MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Xuất phát từ lí luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về thanh niên và trên thực tiễn có thể
thấy. Khi bàn về vấn đề thanh niên chúng ta không thể không nhắc đến Chủ
tịch Hờ Chí Minh - Người đã dành nhiều tình cảm đặc biệt với thanh niên.
Sinh thời Người rất quan tâm, theo dõi, nâng đỡ từng bước tiến của thế hệ trẻ,
rất nhiều lần Người viết thư cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và học sinh.
Cũng xuất phát từ quy luật vận động của xã hội loài người, Hồ Chí
Minh khẳng định tuổi trẻ không những là người kế tục các thế hệ trước, mà
còn là tương lai của đất nước, của dân tộc. Người đã ví tuổi trẻ như mùa xuân,
bắt đầu của một năm. Năm 1946, trong thư gửi học sinh Hồ Chí Minh đã viết:
“Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa
xuân của xã hội”.
Sự phát triển lâu dài của xã hội phụ thuộc nhiều vào thanh niên. Người
viết: “Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà.
Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh
niên. Thanh niên muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện
tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra làm việc để chuẩn
bị cái tương lai đó”
Hồ Chí Minh luôn đặt niềm tin ở thanh niên, tin rằng với ý chí, nghị lực
và quyết tâm, các thế hệ thanh niên có thể vượt qua được mọi khó khăn gian
khổ. Và niềm tin đó đã được minh chứng qua lịch sử đấu tranh hào hùng của
dân tộc ta với hàng triệu tấm gương thanh niên trẻ vì nước quên mình, vì dân
phục vụ, họ hy sinh cho độc lập tự do của dân tộc.
Chúng ta không thể quên tinh thần cách mạng bất khuất của Lý Tự Trọng.
Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của anh tuy ngắn ngủi nhưng đã nêu một tấm
gương chói lọi cho các thế hệ thanh niên noi theo. Hình ảnh và chí khí người
1

thanh niên Lý Tự Trọng đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, cao đẹp trong lòng
các thế hệ thanh niên. Câu nói bất hủ “Con đường của thanh niên chỉ là con
đường cách mạng, chứ không thể có con đường nào khác” của anh đã trở thành
kim chỉ nam cho thế hệ thanh niên mai sau phấn đấu và rèn luyện. Lý tưởng
thanh niên những năm tháng chiến tranh vệ quốc là “Quyết tử cho Tổ quốc quyết
sinh”, là chống giặc ngoại xâm, đưa lại hịa bình, độc lập cho dân tộc. ”. Ngày
nay, khi sống trong hoà bình và độc lập, với nhịp điệu gấp gáp, hối hả của nền
kinh tế thị trường, khiến một bộ phận thanh niên chỉ quan niệm theo nghĩa hẹp
mà thiếu đi những cái nhìn mang tầm bao quát và rộng lớn hơn. Họ mơ hồ về lý
tưởng sống, khuôn hẹp trong những nhu cầu vị kỷ tầm thường, hưởng thụ cá
nhân. Họ nghĩ rằng đất nước khơng cịn chiến tranh vì vậy khái niệm “cách
mạng” trở nên mơ hồ. Điều đó xuất phát từ đâu? Thiết nghĩ tất cả bắt nguồn từ
giáo dục, chúng ta thiếu đi sự định hướng về tư tưởng.
Với vai trị và vị trí của mình, thế hệ trẻ hôm nay - những người sinh ra
sau chiến tranh cần xây dựng cho mình một lý tưởng cách mạng cao đẹp và
không ngừng nỗ lực để thực hiện lý tưởng đó, xây dựng đất nước giàu mạnh,
dân chủ, tiến bộ, hạnh phúc, phát huy thành quả cách mạng của thế hệ cha
anh, tiếp bước con đường cách mạng mà Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã khởi xướng và xây dựng.
Tuy nhiên, thật đáng báo động khi đa phần thanh niên hiện nay khơng
xác định cho mình lý tưởng sống, mục tiêu. Thờ ơ, không quan tâm đến chính
trị, đến đất nước, đến lý tưởng của chính bản than. Cho nên công tác giáo dục
lý tưởng cách mạnh cho thanh niên hiện nay sẽ làm cho thanh niên , sinh viên
có ý thức tốt, sống có lý tưởng, mục tiêu rõ ràng. Giúp ích cho xã hội.
Với lý do đó cho nên tôi đã chọn vấn đề “Nâng cao công tác giáo dục
lý tưởng cách mạng cho thanh niên Hà Nội” làm đề tài tiểu luận cho mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Trên cơ sở làm sáng rõ về lý luận giáo dục lý tưởng cách mạng cho
2



