.
Trong các tiết ôn tập, tôi gọi học sinh yếu lên gắn trên bảng
cài chữ các vần, tiếng, từ khóa đã học để tơi vừa kiểm tra các
em có thuộc các chữ cái khơng và khi các em luyện đọc tôi dễ
theo dõi, sửa sai kịp thời. Sau khi các em đọc đúng âm, vần vừa
học, tôi cho các em rèn chữ viết trên bảng con.
Để kiểm tra mức độ nắm bài của các em, trong các tiết ơn
buổi

chiều

có

thể

tổ chức trị chơi: Viết ra phiếu chỉ là một từ, một câu văn không
lấy

trong

sách

giáo khoa. Cho học sinh lên bốc thăm rồi đọc to lên, nếu học
sinh


khơng

đọc

được thì giáo viên rèn đọc tiếp. Hay tiếp tục cho học sinh thi tìm
tiếng, từ có âm, vần mới học, các em rất hào hứng và phấn khởi
tham gia sôi nổi nhiệt tình.
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

3


Biện pháp nâng cao chất lượng mơn TiếngViệt lớp
Một.
Khuyến khích các còn yếu nêu tiếng, từ và chỉ ra âm, vần đã
học có trong tiếng từ đó. Đến khi học sinh viết vào bảng con, tôi
cũng không đọc cho học sinh viết những tiếng và từ đã có sẵn
trong bài mà cho các em viết từ tìm được vào bảng. Để củng cố
và khắc sâu kiến thức về âm, vần cho học sinh, hàng ngày tôi
thường cho các em đọc ở bảng âm vần, nhất là học sinh yếu cho
đọc

nhiều

lần

không theo thứ tự, để giúp các em nhớ một cách chắc chắn hơn.
3. Tổ chức trò chơi giúp học sinh "Học mà chơi - chơi
mà học"
Tổ chức trò chơi là một hình thức tổ chức dạy học, là một biện

pháp
học tập vô cùng hiệu quả nhằm phát triển về năng lực và phẩm
chất của học sinh.
Thơng qua trị chơi, học sinh được luyện tập, làm việc cá
nhân. Làm việc trong đơn vị nhóm, đơn vị lớp theo sự phân cơng
với tinh thần hợp tác, đó là những cách làm việc thuộc phương
pháp học tập mới mà theo chương trình giáo dục phổ thông
2018 như hiện nay cần áp dụng rộng rải và thường xun hơn.
Trị chơi hướng vào mục đích giúp học sinh tư duy, sáng tạo, khai
thác nội dung bài mới, củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng
từng bài, từng nhóm, từng chủ đề của chương trình mơn học
một cách hiệu quả.
Trị chơi đưa ra nhiều hình thức, nhiều loại hình chơi: Chơi
bằng

mắt,

bằng

tai, bằng tay, bằng cơ quan phát âm. Như vậy trị chơi được xem
như

mọi

hoạt

động giải trí.
Ví dụ : Mỗi tiết Tiếng Việt tôi luôn sử dụng trị chơi:
Giáo viên: Hồng Thị Thắm


4


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
* Khởi động: Nhằm ôn lại kiến thức cũ đã học và tạo hứng thú
cho học sinh đi vào bài học mới tơi thường tổ chức các trị: Ơ cửa
bí mật, chuyền hoa, ... hoặc có thể cho cả lớp cùng có những
chuyến du lịch hay dã ngoại đến một địa điểm nào đó để ơn lại
các âm, từ, câu...
* Khám phá: Ở phần này sử dụng trị chơi có tác dụng tìm
hiểu, khai thác kiến thức mới một cách hiệu quả.
* Giữa tiết học: Chọn trị chơi mang tính chất giải trí, vui vẻ,
kích thích sự hưng phấn dần dần đưa các em vào phần cuối tiết
học một cách nhẹ nhàng như: Ai nhanh nhất, Thi tìm từ, ...
* Củng cố: Phần kết thúc tiết học tôi thường lựa chọn các trò
chơi nhằm củng cố lại kiến thức đã học, khơi dậy được trí thơng
minh và khả năng vận dụng bài học hiệu quả như: Ai tinh mắt,
Đúng sai, Hái hoa dâng chủ, ...
Tổ chức trị chơi trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 cần đơn
giản, dễ hiểu, dễ thực hiện để học sinh dễ nhớ. Cần có các trị
chơi đa dạng, phong phú, nhiều hình thức để thu hút nhiều học
sinh cùng tham gia. Nó khơng chỉ giúp học sinh có hứng thú
ham mê học tập mà cịn giúp các em nắm kiến thức mới một
cách nhanh nhạy, thông qua trò chơi học sinh củng cố lại kiến
thức cũ nhưng cũng khơng có cảm giác nhàm chán. Các em cảm
thấy tự tin và bạo dạn hơn khi được tham gia vào các trị chơi
học tập, giúp cho khơng khí lớp học sơi nổi khơng bị căng thẳng,
gị bó, phù hợp với đặc điểm tâm lý của học sinh "Học mà chơi chơi mà học".
4. Phân loại đối tượng học sinh để kèm cặp

