MỞ ĐẦU
Trong lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô, V. I. Lênin đã
từng chỉ rõ, trong lịch sử, chưa hề có một giai cấp nào giành được quyền
thống trị, nếu không đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ
chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo
phong trào.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng “Làm lãnh đạo cũng là một
nghề, phải rèn đức luyện tài, trong đó đức phải là gốc”! Nhà lãnh đạo quản lý
là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, xây dựng
một đội ngũ cán bộ, lãnh đạo, quản lý “vừa hồng, vừa chuyên” là một trong
những nhiệm vụ then chốt. Vì thế phẩm chất, nhân cách và năng lực của
người lãnh đạo, quản lý giữ vai trò quan trọng đối với mỗi nhà lãnh đạo quản
lý, tuy nhiên trong đó phẩm chất chính trị, đạo đức là những yếu tố quan trọng
hàng đầu trong việc đánh giá mỗi cán bộ lãnh đạo quản lý.
Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường hiện nay với những biến
động khơng ngừng của tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội đã đặt ra
những yêu cầu mới về phẩm chất chính trị, đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý
trong công tác hoạt động thực tiễn của mình. Với những nhận thức đó, trong
thời gian quan vấn đề phẩm chất chính trị đạo đức của các nhà lãnh đạo đã
được quan tâm cũng như đã có những biến chuyển hết sức nhanh chóng. Tuy
nhiên bên cạnh đó thực tiễn vẫn đặt ra những vấn đề quan trọng trong việc
nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý trong thời đại
hội nhập và mở cửa.
Xuất phát từ những vấn đề lý luận và thực tiễn đó do vậy em đã lựa
chọn đề tài: “Phẩm chất chính trị, đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý” để
làm tiểu luận kết thúc môn với mong muốn sẽ làm rõ hơn được những vấn đề
chung về phẩm chất của nhà lãnh đạo quản lý. Đồng thời từ đó phân tích nội
dung phẩm chất chính trị, đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý cũng như đưa ra
những đề xuất một số giải pháp nâng cao phẩm chất chính trị đạo đức của nhà
lãnh đạo trong giai đoạn mới.
NỘI DUNG

Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHẨM CHẤT
CỦA NHÀ LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm phẩm chất
Chất có nghĩa là cái vốn có; chất là tính quy định bên trong một vật này
khác với vật khác.
Phẩm chất chỉ tính chất và đặc điểm vốn có của sự vật. Khái niệm
phẩm chất vừa có nghĩa hẹp vừa có nghĩa rộng.
Theo nghĩa hẹp, phẩm chất là khái niệm sinh lý học, chỉ đặc điểm sẵn
có của cơ thể như hệ thần kinh, các giác quan và cơ quan vận động. Đặc điểm
sẵn có là cơ sở tự nhiên để con người tiếp nhận những hiện tượng tâm lý và
thuộc tính tâm lý.
Theo nghĩa rộng, phẩm chất chỉ các đặc điểm tâm lý như: tính cách,
ý chí, hứng thú, tính khí, phong cách của con người. Phạm trù phẩm chất
của nhà lãnh đạo quản lý hiểu theo nghĩa rộng, ở đó chứa đựng tồn bộ tri
thức, văn hóa, trình độ chun mơn cũng như các yếu tố về khí chất, tinh
thần, đạo đức... kết tạo nên nhân cách của người cán bộ lãnh đạo. Bởi
trong xã hội hiện đại, tri thức và văn hóa là các yếu tố quan trọng quyết
định tinh thần và đạo đức người lãnh đạo; nhân cách người lãnh đạo
không chỉ đòi hỏi phẩm chất, tinh thần, đạo đức mà còn đòi hỏi tài năng
cống hiến nhiều cho xã hội.
Như vậy có thể hiểu phẩm chất của nhà lãnh đạo quản lý khơng chỉ là
những đặc trưng đơn giản có sẵn của sinh lý học mà là tổng hòa các yếu tố
bên trong, trên cơ sở các phẩm chất sinh lý, hình thành các phẩm chất tâm lý
thơng qua hoạt động, quan hệ giao lưu trong thực tiễn đời sống và trong công
tác của người lãnh đạo.
1.1.2. Khái niệm lãnh đạo quản lý


2


Lãnh đạo quản lý là những khái niệm quan trọng trong khoa học về tổ
chức - nhân sự. Trong đó chúng ta có thể hiểu các khái niệm như sau:
Lãnh đạo là những hoạt động đề ra chủ trương, đường lối, tổ chức thực
hiện và tác động vào những người khác, nhằm hướng đến mục tiêu chung.
Mọi thành viên tin tưởng tôn trọng và tuân thủ một cách tự giác. Kết quả của
sự lãnh đạo mang đến lợi ích chung cho tổ chức và mọi thành viên.
Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều hành và kiểm
soát. Quản lý cần trả lời câu hỏi: Ai quản lý, quản lý cái gì và quản lý như thế
nào?
Lãnh đạo là tìm ra định hướng mới, thơng qua phát triển con người một
cách tự giác. Quản lý là dùng các nguyên tắc có sẵn để tác động đến cơng việc,
con người, nhằm hồn thành mục tiêu đã định trước một cách hiệu quả nhất.
Song, trong thực tế còn nhiều nhầm lẫn và thường đồng nhất chúng là một.
Nhà lãnh đạo và nhà quản lý cũng là 2 khái niệm khác nhau, sự phân
biệt cũng khó khăn và thường hay nhầm lẫn. Nhà lãnh đạo được mô tả là
người “tìm đường”, nhà quản lý là người “đi đường”. Nhà lãnh đạo tạo từ “cái
khơng” ra “cái có” và nhà quản lý thì giữ “cái có” cho đừng mất đi thành “cái
khơng”. Nhà lãnh đạo cần có tầm nhìn, lịng tin, sáng tạo, can đảm, khả năng
nhóm lửa trong lịng những người theo mình. Nhà quản lý cần quy tắc,
phương thức sử dụng những quy tắc này để duy trì và phát triển tổ chức.
Người lãnh đạo có vai trị quan trọng, là người đại diện, là linh hồn của
tổ chức và là người dẫn dắt tổ chức đó đến thành cơng. Mọi việc ổn định hay
rắc rối, đồn kết hay mâu thuẫn, thành công hay thất bại đều do việc lựa chọn,
sắp xếp và bố trí con người có thích hợp hay khơng và có đúng năng lực, sở
trường chun mơn của họ hay khơng
1.2.