thanh niên, từ đó khảo sát thực trạng vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên hiện nay để đề xuất giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng công
tác này và nâng cao hiệu quả giáo dục lý tưởng cách mạnh cho thanh niên
Thành Phố Hà Nội.
2.2. Nhiệm vụ
Từ mục đích đã được xác định nêu trên thì đề tài có nhiệm vụ:
Một là, nghiên cứu làm sáng tỏ lý luận của việc giáo dục lý tưởng cách
mạng cho thanh niên.
Hai là. Khảo sát thực trạng vấn đề công tác giáo dục lý tưởng cách
mạng cho thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên trong phạm vi thành
phố Hà Nội nói riêng.
Ba là, bước đầu đề xuất giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng công
tác giáo dục lý tưởng cách mạnh cho thanh niên trong phạm vi thành phố Hà
Nội trong thời gian tới.
3. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu.
Dựa trên nền tảng tư tưởng của Đảng đó là chủ nghĩa Mác-Lênin , tư
tưởng Hồ Chí Minh và đường lối chính sách, quan điểm của Đảng Cộng Sản
Việt Nam về công tác tư tưởng và công tác giáo dục lý tưởng cách mạng.
Đồng thời đề tài cũng kế thừa những cơ sở lý luận của các đề tài có lien quan.
Phương pháp nghiên cứu gồm có: phương pháp lý luận chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta, phương pháp phân
tích và tổng hợp, phương pháp quan sát, phương pháp nghiên cứu tài liệu.
4. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn.
4.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài nghiên cứu để làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận về giáo dục lý
tưởng cách mạnh cho thanh niên trong công tác tư tưởng của Đảng.
4.2. Ý nghĩa thực tiễn
Đề tài góp phần đổi mới công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay.

3


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG
CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Lý tưởng
Lý tưởng là cái mà vì nó mà người ta sống và dưới ánh sáng của nó ta
thấy được hết ý nghĩa của cuộc đời. Nhà tâm lý học XôViết I-Va-Nốp đã có
một định nghĩa như vậy về lý tưởng. ở một con người bình thường ai cũng có
lý tưởng. Nếu không có lý tưởng sự sống tồn tại ở con người chỉ là vô nghĩa.
Lý tưởng là một phạm trù phổ biến.
Lý tưởng, theo Từ điển tiếng Việt, là “Mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất
mà người ta phấn đấu đạt tới”
Lý tưởng là mục tiêu hướng tới của con người, là động lực thúc đẩy
con người vươn tới.
Lý tưởng của con người sẽ làm cho họ có thái độ tích cực trong nhận
thức, nồng nhiệt trong tình cảm, mãnh liệt trong ý chí, quyết tâm trong hành
động.
Do đó, lý tưởng là điều rất quan trọng của mỗi người.
Trong thực tiễn, đã là người ai cũng cần có lý tưởng để phấn đấu
Khi bước vào tuổi trưởng thành, ai cũng có một sự lựa chọn quan trọng
là lựa chọn lý tưởng, hướng tới mục đích cao nhất và đẹp nhất của đời mình.
đó là yêu cầu tất yếu, tự thân.
Đảng có trách nhiệm giáo dục, hướng dẫn thanh niên chọn lựa đúng lý
tưởng, trong đó quan trọng nhất là lý tưởng cách mạng vì tiền đờ của cách
mạng XHCN, tương lai của dân tộc.
Cuộc phấn đấu để đạt tới lý tưởng bao giờ cũng là cuộc phấn đấu lâu
dài, đầy gian nan. Thanh niên cần có ý chí cao và Đảng cần có trách nhiệm