Sách Tiếng Việt lớp 1 bộ “Chân trời sáng tạo” có nhiều bài đọc
dài, nhiều bài phải học 3 có khi lên đến 4 vần (Bài 2: iêt, yêt,
uôt, ươt, Tiếng Việt 1, tập1 - trang 160; Bài 3: iêm m m
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

5


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
ươm, Tiếng Việt 1, tập 1 - trang 174), ... Do vậy trong 1-2 tháng
đầu việc giúp các em bắt nhịp theo kịp chương trình địi hỏi mất
khá nhiều thời gian và giáo viên cần phải lựa chọn phương pháp
giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh của lớp
mình.
Để học sinh nhớ bài tốt hơn, tơi tiến hành phân loại từng
đối tượng học sinh trong lớp để kèm cặp. Chẳng hạn trong một
bài, những em khá, tốt, tôi cho đọc 1 – 2 lượt và dành thời gian
nhiều hơn để kèm cặp thêm cho các bạn yếu hơn. Với biện pháp
này giúp nhóm đối tượng học sinh cịn chậm sẽ có cơ hội luyện
đọc nhiều hơn nhờ sự trợ giúp của giáo viên và các bạn giỏi giúp
các em tự tin hơn, khơng cịn nhút nhát. Nhờ vậy, sau gần 2
tháng, cả cơ và trị đã vượt qua những khó khăn ban đầu và đã
giảm bớt tình trạng "học trước quên sau”, 50% học sinh đã có
thể đọc trơn tru.
5. Phong trào “Đơi bạn cùng tiến”
Với câu nói “Học thầy khơng tày học bạn”, đó là phong trào
“Đơi bạn cùng tiến” mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc và giáo dục
tình đồn kết cho các em. Phong trào này đã được sử dụng
nhiều và vô cùng hiệu quả. Chính vì thế, trong lớp của mình tơi

chia các bạn học tốt ngồi chung với các bạn học còn chậm hay
các bạn nhà ở gần nhau để giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Tôi giao
nhiệm vụ cho các đôi bạn cùng thực hiện trong giờ học, giờ ra
chơi, 15 phút đầu giờ hay ở nhà. Đó có thể là mẫu giấy nhỏ có
ghi sẵn các âm vần, tiếng, từ vừa học. Tôi sẽ kiểm tra kết quả
thực hiện của các đơi bạn từng tuần. Sau đó, tơi đưa ra nhận xét
và tuyên dương cụ thể. Đôi bạn nào cùng tiến bộ sẽ được tơi
thưởng một món q nhỏ. Sau một thời gian ngắn thực hiện
biện pháp, tôi nhận thấy các đơi bạn đọc tốt hơn rất nhiều.
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

6


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
6. Sử dụng tranh ảnh, vật thật và dụng cụ học tập
một cách khoa học trong tiết dạy
Tranh ảnh và đồ dùng dạy học rất quan trọng không thể
thiếu được trong việc dạy học nhất là ở môn Tiếng Việt. Tuy bộ
sách mới Chân trời sáng tạo cũng đã sử dụng rất nhiều kênh
hình để minh họa âm, vần, tiếng, từ ngữ để các em đọc nhưng
chủ yếu là tranh vẽ nên chưa thu hút được tâm lý các em lớp
Một. Do đó tơi nhận thấy việc sử dụng thêm những tranh ảnh
chụp thực tế vật thật để các em quan sát từ đó giáo viên nêu
yêu cầu các em phát âm chuẩn các từ đó thì việc nhớ, khắc sâu
mang tính hiệu quả cao hơn.
Ví dụ: Khi dạy bài N n M m (Sách Tiếng Việt 1 tập 1 – Bộ
sách chân trời sáng tạo, trang 40). Ở phần tìm từ khóa, tơi dùng
chiếc nơ màu đỏ cho các em quan sát, cho một em đeo thử rồi