Vai trị của nhà lãnh đạo quản lý
Trên thực tế chúng ta thường thấy nhà lãnh đạo quản lý là người đứng
đầu một tổ chức hay một nhóm người có khả năng điều khiển mọi hoạt động
của một tổ chức (hay một nhóm) và đưa cả tổ chức ấy đến sự nghiệp dã được
3


giao phó. Nhà lãnh đạo quản lý như hệ thần kinh trung ương trong một cơ thể
có nhiệm vụ cảm nhận được các phản ứng bên ngoài, thấy được và nghĩ ra
được những giải pháp tối ưu để điều khiển các bộ phận khác trong cơ thể, để
cơ thể đó tồn tại và phát triển. Vì vậy vai trị của nhà lãnh đạo quản lý trong tổ
chức rất quan trọng đối với hoạt động thực tiễn.
Vào thập niên 1970, Henry Mintzbezg đã nhhiên cứu một cách cẩn thận
và đã đưa ra kết luận rằng các nhà lãnh đạo quản lý thực hiện 10 vai trị khác
nhau trong 3 nhóm và rất liên quan nhau: vai trò quan hệ với con người, vai
trị thơng tin, và các vai trị quyết định, đó là:
Thứ nhất, vai trị quan hệ với con người
Sống và làm việc trong một tổ chức mọi cá nhân thường có các
quan hệ chặt chẽ và mật thiết với nhau, nhưng với tính cách là nhà quản trị
nhà lãnh đạo quản lý thường có những vai trị cơ bản sau:
Vai trị đại diện hay tượng trưng có tính chất nghi lễ trong tổ chức.
Vai trò liên hệ, quan hệ với người khác, ở trong hay ngoài tổ chức, để
nhằm góp phần hồn thành cơng việc được giao cho đơn vị của họ.
Thứ hai, vai trị thơng tin
Thời đại ngày nay là thời đại bùng nổ thông tin, thông tin được xem là
nguồn lực căn bản ở mọi tổ chức. Các hoạt động về quản trị chỉ thực sự có cơ
sở khoa học và có hiệu quả khi nó được xử lý, được thực thi trên cơ sở các
thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời. Thơng tin khơng chỉ cần cho các nhà
lãnh đạo quản lý mà chính bản thân họ cũng giữ những vai trò cực kỳ quan

trọng trong lĩnh vực này. Nghiên cứu về vai trò thông tin của các nhà lãnh đạo
quản lý chúng ta thấy:
Trước hết, nhà lãnh đạo quản lý có vai trị thu thập và tiếp nhận các
thông tin liên quan đến tổ chức và đến hoạt động của đơn vị.
Nhà lãnh đạo quản lý đảm nhiệm vai trò thu thập bằng cách thường
xuyên xem xét, phân tích bối cảnh xung quanh tổ chức để nhận ra những tin
tức, những hoạt động và những sự kiện có thể đem lại cơ hội tốt hay sự đe dọa
4


đối với hoạt động của tổ chức. Công việc này được thực hiện qua việc đọc
báo chí, văn bản và qua trao đổi, tiếp xúc với mọi người.
Vai trị thhơng tin thứ hai của nhà lãnh đạo quản lý là phổ biến nhũng
thơng tin liên hệ đến người có liên quan, có thể là thuộc cấp, người đồng cấp
hay thượng cấp.
Vai trị thơng tin sau cùng mà nhà lãnh đạo quản lý phải đảm nhiệm là
vai trò của người thay mặt tổ chức để cung cấp thông tin cho các bộ phận
trong cùng một đơn vị, hay cho các cơ quan bên ngoài. Mục tiêu của sự thay
mặt phát biểu nay là có thể để giải thích, bảo vệ hay tranh thủ thêm sợ ủng hộ
cho tổ chức.
Thứ ba, vai trò quyết định
Loại vai trò cuối cùng của nhà lãnh đạo quản lý gồm bốn vai trị:
Vai trị chủ trì xuất hiện khi nhà lãnh đạo tìm cách cải tiến hoạt động
của tổ chức. Mục đích của vai trị này là tạo ra những chuyển biến tốt hơn
trong đơn vị. Việc này có thể thực hiện bằng cách áp dụng một kỹ thuật mới
vào một tình huống cụ thể, hoặc nâng cấp điều chỉnh một kỹ thuật mới đang
áp dụng.
Các tình huống rủi ro, sự cố, xáo trộn bất ngờ là những điều khơng
tránh khỏi. Trong vai trị người giải quyết xáo trộn, nhà lãnh đạo là người phải
kịp thời đối phó với những biến cố bất ngờ nhằm đưa tổ chức sớm trở lại sợ

ổn định. So với các vai trị khác thì vai trị này chiếm vị trí ưu tiên hơn trong
các quyết định mà nhà lãnh đạo cần phải giải quyết. Khi một cỗ máy chủ yếu
bị hỏng, khi nguồn điện bị cúp, khi khách hàng chủ yếu đọt ngột không mua
hàng nữa, khi mặt hàng kinh doanh đột nhiên bán khá chạy. Đó là những yếu
tố có thể gây ra sự xáo trộn.
Vai trị của các nhà lãnh đạo quản lý trong các tình huống này là phải
nhanh nhạy, kịp thời và quyết đoán để đưa tổ chức trở lại hoạt động bình
thường và hạn chế đến mức thấp nhất những thiệt hại có thể có, hoặc là tận
dụng đến mức tối đa những cơ hội mới để phát triển.

5


Khi nhà lãnh đạo quản lý ở trong tình huống phhải quyết định phân
phối tài nguyên cho ai và với số lượng như thế nào, thì đó là lúc nhà quản trị
đóng vai trị nhà phân phối tài ngun. Tài ngun đó cơ thể là tiền bạc, thời
gian, quyền hành, trang bị hay con người. Thông thường, khi tài nguyên dồi
dào, mọi nhà lãnh đạo quản lý đều có thể thực hiện vai trò này cách dễ dàng.
Nhưng khi tài nguyên khan hiếm, quyết định của nhà lãnh đạo quản lý trong
vấn đề này sẽ khó khăn hơn, vì nó có thể ảnh hưởng lớn đén kết quả hoạt
động của một đơn vị hay thậm chí của tồn thể tổ chức.
Cuối cùng nhà lãnh đạo quản lý cịn đóng vai trò của một nhà thương
thuyết, đàm phán thay mặt cho tổ chức trong quá trình hoạt động. Các cuộc
thương lượng có thể là về cơng việc, về tiền bạc, thời gian hay bất cứ điều gì
có ảnh hưởng đến bộ phận của mình. Mục đích của thương lượng là phải tìm
ra giải pháp chấp nhận được cho tất cả các bên có liên quan và điều hiển
nhiên là phải có lợi nhất cho đơn vị mình.
Nói tóm lại, với chức năng và vai trị của mình, nhà lãnh đạo quản lý
giữ phần quan trọng trong sự thành công hay thất bại của một tổ chức. Và đó
cũng là lý do chính của nhu cầu cấp bách phải đào tạo các nhà lãnh đạo quản

lý vì sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
1.3.