cao trong việc giúp đỡ thanh niên thực hiện lý tưởng đúng đắn của mình.
4


1.1.2. Lý tưởng cách mạng
Lý tưởng cách mạng là một nội dung cụ thể của lý tưởng nói chung. Nó
có đặc điểm là chỉ có ở những nhân cách đã và đang trưởng thành, có vai trò
chi phối mạnh mẽ các nội dung lý tưởng khác. Nó là cơ sở động lực của hoài
bão lớn trong thanh niên. Tuy nhiên lý tưởng cách mạng khơng tự nhiên hình
thành mà là kết quả của một quá trình giáo dục có tính định hướng cao, thông
qua những môi trường cụ thể. Lý tưởng cách mạng mang tính tự giác, thể hiện
rõ nét vai trị quá trình tự giáo dục của mỗi cá nhân. Lý tưởng của Thanh niên
Việt Nam không thể tách rời lý tưởng cách mạng của Đảng, của dân tộc. Mục
tiêu lý tưởng của chúng ta giai đoạn hiện nay là”Dân giàu- nước mạnh, xã hội
công bằng văn minh theo định huớng Xã hội chủ nghĩa”. Vì lý tưởng độc lập
tự do cho Tổ quốc, hàng triệu Thanh niên Việt Nam đã khơng sờn lịng, khơng
tiếc xương máu góp phần làm nên những chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Ngày
nay, trong công cuộc đổi mới, Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá quê hương, đất
nước, lý tưởng cách mạng của Thanh niên Việt Nam là chiến thắng đói nghèo
lạc hậu, vươn lên ngang tầm thời đại vì sự phờn vinh của đất nước, những
công bằng hạnh phúc cho nhân dân và vì chính tương lai tươi sáng của Tuổi
trẻ. Đó chính là sự cụ thể hoá mục tiêu lý tưởng của Đảng, của dân tộc trong
lực lượng tiên phong : Thanh niên Việt Nam.
1.2. Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về công tác giáo dục
lý tưởng cách mạng cho thanh niên
Phát huy tư tưởng Hồ Chí Minh, trong khi hoạt động bí mật cũng như
khi lãnh đạo chính quyền, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, Trung ương Đảng, Bộ
Chính trị và Ban bí thư Đảng ta đã nhiều lần có nghị quyết, chỉ thị về công tác
thanh niên. Tại Đại hội lần thứ XI quyết định đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước theo định hướng XHCN, báo cáo chính trị nhấn mạnh:”Coi

trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, tư tưởng, văn
hoá, nghề nghiệp, đạo đức, lối sống”,”Coi trọng bồi dưỡng lý tưởng cách
mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ và
5


khẳng định: Chăm lo giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của Đảng,
Nhà nước, các tổ chức trong hệ thống chính trị, của gia đình, nhà trường và
của toàn xã hội.
Tại đại hội đoàn toàn quôc lần thứ XI Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng
khẳng định Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn đặt niềm tin sâu sắc vào thế hệ
trẻ. Với đặc tính trẻ trung, sôi nổi, năng động, sáng tạo, sục sôi nhiệt huyết,
thanh niên Việt Nam đã và đang chứng tỏ vai trò là rường cột của nước nhà,
chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành công của sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.
Theo Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, mục tiêu và các nhiệm vụ đã xác
định trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nhất là mục tiêu phấn đấu sớm
đưa nước ta cơ bản trở thành nước cơng nghiệp theo hướng hiện đại, địi hỏi
phong trào thanh niên và tổ chức đoàn phải không ngừng đổi mới và nỗ lực
phấn đấu vươn lên, nâng cao chất lượng tổ chức, phương thức và hiệu quả
hoạt động, phát huy mạnh mẽ vai trị xung kích, tình nguyện, sáng tạo của
thanh niên, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới.
Cụ thể, cần tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
văn hoá cho thế hệ trẻ. Giáo dục lý tưởng cách mạng, phẩm chất chính trị, đạo
đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ vừa là nhiệm vụ cấp thiết trước mắt,
thường xuyên, vừa là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, đòi hỏi phải có sự
quan tâm, đầu tư thoả đáng.
Đầu tư cho giáo dục, trong đó có giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ là đầu tư cho phát triển, đầu tư cho tương

lai của đất nước. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, của các cấp, các ngành,
đoàn thể, gia đình và xã hội, trong đó Đoàn Thanh niên Cộng sản Hờ Chí
Minh có vai trị đặc biệt quan trọng. Đoàn cần tập hợp, giáo dục thanh niên,
khơi dậy và thúc đẩy trong mỗi bạn trẻ lòng yêu nước, lý tưởng cách mạng,
kiên định niềm tin vào chế độ, tiếp nối xứng đáng truyền thống của cha anh.
6


+ Coi trọng việc bồi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ là một vấn đề trọng
tâm của cách mạng, là trung tâm của chiến lược xây dựng con người, quan
hệ tới tương lai của dân tộc, tiền đồ của sự nghiệp cách mạng XHCN trên
đất nước ta.

7


Chương 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG
CHO THANH NIÊN Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Tình hình, đặc điểm thanh niên thành phố Hà Nội
Là lực lượng đáng kể trong dân số thành phố, nhìn chung thanh niên Hà
Nội có trình độ văn hoá cao, năng động, thích ứng nhanh với cơ chế mới, đặc
biệt là việc tiếp thu khoa học, công nghệ mới, có ý chí vươn lên để lập thân và
lập nghiệp, không cam chịu nghèo nàn, lạc hậu.
Về tình hình tư tưởng thanh niên, nhìn chung được giữ ổn định, có
bước chuyển biến mới trong nhận thức và ý thức chính trị.Đại bộ phận thanh
niên tiếp tục thể hiện thể hiện sự tin tưởng vào đường lối và sự lãnh đạo của
Đảng bằng những việc làm thiết thực. Thông qua phong trào thanh niên tình
nguyện vai trị, uy tín của người đoàn viên thanh niên được nâng lên.
Tuy nhiên tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma tuý trong thanh thiếu niên

