Ngày soạn:
21/09/2017
Ngày dạy 9A: 26/09/2017
Ngày dạy 9B: 27/09/2017

Tiết 23
HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ (HỒI 14)
Ngơ gia văn phái

A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
Giúp học sinh có những hiểu biết chung về nhóm tác thuộc Ngơ gia văn phái,
về phong trào Tây Sơn và người anh hùng dân tộc Quang Trung-Nguyễn Huệ.
- Nắm được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm được viết theo thể
loại tiểu thuyết chương hồi.
2. Kĩ năng: Quan sát các sự việc được kể trong đoạn trích trên bản đồ.
- Cảm nhận sức trỗi dậy kì diệu của tinh thần dân tộc, qua hiện thực nhạy bén,
cảm hứng yêu nước của tác giả trước những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc
- Liên hệ những nhân vật, sự kiện trong đoạn trích với văn bản liên quan.
3. Thái độ: GD học sinh lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, căm thù bọn bán
nước hại dân.
4. Các năng lực hướng tới
- Năng lực tự học; Năng lực giải quyết vấn đề; Năng lực sử dụng ngôn ngữ;
Năng lực sáng tạo; Năng lực giao tiếp; Năng lực tự quản lí .
B. Chuẩn bị.
- GV: Tư liệu về Nguyễn Huệ.
- HS: Đọc, kể, tóm tắt hồi 14, soạn câu 1, 2.
C. Tổ chức các hoạt động dạy học
1- Tổ chức lớp:
9A : ......../28......................................................................................
9B :........./28.......................................................................................

2. Kiểm tra:
2.1. Câu hỏi: Thói ăn chơi xa xỉ, vơ độ của chúa Trịnh và các quan lại hầu
cận trong phủ được được miêu tả thông qua những cảnh và những việc cụ thể nào?
2.2. Yêu cầu cần đạt
- Việc xây dựng đình đài và thú ngao du vơ độ;
- Miêu tả tỉ mỉ những cuộc bài trí dạo chơi của chúa Trịnh;
- Việc thu sản vật, thứ quý; Việc bày vẽ trang trí trong phủ gây phiền nhiễu, tốn
kém.
-->Tác giả kín đáo bộc lộ thái độ chủ quan của mình trước việc ăn chơi xa xỉ của
chúa Trịnh khi miêu tả cảnh vườn trong phủ Chúa: “Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng
chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ đổ
tan tành, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường.”. Cảm nhận của tác giả về cái “triệu bất
tường” mang ý nghĩa như sự phê phán, cảnh báo về thói ăn chơi, hưởng lạc sa hoa trên
mồ hôi, xương máu của nhân dân sẽ dẫn đến cảnh suy tàn, tan vỡ tang thương.

2.3. Nhận xét
9A:.............................................................................................................
9B:.............................................................................................................
3. Bài mới.


A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Nhắc đến Quang Trung – Nguyễn Huệ chắc các em không quên công lao của
người anh hùng dân tộc trong việc đại phá quân Thanh . Hơm nay chúng ta sẽ tìm
hiểu sự kiện lịch sử đầy biến động ấy trong hồi 14 của tiểu thuyết chương hồi
“Hồng Lê ...”)
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động của GV và HS
Chuyển giao nhiệm vụ: đọc
văn bản hồng lê nhất thống chí

sgk/T70 và cho biết:
C1? Em hiểu “Ngô gia văn
phái” nghĩa là thế nào?
C2? Nêu những nét khái qt
về “Hồng Lê nhất thống chí”.
C3? Tác giả viết theo thể loại
gì
C4? Đoạn trích có thể chia
làm mấy phần? ND từng phần?
C5? Cho biết đại ý của hồi 14.
Thực hiện nhiệm vụ: nhóm đơi
Thảo luận, báo cáo
Nhận xét đánh giá.

Nội dung bài học
I. Tiếp xúc văn bản.
1. Đọc, kể
2. Tìm hiểu chú thích.
* Chú thích: Theo Sgk.
* Tác giả, tác phẩm.
Tác giả: Một nhóm tác giả thuộc dịng họ Ngơ
Thì (làng Tả Thanh Oai).
- Ngơ Thì Chí (1758- 1788): em ruột Ngơ Thì
Nhậm, làm quan dưới thời Lê Chiêu Thống, tuyệt
đối trung thành với nhà Lê -> viết 7 hồi đầu.
- Ngơ Thì Du (1772- 1840): anh em chú bác
ruột với Ngơ Thì Chí. Học giỏi nhưng khơng đỗ
đạt gì, làm quan đưới triều Nguyễn (viết 7 hồi
tiếp)
Tác phẩm.