Những phẩm chất cơ bản của nhà lãnh đạo quản lý
Trên thế giới đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về những phẩm chất
cần có của người lãnh đạo, quản lý. Trong đó, để thành nhà lãnh đạo quản lý
giỏi đều cần có những phẩm chất chủ yếu sau:
Một là, lịng trung thành, tính chính trực và tạo niềm tin cho người khác
Đây là yếu tố quan trọng đầu tiên và điều đó địi hỏi nhà lãnh đạo quản
lý phải luôn trung thành với lý tưởng, mục tiêu và lợi ích quốc gia, đó là
lương tâm, là lẽ sống. Khơng vì bất cứ lợi ích cá nhân nào mà quên đi lợi ích
và lý tưởng, mục đích cao cả của tồn dân tộc. Nhà lãnh đạo quản lý chân
chính ln sẵn sàng phục vụ mọi người vì động lực của họ là tình yêu với Tổ

6


quốc, với con người cao hơn sự khát khao vinh quang cho bản thân. Chính
trực là điều cơng chúng mong đợi.
Hai chuyên gia nổi tiếng của Mỹ là Kouzes và Posner đã nghiên cứu
suốt 20 năm về phẩm chất riêng của người lãnh đạo. Các ông đưa ra 4 loại
phẩm chất đầu tiên và quan trọng là: Thành thực, có tầm nhìn, biết khuyến
khích nhân tài và có năng lực vượt trội. Trong đó thành thực là điều kiện số
một, là yêu cầu đầu tiên, nguyên tắc cao nhất của người lãnh đạo. Để tạo được
niềm tin, người lãnh đạo, quản lý bằng lời nói, hành động phải chiếm được sự
tín nhiệm của cơng chúng. Nếu khơng, sẽ khơng có ai theo. Tín nhiệm nghĩa
là niềm tin vững chắc vào nhà lãnh đạo, quản lý đó và những gì anh ta nói là
một, tin vào sự nhất quán của người lãnh đạo, quản lý.
Hai là, tầm nhìn xa, năng lực vượt trội, óc sáng tạo, trí thơng minh
Tầm nhìn của nhà lãnh đạo, quản lý phải trên những phân tích thực tế,

khách quan, nắm bắt thời cơ, dự đốn tình hình và những ý tưởng hơn hẳn
mọi người trước những thay đổi để định hướng và có những biện pháp phù
hợp cho tổ chức, đơn vị, địa phương mình tiến lên. Nhà lãnh đạo quản lý phải
ln tư duy, tìm tịi, tạo ra cái mới, cái khác lạ có giá trị cho sự phát triển của
con người và xã hội, cải tạo cái cũ, lạc hậu. Sáng tạo có thể xuất phát từ chính
niềm đam mê cộng với trí thơng minh để khám phá, chinh phục cái mới.
Tương lai nằm trong tay những người có tầm nhìn xa trơng rộng.
Ba là, niềm say mê với cơng việc
Khơng có sự say mê, khơng có nhiệt huyết thì một nhà lãnh đạo quản
lý sẽ khơng thể có được những quyết định táo bạo và tâm huyết. Nhà lãnh
đạo, quản lý phải có động cơ mạnh mẽ, sự đam mê mãnh liệt và lịng kiên
nhẫn trong việc đạt được mục đích đề ra, khả năng quyết đốn, dám làm và
tính sáng tạo độc đáo trong cách giải quyết vấn đề.
Bố là, nghị lực và lịng dũng cảm
Chỉ có những người có nghị lực và lịng dũng cảm mới khơng nản chí
trước những khó khăn, không khuất phục trước những uy lực, không sa ngã
7


trước những cám dỗ mới giúp nhà lãnh đạo quản lý ln tìm ra những giải
pháp thơng minh, sáng tạo. Các nhà lãnh đạo quản lý phải dũng cảm và cương
quyết trong các vấn đề liên quan đến sự sinh tồn và phát triển của tổ chức,
đơn vị và địa phương mình.
Năm là, sự hiểu biết và tính ham học hỏi
Nhà lãnh đạo quản lý không thể lãnh đạo tốt nếu họ khơng hiểu biết.
Chỉ có sự hiểu biết mới làm cho mọi người kính phục và tự nguyện đi theo
mình. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo quản lý khơng phải cái gì cũng biết, cái gì
cũng giỏi. Sự hiểu biết của người lãnh đạo quản lý chính là tập hợp sự hiểu
biết của mọi người, đó chính là biết dùng những người tài giỏi, biết thực sự
học hỏi mọi người.

Nhà lãnh đạo quản lý phải truyền được nhiệt huyết và ý tưởng của mình
sang mọi người, để mọi người cùng hiểu, cùng quyết tâm và cùng hành động
để giành được thắng lợi. Ngồi ra, nhà lãnh đạo quản lý khơng chỉ dồn hết sức
lực, trí tuệ với trách nhiệm cao của mình cho mục tiêu, cơng việc đã định mà
cịn biết phát huy trí tuệ của tập thể mà mình luôn là chỗ dựa, là tấm gương
của mọi người.
Sáu là, sự kiên định, tự tin, biết lắng nghe
Kiên định không phải là bướng bỉnh, ngang tàng và nhất định không
phải là ngơng cuồng. Ln tự tin vào chính mình và tự tin vào tập thể.
Nhà lãnh đạo quản lý phải chạm tới trái tim người khác trước khi có thể
lãnh đạo, quản lý họ. Nhưng để có thể chạm vào trái tim người khác thì anh ta
phải biết có cái gì bên trong đó, bằng cách lắng nghe. Đơi tai của nhà lãnh đạo
quản lý phải âm vang giọng nói của mọi người.
Như vậy, nhà lãnh đạo quản lý muốn đáp ứng sự nghiệp cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa cần phải:
Là người có tầm nhìn thời đại; có trình độ và khả năng phù hợp với
bản chất của xã hội cơng nghiệp - xã hội hiện đại.
Có nhân cách lãnh đạo phù hợp với bản chất xã hội công nghiệp - xã
hội hiện đại phát triển theo hướng nhân văn: xu hướng và mục tiêu chính trị
là phát triển và tiến bộ xã hội - con người.
8


Có tư duy khoa học, phương pháp tư duy duy vật biện chứng, phù hợp
tính chất cơng nghiệp, lối sống hiện đại, biểu hiện trong năng lực tư duy sắc
bén nhanh nhạy, uyển chuyển, sáng tạo.
Có tư chất đặc thù của người lãnh đạo như vững vàng về tinh thần, phát
triển sâu sắc và phong phú thế giới nội tâm; yếu tố lý trí và yếu tố tình cảm
hài hịa.
Có tri thức và kinh nghiệm phát triển tương ứng với tính chất cơng

việc được giao: tri thức tổng hợp và chun sâu.
Có trình độ cao, kể cả hiểu biết về nền khoa học - công nghệ hiện đại,
cũng như thao tác về kỹ thuật vi tính, viễn thơng.
Khả năng thu hút mọi người và quy tụ họ xung quanh mình, tổ chức,
huy động, phát huy sức mạnh tổng hợp của tập thể để thực hiện tối ưu mục
tiêu chung.
Khả năng tiên đốn, dự báo các khả năng có thể xảy ra trong hiện thực
và tương lai, đồng thời dự phòng các khả năng giải quyết, thực hiện chúng
trong những điều kiện ngặt nghèo nhất.
Khả năng sáng tạo, phá vỡ cái định hình, vượt qua cái cũ, tìm tịi, khám
phá, phát hiện và đề xuất cái mới có ích cho nhân dân, có giá trị cho xã hội.
Khả năng quyết đốn, táo bạo, đồng thời lại chắc chắn trong việc đưa ra
những quyết định cũng như trong chỉ đạo hành động.