nêu câu hỏi cả lớp đánh giá bạn đeo có đẹp khơng. Sau đó gọi
một số em đánh vần và đọc trơn tiếng nơ,...
Hoặc khi dạy bài ay, ây (Sách Tiếng Việt 1 tập 1 – Bộ sách
chân trời sáng tạo, trang 86). Ở phần tìm từ khóa “đơi giày”, tơi
cho học sinh xem một chiếc giày và hỏi “Đây là cái gì?” học
sinh sẽ trả lời được là một chiếc giày. Lúc này tôi lấy ra hai chiếc
giày cho học sinh quan sát và hỏi: Cơ có mấy chiếc giày? Học
sinh sẽ trả lời hai chiếc giày. Như vậy cũng có thể gọi là “đơi
giày”. Tiếp theo tìm từ khóa “sợi dây”, tơi cho học sinh xem
chiếc giày còn thiếu sợi dây và hỏi “chiếc giày cịn thiếu gì?”.
Học sinh trả lời thiếu sợi dây, lúc này giáo viên giới thiệu và cho
các em xem một số sợi dây khác...
Với những từ khó trong bài giáo viên nên sử dụng vật thật
hay tranh ảnh để giải nghĩa cho học sinh hiểu.

Giáo viên: Hoàng Thị Thắm

7


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
Để làm được điều này, giáo viên nhiệt tình giảng dạy là
chưa đủ mà đòi hỏi phải vận dụng linh hoạt các phương pháp và
hình thức dạy học phù hợp, khoa học, phải biết kích thích lịng
say mê học tập của các em, đồng thời lưu ý đến điều kiện thực
tế ở mỗi lớp, mỗi trường.
Tổ chức các trò chơi lồng ghép trong tiết học gây hứng thú
cho học sinh mà cô giáo cũng là một thành viên tham gia trò
chơi. Như vậy sẽ tạo ra bầu khơng khí thân thiện giữa thầy và

trò giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn.
7. Giáo viên luôn là Cầu nối tri thức.
Học sinh của trường 100% là học sinh nông thôn; Phụ
huynh chưa quan tâm nhiều đến con em trong việc học tập; rất
nhiều học sinh có bố mẹ đi làm xa các em phải ở nhà với ông bà
hoặc người thân. Mặc khác, trong chương trình mới như hiện nay
khơng có hai tuần làm quen nên học sinh khơng chỉ khó khăn
trong việc cầm bút, sử dụng sách vở đồ dùng học tập mà nhiều
em chưa nhớ được các chữ cái…Không những thế, mức độ chuẩn
bị tâm thế của mọi trẻ về môi trường tiểu học chưa có vì cịn
khác xa với mơi trường mẫu giáo... Chính vì vậy, bản thân là
giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp một, tôi tự đặt ra cho bản thân
là phải có trách nhiệm nhiều hơn trong việc giúp học sinh bắt
kịp chương trình và tiến bộ trong quá trình học tập.
Cách đánh giá của giáo viên cần linh hoạt. Mọi lời nhận xét,
tin nhắn của giáo viên gửi về phụ huynh cần hết sức tinh tế
khéo léo và cẩn trọng để giảm đi áp lực đối với phụ huynh khi
dạy con ở nhà. Tơi có thể cho các con hồn thành bài tập ngay
tại lớp, khơng giao thêm bài tập về nhà. Đối với những học sinh
có khả năng nắm bắt chậm, giáo viên chỉ yêu cầu các con ôn lại
bài cũ để các con nắm chắc hơn kiến thức mà thơi…
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

8


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
Với vai trò là những người đi gieo hạt ước mơ, thầy cơ hãy
là người “nhóm lửa, giữ lửa và truyền lửa” trong các bài giảng