vẫn diễn ra hết sức phức tạp. Tổng số đối tượng nghiện hút trên địa bàn thành
phố là gần 11 nghìn người, trong đó khoảng 73% trong độ tuổi thanh niên
(theo số liệu 6 tháng đầu năm 2010). Số vụ thanh niên phạm pháp vẫn còn ở
mức cao. Các thế lực thù địch tiếp tục phá hoại tư tưởng, đạo đức, lối sống
của thanh niên thông qua các tổ chức tôn giáo để lôi kéo, lợi dụng thanh niên
đặc biệt là học sinh sinh viên. Yêu cầu việc làm cho thanh niên vẫn đặt ra hết
sức bức xúc.
2.2. Thực trạng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh
niên thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay
a. Cấp uỷ Đảng, Chính quyền địa phương với công tác giáo dục truyền
thống và lý tưởng cách mạng cho thanh niên.
Theo kết quả khảo sát trong báo cáo khoa học với đề tài "Nghiên cứu
đổi mới nội dung, phương thức giáo dục truyền thống trong công tác tư tưởng
- văn hoá ở Thủ đô Hà Nội" của Thành uỷ Hà Nội, mức độ quan tâm của thế
8


hệ trẻ đối với truyền thống dân tộc và lý tưởng cách mạng như sau:
Nội dung

Quan tâm

Bình thường Thờ ơ

- Truyền thống của dân tộc

26%

56%


6%

- Lý tưởng cách mạng

14,4%

54,4%

20%

Về tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng
của địa phương cho thanh thiếu niên, hoạt động giáo dục truyền thống và lý
tưởng cách mạng được tổ chức thường xuyên, nổi trội thông qua việc tổ chức
kỷ niệm các ngày lễ lớn. Bên cạnh đó một số hình thức như : tổ chức lễ hội
dân gian, tổ chức phong trào lao động, học tập rèn luyện nhân kỷ niệm các
ngày lễ lớn, chương trình phát thanh trên đài truyền thanh và sinh hoạt đoàn
thể được tiến hành tương đối thường xuyên.
b. Đánh giá cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể chính trị ở cơ sở
tổ chức giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng:
Đoàn thể Hội cựu chiến binh được đánh giá là tổ chức hoạt động giáo
dục truyền thống và lý tưởng cách mạng tốt nhất. Ngoài ra cấp uỷ Đảng, Hội
phụ nữ tương đối tốt.
Việc giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng ở các cấp chính
quyền, công đoàn và đoàn thể khác còn thiếu sự quan tâm. Theo kết quả điều
tra, công tác giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng hiện nay ở nhiều
cơ sở còn rất yếu, một trong những nguyên nhân đó là :
- Chưa nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục truyền thống và lý
tưởng cách mạng
- Cấp uỷ Đảng, chính quyền chưa chú trọng lãnh đạo
- Các đoàn thể không chủ động tổ chức

- Khó khăn về kinh phí
- Cán bộ, Đảng viên thiếu nhiệt tình
- ỷ vào các cơ quan Nhà nước
Có thể thấy khó khăn lớn nhất dẫn đến tình trạng trên là hầu hết các cơ
sở đều cho rằng do thiếu về kinh phí. Tuy nhiên đó không phải là tất cả, nhiều
9


nơi còn chưa thấy hết được tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng và giáo dục truyền thống hoặc ỷ lại vào các cơ quan thông tin đại
chúng và sự giáo dục ở nhà trường. Sự lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp uỷ
Đảng, chính quyền đoàn thể còn thờ ơ, một số cán bộ đảng viên cịn thiếu
nhiệt tình trong cơng việc tham gia công tác giáo dục truyền thống và lý
tưởng cách mạng.
2.2. Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công tác giáo dục
lý tưởng cách mạng hiện nay
Đối với Đoàn thanh niên thành phố, đã có một chương trình tập hợp
giáo dục truyền thống cách mạng và định hướng lý tưởng xã hội chủ nghĩa,
xây dựng đời sống văn hoá trong thanh thiếu niên. Chương trình này được coi
là nhiệm vụ quan trọng và xuyên suốt trong công tác Đoàn, được tổ chức liên
tục và thường xuyên đổi mới, đem lại hiệu quả trong chất lượng giáo dục, góp
phần nâng cao nhận thức, giác ngộ lý tưởng, củng cố niềm tin của tuổi trẻ vào
sự lãnh đạo của Đảng, thu hút ngày càng đông đảo lực lượng thanh thiếu niên
đến với tổ chức Đoàn-Hội-Đội và góp phần nêu cao ý thức trách nhiệm của
tuổi trẻ trong sự nghiệp xây dựng , bảo vệ Thủ đô và đất nước.
Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống cách mạng,
truyền thống của Đảng, của Đoàn được triển khai có hiệu quả tốt. Sinh hoạt
chính trị, truyền thống đã trở thành hoạt động thường xuyên của các cấp bộ
Đoàn, hình thức hoạt động được cải tiến, nội dung đổi mới sinh động đã có
sức hấp dẫn, thu hút đông đảo đoàn viên thanh niên tham gia.. Thông qua các