9


Chương 2
PHẨM CHẤT CHÍNH, TRỊ ĐẠO ĐỨC CỦA NHÀ
LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
2.1. Khái niệm phẩm chất chính trị đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý
2.1.1. Quan niệm về phẩm chất chính trị, đạo đức
Phẩm chất chính trị của nhà lãnh đạo quản lý là tổng hợp các đặc tính
cá nhân cán bộ về mặt chính trị, bao gồm các yếu tố cơ bản: nhận thức chính
trị, thái độ chính trị và hành vi chính trị. Cụ thể:
Nhận thức chính trị của nhà lãnh đạo quản lý là sự hiểu biết về đường
lối, quan điểm chính trị, về nền tảng tư tưởng chính trị của Đảng, sự hiểu biết
và tin tưởng vào mục đích, lý tưởng, đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, vai trị, nhiệm vụ của cán bộ, hình thành tình cảm, ý chí cách mạng của
người cán bộ.

Thái độ chính trị của nhà lãnh đạo quản lý là những biểu hiện, cử chỉ,
lời nói, việc làm của nhà lãnh đạo quản lý xuất phát từ nhận thức, suy nghĩ,
tình cảm trước những vấn đề chính trị, tư tưởng và tổ chức của Đảng. Thái độ
chính trị phản ánh cách nhìn nhận, suy nghĩ và chi phối hành động của nhà
lãnh đạo quản lý bao gồm lịng trung thành, tính vững vàng, kiên định về lập
trường, tư tưởng chính trị. Nhà lãnh đạo quản lý phải là người tuyệt đối trung
thành với Tổ quốc, trung thành với Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Thái độ chính trị của nhà lãnh đạo quản lý đúng hay không
đúng; kiên quyết, dứt khoát hay nửa vời, chập chừng, do dự; nghiêm túc hay
khơng nghiêm túc có ảnh hưởng rất lớn đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị
của nhà lãnh đạo quản lý.
Hành vi chính trị của nhà lãnh đạo quản lý là hành động mang tính
chính trị, như tiên phong, gương mẫu trong công tác, lao động, học tập, sinh
hoạt; đi đầu trong thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách,

10


pháp luật của Nhà nước; tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân; kiên quyết
đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực về chính trị.
Phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý bao gồm các yếu tố: Ý
thức đạo đức, thái độ đạo đức và hành vi đạo đức.
Ý thức đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý là quan niệm, sự hiểu biết về
đạo đức, các giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, những giá trị,
chuẩn mực đạo đức mới (đạo đức cách mạng).
Thái độ đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý do ý thức đạo đức quy định,
biểu hiện ra bên ngoài là sự yêu hay ghét, ủng hộ hay phê phán đối với cái:
thiện, ác, đẹp, xấu, tiến bộ, lạc hậu; là đúng mực, nghiêm túc hay không
nghiêm túc với cơng việc, nghề nghiệp, với đồng chí, đồng nghiệp, gia đình,
bạn bè và quần chúng nhân dân.

Hành vi đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý là những hành động, lời nói,
việc làm liên quan đến phạm trù đạo đức, có tính nêu gương, giáo dục đạo
đức đối với bản thân, gia đình, đồng chí, đồng nghiệp và nhân dân.
Lối sống của nhà lãnh đạo quản lý là những hình thức, cung cách sinh
hoạt, làm việc, những hoạt động, cách xử sự đã trở thành ổn định, thành đặc
điểm riêng của cá nhân. Lối sống do nhiều yếu tố quy định như giáo dục,
nghề nghiệp, điều kiện kinh tế, sinh hoạt, hoàn cảnh xã hội, phẩm chất tâm lý
- sinh lý và sự rèn luyện của cá nhân. Lối sống gắn liền và là một biểu hiện
đậm nét của đạo đức cá nhân, vì vậy, khi nhận diện và đánh giá phẩm chất đạo
đức của nhà lãnh đạo quản lý nhất thiết phải xem xét lối sống của họ.
2.1.2. Mối quan hệ giữa phẩm chất chính trị và đạo đức của nhà lãnh đạo quản
lý
Nhà lãnh đạo quản lý là một nhà chức trách, nắm quyền lực thực tế, có
trong tay một số cán bộ, công nhân viên nhất định, đồng thời có quyền ban
hành các quyết định về những vấn đề liên quan đến lợi ích của cơ quan, của
người lao động thuộc quyền quản lý.

11


Khi đã ở cương vị nhà lãnh đạo quản lý tự quyết định mình phải làm gì,
làm như thế nào, đồng thời chịu trách nhiệm về các quyết định của mình trước
tập thể, trước cấp trên. Nhà lãnh đạo quản lý giữ vị trí trung tâm của tập thể
lao động, mang sức mạnh quyền lực - sức mạnh được Nhà nước đảm bảo tác
động trực tiếp với đối tượng quản lý của mình.
Nhà lãnh đạo quản lý là cầu nối giữa cơ quan quản lý cấp trên và tập
thể lao động; mọi chỉ thị, nghị quyết của Nhà nước ban hành thông qua người
lãnh đạo để đến với tập thể và chịu trách nhiệm trước cấp trên về trạng thái
hoạt động, kết quả hoạt động, cũng như các mặt về đời sống của tập thể do
mình quản lý. Có trách nhiệm tạo những điều kiện cần thiết đảm bảo cho việc

thực hiện sáng kiến của người lao động, đảm bảo cho họ tham gia tích cực
vào hoạt động quản lý của tập thể lao động.
Để thực hiện tốt vai trò, chức năng trên và để khẳng định tốt vị trí của
mình, người lãnh đạo cần phải có những phẩm chất và năng lực cần thiết - dó
là những nét đặc trưng về phẩm chất chính trị đạo đức của nhà lãnh đạo quản
lý. Phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý quan hệ mật thiết với phẩm
chất chính trị.
Phẩm chất chính trị chi phối, quy định phẩm chất đạo đức; phẩm chất
đạo đức tác động tới sự phát triển phẩm chất chính trị. Nhà lãnh đạo quản lý
có giác ngộ chính trị, có niềm tin sâu sắc vào lý tưởng cộng sản chủ nghĩa sẽ
giúp họ có tình yêu thương đồng chí, kính trọng nhân dân, quan tâm giúp đỡ
mọi người, biết hy sinh lợi ích cá nhân cho lợi ích cách mạng.
Những phẩm chất đạo đức tốt đẹp như trung, hiếu, dũng, liêm sẽ giúp
nhà lãnh đạo quản lý củng cố, phát triển các phẩm chất chính trị như sự kiên
định lập trường, tư tưởng, tính tiên phong gương mẫu của nhà lãnh đạo quản
lý. Quan hệ biện chứng giữa phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức của
nhà lãnh đạo quản lý tạo nên phẩm chất đạo đức cách mạng của nhà lãnh đạo
quản lý thường được gọi là “phẩm chất” hay mặt “đức” mặt “hồng” của nhà
lãnh đạo quản lý. Nhà lãnh đạo quản lý phải có phẩm chất đạo đức trong sáng,
12


tiêu biểu cho cuộc đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí và được
cán bộ, đảng viên và nhân dân tin cậy.
2.2.