của mình.
Ln giữ mối quan hệ mật thiết với phụ huynh học sinh.
Đây là nhân tố vô cùng quan trọng nhằm hổ trợ việc nâng cao
hiệu quả chất lượng học tập và sự phát triển toàn diện của học
sinh. Gia đình phải hết sức chăm lo, kiểm soát hành vi, tinh thần
thái độ học tập tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em có thể học
tập tốt. Mọi sự thiếu quan tâm của gia đình sẽ biến nổ lực của
giáo viên, nhà trường bằng không.
8. Nghiêm khắc nhưng chừng mực, khéo léo
Trong những tuần đầu nhận lớp, làm quen, giáo viên cần thể
hiện sự nghiêm khắc, cứng rắn nhưng cũng cần phải tạo sự thân
mật giữa thầy và trị. Cũng có nghĩa là, giáo viên phải vừa cứng
rắn cương quyết vừa thể hiện tình cảm dịu dàng u thương
chăm sóc các em.
Nghiêm khắc ở đây khơng có nghĩa là tỏ thái độ lạnh lùng,
cứng nhắc. Nếu quá cứng nhắc sẽ tạo ra bức tường rào cản giữa
giáo viên và học sinh, mang đến cảm giác khó gần và không
thân thiện. Đồng thời sẽ làm cho tiết học ln trong trạng thái
căng thẳng, nặng nề và có khi chính cơ, thầy sẽ gây ác cảm đối
với học sinh và điều này thì khơng được mong muốn. Điều quan
trọng, mỗi giáo viên cần sự khéo léo, tinh tế, áp dụng sự nghiêm
khắc đó một cách linh hoạt, chừng mực cùng với sự bao dung,
dịu dàng để học sinh cảm thấy yên tâm, vui vẻ khi đến trường
và hăng say, thích thú hơn trong giờ học.
III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN BIỆN PHÁP
Với việc áp dụng biện pháp này trong q trình giảng dạy đã
góp phần nâng cao chất lượng mơn Tiếng Việt và đã gặt hái
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

9



Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.
nhiều kết quả đáng khích lệ trong các năm học trước (Năm học
2018 -2019; năm học 2019 – 2020) cụ thể như sau:
+ Học sinh hứng thú học tập hơn. Giờ học Tiếng Việt sôi nổi
hẳn lên.
+ Hết phần học âm (chữ) 100% học sinh của lớp đều nắm
vững chữ - âm, đọc tiếng, từ một cách lưu loát, rõ ràng.
+ Phần vần: Học sinh nắm vần tốt và đọc trôi chảy các câu
văn dài, đoạn văn.
+ Học sinh bước đầu đọc trôi chảy và hiểu nội dung của bài
đọc.
+ Học sinh có thể nghe và viết được đoạn văn hoặc đoạn thơ
theo yêu cầu,...
Trong năm học này (Năm học 2020 – 2021) để khẳng định
tính hiệu quả của biện pháp như thế nào, tôi tiến hành khảo sát
chất lượng học sinh lớp 1A qua từng giai đoạn cụ thể như sau:

Lớp 1A

Đầu năm

Tổng

Đọc

Đọc đúng


Chưa

Viết

số

lưu

nhưng cịn

đọc

được

học

lốt

chậm

được

sinh
26

8

10

8


15

học
Giữa HKI
26
16
6
4
20
Cuối HKI
26
20
5
1
26
Với kết quả như trên tơi cảm thấy rất tự tin và cũng có thể
khẳng định được rằng đây là một trong những biện pháp vơ
cùng hiệu quả, dễ áp dụng và địi hỏi sự nhiệt huyết, yêu nghề
của từng giáo viên.
Cũng từ đó góp phần quan trọng vào việc giáo dục ý thức,
thái độ học tập cho các em, tạo cho các em có niềm say mê,
u thích Tiếng Việt hơn.
Giáo viên: Hồng Thị Thắm

10


Biện pháp nâng cao chất lượng môn TiếngViệt lớp
Một.

IV. KẾT LUẬN
Qua quá trình nghiên cứu và đưa biện pháp này vào q
trình giảng dạy, bản thân tơi đã học hỏi được rất nhiều điều bổ
ích và lý thú cho nghiệp vụ chuyên môn. Với cách tổ chức, dạy
học đơn giản, dễ vận dụng, ít tốn kém thời gian, nhưng đem lại
hiệu quả mang tính khả thi rất cao.
Nếu mỗi học sinh được các thầy cô giáo truyền thụ cho vốn
kiến thức về Tiếng Việt từ biện pháp dạy học như vậy chắn chắn
sẽ tạo cho các em sự tự tin, hứng thú hơn nhiều đặc biệt là cảm
thấy yêu thích Tiếng Việt hơn.
Biện pháp trên có sự tư vấn, giúp đỡ, hổ trợ của nhiều thầy
cô trong đơn vị nhưng chắc chắn rằng vẫn cịn hạn chế, thiếu
sót nhất định. Rất mong sự góp ý, chia sẻ của Ban giám khảo
và đồng nghiệp để bản thân hoàn thiện và vận dụng vào thực
tiễn nhằm nâng cao chất lượng học tập môn Tiếng Việt lớp Một.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Xác nhận của BGH

Bình Nghi, ngày 15 tháng 02 năm

2021
Người viết

Hoàng Thị Thắm

Giáo viên: Hoàng Thị Thắm

11