giao an 11 co ban

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.09 MB, 225 trang )

(1)Ngµy soạn : Ngày giảng :. TiÕt 1: Vµo phñ chóa TrÞnh (Trích Thượng kinh kí sự) -Lª H÷u Tr¸c-. A-Môc tiªu cẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: Hiểu rõ giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm cũng nh thái độ trớc hiện thực và ngßi bót kÝ sù ch©n thùc ,s¾c s¶o cña Lª H÷u Tr¸c qua ®o¹n trÝch miªu t¶ cuéc sèng vµ cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh. 2. Kĩ năng: Biết cách cảm thụ và phân tích một tác phẩmm thuộc thể loại kí sự. 3. Thái độ: Thái độ phê phán nghiêm túc lối sống xa hoa nơi phủ chúa Trân trọng lương y, có tâm có đức. B-ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn: GV: SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ Lª H÷u Tr¸c, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng HS: SGK, tài liệu tham khảo C- CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Gv kết hợp phơng pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận D- TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:. 3. Bài mới: Hoạt động của Gv& HS Híng dÉn hs t×m hiÓu tiÓu dÉn. Yêu cầu cần đạt. I) TiÓu dÉn 1) T¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c (?) Nh÷ng hiÓu biÕt cña anh (chÞ) vÒ -HiÖu H¶i Thîng L·n ¤ng , xuÊt th©n trong mét t¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c vµ t¸c phÈm gia đình có truyền thống học hành,đỗ đạt làm “Thîng kinh kÝ sù”? quan. -HS dùa vµo SGK tr×nh bµy ý chÝnh. -Ch÷a bÖnh giái ,so¹n s¸ch ,më trêng truyÒn b¸ y -GV tæng hîp: häc -T¸c phÈm næi tiÕng “H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” 2) T¸c phÈm“Thîng kinh kÝ sù -QuyÓn cuèi cïng trong bé “ H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” -TËp kÝ sù b»ng ch÷ H¸n ,hoµn thµnh n¨m 1783 ,ghi chÐp nh÷nh ®iÒu m¾t thÊy tai nghe II) §äc - hiÓu v¨n b¶n Hướng dẫn HS đọc Yªu cÇu HS tãm t¾t ®o¹n trÝch 1. Đọc, tóm tắt văn bản theo sơ đồ. * Tóm tắt theo sơ đồ: Th¸nh chØ-> Vµo cung -> NhiÒu lÇn cöa -> Vên c©y ,hµnh lang -> HËu m· qu©n tóc trùc-> Cöa lớn ,đại đờng ,quyền bổng ->gác tía ,phòng trà ->HËu m· qu©n tóc trùc -> Qua mÊy lÇn tríng gÊm -> HËu cung ->B¾t m¹ch kª d¬n -> VÒ n¬i trä. 2. Hiểu văn bản: 1) Quang c¶nh – cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ ( Híng dÉn hs t×m hiÓu v¨n b¶n ) -GV yêu cầu HS đọc đoạn trích theo chúa * Chi tiÕt quang c¶nh: lùa chän cña GV + RÊt nhiÒu lÇn cöa , n¨m s¸u lÇn tríng gÊm. (?) Theo ch©n t¸c gi¶ vµo phñ, h·y.

(2) t¸i hiÖn l¹i quang c¶nh cña phñ chóa? -Hs t×m nh÷ng chi tiÕt vÒ quang c¶nh phñ chóa. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp.. (?) Qua nh÷ng chi tiÕt trªn,anh (chÞ ) cã nhËn xÐt g× vÒ quang c¶nh cña phñ chóa? -Hs nhận xét ,đấnh giá . - Gv tæng hîp. -GV nêu vấn đề: (?) Lần đầu đặt chân vào phủ Chúa ,tác giả đã nhận xét : “cuộc sống ở ®©y thùc kh¸c ngêi thêng” .anh (chÞ) có nhận tháy điều đó qua cung cách simh ho¹t n¬i phñ chóa? - Gv tæ chøc hs ph¸t hiÖn ra nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cung c¸ch sinh ho¹t và nhận xét về những chi tiết đó (?) Nhµ nghiªn cøu NguyÔn §¨ng Na cho r»ng : “kÝ chØ thùc sù xuÊt hiÖn khi ngêi cÇm bót trùc diÖn tr×nh bày đối tợng đợc phản ánh bằng cảm quan cña chÝnh m×nh”.XÐt ë ph¬ng diện này TKKS đã thực sự đợc coi là mét t¸c phÈm kÝ sù cha ? H·y ph©n tích thái độ của tác giả ? -HS thảo luận ,trao đổi ,đại diện tr×nh bµy . - GV gîi më : (?) Thái độ của tác giả trớc quang c¶nh phñ chóa ? (?) Thái độ khi bắt mạch kê đơn ? (?) Nh÷ng b¨n kho¨n gi÷a viªc ë vµ ®i ë ®o¹n cuèi nãi lªn ®iÒu g×? - Hs thảo luận ,trao đổi ,cử đại diện tr×nh bµy. -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp. + Lèi ®i quanh co, qua nhiÒu d·y hµnh lang + Canh gi÷ nghiªm nhÆt (lÝnh g¸c , thÎ tr×nh ) + C¶nh trÝ kh¸c l¹ (c©y cèi um tïm, chim kªu rÝu rÝt, danh hoa ®ua th¾m …) + Trong phủ là những đại đồng ,quyền bổng gác tÝa ,kiÖu son ,m©m vµng chÐn b¹c) + Néi cung thÕ tö cã sËp vµng ,ghÕ rång ,nÖm gÊm ,mµn lµ… - Nhận xét ,đánh giá về quang cảnh: -> Lµ chèn th©m nghiªm ,kÝn cæng ,cao têng -> Chèn xa hoa ,tr¸ng lÖ ,léng lÉy kh«ng ®au s¸nh b»ng -> Cuéc sèng hëng l¹c(cung tÇn mÜ n÷ ,cña ngon vËt l¹) -> Không khí ngột ngạt ,tù đọng( chỉ có hơi ngời ,phấn sáp ,hơng hoa) * Cung c¸ch sinh ho¹t: + vào phủ phải có thánh chỉ ,có lính chạy thét đờng + trong phủ có một guồng máy phục vụ đông đảo; ngơì truyền báo rộn ràng ,ngời có việc quan ®i l¹i nh m¾c cöi + lời lẽ nhắc đến chúa và thế tử phải cung kính lễ phÐp ngang hµng víi vua + chóa lu«n cã phi tÇn hÇu trùc …t¸c gi¶ kh«ng đợc trực tiếp gặp chúa … “phải khúm núm đứng chê tõ xa” +ThÕ tö cã tíi 7-8 thÇy thuèc tóc trùc, cã ngêi hÇu cËn hai bªn…t¸c gi¶ ph¶i l¹y 4 l¹y - §¸nh gi¸ vÒ cung c¸ch sinh ho¹t: => đó là những nghi lễ khuôn phép…cho thấy sự cao sang quyÒn quÝ ®Ðn tét cïng => lµ cuéc sèng xa hoa hëng l¹c ,sù léng hµnh cña phñ chóa => đó là cái uy thế nghiêng trời lán lớt cả cung vua 2) Thái độ tâm trạng của tác giả - Tâm trạng khi đối diện với cảnh sống nơi phủ chóa + C¸ch miªu t¶ ghi chÐp cô thÓ -> tù ph¬i bµy sù xa hoa ,quyÒn thÕ + C¸ch quan s¸t , nh÷ng lêi nhËn xÐt ,nh÷ng lêi b×nh luËn : “ C¶nh giµu sang cña vua chóa kh¸c h¼n víi ngêi b×nh thêng”… “ lÇn ®Çu tiªn míi biết caí phong vị của nhà đại gia” + Tá ra thê ¬ döng dng víi c¶nh giµu sang n¬i phủ chúa. Không đồng tình với cuộc sống quá no đủ ,tiện nghi mà thiếu sinh khí .Lời văn pha chút ch©m biÕm mØa mai . - Tâm trạng khi kê đơn bắt mạch cho thế tử + LËp luËn vµ lý gi¶i c¨n bÖnh cña thÕ tö lµ do ë chèn mµn the tríng gÊm,¨n qu¸ no ,mÆc qu¸ Êm, t¹ng phñ míi yÕu ®i. §ã lµ c¨n bÖnh cã nguån gốc từ sự xa hoa ,no đủ hởng lạc, cho nên cách ch÷a kh«ng ph¶i lµ c«ng ph¹t gièng nh c¸c vÞ l¬ng y kh¸c. +HiÓu râ c¨n bÖnh cña thÕ tö ,cã kh¶ n¨ng ch÷a khái nhng l¹i sî bÞ danh lîi rµng buéc,ph¶i ch÷a bÖnh cÇm chõng ,cho thuèc v« thëng v« ph¹t Sợ làm trái y đức ,phụ lòng cha ông nên.

(3) đành gạt sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiÖm vµ l¬ng t©m cña ngêi thÇy thuèc. D¸m nãi th¼ng ,ch÷a thËt . Kiªn quyÕt bảo vệ chính kiến đến cùng. => §ã lµ ngêi thµy thuèc giái ,giµu kinh (?) Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn , h·y nghiệm ,có lơng tâm ,có y đức, đánh giá chung về tác giả ? => Một nhân cách cao đẹp ,khinh thờng lợi -Hs suy nghÜ ,tr¶ lêi . danh,quyền quí, quan điểm sống thanh đạm -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp: ,trong s¹ch. 3) Bút pháp kí sự đặc sắc của tác phẩm (?) Qua ®o¹n trÝch ,Anh (chÞ) cã + Kh¶ n¨ng quan s¸t tØ mØ ,ghi chÐp trung thùc nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÝ sù ,tả cảnh sinh động cña t¸c gi¶ ?H·y ph©n tÝch nh÷ng + Lèi kÓ khÐo lÐo ,l«i cuèn b»ng nh÷ng sù viÖc nét đặc sắc đó? chi - HS trao đổi ,thảo luận ,đại diện tiết đặc sắc . tr×nh bµy . + Cã sù ®an xen víi t¸c phÈm thi ca lµm t¨ng - GV tæng hîp : chÊt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm . III) Tæng kÕt chung (Cñng cè vµ luyÖn tËp) - Ph¶n ¸nh cuéc sèng xa hoa ,hëng l¹c ,sù lÊn lít (?) Qua đoạn trích em có suy nghĩ gì cung vua của phủ chúa –mầm mống dẫn đến vÒ bøc tranh hiÖn thùc cña x· héi c¨n bÖnh thèi n¸t trÇm kha cña XH phong kiÕn phong kiến đơng thời ? Từ đó hãy ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XVIII nhận xét về thái độ của tác giả trớc - Béc lé c¸i t«i c¸ nh©n cña Lª H÷u Tr¸c : mét hiện thực đó ? nhµ nho,mét nhµ th¬ ,mét danh y cã b¶n lÜnh khÝ -HS suy nghÜ ,ph¸t biÓu c¶m xóc cña ph¸ch ,coi thêng danh lîi. c¸ nh©n. 4 . Củng cố: - Hệ thống kiến thức đã học 5. Dặn dò: - Học sinh chuẩn bị bài “Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân” - Vì sao Lê Hữu Trác lấy tên là Ông già lười ở đất Thượng Hồng ( Hải Thượng Lãn Ông )..

(4) Ngµy gi¶ng: 03/ 09/ 2008 TiÕt 2:. Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lêi nãi c¸ nh©n cïng mèi t¬ng quan gi÷a chóng. 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o c¸ nh©n trong viÖc sö dông ng«n ng÷ TV. 3. Thái độ: - ý thøc t«n träng nh÷ng qui t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ níc nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Ổn định tổ chức lớp: 11B2 2. Kiểm tra bài cũ: Quang c¶nh –cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa? 3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt..

(5) Hoạt động 1. HS đọc phần I SGK và trả lời câi hỏi.. I. Ng«n ng÷ - tµi s¶n chung cña x· héi. - Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cña mét d©n tộc, một cộng đồng xã hội dùng để giao - Ng«n ng÷ cã vai trß nh thÕ nµo trong tiÕp: biÓu hiÖn, lÜnh héi. cuéc sèng x· héi? - Mçi c¸ nh©n ph¶i tÝch lòy vµ biÕt sö dụng ngôn ngữ chung của cộng đồng xã héi. 1.TÝnh chung cña ng«n ng÷. - Bao gåm: + C¸c ©m ( Nguyªn ©m, phô ©m ) + C¸c thanh ( HuyÒn, s¾c, nÆng, hái, ng·, - §Æc ®iÓm cÊu t¹o ng«n ng÷ ? ngang). + C¸c tiÕng (©m tiÕt ). + Các ngữ cố định (thành ngữ, quán ngữ) 2. Qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. - Qui tắc cấu tạo các kiểu câu: Câu đơn, c©u ghÐp, c©u phøc. - Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa tõ: Tõ nghÜa gèc sang nghÜa bãng. Tất cả đợc hình thành dần trong lịch sử phát triển của ngôn ngữ và cần đợc mçi c¸ nh©n tiÕp nhËn vµ tu©n theo. Hoạt động 2. HS đọc phần II và trả lời câu hỏi. - Lêi nãi - ng«n ng÷ cã mang dÊu Ên c¸ nh©n kh«ng? T¹i sao? Hoạt động nhóm. GV tæ chøc mét trß ch¬i gióp HS nhËn diÖn tªn b¹n m×nh qua giäng nãi. - Chia làm 4 đội chơi. Mỗi đội cử một bạn nói một câu bất kỳ. Các đội còn lại nh¾m m¾t nghe vµ ®o¸n ngêi nãi lµ ai? C¸c nhãm tr×nh chiÕu giÊy trong vµ ph©n tÝch: - T×m mét vÝ dô ( c©u th¬, c©u v¨n ) mµ theo đội em cho là mang phong cách cá nhân tác giả, có tính sáng tạo độc đáo trong viÖc sö dông tõ ng÷?. II. Lêi nãi - s¶n phÈm riªng cña c¸ nh©n. - Giäng nãi c¸ nh©n: Mçi ngêi mét vÎ riªng kh«ng ai gièng ai. - Vèn tõ ng÷ c¸ nh©n: Mçi c¸ nh©n a chuéng vµ quen dïng mét nh÷ng tõ ng÷ nhất định - phụ thuộc vào lứa tuổi, vốn sống, cá tính, nghề nghiệp, trình độ, môi trờng địa phơng … - Sự chuyển đổi, sáng tạo khi sử dụng từ ng÷ quen thuéc: Mçi c¸ nh©n cã sù chuyển đổi, sáng tạo trong nghĩa từ, trong sù kÕt hîp tõ ng÷… - ViÖc t¹o ra nh÷ng tõ míi. - ViÖc vËn dông linh ho¹t s¸ng t¹o qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. Phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n.. - HS đọc phần ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí. - SGK Hoạt động 3. III. LuyÖn tËp. GV định hớng HS làm bài tập. Bµi tËp 1 Trao đổi cặp. Gọi trình bày . Chấm điểm. - Từ " Thôi " dùng với nghĩa mới: Chấm dứt, kết thúc cuộc đời - đã mất - đã chết. - C¸ch nãi gi¶m - nãi tr¸nh - lêi nãi c¸ nh©n NguyÔn KhuyÕn. Bµi tËp 2. - Đảo trật tự từ: Vị ngữ đứng trớc chủ.

(6) ng÷, danh tõ trung t©m tríc danh tõ chØ lo¹i. - T¹o ©m hëng m¹nh vµ t« ®Ëm h×nh tîng th¬ - c¸ tÝnh nhµ th¬ Hå Xu©n H¬ng. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp cßn l¹i - bµi tËp 3. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. TiÕt 4.. viÕt bµi lµm v¨n sè 1.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức:.

(7) - Củng cố kiến thức về văn nghị luận đã học ở THCS và học kì II lớp 10. 2. Kĩ năng: - Vận dụng đợc kiến thức và kĩ năng đã học về văn nghị luận xã hội để viết đợc bµi v¨n nghÞ luËn x· héi cã néi dung s¸t víi thùc tÕ cuéc sèng vµ häc tËp cña häc sinh phæ t h«ng. 3. Thái độ B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: Giấy viết bài C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 90 phót. - GV đọc và chép đề lên bảng. - Yªu cÇu c¸c em nghiªm tóc thùc hiÖn néi qui tiÕt häc. D. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức: 11A6 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. GV đọc và chép đề lên bảng. §Ò bµi. Cho đề bài:. Quan niÖm cña anh (chÞ) vÒ lèi sèng gi¶n dÞ cña mét con ngêi.. Yêu cầu cần đạt. ĐÁP ÁN : 1. Phân tích đề : a) Yêu cầu về kiến thức : - Yªu cÇu néi dung: + Sống giản dị là sống đẹp, hồn nhiên, vô tư, trong sáng. Không vụ lợi + Phê phán lối sống xa hoa, trác táng, ích kỉ. - Yªu cÇu dÉn chøng: Từ cuộc sống: tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh - Yªu cÇu thao tác nghị luận: Sö dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, giải thích, CM, bình luận c) Cách cho điểm: - Yêu cầu về nội dung: (1,5đ) - Yªu cÇu dÉn chøng: ( 0,5đ) - Yªu cÇu thao tác nghị luận: (1,0đ) 2. Viết bài: a. Yªu cÇu vÒ kĩ n¨ng. - Đọc kĩ đề bài , xác định nội dung yêu cầu. - Lập dàn ý đại cơng. - Biết vận dụng kiến thức đã học và kỹ năng viết văn nghị luận để làm bài cho tốt. - Văn rõ ràng, ngắn gọn, trong sáng. Diễn đạt lu lo¸t, c¸c ý l«gÝc. b. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. MB: +Học sinh có thể trình bày vấn đề bằng nhiều cách diễn đạt khác nhau +Nªu kh¸i qu¸t suy nghÜ vµ quan niÖm cña b¶n th©n vÒ lèi sèng gi¶n dÞ cña mét con ngêi. TB: +Nªu quan niÖm cña m×nh vÒ lèi sèng gi¶n dÞ: -ThÕ nµo lµ gi¶n dÞ? -Lèi sèng Êy biÓu hiÖn trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo?.

(8) -Vẻ đẹp của lối sống giản dị? +Tại sao cần đề cao lối sống giản dị? +BiÕt phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn tr¸i víi lèi sèng gi¶n dÞ +Dẫn chứng (lấy trong thực tế đời sống, trong v¨n häc) KB: +Liªn hÖ thùc tÕ. +Xác định quan niệm sống giản dị của bản th©n. c) Cách cho điểm: - §iÓm 6- 7: §¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 4- 5: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bµi viÕt cßn m¾c mét sè lçi không đáng kể : chính tả, diễn đạt. - §iÓm 2- 3: §¸p øng 1/2 yªu cÇu trªn, bµi viÕt còn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả. - §iÓm 1: Tr×nh bµy thiÕu ý hoÆc cßn s¬ sµi ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề. 4. DÆn dß. - Lµm bµi nghiªm tóc. §äc kÜ bµi viÕt tríc khi nép. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. TiÕt 5:. Tù t×nh ( Bµi II ). Hå Xu©n H¬ng .. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tâm trạng vừa buồn tủi, vừa phẫn uất trớc tình cảnh éo le và khát väng sèng, kh¸t väng h¹nh phóc cña Hå Xu©n H¬ng. - Thấy đợc tài năng thơ Nôm Hỗ Xuân Hơng. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình. 3. Thái độ: Trân trong, cảm thông với thân phận và khát vọng của người phụ nữ trong xã hội xưa. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi..

(9) Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. GV gọi HS đọc tiểu dẫn và trả lời c©u hái. - Cuộc đời. - Sù nghiÖp s¸ng t¸c. - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh nµo? Hoạt động 2. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. GV hớng dẫn HS cách đọc văn bản. 1. Đọc. Gọi HS đọc và nhận xét. GV đọc 2. Thể loại. l¹i. 3. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. Hoạt động 3. 3.1. Hai câu đề. Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào? T×m nh÷ng tõ chØ kh«ng gian, thêi §ªm khuya v¨ng v¼ng trèng canh dån, gian vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ Tr¬ c¸i hång nhan víi níc non. t×nh trong 2 c©u th¬ ®Çu? NhËn xÐt cách dùng từ và ngắt nhịp câu thơ  Hình ảnh một con ngời cô đơn ngồi một mình 2? trong đêm khuya, cộng vào đó là tiếng trống canh b¸o hiÖu sù tr«i ch¶y cña thêi gian. Cái hồng nhan ≠ kiếp hồng nhan ≠  Cách dùng từ: Cụ thể hóa, đồ vật hóa, rẻ rúng phËn hång nhan. hóa cuộc đời của chính mình. Tr¬/c¸i hång nhan/víi níc non..  C©u th¬ ng¾t lµm 3 nh mét sù ch× chiÕt, bÏ bàng, buồn bực. Cái hồng nhan ấy không đợc qu©n tö yªu th¬ng mµ l¹i v« duyªn, v« nghÜa, tr¬ l× ra víi níc non. Hai c©u th¬ t¹c vµo kh«ng gian, thêi gian h×nh tợng một ngời đàn bà trầm uất, đang đối diện víi chÝnh m×nh.. Nhãm 2. T©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong hai c©u 3+4? T×m nh÷ng 3.2. Hai c©u thùc. ChÐn rîu h¬ng ®a say l¹i tØnh, tõ ng÷ biÓu c¶m vµ gi¸ trÞ nghÖ VÇng tr¨ng bãng xÕ khuyÕt cha trßn. thuật có trong 2 câu thơ đó? - Uống rợu mong giải sầu nhng không đợc, - VÇng tr¨ng - xÕ - khuyÕt - cha Say l¹i tØnh. tØnh cµng buån h¬n. trßn: YÕu tè vi lîng  ch¼ng bao giê - H×nh ¶nh ngêi phô n÷ uèng rîu mét m×nh giữa đêm trăng, đem chính cái hồng nhan của viªn m·n . mình ra làm thức nhấm, để rồi sững sờ phát hiện ra rằng trong cuộc đời mình không có cái gì là viên mãn cả, đều dang dở, muộn màng. Ch¹nh nhí KiÒu: - Hai câu đối thanh nghịch ý: Ngời say lại tỉnh Khi tØnh rîu lóc tµn canh, GiËt m×nh, m×nh l¹i th¬ng m×nh xãt >< tr¨ng khuyÕt vÉn khuyÕt  tøc, bëi con ngêi xa. muốn thay đổi mà hoàn cảnh cứ ỳ ra  vô cùng cô đơn, buồn và tuyệt vọng. H×nh tîng thiªn nhiªn trong hai c©u th¬ 5+6 gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng 3.3. Hai c©u luËn. và thái độ của nhân vật trữ tình trớc Xiên ngang mặt đất rêu từng đám sè phËn nh thÕ nµo? Đâm toạc chân mây đá mấy hòn. - §éng tõ m¹nh: Xiªn ngang, ®©m to¹c-> T¶ c¶nh thiªn nhiªn k× l¹ phi thêng, ®Çy søc sèng:.

(10) Muèn ph¸ ph¸ch, tung hoµnh - c¸ tÝnh Hå Xu©n H¬ng: M¹nh mÏ, quyÕt liÖt, t×m mäi c¸ch vît lªn sè phËn. - Phép đảo ngữ và nghệ thuật đối: Sự phẫn uất của thân phận rêu đá, cũng là sự phẫn uất, ph¶n kh¸ng cña t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh.. Hai c©u kÕt nãi lªn t©m sù g× cña t¸c gi¶? NghÖ thuËt t¨ng tiÕn ë c©u 3.4. Hai c©u kÕt. th¬ cuèi cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Ng¸n nçi xu©n ®i, xu©n l¹i l¹i, Gi¶i thÝch nghÜa cña hai "xu©n" vµ M¶nh t×nh san sÎ tÝ con con. hai tõ "l¹i" trong c©u th¬ ? - Hai c©u kÕt khÐp l¹i lêi tù t×nh. Nçi ®au vÒ th©n phËn lÏ män, ng¸n ngÈm vÒ + Xu©n ®i: Tuæi xu©n ( t¸c gi¶ ) tuæi xu©n qua ®i kh«ng trë l¹i, nhng mïa xu©n + Xuân lại:Mùa xuân ( đất trời ) của đất trời vẫn cứ tuần hoàn. + L¹i(1): Thªm lÇn n÷a. + L¹i(2): Trë l¹i.  Nçi ®au cña con ngêi l©m vµo c¶nh ph¶i chia sÎ c¸i kh«ng thÓ chia sÎ: M¶nh t×nh - san sÎ - tÝ - con con. B¶n chÊt cña t×nh yªu lµ kh«ng thÓ  Câu thơ nát vụn ra, vật vã đến nhức nhối vì cái san sÎ ( ¨ng ghen). - Liên hệ: Kẻ đắp chăn bông kẻ duyên tình hẩm hiu, lận đận của nhà thơ. Càng l¹nh lïng/ chÐm cha c¸i kiÕp lÊy g¾ng gîng v¬n lªn cµng r¬i vµo bi kÞch. chång chung/ n¨m th× mêi häa nªn chăng chớ/ một tháng đôi lần có còng kh«ng/ ….. Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. Rót ra néi dung vµ nghÖ thuËt cña III. Ghi nhí. - SGK. bµi th¬. Hoạt động 5. HD HS luện tập. IV. Luyện tập: HS làm bài tập 1 tr 20 - Sự giống nhau: + Tác giả tự nói lên nỗi lòng mình với hai tâm trngj vừa buồn tủi, xót xa vừa phẫn uất trước duyên phận. + Tài năng sử dụng TV, đặc biệt là những từ làm định ngữ hoặc bổ ngữ: mõ thảm, chuông sầu, tiếng rền rĩ, duyên mõm mòm, già tom (Tự tình-bài I), xiên ngang, đâm toạc (Tự tìnhbài II) + Nghệ thuật tu từ, đẩo ngữ. - Sự khác nhau: Ở Tự tình- bài I, yếu tố phản kháng, thách đố duyên phận mạnh mẽ hơn. Tự tình- bài I viết trước Tự tình-bài II.. 4. Củng cố: - Nội dung: + Qua lời tự tình, bài thơ nói lên cả bi kịch và khát vọng hạnh phúc của HXH. + Ý nghĩa nhân văn của bài thơ: Trong buồn tỉu, người ohụ nữ vẫn gắng gượng vượt lên trân số phận nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bi kịch..

(11) - Nghệ thuật: + Sử dụng từ ngữ giản dị mà đặc sắc + H/a giàu sức gợi + Diễn tả tinh tế tâm trạng. 5. Dặn dò: Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng vµ diÔn xu«i bµi th¬. - TËp b×nh bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Tù t×nh ( Bµi I ) TiÕng gµ v¨ng v¼ng g¸y trªn bom, O¸n hËn tr«ng ra kh¾p mäi chßm. Mâ th¶m kh«ng khua mµ còng cèc, Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om? Tríc nghe nh÷ng tiÕng thªm rÇu rÜ, Sau giận vì duyên để mõm mòm. Tài tử nhân văn ai đó tá? Thân này đâu đã chịu già tom!. Ngµy gi¶ng: 06/09/2008 TiÕt 6:. Tù t×nh (Bµi III) ChiÕc b¸ch buån vÒ phËn næi nªnh, Giữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênh. Lng khoang t×nh nghÜa dêng lai l¸ng, Nöa m¹n phong ba luèng bÖp bÒnh. Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến, Dong lÌo th©y kÎ r¾p xu«i ghÒnh. Êy ai th¨m v¸n cam lßng vËy, Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.. Tại Lớp: 11B2 C©u c¸ mïa thu (Thu ®iÕu). A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh:. NguyÔn KhuyÕn.

(12) 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của cảnh thu điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam vùng đồng bằng Bắc Bộ. - Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân:Tấm lòng yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc và tâm tr¹ng thêi thÕ. - Thấy đợcc tài năng thơ Nôm Nguyễn Khuyến: Nghệ thuật tả cảnh, tả tình, gieo vÇn, sö dông tõ ng÷… 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trong thơ trữ tình. 3. Thái độ: - Tình yêu thiên nhiên đất nước - Trân trọng vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Tại sao Nguyễn Khuyến đợc gọi là Tam Nguyên Yên Đổ? Trình bày tóm tắt sự ng hiÖp th¬ ca NguyÔn KhuyÕn? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. HD HS tìm hiểu tiểu dẫn. I. Tiểu dẫn: - Tác giả Nguyễn Khuyến ( 1835-1909)- Tam nguyên Yên Đổ - Sáng tác: chữ Hán và chữ Nôm - Em hãy giới thiệu đôi nét về - Bài Cõu cỏ mựa thu nằm trong chựm ba bài chïm ba bµi th¬ thu cña NguyÔn thơ mùa thu. KhuyÕn? Hoạt động 2. - Hớng dẫn HS đọc văn bản và II. Đọc- hiểu văn bản t×m hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña 1. Đọc văn bản bµi th¬. Hoạt động 3: - §iÓm nh×m c¶nh thu cña t¸c gi¶ có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy nhà thơ đã bao quát cảnh thu nh thÕ nµo? - HS suy nghĩ trả lời. 2. Hiểu văn bản a). C¶nh thu. - §iÓm nh×n tõ trªn thuyÒn c©u -> nh×n ra mÆt ao nh×n lªn bÇu trêi -> nh×n tíi ngâ v¾ng -> trë vÒ víi ao thu. -> Cảnh thu đợc đón nhận từ gần -> cao xa -> gÇn. C¶nh s¾c thu theo nhiÒu híng thËt sinh - Những từ ngữ hình ảnh nào gợi động. lên đợc nét riêng của cảnh sắc mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh - Mang nét riêng của cảnh sắc mùa thu của làng quª B¾c bé: Kh«ng khÝ dÞu nhÑ, thanh s¬ cña thu ë miÒn quª nµo? c¶nh vËt:.

(13) + Mµu s¾c: Trong veo, sãng biÕc, xanh ng¾t + Đờng nét, chuyển động: Hơi gợn tí, khẽ đa vÌo, m©y l¬ löng. -> H×nh ¶nh th¬ b×nh dÞ, th©n thuéc, kh«ng chØ thÓ hiÖn c¸i hån cña c¶nh thu mµ cßn thÓ hiÖn c¸i hån cña cuéc sèng ë n«ng th«n xa. "C¸i thó vÞ cña bµi Thu ®iÕu ë c¸c ®iÖu xanh, xanh ao, xanh bê, xanh sãng, xanh tróc, xanh - H·y nhËn xÐt vÒ kh«ng gian thu trêi, xanh bÌo" ( Xu©n DiÖu ). trong bµi th¬ qua c¸c chuyÓn động, màu sắc, hình ảnh, âm - Không gian thu tĩnh lặng, phảng phất buồn: thanh? + V¾ng teo + Trong veo Các hình ảnh đợc miêu tả - HS suy nghĩ độc lập + KhÏ ®a vÌo trong tr¹ng th¸i ngng + H¬i gîn tÝ. chuyển động, hoặc chuyển + M©y l¬ löng động nhẹ, khẽ. - Đặc biệt câu thơ cuối tạo đợc một tiếng động duy nhất: Cá đâu đớp động dới chân bèo -> kh«ng ph¸ vì c¸i tÜnh lÆng, mµ ngîc l¹i nã cµng lµm t¨ng sù yªn ¾ng, tÜnh mÞch cña c¶nh vËt -> Thủ pháp lấy động nói tĩnh. - Nhan đề bài thơ có liên quan gì b) .Tình thu. đến nội dung của bài thơ không? - Nói chuyện câu cá nhng thực ra là để đón nhận Kh«ng gian trong bµi th¬ gãp c¶nh thu, trêi thu vµo câi lßng. phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng nh thÕ + Mét t©m thÕ nhµn: Tùa gèi «m cÇn nµo? + Một sự chờ đợi: Lâu chẳng đợc. - HS trao đổi thảo luận trong + Một cái chợt tỉnh mơ hồ: Cá đâu đớp động.. - Kh«ng gian thu tÜnh lÆng nh sù tÜnh lÆng trong nhóm sau đó trả lời. t©m hån nhµ th¬, khiÕn ta c¶m nhËn vÒ mét nçi cô đơn, man mác buồn, uẩn khúc trong cõi lòng thi nh©n. -> NguyÔn khuyÕn cã mét t©m hån hån g¾n bã với thiên nhiên đất nớc, một tấm lòng yêu nớc - Em h·y cho biÕt c¸ch gieo vÇn thÇm kÝn mµ s©u s¾c. trong bài thơ có gì đặc biệt? cách c) . Đặc sắc nghệ thuật. gieo vần ấy cho ta cảm nhận về - Cách gieo vần đặc biệt: Vần " eo "(tử vận) khó làm, đợc tác giả sử dụng một cách thần tình, độc c¶nh thu nh thÕ nµo? đáo, góp phần diễn tả một không gian vắng lặng, thu nhá dÇn, khÐp kÝn, phï hîp víi t©m tr¹ng ®Çy uÈn khóc cña nhµ th¬. - Lấy động nói tĩnh- nghệ thuật thơ cổ phơng §«ng. Hoạt động 4 III. Ghi nhí. HS đọc phần ghi nhớ SGK - SGK. Hoạt động 5 IV. Tổng kết: HS tổng kết bài: - Về nội dung: Vẻ đẹp của mùa thu làng cảnh + Nội dung Việt Nam. Cảnh thu đẹp nhng buồn và tĩnh lặng. Qua đó bộc lộ tình yêu thiên nhiên, yêu quê h+ Nghệ thuật ơng đất nớc và tâm sự thời thế của tác giả. - VÒ nghÖ thuËt: ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt, c¸ch gieo vÇn kh«ng chØ lµ h×nh thøc ch¬i chữ mà dùng để diễn đạt nội dung. Từ ngữ và h×nh ¶nh th¬ vµ mang ®Ëm chÊt d©n téc. V. Luyện tập Hoạt động 6 Cái hay của nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài HS suy nghĩ và làm bài tập 1 thơ: dùng từ ngữ để gợi cảnh và diễn tả tâm.