phong trào thi đua, các đợt sinh hoạt chính trị, các hoạt động chào mừng Đại
hội Đảng toàn quốc.
Hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, các cấp bộ Đoàn đã tổ
chức các Diễn đàn, Hội nghị góp ý kiến xây dựng dự thảo văn kiện với 12.000
ý kiến, hơn 10.000 bài dự thi tìm hiểu về Đảng cộng sản Việt Nam đã góp
phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị và củng cố niềm tin cho
thế hệ trẻ. Đặc biệt, Lễ hội tuổi trẻ Thủ đô chào mừng thành công Đại hội
10


Đảng XI với những nội dung, chủ đề mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc đã thể
hiện rõ niềm tin của thế hệ trẻ với Đảng quang vinh và khát vọng vươn lên
của Tuổi trẻ vì Tổ quốc Việt Nam XHCN. Lễ hội đã thể hiện thẵm đượm niềm
tin, chan hoà tình cảm giữa Đảng và nhân dân, giữa sự lãnh đạo của Đảng và
Tuổi trẻ – thế hệ tương lai của đất nước.
Kỷ niệm 126 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thành đoàn Hà
Nội phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh tổ chức đợt sinh hoạt chính trị với
nội dung thi tìm hiểu “Bác Hờ với Tuổi trẻ - Tuổi trẻ với Bác Hồ” và các hoạt
động kỷ niệm tại cơ sở thu hút trên 40.000 ĐVTN tham gia. Duy trì hoạt động
Đội tuyên truyền ca khúc cách mạng với nhiều nét sáng tạo, thường xuyên tổ
chức biểu diễn phục vụ nhân dịp các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị trọng
đại đã góp phần làm bừng lên khí thế cách mạng trong đời sống văn hoá tinh
thần của tuổi trẻ và nhân dân Thủ đô.
Trong những năm qua, các hoạt động giáo dục truyền thống “Uống
nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Nhân đạo từ thiện”, “Tình nghĩa”
được phát triển sâu rộng trong các đối tượng thanh thiếu niên, được dư luận
xã hội đồng tình ủng hộ.
Đoàn thanh niên các cấp đã tích cực phối hợp với các ngành, xung kích
thực hiện tốt phong trào 3 mục tiêu: Dân số-Sức khoẻ-Môi trường. Đến nay
đã có trên 200 CLB tiền hôn nhân, CLB tuyên truyền viên trẻ, CLB phòng

chống tệ nạn xã hội, Đội tuyên truyền xung kích sáng tạo, Đội thanh niên tình
nguyện nước sạch vệ sinh môi trường thu hút hàng ngàn đoàn viên thanh niên
tham gia.
Bên cạnh đó, các hoạt động thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh cũng
được tổ chức thường xuyên. Thành đoàn Hà Nội đã chủ động đề xuất với thành
phố đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho hệ thống Cung, Nhà văn hoá đồng thời
chỉ đạo các đơn vị tăng cường tổ chức các hoạt động, phát triển các loại hình
CLB... đã trở thành các trung tâm học tâp, vui chơi, giải trí lành mạnh, bồi
dưỡng tài năng trẻ, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, trí tuệ cho thanh
niên, thu hút được hàng triệu lượt đoàn viên thanh thiếu niên tham gia.
11


Vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên thủ đô trong
thời gian những năm vừa qua, có thể thấy nổi lên những xu thế tích cực:
Thứ nhất, chỉ tiêu quan trọng nói lên ý thức chính trị, động cơ tư tưởng
của thanh niên là số lượng và chất lượng đảng viên được kết nạp từ đoàn viên
thanh niên những năm qua. Tính trung bình trong 5 năm vừa qua, hàng năm
số đảng viên được kết nạp năm sau cao hơn năm trước khoảng 30%. Riêng ở
Thủ đô, việc kết nạp Đảng trong sinh viên và tri thức trẻ được quan tâm đúng
mức hơn.
Thứ hai, sự tác động của hệ thống giáo dục từ việc hình thành niềm tin,
lý tưởng cách mạng đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ.
Thứ ba, trong những năm qua dư luận xã hội và hệ thống thông tin đạI
chúng đã góp phần đáng kể trong việc định hướng lý tưởng cách mạng cho
thanh thiếu niên...
Thứ tư, qua công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên, lớp
trẻ cả nước nói chung và Thủ đô nói riêng, dần dần đã hình dung rõ hơn mẫu
người lý tưởng phù hợp với đặc điểm của giai đoạn cách mạng mới. Dưới góc
độ định hướng giá trị, phần đông thanh niên hiện nay sẵn sàng chuẩn bị tư thế