Nội dung phẩm chất chính trị của nhà lãnh đạo quản lý
Để trở thành nhà lãnh đạo quản lý có được phẩm chất chính trị đạt u
cầu trong thời đại mới nhà lãnh đạo quản lý cần có một số phẩm chất chính trị
sau đây:

Thứ nhất, Phải tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng và có
tầm nhìn xa
Đây là đội ngũ những người ăn lương nhà nước, là người của bộ máy
nhà nước, mà Nhà nước ta là Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân
dân. Vì thế cho nên đối với họ trung thành là yêu cầu đầu tiên cần phải có.
Đồng thời nhà lãnh đạo quản lý phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân
Nhà lãnh đạo quản lý phải có quan điểm, lập trường vững vàng, kiên
quyết chống hiện tượng tiêu cực trong xã hội và trong chính bản thân, tích cực
tham gia các hoạt động sáng tạo, đóng góp cho sự phát triển xã hội, trên cơ sở
tự nguyện, tự giác, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Một nhà lãnh đạo quản lý có vai trị quan trọng hơn một cá nhân trong
việc hoạch định tốt mọi công việc và là người cung cấp những lời khuyên hữu
ích nhất cho những cộng sự hay thuộc cấp của mình. Khơng chỉ có một tầm
nhìn xa, nhà lãnh đạo quản lý còn cần biết cách truyền đạt những ý tưởng của
mình cho người khác hiểu để cùng với mình thực hiện tốt những ý tưởng đó.
Những thơng điệp được truyền đi phải ln sinh động, rõ ràng và có sức
thuyết phục cao. Do đó, sự thành thạo trong khả năng giao tiếp bằng lời nói
ln là phẩm chất cần có của một người lãnh đạo giỏi.
Thứ hai, có sự tự tin
Một nhà lãnh đạo quản lý thật sự phải ln có lịng tin vào chính mình.
Thơng thường, sự tự tin này hình thành từ sự thật là bất cứ một người lãnh
đạo nào cũng đã từng trải qua thời gian dài rèn luyện những kỹ năng trong
cơng việc, tích lũy vốn kiến thức rộng cùng với sự thông minh sẵn có của anh
13


ta. Bên cạnh đó, cho dù khơng có những kỹ năng, kinh nghiệm kia thì nhà
lãnh đạo quản lý cũng là người biết nhận thức, học hỏi điều đó từ những
người khác.
Ngoài ra, nhà lãnh đạo quản lý cần biết chấp nhận mạo hiểm: Nhiều

nhà lãnh đạo quản lý không dám mạo hiểm bởi vì họ sợ phải nhận lấy thất bại.
Tuy nhiên, nếu nhà lãnh đạo quản lý là một người lãnh đạo có tham vọng họ
cần phải tự hỏi chính mình rằng liệu sự mạo hiểm đó có đáng giá hay không?.
Nếu cảm thấy sự liều lĩnh của mình là đúng nhà lãnh đạo quản lý cần biết
vượt qua rào cản tâm lý lo sợ, e ngại và dũng cảm đương đầu với thử thách.
Nếu thử thách là quá khó, nhà lãnh đạo quản lý cần dành thời gian cho việc
lên kế hoạch.
Thứ ba, ln đảm bảo tính kiên định, kiên trì
Nhà lãnh đạo quản lý mạnh mẽ cần phải có lập trường vững vàng trong
các quyết định của mình. Tuy nhiên, điều này khơng bao gồm những tư tưởng
bảo thủ, ngoan cố không biết sửa chữa những sai lầm. Hơn nữa, nhà lãnh đạo
quản lý phải biết nghiêng về lẽ phải trong việc phân xử các xung đột trong nội
bộ của mình. Ngồi ra, nhà lãnh đạo quản lý khơng bao giờ đầu hàng khó
khăn khi đối đầu với các vấn đề trong thực tiễn. Do vậy nhà lãnh đạo quản lý
luôn cần đáp ứng sự kiên trì trong hoạt động của cơ quan đơn vị.
Thứ tư, có sự quả quyết
Là người đứng đầu, nhà lãnh đạo quản lý được trông chờ trong việc
đưa ra những quyết định quan trọng trong khi những người khác thường cố
gắng tránh xa nó. Cho dù những quyết định này đơi khi sẽ tạo ra những tác
động lớn ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo quản lý và những
người xung quanh mình thì nhà lãnh đạo quản lý cũng phải chấp nhận điều
đó. Sự cả nể, nhân nhượng trong cách đưa ra quyết định có thể dẫn nhà lãnh
đạo quản lý đến những sai lầm khi tạo tiền lệ xấu dẫn đến việc làm mất đi cái
uy trong vị thế là nhà lãnh đạo quản lý.

14


Ngoài ra, nhà lãnh đạo quản lý cần sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, vì
là một người đứng đầu một tập thể, nhà lãnh đạo quản lý phải tốn rất nhiều

thời gian và công sức để quản lý tốt những người dưới quyền và cơng việc
của mình. Thậm chí, sự bận rộn đó cịn chiếm cả những khoảng thời gian
riêng tư dành cho bản thân và gia đình bạn.
Thứ năm, nhà lãnh đạo quản lý cần có khả năng thích nghi
Một nhà lãnh đạo quản lý có tài cần phải nhận thức được sự thay đổi
của thực tiễn và phải biết thức thời trong việc thích nghi và chấp nhận thay
đổi. Nhà lãnh đạo quản lý phải luôn cập nhật những kỹ năng, công nghệ và
phương pháp mới để thúc đẩy sự phát triển trong công việc của mình.
Nhà lãnh đạo quản lý nhà nước phải dám phụ trách, dám quyết đoán,
dám chịu trách nhiệm, nhất là trong những tình huống khó khăn; thất bại
khơng hoang mang, thắng lợi không kiêu ngạo.
2.3.