(14) SGK. trạng - Cảnh thanh sơ dịu nhẹ được gợi lên qua các tính từ: trong veo, biếc, xanh ngắt; các cụm động từ: gợn tí, khẽ đưa, lơ lửng. - Từ vèo trong câu thơ Lá vàng …nói lên tâm sự thời thế cảu nhà thơ. - Vần eo- tử vận- được tác giả sử dụng rất thần tình với cảnh thu và tình thu. 4. Củng cố: Hệ thống kiến thức. 5. Dặn dò: - §äc l¹i v¨n b¶n. §äc diÔn c¶m. Häc thuéc lßng bµi th¬. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy gi¶ng: 08/09/2008 TiÕt 7:. Tại Lớp: 11B2. phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm vững cách phân tích và xác định yêu cầu của đề bài, cách lập dàn ý cho bài viÕt v¨n. 2. Kĩ năng: - Có ý thức và thói quen phân tích đề, lập dàn ý trớc khi làm bài. 3. Thái độ: - Học tập nghiêm túc, yêu quý bộ môn B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, giáo án, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp qui nạp: HS khảo sát bài tập bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm sau đó GV tổng kết, nhấn mạnh trọng tâm nội dung bài học. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Không 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. I. Kh¶o s¸t c¸c d÷ liÖu trong bµi häc. Th¶o luËn nhãm:. - Chia 3 nhãm. - GV tæng kÕt vµ nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña hai c«ng viÖc: Phân tích đề và lập dàn ý. - Đề 1: Thuộc đề có định hớng cụ thể ( đề nổi ) - Đề 2 + đề 3: Thuộc đề mở ( đề chìm) - đòi hỏi.

(15) ngời viết phải tự tìm nội dung nghị luận, tự định hớng để triển khai cho bài viết. -> Lu ý: Theo xu hớng đổi mới cách kiểm tra, Nhãm 1. - Đọc 3 đề trong SGK phần I và đánh giá hiện nay, nhiều đề văn đợc cấu tạo dới cho biết: Đề nào có định hớng cụ dạng đề mở - HS chủ động, sáng tạo trong cách thể, đề nào đòi hỏi ngời viết phải học và cách viết. tự xác định hớng triển khai? Vấn đề cần nghị luận của mỗi đề - Đề1: Việc chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới - §Ò2: T©m sù cña Hå Xu©n H¬ng trong bµi th¬ lµ g×? Tù t×nh. - Đề 3: Vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu ( Thu ®iÕu ) cña NguyÔn KhuyÕn 1.Phân tích đề. - Yªu cÇu néi dung: C¶m nghÜ cña b¶n th©n vÒ tâm sự và diễn biến tâm trạng của Hồ Xuân Hơng: Cô đơn, bẽ bàng, chán chờng, khát vọng sèng h¹nh phóc. - Yêu cầu dẫn chứng: Từ bài thơ và cuộc đời tác Nhãm 2. gi¶. - Phân tích đề và lập dàn ý cho - Yêu cầu phơng pháp: Sử dụng thao tác lập luận đề 2: Tâm sự của Hồ Xuân Hơng phân tích, kết hợp với nêu cảm nghĩ. trong bµi Tù T×nh ( bµi II) 2. LËp dµn ý. * Më bµi. - Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tâm sự của Hồ Xu©n H¬ng trong bµi th¬ Tù t×nh. * Th©n bµi. - C¶m nhËn chung vÒ t©m sù cña Hå Xu©n H¬ng trong bµi th¬: Nçi xãt xa, phÉn uÊt tríc duyªn phËn hÈm hiu. - Triển khai cụ thể làm rõ luận đề. + Nỗi cơ đơn, bẽ bàng. + Nçi ®au buån, ch¸n chêng v× tuæi xu©n tr«i qua vµ h¹nh phóc cha trän vÑn. + bµy tá nçi uÊt øc, muèn ph¶n kh¸ng + Trë l¹i nçi xãt xa cho duyªn phËn hÈm hiu. *KÕt bµi. - Tổng hợp ý, đánh giá ý nghĩa của vấn đề. Nhãm 3. - Phân tích đề và lập dàn ý cho đề 1: Từ ý kiến dới đây anh chị có suy nghÜ g× vÒ viÖc "chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi"? " C¸i m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam lµ sù th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i míi…Nhng bªn c¹nh cái mạnh đó vẫn tồn tại không ít c¸i yÕu. Êy lµ nh÷ng lç hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n do thiªn híng ch¹y theo nh÷ng m«n häc "thêi thîng", nhÊt lµ kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ do lèi häc chay, häc vÑt nÆng nÒ…". 1. Phân tích đề. - Yªu cÇu néi dung: C¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ngơì Việt Nam - ý chính của luận đề là cái yếu: + Con ngêi ViÖt Nam cã nhiÒu ®iÓm m¹nh: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi. + Con ngêi ViÖt Nam còng cã kh«ng Ýt c¸i yÕu: ThiÕu hôt vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o h¹n chÕ. + Ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ thiÕt thùc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû XXI. - Yêu cầu dẫn chứng: Từ thực tiễn đời sống, xã héi lµ chñ yÕu. - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p: Sö dông thao t¸c lËp luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. 2. LËp dµn ý. * Më bµi. - Giới thiệu vấn đề( Nhìn nhận đợc cái mạnh cái.

(16) yếu của con ngời VN để bớc vào thế kỷ XXI ). - Trích đề. * Thân bài:Triển khai vấn đề. - C¸i m¹nh: Th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i mới. ( Dẫn chứng minh họa làm sáng rõ vấn đề ) - C¸i yÕu: + Lç hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n. + Kh¶ n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ -> ảnh hởng đến công việc, học tập và năng lực lµm viÖc. - Mçi chóng ta cÇn ph¸t huy ®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc ®iÓm yÕu, tù trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc tèt nhất để chuẩn bị hành trang bớc vào thế kỉ XXI. * KÕt luËn. - Đánh giá ý nghĩa của vấn đề. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. II. C¸c thao t¸c cÇn h×nh thµnh tõ bµi häc. 1. Phân tích đề. Hoạt động2. - Đọc kĩ đề nhằm xác định: GV tổng kết và nhấm mạnh trọng + Nội dung nghị luận: Tìm luận đề t©m bµi häc. + Giíi h¹n dÉn chøng: Trong v¨n häc hay ngoµi cuéc sèng x· héi. + Thao t¸c nghÞ luËn: C¸c thao t¸c cô thÓ( ph©n tÝch, chøng minh, gi¶i thÝch, b×nh luËn..) 2. LËp dµn ý. - Từ kết quả tìm hiểu đề, sắp xếp các ý thành hệ thèng theo tr×nh tù l«gÝc gåm 3 phÇn: + Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận. + Thân bài: Triển khai luận đề bằng những luận ®iÓm. + Kết luận: Tóm tắt ý, mở rộng, đánh giá ý nghĩa của vấn đề, rút ra bài học.. Hoạt động 3. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK tr 24. Hoạt động 4 HS làm bài tập trong SGK - Gv tæ chøc líp thµnh 2 nhãm - Hs suy nghĩ trao đôỉ thảo luận lµm bµi tËp 1&2 phÇn luyÖn tËp - Hs cử đại diện trình bày - Gi¸o viªn tæng hîp. III. Ghi nhí. - SGK.. IV. Luyện tập * §Ò sè 1 - Vấn đề cần nghị luận : giá trị hiện thực sâu sắc cña ®o¹n trÝch “ vµo phñ chóa TrÞnh” - Yªu cÇu néi dung : + Bøc tranh cô thÓ hiÖn thùc vÒ cuéc sèng xa hoa nhng thiÕu sinh khÝ cña phñ chóa TrÞnh + Thái độ phê phán nhẹ nhàng nhng thấm thía còng nh nh÷ng dù c¶m vÒ sù suy vong cña triÒu ®ai Lª- TrÞnh - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p ; Sö dông thao t¸c ph©n tÝch , kÕt hîp víi nªu c¶m nghÜ . Dïng dÉn chøng trong v¨n b¶n “ Vµo phñ chóa Trinh lµ chñ yÕu” * §Ò sè 2 - Vấn đề cần nghị luận : Tài năng sử dụng ngôn ng÷ d©n téc cña Hå Xu©n H¬ng.

(17) - Yªu cÇu vÒ néi dung + dïng v¨n tù N«m + Sử dụng các từ thuần việt đắc dụng + Sử dụng các biện pháp tu từ ( đảo ngữ ...) - Yªu cÇu vÒ ph¬ng ph¸p : sö dông thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp víi b×nh luËn. DÉn chøng th¬ Hå Xu©n H¬ng lµ chu yÕu 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Nắm vững kĩ năng phân tích đề và lập dàn ý. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy gi¶ng: 15/09/2008 TiÕt 8:. Tại Lớp: 11B2. Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích 2. Kĩ năng: - Biết cách phân tích một vấn đề chính trị, xã hội, hoặc văn học. 3. Thái độ: - Học tập nghiêm túc, yêu quý bộ môn B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Tổ chức cho HS tìm hiểu các câu hỏi trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm, kÕt hîp diÔn gi¶ng, ph©n tÝch cña GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. Kiểm tra bài cũ: Tầm quan trọng của việc phân tích đề, lập dàn ý? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1.. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận ph©n tÝch. - Chia nhãm nhá th¶o luËn c©u Gîi ý tr¶ lêi c©u hái..

(18) hái môc I (tr25, 26) SGK. - Nhóm 1.Xác định luận điểm (nội dung ý kiến đánh giá) của tác giả đối với nhân vật Sở Khanh?. * Ng÷ liÖu 1: §o¹n v¨n sgk/ 25 -LuËn ®iÓm : Së Khanh lµ kÎ bÈn thØu, bÇn tiÖn, đại diện cho cho sự đồi bại trong xã hội "Truyện KiÒu".. - Nhãm 2. §Ó thuyÕt phôc ngêi - C¸c luËn cø : đọc tác giả đã phân tích nh thế Để thuyết phục tác giả đã đa ra các luận cứ làm nµo? sáng tỏ cho luận điểm ( các yếu tố đợc phân tÝch). + Sở Khanh sống bằng nghề đồi bại, bất chính. + Sở Khanh là kẻ đồi bại nhất trong những kẻ làm cái nghề đồi bại bất chính đó: Giả làm ngời tử tế để đánh lừa một ngời con gái ngây thơ, hiếu th¶o; trë mÆt mét c¸ch tr©ng tr¸o; thêng xuyªn lõa bÞp, tr¸o trë. - Nhãm 3. ChØ ra sù kÕt hîp chÆt - Thao t¸c ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng chÏ gi÷a ph©n tÝch víi tæng hîp? hîp: Sau khi ph©n tÝch chi tiÕt bé mÆt lõa bÞp, tráo trở của Sở Khanh, tác giả đã tổng hợp và kh¸i qu¸t b¶n chÊt cña h¾n: …" Nã lµ c¸i møc cao nhất của tình hình đồi bại trong xã hội này". - Nhóm 4: Phân tích trong văn Lập luận phân tích là chia nhỏ đối tợng thành nghị luận là gì? Những yêu cầu các yếu tố bộ phận để xem xét nội dung, hình cña thao t¸c nµy? thøc vµ mèi quan hÖ bªn trong còng nh bªn ngoµi cña chóng, råi kh¸i qu¸t, ph¸t hiÖn ra b¶n chất của đối tợng. - Ph©n tÝch bao giê còng g¾n liÒn víi thao t¸c tổng hợp để đảm bảo nhận thức đối tợng trong chØnh thÓ cña nã. Ph©n tÝch còng kh«ng bao giê t¸ch rêi c¸c thao t¸c kh¸c nh gi¶i thÝch, chøng minh, b¸c bá ... => Ph©n tÝch lµ qu¸ tr×nh chia t¸ch sù vËt,. hiện tợng thành nhiều yếu tố nhỏ để đi sâu vµo xem xÐt mét c¸ch kÜ lìng néi dung vµ mèi quan hÖ bªn trong cña hiªn tîng vµ sù vËt - Yªu cÇu cña mét lËp luËn ph©n tÝch: + Xác định vấn đề phân tích. + Chia vấn đề thành những khía cạnh nhỏ. + Kh¸i qu¸t tæng hîp. II. C¸ch ph©n tÝch. Hoạt động 2. Gîi ý tr¶ lêi c©u hái. * Môc 1. - Ng÷ liÖu 1/I Sgk; 25 (?) Mục đích cả thao tác lập luận - Phân chia dựa trên cơ sở quan hệ nội bộ trong phân tích ở ngữ liệu 1/ I là gì?Để bản thân đối tợng - những biểu hiện về nhân c¸ch bÈn thØu, bÇn tiÖn cña Së Khanh. đạt đợc mục đích đó tác giả đã - Ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi tæng hîp: tõ viÖc lµm nh thÕ nµo ? ph©n tÝch lµm næi bËt nh÷ng biÓu hiÖn bÈn thØu, bÇn tiÖn mµ kh¸i qu¸t lªn gi¸ trÞ hiÖn thùc cña nhân vật này - bức tranh về nhà chứa, tính đồi bại trong xã hội đơng thời. * Môc II (1) - Ng÷ liÖu 1/II SGK: 26 (?) Mục đích của thao tác lập luận phân tích ở ngữ liệu 1/II là gì - Phân tích theo quan hệ nội bộ đối tợng: Đồng ? Để đạt đợc mục đích, tác giả đã tiền vừa có tác dụng tốt, vừa có tác dụng xấu. phân chia đối tợng nh thế nào để - Phân tích theo quan hệ kết quả - nguyên nhân: + ND chủ yếu nhìn về mặt tác hại của đồng tiền xem xÐt ? (kÕt qu¶) + Vì một loạt hành động gian ác, bất chính đều do đồng tiền chi phối (nguyên nhân) - Ph©n tÝch theo quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶: Phân tích sức mạnh tác quái của đồng tiềnthái.

(19) đọ phê phán và khinh bỉ của ND khi nói đến đồng tiền. (?) Mục đích của thao tác lập luận * Mục II (2) - Ngữ liệu 2/ II trang26 phân tích trong ngữ liệu 2/II, để - Ph©n tÝch theo quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶: đạt đợc mục đích đó, tác giả đã Bïng næ d©n sè (nguyªn nh©n) ¶nh hëng nhiÒu phân chia đối tợng thành những đến đời sống con ngời (kết quả) yÕu tè nµo, theo nh÷ng tiªu chÝ, - Phân tích theo qaan hệ nội bộ của đối tợng-các quan hÖ nµo ? a/h xấu của việc bùng nổ dân số đến con ngời: + ThiÕu l¬ng thùc thùc phÈm + Suy dinh dìng, suy tho¸i nßi gièng + ThiÕu viÖc lµm, thÊt nghiÖp - Ph©n tÝch kÕt hîp chÆt chÏ víi kh¸i qu¸t tæng hợp: Bùng nổ dân sốảnh hởng nhiều đến đời sèng con ngêids t¨ng nhanh, chÊt lîng c/s - Gv cho hs th¶o luËn vÒ c¸ch gi¶m sót. thøc ph©n tÝch vµ nh÷ng lu ý khi  Việc phân tách đối tợng thành các yếu tố nhỏ ph©n tÝch có thể dựa trên những tiêu chí, quan hệ nhất định - Hs thảo luận, trao đổi rút ra : cách thức khi tiến hành phân tích + Quan hệ giữa các yếu tố tạo nên đối tợng một vần đề chính trị- xã hộ- văn + Qua hệ giữa đối tợng với các đối tợng liên học – cử đại diện trình bày quan - Gv nhËn xÐt tæng hîp + Quan hệ giữa ngời phân tích với đối tợng phân * Trớc khi phân tích cần xác định tích ( thái độ, sự đánh giá của ngời phân tích đối rõ mục đích của việc phân tích là với đối tợng đợc phân tích lµm s¸ng tá ý kiÕn, quan ®iÓm - Ph©n tÝch cÇn ®i s©u vµo tõng mÆt, tõng bé nào đó ( kết luận của lập phận nhng cần lu ý đến quan hệ giữa chúng với luận ),sau đó cần chia nhỏ đối t- nhau, cần khái quát để rút ra bản chất chung của ợng phân tích ( ý kiến quan đối tợng. niệm ) ra từng yếu tố nhỏ để tìm III. Ghi nhớ. hiÓu s©u h¬n - SGK Hoạt động 3. IV. LuyÖn tËp - Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK. 1. Bài tập 1: Hoạt động 4. - Trong đoạn trích ngời viết đã phân tích đối tợng từ những mối quan hệ nào ? - Hs lµm bµi tËp 1 t¹i líp a- Quan hệ nội bộ của đối tợng( diễn biến, các - hs chia 2 nhãm, th¶o luËn mçi cung bËc c¶m xóc cña KiÒu ): ®au xãt quÈn nhãm chÞu tr¸ch nhiÖm mét phÇn quanh, hoµn toµn bÕ t¾c cña bµi tËp b- Quan hệ giữa đối tợng này với đối tợng khác cã liªn quan( bµi Lêi ngêi kÜ n÷ - Xu©n DiÖu; t× bµ hµnh – B¹ch C DÞ) 2. Bµi tËp 2 : - NT sö dông tõ ng÷ giµu h/a vµ c¶m xóc: v¨ng v¼ng, tr¬, c¸i hång nhan, xiªn ngang, ®©m to¹c, Bµi tËp 2: HS vÒ nhµ lµm tÝ, con con. - NT sö dông tõ tr¸i nghÜa: say-tØnh, khuyÕt-trßn, ®i-l¹i. - NTSD phÐp lÆp tõ: (xu©n), phÐp t¨ng tiÕn ( san sÎ-tÝ-con con) - Phép đảo trật tự cú pháp trong câu: 5 và 6 4. DÆn dß: Häc bµi vµ so¹n bµi theo PPCT Ngµy gi¶ng: 17/09/2008 Tại Lớp: 11B2 TiÕt 9:. Th¬ng vî. ( TrÇn TÕ X¬ng ) A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức:.

(20) - Cảm nhận đợc hình ảnh bà Tú và tình cảm thơng yêu, quí trọng ngời vợ cùng nh÷ng t©m sù cña nhµ th¬. - Nắm đợc thành công về nghệ thuật của bài thơ: sử dụng tiếng Việt giản dị, tự nhiªn, giµu søc biÓu c¶m; vËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh, c¸ch nãi cña v¨n häc d©n gian 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích một bài thơ trữ tình. 3. Thái độ: - Giáo dục lòng thơng yêu, quí trọng gia đình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. HS đọc và tìm hiểu tiểu dẫn SGK. - VÒ t¸c gi¶ ? - VÒ t¸c phÈm ?. Hoạt động 2. ( Hớng dẫn đọc hiểu văn bản) ( Bài thơ đợc làm vào khoảng 18961897, lúc nhà thơ 26-27 tuổi . Vậy mà có tới 5 con -> Sự đảm đang của bµ Tó) - Hs đọc văn bản - Gv nhận xét lu ý Hs cách đọc - Gv diÔn gi¶ng: Bµi th¬ mang kÕt cấu thất ngôn bát cú đờng luật, xây dựng 2 hình ảnh trữ tình độc đáo( hình ảnh bà Tú và ông Tú ). Có thÓ t×m hiÓu theo 2 c¸ch; theo bè côc vµ theo nh©n vËt .. Yêu cầu cần đạt. I. TiÓu dÉn. 1- VÒ t¸c gi¶ Tó X¬ng - TrÇn TÕ X¬ng( 1870-1907) thêng gäi lµ Tó X¬ng hay Cao X¬ng - Quª t¹i lµng VÞ Xuyªn, huyÖn MÜ Léc, TP Nam §Þnh - Con ngêi cã c¸ tÝnh s¾c s¶o , phãng tóng kh«ng chÞu gß bã vµo khu«n s¸o trêng quy( 8 lần đi thi chỉ đỗ tú tài) - §Ó l¹i sù nghiÖp th¬ v¨n phong phó kho¶ng 150 bµi th¬( th¬ N«m lµ chÝnh) gåm nhiÒu thể thơvà một số bài văn tế, phú, câu đối. Gåm 2 m¶ng trµo phóng vµ tr÷ t×nh - Có công lớn trong việc đổi mới tiếng Việt trong v¨n häc, viÖt hãa th¬ §êng luËt, chuÈn bị cho bớc hiện đại hóa thơ ca dân tộc 2- VÒ bµi th¬ “ Th¬ng vî” - Th¬ xa Ýt viÕt vÒ ngêi vî,Tó X¬ng l¹i kh¸c, ông dành hẳn một mảng đề tài viét về vợ. - TÊt c¶ nh÷ng th¬ng c¶m xãt xa, lßng tri ©m sâu sắc đợc ông Tú cô đúc lại trong bài thơ “ Th¬ng vî” II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.

(21) Hoạt động 3. _Gv nêu vấn đề: Qua lời giới thiệu cña «ng Tó, h×nh ¶nh bµ Tó hiÖn lªn nh thÕ nµo trong 4 c©u th¬ ®Çu ? - Hs trao đổi thảo luận nhóm, đại diÖn tr×nh bµy - Gv gợi mở, định hớng ? Nçi vÊt v¶ gian tru©n cña bµ Tó hiÖn lªn qua chhi tiÕt nµo? ( Hoµn c¶nh lam lò- tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ- c«ng viÖc hiÓm nguy) (?) Tác gỉa mợn hình ảnh gì để nói lªn sù vÊt v¶ cña Bµ Tó? NhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ ng÷ cña t¸c gi¶ trong 2 c©u thùc? (?) C©u th¬ thø t gióp anh/ chÞ hiÓu thªm g× vÒ c«ng viÖc cña bµ Tó? - Hs tiếp tục trao đổi suy nghĩ, phân tÝch sù s¸ng t¹o cña Tó x¬ng. 2. HiÓu v¨n b¶n. 2.1- H×nh ¶nh bµ Tó * Tình thơng vợ sâu nặng của Tú Xơng đợc thÓ hiÖn qua sù thÊu hiÓu nçi gian tru©n vÊt v¶ và những đức tính cao đẹp của bà Tú a- Nçi vÊt v¶ gian tru©n - C©u th¬ më ®Çu : h×nh ¶nh bµ Tó hiÖn lªn qua lêi giíi thiÖu : vÊt v¶, lam lò + Thêi gian: triÒn miªn + Kh«ng gian: chon von, nguy hiÓm - Hai c©u thùc gîi t¶ cô thÓ h¬n h×nh ¶nh cña bµ Tó + Mîn h×nh ¶nh con cß trong ca dao cô thÓ hóa caí vất vả cực nhọc của bà Tú, đồng thời nhấn mạnh sự tần tảo. Tú Xơng đã vận dụng ca dao để tạo nên những câu thơ mang dấu ấn c¸ nh©n + §¶o ng÷ ( Côm tõ “lÆn léi”) nhÊn m¹nh sù vÊt v¶ ©m thÇm lÎ loi + Th©n cß gîi sù tñi nhôc, c¬ cùc ( th©n, phËn..) + Qu·ng v¾ng= n¬i hiu qu¹nh, v¾ng vÎ, Ên tîng vÒ mät bµ Tó lÎ loi, c«ng viÖc kh«ng chØ vÊt v¶ mµ cßn nguy hiÎm. - C©u th¬ thø t nãi râ sù vËt lén víi cuéc sèng cña bµ : gîi t¶ c¶nh chen chóc, b¬n b¶ trªn s«ng níc cña nh÷ng ngêi bu«n b¸n - Gv nêu vấn đề: Không chỉ thấu b- Đức tính cao đẹp hiểu những vất vả gian truân của vợ , - Con ngời đảm đang tháo vát chu đáo với ông tú còn hiểu rõ những đức tính chồng con- gánh vác đợc một trách nhiệm cao đẹp của bà ? Những chi tiết nào nặng nề “ nuôi đủ năm con với một chồng” nói rõ đức tính cao đẹp của bà Tú? _ Hs trao đổi thảo luận - Con ngời giàu đức hi sinh, không một lời _ Gv nhËn xÐt, tæng hîp phµn nµn, lÆng lÏ chÊp nhËn sù vÊt v¶ v× chång con + “ Duyªn” tõ nhµ phËt chØ quan hÖ vî chång (?) Hai câu luận, Tú Xơng đã nhập + “Nî” phô thuéc phiÒn lôy thân vào bà Tú để nói lên tâm sự gì? -> Duyên là sự kết hợp đẹp đẽ, nợ là trách H·y ph©n tÝch c¸ch sö dông ng«n nhiÖm ph¶i tr¶, phËn lµ c¸i b¾t buéc ph¶i chÞu ng÷ c¶u t¸c gi¶ trong 2 c©u th¬? -> Con ngêi lÊy nhau bëi 3 yÕu tè “ duyªn- Hs suy nghÜ , tr¶ lêi c¸ nh©n nợ – tình”. Nếu tốt đẹp, lấy nhau là duyên, tr¸i l¹i lµ nî . Tó X¬ng lÊy bµ Tó duyªn th× Ýt mµ nî th× - Gv kh¸i qu¸t : Bµ tó lµ ngêi hiÕmcã nhiÒu trong x· héi vµ v¨n häc. Gi÷a x· héi + Thµnh ng÷ “ n¨m n¾ng mêi ma”... sö dông đẩo diên, những đạo lí XH bị coi th- lối nói tăng cấp diễn tả vất vả cực nhọc mà bà êng ( nhµ kia lçi phÐp con khinh Tú phải gánh chịu, đòng thời thể hiện đức bố...) Bà tú vẫn là ngời vợ giàu đức tÝnh chÞu th¬ng chÞu khã hÕt lßng v× chång hi sin, nhẫn nại, vẫn giữ đợc gia đạo con của bà (?) Qua bµi th¬ “th¬ng vî” Anh/ chÞ cảm nhận đợc điều gì về Tú xơng? -Gv tæ chøc hs th¶o luËn theo tæ nhãm - đại diện các nhóm lần lợt trình bày - Gv gợi mở, định hớng. 2.2- H×nh ¶nh «ng Tó qua nçi lßng th¬ng vî a-Yªu th¬ng, qóy träng tri ©n vî - Đằng sau sự khôi hài trào phúng là thái độ xãt xa, ¨n n¨n hèi hËn, th¬ng c¶m. Tó X¬ng.

(22) ? §»ng sau nh÷ng c©u th¬ diÔn t¶ nçi cực nhọc của bà tú là thái độ gì của t¸c gi¶ ? ? Hai c©u th¬ kÕt lµ lêi cña ai? Th¸i độ của tác giả ?. kh«ng chØ c¶m mµ cßn nãi lªn nçi vÊt v¶ cña vî Cách nó khôi hài “ Nuôi đủ....”- Tú Xơng tự hạ mình, coi bản thân là đứa con đặc biệt, kẻ ăn theo, an bám, ăn tranh của 5 đứa con - Tó X¬ng c¶m phôc vî s©u s¾c ..... nhËp th©n vào bà Tú để nói thay vợ những tâm sự. b- Con ngêi cã nh©n c¸ch - Ông Tú không dựa vào duyên số để trút bỏ tr¸ch nhiÖm, bµ tó lÊy «ng lµ do duyªn sè nhng duyªn mét mµ nî hai. Tó X¬ng tù coi mình là cái nợ đời mà bà Tú phải gánh chịu. Sự hờ hững của ông đối với thói đời là một biểu hiện của thói đời bạc bẽo. Tú xơng rủa m¸t m×nh , tù ph¸n xÐt, tù lªn ¸n b¶nn th©n - Tó X¬ng d¸m lªn ¸n, d¸m chöi th¼ng x· hội, chửi thói đời bạc bẽo đã biến ông từ một nhµ nho thµnh kÎ ¨n b¸m v« tÝch sù Tù tr¸ch b¶n th©n c¶m thÊy bÊt lùc, d»n vÆt , Tó X¬ng th¬ng vî qu¸ mµ hãa giËn m×nh. §ã lµ bi kÞch cña mét líp nhµ nho sinh “ bÊt Hoạt động 4. phïng thêi HS đọc ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí . - SGK. Hoạt động 5. IV. Tæng kÕt - Gi¸ trÞ néi dung? - Néi dung: H×nh ¶nh bµ Tó hiÖn lªn sinh động, rõ nét, tiêu biểu cho ngời phụ nữ VN đảm đang, tần tảo trong một gia đình đông con. §øc hi sinh, sù cam chÞu cña bµ Tó cµng lµm cho «ng Tó th¬ng vî vµ biÕt ¬n vî h¬n. - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬? - Về nghệ thuật: Bài thơ hay từ nhan đề đến nội dung. Dùng ca dao, thành ngữ, phép đối. ThÓ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt chuÈn mùc. Méc m¹c ch©n thµnh mµ s©u s¾c, m¹nh mÏ. - Thµnh c«ng nhÊt cña bµi th¬ lµ ë  Thµnh c«ng nhÊt cña bµi th¬ lµ: X©y dùng chç nµo? hình tợng nghệ thuật độc đáo: Đa ngời phụ nữ vào thơ ca, mà hình tợng đạt đến trình độ mẫu mực và thấm đợm chất nhân văn. V. LuyÖn tËp Hoạt động 6. - VËn dông h/a: HD HS luyÖn tËp + H/a con cß trong ca dao nhiÒu khi nãi vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ vÊt v¶, chÞu th¬ng, chÞu khã. + H/a con cß trong bµi Th¬ng vî nãi vÒ bµ tó cã phÇn xãt xa téi nghiÖp h¬n h/a con cß trong ca dao. - VËn dông tõ ng÷: thµnh ng÷ n¨m n¾ng mêi mavÊt v¶ cña bµ Tó 4. Cñng cè: - HÖ thèng kiÕn thøc 5. DÆn dß: - Thuéc lßng bµi th¬. DiÔn xu«i. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh ý mµ b¶n th©n cho lµ hay nhÊt. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy gi¶ng: 17/09/2008 Tại Lớp: 11B2 TiÕt 10:.

(23) Khãc D¬ng khuª.. NguyÔn KhuyÕn.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. 3. Thái độ: - Giáo dục tình bạn trong sáng, cao đẹp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi. DiÔn xu«i - C¶m nhËn sau khi häc xong bµi th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động1. HS đọc tiểu dẫn SGK. GV giíi thiÖu thªm.. Yêu cầu cần đạt. I. T×m hiÓu chung. - NguyÔn KhuyÕn: 1835, quª Hµ Nam. D¬ng Khuª: 1839, quª Hµ S¬n B×nh. - Hai ngêi kÕt b¹n tõ thuë thi ®Ëu, NguyÔn KhuyÕn bá quan vÒ quª, D¬ng Khuª vÉn lµm quan. Nhng c¶ hai vÉn gi÷ t×nh b¹n g¾n bã. - Nghe tin b¹n mÊt, NguyÔn KhuyÕn lµm bµi th¬ nµy khãc b¹n. - Bài thơ viết bằng chữ Hán có nhan đề là : Vãn đồng niên Vân Đình tiến sĩ Dơng Thợng th. Cã b¶n dÞch lµ Khãc b¹n. L©u nay quen gäi lµ Khãc D¬ng Khuª. - Sau nµy tù t¸c gi¶ dÞch ra ch÷ N«m. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. Hoạt động 2. HS đọc văn bản. GV nhận xét, đọc l¹i 2. HiÓu v¨n b¶n. a). Nçi ®au ban ®Çu. Hoạt động 3. - H tõ : Th«i  TiÕng than nhÑ nhµng, gîi c¶m, (?) Nhận xét sơ bộ về tình bạn sau đau đột ngột khi vừa nghe tin bạn mất. khi tiÕp cËn bµi th¬? Gi¸ trÞ nghÖ thuËt qua c¸ch dïng tõ ë 2 c©u th¬ - C¸ch xng h« : B¸c: Sù tr©n träng t×nh b¹n ®Çu? ngêi cao tuæi. - H×nh ¶nh : Man m¸c, ngËm ngïi: §au cha kịp định hình, cha ngấm.  NghÖ thuËt nãi gi¶m, c¸ch dïng h tõ vµ nh÷ng h×nh ¶nh mang tÝnh tîng trng, lµm nhÑ nỗi đau đớn khi nghe tin bạn mất. b). Nhí l¹i kØ niÖm g¾n bã. (?) T×nh b¹n th¾m thiÕt, thñy chung - Cïng thi ®Ëu, cïng vui ch¬i, cïng nhau giữa hai ngời đợc thể hiện nh thế uống rợu, cùng gặp nhau một lần, cả hai cùng.