bước vào cuộc sống phù hợp với mục tiêu của lý tưởng cách mạng...
2.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt được về công tác giáo dục
lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành phố, đó là:
- Thắng lợi của sự đổi mới cùng với những chuyển biến trong cách nhìn
nhận, đánh giá vị trí, vai trị của cơng tác thanh niên và sự quan tâm lãnh đạo
của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp của các cơ quan nhà nước, Mặt trận tổ
quốc, các đoàn thể nhân dân và xã hội đã tạo thuận lợi cơ bản cho công tác
Đoàn và phong trào thanh niên trên cả ba mặt: chính trị tư tưởng, tổ chức cán
bộ và hoạt động đoàn kết tập hợp thanh niên.
- Các nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên
quan trực tiếp đến thanh niên và công tác thanh niên từng bước được thể chế
hoá thành chương trình mục tiêu, dự án, được đặt trong kế hoạch của Nhà
nước để triển khai thực hiện từ Trung ương đến cơ sở nhằm phát huy vai trò
12


của lực lượng thanh niên tham gia phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng đất
nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
- Công tác thanh niên thành phố những năm gần đây đã được Thành uỷ
Hà Nội, UBND thành phố. Các ngành đoàn thể quan tâm đúng mức hơn, thiết
thực hơn. Quần chúng nhân dân đã nhìn nhận và đánh giá tốt về hoạt động
phong trào của Đoàn thanh niên thành phố và Hội Liên hiệp thanh niên, tin
tưởng hơn ở thanh niên.
Tuy nhiên, hạn chế cơ bản trong vấn đề giáo dục lý tưởng cho thanh
niên thành phố của Đoàn thanh niên vẫn là thiếu chiều sâu, mới chỉ tập trung
vào các hoạt động mang tính kỳ cuộc từ cấp quận, huyện trở lên; cấp cơ sở,
nhất là cấp chi đoàn hoạt động yếu. Bên cạnh đó, trong công tác giáo dục lý
tưởng cho thế hệ trẻ, từng nơi, từng lúc đã xẩy ra tình trạng mất cân đối:
Thiên lệch về giáo dục thông qua hoạt động, mà xem nhẹ việc giáo dục trực
tiếp, nặng về giáo dục chung mà ít chú ý đến giáo dục cá biệt, thiên về tuyên

truyền, biểu dương lực lượng mà ít chú ý đến vận động thuyết phục.
Có thể nói rằng, trong công cuộc đổi mới hiện nay, trên nhiều lĩnh vực
hoạt động chưa thực sự có phong trào thanh niên, vai trò chính trị của tổ chức
Đoàn chưa được thể hiện rõ nét. Điều hết sức trăn trở, nhức nhối hiện nay là
có một bộ phận thanh niên đang sống lạc lõng giữa xã hội, thậm chí mất cả
phương hướng hành động và niềm tin. Đối với mỗi thanh niên, việc xác định
lẽ sống, lý tưởng cộng sản chính là xác định rõ đường đời của mình. Trước
đây, nhờ có lý tưởng giải phóng dân tộc.
Mặt khác, trên thực tế chúng ta cũng thấy rằng, những gì đạt được trên
lĩnh vực này cịn cách xa so với nhu cầu thực tiễn mà Thanh niên Thủ đô có
thể và cần đạt tới. Những hiện tượng tiêu cực trong tư duy, trong hành động
của một bộ phận thanh niên Thủ đô là một cơ sở cho việc nảy sinh luồng đánh
giá tiêu cực đối với thanh niên Thủ đô nói chung, đối với phong trào Đoàn ở
đây nói riêng - tuy đó không phải là luồng đánh giá chủ đạo và toàn diện.
Công tác tư tưởng của Thành đoàn có phần trách nhiệm trước tình hình đó.