Nội dung phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý
Phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý khơng phải là những giáo
điều nói suông mà phải là đạo đức của hành động, trong đó bao hàm những
nội dung sau đây:
Thứ nhất, nhà lãnh đạo quản lý phải có chuẩn mực đạo đức
Điều này được thể hiện ở quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho
cách mạng. Đó là điều chủ yếu nhất. Ra sức làm việc cho Đảng, giữ vững
kỉ luật của Đảng, thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng. Đặt lợi ích
của Đảng và nhân dân lao động lên trên, lên trước lơi ích riêng của cá nhân
mình. Một lịng phục vụ nhân dân. Vì Đảng, vì nhân dân mà đấu tranh qn
mình, gương mẫu trong mọi cơng việc. Lãnh đạo là đầy tớ trung thành của
nhân dân.
Nhà lãnh đạo quản lý là người phải biết cách xử thế giữa người lãnh
đạo quản lý và người bị nhà lãnh đạo quản lý trong quá trình nhà lãnh đạo
quản lý, nhằm xây dựng được những quan hệ tốt đẹp với nhau, trên cơ sở đó
mà bảo đảm thực hiện cơng việc chung đạt kết quả cao. Chẳng hạn, trong
15



cơng tác địi hỏi nhà lãnh đạo quản lý phải có tính khách quan cơng bằng đối
với mọi cán bộ, công nhân viên dưới quyền, không được “yêu là tốt, ghét là
xấu”; không thiên vị, không định kiến. Nhà lãnh đạo quản lý phải biết nghe
lời nói phải, nghe những ý kiến bị coi là trái với ý kiến của mình, để xử lý,
chọn lọc những thơng tin đúng phục vụ cho công tác lãnh đạo.
Thứ hai, nhà lãnh đạo quản lý phải có tư chất đúng mực, tự chủ
Nhà lãnh đạo quản lý phải là người biết tự kiềm chế sự bột phát tình
cảm của bản thân, nếu khơng biết làm chủ được tâm trạng của mình thì khơng
thể làm lãnh đạo được. Dù tâm trạng riêng như thế nào chăng nữa thì nhà lãnh
đạo quản lý khi đến cơ quan làm việc vẫn phải luôn vui vẻ với mọi người,
bình tĩnh để giải quyết cơng việc được tốt nhất. Nhà lãnh đạo quản lý biết
lắng nghe ý kiếm của người khác, biết phát biểu đúng nơi đúng chỗ, biết im
lặng và biết tránh những kích động khơng cần thiết. Mọi hành vi và lời nói
của nhà lãnh đạo quản lý đều phải có suy nghĩ, có sự kiểm soát.
Trong ứng xử hàng ngày nhà lãnh đạo quản lý phải luôn tỏ ra hồn
nhiên, khiêm tốn, biết tôn trọng mọi người. Nhà lãnh đạo quản lý phải quan
hệ với mọi người chân thật, đúng mức; trên khơng nịnh hót, dưới khơng
quyền uy; tránh tình trạng nịnh trên, nạt dưới. Nhà lãnh đạo quản lý cần sống
giản dị, chân thật, có lối sống phù hợp với thực tại khách quan, với truyền
thống dân tộc, không xa hoa phù phiếm, phô trương hình thức, dối trá, lừa lọc,
độc ác.
Thứ ba, nhà lãnh đạo quản lý cần có tâm
Đạo đức trong cơng tác còn đòi hỏi nhà lãnh đạo quản lý cần làm việc
tận tâm, có sáng kiến, cơng tác đạt hiệu quả cao, phải thực hiện “lời nói đi đơi
với việc làm”, luôn lấy chữ tâm làm đầu; làm việc phải có lề lối, có quy tắc,
có chương trình, kế hoạch và tổ chức thực hiện phải theo chương trình, kế
hoạch đó. Nhà lãnh đạo quản lý phải giám nghĩ, dám làm và giám chịu trách
nhiệm trước những công việc của mình.


16


Phẩm chất đạo đức nói lên trình độ trưởng thành về ý thức đạo đức,
hành vi đạo đức, lập trường đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý. Nhờ có trình
độ cao mà nhà lãnh đạo quản lý có được các hành vi đạo đức đúng đắn trong
mọi tình huống. Sự trong sáng về đạo đức, sự tận tâm với cơng việc, sự quan
tâm chăm sóc mọi người lao động, tinh thần phê và tự phê nghiêm túc, tinh
thần tập thể, tính trung thực, cơng bằng, giản dị, khiêm tốn.
Trong thời đại ngày nay, dù ở trong cương vị nào phẩm chất chính trị
đạo đức vẫn là những phẩm chất cần thiết cho kết quả của công tác của nhà
lãnh đạo quản lý. Vì vậy mỗi nhà lãnh đạo quản lý cần ln ln tự hồn
thiện bản thân, tự học tập, trau dồi kiến thức thông qua sách vở và thực tiễn
để tự nâng cao phẩm chất chính trị đạo đức của bản thân, đáp ứng nhu cầu
công tác lãnh đạo và quản lý.

17


Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN PHẨM CHẤT
CHÍNH TRỊ ĐẠO ĐỨC TRONG THỜI GIAN TỚI
3.1. Các giải pháp nâng cao phẩm chất chính trị của nhà lãnh đạo
quản lý
3.1.1. Nâng cao trình độ về các mặt, nhất là trình độ lý luận chính trị
- hành chính của nhà lãnh đạo quản lý
Nhà lãnh đạo quản lý là lực lượng tiên tiến nhất của giai cấp công nhân.
Đối với mỗi nhà lãnh đạo quản lý dù trong hoàn cảnh nào, cương vị nào cũng
địi hỏi phải có cả đức lẫn tài. Việc nâng cao trình độ về lý luận chính trị hành chính sẽ tạo sự phát triển ngày càng hoàn thiện cho mỗi nhà lãnh đạo

quản lý, là yếu tố để mỗi nhà lãnh đạo quản lý phát huy hết mọi khả năng đối
với cơng việc, góp phần làm tăng hiệu quả trong công tác nhất là đối với công
tác quản lý, lãnh đạo.
Để thực hiện tốt công tác bồi dưỡng trình độ lý luận chính trị - hành
chính cho nhà lãnh đạo quản lý cần tổ chức nhiều hơn các đợt học tập nâng
cao trình độ chính trị - hành chính cho nhà lãnh đạo quản lý; tăng cường bồi
dưỡng chun mơn, nghiệp vụ, trình độ.
3.1.2. Nhà lãnh đạo quản lý cần tự giác rèn luyện, hun đúc phẩm
chất chính trị
Điều này cần dược nhà lãnh đạo quản lý thực hiện qua việc học tập lý
luận, tổng kết thực tiễn và qua việc luân chuyển các chức danh, vị trí của nhà
lãnh đạo quản lý. Nhà lãnh đạo quản lý là những đảng viên ưu tú trong hệ
thống chính trị, nên dù ở lĩnh vực nào, ngành nào cũng phải học tập lý luận,
phải am hiểu đường lối, chủ trương để vận dụng sáng tạo vào lĩnh vực chun
mơn của mình.
Mỗi nhà lãnh đạo quản lý cần phải cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ
tư; phải là tấm gương tiến bộ, trong sáng; sống và làm việc theo Hiến pháp,
18