(24) nµo?. (?) H·y ph©n tÝch nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ thÓ hiÖn nçi trèng vắng của nhà thơ khi bạn qua đời? Em hiÓu c©u th¬ nµy nh thÕ nµo? Rîu ngon kh«ng cã b¹n hiÒn Kh«ng mua, kh«ng ph¶i kh«ng tiÒn kh«ng mua?. sèng trong c¶nh ho¹n n¹n vµ cïng ®ang trong tuæi giµ.  T×nh b¹n keo s¬n, th¾m thiÕt. Béc lé nçi niÒm trong t©m tr¹ng thÇm kÝn víi nçi ®au thêi thÕ. c). Trë l¹i nçi ®au mÊt b¹n. - Muèn gÆp b¹n nhng tuæi giµ kh«ng cho phép. Nay bạn mất, đau đớn vô cùng. - Mất bạn trở nên cô đơn : Rợu không muốn uống, thơ không muốn làm, đàn không gảy, giêng treo lªn. - Ngôn ngữ thơ đạt đến mức trong sáng tuyệt vời: Lặp 5 từ không trong tổng số 14 từ để diễn tả một cái không trống rỗng đến ghê gím khi mÊt b¹n.  T×nh b¹n giµ mµ vÉn keo s¬n, g¾n bã.. (?) §äc l¹i bµi th¬. Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong bµi th¬? Rót ra bµi häc vµ ý nghÜa? III. Tæng kÕt. Hoạt động 4 - Nỗi đau đớn khi nghe tin bạn mất-> Sống lại HD HS tæng kÕt nh÷ng kû niÖm trong t×nh b¹n-> Nçi trèng vắng khi bạn qua đời. - Bài thơ là một tiếng khóc, nhng qua đó là cả một tình bạn thắm thiết cao đẹp giữa cuộc đời ®Çy ®au khæ. Bµi th¬ cßn béc lé mét tµi n¨ng nghÖ thuËt th¬ ca trong dßng v¨n häc trung đại. 4. Cñng cè: HÖ thèng kiÕn thøc 5. DÆn dß: Híng dÉn vÒ nhµ. - TiÕp tôc häc thuéc lßng. N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh nh÷ng c©u th¬ yªu thÝch. HoÆc viÕt mét ®o¹n v¨n béc lé suy nghÜ vÒ t×nh b¹n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy gi¶ng: 20/09/2008 Tại Lớp: 11B2 TiÕt 11:. Vinh khoa thi h¬ng. ( TrÇn TÕ X¬ng ). A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬. 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu níc, tr©n träng b¶n s¾c d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò:. TiÕng khãc b¹n xãt xa, ngËm ngïi cña NguyÔn KhuyÕn trong bµi th¬ “ Khãc D¬ng Khuª”.

(25) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. Hs đọc Sgk Nªu néi dung chÝnh cña phÇn tiÓu dÉn?. I. TiÓu dÉn + Vịnh khoa thi Hơng: là bài thơ thuộc đề tài thi cö trong th¬ Tó X¬ng. Tæng céng cã 13 bµi kÓ c¶ th¬ vµ phó («ng dù 8 khoa thi) + §©y lµ bµi th¬ viÕt vÒ lÔ xíng danh khoa thi §inh DËu 1897 (thi H¬ng ë Hµ Néi bÞ cÊm tæ chøc, v× thÕ hai trêng thi Nam §Þnh vµ Hµ Néi ph¶i thi chung). Hoạt động 2. GV gọi HS đọc văn bản với giọng pha chót mØa mai Nªu bè cô cña bµi th¬?. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. §äc v¨n b¶n. Nêu chủ đề của bài thơ?. Hoạt động 3. Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai c©u ®Çu? K× thi cã g× kh¸c thêng?. NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh sÜ tö chèn quan trêng? C¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ viÖc thi cö lóc bÊy giê? Quang cảnh trờng thi đợc miêu tả nh thÕ nµo?. *) Bè côc: Th¬ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt: §Ò, thùc luËn kÕt. *) Chủ đề: T¸c gi¶ miªu t¶ c¶nh khoa thi §inh DËu 1987 ở Nam Định để làm bật lên tiếng cời châm biếm chua chát, đồng thời thể hiện thái độ xót xa tñi nhôc cña ngêi tri thøc Nho häc 2. HiÓu v¨n b¶n 2.1. Hai câu đề. - ThÓ hiÖn mét néi dung mang tÝnh thêi sù, kÓ l¹i cuéc thi n¨m §inh DËu - 1897. - BÒ ngoµi th× b×nh thêng: Mét k× thi theo đúng thời gian thông lệ: Ba năm một lần. - Thùc chÊt kh«ng b×nh thêng: Trêng Nam thi lÉn trêng Hµ  C¸ch thøc tæ chøc bÊt thêng.  Cách dùng từ: lẫn -> Mỉa mai, khẳng định một sự thay đổi trong chế độ thực dân cũ, dự b¸o mét sù « hîp, nhèn nh¸o trong viÖc thi cö.  Thực dân Pháp đã lập ra một chế độ thi cử kh¸c. 2.2. Hai c©u thùc. - L«i th«i, vai ®eo lä: H×nh ¶nh cã tÝnh kh«i hµi, luém thuém, bÖ r¹c.  Nghệ thuật đảo ngữ: Lôi thôi sĩ tử - vừa gây Ên tîng vÒ h×nh thøc võa g©y Ên tîng kh¸i qu¸t h×nh ¶nh thi cö cña c¸c sÜ tö khoa thi §inh DËu. - H×nh ¶nh quan trêng : ra oai, n¹t né, nhng gi¶ dèi.  Nghệ thuật đảo: ậm ẹo quan trờng - Cảnh quan trêng nhèn nh¸o, thiÕu vÎ trang nghiªm,.

(26) - Ph©n tÝch h×nh ¶nh quan sø, bµ đầm và sức mạnh châm biếm, đả kích của biện pháp nghệ thuật đối ở hai c©u th¬ luËn? Hay: - Sù cã mÆt cña quan ch¸nh sø vµ mô ®Çm gîi cho em suy nghÜ g×?. mét k× thi kh«ng nghiªm tóc, kh«ng hiÖu qu¶. 2.3. Hai c©u luËn. - Hình ảnh: Cờ rợp trời - Tổ chức linh đình. - H×nh ¶nh quan sø vµ mô ®Çm: Ph« tr¬ng, hình thức, không đúng lễ nghi của một kì thi.  TÊt c¶ b¸o hiÖu mét sù sa sót vÒ chÊt lîng thi cö - b¶n chÊt cña x· héi thùc d©n phong kiÕn. - Hình ảnh: Lọng >< váy; trời >< đất; quan sø >< mô ®Çm: §¶ kÝch, h¹ nhôc bän quan l¹i, bän thùc d©n Ph¸p.. 2.4. Hai c©u kÕt. Phân tích tâm trạng, thái độ của - Câu hỏi tu từ; bộc lộ tâm trạng nhà thơ: t¸c gi¶ tríc hiÖn thùc trêng thi? Nªu Buån ch¸n tríc c¶nh thi cö vµ hiÖn thùc níc ý nghÜa nh¾n nhñ ë hai c©u cuèi? nhµ. - Lêi kªu gäi, nh¾n nhñ: Nh©n tµi…ngo¶nh cổ… để tháy rõ hiện thực đất nớc đang bị làm hoen è - Sù thøc tØnh l¬ng t©m.  Lßng yªu níc thÇm kÝ, s©u s¾c cña TÕ X¬ng.. kia?. 4. Cñng cè: - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc - DiÔn xu«i. - So sánh cảnh thi cử trong thời đại hiện nay với cảnh thi cử chốn quan trờng xa 5. DÆn dß: - N¾m néi dung bµi häc. - DiÔn xu«i bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********** -&- **********. Ngµy gi¶ng: 22/ 09/ 2008. TiÕt 12.. Tại Lớp: 11B2. Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân ( TiÕp theo ). A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh:.

(27) 1. Kiến thức: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lêi nãi c¸ nh©n cïng mèi t¬ng quan gi÷a chóng. 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o c¸ nh©n trong viÖc sd ng«n ng÷ TV 3. Thái độ: - ý thøc t«n träng nh÷ng qui t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ níc nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu.. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc sáng tạo, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Phân tích tâm trạng và thái độ của Trần Tế Xơng trớc cảnh tợng trờng thi? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. III. Quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi Hoạt động 1. HS đọc phần III và tóm tắt nội dung. cá nhân. - Gi÷a ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n cã - GVchuÈn x¸c kiÕn thøc. mèi quan hÖ hai chiÒu + Ngôn gữ chung là cơ sở để mỗi cá nhân sản sinh ra những lời nói cụ thể của mình, đồng thời lĩnh hội đợc lời nói của cá nhân khác. + Ngîc l¹i trong lêi nãi c¸ nh©n võa cã phÇn biÓu hiÖn cña ng«n ng÷ chung võa cã nh÷ng nÐt riªng. H¬n n÷a c¸ nh©n cã thÓ s¸ng t¹o gãp phần làm biến đổi và phát triển ngôn ngữ chung. Hoạt động 2. IV. Ghi nhí. §äc ghi nhí SGK. - SGK tr 35 Hoạt động 3. Hớng dẫn HS làm bài tập để luyện V. Luyện tập. tËp cñng cè. §¹i diÖn tr×nh bµy. Nhãm 1: Bµi tËp 1. * Bµi 1. N¸ch têng b«ng liÔu bay sang l¸ng giÒng. ( NguyÔn Du ) - N¸ch -> gãc, phÇn giao nhau gi÷a hai bøc tNhãm 2: Bµi tËp 2. êng. Phương thức chuyển nghĩa (ẩn dụ) * Bµi 2. Ng¸n nçi xu©n ®i xu©n l¹i l¹i. - Xuân ( đi ): Tuổi xuân, vẻ đẹp con ngời. - Xu©n ( l¹i ): NghÜa gèc- Mïa xu©n. Cành xuân đã bẻ cho ngời chuyên tay. - Vẻ đẹp ngời con gái. Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y Làm cho đất nớc càng ngày càng xuân. - Muµ xu©n: NghÜa gèc, chØ mïa ®Çu tiªn trong mét n¨m. - Xuân: Sức sống, tơi đẹp..

(28) * Bµi 3. Nhãm 3: Bµi tËp 3.. Nhãm 4: Bµi tËp 4.. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa Sóng đã cài then đêm sập cửa. - Mặt trời: Nghĩa gốc, đợc nhân hóa Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lý chãi qua tim - MÆt trêi: Lý tëng c¸ch m¹ng. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi MÆt trêi cña mÑ con n»m trªn lng. - MÆt trêi( cña b¾p ): NghÜa gèc. - Mặt trời ( của mẹ): ẩn dụ - đứa con. * Bµi 4. Từ mới đợc tạo ra trong thời gian gần đây: - Mäm m»n: Nhá, qu¸ nhá  Qui t¾c t¹o tõ lÊy, lÆp phô ©m ®Çu. - Giái gi¾n: RÊt giái  L¸y phô ©m ®Çu. - Néi soi: Tõ ghÐp chÝnh phô Soi: ChÝnh  Néi: Phô. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SBT. - So¹n bµi: Bµi ca ngÊt ngëng - NguyÔn C«ng Trø ********* -&- ********** Ngµy gi¶ng: 24/ 09/ 2008. TiÕt 13, 14:. Tại Lớp: 11B2. Bµi ca ngÊt ngëng. ( NguyÔn C«ng Trø ).. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Giúp học sinh nắm đợc phong cách thơ Nguyễn Công Trứ. - HiÓu thÓ lo¹i bµi h¸t nãi. - Thấy đợc thái độ, ý thức của danh sĩ có tài nhng không gặp thời. - Hiểu đúng thực chất và ý nghĩa của phong cách sống có bản lĩnh của Nguyễn C«ng Trø trong khu«n khæ x· héi phong kiÕn chuyªn chÕ. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. 3. Thái độ: - Giáo dục phong cách sống, ý thức sống cao đẹp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp, ¶nh NCT - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bình giảng, phân tích, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Ng«n ng÷ chung vµ ng«n ng÷ riªng cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.

(29) Hoạt động 1. - HS đọc tiểu dẫn và rình bày tóm tắt nội dung chính về tiểu sử, cuộc đời vµ con ngêi t¸c gi¶? - Sö dông ¶nh NguyÔn C«ng Trø. Hoạt động 2. Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. - Gọi HS đọc văn bản. GV nhận xét và đọc lại. - NhËn diÖn ®iÓm kh¸c biÖt cña bµi thơ đối với những bài thơ em đã đợc häc? H¸t nãi : Gåm 2 phÇn + Mìu : MÊy c©u lôc b¸t ë ®Çu hoÆc cuèi. + H¸t nãi:Thêng xen 2 hay 4 c©u th¬ ch÷ H¸n. Chia 3 khæ (Træ ).. - HS đọc chú thích SGK.. TiÕt 2. Hoạt động 3. - Trao đổi thảo luận nhóm: (Sö dông phiÕu häc tËp) - Líp chia lµm 4 nhãm: - Nội dung: Từ ngất ngởng đợc sử dông mÊy lÇn trong bµi th¬? X¸c định nghĩa của từ này qua các văn cảnh đó? - Các nhóm suy nghĩ 5 phút sau đó tr¶ lêi.. GV: NhËn xÐt nghÖ thuËt cã trong 4 c©u ®Çu? V× sao t¸c gi¶ biÕt lµm quan. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - NguyÔn C«ng Trø : 1778 – 1858, tù lµ Tån ChÊt, hiÖu lµ Ng« Trai, biÖt hiÖu lµ Hy V¨n. - Quª : Uy ViÔn, Nghi Xu©n, Hµ TÜnh. - Sinh ra trong gia đình Nho học. Học giỏi, tài hoa, v¨n vâ song toµn. - Năm 1819 thi đỗ Giải nguyên và đợc bổ làm quan. Cã nhiÒu tµi n¨ng vµ nhiÖt huyÕt trªn nhiều lĩnh vực hoạt đông: Văn hóa, xã hội, kinh tÕ, qu©n sù. - Có nhiều thăng trầm trên con đờng công danh. Giµu lßng th¬ng d©n, lÊn biÓn khai hoang, di d©n lËp nªn 2 huyÖn lµ TiÒn H¶i vµ Kim Sơn. 80 tuổi vẫn cầm quân ra trận đánh Ph¸p. 2. Sù nghiÖp th¬ v¨n. - S¸ng t¸c hÇu hÕt b»ng ch÷ N«m. ThÓ lo¹i yªu thÝch lµ H¸t nãi. - §Ó l¹i h¬n 50 bµi th¬, h¬n 60 bµi h¸t nãi vµ một số bài phú và câu đối Nôm. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. a) XuÊt xø. - ViÕt sau n¨m 1848, khi vÒ Èn ë Hµ TÜnh quª nhµ. b) ThÓ lo¹i: H¸t nãi. - Khæ ®Çu (4 c©u): Cã tµi nªn ngÊt ngëng - Khæ gi÷a (4 c©u tiÕp): Cã danh, vÒ ë Èn nªn ngÊt ngëng - Hai khæ d«i (8 c©u tiÕp theo): Cuéc sèng tµi tö phãng tóng nªn ngÊt ngëng. - Khæ xÕp (3 c©u cuèi): Lµ danh thÇn nªn ngÊt ngëng. c) Gi¶i thÝch tõ khã vµ ®iÓn cè. - Câu 1: Mọi việc trong trời đất chẳng có việc nµo kh«ng ph¶i lµ phËn sù cña ta. - Câu 7: Đô môn: Kinh đô, Giải tổ chi niên: N¨m cëi ¸o mò. N¨m c¸o quan vÒ hu. - §iÓn tÝch: Ngêi T¸i thîng – Chó thÝch 12 2. HiÓu v¨n b¶n a) Cảm hứng chủ đạo. - TËp trung vµo tõ: NgÊt ngëng- xuÊt hiÖn 4 lÇn trong bµi th¬  Đó là sự thừa nhận và khẳng định của công luËn. - Tác giả đồng nghĩa với Tay ngất ngởng: Một con ngêi cao lín, vît khái xung quanh.  Diễn tả một t thế, một thái độ, một tinh thần, mét con ngêi v¬n lªn trªn thÕ tôc, kh¸c ngêi vµ bÊt chÊp mäi ngêi  NgÊt ngëng: Lµ phong c¸ch sèng nhÊt qu¸n cña NguyÔn C«ng Trø: KÓ c¶ khi lµm quan, ra vào nơi triều đình, và khi đã nghỉ hu. Tác giả cã ý thøc rÊt râ vÒ tµi n¨ng vµ b¶n lÜnh cña m×nh. b) Khæ ®Çu. - Nghệ thuật đối : Phận sự >< cảnh ngộ..

(30) lµ gß bã, mÊt tù do nhng vÉn ra lµm - ¤ng Hi V¨n: Tù xng, kiªu h·nh vµ tù hµo. quan? - Tài năng: Thi Hơng đỗ giải Nguyên ( thủ khoa), lµm quan vâ (Tham t¸n), lµm quan v¨n - HS suy nghÜ tr¶ lêi, GV gîi më (Tổng đốc ) có tài thao lợc. - GV chốt lại vấn đề.  Trë nªn ngÊt ngëng, kh¸c thiªn h¹. - Làm quan là phơng tiện để ông thể hiện tài năng và hoài bão của mình, đồng thời để trọn GV: V× sao NguyÔn C«ng Trø cho nghÜa vua t«i. mình là ngất ngởng? Ông đánh giá sự c) Khổ giữa. ngất ngởng của mình nh thế nào - Khẳng định mình là ngời có tài: trong khæ th¬ gi÷a? + Thủ khoa, Tham tán, Tổng đốc Đông. - HS suy nghÜ tr¶ lêi, GV gîi më + Tµi thao lîc. - GV chốt lại vấn đề. + Lóc lo¹n gióp níc, lóc b×nh gióp vua. - Nay vÒ ë Èn, cã quan niÖm sèng kh¸c ngêi: + Không cỡi ngựa mà cỡi bò, đeo đạc ngựa. + Lấy mo cau buộc vào đuôi bò để che miệng thÕ gian. - GV: Điều đáng trân trọng nhất ở  Cách sống tôn trọng cá tính, không uốn mình con ngêi NguyÔn C«ng Trø lµ g×? theo d luËn Hai khæ d«i. Theo em muèn thÓ hiÖn phong c¸ch d) C¸ch ngất ngởng: khác đời khác ngời. sống và bản lĩnh độc đáo cần có + Xa làsống danh tíng, nay tõ bi, hiÒn lµnh. nh÷ng phÈm chÊt, n¨ng lùc g×? + V·n c¶nh chïa c« ®Çu ®i theo. Bôt ph¶i ( PhÈm chÊt trÝ tuÖ vµ n¨ng lùc nhÊt nùc cêi, hay thiªn®em h¹ cêi, hay Hi V¨n tù cêi định để khẳng định mình. Muốn vậy mình? phải rèn luyện phấn đấu kiên trì để có + Không quan tâm đến chuyện đợc mất. đợc những năng lực và phẩm chất + Bỏ ngoài tai mọi chuyện khen chê. nhằm đạt mục tiêu, lý tởng của mình + Sống thảnh thơi, vui thú, sống trong sạch, trong cuéc sèng ) thanh cao vµ ngÊt ngëng. - C¸ch ng¾t nhÞp: 2/ 2/ 2 ; 2/ 2/ 3. nghÖ thuËt thanh b»ng tr¾c, giµu tÝnh nh¹c thÓ hiÖn - Em hiÓu 3 c©u th¬ cuèi nh thÕ nµo? hoµ phong thái dung dung, yêu đời của tác giả. - HS suy nghÜ tr¶ lêi, GV gîi më e) Khæ xÕp. - GV chốt lại vấn đề. - Phờng Hàn Phú. … Vẹn đạo Sơ chung: Tự hào khẳng định mình là một danh thần thủy chung đạo vua tôi. Đĩnh đạc tự xếp mình vào vị thÕ trong lÞch sö. - Kết thúc là một tiếng ông vang lên đĩnh đạc hµo hïng.  Ph¶i lµ con ngêi thùc tµi, thùc danh th× míi trë thành tay ngất ngởng, ông ngất ngởng đợc. Hoạt động 4. C¸ch sèng ngÊt ngëng thÓ hiÖn chÊt tµi hoa, tµi -GV: tö. NgÊt ngëng sang träng. + Gi¸ trÞ néi dung cña bµi th¬ lµ g×? + Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ lµ g×? III. Tæng kÕt: - Néi dung: Bµi ca ngÊt ngëng thÓ hiÖn râ - HS suy nghÜ tr¶ lêi, GV gîi më phong c¸ch sèng cña mét con ngêi tµi n¨ng, - GV chốt lại vấn đề. suốt đời vì dân, vì nớc. Song đó cũng là con ngời tự tin vào bản thân mình, có bản lĩnh và phẩm cách hơn ngời, có cá tínhđộc đáo. - NghÖ thuËt: - Nhan đề: Độc đáo, cách bộc lộ bản ngã của Hi Văn cũng độc đáo. - C¸ch ng¾t nhÞp: T¹o tÝnh nh¹c, thÓ hiÖn phong th¸i nhµ th¬. - Sö dông nhiÒu tõ H¸n N«m, béc lé chÊt tµi hoa trÝ tuÖ cña t¸c gi¶. + Sö dông 2 c©u th¬ ch÷ H¸n. + C¸ch dïng c¸c ®iÖp tõ (khi) - Bµi h¸t nãi cã biÕn thÓ ( d«i khæ ), mang ®Ëm.

(31) Hoạt động 5. HS đọc ghi nhớ SGK . HD HS lµm bµi tËp SGK tr 39. chÊt th¬ vµ béc lé phong phó tÝnh c¸ch, b¶n lĩnh của một danh sĩ đời Nguyễn. - Giäng ®iÖu: tù kÓ vÒ b¶n th©n; tù tin, tù hµo, hµi híc, hãm hØnh, trÎ trung. IV. Ghi nhí. - SGK tr 39 V. LuyÖn tËp. - Bài ca ngất ngởng có nhiều từ ngữ chỉ địa danh, quan chøc, c¸c tõ ng÷ chØ sinh ho¹t gi¶i trÝ (ca, töu, c¾c, tïng…) - Bµi ca phong c¶nh H¬ng s¬n cã nhiÒu tõ ng÷ chØ t«n gi¸o. 4. Cñng cè. - §äc l¹i v¨n b¶n: DiÔn c¶m. DiÔn xu«i. - HÖ thèng kiÕn thøc 5. DÆn dß: - N¾m néi dung bµi häc. - §äc l¹i v¨n b¶n, thuéc lßng. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. ********* -&- **********. Ngµy gi¶ng: 27/ 09/ 2008. TiÕt 15:. Tại Lớp: 11B2. Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t ( Sa hµnh ®o¶n ca). - Cao B¸ Qu¸t -. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Giúp học sinh hiểu đợc tâm trạng chán ghét của Cao Bá Quát đối với con đờng mu cầu danh lợi tầm thờng và niềm khao khát đối với cuộc sống trong hoàn cảnh xã hội nhµ NguyÔn b¶o thñ, tr× trÖ. - Hiểu đợc mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật của bài thơ cổ thể. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc tình yêu quê hương, đất nước B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp, ¶nh CBQ - HS: SGK, tài liệu, vở ghi.

(32) C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1. I. TiÔu dÉn. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt ý 1. Tác giả. chÝnh. - Cao B¸ Qu¸t ( 1809 - 1855 ) tù lµ Chu ThÇn, hiÖu GVchuÈn x¸c kiÕn thøc. lµ Cóc §êng, MÉn Hiªn, ngêi lµng Phó ThÞ, Gia L©m, tØnh B¾c Ninh ( nay thuéc quËn Long Biªn, Hµ Néi ). - Cao B¸ Qu¸t võa lµ nhµ th¬, võa lµ mét nh©n vËt lÞch sö thÕ kû 19. Cã b¶n lÜnh, khÝ ph¸ch hiªn ngang (Tõng cÇm ®Çu cuéc khëi nghÜa MÜ L¬ng - Sinh thời Cao Bá Quát có hai chống lại triều đình Tự Đức và hi sinh oanh liệt ). câu thơ tỏ chí khí của mình, đợc - Con ngời đầy tài năng, nổi tiếng hay chữ, viết xem lµ ®Çy khÝ ph¸ch: chức đẹp, đợc ngời đời suy tôn là Thần Siêu, ThËp t¶i lu©n giao cÇu cæ kiÕm Th¸nh Qu¸t. Nhất sinh đê thủ bái hoa mai. - Thơ văn của ông thể hiện thái độ phê phán mạnh (Mời năm giao thiệp tìm gơm báu mẽ chế độ nhà Nguyễn bảo thủ, phản ánh nhu cầu Một đời chỉ biết cúi đầu lạy hoa đổi mới của xã hội. mai) VHT§ cã: C«n s¬n ca( NguyÔn Tr·i ) Long thµnh cÇm gi¶ ca 2. Bµi th¬. ( NguyÔn Du ) cã cïng thÓ lo¹i. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: Cao B¸ Qu¸t ®i thi Héi. Trªn đờng vào kinh đô Huế, qua các tỉnh miền Trung ®Çy c¸t tr¾ng( Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ ), h×nh ¶nh b·i c¸t dµi, sãng biÓn, nói lµ nh÷ng h×nh ¶nh cã thùc gîi c¶m høngcho nhµ th¬ s¸ng t¸c bµi th¬ nµy. - ThÓ th¬: Lo¹i cæ thÓ, thÓ ca hµnh( th¬ cæ Trung Quốc đợc tiếp thu vào Việt Nam ). Hoạt động 2. Híng dÉn HS t×m v¨n b¶n th«ng II. §äc- hiÓu v¨n b¶n. qua trao đổi, thảo luận nhóm. - Gọi 03 HS đọc văn bản, GV 1. Đọc. nhận xét và hớng dẫn đọc lại. 2. HiÓu v¨n b¶n - Sử dụng phiếu h ọc t ập 2.1. Hình ảnh "bãi cát dài" và "con đờng cùng". Nhãm 1. T×m nh÷ng yÕu tè t¶ thùc b·i c¸t và con đờng cùng trong bài thơ và - Bãi cát:  dài. Con đờng dài bất tận, phân tích ý nghĩa biểu tợng đó?  mê mÞt. mù mịt, vô định.  ®i - lïi.  Con đờng công danh nhiều lận đận, trắc trở. - Con đờng cùng:  Bắc: núi muôn trùng.  Nam: Sãng dµo d¹t.  Con đờng đời không lối thoát, sự bế tắc về lối đi,.

(33) híng ®i. Nhãm 2. 2.2. Hình ảnh "ngời đi đờng" và tâm sự của tác T×m nh÷ng yÕu tè miªu t¶ h×nh gi¶. ảnh ngời đi đờng và phâ tích ý - Ngời đi đờng: nghĩa của những hình ảnh đó? + §i mét bíc, lïi mét bíc: TrÇy trËt, khã kh¨n + MÆt trêi lÆn vÉn ®i: TÊt t¶, ®i kh«ng kÓ thêi gian + Níc m¾t tu«n r¬i, ngao ng¸n lßng: MÖt mái, ch¸n ng¸n. + Mình anh trơ trụi trên bãi cát: Cô đơn, cô độc, nhá bÐ…  Hình ảnh ngời đi trên cát cô đơn, đau đớn, bế tắc, Nhãm 3. băn khoăn trớc đờng đời nhiều trắc trở, gian truân Tâm trạng của lữ khách khi đi sự bế tắc nhng không có sự lựa chọn khác. trªn b·i c¸t lµ g×? TÇm t tëng cña cao B¸ Qu¸t nh thÐ nµo? - Sù ph©n th©n: +Kh¸ch: Sù quan s¸t m×nh tõ phÝa ngoµi: t thÕ, h×nh ¶nh.. + Anh: Sự phân thân để đối thoại với chính mình. + Ta: Béc lé t©m tr¹ng.  Mỗi đại từ giúp tác giả biểu hiện một khía cạnh trong t©m sù cña m×nh: Sù quan s¸t vµ chÊt vÊn chính mình khi thấy mình đi chung đờng với "phờng danh lợi", với "ngời say" mà không biết, không thể thay đổi. - Ngời đi đờng - chính là cao Bá Quát. + Tầm nhìn xa trông rộng: Thấy đợc sự bảo thủ, lạc hậu của chế độ xã hội. Nhãm 4. Nhân cách cao đẹp: Sự cảnh tỉnh chính mình trớc NhËn xÐt gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong + c¸i méng c«ng danh. bµi th¬? 2.3. NghÖ thuËt. Hoạt động 3. - Sö dông h×nh ¶nh biÓu tîng giµu ý nghÜa. HD HS tæng kÕt - ThÓ th¬ vµ nhÞp ®iÖu cã t¸c dông béc lé c¶m xóc t©m tr¹ng cña nhµ th¬. III. Tæng kÕt: - ND: Bài thơ ghi lại tâm trạng của CBQ trên đờng vào Huế thi hội. Qua đó ngời đọc hiểu đợc sự chán ghét cuả ông đối với con đờng mu cầu danh lợi và t©m tr¹ng bi phÉn cña kÎ sÜ cha t×m ra lèi tho¸t trªn đờng đời. - NT: + C¸ch xng h«: “l÷ kh¸ch, ta, anh”nh»m béc lé tâm trạng khác ( tâm trạng của chính mình, đối tho¹i víi chÝnh m×nh, m©u thuÉn ®ang hiÖn tån trong t©m trÝ). HS đọc ghi nhớ SGK. + X©y dùng h×nh ¶nh mang tÝnh s¸ng t¹o (b·i c¸t) Hoạt động 4. + ¢m ®iÖu bi tr¸ng nhng còng cã nh÷ng ph¶n Cñng cè luyÖn tËp. GV nhËn xÐt kh¸ng ©m thÇm. vµ cho ®iÓm. IV. Ghi nhí. – SGK tr42 - Hớng dẫn HS đọc lại văn bản. 4. Cñng cè. - Kh¸i qu¸t ch©n dung nhµ th¬ qua bøc tranh t©m tr¹ng ngêi ®i trªn c¸t. 5. DÆn dß. - §äc diÔn c¶m l¹i bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(34) Ngµy gi¶ng: 29/ 09/ 2008. TiÕt 16:. Tại Lớp: 11B2. LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cñng cè vµ n©ng cao tri thøc vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. 2. Kĩ năng: - BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch trong bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: - Học tập nghiêm túc, yêu quý bộ môn B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Tổ chức cho HS tìm hiểu các bài tập trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm, kÕt hîp ph©n tÝch cña GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: Nhắc lại mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. 1. Bµi tËp 1. a. Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự ti. Gi¶i thÝch kh¸i niÖm tù ti, ph©n biÖt tù ti víi khiªm tèn. - Tự ti là gì? Là tự đánh giá thấp mình nên thiếu tù tin. - Nh÷ng biÓu hiÖn: Nhãm 1,3: Bµi tËp 1. + Kh«ng d¸m tin vµo n¨ng lùc, sù hiÓu biÕt cña - Yªu cÇu: +Lµm dµn ý theo mét l«gic thèng m×nh. + Không dám đảm nhận những nhiệm vụ đợc nhÊt, hîp lÝ. +Xác định đợc các luận điểm, giao. + Nhút nhát, sợ sệt tránh chỗ đông ngời... luËn cø cÇn tr×nh bµy. - T¸c h¹i cña sù tù ti: Kh«ng lµm chñ b¶n th©n m×nh nªn kÕt qu¶ c«ng - Tự cao: tự cho mình là hơn ngời, việc sẽ hạn chế hoặc không đạt đợc yêu cầu. - Khiêm tốn: Có ý thức và thái độ đúng mức vµ tá ra coi thêng ngêi kh¸c. trong việc đánh giá bản thân, không tự mãn tự kiªu, kh«ng tù cho m×nh lµ h¬n ngêi b) Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự phô. - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm tù phô, ph©n biÖt tù phô víi tù tin. - Tự phụ: thái độ tự cao, tự đại, coi thờng ngời khác, quá đề cao bản thân mình (khác với tự hµo). - Nh÷ng biÓu hiÖn: + Luôn cho mình là đúng + Khi làm đợc việc gì đó lớn lao tỏ ra coi thờng ngêi kh¸c. - Tác hại: không đánh giá đúng bản thân mình, Hoạt động 1. Líp chia lµm 4 nhãm th¶o luËn §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµ cho ®iÓm..