13


Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG CHO
THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
Công tác giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho tuổi trẻ Thủ đô
là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và cần thiết. Trong giai đoạn Cách mạng
mới của thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô
và Đất nước. Việc giáo dục, định hướng lý tưởng Cách mạng cho thanh niên
càng phải được chú trọng và đẩy mạnh cả về quy mô và chất lượng. Tại Đại
hội Đảng lần thứ XII, Đảng ta đã khẳng định phải “Coi trọng hơn nữa việc
giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, tư tưởng, văn hoá, nghề nghiệp, đạo

đức, lối sống”, “Chăm lo giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của
Đảng, Nhà nước, các tổ chức trong hệ thống chính trị...”
Để nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho
thanh niên thành phố Hà Nội,
Thứ nhất, chúng ta cần xác định rõ nội dung giáo dục lý tưởng Cách
mạng cho thanh niên thành phố Hà Nội hiện nay:
- Bồi dưỡng lý tưởng Cách mạng, chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh.
- Tuyên truyền, giáo dục những đường lối, nghị quyết, chính sách của
Đảng và Nhà nước.
- Đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền những truyền thống vẻ vang của
Cách mạng, của Dân tộc.
Thứ hai, chúng ta phải làm tốt công tác phổ biến pháp luật trong thanh
thiếu niên thông qua việc đẩy mạnh công tác giáo dục trong các nhà trường,
tăng cường các hoạt động tìm hiểu, sinh hoạt chuyên đề dưới nhiều hình thức
để đưa pháp luật thâm nhập vào thanh thiếu niên có hiệu quả và chất lượng.
Thứ ba, giáo dục lối sống, nếp sống mới XHCN, xây dựng lực lượng
thanh niên sống có lý tưởng, có hoài bão lớn, xung kích trong sự nghiệp Công
nghiệp hoá, Hiện đại hoá Thủ đô và Đất nước.
14


Thứ tư, giáo dục truyền thống Cách mạng, truyền thống văn hoá dân
tộc, đẩy mạnh việc học tập, tiếp thu những tinh hoa của nhân loại, trên cơ sở
giữ vững và phát triển bản sắc văn hoá của dân tộc.
Việc giáo dục truyền thống Cách mạng, giáo dục truyền thống văn hoá
dân tộc mang ý nghĩa sâu sắc đối với thế hệ trẻ chúng ta. Nó củng cố và xây
dựng niềm tự hào, lý tưởng độc lập dân tộc, ý thức giữ gìn những trùn
thống tốt đẹp của cha ơng. Đặc biệt trong thời kỳ chúng ta đang áp dụng chính
sách mở cửa giao lưu về kỹ thuật và văn hoá voứi cộng động Quốc tế thì việc

giữ gìn và bảo tồn những truyền thống bản sắc văn hoá dân tộc là càng cần
thiết hơn.
Từ những nội dung giáo dục lý tưởng Cách mạng cho thanh niên Thủ
đô trong thời kỳ CNH-HĐH như vậy chúng ta phải đề ra những phương thức
giáo dục phù hợp đạt hiệu quả cao. Trên cơ sở phát huy những phương pháp,
những mơ hình mà Đoàn thanh niên thành phố đã thực hiện có hiệu quả lớn
trong thời gian qua như: Phát động các cuộc vận động “ Hướng về cội
ng̀n”, “Đi tìm địa chỉ đỏ”, phong trào thanh niên tình nguyện, tuổi trẻ giữ
nước,... các cuộc thi tim hiểu truyền thống Cách mạng, truyền thống dân tộc,
gặp gỡ các nhân chứng lịch sử, các anh hùng, các gương người tốt, việc tốt
v.v...Hay thông qua các cuộc hội thảo, sinh hoạt truyền thống, mít tinh kỷ
niệm, các hội thi, hội diễn và các hoạt động tại các trung tâm văn hoá các cấp
có tính chất giáo dục, truyền tải tốt đến thanh niên Thủ đô.
Khi định hướng công tác giáo dục Thanh niên Thủ đô,cần phải chú ý
những điểm sau:
Một là, công tác giáo dục đó phải được hướng vào nhiệm vụ chính trị
trung tâm của Thành phố trong thời gian tới: đẩy mạnh Công nghiệp hoá
-Hiện đại hoá Thủ đô, để Hà nội làm tốt hơn vai trò là trung tâm chính trị,kinh
tế văn hoá, văn minh, hiên đại của cả nước.
Hai là, để thực hiện nhiệm vụ đó, công tác giáo dục Thanh niên cần làm
cho Thanh niên thủ đô thấy rõ sự cần thiết cần phải có đóng góp tích cực vào
15


bước tiến của Thủ đơ trong quá trình chủn sang kinh tế thị trường theo định
hướng XHCN .
Ba là, giáo dục tinh thần phát huy hơn nữa truyền thống 1000 năm
Thăng Long -Đơng Đơ-Hà nội trong quá trình xây dựng Thủ đô XHCN; mở
rộng quan hệ giao lưu Quốc tế, hiện đại hoá Thủ đô nhưng phải giữ được
truyền thống văn hoá, văn minh Tràng An củaThanh niên Hà nội .