- Viết về những sự kiện lịch sử, chịu ảnh hưởng
của lối viết tiểu thuyết chương hồi của Trung
Quốc.
- Gồm 17 hồi tái hiện chân thực bối cảnh lịch sử
đầy biến động ở nước ta trong khoảng hơn 3 thập
kỉ cuối thế kỉ 18 và mấy năm đầu thế kỉ 19.
- Đoạn trích học thuộc hồi 14 viết về sự kiện
Quang Trung đại phá quân Thanh.
3. Thể loại.
- Tiểu thuyết lịch sử chương hồi.
4. Bố cục : 3 phần .
- Phần 1: (từ đầu -> “hôm ấy nhằm vào 25
tháng chạp năm Mậu Thân 1788’) : Được tin báo
quân Thanh đã chiếm Thăng Long , Nguyễn Huệ
lên ngơi Hồng Đế và thân chinh cầm quân diệt
giặc.
- Phần 2 : (Tiếp -> “vua Quang Trung tiến binh
đến Thăng Long, rồi kéo vào thành”: Cuộc hành
quân thần tốc và chiến thắng lẫy lừng của vua
Quang Trung .
- Phần 3 : ( Còn lại) : Sự đại bại của quân tướng
nhà Thanh và tình trạng thảm hại của vua tôi Lê


Chuyển giao nhiệm vụ: Tái
hiện lại đoạn I và thảo luận để
làm rõ:
C6? Khi nhận được tin cấp
báo của Nguyễn Văn Tuyết,
Nguyễn Huệ đã có thái độ gì?

C7? Phản ứng đó cho thấy đặc
điểm nào của con người Nguyễn
Huệ?
C8? Ơng đã có những việc
làm gì sau lời khun của tướng
sĩ?
(người cống sĩ : người đỗ cử
nhân trong kỳ thi hương)
C9? Qua những việc làm đó
em thấy Quang Trung là người
thế nào?
C10? Phân tích lời phủ dụ
quân lính ở Nghệ An của Quang
Trung ?
C11? Lời phủ dụ có tác dụng
gì?
C12? Qua việc xử trí với Sở,
Lân, Ngơ Thì Nhậm ta thấy
Quang Trung là người thế nào?
C13? Em có nhận xét gì về
phẩm chất của người anh hùng
Nguyễn Huệ ?
Thực hiện nhiệm vụ: nhóm đơi
Thảo luận, báo cáo
Nhận xét đánh giá

Chiêu Thống.
5. Đại ý
Đoạn trích dựng lên bức tranh sinh động về
chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung , sự

thảm hại của quân tướng nhà Thanh và số phận lũ
vua quan phản nước, hại dân.
II- Phân tích văn bản .
1. Hình ảnh người anh hùng Quang TrungNguyễn Huệ
* Lên ngơi Hồng đế và tiến quân ra bắc.
- Nghe tin giặc đánh chiếm Thăng Long :
Nguyễn Huệ giận lắm, họp các tướng sĩ, định thân
chinh cầm quân đi ngay .
-> Là người ngay thẳng, cương trực, yêu nước,
căm ghét bọn xâm lược và kẻ bán nước cầu vinh .
- Làm các việc :
+ Tế cáo trời đất, lên ngơi Hồng Đế.
+ Đốc xuất đại binh ra bắc.
+ Gặp người cống sĩ ở huyện La Sơn: lấy ý
kiến.
+ Tuyển mộ quân lính, duyệt binh lớn ở Nghệ
An, phủ dụ tướng sĩ, định kế hoạch hành quân
đánh giặc, kế hoạch đối phó với nhà Thanh sau
chiến thắng.
-> Là người có uy tín, sáng suốt, hành động
mạnh mẽ, nhanh gọn, có chủ định và sáng suốt.
- Lời phủ dụ :
+ Đất nào sao ấy-> Khẳng định chủ quyền dân
tộc và lên án hành động xâm lăng trái đạo trời của
giặc.
+ Người phương Bắc… giặc xâm lược giết hại
nhân dân, vơ vét của cải-> nêu dã tâm của giặc.
+ Đời Hán có Trưng Nữ Vương …nhắc lại
truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
+ Kêu gọi đồng tâm hiệp lực, ra kỷ luật nghiêm.

=> Lời phủ dụ như một bài hịch, kích thích
lịng u nước, ý chí căm thù giặc và khơi dậy
lịng tự hào dân tộc.
-> Nghe phủ dụ : Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân,
Ngơ Thì Nhậm mang gươm trên lưng xin chịu tội> Quang Trung là người sáng suốt , nhạy bén
trong việc xét đoán, dùng người, hiểu sở trường,
sở đoản của các tướng sĩ, khen chê đúng người
đúng việc-> Đó là người ân uy gồm đủ, một nhà


lãnh đạo chính trị, qn sự, ngoại giao có trí tuệ
sáng suốt, có tầm nhìn xa trơng rộng, biết mình,
biết người, sâu sắc và tâm lý.
=> Là người có hành động mãnh mẽ, quyết
đốn, xơng xáo, nhanh gọn.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Chuyển giao nhiệm vụ: Tóm tắt hồi 14
Thực hiện nhiệm vụ: thảo luận viêt, nhóm đơi
Thảo luận, báo cáo
Nhận xét đánh giá
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của mình qua việc xử trí với Sở, Lân, Ngơ Thì
Nhậm của Vua Quang Trung.
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và bè lũ Lê Chiêu Thống được ghi lại
như thế nào?