(35) kh«ng khiªm tèn, kh«ng häc hái, c«ng viÖc dÔ thÊt b¹i. - Tù tin: Tin vµo b¶n th©n m×nh. c. Thái độ sống hợp lí: Biết đánh giá đúng bản thân để phát huy mặt m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu. lu«n cã ý thøc tù hoµn thiÖn m×nh. Nhãm 2,4: Bµi tËp 2.. 2. Bµi tËp 2: - Ph©n tÝch nghÖ thuËt sö dông c¸c tõ “l«i th«i, Ëm oÑ”.  C¸c tõ l¸y tîng h×nh “l«i th«i”vµ tîng thanh “ậm oẹ” giúp ngời đọc hình dung cụ thể hình d¸ng, cö chØ, lêi nãi cña hä. - Phân tích biện pháp đảo trật tự từ: Nhằm nhấn m¹nh vµ t¨ng søc kh¸i qu¸t vÒ h×nh ¶nh cña c¸c Các nhóm cử đại diện trình bày. nho sinh và các quan trờng. Từ đó thấy rõ sự GV ch÷a bµi tËp, nhËn xÐt vµ cho nhÕch nh¸c cña nho sinh vµ sù oai vÖ cña quan ®iÓm. trêng. - Ph©n tÝch h×nh ¶nh vai ®eo lä cña sÜ tö vµ miÖng thÐt loa cña quan trêng. + Vai đeo lọ: nho sinh đeo vật dụng đựng nớc uèng vµo trêng thi l«i th«i, nhÕch nh¸c thiÕu nghiªm tóc vµ còng vÊt v¶ cña c¸c nho sinh. + MiÖng thÐt loa: quan trêng xuÊt hiÖn víi vÎ oai phong để nạt nộ ngời khác. Qua đó thấy rõ sự huyªn n¸o, lén xén cña trêng thi. Quan ph¶i thÐt để ra oai vì chẳng ai nghe. - Cảm nhận về cảnh thi: đó là một trờng thi thiếu sù t«n nghiªm nhèn nh¸o, « hîp vµ cã phÇn lè bÞch. Yªu cÇu: + Làm dàn ý: xác định đợc nội dung cÇn tr×nh bµy trong bµi viÕt. + T×m c¸c ý vµ s¾p xÕp theo mét hÖ thèng l«gic phï hîp víi yªu cầu đề bài.. Hoạt động 2 HS Đọc phần đọc thêm.  Nªn chän viÕt ®o¹n v¨n theo cÊu tróc: Tæng ph©n - hîp: + Giới thiệu hai câu thơ và định hớng phân tích. + Ph©n tÝch cô thÓ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷, hình ảnh, phép đảo cú pháp. + Nêu cảm nhận về chế độ thi cử ngày xa dới chế độ thực dân phong kiến. 3. Học sinh đọc 2 ví dụ phần đọc thêm.. 4. Cñng cè: - N¾m néi dung bµi häc tõ tiÕt 8, kÕt hîp lµm bµi tËp ë tiÕt 16. - Đọc thêm t liệu SGK để hiểu rõ hơn về thao tác lập luận phân tích. 5. DÆn dß: - TËp viÕt nh÷ng ®o¹n v¨n lËp luËn ph©n tÝch. - N¾m v÷ng lÝ thuyÕt, biÕt vËn dông trong khi lµm bµi. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- **********.

(36) Ngµy gi¶ng: 01/ 10/ 2008. TiÕt 17,18:. Tại Lớp: 11B2. LÏ ghÐt th¬ng ( TrÝch TruyÖn lôc V©n Tiªn ) - NguyÔn §×nh ChiÓu – A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tình cảm yêu ghét phân minh, mãnh liệt và tấm lòng thơng dân s©u s¾c cña NguyÔn §×nh ChiÓu. - Hiểu đợc đặc trng cơ bản của bút pháp trữ tình Nguyễn Đình Chiểu. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: - Rút ra bài học đạo đức về tình cảm yêu ghét chính đáng B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, ảnh NĐC, ảnh LVT - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: Phân tích các nghệ thuật biểu tợng trong bài thơ Bài ca ngắn đi trên bãi cát để thấy đợc tầm t tởng của Cao Bá Quát? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt ý chính.. Yêu cầu cần đạt. I. TiÓu dÉn. 1. Giíi thiÖu “TruyÖn Lôc V©n Tiªn”: - Thuéc lo¹i truyÖn N«m b¸c häc, nhng mang nhiÒu tÝnh chÊt d©n gian..

(37) - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy mÊy néi dung chÝnh? §ã lµ nh÷ng néi dung nµo? - HS dựa vào SGK để trả lời.. - Tác phẩm ban đầu đợc các học trò của Nguyễn Đình Chiểu ghi chép và truyền đọc, sau đó lan réng ra x· héi, biÕn thµnh mét truyÖn kÓ, lu truyÒn chñ yÕu b»ng ph¬ng thøc truyÒn miÖng, qua nh÷ng h×nh thøc sinh ho¹t d©n gian phæ biÕn ë Nam K× nh: kÓ th¬, nãi th¬, h¸t th¬ V©n Tiªn. - TruyÖn th¬ Lôc V©n Tiªn lu truyÒn réng r·i trong nhân dân đến nỗi ở Nam Kì Lục tỉnh, - Sử dụng tư liệu không một ngời chài lới hay lái đò nào không ng©m nga vµi ba c©u trong khi ®a ®Èy m¸i chÌo. - Truyện thể hiện những quan niệm đạo đức truyÒn thèng vµ kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ lÏ c«ng b»ng trong khu«n khæ x· héi PK. Nh©n vËt chủ yếu đợc khắc họa qua hành động, ngôn ngữ, cö chØ. - Ng«n ng÷ th¬ b×nh dÞ, n«m na, mang tÝnh d©n đời thờng. Đậm đà sắc thái Nam Bộ. Lần đầu - Theo em, lÝ do nµo khiÕn t¸c phÈm d· tiªn v¨n häc d©n téc, ngêi d©n NiÒm Nam cã søc sèng l©u bÒn trong lßng ngêi thÊy trong m×nh trong mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng, tõ đọc. cuộc sống, lời ăn tiếng nói, đền tính tình, sở nguyÖn …  Lí do chủ yếu để tác phẩm đợc phổ biến rộng rãi vµ cã søc sèng l©u bÒn trong lßng ngêi. - Tr×nh bµy néi dung ®o¹n trÝch?. 2. XuÊt xø ®o¹n trÝch. - §o¹n trÝch LÏ ghÐt th¬ng lµ ®o¹n th¬ trÝch tõ câu 473 đến câu 504 trong tổng số 2082 câu thơ. - Néi dung: Lôc V©n Tiªn vµ V¬ng Tö Trùc ( anh em kÕt nghÜa ) vµo kinh øng thÝ. Hä gÆp hai sÜ tö kh¸c lµ TrÞnh H©m vµ Bïi KiÖm trong mét qu¸n trä. Bèn ngêi cïng uèng rîu vµ lµm th¬ træ tµi. ThÊy Lôc V©n Tiªn vµ V¬ng Tö Trùc lµm th¬ hay vµ nhanh, TrÞnh H©m vµ Bïi KiÖm cã ý nghi ngê b¹n viÕt trïng cæ thi( nãi theo th¬ cæ ). ¤ng chủ Quán không giấu nổi tức giận đã tỏ thái độ tức giận và cời vào mặt kẻ bất tài đồ thơ (không cã tµi c¸n g× vÒ th¬ ) - Đoạn thơ kể lại cuộc đối thoại giữa ông Quán víi bèn chµng nho sinh trong qu¸n rîu cña «ng tríc khi vµo trêng thi. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. Hoạt động 2. Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. - GV hớng dẫn HS đọc diễn cảm văn Bố cục: chia làm 4 phần: - 6 câu đầu:đối đáp giữa ông Quán và VT bản. GV nhận xét và đọc lại. - C716 :lÏ ghÐt - C17 30:lÏ th¬ng - T×m bè côc ®o¹n trÝch? - C3132 :2 c©u kÕt - T×m hiÓu chó thÝch ? Em hiÓu g× vÒ «ng Qu¸n qua 4 c©u th¬ ®Çu?. 2. HiÓu v¨n b¶n: a) ¤ng Qu¸n bµn vÒ lÏ ghÐt cña «ng Qu¸n: * PhÈm chÊt: - D¸ng dÊp mét nhµ nho, lµu th«ng kinh sö - Hay động lòng thơng xót những cảnh đời éo le - TÝnh t×nh béc trùc, yªu ghÐt ph©n minh * Quan niÖm ghÐt cña «ng Qu¸n - GhÐt nh÷ng viÖc tÇm phµo, vu v¬ . Tuy lµ vu.

(38) vơ- nhng mức độ ghét: “ghét cay, ghét đắng, ghét vào tận tâm”ghét đến mức khắc cốt ghi tâm. Đây là cái cớ để ông trình bày cụ thể hơn vÒ lÏ ghÐt th¬ng. - Ghét các triều đại phong kiến: “Ghét đời Kiệt Trụ....” vua chúa ăn chơi hởng lạc, đắm say tửu s¾c, tµn b¹o bÊt nh©n, chÝnh sù suy tµn....kh«ng TiÕt 2. nghĩ đến dân, đến nớc. ( chú ý điệp từ “ghét đời” đợc kể ra liên ( dÉn chøng tõ LS Trung Quèc. §©y tiếpghét triều đại, ghét chế độ xã hội chứ lµ thãi quen cña c¸c nhµ nho) kh«ng ph¶i chØ ghÐt nh÷ng tªn vua chóa- b¹o cô thÓ) - Gv: Điệp từ “ghét đời”có ý nghĩa chúa - Đời sống của ngời dân dới các triều đại pk bạo g×? tµn v« cïng khèn khæ: sa hÇm sÈy hang, nhäc (nói các triều đại TQ nhng là sự liên nhằn, bị lừa dối.... tởng đến vua VN thời Nguyễn cuối  Quan niÖm ghÐt cña «ng Qu¸n rÊt cô thÓ, râ TK 19) ràng. Ông ghét tất cả những kẻ nào xâm hại đến nh©n d©n. Þ §o¹n th¬ sö dông nhiÒu ®iÓn cè trong sö s¸ch Trung Quèc, nhng dÔ hiÓu, thÓ hiÖn râ b¶n chÊt - Gv: NhËn xÐt vÒ quan niÖm ghÐt của các triều đại. Đó là cơ sơ của lẽ ghét sâu sắc, cña «ng Qu¸n? ghét mãnh liệt đến độ tận cùng của cảm xúc - Gv: ¤ng Qu¸n ghÐt nh÷ng ai, ghÐt c¸i g×? v× sao? - HS th¶o luËn theo nhãm nhá, sau đó trả lời.. b) Quan niÖm th¬ng cña «ng Qu¸n: * §èi tîng: - C¸c nhµ nho, nhµ th¬, nhµ v¨n, c¸c triÕt gia næi tiÕng...... - Gv: ¤ng Qu¸n th¬ng nh÷ng ai? V× * V× sao? - Tất cả đều là những ngời có tài, có đức và nhất sao? là có chí hành đạo giúp đời, giúp dân- nhng đều không đạt sở nguyện. + Điệp từ “thơng” 8 lần: nhấn mạnh thái độ đồng cảm sâu sắc của ông Quán đối với những ngời có tài, có đức nhng lận đận và không đợc x· héi c«ng nhËn. àLÏ th¬ng cña «ng Qu¸n cô thÓ, râ rµng, kh«ng chung chung . Ông nói về các nhà nho đáng kính, đáng thơng cũng là nói về ngời đáng kính, đáng thơng . c) ¤ng Qu¸n kÕt luËn vÒ lÏ ghÐt th¬ng: - KÕt luËn:(...) - Gv: ¤ng Qu¸n kÕt luËn vÒ lÏ ghÐt + Với một thái độ dứt khoát, rõ ràng, không th¬ng ntn? v× sao? mËp mê, lÉn lén . - Gv: Đằng sau ông Quán là hình + Yêu, ghét đều chân thành, sâu sắc - V× : . th¬ng mµ ghÐt bãng cña ai? v× sao? . v× ghÐt nªn th¬ng - HS suy nghÜ, tr¶ lêi * LÏ ghÐt, th¬ng cña «ng Qu¸n chÝnh lµ quan điểm, thái độ, nhân cách và hành động sống của Em hiÓu c©u th¬: V× chng hay ghÐt N§C. còng lµ hay th¬ng nh thÕ nµo? d) Gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®o¹n th¬. - §iÖp tõ: TÇn sè sö dông lín: ghÐt 12 lÇn = th¬ng 12 lÇn. - Biệp pháp đối: Ghét ghét >< thơng thơng; Hay ghÐt >< hay th¬ng; Th¬ng ghÐt >< ghÐt th¬ng; l¹i ghÐt >< l¹i th¬ng.  BiÓu hiÖn sù trong s¸ng, ph©n minh, s©u s¾c trong t©m hån t¸c gi¶: T×nh c¶m ghÐt th¬ng cïng.

(39) xuÊt ph¸t tõ mét tr¸i tim ®a c¶m. Th¬ng lµ céi nguån cña c¶m xóc, ghÐt còng lµ tõ th¬ng mµ ra. Th¬ng vµ ghÐt ®an cµi kh«ng thÓ t¸ch rêi. Th¬ng ra th¬ng, ghÐt ra ghÐt, kh«ng mËp mê lÉn lén, kh«ng nh¹t nhßa chung chung.  Yêu thơng và căm ghét đều đạt đến độ tột cùng. Ngêi ta biÕt ghÐt bëi ngêi ta biÕt th¬ng. C¨n nguyªn cña nçi ghÐt lµ lßng th¬ng, v× th¬ng d©n nªn míi ghÐt kÎ h¹i d©n.. Hoạt động 3. - HS đọc ghi nhớ SGK. - HD HS tæng kÕt: + Néi dung. + NghÖ thuËt. III. Ghi nhí. -SGK tr 48 IV. Tæng kÕt: - ND: + §o¹n trÝch thÓ hiÖn râ quan ®iÓm sèng ph©n minh, trong s¸ng vµ s©u s¾c cña «ng Qu¸n. ¤ng cã d¸ng dÊp mét nhµ nho ®i ë Èn, song tÝnh c¸ch l¹i béc trùc , nãng n¶y, ghÐt kÎ tiÓu nh©n Ých kØ, nhá nhen. Nhng l¹i giµu lßng yªu th¬ng nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh. §ã còng chÝnh lµ quan ®iÓm sèng cña N§C. + Đoạn thơ mang tính chất triết lí về đạo đức nhng không khô khan, cứng nhắc mà dạt dào cảm xúc. Cảm xúc đó xuất phát từ cõi tâm trong sáng cao cả, từ một trái tim sâu nặng tình đời, tình ngời của nhà thơ mù yêu nớc. - NT: + Sö dông hiÖu qu¶ biÖn ph¸p tu tõ: “ghÐt”, “th¬ng” nh»m thÓ hiÖn râ c¶m xóc cña t¸c gi¶.( ®iÖp và đối) + Lời lẽ mộc mạc, thô sơ nhng để lại ấn tợng sâu sắc trong tâm hồn ngời đọc, bởi tình c¶m xuÊt ph¸t tõ c¸i t©m trong s¸ng.. 4. Cñng cè: - Quan ®iÓm yªu ghÐt cña «ng Qu¸n - H×nh bãng cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trÝch 5. DÆn dß: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch, bµi ghi - ViÕt mét ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña m×nh vÒ c©u th¬ 4 hoÆc c©u th¬ 7, 8. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- **********.

(40) Ngµy gi¶ng: 04/ 10/ 2008. TiÕt 19: §äc thªm. Tại Lớp: 11B2. Ch¹y giÆc. NguyÔn §×nh ChiÓu.. Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n. ( H¬ng S¬n phong c¶nh ca). Chu M¹nh Trinh.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: Bµi Ch¹y giÆc: -Tình cảnh đau thơng của đất nớc trong buổi đầu chống thực dân Pháp. Tâm trạng ®au xãt cña t¸c gi¶ tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan. Bµi Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n: - Giá trị phát hiện của bài thơ về cảnh đẹp Hơng Sơn, niềm say mê của tác giả trớc vẻ đẹp của thắng cảnh thiên nhiên của đất nớc. - Bæ sung kiÕn thøc vÒ thÓ h¸t nãi- ca trï. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: - Rút ra bài học về tình yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Định hớng hiểu nội dung và giá trị nghệ thuật văn bản qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt..

(41) Hoạt động 1: HS đọc tiểu dẫn . Nắm nội dung c¬ b¶n. Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản. Chú ý giọng đọc: chậm rãi, thể hiÖn niÒm ®au xãt, buån ch¸n.. Bµi 1. Ch¹y giÆc (NguyÔn §×nh ChiÓu ).. 1. TiÓu dÉn. - SGK. 2. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 2.1. §äc v¨n b¶n. Hoạt động 3. - HS th¶o luËn nhãm, t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái SGK. - Sö dông phiÕu häc tËp. 2.2. HiÓu v¨n b¶n. Nhãm 2. T©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ trong hoàn cảnh đất nớc có giặc ngo¹i x©m?. 2.T©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶: - §au xãt - Buån th¬ng - Mong mái - Thất vọng, đổ vỡ niềm tin vào triều đình phong kiÕn, tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan.. Nhãm 3. Phân tích thái độ của nhà thơ trong hai c©u th¬ kÕt?. - Thái độ của tác giả: Căm thù giặc xâm lợc. Mong mỏi có ngời hiền tài đứng lên đánh đuổi thực dân, cứu đất nớc thoát khỏi nạn này.  Lßng yªu níc, lßng c¨m thï giÆc cña NguyÔn §×nh ChiÓu. 3. Tæng kÕt: - ND: Nçi lßng ®au xãt cña t¸c gi¶ tríc c¶nh níc mất, nhà tan. Qua đó ta càng hiểu rõ tấm lòng yêu níc, th¬ng d©n s©u nÆng cña N§C. - NT: + T¶ thùc + Sö dông c©u hái tu tõ (mØa mai, tr¸ch cø). 1. Bút pháp tả thực cảnh đất nớc và ND khi giặc Pháp đến xâm lợc: - Miêu tả một cách chân thực và hết sức sinh động. - Cô thÓ: Nhãm 1. + C¶nh tan n¸t: “tan chî...” Cảnh đất nớc và nhân dân khi +Đất nớc rơi vào thế hiểm nguy không gì cứu vãn giặc Pháp đến xâm lợc đợc miêu nổi “bàn cờ thế...” t¶ nh thÕ nµo? + C¶nh ngêi d©n, nhÊt lµ trÎ em:ch¹y lo¹n tan t¸c, thª th¶m . Bá nhµ... . MÊt æ...( hiÓu theo nghÜa ®en vµ c¶ nghÜa biÓu tîng) + Cảnh nhà cửa, xóm làng bị kẻ thù đốt phá,cớp bóc trë nªn tiªu ®iÒu, tan hoang “BÕn NghÐ....§ång Nai....”  H×nh ¶nh ch©n thùc dùng, lªn khung c¶nh ho¶ng loạn của nhân dân, sự chết chóc, tang thơng của đất níc trong buæi ®Çu cã thùc d©n Ph¸p x©m lîc.. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. Hoạt động 1: Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n. - HS đọc tiểu dẫn . GV hớng dẫn Bài 2: ( Chu M¹nh Trinh ). - HS t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, di I. T×m hiÓu chung: tÝch Chïa H¬ng vµ t¸c phÈm 1. T¸c gi¶: - Chu M¹nh Trinh (1862 – 1905) - Tù C¸n ThÇn - HiÖu Tróc V©n - Quª: Hng Yªn - Cã tµi lµm th¬ N«m vµ tµi vÒ kiÕn tróc 2. VÒ H¬ng S¬n vµ bµi th¬ HSPCC:.

(42) Hoạt động 2. - GV hớng dẫn HS đọc văn bản. Chú ý giọng đọc khoan khoái, c¶m gi¸c l©ng l©ng, tù hµo. Hoạt động 3. - §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt cÇn t×m hiÓu qua tæ chøc th¶o luËn nhãm theo c©u hái SGK - Sö dông phiÕu häc tËp Nhãm 1. C©u hái 1 SGK tr 51? Nhãm 2. C©u hái 2 SKG tr 51? - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. Nhãm 3. Cho biÕt nghÖ thuËt t¶ c¶nh trong bµi th¬? - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. - QuÇn thÓ danh lam th¾ng c¶nh næi tiÕng ë MÜ §øc – Hµ T©y. - ThÓ lo¹i: h¸t nãi - Thêi ®iÓm s¸ng t¸c: khi trïng tu chïa Thiªn Trï. II. §äc – hiÓu: 1 .C©u th¬ “BÇu trêi c¶nh bôt” - Đặc sắc riêng của Hơng Sơn:vẻ đẹp thần tiên, thanh tÞnh, u nh·,trong trÎo ®Ëm vÞ thiÒn. - Câu thơ gợi cảm hứng: ngợi ca cảnh đẹp Hơng Sơn, cảnh đẹp gợi sắc thái linh thiêng, tạo không khí tâm linh cho ngời đọc. * Không khí tâm linh đợc gợi từ những câu thơ: “ Thá thÎ. . . . . cóng tr¸i L÷ng lê . . . . .nghe kinh Tho¶ng. . . . . giÊc méng” 2. C¶m nhËn vÒ hai c©u th¬ “Tho¶ng bªn tai. . . . . giÊc méng ” Hai c©u th¬ gîi kh«ng gian tÜnh lÆng, kh«ng gian Êy nh tan lo·ng trong tiÕng chu«ng chïa ng©n vang kh«ng døt. Mét kh«ng khÝ h huyÒn, t©m linh, thanh tÞnh, tho¸t trÇn cña du kh¸ch. Du kh¸ch nh trót bá những u t, phiền muộn, những bụi bặm của đời thờng mà trở nên cao khiết hơn, thánh thiện hơn. 3. NghÖ thuËt t¶ c¶nh: Phèi hîp khÐo lÐo ©m thanh, mµu s¾c, kh«ng gian: từ bao quát đến chi tiết khiến du khách vừa đi võa nh×n, võa c¶m võa tëng tîng vµ nguyÖn cÇu. 4. Tæng kÕt: - ND: Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của Hơng Sơn: “Thiên Nam đệ nhất động”. Đó cũng là một khía cạnh trong t×nh c¶m yªu níc cña CMT. - NT:Tả cảnh độc đáo, màu sắc của đạo Phật đợc sử dụng nh một thủ pháp NT để nhận ra vẻ độc đáo của cảnh đẹp Hơng Sơn.. 4. Cñng cè. - HS đọc lại bài thơ: Đọc diễn cảm 5.Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh nh÷ng c©u th¬ hay. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. ********* -&- ********** Ngµy trả: 06/10/ 2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 20. Tr¶ Bµi LµM V¡N sè 1. VIÕT BµI LµM V¡N Sè 2: nghÞ luËn v¨n häc (Bµi lµm ë nhµ). A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết söa ch÷a vµ viÕt v¨n tèt h¬n. - Híng dÉn bµi viÕt sè 2 HS lµm ë nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV 11 - Gi¸o ¸n - §Ò bµi. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - §Þnh híng c¸ch lµm bµi viÕt sè 2 ë nhµ..

(43) D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. - Yêu cầu HS nhắc lại đề bài và phân tích đề. - HS nªu dµn ý bµi viÕt cña m×nh - GV đối chếu với đáp án và kết luËn. Hoạt động 2. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. Hoạt động 3. Híng dÉn bµi viÕt sè 2 ë nhµ. §Þnh híng néi dung. §Ò bµi. H×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêi xa qua c¸c bµi Tù t×nh( Bµi II) cña Hå Xu©n H¬ng vµ Th¬ng vî cña TrÇn TÕ X¬ng.. - §äc l¹i v¨n b¶n hai bµi th¬.T×m ra nh÷ng nÐt chung vµ riªng trong c¸ tÝnh hai ngêi phô n÷ ë hai bµi th¬. Yêu cầu cần đạt. 1. Phân tích đề : - Yªu cÇu néi dung: + Sống giản dị là sống đẹp, hồn nhiên, vô tư, trong sáng. Không vụ lợi + Phê phán lối sống xa hoa, trác táng, ích kỉ. - Yªu cÇu dÉn chøng: Từ cuộc sống: tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh - Yªu cÇu thao tác nghị luận: Sö dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, giải thích, CM, bình luận 2. NhËn xÐt chung. a) ¦u ®iÓm: - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung và ý nghĩa câu nói. - Lấy đợc một số dẫn chứng để minh họa cho luận đề. - Giải thích đợc nghĩa của từng từ, câu quan trọng và tiêu biểu trong đề bài để làm tiền đề cho sù ph©n tÝch vµ nªu c¶m nhËn c¸ nh©n. b) Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë c¸ch c¾t nghÜa c©u nãi. - PhÇn liªn hÖ b¶n th©n cßn yÕu. c) KÕt qu¶: - §iÓm 8- 9: em - §iÓm 7 - 8: em. - §iÓm 5 - 6: em - §iÓm 3 - 4: em. 3. Ra đề bài viết số 2.( Nghị luận văn học ). a) Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng : - N¾m v÷ng kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngăn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. b) Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. - Nắm vững nội dung của hai bài thơ, từ đó thấy đợc sự giống và khác nhau giữa tính cách của hai ngêi phô n÷: - Cã thÓ tr×nh bµy theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhua nhng đảm bảo đợc các ý chính sau đây: + Kh¸c:Mét ngêi muèn bøt ph¸, tho¸t ra khái cuéc sèng ngét ng¹t; Mét ngêi l¹i cam chÞu, nhÉn n¹i lµm trßn bæn phËn cña ngêi mÑ, ngêi vợ. Một ngời đợc đồng cảm, sẻ chia, động viên, khuyến khích. Một ngời cô đơn một mình, đau tøc tríc duyªn phËn hÈm hiu..

(44) đó?. + Giống: Cùng cảm nhận đợc thân phận, số phận của mình một cách rõ ràng. Cùng ý thức đợc về bản thân và cuộc sống của mình. Họ đều là những ngời phụ nữ tần tảo, nhẫn nại, cam chÞu duyªn phËn, biÕt mµ kh«ng thÓ lµm g× đợc để thoát khỏi cuộc sống tù túng ngột ngạt, đến bế tắt ấy. Mất tự do, không đợc sống cho chÝnh m×nh.  Nét cá tính đều đáng đợc trân trọng, đáng quí ở ngêi phô n÷ ViÖt Nam: M¹nh mÏ, biÕt hi sinh, ý thức đợc bản thân, nhận thức đợc cuộc sống. c) Thang ®iÓm. - §iÓm9-10: §¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu trªn. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 7-8: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - §iÓm 5-6: §¸p øng 1/2 yªu cÇu trªn, bµi viÕt còn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả. - Điểm 3-4: Đáp ứng đợc 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - §iÓm 1-2: Tr×nh bµy thiÕu ý hoÆc cßn s¬ sµi ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ.. - ¤n l¹i kiÕn thøc lÝ thuyÕt lµm v¨n: Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn…LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. - §äc l¹i hai bµi th¬ Tù t×nh ( Bµi II ) - Hå Xu©n H¬ng vµ Th¬ng vî - TrÇn TÕ X¬ng. N¾m ch¾c néi dung. - Nép bµi : Thø 2 ( 12/10 ).. ********* -&- **********.

(45) Ngµy gi¶ng: 08/ 10/ 2008. TiÕt 21,22,23:. Tại Lớp: 11B2. V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc ( NguyÔn §×nh ChiÓu ). A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc những nét chính về cuộc đời, nghị lực, nhân cách và giá trị thơ văn của NguyÔn §×nh ChiÓu. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp bi tráng của bức tợng đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử văn học Trung đại. Cảm nhận đợc tiếng khóc bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu trong một thời kì lịch sử đau thơng nhng vĩ đại của dân tộc. - Nhận thức đợc những giá trị cơ bản về thể văn tế và nghệ thuật xây dựng hình tợng nhân vật tạo nên giá trị sử thi của bài văn. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: - Rút ra bài học trân trọng con ngời, tình yêu quê hơng, đất nớc B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp, ¶nh N§C - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1. HS đọc phần I SGK, trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Sö dông ¶nh N§C - Trong phÇn I SGK tr×nh bµy nh÷ng ®iÓm chÝnh nµo ? + N¨m sinh, n¨m mÊt. + Quª qu¸n. + Những nét chính về cuộc đời.. PhÇn mét: T¸c gi¶. I. Cuộc đời. - NguyÔn §×nh ChiÓu - §å ChiÓu( 1822 - 1888) Tù lµ M¹nh Tr¹ch, hiÖuTräng Phñ, Hèi Trai ( c¸i phßng tèi ) - Sinh t¹i quª mÑ: Lµng T©n Thíi, huyÖn B×nh D¬ng, tØnh Gia §Þnh. - Xuất thân trong gia đình nhà nho. Cha là NguyÔn §×nh Huy, ngêi Thõa Thiªn vµo Gia §Þnh lµm th l¹i, lÊy bµTr¬ng ThÞ ThiÖt ngêi Sµi Gßn lµm vî thø, sinh ra NguyÔn §×nh ChiÓu. - 1833 «ng Huy ®a NguyÔn §×nh ChiÓu vµo HuÕ ¨n häc, 1840 NguyÔn §×nh ChiÓu vÒ Nam, 1843 thi đỗ tú tài, 1846 ra Huế thi tiếp nhng đến 1949 lúc sắp thi thì mẹ mất, bỏ thi về Nam đội tang mẹ. Trên đờng đi bị đau mắt nặng vì khóc mẹ quá nhiều nên đã bị mù hai mắt. - BÞ mï tõ n¨m 27 tuæi, NguyÔn §×nh ChiÓu vÉn.