pháp luật để cho cấp dưới và mọi người noi gương. Phải xác định vấn đề để
đào luyện bản lĩnh chính trị là một trong những yêu cầu quan trọng hàng đầu,
là “cái gốc” trong xây dựng nhà lãnh đạo quản lý mới hiện nay.
Đã là nhà lãnh đạo quản lý thì phải tuyệt đối trung thành với sự nghiệp
cách mạng, phải nhận thức đầy đủ và sâu sắc đường lối, chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước; nếu khơng sẽ dẫn tới thối hóa, biến chất và tiêu
cực. Đồng thời, cán bộ, đảng viên phải năng động sáng tạo, vận dụng tốt chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước vào cơng việc lãnh đạo, quản lý
của mình - đó cũng là việc thể hiện bản lĩnh chính, đồng thời là các giải pháp
ngăn ngừa “tự diễn biến” trong nhà lãnh đạo quản lý.

Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt, trong công
tác tổ chức, cũng như trong xây dựng Đảng và Nhà nước. Yêu cầu chủ đạo là
phải kết hợp hài hòa, cân đối giữa tập trung và dân chủ giúp tổ chức ln nhất
trí, đồng thuận và sáng tạo trong các hoạt động chính trị - xã hội. Bởi vì, độc
đốn, chun quyền, mất đồn kết, thiếu nhất trí dẫn đến chia rẽ, lục đục là cơ
hội cho “tự diễn biến” hình thành, phát huy tác hại khơn lường.
Tóm lại, muốn thực hiện việc nâng cao phẩm chất chính trị của nhà
lãnh đạo quản lý chúng ta cần quán triệt sâu sắc quan điểm về công tác cán bộ
của Đảng và Nhà nước ta hiện nay để nhà lãnh đạo quản lý có bản lĩnh chính
trị vững vàng, có tư duy đổi mới, sáng tạo, có kiến thức chun mơn, nghiệp
vụ đáp ứng u cầu của thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.
3.2. Các giải pháp nâng cao phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo
quản lý
3.2.1. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân và những biểu
hiện tiêu cực về đạo đức trong một bộ phận nhà lãnh đạo quản lý
Chủ nghĩa cá nhân là một trở ngại lớn cho việc xây dựng đạo đức cách
mạng. Vì vậy, thắng lợi của cách mạng không thể tách rời cuộc đấu tranh bài
trừ chủ nghĩa cá nhân. Nhà lãnh đạo quản lý là những người chịu trách nhiệm
trước Đảng, trước tập thể và nhân dân. Nhà lãnh đạo quản lý là người đại diện
19


cho lợi ích của một tập thể, một cộng đồng. Mặt khác, là đảng cầm quyền nên
hầu hết những nhà lãnh đạo quản lý quyền đều là đảng viên. Các chức vụ phải
đi đơi với các quyền trong đó có quyền bảo vệ các tài sản của Nhà nước và
phân bổ các tài sản này theo Hiến pháp, pháp luật hoặc theo các ngun tắc đã
được thơng qua. Chính đây là chỗ một số nhà lãnh đạo quản lý mang nặng
chủ nghĩa cá nhân có thể lợi dụng để chiếm đoạt tài sản, làm trái Hiến pháp,
pháp luật, nguyên tắc và thể lệ chung. Muốn loại bỏ những hiện tượng này
trước hết phải loại trừ chủ nghĩa cá nhân.

Tóm lại, trong những năm qua, đội ngũ nhà lãnh đạo quản lý tăng lên
đáng kể về chất lượng và số lượng. Có thể nói rằng, đội ngũ nhà lãnh đạo
quản lý đã có mặt ở hầu hết các ngành, các cấp. Vấn đề đạo đức cách mạng
của nhà lãnh đạo quản lý cũng có bước chuyển biến mới. Trình độ lý luận
chính trị, học vấn chun mơn của cán bộ, đảng viên được nâng lên rõ rệt.
Nhà lãnh đạo quản lý luôn luôn là lực lượng tiên phong trong mọi công việc,
chủ động sáng tạo trong học tập và công tác nhằm phục vụ có hiệu quả những
u cầu của tình hình mới đặt ra.
Để xây dựng, nâng cao phẩm chất chính trị đạo đức cho nhà lãnh đạo
quản lý hiện nay cần thực hiện đồng bộ các giải pháp đã được đề cập. Điều đó
chắc chắn sẽ phát huy hơn nữa vai trò tiên phong của nhà lãnh đạo quản lý
trong sự nghiệp đổi mới và tạo ra động lực thúc đẩy việc thực hiện tốt các
nhiệm vụ chính trị của địa phương.
3.2.2. Chú trọng tự giáo dục và giáo dục đạo đức cho nhà lãnh đạo
quản lý
Giáo dục là con đường cơ bản, phổ biến để hình thành và phát triển
những năng lực và phẩm chất cần thiết cho mỗi người chuẩn bị bước vào cuộc
sống lao động và trở thành cơng dân hữu ích cho xã hội. Giáo dục đạo đức là
một bộ phận quan trọng của giáo dục, là yêu cầu khách quan nhằm nâng cao
vai trò của đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách nhà lãnh đạo
quản lý. Thực chất của giáo dục đạo đức là nhằm hình thành, phát triển và
20


hoàn thiện ý thức đạo đức cũng như năng lực thực hiện hành vi đạo đức của
mỗi cá nhân. Điều đó có nghĩa là hình thành những chủ thể có ý thức trong
việc bảo vệ và tăng cường lợi ích cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, không phải cứ
tăng trưởng kinh tế là đạo đức cách mạng tự động được nâng cao. Không phải
cứ đời sống vật chất được cải thiện là sự sa đọa về lối sống, xuống cấp về đạo
đức tự động được khắc phục. Sự hình thành những phẩm chất đạo đức của