Bốn là nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, kiên quyết đấu tranh
chống có hiệu quảvới chiến lược diễn biến hoà bình mà chủ nghĩa đế quốc
đang ráo riết thực hiện đối với nước ta nói chung, đối vơí Thủ đô nói riêng.
Năm là, thấy rõ sự cần thiết phải giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối
với công tác giáo dục Thanh niên nói chung, công tác giáo dục Thủ đô nói
riêng.

16


KẾT LUẬN
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta và Chủ tịch Hồ
Chí Minh rất coi trọng công tác vận động thanh niên và quan tâm, chăm sóc
sự nghiệp xây dựng Đoàn Thanh niên cộng sản thành đội tiên phong chiến
đấu của thanh niên, đội hậu bị tin cậy của Đảng. Trong sự nghiệp đổi mới đất
nước, công tác vận động, giáo dục thanh niên của Đảng không ngừng được
quan tâm gắn liền với đổi mới nội dung và phương thức hoạt động đoàn kết,
tập hợp thanh niên, chăm lo cho sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng và phát huy
tiềm năng to lớn của thanh niên, đưa công tác Đoàn và phong trào thanh niên
phát triển, nhằm góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế
- xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, văn hoá, xã hội của đất nước.
Để công tác giáo dục thanh niên Thủ đô hoàn thành nhiệm vụ của
mình, cần có sự phối hợp rộng rãi của tất cả mọi cấp bộ Đoàn, sự liên kết
thành một khối thống nhất của tất cả các binh chủng làm công tác tư tưởng
trên địa bàn thành phố và cả nước, trong đó quy tụ sức mạnh của các phương
tiện thông tin đại chúng, quy tụ sức mạnh của toàn xã hội , từ gia đình cho
đến nhà trường, từ đường phố cho đến cơ quan, từ bên dân sự đến bên quân
đội, công an... để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong lĩnh vực công tác này là một
vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng.
Bằng việc chú ý đúng mức đến công tác vận động, giáo dục lý tưởng cách

mạng cho thanh niên sẽ góp phần tích cực vào việc hình thành những người
thanh niên Thủ đơ gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH; có đạo đức
trong sáng; có ý chí kiên cường tiến quân vào CNH - HĐH Thủ đô; phát huy
được truyền thống tốt đẹp của Thủ đô có một ngàn năm lịch sử; có đủ năng lực
làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo thích ứng
với địi hỏi của quá trình cơng nghiệp hoá - hiện đại hoá Thủ đô...để đưa Thủ đô
lên trình độ cao trong sự phát triển của cả nước. Chỉ khi đó, Thanh niên Thủ đô
mới xứng đáng với lòng mong đợi của toàn Đảng, toàn dân.
17


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2001), Văn hóa với thanh

niên, thanh niên với văn hóa - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn.
2.

Ban Chấp hành Trung Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Báo cáo cơng

tác Đồn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2010
3.

Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Chương

trình cơng tác Đồn và phong trào thanh thiếu nhi năm 2010
4.

C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị


quốc gia, Hà Nội.
5.

Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia,

Hà Nội.
6.

Tăng cường cơng tác giáo dục lý tưởng chính trị cách mạng đối

với cán bộ, công chức đảng viên, đồn viên đồn thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh trong thời ký đoi mới, Nxb Lao động - xã hội, Hà Nội, 2005.
7.

Nguyễn Đức Bình: Một số vấn đề về cơng tác lý luận tư tưởng

và văn hóa, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội 2004.
8.

Đẳng Cộng sản Việt Nam: Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý

luận - thực tiễn qua 20 năm đổi mới (1986-2006), lưu hành nội bộ, Hà Nội,
2005.
9.

Lê Hữu Nghĩa: Tồn cầu hóa – những vấn đề lý luận và thực

tiễn, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004.
10.


Trần Ngoc Linh: Quan điểm của V.I. Lênin về công tác tư tưởng,

lý luận với công cuộc đổi mới của chúng ta, Tạp chí Cộng sản, số 11-2003.

18


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ
TƯỞNGCÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN..............................................4
1.1. Một số khái niệm cơ bản............................................................................4
1.1.1. Lý tưởng.................................................................................................4
1.1.2. Lý tưởng cách mạng................................................................................5
1.2. Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên.................................................................................5
Chương 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH
MẠNG CHO THANH NIÊN Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI.............................8
2.1. Tình hình, đặc điểm thanh niên thành phố Hà Nội....................................8
2.2. Thực trạng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên thành
phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay................................................................8
2.2. Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng hiện nay.........................................................................................10
2.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt được về công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng cho thanh niên thành phố, đó là:...................................................12
Chương 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ TƯỞNG CÁCH MẠNG
CHO THANH NIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI............................................14
KẾT LUẬN....................................................................................................17

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................17

19