(46) më líp d¹y häc, lµm thuèc ch÷a bÖnh cho ngêi nghÌo vµ s¸ng t¸c th¬ v¨n chèng Ph¸p. - 1859 Pháp đánh Gia Định, Nguyễn Đình Chiểu cùng các lãnh tụ nghĩa quân bàn mu đánh giặc - Theo em trong con ngời Nguyễn Đình và sáng tác nhiều thơ văn chiến đấu. ChiÓu cã sù kÕt hîp cña 3 tè chÊt nµo? -Thùc d©n Ph¸p biÕt «ng lµ ngêi cã tµi t×m c¸ch ( Nhµ gi¸o/ Nhµ v¨n/ thÇy thuèc) dụ dỗ, mua chuộc, nhng ông tỏ thái độ bất hợp t¸c. - 1888 ông qua đời. Cuộc đời ông là một tấm gơng sáng về nghị lực và đạo đức, suốt đời chiến đấu không biết mệt mỏi cho lẽ phải, cho quyền lîi nh©n d©n. Hoạt động 2. HS trao đổi và thảo luận nhóm. II. Sù nghiÖp th¬ v¨n. 1. T¸c phÈm chÝnh. - S¸ng t¸c chñ yÕu b»ng ch÷ N«m. Nhãm 1. + TruyÖn Lôc V©n Tiªn vµ D¬ng Tõ - Hµ MËu. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c¸c s¸ng t¸c cña + Ch¹y giÆc NguyÔn §×nh ChiÓu qua hai c©u th¬: + V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm + Văn tế Trơng Định §©m m©y th»ng gian bót ch¼ng tµ. + Th¬ ®iÕu Tr¬ng §Þnh + Th¬ ®iÕu Phan Tßng + V¨n tÕ nghÜa sÜ trËn vong Lôc tØnh. + Ng Tiều y thuật vấn đáp. ( Truyện thơ dài) Nhãm 2. Lí tởng đạo đức nhân nghĩa của 2. Nội dung thơ văn. Nguyễn Đình Chiểu chủ yếu đợc xây - Lý tởng đạo đức nhân nghĩa. dùng trªn c¬ së t×nh c¶m nµo? + Nh©n: T×nh yªu th¬ng con ngêi, s½n sµng cu mang con ngêi trong c¬n ho¹n n¹n. Nhãm 3. + Nghĩa: Là những quan hệ tốt đẹp giữa con ngời Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã đợc học với con ngời trong xã hội. ( THCS ) minh họa cho nội dung lý t-  Tất cả sáng tác của ông đều đặc biệt đề cao chữ ởng đạo đức, nhân nghĩa trong thơ văn nghĩa, là những bài học về đạo làm ngời. Đạo lí NguyÔn §×nh ChiÓu? lµm ngêi cña NguyÔn §×nh ChiÓu manh tinh thần Nho gia, nhng lại rất đậm đà tính nhân dân vµ truyÒn thèng d©n téc. Nh÷ng nh©n vËt trong tác phẩm của ông đều là nhng mẫu ngời lý tởng, Nhãm 4. sèng nh©n hËu, thñy chung, ngay th¼ng, d¸m x¶ Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã đợc học than vì nghĩa lớn... ( THCS ) minh häa cho néi dung yªu n- - Lßng yªu níc th¬ng d©n. ớc thơng dân trong thơ văn Nguyễn + Thơ văn ông ghi lại chân thực một thời đại đau §×nh ChiÓu? thơng của đất nớc, khích lệ lòng căm thù giặc và ý chÝ cøu níc cña nh©n d©n. §ång thêi nhiÖt liÖt biểu dơng những anh hùng nghĩa sĩ đã chiến đấu, hi sinh cho Tæ Quèc. + ¤ng cßn tè c¸o téi ¸c x©m l¨ng g©y bao th¶m họa cho nhân dân. Ông khóc than cho đất nớc gÆp buæi ®au th¬ng. ¤ng c¨n uÊt chöi th¼ng vµo mặt kẻ thù. Ông dựng lên bức tợng đài bất tử về ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ.  Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đã đáp ứng xuất sắc những yêu cầu của cuộc sống và chiến đấu đơng thời, có tác dụng động viên, kích lệ không Hoạt động 3. nhá t×nh thÇn vµ ý chÝ cøu níc cña nh©n d©n. Trao đổi cặp. - Nghệ thuật đặc sắc của thơ văn 3. Nghệ thuật thơ văn. Nguyễn Đình Chiểu đợc biểu hiện ở - Có nhiều đóng góp, nhất là văn chơng trữ tình đạo đức. Bút pháp trữ tình xuất phát từ cõi tâm nh÷ng ®iÓm nµo?.

(47) Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK.. trong s¸ng, nhiÖt thµnh, ®Çy t×nh yªu th¬ng. - Th¬ v¨n Nguyªn §×nh ChiÓu cßn mang ®Ëm chÊt Nam Bé: Tõ lêi ¨n tiÕng nãi méc m¹c, b×nh dị, đến tâm hồn nồng nhiệt, chất phác. - C¸c s¸ng t¸c thiªn vÒ chÊt chuyÖn kÓ, mang mµu s¾c diÔn xíng rÊt phæ biÕn trong v¨n häc d©n gian Nam Bé.  H¬n mét thÕ kû tr«i qua, tiÕng th¬ §å ChiÓu vÉn ngân vang giữa cuộc đời. Tên tuổi nhà thơ mù yªu níc xø §ång Nai vÉn rùc s¸ng trªn bµu trêi văn nghệ dân tộc bởi nhân cách cao đẹp và nh÷ng cèng hiÕn lín lao cña «ng cho v¨n häc níc nhµ. III. Ghi nhí. -SGK.. 4. Cñng cè: - Em h·y cho biÕt sù gÇn gòi vÒ t tëng nh©n nghÜa gi÷a hai nhµ th¬: NguyÔn Tr·i vµ NguyÔn §×nh ChiÓu? + LÝ tëng nh©n nghÜa: LÊy d©n lµm gèc. + Yªu níc th¬ng d©n. + Lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Thuéc ghi nhí - So¹n tiÕp néi dung bµi häc phÇn II. Ngµy gi¶ng: 08/ 10/ 2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 2: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc ( NguyÔn §×nh ChiÓu ). 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt.. PhÇn hai: T¸c phÈm. Hoạt động 1. SH đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt nội I. TiÓu dÉn. dung chÝnh. 1. XuÊt xø. - CÇn Giuéc thuéc tØnh Long An. TrËn CÇn Giuộc là một trận đánh lớn của quân ta diễn ra đêm 14/ 12/ 1861, hơn 20 nghĩa quân đã hi sinh anh dũng. Tuần phủ Gia Định là Đỗ Quang đã yªu cÇu cô §å ChiÓu viÕt bµi v¨n tÕ. Ngay sau đó vua Tự Đức ra lệnh phổ biến bài văn tế trong các địa phơng khác. - Nh vậy Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc không đơn thuÇn lµ s¶n phÈm cña nghÖ thuËt c¸ nh©n mµ cßn lµ s¶n phÈm mang tÝnh chÊt nhµ níc, thêi đại. 2. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - Em hiÓu thÕ nµo lµ thÓ v¨n tÕ ? T×m - V¨n tÕ: V¨n khãc, ®iÕu v¨n. - Bè côc: 4 phÇn. bè côc bµi v¨n tÕ? + Lung khởi: khái quát bối cảnh của thời đại và khẳng định ý nghĩa cái chết bất tử của ngời nông d©n- nghÜa sÜ..

(48) + Thích thực: Hồi tởng lại hình ảnh và công đức ngêi n«ng d©n - nghÜa sÜ. + Ai v·n: Bµy tá lßng th¬ng tiÕc, sù c¶m phôc của tác giả đối với ngời nghĩa sĩ. + Khèc tËn ( KÕt ): Ca ngîi linh hån bÊt tö cña c¸c nghÜa sÜ. - Chủ đề bài văn tế là gì ?. Hoạt động 2. HD HS đọc văn tế - Trang träng, trÇm l¾ng, hµo høng s¶ng kho¸i, thµnh kÝnh, trang nghiªm. Hoạt động 3 - §äc phÇn 1 vµ ph¸t hiÖn nh÷ng gi¸ trÞ nghệ thuật có trong đoạn văn đó? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - Nguån gèc xuÊt th©n cña ngêi nghÜa sÜ? TÊm lßng yªu níc cña ngêi n«ng dân nghĩa sĩ đợc miêu tả nh thế nào trong ®o¹n v¨n? - HS trao đổi theo nhóm nhỏ, trả lời - GV chốt lại vấn đề. - Ngời nông dân nghĩa sĩ ra trận đợc trang bÞ nh thÕ nµo? T×m dÉn chøng minh häa? - GV gîi më, HS tr¶ lêi. 3. Chủ đề. - V¨n tÕ nghÜa CÇn Giuéc cña NguyÔn §×nh ChiÓu lµ mét bµi ca lín, nã ca ngîi nh÷ng con ngời nghèo khó theo Trơng Công Định đáng giặc và họ đã hi sinh anh dũng trong cuộc kháng chiÕn CÇn Giuéc. II. §äc- hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. - T×m hiÓu tõ khã vµ ®iÓn cè. - Chó thÝch SGK. 2. HiÓu v¨n b¶n: a) PhÇn lung khëi (c©u 1-2): - Mở đầu là tiếng than: Hỡi ôi!....đó là tiếng khóc của Đồ Chiểu. Lời than mở đầu đã nóng bỏng trong cái dữ dội của chiến tranh, đặt ngời nghÜa sÜ vµo thö th¸ch lín cña lÞch sö. - VËn níc lµ thíc ®o lßng ngêi: Sóng giÆc…lßng d©n trêi tá. - C¸ch dïng tõ vµ lèi so s¸nh méc m¹c, gi¶n dÞ trong câu văn biền ngẫu đối xứng, bộc lộ ý nghĩa cao quí của sự hi sinh trong chiến đấu chống Pháp của ngời dân lao động Nam Bộ. b) PhÇn thÝch thùc (c©u 3-15): * Nguån gèc. - Xuất thân từ tầng lớp nông dân lao động nghèo khæ, cÇn cï, chÊt ph¸c, hiÒn lµnh. Kh«ng ph¶i lính chuyên nghiệp, chỉ quen công việc đồng ¸ng, cuèc cµy. * T©m hån. - Khi giÆc Ph¸p x©m lîc, ngêi n«ng d©n lam lò bçng chèc trë thµnh ngêi lÝnh can trêng, cã lßng yªu níc vµ lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c. §Êt níc cã giÆc hä tù nguyÖn tham gia giÕt giÆc. Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã đủ can đảm để bớc ra khỏi toà lâu đài của ngôn ngữ bác học đến víi tóp lÒu cá cña ng«n ng÷ b×nh d©n, ph« bµy hÕt lßng c¨m thï giÆc cña n«ng d©n mét c¸ch m·nh liÖt. HÖ thèng ng«n tõ Nam Bé m¹nh mÏ døt kho¸t lét t¶ b¶n chÊt ngêi n«ng d©n quyÕt không đội trời chung với giặc. Nếu không có lßng yªu níc NguyÔn §×nh ChiÓu kh«ng thÓ hiÓu thấu lòng ngời dân đến nh vậy đợc. * Trang bÞ. - Th« s¬, thiÕu thèn. Kh«ng biÕt vâ nghÖ, kh«ng học binh th, không phải lính chuyên nghiệp, đối lËp hoµn toµn víi kÎ thï. * Chiến đấu dũng cảm và anh dũng hi sinh - Tiến công nh vũ bão: Đâm, chém, đạp, lớt, xô,.

(49) liÒu, ®Èy… - Tinh thần chiến đấu của ngời nghĩa sĩ - Coi cái chết nhẹ nh lông hồng, hiên ngang trên đợc tái hiện lại nh thế nào? Nhận xét về chiến địa, chiến đấu hết mình, quên mình. - Ng«n ng÷ gãc c¹nh, chÝnh x¸c, h×nh ¶nh so c¸ch dïng tõ khi miªu t¶? sánh, động từ mạnh, thể hiện sự xả thân vì nghĩa lín cña nghÜa qu©n. - Nguyễn Đình Chiểu không hề tô vẽ, mà cứ để nguyên một đám đông lam lũ, rách rới, tay dao tay gậy aò ào xông vào đồn giặc. Lần đầu tiên Nguyễn Đình Chiểu đa vào văn học bức tợng đài nghệ thuật về ngời nông dân lao động hoành tráng, hết mình, quên mình trong chiến đấu. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng 2 phÇn ®Çu. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n tiÕp bµi tiÕt 2. - Su tầm tài liệu có liên quan đến bài học.. Ngµy gi¶ng: 11/ 10/ 2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 3: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc ( NguyÔn §×nh ChiÓu ) 1. ổn định tổ chức: 11B2 2. KiÓm tra bµi cò: Thuéc lßng. Ph©n tÝch h×nh ¶nh ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Hoạt động 1. Trao đổi cặp. GV định hớng, chuẩn xác kiÕn thøc. - TiÕng khãc cña t¸c gi¶ xuÊt ph¸t tõ nhiều nguồn cảm xúc? Theo em đó là nguån c¶m xóc g×?. Yêu cầu cần đạt. c) PhÇn ai v·n (c©u 16-28) : - H×nh tîng ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ hiÖn lªn tõ dßng níc m¾t cña §å ChiÓu, bao trïm toµn bé bµi v¨n tÕ lµ h×nh tîng t¸c gi¶. - TiÕng khãc §å ChiÓu hîp thµnh bëi 3 yÕu tè : Níc, D©n, Trêi. §å ChiÓu nh©n danh vËn níc, nh©n danh lich sö mµ khãc cho nh÷ng ngêi anh hïng x¶ th©n cho Tæ Quèc. TiÕng khãc Êy cã tầm vóc sử thi, tầm vóc thời đại.. - NhËn xÐt nhÞp v¨n, giäng ®iÖu trong - Giäng ®iÖu ®a thanh giµu cung bËc t¹o nªn phÇn ai v·n? những câu văn thật vật vã, đớn đau. - HS suy nghÜ tr¶ lêi - Hình ảnh gia đình tang tóc, cô đơn, chia lìa, gợi kh«ng khÝ ®au th¬ng, buån b· sau cuéc chiÕn. - NhÞp c©u trÇm l¾ng, gîi kh«ng khÝ l¹nh lÏo, hiu h¾t sau c¸i chÕt cña nghÜa qu©n. - Tác giả sử dụng hình ảnh đẹp biểu hiện bề sâu c¸i chÕt cao quÝ cña nghÜa sÜ. d) PhÇn khèc tËn ( kÕt ) (2 c©u cuèi) : - Tác giả đề cao một quan niệm sống - Tác giả đề cao quan niệm : Chết vinh còn hơn cao đẹp là gì? sống nhục. Nêu cao tinh thần chiến đấu, xả thân - GV gợi mở vấn đề v× nghÜa lín cña nghÜa qu©n. Hä ra trËn kh«ng cÇn c«ng danh bæng léc mµ chØ v× mét ®iÒu rÊt giản đơn là yêu nớc. - §©y lµ c¸i tang chung cña mäi ngêi, cña c¶ thêi đại, là khúc bi tráng về ngời anh hùng thất thế..

(50) 3. KÕt luËn. - Bµi v¨n tÕ lµ h×nh ¶nh ch©n thùc vÒ ngêi n«ng Hoạt động 2. d©n ViÖt Nam chèng Ph¸p víi lßng yªu níc vµ HS trao đổi: Suy nghĩ sau khi học xong lòng căm thù giặc sâu sắc, tinh thần chiến đấu hi bµi v¨n tÕ? sinh anh dòng tuyÖt vêi cña ngêi n«ng d©n Nam GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµ cho ®iÓm. Bé trong phong trµo chèng Ph¸p cuèi XIX. - Víi bµi v¨n tÕ nµy lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö VH dân tộc có một tợng đài nghệ thuật sừng s÷ng vÒ ngêi n«ng d©n t¬ng xøng víi phÈm chÊt vốn có ngoài đời của họ. III. Ghi nhí. - SGK. Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. 4.Cñng cè: - Em hiÓu c©u v¨n sau nh thÕ nµo? Sống làm chi theo quân tà đạo, quăng vùa hơng, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn; Sèng lµm chi ë lÝnh m· tµ chia rîu l¹t, gÆm b¸nh m×, nghe cµng thªm hæ. - HS th¶o luËn theo nhãm. §¹i diÖn tr×nh bµy giÊy trong. GV nhËn xÐt cho ®iÓm. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng bµi v¨n tÕ. - N¾m ch¾c néi dung bµi häc theo tõng phÇn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- **********. Ngµy gi¶ng: 13/10/2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 24:. Thùc hµnh vÒ thµnh ng÷ ®iÓn cè A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nâng cao hiểu biết về thành ngữ, điển cố, về tác dụng biểu đạt của chúng, nhất lµ c¸c v¨n b¶n v¨n ch¬ng nghÖ thuËt. - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc vÒ thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè - Bớc đầu lĩnh hội và sử dụng đúng thành ngữ điển cố. 2. Kĩ năng: -Từ đó phân đợc giá trị biểu cảm của những thành ngữ, điển cố thông dụng - BiÕt c¸ch sö dông thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè trong trêng hîp cÇn thiÕt. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh.

(51) - Phơng pháp phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: . Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: I. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm HS t×m hiÓu kh¸i niÖm: 1. Thµnh ng÷: - Lµ côm tõ dïng l©u thµnh quen ThÕ nµo lµ thµnh ng÷? Cho vÝ dô? - Có tính cân đối, có nhịp, có thể có vần - Tơng đơng với từ, cụm từ, có tính khái quát, tÝnh h×nh tîng vµ tÝnh biÓu c¶m cao . 2. §iÓn cè : ThÕ nµo lµ ®iÓn cè? Cho VD? - Là những câu chuyện, sự việc đã xảy ra - Không có tính cố định nh thành ngữ mà có thể lµ tõ, côm tõ hoÆc mét tªn gäi - Mang tÝnh kh¸i qu¸t vµ hµm sóc cao . II . LuyÖn tËp: Hoạt động 2: 1. Bµi 1. HS luyÖn tËp - Thµnh ng÷ T×m c¸c thµnh ng÷: + Mét duyªn hai nî: Mét m×nh ph¶i g¸nh v¸c - Líp chia nhãm th¶o luËn: mọi công việc gia đình để nuôi chồng, nuôi con Nhãm 1: Bµi 1 + N¨m n¾ng mêi ma: VÊt v¶, cùc nhäc trong hoµn c¶nh kh¾c nghiÖt 2. Bµi 2. Nhãm 2: Bµi 2 Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña c¸c thµnh ng÷ - Thµnh ng÷ : + §Çu tr©u mÆt ngùa: Sù hung b¹o, v« nh©n (SGK, 66) tính của bọn quan quân đến nhà Thuý Kiều khi gia đình bị vu oan. + C¸ chËu chim lång: C¶nh sèng chËt hÑp, tï tóng mÊt tù do . * Đội trời đạp đát : Lối sống và hành động tự do, ngang tµng, kh«ng chÞu sù bã buéc, khuÊt phôc tríc uy quyÒn . §©y lµ khÝ ph¸ch cña ngêi anh hïng . 3. Bµi 3. Chó thÝch c¸c ®iÓn cè: Nhãm 3: Bµi 3 - Giêng kia: C©u chuyÖn TrÇn Phån thêi hËu H¸n §iÓn cè lµ g×? giµnh giêng cho b¹n lµ Tõ TrÜ mét c¸i giêng khi - HS ph¸t biÓu: Điển cố là những sự việc trớc đây, hay bạn đến chơi, khi bạn về lại treo lên. những câu chữ trong sách đời trớc đợc - Đàn kia: Câu chuyện Chung Tử Kì nghe đàn dẫn ra - chỉ cần nhắc đến là đã chứa của Bá Nha mà hiểu đợc ý của bạn. Khi bạn mất Bá Nha đập bỏ đàn và từ đó không bao giờ gảy đựng điều định nói. nữa vì cho rằng không ai hiểu tiếng đàn của mình bằng ngời bạn đã khuất. ị Hai điển tích ngắn gọn nhng đã thể hiện đợc mét t×nh b¹n g¾n bã keo s¬n, th©n thiÕt. 4. Bµi 4. Ph©n tÝch tÝnh hµm sóc, th©m thuý cña nh÷ng Nhãm 4: Bµi 4 ®iÓn cè. “NhÊt nhËt bÊt kiÕn nh tam thu hÒ” - Ba thu: Dùa vµo c©u cña Kinh Thi, c©u th¬ (một ngày không thấy mặt nhau lâu nh trong Truyện Kiều ý nói: Kim Trọng đã tơng t Thuý KiÒu th× mét ngµy kh«ng thÊy mÆt nhau cã ba mïa thu ) c¶m gi¸c nh 3 n¨m kh«ng gÆp. - Chín chữ: Điển cố này, Thuý Kiều nghĩ đến “Cửu tự cù lao” trong Kinh Thi kể 9 công lao của cha mẹ đối với bản thân mình, mà.

(52) ch÷ vÒ c«ng lao cha mÑ víi con: Sinh, Cóc, Phñ, Sóc Trëng, Dôc, Cè, Phôc, Phóc (đẻ, nâng đỡ, vuốt ve, nuôi bú mớm, nu«i cho lín, d¹y dç, tr«ng nom, khuyªn r¨n, che chë). mình lại sống biền biệt nơi đất khách quê ngời, cha báo đáp đợc cha mẹ. - LiÔu Ch¬ng §µi: Gîi c©u chuyÖn xa cña ngêi ®i lµm quan ë xa viÕt th vÒ th¨m vî “C©y liÔu ë Ch¬ng §µi xa xanh xanh, nay cã cßn kh«ng hay là tay khác đã vin bẻ mất rồi” Thuý Kiều mờng tợng cảnh Kim Trọng trở lại thì nàng đã thuéc vÒ ngêi kh¸c råi. - Mắt xanh: Nguyễn Tịch đời Tấn quý ai thì tiếp b»ng m¾t ®en(lßng ®en m¾t) kh«ng a ai th× tiÕp b»ng m¾t tr¾ng( lßng tr¾ng m¾t)  Tõ H¶i muèn nãi víi Thuý KiÒu r»ng chµng biÕt KiÒu ë chèn lÇu xanh, h»ng ngµy ph¶i tiÕp kh¸ch, nhng cha hề bằng lòng với ai. Thể hiện sự quý trọng và đề cao phÈm gi¸ cña KiÒu. Nhãm 5: Bµi 5 5. Bµi 5. Thay thÕ c¸c thµnh ng÷ trong nh÷ng a. Thay thÕ: c©u…(SGK, 67) - Ma cò b¾t n¹t ma míi: ngêi cò cËy quen biÕt nhiÒu do¹ dÉm ngêi míi. - Chân ớt chân ráo: ngời mới đến còn lạ lẫm. b. Cỡi ngựa xem hoa: làm một việc gì đó qua loa, đại khái cho xong tựa nh ngời cỡi ngựa đi nhanh không thể ngắm kĩ bông hoa đợc. Þ NhËn xÐt: Biểu hiện đợc phần nghĩa cơ b¶n Nhng dµi dßng, mÊt tÝnh h×nh tîng vµ s¾c th¸i biÓu c¶m. 6. Bµi 6. - C¶ líp cïng suy nghÜ vµ lµm bµi tËp 6 §Æt c©u víi c¸c thµnh ng÷: - HS đặt câu với mỗi thành ngữ - Chị ấy đã vợt cạn, mẹ tròn con vuông. - §õng cã kiÓu trøng kh«n h¬n vÞt - SÜ tö nÊu sö s«i kinh - §ã lµ kÎ lßng lang d¹ thó - §óng lµ lo¹i ngêi phó quý sinh lÔ nghÜa - Tôi đã đi guốc trong bụng nó - Nói với nó nh nớc đổ đầu vịt - Thái độ của nó là dĩ hoà vi quý - Nhà nghèo nhng hay đua đòi, đúng là con nhà lÝnh tÝnh hµ quan - Nã lµ lo¹i ngêi thÊy ngêi sang b¾t quµng lµm hä 7. Bµi 7. - C¶ líp cïng suy nghÜ vµ lµm bµi tËp 7 §Æt c©u víi c¸c ®iÓn cè: - HS đặt câu với mỗi điển cố - §ã chÝnh lµ gãt ch©n Asin cña bän nã - Sao d¹o nµy anh nî nh chóa chæm - NÕu kh«ng cã b¶n lÜnh trong c«ng viÖc th× sÏ rơi vào tình trạng đẽo cày giữa đờng - Em ph¶i c¶nh gi¸c víi nh÷ng g· Së Khanh - Thanh niªn ngµy nay ®ang tÊn c«ng vµo lÜnh vùc míi víi søc trai Phï §æng 4. Cñng cè: HS nắm vững kiến thức đã học 5. DÆn dß: Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp t×m nh÷ng thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè trong c¸c t¸c phÈm v¨n häc, s¸ch, b¸o… - Học cách sử dụng cho đúng và thành thạo. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- **********.

(53) Ngµy gi¶ng: 15/10/2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 25,26:. ChiÕu cÇu hiÒn. ( CÇu hiÒn chiÕu ). tµi. - Ng« Th× NhËm.. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Hiểu đợc chủ trơng chiến lợc của vua Quang Trung trong việc tập hợp ngời hiền. - Nắm vững nghệ thuật lập luận trong bài Chiếu và cảm xúc của ngời viết. Từ đó hiểu thêm về thể Chiếu - thể văn nghị luận Trung đại. - Nhận thức đúng đắn vai trò và trách nhiệm của ngời tri thức đối với công cuộc xây dựng đất nớc. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: Trân trọng người hiền tài ; GD tình yêu quê hương đất nước B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: Phân tích vẻ đẹp hào hùng của ngời nghĩa sỹ nông dân trong chiến trận (Bµi v¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc- N§C) 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. Hoạt động 1. 1. T¸c gi¶: HS đọc tiểu dẫn SGK và trả lời câu - Ngô Thì Nhậm (1764 – 1803), hiệu Hi Doãn. hái. - Ngêi lµng T¶ Thanh Oai, trÊn S¬n Nam (nay: Thanh Tr× - Hµ Néi) Dựa vào phần tiểu dẫn SGK, em hãy - 1775 đỗ tiến sỹ, từng làm quan dới thời Lê Cảnh nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶ Ng« Hng. Th× NhËm ? - Khi Nguyễn Huệ ra Bắc lần 2, ông đã theo giúp T©y S¬n. 1788, NguyÔn HuÖ lªn ng«i, Ng« Th× Nhậm đợc cử làm Thị lang bộ lại. Là ngời đợc nhà vua tin dïng giao cho so¹n th¶o giÊy tê quan träng. - Chñ yÕu viÕt v¨n chÝnh luËn vµ lµm th¬. - GV: Em h·y cho biÕt hoµn c¶nh ra 2. V¨n b¶n: đời bài chiếu? * Hoàn cảnh ra đời : - HS dựa vào SGK để trả lời - ViÕt kho¶ng 1788- 1789 khi tËp ®oµn Lª- TrÞnh hoàn toàn tan rã, triều đại mới Tây Sơn ra đời. Nhà vua cần sự đóng góp của các nho sỹ trí thức vµ tÊt c¶ nh÷ng hiÒn tµi. Nhng giíi sü phu B¾c Hµ cã nhiÒu t©m tr¹ng... §Ó thuyÕt phôc giíi trÝ thøc Bắc Hà hiểu đúng mục đích, kế hoạch xây dựng đất nớc và mong ớc của nhà vua, “Chiếu cầu hiền”.

(54) - GV : ChiÕu lµ g× ? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. Hoạt động 2. Hớng dẫn HS đọc văn bản. Giíi thiÖu chung vÒ t¸c phÈm. - §äc chó thÝch SGK vµ gi¶i nghÜa tõ khã. - Em h·y cho biÕt bµi chiÕu chia lµm mÊy phÇn vµ néi dung cña tõng phÇn?. Hoạt động 3. - Cách đặt vấn đề của tác giả ntn để thÊy râ mèi quan hÖ gi÷a ngêi hiÒn víi thiªn tö? - HS suy nghÜ, th¶o luËn, tr¶ lêi - Sö dông phiÕu häc tËp - NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn?. TiÕt 2.. - ổn định tổ chức: - Bµi míi.. - Nêu thái độ của các nho sỹ Bắc Hà? - HS trao đổi, trả lời. - NhËn xÐt vÒ c¸ch ®a ra c¸c sù viÖc nói về thái độ của các nho sỹ Bắc Hµ?. - Vua QT tù nãi vÒ m×nh thÕ nµo? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. đã ra đời. * ThÓ lo¹i : - ChiÕu: thÓ v¨n hµnh chÝnh do vua, chóa ban ra để triều đình, toàn dân tộc đọc và thực hiện. - Chiếu do vua viết hoặc các đại thần văn tài võ lợc thay vua, theo lệnh vua viết. - V¨n thÓ chiÕu trang träng, lêi lÏ râ rµng, tao nh·. 3. T¸c phÈm chÝnh: + Kim m· hµnh d (Lµm lóc c«ng viÖc nhµn rçi) + H¸n c¸c anh hoa (T×nh hoa n¬i g¸c v¨n). + Yên đài thu vịnh (Trăm vần thơ vịnh hoa cúc). + Xu©n thu qu¶n kiÕn (C¸i nh×n chËt hÑp vÒ c¸c sù kiÖn thêi Xu©n Thu). II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc v¨n b¶n: * Bè côc : 3 ®o¹n + Đoạn 1: Từ đầu đến “Sinh ra ngời hiền vậy”. Mối quan hệ giữa ngời hiền đối với nhà vua(Thiên Tö). + Đoạn 2: Tiếp đến... của trẫm hay sao . Thái độ của nho sỹ Bắc Hà trớc hiện tại của đất nớc. TÊm lßng khiªm nhêng nhng c¬ng quyÕt cña nhµ vua trong viÖc cÇu hiÒn. + §o¹n 3: cßn l¹i Con đờng cầu hiền của nhà vua. 2. HiÓu v¨n b¶n: a). Mèi quan hÖ gi÷a ngêi hiÒn víi thiªn tö: - PhÐp so s¸nh: Ngêi hiÒn víi nh÷ngng«i sao s¸ng trªn bÇu trêi lu«n híng vÒ sao B¾c ®Èu (lÊy c¸i vèn có trong vũ trụ để nói về con ngời). Vậy ngời hiền ph¶i quy thuËn vÒ víi nhµ vua. - Ngêi hiÒn mµ giÊu m×nh, Èn tiÕng kh«ng ra gióp đời thì trái với ý trời và lòng dân.  Lập luận ngắn gọn có hình ảnh sinh động có sức thuyết phục đã làm rõ mối quan hệ giữa ngời hiền víi thiªn tö vµ sø mÖnh, tr¸ch nhiÖm cña ngêi hiÒn đối với đất nớc. 2. Thái độ của nho sỹ Bắc Hà trớc hiện tại đất nớc và tấm lòng của vua Quang Trung: * Thái độ của nho sỹ Bắc Hà. - Cố chấp vì chữ trung với triều đại cũ mà bỏ đi ở Èn... - Ngêi ë l¹i triÒu chÝnh th× lÆng im kh«ng d¸m lªn tiÕng, hoÆc chÊp nhËn nh÷ng chøc vô thÊp hÌn... §©y lµ nh÷ng con ngêi cã sù nhÇm lÉn do quan điểm đạo đức bảo thủ, không nhận thấy chính nghÜa vµ sø mÖnh lÞch sö cña PT T©y S¬n. - NhËn xÐt: + Kh«ng nªu tªn mét con ngêi cô thÓ mµ ®a ra mét loại ngời. Đây là ẩn dụ để các nho sỹ tự soi vào m×nh. + Lấy điển tích trong kinh dịch có tác động không nhỏ tới các nho sỹ, nếu họ còn nghĩ đến dân, đến níc. * TÊm lßng cña vua Quang Trung: - Nhµ vua tù nãi vÒ m×nh + Một cách nói khiêm nhờng (ghé chiếu, ít đức).

(55) + Tâm trạng đầy lo lắng, khát khao mong đợi ngời hiÒn (mong mái, l¾ng nghe) - Những khó khăn của đất nớc ở buổi - Nhà vua nói về đất nớc ®Çu míi t¹o lËp? + Những khó khăn khi đất nớc mới đợc tạo lập . KØ c¬ng cßn nhiÒu thiÕu sãt . Lo toan chuyÖn biªn ¶i . D©n cha l¹i søc, lßng ngêi cha kÞp thÊm nhuÇn . Mu lợc một ngời không dựng đợc việc lớn (ví nh một cái cột không đỡ nổi một căn nhà) + NiÒm tin cña nhµ vua Cø 10 nhµ vua cã 1 nhµ tÝn nghÜa(ngêi hiÒn tµi) vậy đất nớc ngàn năm văn hiến nhất định có nhiều bậc hiền tài. (câu hỏi tu từ lời khẳng định) NhËn xÐt: c¸ch lËp luËn cã søc thuyÕt phôc , lý lÏ kÕt hîp víi thùc tÕ, lêi lÏ mÒm máng nhng kiªn quyÕt. Tõ ®©y ta cµng hiÓu râ trÝ tuÖ vµ tÊm lßng đại trí, đại nhân của vua Quang Trung. 3. Con đờng cầu hiền của vua Quang Trung: Nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch lín: Nªu nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch lín *- §èi tîng nhµ vua híng tíi: cña vua QT? + C¸c bËc quan viªn lín, nhá §èi tîng? + Thø d©n tr¨m hä + Nh÷ng ngêi nghÒ hay, nghiÖp giái  C¸c líp ngêi trong x· héi kh«ng ph©n biÖt trÝ thức hay thợ lành nghề. Ai có tài đều đợc trng dông. - BiÖn ph¸p tËp hîp ngêi hiÒn BiÖn ph¸p? + Ngời có tài năng mu lợc đợc dâng sớ tâu bày. + Quan văn, quan võ đợc phép tiến cử ngời hiền. + Ngêi hiÒn tù d©ng sí tiÕn cö.  Chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cÇu hiÒn cña vua QT lµ më rộng tự do, dân chủ và tiến bộ. Nó tác động đến NhËn xÐt vÒ chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch mọi đối tợng trong xã hội. đó là con đờng rộng mở cÇu hiÒn? để các bậc hiền tài có điều kiện thi thố tài năng lo đời, giúp nớc. * Lêi kªu gäi: - Hiện thực đất nớc:Trời trong sáng, đất thanh bình Nhận xét về cách kết thúc bài chiếu? hoà bình đã đến, đây chính là vận hội để ngời hiền ra giúp vua, giúp đời... - Khích lệ ngời hiền, kêu gọi họ hành động Nhận xét về con đờng cầu ngời hiền  Rất cụ thể, rõ ràng, thấu tình, đạt lý có tác dụng động viên và khuyến khích ngời hiền ra giúp nớc. cña vua QT? III. Tæng kÕt: - ND: ChiÕu CÇu HiÒn lµ mét v¨n kiÖn quan träng Hoạt động 4: hiện chủ trơng đúng đắn của vua QT nhằm HS dùa vµo néi dung bµi häc vµ phÇn thÓ động viên trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nghi nhớ SGK tr 70 để tổng kết: íc. - Néi dung - NT: C¸ch lËp luËn chÆt chÏ vµ c¶m xóc cña t¸c - NghÖ thuËt: giả có sức thuyết phục ngời đọc.. 4. Cñng cè: - Chủ trơng, chiến lợc của vua QT trong việc tập hợp ngời hiền để giúp dân, giúp nớc. - NghÖ thuËt lËp luËn vµ t×nh c¶m cña ngêi viÕt. 5. DÆn dß: - §äc l¹i v¨n b¶n.