nhà lãnh đạo quản lý khơng diễn ra một cách tự phát mà nó là kết quả sự nổ
lực của quá trình giáo dục và tự giáo dục, tự rèn luyện của mỗi nhà lãnh đạo
quản lý theo những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức của xã hội.
Việc chú trọng tự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức cách mạng của mỗi
nhà lãnh đạo quản lý là biện pháp có ý nghĩa quyết định, ảnh hưởng trực tiếp
đến hiệu quả của việc tự giác hóa quá trình hình thành, phát triển đạo đức
cách mạng của đội ngũ nhà lãnh đạo quản lý. Vì vậy, cùng với sự quản lý,
giáo dục thường xuyên của tổ chức, mỗi nhà lãnh đạo quản lý phải ln tự
mình trau dồi, rèn luyện tu dưỡng các phẩm chất đạo đức cách mạng, chống
chủ nghĩa cá nhân.
Mặt khác, phải gắn liền giáo dục đạo đức với giáo dục chính trị tư
tưởng và giáo dục ý thức pháp luật. Chất lượng, hiệu quả của giáo dục và tự
giáo dục đạo đức phụ thuộc vào nhiều nhân tố. Vì vậy, phải đa dạng hóa và
kết hợp nhiều hình thức, phương thức tác động đến sự hình thành những
phẩm chất đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý.
3.2.3. Thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, tăng cường sự giám sát
của nhân dân đối với nhà lãnh đạo quản lý
Đạo đức cách mạng của nhà lãnh đạo quản lý nảy sinh trong quá trình
xây dựng xã hội mới qua hoạt động thực tiễn của họ. Nhà lãnh đạo quản lý là
những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân, giải quyết những vấn đề có liên
quan đến lợi ích của nhân dân và bản thân họ. Vì vậy, đạo đức cách mạng của
nhà lãnh đạo quản lý có hay khơng và như thế nào đều được thể hiện ở những
việc làm cụ thể của mỗi nhà lãnh đạo quản lý.
21


Đạo đức của nhà lãnh đạo quản lý không chỉ phụ thuộc vào phẩm chất
và năng lực tự giải quyết cơng việc của họ mà cịn phụ thuộc vào quyền làm
chủ của nhân dân. Quy chế dân chủ ở cơ sở đã góp phần quan trọng vào sự
đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp uỷ, sự điều hành của chính quyền. Qua

đó, nhà lãnh đạo quản lý đã khắc phục dần lối làm việc tuỳ tiện, cảm tính; gần
gũi, sâu sát với nhân dân hơn, lắng nghe ý kiến đúng đắn của nhân dân, tiếp
thu nguyện vọng chính đáng của nhân dân trong việc xây dựng các chương
trình, mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta; tệ quan liêu,
độc đoán, cửa quyển giảm dần, niềm tin của nhân dân đối với nhà lãnh đạo
quản lý ngày càng được củng cố. Điều đó góp phần làm ổn định trật tự ở địa
phương, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với các cấp uỷ và các cơ quan
lãnh đạo.
Việc thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở cần đi đôi với việc tăng
cường sự giám sát của nhân dân đối với nhà lãnh đạo quản lý. Thông qua việc
phát huy quyền làm chủ và sự giám sát của nhân dân để rèn luyện nhà lãnh
đạo quản lý về lập trường tư tưởng, quan điểm, tác phong và lối sống cách
mạng. Bởi vì, nhân dân là những người trực tiếp tiếp xúc với nhà lãnh đạo
quản lý và thấy được phẩm chất của nhà lãnh đạo quản lý qua những việc làm
cụ thể của họ.

22


KẾT LUẬN
Nhà lãnh đạo quản lý của Đảng và Nhà nước trong bất cứ lĩnh vực hoạt
động nào cũng phải là những chủ thể hội đủ các phẩm chất chính trị đạo đức
tương ứng. Nghà lãnh đạo quản lý là người chịu trách nhiệm tổ chức người
dưới quyền thực hiện những nhiệm vụ do Đảng và Nhà nước giao phó; là đầu
não của một cơ thể hết sức nhạy cảm trước mọi biến cố cuộc sống, biết lựa
chọn những giải pháp tối ưu để chỉ huy, điều khiển bộ máy hoạt động một
cách hiệu quả. Lãnh đạo trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa là
cơng việc đầy tính sáng tạo, kết hợp nhuần nhuyễn khoa học và nghệ thuật,
cần sự nhìn nhận, phân tích, liên kết, tổng hợp, điều hịa vơ vàn mối quan hệ
để vạch ra chủ trương, đường lối, chiến lược, sách lược, điều hành hệ thống

cơng việc đạt được mục đích cao.
Nhà lãnh đạo quản lý trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
vừa là chủ thể có những phẩm chất phù hợp với xã hội hiện đại, vừa có đủ
phẩm chất chính trị, đạo đức để lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ cách mạng
hiện nay. Phẩm chất chính trị, đạo đức cần thiết đối với người lãnh đạo trong
các giai đoạn cách mạng trước đây rõ ràng là chưa đủ để đáp ứng hoàn toàn
các yêu cầu về phẩm chất và năng lực của người lãnh đạo trong giai đoạn
mới. Nhà lãnh đạo quản lý trong giai đoạn mới này phải là chủ thể vừa phải
nâng cao tính độc lập, vừa phải đặt mình trong tổng thể cơ cấu thống nhất liên hoàn của một xã hội phát triển cao.
Những phẩm chất cách mạng như lý tưởng, niềm tin, ý chí, đạo đức và
văn hóa chính trị có tác dụng thúc đẩy con người - người lãnh đạo - hành
động, thực hiện được mục tiêu cách mạng khi nó được đốt nóng và thúc đẩy
bởi nguồn năng lượng cao độ bên trong của mỗi chủ thể lãnh đạo - tạo ra năng
lực của người lãnh đạo. Nhà lãnh đạo quản lý tỏ rõ phẩm chất chính trị, đạo
đức của mình khi nhà lãnh đạo vận dụng toàn bộ tiềm năng sáng tạo vào ứng
xử, điều hành cơng việc mình đảm đương trước Đảng, Nhà nước và nhân dân.
23


Vai trò, giá trị của người lãnh đạo thể hiện ở hiệu quả lãnh đạo. Tiêu chí của
hiệu quả lãnh đạo là đem lại thành tựu lớn cho tập thể, cơ quan, cho ngành
nghề.

24


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, Báo cáo Tổng kết thực hiện
Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001- 2010
và Chương trình cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020, Hà Nội,

tháng 4-2011.
2. Trần Nam Chuân, “Đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch cán bộ theo tinh thần Nghị
quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa XI của Đảng”, Tạp chí Tổ chức nhà nước,
số 1/2013.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
IX, X, XI, XII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, 2001, 2006, 2011, 2016.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư, Văn kiện Hội nghị
lần thứ sáu khóa XI, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Nxb. Chính trị
quốc gia, Hà Nội, 2012.
5. Nguyễn Thị Hồng Hải, “Xu hướng thay đổi trong quản lý công chức ở một số
nước trên thế giới”, Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 1/2013.
6. Trần Văn Phòng, “Nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo ở Việt Nam hiện
nay”, Tạp chí Giáo dục lý luận, số 189 (tháng 12/2012).
7. Đào Thị Ái Thi, “Bàn về những tiêu thức để xây dựng văn hóa lãnh đạo”, Tạp
chí Quản lý Nhà nước, số 185 (tháng 6-2011).
8. Nguyễn Thị Thu Vân, “Xây dựng chỉ số đánh giá kết quả và hiệu quả hoạt
động của công chức ở một số nước”, Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 1/2012.

25