(56) - T×m mét sè v¨n b¶n kh¸c thuéc thÓ lo¹i chiÕu. - Học bài, chuẩn bị: đọc thêm “Xin lập khoa luật”.. ********* -&- **********. .. Ngµy gi¶ng: 20/10/2008. Tại Lớp: 11B2 TiÕt 27: §äc thªm:. Xin lËp khoa luËt ( TrÝch: TÕ cÊp b¸t ®iÒu ) - NguyÔn Trêng Té -. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Giúp HS hiểu tầm nhìn xa trông rộng và sự tiến bộ về vai trò của pháp luật đối với việc đảm bảo và phát triển của nhà nớc pháp quyền, tuân thủ luật pháp. - §Æc ®iÓm cña v¨n ®iÒu trÇn. NghÖ thuËt lËp luËn chÆt chÏ, thuyÕt phôc, cã lÝ cã tình và tấm lòng trung thực của tác giả đối với dân với nớc. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. 3. Thái độ: - Lßng yªu níc th¬ng d©n cña NguyÔn Trêng Té. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, phiÕu häc tËp… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái b»ng h×nh thøc trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 2. KiÓm tra bµi cò: V× sao nãi chñ tr¬ng cÇu hiÒn, biÖn ph¸p cÇu hiÒn cña vua QuangTrung lµ cô thÓ vµ dÔ dµng thùc hiÖn? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. T×m hiÓu chung: GV: Cho biÕt nh÷ng nÐt chÝnh vÒ 1. T¸c gi¶: - NguyÔn Trêng Té (1830- 1871) quª NghÖ An. NTT? - Th«ng th¹o H¸n häc vµ T©y häc. - Dựa vào SGK để trả lời - TrÝ thøc réng r·i, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng - Ông đã viết nhiều bản điều trần gửi lên triều đình với mục đích: + Đổi mới, phát triển đất nớc + §èi phã víi ho¹ ngo¹i x©m ph¬ng t©y ¤ng lµ ngêi cã häc, cã vèn tri thøc uyªn th©m vµ (Có t tởng đổi mới đất nớc) có tấm lòng nhiệt thành với đất nớc 2. V¨n b¶n: - ThÓ lo¹i: ®iÒu trÇn: NL chÝnh trÞ – x· héi - GV: HiÓu g× vÒ thÓ lo¹i v¨n ®iÒu Trình bày vấn đề theo từng chơng, từng mục. trÇn? - Xin lËp khoa luËt trÝch trong TÕ cÊp b¸t ®iÒu (8 - HS suy nghÜ tr¶ lêi ®iÒu cÇn thiÕt) göi lªn vua Tù §øc..

(57) Nªu bè côc cña bµi viÕt?. Hoạt động 2: HS đọc văn bản. - GV: Theo NTT luËt bao gåm nh÷ng lÜnh vùc nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. ( Cách đặt vấn đề:trực tiếp, thẳng th¾n) ViÖc thùc hµnh luËt ë c¸c níc ph¬ng T©y? (Nhµ níc ph¸p quyÒn) - GV: Thái độ của vua, quan, dân tríc PL? V× sao? - HS suy nghÜ tr¶ lêi - GV: Nh÷ng biÓu hiÖn cña Nho häc truyÒn thèng víi viÖc t«n träng hay kh«ng t«n träng PL? - HS suy nghÜ tr¶ lêi - GV: Nêu mqh đạo đức và PL? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. - Bè côc: 3 ý: + Vai trò, tác dụng của luật pháp đối với xã hội. + Mối quan hệ giữa luật pháp với đạo Nho, với v¨n ch¬ng nghÖ thuËt. + Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức. II. §äc- hiÓu : 1. LuËt bao gåm nh÷ng lÜnh vùc: - KØ c¬ng: phÐp t¾c lµm nªn x· héi - Uy quyÒn: quyÒn lùc - ChÝnh lÖnh: chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt §Êt níc muèn tån t¹i ph¶i cã kû c¬ng. Nhµ níc muèn cai trÞ d©n ph¶i cã quyÒn lùc vµ chÝnh s¸ch, pháp luật cho nên bất luận quan hay dân đều phải häc luËt nhµ níc . ViÖc thùc hµnh ph¸p luËt ë c¸c níc ph¬ng T©y c«ng b»ng vµ nghiªm minh. BÊt kÓ ai, kÓ c¶ vua cũng không đợc đứng ngoài, đứng trên pháp lệnh. Thởng, phạt đều dựa vào pháp luật. 2. Thái độ của Vua, quan và dân trớc pháp luật: - Vua, quan dïng luËt cai trÞ - Dân theo luật để giữ gìn  có vai trò quan trọng trong đời sống con ngời và XH dï ë c¬ng vÞ nµo còng ph¶i thùc hiÖn nghiªm túc, không đợc làm trái luật. - Vì sao phải thực hiện luật nghiêm túc để đảm b¶o sù c«ng b»ng XH. 3. Nho häc truyÒn thèng tríc ph¸p luËt: - Nho gi¸o truyÒn thèng kh«ng t«n träng PL. V× hä chØ nãi su«ng trªn giÊy, lµm tèt kh«ng ai khen, kh«ng lµm còng ch¼ng ai ph¹t. Khæng Tö còng tù c«ng nhËn. 4. Mối quan hệ giữa đạo đức và PL: - Đạo đức và PL phải đi liền với nhau. Đó là: + Sù c«ng b»ng + ChÝ c«ng v« t - Trái luật tức là trái đạo đức 5. Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chơng có tác dụng đối với NT biện luËn: - Phª ph¸n nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña Nho gi¸o, t¸c động đến tâm lý của một số nhà Nho suốt đời đọc s¸ch nhng øng xö cßn tÖ h¬n nh÷ng ngêi quª mïa chÊt ph¸c. - Nhận thức rõ vấn đề quan trọng của LP. Nó là nền tảng trong đời sống con ngời và XH.. 4.. Cñng cè: - NTT – con ngời luôn có t tởng canh tân đất nớc - Vai trò quan trọng của LP trong đời sống con ngời và XH - Mối quan hệ giữa PL và đạo đức 5.. DÆn dß: - §äc l¹i v¨n b¶n - Chó ý c¸ch lËp luËn cña tg - ChuÈn bÞ bµi: Thùc hµnh nghÜa cña tõ trong sö dông. ********* -&- **********.

(58) Ngµy gi¶ng: 22/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 22/10/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 28:. Thùc hµnh vÒ nghÜa cña tõ trong sö dông. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ vµ hiện tợng từ nhiều nghĩa, hiện tợng đồng nghĩa. 2. Kĩ năng: - Luyện tập để sử dụng từ theo các nghĩa khác nhau và lĩnh hội từ với các nghĩa nhau, chän tõ thÝch hîp víi ng÷ c¶nh. 3. Thái độ: - Bồi dỡng, nâng cao tình cảm yêu quý đối với tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: Trong quá trình học 3. Bµi míi:.

(59) Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. Trao đổi và thảo luận nhóm. - GV tæng kÕt, thèng nhÊt lêi gi¶i chung, nhÊn m¹nh kiÕn thøc vµ kĩ n¨ng chñ yÕu. - Yêu cầu đại diện nhóm trình bày lời gi¶i b»ng giÊy trong, chiÕu qua m¸y chiÕu h¾t Nhãm 1. Bµi tËp 1.. Nhãm 2. Bµi tËp 2.. Nhãm 3. Bµi tËp 3.. Nhãm 4. Bµi tËp 4. .. Nhãm 5 : Bµi tËp 5. Yêu cầu cần đạt I. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: a. “L¸” dïng theo nghÜa gèc, chØ mét bé phËn cña c©y ë cµnh c©y. Trong c©u th¬ l¸ cã mµu vµng, h×nh d¸ng máng bay tríc lµn giã mïa thu. b. C¸c trêng hîp chuyÓn nghÜa - ChØ bé phËn c¬ thÓ ngêi - Chỉ hiện vật bằng giấy thể hiện tình cảm, đề nghÞ, së thÝch cña con ngêi. - ChØ hiÖn vËt b»ng v¶i dïng trong lÔ nghi, ph¬ng tiÖn ®i l¹i. - Chỉ vật băng tre, nứa, cỏ dùng trong đời sống - Chỉ vật bằng kim loại dùng trong đời sống. * Cơ sở của sự chuyển nghĩa: đều có nét chung lµ máng (thuéc tÝnh cña l¸ c©y) * Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa: ho¸n dô. 2. Bµi tËp 2 : C¸c tõ cã nghÜa chØ bé phËn c¬ thÓ con ngêi: - §Çu : §Çu xanh cã téi t×nh chi? - Má : Má hồng đền quá nửa thì cha thôi. - Chân : Chúng nó chẳng còn mong đợc nữa ChÆn bµn ch©n mét d©n téc anh hïng. - Tay : Một tay gây dựng cơ đồ BÊy l©u bÓ Së, s«ng Ng« tung hoµnh. - MiÖng : MiÖng nhµ quan cã gang cã thÐp. - MÆt : Cßn tiªn tÝnh viÖt ë tay Râ rµng mÆt Êy, mÆt nµy chø ai. - Tim : B¸c ¬i, tim B¸c mªnh m«ng qu¸ ¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi. - óc : Cái óc của anh ấy có vấn đề. 3. Bµi tËp 3 : Từ chuyển nghĩa chỉ vị giácđặc điểm của âm thanh, t×nh c¶m,c¶m xóc. - Ngät : R»ng anh cã vî hay cha Mµ anh ¨n nãi giã ®a ngät ngµo. - Cay : Khi kh«ng ¨n ít thÕ mµ cay. - Cêi : Giäng cêi nh¹t thÕch. - Chua : Giäng nãi chua loÐt. 4. Bµi tËp 4 : Từ đồng nghĩa với “cậy, chịu” và giải thích lý do: “ CËy” : Nhê “ ChÞu” : NhËn * Cậy và nhờ: đồng nghĩa, đều tác động đến ngời khác mong muốn họ giúp mình một việc gì đó. Nhng cậy còn có ý trông mong chờ đợi và đặt cả niÒm tin vµo ngêi gióp m×nh. * Chịu và nhận: đều là từ đồng nghĩa. Nhng nhận chỉ là sự đồng ý bình thờng, còn chịu đồng ý gióp mét c¸ch miÔn cìng, b¾t buéc. 5. Bµi tËp 5 : §¸nh dÊu... - C©u 1: “Canh c¸nh”: T©m tr¹ng day døt triÒn miªn cña HCM. - C©u 2: “DÝnh dÊp”, “Liªn can”, “Liªn luþ” : Một thái độ dứt khoát. Còn các từ khác không phï hîp vÒ nghÜa hoÆc sù kÕt hîp ng÷ ph¸p. - Câu 3: “Bạn” : đúng mức phù hợp với quan hệ gi÷a c¸c níc..

(60) . BÇu b¹n: th©n mËt, kh¸i qu¸t mét tËp thÓ. . B¹n h÷u: th©n thiÕt, kh«ng phï hîp trong mèi quan hÖ quèc gia. . B¹n bÌ: th©n mËt nhng suång s·.. Hoạt động 2. II. KÕt luËn. GV tæng kÕt, rót ra kÕt luËn th«ng qua - C¸c tõ kh¸c nhau, cã h×nh thøc ©m thanh kh¸c hÖ thèng bµi tËp. nhau, nhng nghÜa c¬ b¶n gièng nhau, chØ kh¸c biÖt vÒ ph¹m vi sö dông hoÆc kh¸c biÖt vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m tu tõ. Khi sö dông cÇn cã sù lùa chọn từ thích hợp về nghĩa, về thái độ tình cảm vµ phï hîp víi ng÷ c¶nh. 4. Cñng cè: - Nắm đợc nghĩa của từ. - PhÐp chuyÓn nghÜa vµ c¸ch lý gi¶i. 5.. DÆn dß: - Häc bµi. - Tự đặt ra bài tập tơng tự để củng cố bài học. - Chuẩn bị bài: Ôn tập văn học trung đại.. ********* -&- **********. Ngµy gi¶ng: 22/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 23/10/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 29,30:. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam..

(61) A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học trung đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. - Tự đánh giá đợc kiến thức về VHTĐ và phơng pháp ôn tập từ đó rút ra kinh nghiệm để học tốt hơn phần văn học tiếp theo. 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức, phân tích theo từng cấp độ, từ đó có kinh nghiÖm häc tËp bé m«n tèt h¬n. 3. Thái độ: - Biết tự đánh giá kiến thức về văn học trung đại và phơng pháp ôn tập của bản thân - có thái độ học tập bộ môn tốt hơn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: I. Néi dung: 1. C©u 1: - Nh¾c l¹i nh÷ng biÓu hiÖn cña néi * Nh÷ng biÓu hiÖn cña néi dung yªu níc trong VH từ thế kỷ 18 đến hết thế kỷ 19: dung yêu nớc của VH trung đại: (ý thức độc lập tự chủ, tự hào dân tộc. - Lòng căm thù bọn thực dân Pháp xâm lợc và bè Lßng c¨m thï giÆc, tinh thÇn qu¶ c¶m lò tay sai b¸n níc (VTNSCG, Ch¹y giÆc). quyết thắng kẻ thù, biết ơn những ng- - Ca ngợi, biết ơn những ngời đã hi sinh vì đất nớc ời đã hi sinh vì đất nớc, tinhg yêu (VTNSCG). - Đề cao vai trò của ngời trí thức đối với sự phát thiên nhiên đất nớc...) - Cho biết nội dung yêu nớc trong triển của đất nớc (Chiếu cầu hiền). VH từ TK 18 19? chứng minh qua - T tởng canh tân đất nớc: đề cao vai trò của luật pháp đối với nhà nớc pháp quyền. một số tác phẩm đã học? - So với giai đoạn trớc, thời kỳ này - Ca ngợi thiên nhiên, đất nớc (Câu cá mùa thu; Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n). néi dung yªu níc cã g× míi? * Nh÷ng ®iÓm míi cña ND yªu níc so víi giai ®o¹n tríc: - §Ò cao vai trß cña ngêi trÝ thøc - §Ò cao vai trß ph¸p luËt cña nhµ níc ph¸p quyÒn. GV: Kh¸i qu¸t: ( ND nhân đạo: lòng thơng ngời lên 2. Câu 2: án các thế lực tàn bạo chà đạp quyền * Xuất hiện trào lu nhân đạo vì: sống con ngời. Đề cao phẩm Những tp mang nội dung nhân đạo xuất hiện chÊt,kh¸t väng, tµi n¨ng, quyÒn nhiÒu, liªn tiÕp víi nhiÒu tp cã gi¸ trÞ: TruyÖn sống... những quan hệ đạo đức tốt Kiều; Chinh phụ ngâm; Thơ HXH... * Nh÷ng biÓu hiÖn: đẹp giữa ngời với ngời.) Vì sao văn học thời kỳ này xuất hiện - Thơng cảm trớc bi kịch và đồng cảm với khát väng cña con ngêi (TruyÖn KiÒu; th¬ HXH...) trào lu nhân đạo? - Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con ngời (Đọc Tiểu Thanh ký; Thơng vợ...) - Những biểu hiện phong phú và đa - Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp quyÒn sèng con ngêi (TruyÖn KiÒu; Th¬ HXH...).

(62) dạng của ND nhân đạo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. - Đề cao truyền thống, đạo lý nhân nghĩa của dân téc (Khãc D¬ng Khuª; Th¬ HXH...) * Vấn đề cơ bản nhất của ND nhân đạo trong VH thêi kú nµy: - Híng vµo quyÒn sèng con ngêi, nhÊt lµ ngêi trÇn thÕ (TruyÖn KiÒu; Th¬ HXH; CPN) - ý thøc vÒ cÊ nh©n ®Ëm nÐt h¬n (Bµi ca ngÊt ngëng; §äc TiÓu Thanh ký...) 3. Gi¸ trÞ ph¶n ¸nh vµ phª ph¸n hiÖn thùc cña ®o¹n trÝch “Vµo phñ chóa TrÞnh”: - Nêu vấn đề cơ bản nhất ND nhân * Giá trị phản ánh: Bức tranh chân thực về cuộc sống nơi phủ chúa đđạo thời kì này? îc kh¾c ho¹ ë 2 ph¬ng diÖn - HS th¶o luËn, tr¶ lêi - Cuéc sèng th©m nghiªm, giµ sang, xa hoa - Cuéc sèng thiÕu sinh khÝ * Gi¸ trÞ phª ph¸n: - Phñ chóa: n¬i th©m nghiªm, ®Çy uy quyÒn víi nh÷ng tiÕng qu¸t th¸o, ngêi truyÒn lÖnh, nh÷ng tiÕng d¹ ran, nh÷ng con ngêi vai vÕ vµ nh÷ng con - Nªu gi¸ trÞ ph¶n ¸nh cña ®o¹n trÝch? ngêi khóm nóm, sî sÖt. - Phñ chóa lµ thÕ giíi riªng. Ngêi ra vµo qua - HS suy nghÜ tr¶ lêi nhiều cửa có lính canh. Mọi việc đều có quan truyÒn lÖnh, chØ ®Én. ThÇy thuèc vµo ph¶i chê lÖnh, ph¶i khóm nóm, l¹y t¹. - Phñ chóa lµ n¬i cùc kú giµu sang, xa hoa. Giµu - Ph©n tÝch gi¸ trÞ phª ph¸n? sang từ nơi ở đến tiện nghi sinh hoạt, đồ ăn, thức uèng. - Cuéc sèng n¬i phñ chóa ©m u, thiÕu sinh khÝ. Sù th©m nghiªm cµng lµm t¨ng ¸m khÝ. ¸m khÝ bao trïm kh«ng gian, ngÊm vµo thÓ t¹ng con ngêi. TrÞnh C¸n sãng trong nhung lôa, trong sù xa hoa nhng l¹i thiÕu khÝ trêi, thiÕu sù sèng vµ søc sèng. 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ NT th¬ v¨n NguyÔn §×nh ChiÓu: * Gi¸ trÞ néi dung: - Đề cao đạo lý nhân nghĩa (Lục Vân Tiên) - Tinh thÇn yªu níc chèng x©m l¨ng (C¸c bµi v¨n - Cho biÕt gi¸ trÞ ND th¬ v¨n N§C? tÕ, th¬ N«m §êng luËt, NTYTV§¸p...) * Gi¸ trÞ nghÖ thuËt: - Nêu giá trị nghệ thuật thơ văn - Tính chất đạo đức – trữ tình - Mµu s¾c Nam Bé qua ng«n ng÷, tÝnh c¸ch nh©n N§C? vËt. * Víi VTNSCG, lÇn ®Çu tiªn trong LS DT cã mét tợng đài bi tráng và bất tử về ngời nông dân – Víi VTNSCG... v× sao? nghÜa sü. - Tríc N§C, trong th¬ v¨n VN cha hÒ cã mét h×nh tîng NT nµo hoµn chØnh vÒ ngêi anh hïng n«ng d©n – nghÜa sü. - Yếu tố “bi”:đau buồn, thơng tiếc: đợc gợi qua đời sống lam lũ, vất vả, nỗi dau thơng mất mát cña nghÜa sü vµ tiÕng khãc cña ngêi cßn sèng. - Yếu tố “tráng”: hào hùng, tráng lệ: đợc gợi lên qua lòng yêu nớc, căm thù giặc, hành độnh quả c¶m cña nghÜa sü. TiÕng khãc ®au th¬ng, cao c¶..

(63) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m hÖ thèng néi dung bµi «n tËp. - So¹n tiÕp c©u hái «n tËp, giê sau «n tËp tiÕt 2. - §äc vµ n¾m néi dung v¨n b¶n qua c¸c tiÕt häc. ********* -&- **********. Ngµy gi¶ng: 25/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 25/10/2008. Tại Lớp: 11B6. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam ( Tiết 2 ). 1. ổn định tổ chức : 11B2 : 11B6 : 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Hoạt động 2: HD HS vÒ ph¬ng ph¸p. - Cho biÕt t duy nghÖ thuËt mang tÝnh c«ng thøc trong bµi: C©u c¸ mïa thuNK? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. HS t×m c¸c ®iÓn tÝch, ®iÓn cè trong mét số đoạn trích đã học và phân tích?. Yêu cầu cần đạt. II. Ph¬ng ph¸p: 1. LËp b¶ng thèng kª: (HS tù lµm) STT Tªn t¸c gi¶ 1 Lª H÷u Tr¸c. Tªn t¸c phÈm Vµo phñ chóa TrÞnh. 2. .... .... Néi dung – nghÖ thuËt - Ph¶n ¸nh hiÖn thùc, nh©n c¸ch thanh cao cña LHT - KÓ,t¶ trung thùc, thái độ, tâm trạng đúng mực,giọng tho¸ng mØa mai. .... 2. Những đặc điểm riêng của VHTĐ: * T duy nghÖ thuËt: - Theo kiÓu mÉu, c«ng thøc (quy ph¹m): tïng, cóc, tróc, mai... VD: mïa thu c©u c¸: + Thu thiªn + Thu thuû + Thu diÖp + Ng «ng - S¸ng t¹o trong tÝnh quy ph¹m: VD: Mïa thu c©u c¸: + C¶nh thu mang nh÷ng nÐt riªng cña mïa thu B¾c bé nh : ao lµng...; níc...; ngâ tróc... + Vµn “eo” gîi c¶m gi¸c kh«ng gian, ngo¹i c¶nh vµ t©m c¶nh nh tÜnh lÆng, thu hÑp dÇn. * Quan niÖm thÈm mü: Hớng về cái đẹp trong quá khứ, thiên về cái cao c¶, tao nh·, a sö dông ®iÓn tÝch, ®iÓn cè, thi liÖu.

(64) H¸n häc. T×m bót ph¸p íc lÖ, tîng trng trong bµi: - Bót ph¸p nghÖ thuËt: thiªn vÒ íc lÖ, tîng trng. Bµi ca ng¾n... VD: Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t: + H×nh ¶nh b·i c¸t dµi lµ m«i trêng, lµ XH, lµ con đờng chông gai, nhọc nhằn mà con ngời buộc phải dấn thân để mu cầu hạnh phúc. + Ngời đi đờng là kẻ sỹ đang trên đờng đi tìm lớ tëng. - ThÓ lo¹i: V¨n tÕ, h¸t nãi, th¬ §êng, ký sù... - Nªu mét sè thÓ lo¹i cã t¸c phÈm minh + §Æc ®iÓm, h×nh thøc NT th¬ §êng LuËt: ho¹? . LuËt b»ng, tr¾c - HS suy nghÜ tr¶ lêi . Niªm . Phép đối: 2 cặp: 3 – 4 (thực) và 5 – 6(luận) phải đối nhau về thanh, từ loại, ý nghĩa...  Tác dụng của phép đối: tạo âm hởng cân đối, nhÞp nhµng, hµi hoµ. + §Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i v¨n tÕ: . Bè côc 4 phÇn . Më ®Çu phÇn Lung khëi thêng dïng tõ “th¬ng «i, hìi «i” . Më ®Çu phÇn ThÝch thùc lµ côm “Nhí linh xa” . Giäng ®iÖu: l©m li, thèng thiÕt + §Æc ®iÓm cña thÓ h¸t nãi: . ThÓ th¬ tæng hîp sö dông c¸c kiÓu c©u dµi, ng¾n kh¸c nhau: ngò ng«n, thÊt ng«n, lôc b¸t, câu đối ngẫu, câu chữ Hán. . KÕt cÊu: Phần mỡu: Mấy câu lục bát đạt ở đầu bài hoặc cuối bài. Có mỡu đơn (2 câu), mỡu kép (nhiÒu c©u). PhÇn h¸t nãi: cã 11 c©u chia 3 træ Træ ®Çu: 4 c©u Træ gi÷a: 4 c©u Træ cuèi: 3 c©u, c©u cuèi 6 tiÕng gîi c¶m gi¸c b©ng khu©ng, l¬ löng. . §Æc ®iÓm h¸t nãi trong bµi Bµi ca ngÊt ngëng của NCT đã biến cách. 4. Cñng cè: - N¾m mét c¸ch hÖ thèng vÒ gi¸ trÞ néi dung, NT cña VH tõ TK 18 19. Gi¸ trÞ Êy biÓu hiÖn ë tõng t¸c phÈm. - Biết lập đợc th mục. 5.. DÆn dß: - Học bài, đọc lại các tp đã học . - ChuÈn bÞ: Thao t¸c lËp luËn so s¸nh. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m hÖ thèng néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- ********** Ngµy gi¶ng: 27/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 29/10/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 31:. Tr¶ Bµi viÕt sè 2. A. Môc tiªu bµi häc..

(65) - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết söa ch÷a vµ viÕt v¨n tèt h¬n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm: - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Phân tích đợc dẫn chứng để minh họa cho luận ®iÓm cña m×nh. - HiÓu râ vÒ néi dung vµ ý nghÜa cña 2 v¨n b¶n. BiÕt so s¸nh vµ rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau giữa thân phận hai ngời phụ nữ đợc biểu hiện trong 2 bài thơ đó. * Nhîc ®iÓm: - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, nªn bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë ph©n tÝch cô thÓ néi dung 2 bµi th¬. - Cha làm nổi bật trong tâm yêu cầu đề. * KÕt qu¶. - §iÓm 8-9: em. - §iÓm 7 - 7.5: em - §iÓm 5 - 6.5: em - §iÓm 3 - 4: 05 em. 2. Chữa đề. * Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng: - Biết vận dụng kiến thức đã học và kỹ năng viết văn nghị luận để làm bài. - Văn rõ ràng, ngắn gọn, trong sáng. Diễn đạt lu §Ò bµi. H×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam lo¸t, c¸c ý l«gÝc. thời xa qua các bài Tự tình( Bài II) - Đánh giá và phân tích đợc một cách rõ ràng cña Hå Xu©n H¬ng vµ Th¬ng vî h×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêi xa qua 2 bµi th¬. cña TrÇn TÕ X¬ng. - V¨n viÕt s¸ng t¹o, cã c¶m xóc. Hoạt động 2. GV đọc và chép đề lên bảng. HS xác định nội dung cần làm.. * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc : - Nắm vững nội dung của hai bài thơ, từ đó thấy Hãy xác định: đợc sự giống và khác nhau giữa tính cách của - Néi dung yªu cÇu? hai ngêi phô n÷: - §Þnh híng bµi lµm: + Kh¸c: Mét ngêi muèn bøt ph¸, tho¸t ra khái + ý cÇn triÓn khai. cuéc sèng ngét ng¹t; Mét ngêi l¹i cam chÞu, + Ph¹m vi kiÕn thøc. nhÉn n¹i lµm trßn bæn phËn cña ngêi mÑ, ngêi - Điểm giống và khác nhau ở hai vợ. Một ngời đợc đồng cảm, sẻ chia, động viên,.

(66) ngời phụ nữ trong 2 bài thơ này là khuyến khích. Một ngời cô đơn một mình, đau g×? tøc tríc duyªn phËn hÈm hiu. + Giống: Cùng cảm nhận đợc thân phận, số phận của mình một cách rõ ràng. Cùng ý thức đợc về bản thân và cuộc sống của mình. Họ đều là những ngời phụ nữ tần tảo, nhẫn nại, cam chÞu duyªn phËn, biÕt mµ kh«ng thÓ lµm g× đợc để thoát khỏi cuộc sống tù túng ngột ngạt, đến bế tắt ấy. Mất tự do, không đợc sống cho chÝnh m×nh. - Có thể phân tích từng bài thơ để thấy đợc hình ¶nh ngêi phô n÷ VN - nhng ph¶i biÕt chän ý ph©n tÝch. - Có thể phân tích song song hai bài thơ để so s¸nh lu«n sù gièng vµ kh¸c nhau trong c¸ch biÓu hiÖn vµ béc lé t©m tr¹ng cña hai ngêi phô nữ ấy. Từ đó đánh giá nét cá tính đều đáng đợc trân trọng, đáng quí ở ngời phụ nữ Việt Nam: Mạnh mẽ, biết hi sinh, ý thức đợc về bản thân, nhận thức đợc về cuộc sống. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Kh¾c phôc lçi bµi lµm. ViÕt l¹i bµi v¨n ( nÕu cã ®iÒu kiÖn). - Rèn kỹ năng để viết bài văn số 3( nghị luận văn học) tốt hơn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- ********** Ngµy gi¶ng: 29/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 29/10/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 32:. Thao t¸c lËp luËn so s¸nh A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc vai trò, mục đích và yêu cầu của lập luận so sánh trong bài văn nghị luËn nãi riªng vµ trong giao tiÕp hµng ngµy nãi chung. 2. Kĩ năng: - Bớc đầu vận dụng những kiến thức đã học về thao tác lập luận so sánh để viết mét ®o¹n v¨n trong bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: - Häc tËp nghiªm tóc, yªu quý bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. Môc ®iÝch, yªu cÇu cña thao t¸c lËp luËn HS th¶o luËn theo nhãm nhá so s¸nh. - T×m nh÷ng thµnh ng÷ hoÆc nh÷ng 1. VÝ dô: SGK c©u ca dao cã dïng phÐp so s¸nh..

(67)  Đối tợng đợc so sánh và đối tợng so sánh: - Cho biết đối tợng đợc so sánh và - Đối tợng đợc so sánh: Văn chiêu hồn đối tợng so sánh? - §èi tîng so s¸nh: Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, TruyÖn KiÒu. * Nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a đối tợng đợc so sánh và đối tợng so sánh: - Nªu nh÷ng ®iÓm gièng nhau gi÷a - Gièng nhau: đối tợng đợc so sánh với đối tợng so Đều bàn đến con ngời(một hạng ngời, cả xã s¸nh? héi, c¶ loµi ngêi). - Kh¸c nhau: - Nªu ®iÓm kh¸c nhau? + Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, TruyÖn KiÒu: bµn vÒ con ngêi ë câi sèng. + V¨n chiªu hån: bµn vÒ con ngêi ë câi ©m. - Nêu mục đích so sánh? Mục đích so sánh: - Làm sáng tỏ luận điểm: Yêu ngời đó là một truyền thống cũ. Với Văn chiêu hồn thì đợc cả loài ngời bàn đến. - LuËn ®iÓm trªn cha thËt cã søc thuyÕt phôc, nên tác giả từng bớc đa dẫn chứng, so sánh đôí chiếu nhằm thuyết phục ngời đọc. + Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m nãi vÒ mét líp ngêi(ngêi phô n÷ cã chång ®i chinh chiÕn, ngêi cung n÷ bÞ vua bá r¬i) + Truyện Kiều nói đến một xã hội loài ngời. + V¨n chiªu hån: c¶ loµi ngêi lóc sèng vµ lóc chÕt. + NÕu TruyÖn KiÒu n©ng cao lÞch sö th¬ ca th× Văn chiêu hồn mở rộng địa d của nó qua một - Cho biết mục đích, yêu cầu của lập vùng xa nay ít ai động tới: cõi chết. 2. NhËn xÐt: luËn so s¸nh? Mục đích, yêu cầu của lập luận so sánh trong v¨n nghÞ luËn nh»m lµm s¸ng tá, lµm v÷ng ch¾c h¬n lËp luËn cña ngêi viÕt. Hoạt động 2: II. C¸ch so s¸nh.  Lµm bµi tËp: 1. Nguyễn Tuân đã so sánh quan niệm soi đờng của Ngô Tất Tố với những quan niệm: - Nh÷ng ngêi “c¶i l¬ng h¬ng Èm”: chØ cÇn bµi trừ hủ tục là đời sống nông dân sẽ nâng cao. - Nh÷ng ngêi “ng ng, tiÒu tiÒu, canh canh, môc mục”. Quan niệm hoài cổ: trở về với đời sống thuần phác, trong sạch nh ngày xa là đời sống sẽ đợc cải thiện. 2. Căn cứ để so sánh quan niệm “soi đờng”: - Căn cứ để so sánh những quan Dựa vào sự phát triển tính cách của ngân vật chÞ DËu víi mét sè nh©n vËt trong c¸c t¸c niÖm trªn lµ gi? phÈm còng viÕt vÒ ngêi n«ng d©n trong thêi k× - HS suy nghÜ, tr¶ lêi Êy nhng l¹i theo chñ tr¬ng: c¶i l¬ng h¬ng Èm hoÆc ng ng, tiÒu tiÒu, canh canh, môc môc. 3. Mục đích của sự so sánh: Chỉ ra ảo tởng của 2 quan niệm trên để làm nổi bật cái đúng của N.T.Tố là ngời nông dân phải đứng lên chống lại những kẻ áp bức mình. 4.Tõ dÉn chøng trªn rót ra: - Đối tợng đa ra so sánh: con đờng đi của ngời n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng th¸ng 8. - Tiªu chÝ: Nh©n vËt + Tắt đèn của N.T.Tố: nổi loạn + Nh÷ng ngêi theo chñ nghÜa c¶i l¬ng b»ng - Quan niệm “soi đờng” của NTTố đợc so sánh với những quan niệm nµo? - HS suy nghĩ độc lập, trả lời.

(68) - NhËn xÐt vÒ c¸ch so s¸nh?. Hoạt động 3: - HS đọc phần Ghi nhớ SGK (80) - HD HS luyÖn tËp - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - Tõ sù so s¸nh rót ra kÕt luËn g×?. lòng, chấp nhận đời sống thuần phác. - Kết luận rút ra: giá trị soi sáng của Tắt đèn cao h¬n c¸c t¸c phÈm cña nh÷ng ngêi ®i theo chñ nghÜa c¶i l¬ng, hoµi cæ.  NhËn xÐt: Khi so sánh phải đặt đối tợng vào cùng một b×nh diÖn; ph¶i cã tiªu chÝ; ph¶i nªu râ quan ®iÓm cña ngêi viÕt. III. LuyÖn tËp Bµi tËp SGK trang 81 1. T¸c gi¶ so s¸nh “B¾c” víi “Nam” vÒ nh÷ng ph¬ng diÖn: - Giống nhau: Có đầy đủ đặc điểm của quốc gia: Tªn, v¨n hiÕn, l·nh thæ, phong tôc, thÓ chÕ chÝnh trÞ, hµo kiÖt. - Khác nhau: Cũng ở những phơng diện đó: + Tªn níc: §¹i ViÖt + NÒn v¨n hiÕn riªng ................................. 2. Kết luận: Đại Việt là một nớc độc lập, tự chủ. Do đó mọi mu toan thôn tính Đại Việt là trái với đạo lí, không thể chấp nhận đợc. 3. §o¹n v¨n cã lËp luËn chÆt chÏ, râ rµng, cã søc thuyÕt phôc lín.. - Søc thuyÕt phôc cña ®o¹n trÝch? 4. Cñng cè: - Nắm đợc mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh. - C¸ch so s¸nh - Biết vận dụng để viết bài 5. DÆn dß: - Häc bµi - T×m mét sè VD minh ho¹ - Chuẩn bị bài Khái quát VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CMT8 năm 1945. ********* -&- **********. Ngµy gi¶ng: 29/10/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 30/10/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 33:. Khái quát văn học việt nam từ đầu thế kỉ XX đến c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức:.

(69) - Hiểu đợc một số nét nổi bật về tình hình xã hội và văn hoá Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8-1945. Đó là cơ sở, điều kiện hình thành nền văn học VN hiện đại. - Nắm vững những đặc điểm cơ bản và thành tựu chủ yếu của văn học thời kì này. - Nắm đợc những kiến thức cần thiết, tối thiểu về một số xu hớng, trào lu văn häc. 2. Kĩ năng: - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc häc nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cô thÓ. 3. Thái độ: - Häc tËp nghiªm tóc, yªu quý bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi.. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña VHVN tõ ®Çu thÕ kû XX - GV: phát vấn, gợi mở, thuyết đến CM tháng 8 – 1945: gi¶ng 1. Văn học đổi mới theo hớng hiện đại hoá: - Những nhân tố nào đã thúc đẩy * Nguyên nhân: VHVN đổi mới theo hớng HĐH? - Thực dân Pháp hoàn thành việc xâm lợc và đẩy mạnh công cuộc khai thác thuộc địa. XHVN chuyển từ XHPK  XHTD nửa PK với sự ra đời của giai cấp và tầng lớp mới  dân trí phát triển, đòi hỏi thø v¨n ch¬ng míi. - V¨n ho¸:Tho¸t dÇn ¶nh hëng cña v¨n ho¸ PK Trung Hoa vµ tiÕp xóc víi v¨n ho¸ ph¬ng T©y( chñ yếu là Pháp). ảnh hởng lớn đến ý thức, tình cảm của ngời cầm bút và ngời đọc. - Ch÷ Quèc ng÷ thay dÇn ch÷ H¸n, N«m trong nhiÒu lÜnh vùc. T¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng chóng tiÕp xóc víi víi s¸ch b¸o. C¸c nhµ in ph¸t triÓn. ViÕt văn trở thành nghề để kiếm sống. - Đảng cộng sản VN, 1943 với đề cơng văn hoá - HiÓu thÕ nµo vÒ H§H nÒn VH VN. §©y lµ nh©n tè quan träng t¹o ®k cho v¨n ho¸ ph¸t triÓn theo chiÒu híng tiÕn bé vµ c¸ch m¹ng. từ TK XX đến 1945? * Hiện đại hoá nền văn hoá là gì? Lµ qu¸ tr×nh lµm cho VH tho¸t khái hÖ thèng thi - Quá trình HĐHVH đợc chia pháp TĐ, đổi mới theo hình thức VH phơng Tây, có thể hội nhập với nền VH hiện đại thế giới. lµm mÊy giai ®o¹n? * Quá trình hiện đại hoá: 3 giai đoạn Giai đoạn 1: Từ đầu TK XX đến 1920. - Nªu nh÷ng nÐt lín cña qu¸ tr×nh a. Ch÷ Quèc ng÷ ph¸t triÓn réng r·i H§HVH ë giai ®o¹n 1 ? - DÞch thuËt ph¸t triÓn - Mét sè tp tiªu biÓu: + Hoµng Tè Anh hµm oan cña TrÇn Ch¸nh ChiÕu + Th¬ v¨n Phan Béi Ch©u, Phan Ch©u Trinh Ng« Kế,... tuy có thay đổi về nội dung nhng ngôn - Nh÷ng nÐt lín cña qu¸ tr×nh §øc ng÷ v¨n tù, thi ph¸p vÉn thuéc ph¹m trï VHT§. H§HVH ë giai ®o¹n 2 ? b. Giai đoạn 2: Từ 1920 đến 1930  Đạt nhiều thành tựu đáng kể.

(70) - Cho biÕt nh÷ng nÐt lín cña qu¸ tr×nh H§HVH ë giai ®o¹n 3 ?. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ qu¸ tr×nh H§HVH?. (C¨n cø vµo quan ®iÓm NT, khuynh híng thÈm mü) Trình bày những đặc trng cơ bản cña dßng VHLM ?. - Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña dßng VHHT ?. - TiÓu thuyÕt: + Hå BiÓu Ch¸nh (64 cuèn) + Hoµng NGäc Ph¸ch - TruyÖn ng¾n: Ph¹m Duy Tèn - Th¬: T¶n §µ - KÞch: Vò §×nh Long - TruyÖn, kÞch: NguyÔn ¸i Quèc viÕt b»ng tiÕng Ph¸p. c. Giai đoạn 3: Từ 1930 đến 1945  Giai đoạn hoàn tất quá trình hiện đại hoá. - V¨n xu«i ph¸t triÓn m¹nh mÏ cha tõng thÊy + TiÓu thuyÕt cña nhãm tù lùc v¨n ®oµn... + TiÓu thuyÕt hiÖn thùc: Nam Cao... + TruyÖn ng¾n: NguyÔn C«ng Hoan, Th¹ch Lam... + Phãng sù: Vò Träng Phông, Ng« TÊt Tè... Bót ký, tuú bót: NguyÔn Tu©n, Xu©n DiÖu... - Thơ ca đổi mới và phát triển mạnh mẽ + Th¬ l·ng m¹n: ThÕ L÷, Xu©n DiÖu, ChÕ Lan Viªn... + Th¬ ca c¸ch m¹ng: Tè H÷u, Hå CHÝ Minh... + KÞch: Vò §×nh Long, NguyÔn Huy Tëng... + Nghiªn cøu phª b×nh; Hoµi Thanh, §Æng Thai Mai...  NHËn xÐt vÒ qu¸ tr×nh H§HVH: Là một quá trình mà ở 2 giai đoạn đầu (đặc biệt là giai ®o¹n 1), VH cßn bÞ nhiÒu rµng buéc, nÝu kÐo cña c¸i cò, t¹o nªn tÝnh giao thêi cña VH. §Õn giai ®o¹n 3, c«ng cuéc H§H míi thùc sù toµn diÖn, s©u s¾c vµ hoµn tÊt qu¸ tr×nh H§HVH. 2. V¨n häc h×nh thµnh hai bé phËn vµ ph©n ho¸ thành nhiều xu hớng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển: a. Bé phËn v¨n häc c«ng khai: * Dßng VH l·ng m¹n: Bao gåm v¨n xu«i l·ng m¹n vµ th¬ l·ng m¹n. - §Æc trng: + TiÕng nãi cña c¸ nh©n trµn ®Çy c¶m xóc;ph¸t huy cao độ trí tởng tợng diễn tả khát vọng, ớc mơ. Con ngời là trung tâm vvũ trụ, đề cao cái tôi cá nhân. + Bất hoà với thực tại, thoát ly vào đời sống nội t©m, vµo thiªn nhiªn, t×nh yªu, t«n gi¸o... + Chó träng diÔn t¶ nh÷ng c¶m xóc, t×nh c¶m m¹nh mÏ, nh÷ng t¬ng ph¶n gay g¾t, nh÷ng biÕn th¸i tinh vi trong t©m hån con ngêi. - Gi¸ trÞ cña VHLM: + Thøc tØnh ý thøc c¸ nh©n, chèng l¹i sù rµng buéc cña lÔ gi¸o PK, gi¶i phãng c¸ nh©n, giµnh quyÒn h¹nh phóc trong TY, h«n nh©n. + Làm cho tâm hồn ngời đọc tinh tế, phong phú; khơi dậy TY quê hơng, đất nớc, tự hào về truyền thèng v¨n ho¸ VN. + Hạn chế: ít gắn với đời sống chính trị của đất nớc, đôi khi quá đề cao chủ nghĩa cá nhân cực đoan. * Dßng VH hiÖn thùc: - §Æc trng: + Phơi bày thực trạng bất công, thối nát của XH đơng thời; phản ánh cuộc sống khốn khổ của các tÇng líp nh©n d©n víi sù c¶m th«ng s©u s¾c. + Phản ánh mâu thuẫn giàu nghèo trong XH,đấu tranh chèng ¸p bøc, bÊt c«ng..

(71) + Thái độ của các nhà văn là phản ánh hiện thực một cách khách quan, cụ thể và xây dựng đợc nh÷ng tÝnh c¸ch ®iÓn h×nh trong hoµn c¶nh ®iÓn h×nh. + H¹n chÕ: Nh×n con ngêi lµ n¹n nh©n bÊt lùc cña hoàn cảnh, cha chỉ ra tiền đồ cho họ.  Hai xu híng nµy kh«ng cã ranh giíi r¹ch rßi, không đối lập nhau về giá trị; cùng tồn tại và phát triÓn song song. - Cho biÕt nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ b. Bé phËn VH kh«ng c«ng khai:(ngoµi vßng ph¸p bé phËn VH kh«ng c«ng khai? luËt) - §éi ngò s¸ng t¸c:Nh÷ng chÝ sü, chiÕn sü c¸ch m¹ng trong vµ ngoµi níc; cã mét sè s¸ng t¸c ë trong tï. - §Æc trng: + Lµ tiÕng nãi cña chiÕn sü, quÇn chóng nh©n d©n tham gia PTCM. Hä coi th¬ v¨n lµ thø vò khÝ s¾c bÐn chèng l¹i kÎ thï vµ lµ ph¬ng tiÖn truyÒn b¸ t tëng yªu níc, c¸ch m¹ng. + VHCM đã đánh thẳng vào bọn thống trị, thực dân, bè lũ tay sai và nói lên khát vọng độc lập dân tộc, niềm tin vào tơng lai đất nớc. ( Th¬ v¨n PBC, PCT... s¸ng ngêi h×nh ¶nh ngêi chiÕn sü hiªn ngang, bÊt khuÊt. Th¬ HCM, Tè H÷u khắc hoạ rõ hình ảnh con ngời thời đại mới sẵn sµng hy sinh v× lý tëng).  C¸c bé phËn VH, c¸c xu híng VH cã sù kh¸c biÖt vÒ khuynh híng t tëng, vÒ quan ®iÓm nghÖ thuËt. Song chúng có tác động lẫn nhau để cùng phát - Tại sao nói VH thời kỳ này phát triển. Vì thế đã tạo nên sự phong phú, đa dạng và triển với tốc độ hết sức nhanh phức tạp của VH thời kỳ này. 3. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chãng ? chãng: * Tốc độ: Phát triển với tốc độ khẩn trơng, mau lẹ (so víi giai ®o¹n tríc). Sè lîng tg, tp lín; thÓ lo¹i ®a d¹ng. * Nguyªn nh©n: - Sự thúc bách của thời đại, của XH (VH phải đáp øng) - Søc sèng m·nh liÖt cña nÒn VH níc nhµ (lßng yªu nớc, tinh thần dân tộc) đợc sự tiếp sức bởi các PTCM và sự lãnh đạo của ĐCS. - Sù thøc tØnh cña c¸i t«i c¸ nh©n - Văn chơng đã trở thành một thứ hàng hoá,viết văn trở thành một nghề để kiếm sống. 4. Cñng cè: - Chú ý 3 đặc điểm cơ bản và các thành tựu chủ yếu của VH thời kỳ này. 5. DÆn dß: - Häc bµi, su tÇm dÉn chøng minh ho¹. - ChuÈn bÞ : tiÕt sau häc tiÕp.

(72) Ngµy gi¶ng: 01/11/2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy gi¶ng: 01/11/2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 34:. Khái quát văn học việt nam từ đầu thế kỉ XX đến c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Hiểu đợc một số nét nổi bật về tình hình xã hội và văn hoá Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8-1945. Đó là cơ sở, điều kiện hình thành nền văn học VN hiện đại. - Nắm vững những đặc điểm cơ bản và thành tựu chủ yếu của văn học thời kì này. - Nắm đợc những kiến thức cần thiết, tối thiểu về một số xu hớng, trào lu văn häc. 2. Kĩ năng: - BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµo viÖc häc nh÷ng t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm cô thÓ. 3. Thái độ: - Häc tËp nghiªm tóc, yªu quý bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY: 1. ổn định tổ chức: 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 2 : - Cho biÕt nh÷ng thµnh tùu vÒ néi dung? (Thêi T§: yªu níc lµ trung qu©n). - Cho biÕt nh÷ng thµnh tùu vÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷? ( NhÊn m¹nh 2 thÓ lo¹i: tiÓu thuyÕt vµ th¬) - Tiểu thuyết thời TĐ: thờng vay mợn đề tµi, cèt truyÖn; cèt truyÖn ly kú; kÕt cÊu kiÓu ch¬ng håi, theo c«ng thøc (gÆp – ly biÖt - ®oµn tô); truyÖn kÓ theo thêi gian; nh©n vËt ph©n tuyÕn r¹ch rßi.. Yêu cầu cần đạt. II. Thµnh tùu chñ yÕu cña VHVN tõ ®Çu TK XX đến CMT8 - 1945: 1. Néi dung t tëng: - KÕ thõa vµ ph¸t huy truyÒn thèng quý b¸u cña VH d©n téc: CNYN vµ NCN§. + NÐt míi cña CNYN: . G¾n liÒn víi d©n (PBC...) . G¾n liÒn víi lý tëng XHCN vµ tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n ( HCM, Tè H÷u...) + Tinh thần dân chủ mang đến cho truyền thống nhân đạo những nét mới: . Quan tâm đến ngời LĐ nghèo khổ . Thể hện khát vọng giải phóng cá nhân, đề cao tµi n¨ng, phÈm gi¸ con ngêi. 2. VÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷: * V¨n xu«i: - TiÓu thuyÕt: + Tríc 1930 cha nhiÒu. Hå BiÓu Ch¸nh lµ c©y bót tiªu biÓu. Nhng tp cña «ng cßn m« pháng cèt truyÖn ë tiÓu thuyÕt ph¬ng T©y, kÕt cÊu ch¬ng håi, kÕt thóc cã hËu, nh©n vËt minh hoạ cho quan điểm đạo đức. . Ngôn ngữ: bình dân nhng cha đạt tới chuÈn mùc cña ng«n ng÷ v¨n ch¬ng. + §Çu nh÷ng n¨m 30: Tù lùc v¨n ®oµn.

(73) - Thơ ca trung đại: . Quy ph¹m chÆt chÏ . TÝnh íc lÖ. Hoạt động 3: HD HS tự kết luận vấn đề.. 4. LuyÖn tËp. Trao đổi cặp.. ( Nhất Linh, Khái Hng...) đã cách tân tiểu thuyÕt. C¸ch dùng truyÖn tù nhiªn, kÕt cÊu linh ho¹t, tÝnh c¸ch nh©n vËt lµ trung t©m của tp, đời sống nội tâm nhân vật đợc chú träng . Ng«n ng÷:gi¶n dÞ, trong s¸ngdiÔn t¶ chÝnh x¸, tinh tÕ ý nghÜ, t×nh c¶m, c¶m xóc... + tõ nh÷ng n¨m 1936: C¸c nhµ tiÓu thuyÕt hiÖn thùc ®a cuéc c¸ch t©n lªn tÇm cao míi víi quan ®iÓm “TiÓu thuyÕt lµ sù thùc ë đời”. Khai thác đề tài từ cuộc sống, dựng len bức tranh hiÖn thùc cã tÇm kh¸i qu¸t, ph¶n ¸nh m©u thuÉn XH, kh¾c ho¹ thµnh c«ng tÝnh c¸ch ®iÓn h×nh trong hoµn c¶nh ®iÓn h×nh. . Ng«n ng÷: phong phó, gi¶n dÞ, trong s¸ng, khoÎ kho¾n, linh ho¹t. - TruyÖn ng¾n: ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhÊt lµ giai ®o¹n 1930 – 1945. + TruyÖn ng¾n trµo phóng + TruyÖn ng¾n tr÷ t×nh + TruyÖn ng¾n phong tôc + TruyÖn ng¾n vÒ ngêi n«ng d©n, ngêi trÝ thøc nghÌo. - Phãng sù, kÞch nãi, bót ký, tuú bót: lµ những thể loại mới nhng cũng đạt đợc hiều thµnh tùu, g¾n liÒn víi nh÷ng tªn tuæi nh VTP, NguyÔn Huy Tëng, NguyÔn Tu©n... * Th¬ ca: + Tríc 1930: . T¶n §µ “ngêi cña hai thÕ kû” . ¸ Nam TrÇn TuÊn Kh¶i + Tõ 1930 – 1945: . PT Thơ Mới đông đảo về đội ngũ, đa dạng về phong cách. . Th¬ ca cña c¸c chiÕn sü bÞ giam trong tï thÓ hiÖn râ ý chÝ, nghÞ lùc cña ngêi c¸ch m¹ng.  Th¬ míi lµ tiÕng nãi cña c¸i t«i tho¸t khái quy ph¹m chÆt chÏ vµ hÖ thèng íc lÖ cña th¬ cò. * Lý luËn phª b×nh: XuÊt hiÖn nh÷ng nhµ phª b×nh næi tiÕng nh Hoµi Thanh, §Æng Thai Mai, Vò Ngäc Phan... víi ng«n ng÷ chÝnh luËn giµu søc thuyết phục đã góp phần thúc đẩy nền VH ph¸t triÓn, III. KÕt luËn: - Tuy cã nh÷ng h¹n chÕ nhng VH thêi kú này đã đạt đợc những thành tựu to lớn. Gắn liÒn víi cuéc c¸ch t©n vÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷. - VH thời kỳ này đã kế thừa những tinh hoa cña VHT§ vµ më ra thêi kú VHH§ cã kh¶ n¨ng héi nhËp víi VHTG..

(74) thêi?. - V× sao VHVN ba m¬i n¨m ®Çu thÕ kØ XX( 1900-1930) lµ v¨n häc giai ®o¹n giao. + Có những đổi mới nhất định: Chữ viết( Quốc ngữ) thể loại mới( Tiểu thuyết, truyÖn ng¾n) th¬ ca ph¸t triÓn( c¸i t«i c¸ nh©n)- T¸n §µ, ngêi g¹ch nèi gi÷a hai thÕ kû.  Tuy nhiên còn nhiều hạn chế: ảnh hởng rơi rớt của cái cũ, thể loại cha đạt chuẩn mực nghệ thuật cao. Nội dung t tởng đổi mới nhng hình thức thơ còn quen thuộc (thất ngôn tứ tuyệt, thất ngôn bát cú đờng luật…Bình mới rợu cũ) 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc.Chó ý c¸c kh¸i niÖm. - LÊy dÉn chøng minh häa cho néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ********* -&- **********. Ngµy viÕt : 05/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy viÕt : 05/11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 35+36:. ViÕt Bµi lµm v¨n sè 3. ( NghÞ luËn v¨n häc). A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Biết vận dụng các thao tác lập luận luận, phân tích và so sánh để viết bài. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện năng lực thẩm định, đánh giá tác phẩm văn học. Củng cố kiến thức và kÜ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn. - Viết đợc bài văn nghị luận về một vấn đề văn học 3. Thái độ: - Thái độ làm bài nghiêm túc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 chuÈn, ThiÕt kÕ gi¸o ¸n, C¸c tµi liÖu tham kh¶o. - HS: GiÊy viÕt bµi C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 2 tiÕt. - GV chép đề lên bảng, yêu cầu HS thực hiện nghiêm túc qui định lớp học. - Thu bµi sau 90 phót. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1. GV: chép đề lên bảng: Đề bài: Vẻ đẹp của hình tượng người nông dân nghÜa sÜ trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu.. 1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng : - Biết vận dụng các thao tác lập luận phân tích và so sánh trong văn nghị luận. - N¾m v÷ng kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngăn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. 2. Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. Bài viết có thể trình bày theo nhiều cách khác.

(75) nhau nhưng cần đáp ứng những nội dung cơ bản sau: Bài văn tế khóc thương người nông đân Cần Giuộc vì nghĩa mà đứng lên đánh giặc Pháp và đã hi sinh. Đó là đỉnh cao sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu, rất bình dị mà đã dựng lên tượng đài nghệ thuật rất đẹp, mang tính bị tráng. 1) Người nông dân Nam Bộ nghèo khó, “côi cút làm ăn” sống đời thầm lặng, cơ cực ở thôn ấp. Họ chỉ biết ruộng trâu, đã biết gì đến võ nghê, võ khí, chiến trận. Nhưng tấm lòng của họ rất đẹp: yêu nước cao độ, không đội trời chung với bọn xâm lăng và đã cầm gậy, cầm dao tự nguyện đứng lên đánh giặc trong thời đại “ vĩ đại và khổ nhục” của dân tộc. 2) Tượng đài đẹp hùng tráng: a) Về trang bị: không có áo giáp mà với “manh áo vải thô sơ” với “ngọn tầm vông” quen thuộc của quê hương. Lần đầu tiên “ngọn tầm vông” đã đi vào văn học với ý nghĩa cao đẹp và nét tạo hình giàu giá trị thẩm mĩ. b) Về tinh thần, hành động : Với trang bị thô sơ, thiếu thốn, người dân ấp dân lân dùng “rơm con cúi, lưỡi dao phay”, nhưng vật dùng của quê hương, gia định – mà chống lại súng đạn, tàu thiếc tàu đồng của Tây. Đến đây, đoạn văn ngắt nhịp ngắn, khẩn trương cùng với hàng loạt từ ngữ đầy sức mạnh chiến đấu quật cường “đạp rào lướt tới, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có. Kẻ đâm ngang, người chém ngược.Bọn hè trước, lũ ó sau…”. Tất cả làm hiện ra quần thể tượng đài người nông dân yêu nước trong tư thế tấn công mạnh mẽ hào sảng. Những người nông dân chất phác đã tự dựng cho mình tượng đài anh hùng, cao cả, đầy nghĩa khí và nhà thơ mù đã xây dựng họ thành hình tượng nghệ thuật, thành quần thể tượng đài hào hùng cao đẹp trong áng văn tế bất hủ của mình. c) Kết quả chiến đấu: Đốt đồn giặc, chém rớt đầu tên quan chỉ huy. d) Tuợng đài vừa tráng vùa bi: - Đây là những người anh hùng thất thế: Những người nông dân đã lấy gan đồng chọi với đạn sắt, lất cái yếu chống cái mạnh, lấy vũ khí thô sơ chống phương tiện hiện đại. - Tuy đã chiến đấy ngoan cường, đánh một trận oanh liệt tưng bừng nhưng họ đã ngã xuống hi.

(76) Hoạt động 2. Thang ®iÓm. sinh trong chiến bại. - Giọt nước mắt của sông nước cỏ cây, của nhân dân và đặc biệt nỗi đau của mẹ già, vợ yếu. 3) Ý thức yêu nước mãnh liệt, lòng khâm phục và xót đau với người nghĩa sĩ trong trận Cần Giuộc đã tạo ra kiệt tác cho nhà thơ mù Đồ Chiểu. Vẻ đẹp của quần tượng này vừa mới lạ xưa nay chỉ có các chủ soái mới được đề cao như thế vừa rất đẹp, rất hào hùng, rất bi tráng, rất đáng tự hào. Đây là nước mắt của nhà thi sĩ anh hùng lao chẳng ráo, khóc th¬ng những anh hùng ngã xuống nhưng bất tử. 3. Thang ®iÓm: 9-10: Đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nêu trên. Cảm nhận tinh tế, sâu sắc. Văn viết cảm xúc, có sáng tạo. 7-8: Đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nêu trên. Văn viết mạch lạc. Có thể có sai sót nhỏ. 5-6: Đáp ứng phân nửa các yêu cầu nêu trên. Văn viết ít cảm xúc. 3-4: Ý nghèo nàn, hời hợt. Mắc nhiều lỗi diễn đạt. 1-2: Bài viết quá sơ sài. Diễn đạt quá vụng.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ.. So¹n bµi theo PPCT Bµi viÕt tham kh¶o Năm 1859, giặc Pháp tấn công thành Gia Định, Nguyến Đình Chiểu viết bài thơ “Chạy giặc”, hai câu kết nói lên mong ước thiết tha: “Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng / Nỡ để dân đen mắc nạn này?” Và mấy năm sau, Nhà thơ viết bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” - đình cao nghệ thuật và tư tưởng trong sự nghiệp thơ văn của ông. Có thể coi bài văn tế là tấm lòng trung nghĩa của Nguyễn Đình Chiểu đối với những nghĩa sĩ anh hùng của nhân dân ta trong buổi đầu chống Pháp xâm lược. Nhà thơ mù đất Đồng Nai đã dựng lên một “tượng đài nghệ thuật” mang tính chất bi tráng về người nông dân yêu nước chống ngoại xâm. Sau khi chiếm đóng 3 tỉnh miền Đông, giặc Pháp đánh chiếm 3 tỉnh miền tây Nam Bộ. Năm 1861, vào đêm 14/12, nghĩa quân đã tấn công đồn giặc ở Cần Giuộc, thuộc tỉnh Long An ngày nay.Trận đánh diễn ra vô cùng ác liệt “làm cho mã tà, ma ní hồn kinh”, Gần 30 chiến sĩ nghĩa quân đã anh dũng hi sinh. Nguyễn Đình Chiểu đã viết bài văn tế này - bài ca về người anh hùng thất thế nhưng vẫn hiên ngang. “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là một “tượng đài nghệ thuật” hiếm có. “Bi tráng” là tầm vóc và tính chất của tượng đài nghệ thuật ấy: vừa hoành tráng, hùng tráng vừa thống thiết, bi ai. Hùng tráng ở nội dung chiến đấu vì nghĩa lớn. Hùng tráng ở phẩm chất anh hùng, ở đức hi sinh quyết tử. Hùng tráng ở chỗ nó dựng lên 1 thời đại sóng gió dữ dội, quyết liệt của đất nước và dân tộc. Hoành tráng về quy mô, nó không chỉ khắc hoạ về 1 nghĩa quân, 1.

(77) anh hùng mà đông đảo những người “dân ấp dân lân mến nghĩa quân làm quân chiêu mộ” dưới ngọn cờ “bình tây” của Trương Công Định. Tính chất, quy mô hùng tráng, hoành tráng ấy lại gắn liền với bi ai đau thương thống thiết. “Cái tượng đài nghệ thuật” về người nông dân đánh Pháp giữa thế kỉ XIX đã được dựng lên trong nước mắt, trong tiếng khóc của nhà thơ, của nhân dân và cả của đất nước. Trong toàn bài văn tế đặc biệt trong phân thích thực và ai vãn , ta cảm nhận sâu sắc tính chất bi tráng này. Mở đầu bài văn tế là 1 lời than qua 2 câu tứ tự song hành. Hai tiếng “Hỡi ôi!” vang lên thống thiết, đó là tiếng khóc của nhà thơ đối với nghĩa sĩ, là tiếng nấc đau thương cho thế nước hiểm nghèo: “Súng giặc, đất rền; lòng dân trời tỏ” Tổ quốc lâm nguy. Súng giặc nổ vang rền trời đất và quê hương sứ sở. “Tan chợ vưà nghe tiếng súng Tây…” (“Chạy giặc”). Trong cảnh nước mất nhà tan, chỉ có nhân dân đứng lên gánh vác sứ mệnh lịch sử, đánh giặc cứu nước cứu nhà. Tấm lòng yêu nước, căm thù giặc của nhân dân, của những người áo vải mới tỏ cùng trời đất và ság ngời chính nghĩa. Có thể nói cặp câu tứ tự này là tư tưởng chủ đạo của bài văn tế, nó được khắc trên đá hoa cương đặt ở phía trước, chính diện của “tượng đài nghệ thuật” ấy. Hình ảnh trung tâm của “tượng đài nghệ thuật” “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là những chiến sĩ nghĩa quân. Nguồn gốc của họ là nông dân nghèo sống cuộc đời “côi cút” sau luỹ tre làng. Chất phác và hiền lành, cần cù là chịu khó trong làm ăn, quanh quẩn trong xóm làng, làm bạn với con trâu, đường cày, sá bừa, rất xa lạ với “cung ngựa trường nhung”: “Nhớ linh xưa: Côi cút làm ăn; toan lo nghèo khó Chưa quen cung ngựa đâu tới trường nhung; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”. Họ là lớp người đông đảo, sống gần fũi quanh ta. Quanh năm chân lấm tay bùn với nghề nông, “chưa hề ngó tới” việc binh và vũ khí đánh giặc: “Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ mắt chưa từng ngó”. Thế nhưng khi đất nước quê hương bị giặc Pháp xâm lược, những “dân ấp, dân lân” ấy đã đứng lên “mến nghĩa làm quân chiêu mộ”. Đánh giặc cứu nước cứu nhà, bảo vệ “bát cơm manh áo ở đời” là cái nghĩa lớn mà họ “mến” là đeo đuổi. Nguyễn Đình Chiểu đã viết nên những câu cách cú hay nhất (giản dị mà chắc nịch) ca ngợi long yêu nước, căm thù giặc của người nghĩa sĩ: “Bữa thấy bong bong che trắng lốp, muốn tới an gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ”. Đối với giặc Pháp và lũ tay sai bán nước, họ chỉ có 1 thái độ: “ăn gan” và “cắn cổ”, chỉ có 1 chí hướng: “phen này xin ra sức đoạn kình…, chuyến này dốc ra tay bộ hổ”. Hình ảnh người chiến sĩ nghĩa quân ra trận là những nét vẽ, nét khắc hùng tráng nhất, hoành tráng nhất trong “tượng đài nghệ thuật” bài văn tế. Bức tượng đài có 2 nét vẽ tương phản đối lập: đoàn dũng sĩ của quê hương và giặc Pháp xâm lược. Giặc cướp được trang bị tối tân, có “tàu thiếc, tàu đồng”, “bắn đạn nhỏ, đạn to”, có bọn lính đánh thuê “mã tà, ma ní” thiện chiến. Trái lại, trang bị của nghĩa quân lại hết sức thô sơ. Quân trang chỉ là “1 manh áo vải” . Vũ khí chỉ có “một ngọn tầm vông”, hoặc “một lưỡi dao phay”, một súng hoả mai khai hoả “bằng rơm con cúi”. Thế mà họ vẫn lập được chiến công: “đốt xong nhà dạy đạo kia” và “chém rớt đầu quan hai nọ”. “Tượng đài nghệ thuật” đã tái hiện lại những giờ phút giao tranh ác liệt của các chiến sĩ nghĩa quân với giặc Pháp: “Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không; nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có. Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho ma ní, mã tà hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau,.

(78) trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ”. Đây là những câu gối hạc tuyệt bút. Không khí chiến trận có tiếng trống thúc quân giục giã, “có bọn hè trước, lũ ó sau” vang dậy đất trời cùng tiếng súng nổ. Các nghĩa sĩ của ta coi cái chết như không, tấn công như vũ bão, tung hoành giữa đồn giặc: “đạp rào lướt tới”, “xô cửa xông vào”, “đâm ngang chém ngược”, “hè trước, ó sau”… Giọng văn hùng tráng, phép đối tài tình, các động từ mạnh được chọn lọc và đặt đúng chỗ… đã tô đậm tinh thần quả cảm, vô song của các nghĩa sĩ Cần Giuộc. Nguyễn Đình Chiểu đã dành cho các chiến sĩ nghĩa quân những tình cảm đẹp nhất: ngợi ca, khâm phục, tự hào. Qua đó, ta thấy, trước Nguyễn Đình Chiểu chưa có nhà thơ nào văn nào viết về người nông dân đánh giặc hay và sâu sắc như thế. Trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” còn có những giọt lệ, lời than khóc, một âm điệu thông thiết, bi ai được thể hiện ở phần ai vãn. Nhiều nghĩa sĩ đã ngã xuống trên chiến trường trong tư thế người anh hùng: “Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ” Đất nước, quê hương vô cùng thương tiếc. Một không gian rông lớn bùi ngùi, đau đớn: “Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ 2 hàng kuỵ nhỏ”. Tiếng khóc của người mẹ già, nỗi đau đớn của người vợ trẻ được nói đến vô cùng xúc động. “Hàng trăm năm sau, chúng ta đọc Nguyễn Đình Chiểu có lúc như vẫn còn thấy ngòi bút của nhà thơ nức nở trên từng trang giấy” (Hoài Thanh): “Đau đớn bấy mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều; não nùng thay vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bòn xế dật dờ trước ngõ”. Các nghĩa sĩ đã sống anh dũng, chết vẻ vang. Tấm gương chiến đấu và hi sinh của họ là “tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm”, đời đời bất diệt, sáng rực mãi, trường tồn cùng sông núi. Rất đáng tự hào: “Ôi! Một trận khói tan; nghìn năm tiết rỡ” Bài học lớn nhất của người nghĩa sĩ để lại cho đất nước và nhân dân là bài học về sống và chết. Sống hiên ngang. Chết bất khuất. Tâm thế ấy đã tô đậm chất bi tráng cho “tượng đài nghệ thuật” về người nông dân đánh giặc: “Sống đánh giặc, thác cũng đánh giăc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia;…”. Dám xả thân vì nghĩa lớn, “cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm”, các chiến sĩ nghĩa quân trong “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là niềm tự hào và biết ơn sâu sắc của nhân dân ta. Tóm lại, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” khẳng định văn chương lỗi lạc, tấm lòng yêu thương dân mãnh liệt, thiết tha của Nguyễn Đình Chiểu. Đúng là “người thư sinh dùng bút đánh giặc” (Miên Thẩm). Một giọng văn vừa hùng tráng, vừa thống thiết, bi ai. Nguyễn Đình Chiểu đã dựng lên một “tượng đài nghệ thuật” mang tính chất bi tráng về người nông dân yêu nước chống giặc ngoại xâm. “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là một kiệt tác trong văn tế cổ kim của dân tộc. Nhà văn Hoài Thanh có viết: “Nhà nho nghèo ấy đã sống cuộc sống của quần chúng, và đã đi cùng quần chúng phấn đấu gian nan. Chính quần chúng cũng cần cù, dũng cảm đã tiếp sức cho Nguyễn Đình Chiểu, cho trí tuệ , cho tình cảm, cho lòng tin và cả cho nghệ thuật của Nguyên Đình Chiểu” ********* -&- **********. Ngµy d¹y : 03/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y : 06/11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 37:.

(79) Hai đứa trẻ. ( Th¹ch Lam ) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tình cảm xót thơng của Thạch Lam đối với những ngời sống nghÌo khæ, quÈn quanh. Sù tr©n träng, c¶m th«ng cña nhµ v¨n tríc mong íc cña hä vÒ mét cuéc sèng t¬i s¸ng h¬n. - Thấy đợc một vài nét độc đáo trong bút pháp nghệ thuật của Thạch Lam qua truyÖn ng¾n tr÷ t×nh. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích hình tượng văn học 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng nh©n hËu vµ ý thøc: BiÕt íc m¬ vµ cã niÒm tin trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, ¶nh Th¹ch Lam, phiÕu häc tËp - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2: 11B6: 2. Kiểm tra bài cũ: Thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu TK XX đến CMT8 1945: 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động1: I .TiÓu dÉn - GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn 1.T¸c gi¶ ( 1910- 1942) SGK sau đó tóm tắt nội dung - Tên khai sinh: Nguyễn Tờng Vinh ( sau đổi thành chÝnh: NguyÔn Têng L©n) - Sinh ra t¹i Hµ Néi nhng thuë nhá TL sèng ë quª + Tác giả ngo¹i: phè huyÖn CÈm Giµng, tØnh H¶i D¬ng (mét + Tác phẩm phè huyÖn nghÌo in ®Ëm trong t©m trÝ Th¹ch Lam) - GV bæ sung: thông minh, tính tình điềm đạm, trầm tĩnh + “ §èi víi t«i v¨n ch¬ng kh«ng -vµLµrÊtngêi tinh tÕ. phải là một cách đem đến cho ng- - Có quan niệm ch¬ng lµnh m¹nh, tiÕn bé vµ cã ời đọc sự thoát li hay sự quên, trái biệt tài về truyệnvăn ng¾n l¹i v¨n ch¬ng lµ mét thø khÝ giíi thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổ một c¸i thÕ giíi gi¶ dèi vµ tµn ¸c, võa làm cho lòng ngời đợc thêm trong s¹ch vµ phong phó h¬n”. + (TruyÖn ng¾n TL thêng kh«ng 2. S¸ng t¸c cã cèt truyÖn, hoÆc kh«ng cã cèt - T¸c phÈm chÝnh: Sgk truyện đặc biệt. Có sự đan xen - Đặc điểm truyện ngắn Thạch Lam: Sgk gi÷a yÕu tè hiÖn thùc vµ yÕu tè l·ng m¹n). + (Hai đứa trẻ viết về cuộc sống h¾t hiu, tµn t¹, buån ch¸n cña ngêi dân phố huyện nghèo. Trong đó TL nhấn mạnh đến tâm trạng của c« bÐ Liªn). Hoạt động2 - HS đọc diễn cảm đoạn đầu và cảnh đợi tàu. 3.Truyện ngắn “ Hai đứa trẻ” - XuÊt xø: trÝch trong tËp “ N¾ng trong vên” - Sù hoµ quyÖn hai yÕu tè: hiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh II. §äc- hiÓu v¨n b¶n 1. §äc v¨n b¶n: - Gi¶i thÝch tõ khã.

(80) - T×m hiÓu bè côc vµ thÓ lo¹i - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi. - Bè côc: 1.Bức tranh đời sống nơi phố huyện nghèo 2.Cảnh đợi tàu - Thể loại: Truyện ngắn trữ tình: cốt truyện rất đơn gi¶n, gÇn nh kh«ng cã cèt truyÖn, ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, chÊt th¬ thÓ hiÖn trong miªu t¶ c¶m xóc, t©m tr¹ng cña nh©n vËt, c¶nh vËt thiªn nhiªn.... 2. HiÓu v¨n b¶n 2.1.Bức tranh đời sống nơi phố huyện nghèo a) Cảnh vật lúc chiều tối và đêm xuống * C¶nh ngµy tµn - ¢m thanh: tiÕng trèng thu kh«ng, tiÕng Õch nh¸i kêu ran ngoài đồng, tiếng muỗi vo ve trong các cửa hµng h¬i tèi... - Hình ảnh: Phơng tây đỏ rực nh lửa cháy và những đám mây ánh hồng nh hòn than sắp tàn. Dãy tre lµng tríc mÆt ®en l¹i... - Mét chiÒu ªm ¶ nh ru vµ tho¶ng qua giã m¸t.. -> cảnh vật đẹp và buồn, rất quen thuộc ở mỗi miền quª ViÖt Nam * C¶nh chî tµn - Chợ đã vãn từ lâu, không một tiếng ồn ào, ngời còng vÒ hÕt, chØ cßn mét vµi ngêi b¸n hµng vÒ muén ®ang thu xÕp hµng ho¸ - Trên đất chỉ còn rác rởi, vỏ bởi, vỏ thị và lá nhãn - Mấy đứa trẻ con nhà nghèo nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bÊt cø thø g× cña nh÷ng ngêi b¸n hµng để lại.. - Một mùi âm ẩm bốc lên -> mùi riêng của đất -> C¶nh chî tµn ë phè huyÖn CÈm Giµng vµ còng lµ cña nhiÒu phè huyÖn nghÌo ngµy xa * Cảnh đêm tối Bãng tèi ¸nh s¸ng - Trêi nh¸ nhem tèi “c¸t - §Ìn hoa k× leo lÐt, lấp lánh từng chỗ, đờng đèn dây sáng xanh.. mÊp m« thªm.....” - Mét khe ¸nh s¸ng - §êng phè vµ c¸c ngâ - VÖt s¸ng cña nh÷ng con dần dần chứa đầy con đom đóm.. bãng tèi - QuÇng s¸ng th©n mËt - Tối hết cả con đờng chung quanh th¨m th¼m ra - Mét chÊm löa nhá vµ s«ng....sÉm ®en h¬n vµng l¬ löng ®i trong n÷a. đêm tối =>Bãng tèi ®Çy dÇn - Tha thít tõng hét s¸ng lät qua phªn nøa => yÕu ít, le lãi => Bãng tèi ¸t c¶ ¸nh s¸ng, mét vµi ¸nh s¸ng nhá nhoi khiến bóng tối càng thêm dày đặc Tóm lại: Cảnh vật lúc chiều tối và đêm xuống gần gòi, th©n thiÕt, b×nh dÞ mµ nªn th¬, gîi nçi buån man m¸c trong lßng ngêi. b.Cuéc sèng con ngêi *H×nh ¶nh nh÷ng ngêi d©n phè huyÖn + MÑ con chÞ TÝ víi c¸i châng tre, vµi chÐn níc chÌ, GV: Phân tích hình ảnh những ng- ngọn đèn dầu leo lét. Ngày mò cua bắt tép, tối dọn ời dân phố huyện đợc nhà văn gợi hàng, hàng đã đơn sơ lại vắng khách nên “ chả kiếm ra trong tác phẩm và nêu nhận xét đợc bao nhiêu” ( Hình ảnh ngọn đèn đợc nhắc đi nh¾c l¹i nhiÒu lÇn) - HS trao đổi thảo luận trả lời + Gia đình bác xẩm: nằm ngồi ngay trên chiếc chiếu - GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i Hoạt động3: - Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n (?) Cảnh vật trong truyện đã đợc miªu t¶ trong thêi gian vµ kh«ng gian nh thÕ nµo? - SD phiÕu häc tËp - HS sö dông b¶ng phô - HS chia 6 nhãm +Nhãm 1,2: t×m hiÓu vÒ c¶nh ngày tàn đợc TG miêu tả NTN? nªu nhËn xÐt +Nhãm 3,4: t×m hiÓu vÒ c¶nh chî tàn đợc TG miêu tả NTN? nêu nhËn xÐt +Nhóm 5,6: tìm hiểu cảnh đêm tèi, nªu nhËn xÐt - HS trao đổi thảo luận trả lời bằng bảng phụ sau đó cử ngời tr×nh bµy tríc líp - GV chèt l¹i.

(81) rách trải trên mặt đất, thằng con nhỏ bò ra đất, cái thau s¾t tr¾ng chê tiÒn thëng trèng tr¬ tríc mÆt, chØ có “ mấy tiếng đàn bầu kêu lên bần bật..” + Hình ảnh bà cụ Thi hơi điên, những đứa trẻ con nhµ nghÌo ven chî... => nh÷ng kiÕp sèng vÊt vëng, lÇm than cïng sù buån ch¸n, mái mßn 4.Cñng cè, dÆn dß tiÕt1 - HT kiến thức: Bức tranh đời sèng n¬i phè huyÖn nghÌo + Cảnh vật lúc chiều tối và đêm xuèng + Cuéc sèng con ngêi - HS häc bµi - Giờ sau học tiếp bài “ Hai đứa trÎ” Ngµy d¹y : 05/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 08/11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 38:. Hai đứa trẻ. ( Th¹ch Lam ) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tình cảm xót thơng của Thạch Lam đối với những ngời sống nghÌo khæ, quÈn quanh. Sù tr©n träng, c¶m th«ng cña nhµ v¨n tríc mong íc cña hä vÒ mét cuéc sèng t¬i s¸ng h¬n. - Thấy đợc một vài nét độc đáo trong bút pháp nghệ thuật của Thạch Lam qua truyÖn ng¾n tr÷ t×nh. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích hình tượng văn học 3. Thái độ: - Gi¸o dôc lßng nh©n hËu vµ ý thøc: BiÕt íc m¬ vµ cã niÒm tin trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, ¶nh Th¹ch Lam, phiÕu häc tËp - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2: 11B6: 2. Kiểm tra bài cũ: : Cảnh vật trong truyện đã đợc miêu tả trong thời gian và kh«ng gian nh thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ c¶nh vËt Êy? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Nội dung cần đạt. Hoạt động1: (?) Ph©n tÝch t©m tr¹ng Liªn vµ An tríc khung c¶nh thiªn nhiªn và bức tranh đời sống nơi phố huyÖn - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi. * T©m tr¹ng chÞ em Liªn vµ An - C¶nh nhµ sa sót, bè liªn mÊt viÖc, c¶ nhµ bá HN vÒ quª, mÑ lµm hµng s¸o. - Chị em Liên đợc mẹ giao cho trông nom một cửa hµng t¹p ho¸ nhá xÝu. Hµng b¸n ch¼ng ¨n thua g×, Liên thơng mấy đứa trẻ con nhà nghèo ven chợ nhng chị cũng chẳng có tiền để cho chúng - Liªn ngåi yªn lÆng bªn mÊy qu¶ thuèc s¬n ®en, cô thấy “ Lòng buồn man mác”, đôi mắt “ Bóng tối.

(82) ngËp ®Çy dÇn” vµ c¸i buån cña buæi chiÒu quª thÊm thÝa vµo t©m hån ng©y th¬ cña c« - Cµng vÒ khuya “ T©m hån Liªn yªn tÜnh h¼n, cã nh÷ng c¶m gi¸c m¬ hå kh«ng hiÓu” Tãm l¹i: Chõng Êy ngêi trong bãng tèi ngµy nµy qua ngµy khác sống quẩn quanh, tù túng trong cái “ ao đời b»ng ph¼ng” (Xu©n DiÖu).Mçi ngêi mét c¶nh nhng họ đều có chung sự buồn chán, mỏi mòn-> Tất cả đợc hiện ra qua cái nhìn xót thơng của Thạch Lam => Giá trị nhân đạo Hoạt động2: - Gọi HS đọc đoạn văn tả cảnh đợi tàu - HS chia nhóm nhỏ trao đổi thảo luËn tr¶ lêi c©u hái: (?) Cảnh đợi tàu đợc miêu tả nh thÕ nµo? V× sao chÞ em Liªn vµ mọi ngời cố thức đợi tàu dù chẳng đợi ai, chẳng mua bán gì? (?) Nªu ý nghÜa cña h×nh ¶nh đoàn tàu đối với ngời dân phố huyÖn? - Hs làm việc theo nhóm, trao đổi th¶o luËn - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy - Gv định hớng bằng những câu hái gîi më - Gv nhËn xÐt tæng hîp. 2.Cảnh đợi tàu - §ªm nµo còng vËy chÞ em Liªn vµ An vµ nh÷ng ngời dân phố huyện cũng cố thức đợi chuyến tàu đi ngang qua - Đoàn tàu từ Hà Nội “ với những toa đèn sáng trng, những toa hạng trên sang trọng lố nhố ngời, đồng và kền lấp lánh” nó đối lập với cuộc ssống mßn mái, nghÌo nµn, tèi t¨m vµ quÈn quanh cña ngêi d©n phè huyÖn - Đối với chị em Liên, chuyến tàu đêm còn gợi nhớ vÒ nh÷ng kØ niÖm cña ngµy xa sung síng, cña Hµ Néi xa x¨m,Hµ Néi rùc s¸ng vµ huyªn n¸o -> Chuyến tàu đêm “ nh đã đem một thế giới khác đi qua” đoàn tàu đến và đi nh một lịch trình nhng h×nh ¶nh ®oµn tµu s¸ng trng còng t¹o mét tho¸ng vui, mét niÒm an ñi, mét nçi khao kh¸t m¬ hå, mét m¬ íc kh«ng bao giê t¾t, mét chót t¬i s¸ng cho sù sống nghèo khổ, đơn điệu, tẻ nhạt hàng ngày của hä. - Sau khi con tµu ®i qua: phè huyÖn l¹i ch×m vµo yªn tÜnh, tÞch mÞch => Hiện thực cảnh đời buồn tẻ ở một phố huyện nhá cã mét ý nghÜa kh¸i qu¸t: nã t¸i hiÖn tÝnh tr× trÖ tõ l©u cña XHVN thêi Ph¸p thuéc.. III. KÕt luËn Hoạt động 3: (?) Qua truyện ngắn “ Hai đứa - Thạch Lam đã miêu tả bức tranh phố huyện trÎ”, TL muèn ph¸t biÓu ®iÒu g×? nghÌo b»ng nh÷ng c¶nh, nh÷ng ngêi, nh÷ng chi tiết rất chân thật và cảm động. Ông đã giành cho con ngêi quª h¬ng, nh÷ng con ngêi nghÌo khæ trong bãng tèi mét sù c¶m th«ng vµ xãt th¬ng nång hËu. C¶nh phè huyÖn nghÌo võa hiÖn thùc võa chứa chan tinh thần nhân đạo (?) Hãy nhận xét về những đặc - Cốt truyện đơn giản, nhân vật chủ yếu đợc khai th¸c bëi t©m tr¹ng, c¶m xóc, giäng v¨n nhÑ nhµng s¾c nghÖ thuËt cña t¸c phÈm? trÇm tÜnh, c¶m xóc tinh tÕ, h×nh ¶nh chän läc võa - HS suy nghÜ, tr¶ lêi mang ý nghĩa hiện thực vừa mang ý nghĩa biểu trng( bóng tối, ngọn, đèn, đoàn tàu) Hoạt động 4: - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp luyÖn tËp - Gv dÆn dß hs chuÈn bÞ tiÕt sau - Gv rót kinh nghiÖm bµi d¹y. IV. LuyÖn tËp - HS lµm bµi tËp1 - Nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật Thạch Lam + Vừa đậm đà yếu tố hiện thực vừa phảng phất chÊt l·ng m¹n, chÊt th¬ + Tiªu biÓu cho lo¹i truyÖn t©m t×nh cña Th¹ch Lam ( C¸i t×nh ngêi ch©n chÊt nhÑ nhµng thÊm s©u.

(83) kh¾p thiªn truyÖn; thÕ giíi néi t©m cña nh©n vËt; lối kể chuyện thủ thỉ nh tâm sự với ngời đọc..) 4. Cñng cè: - C¶nh phè huyÖn diÔn biÕn theo thêi gian(thiªn nhiªn- con ngêi) - Cảnh đợi tàu - TÊm lßng cña Th¹ch Lam 5. DÆn dß: - Học bài, đọc lại tác phẩm - ChuÈn bÞ bµi Ng÷ c¶nh. Ngµy d¹y : 05/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: /11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 39:. Ng÷ c¶nh A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Nắm đợc khái niệm Ngữ cảnh, các yếu tố của ngữ cảnh và vai trò của ngữ cảnh trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nói và viết phù hợp với ngữ cảnh, đồng thời có khả năng lĩnh hội chính xác nội dung, mục đích của lời nói trong mối quan hệ với ngữ cảnh. 3. Thái độ: - Có thái độ học tập và rèn luyện vốn từ vựng tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu, giấy bóng trong… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô, giấy bóng trong… C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp..

(84) An.. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: : Chuyến tàu đêm qua phố huyện có ý nghĩa nh thế nào đối với hai chị em Liên và 3. Bµi míi:. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: Cho biÕt c©u nãi trªn: + Ai nãi? + Nãi ë ®©u? + “Cha ra” là hoạt động ntn? Ai nãi? (chÞ TÝ) Nãi ë ®©u? (phè huyÖn ...) “Hä” lµ ai? (phu g¹o, xe ...). Ng÷ c¶nh lµ g×? ( Là bối cảnh ngôn ngữ, ở đó ngời nãi s¶n sinh ra lêi nãi thÝch øng vµ ngời nghe lĩnh hội đợc đúng lời nói) Hoạt động 2: - GV: + LÊy VD. + Nh©n vËt giao tiÕp? - HS dựa vào SGK, trả lời. - VD: C©u nãi cña chÞ TÝ: Bèi c¶nh XHVN tríc CMT8.. - C©u nãi cña chÞ TÝ: ë phè huyÖn, n¬i b¸n hµng, lóc trêi tèi ... - VD ë SGK hoÆc GV tù lÊy VD.. - GV: + Đưa VD phân tích + Văn cảnh là gì? - HS trả lời. Hoạt động 3:. Nội dung cần đạt I. Kh¸i niÖm: 1. VÝ dô 1: “Giê muén thÕ nµy mµ hä cha ra nhØ?”  NhËn xÐt: §©y lµ c©u hái vu v¬. V× kh«ng biÕt bèi c¶nh xuÊt hiÖn cña nã. 2. VÝ dô 2: “Đem tối đối với Liên quen lắm ..... chị Tí phe phÈy cµnh chuèi kh« ®uæi ruåi bß trªn mÊy thøc hµng, chËm r·i nãi: - Giê muén thÕ nµy mµ hä cha ra nhØ?”  NhËn xÐt: C©u nãi trong ®o¹n v¨n lµ c©u nãi xác định đợc: ngời nói- thời gian nói- đối tợng đợc nói đến ... 3. Ng÷ c¶nh lµ g×? Lµ bèi c¶nh ng«n ng÷ lµm c¬ së cho viÖc sö dụng từ ngữ và tạo lập lời nói, đồng thời làm căn cứ để lĩnh hội thấu đáo lời nói. II. C¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh: 1. Nh©n vËt giao tiÕp. - Gåm tÊt c¶ c¸c nh©n vËt tham gia giao tiÕp: ngêi nãi, ngêi nghe. - Quan hệ của các nhân vật giao tiếp: đều có một “vai” nhất định. Các vai sẽ chi phối nội dung vµ h×nh thøc lêi nãi. 2. Bèi c¶nh ngoµi ng«n ng÷.  Bèi c¶nh giao tiÕp réng: - Những nhân tố về xã hội, địa lí, chính trị, kinh tÕ, v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n ... - Với tác phẩm văn học: Hoàn cảnh ra đời của t¸c phÈm.  Bèi c¶nh giao tiÕp hÑp: - N¬i chèn, thêi gian, hiÖn tîng, sù viÖc x¶y ra c©u nãi.  Hiện thực đợc nói tới: - HiÖn thùc bªn ngoµi c¸c nh©n vËt giao tiÕp (nh÷ng yÕu tè vÒ thiªn nhiªn, x· héi) - HiÖn thùc bªn trong: T©m tr¹ng cña nh©n vËt giao tiÕp (vui, buån, cêi, khãc...) - C¸c hiÖn thùc nµy kh«ng chØ lµm nªn th«ng tin miªu t¶ mµ cßn lµm nªn th«ng tin béc lé (thái độ, tình cảm) 3. V¨n c¶nh. Bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè ng«n ng÷ cã trong văn bản (âm, tiếng, từ, ngữ, câu, đoạn…) đi trớc và sau một đơn vị ngôn ngữ tạo nờn văn cảnh của nó. Văn cảnh vừa là cơ sở cho việc sử dụng, vừa là cơ sở cho việc lĩnh hội đơn vị ngôn ngữ.

(85) HS luyÖn tËp - HS th¶o luËn theo nhãm - Nhãm 1, 2: bµi tËp 1 - Nhãm 3, 4: bµi tËp 2 Sau đó các nhóm lần lợt trình bày bằng giấy bóng trong. III. LuyÖn tËp: 1. Bµi 1 C¨n cø vµo ng÷ c¶nh, h·y ph©n tÝch nh÷ng chi tiết đợc miêu tả trong 2 câu: - Bèi c¶nh réng: Thùc d©n Ph¸p x©m lîc níc ta, vua quan nhµ NguyÔn ®Çu hµng. - Bối cảnh hẹp: trong trận chiến tiêu diệt đồn C©n Giuéc. - Néi dung c¸c chi tiÕt: Tin kẻ thù đến đã hơn mời tháng, ngời dân phấp phỏng chờ đợi lệnh của quan trên để đi đánh giặc. Nỗi chờ đợi ấy nh trời hạn trông ma. Chứng kiến những hành động tàn bạo của kẻ thï hoÆc nh×n thÊy lÒu tr¹i cña chóng ngêi n«ng d©n thÊy chíng tai, gai m¾t. 2. Bµi 2: Xác định hiện thực trong 2 câu thơ sau: - Hiện thực bên ngoài: đêm khuya, trống canh dån - HiÖn thùc bªn trong: T©m tr¹ng ngËm ngïi, chua xãt cña ngêi phô n÷ lËn ®Ën, tr¾c trë trong t×nh duyªn. 4. Cñng cè: - N¾m kh¸i niÖm ng÷ c¶nh, c¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. 5. DÆn dß: - Học bài, tìm ví dụ để luyện tập - Giê sau tiÕp tôc: bài Ngữ cảnh.

(86) Ngµy d¹y : 08/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: /11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 40:. Ng÷ c¶nh A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Nắm đợc khái niệm Ngữ cảnh, các yếu tố của ngữ cảnh và vai trò của ngữ cảnh trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nói và viết phù hợp với ngữ cảnh, đồng thời có khả năng lĩnh hội chính xác nội dung, mục đích của lời nói trong mối quan hệ với ngữ cảnh. 3. Thái độ: - Có thái độ học tập và rèn luyện vốn từ vựng tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu… - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: Lớp 11B2: 11B6: 2. KiÓm tra bµi cò: : - Ngữ cảnh và Các nhân tố của ngữ cảnh? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1 : III. Vai trß cña ng÷ c¶nh: - Ngữ cảnh có vai trò ntn đối với ngời 1. Đối với ngời nói khi tạo ra văn bản: Ng÷ c¶nh lµ m«i trêng s¶n sinh ra c¸c ph¸t ng«n nãi khi t¹o ra v¨n b¶n? giao tiÕp, nã chi phèi c¶ néi dung vµ h×nh thøc ph¸t ng«n. - Ngữ cảnh có vai trò ntn đối với ngời 2. Đối với ngời nghe khi lĩnh hội văn bản: Nhờ ngữ cảnh mà lĩnh hội đợc thông tin, giải mã lÜnh héi v¨n b¶n? các phát ngôn, hiểu đợc các thông tin. - HS suy nghÜ, tr¶ lêi Hoạt động 2: - HS đọc phần ghi nhớ SGK tr105 – HD HS luyÖn tËp - HS th¶o luËn theo nhãm: - Nhãm 1, 2: bµi tËp 3. IV. LuyÖn tËp: 3. Bµi 3: VËn dông hiÓu biÕt vÒ ng÷ c¶nh, lÝ gi¶i nh÷ng chi tiÕt vÒ h×nh ¶nh bµ Tó trong bµi Th¬ng vî cña Tó X¬ng: - Nh©n vËt giao tiÕp: bµ Tó- Ngêi vî tÇn t¶o, chÞu th¬ng chÞu khã nu«i chång, nu«i con trong x· héi PK. - Bèi c¶nh: + Bối cảnh giao tiếp rộng: XHPK thời Nho học đã tµn. + Bèi c¶nh cña t¸c phÈm: Tó X¬ng bµy tá t×nh c¶m víi ngêi vî cña m×nh khi bµ cßn sèng. + Bèi c¶nh giao tiÕp hÑp:  Thêi gian lµm viÖc: quanh n¨m  §Þa ®iÓm lµm viÖc: Mom s«ng.

(87) - Nhãm 2, 4: Bµi tËp 4..  C«ng viÖc: bu«n b¸n - HiÖn thùc: + Bªn ngoµi: Nu«i con, nu«i chång ... LÆn léi n¬i qu·ng v¾ng, buæi đò đông ... + Bên trong: đành phận ... kh«ng d¸m qu¶n c«ng ... 4. Bµi 4: Những yếu tố trong ngữ cảnh đã chi phối nội dung cña tõng c©u th¬: - C©u 1: Hoµn c¶nh s¸ng t¸c lµ ng÷ c¶nh xuÊt hiÖn c©u th¬. §ã lµ sù kiÖn n¨m §inh DËu 1897 chÝnh quyền mới do Pháp lập nên đã tổ chức cho các sĩ tö Hµ Néi xuèng thi chung ë trêng thi Nam §Þnh. - Câu 2: Sự kiện 2 vợ chồng toàn quyền Đông Dơng la Đu- me đến dự lễ xớng danh. 5. Bµi 5: - Câu hỏi cần đợc hiểu: hỏi về thời gian(bối cảnh giao tiÕp hÑp) - Nhằm mục đích: thông tin về thời gian để bố trí c«ng viÖc.. 4. Cñng cè: - N¾m kh¸i niÖm ng÷ c¶nh, c¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh vµ vai trß cña ng÷ c¶nh trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. - VËn dông lµm bµi tËp. 5. DÆn dß: - Học bài, tìm ví dụ để luyện tập - ChuÈn bÞ bµi Ch÷ ngêi tö tï.. Ch÷ ngêi tö tï. ( NguyÔn Tu©n ) Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. T×m hiÓu chung: GV: Những nét cơ bản về cuộc đời 1. Cuộc đời: - Nguyễn Tuân (1910- 1987) trong một gia đình nhà cña NguyÔn Tu©n? Nho “cuèi mïa”. Quª Hµ Néi. HS: dùa vµo SGK tr¶ lêi - Häc hÕt bËc thµnh- chung, «ng tham gia viÕt v¨n, lµm b¸o. - CMT8 thµnh c«ng, NguyÔn Tu©n tham gia CM vµ lµ tæng th ký héi nhµ v¨n ViÖt Nam tõ 1948- 1958. - 1996 ông đợc tặng giải thởng HCM về văn học nghệ thuËt. 2. S¸ng t¸c: GV: KÓ mét sè T/P chÝnh cña Sè lîng t¸c phÈm kh¸ nhiÒu víi c¸c thÓ lo¹i kh¸c nhau, nhng thµnh c«ng nhÊt lµ truyÖn ng¾n vµ ký... NguyÔn Tu©n? Nªu nhËn xÐt? Nhận xét chung về cuộc đời và sự  Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một nghệ sỹ suốt nghiệp sáng tác của Nguyễn Tuân? đời đi tìm cái đẹp. Ông có những đóng góp không nhỏ cho nền VHVN hiện đại (thể ký đạt tới trình độ cao, làm phong phú ngôn ngữ dân tộc, đem đến cho nền văn xuôi hiện đại một phong cách tài hoa độc đáo). 3. T¸c phÈm Ch÷ ngêi tö tï: (Cho H/S đọc từ Vang bóng một - Lúc đầu có tên: Dòng chữ cuối cùng thời...Phản ứng trật tự xã hội đơng - Sau đổi thành: Chữ ngời tử tù- trong tập Vang bóng.

(88) thêi). (Nguyªn mÉu lµ Cao B¸ Qu¸t).. - Em hiÓu g× vÒ NT th ph¸p?. Hoạt động 2: HD HS đọc văn bản GV:TruyÖn chia lµm mÊy ®o¹n? ý mçi ®o¹n nãi g×?. GV: Trong CNTT, tác giả đã XD t×nh huèng truyÖn NTN? Hoạt động 3: HD HS hiÓu v¨n b¶n GV: + Vẻ đẹp của Huấn Cao thể hiện ở nh÷ng b×nh diÖn nµo? (nªu kh¸i qu¸t)? + Nh÷ng chi tiÕt chøng tá HuÊn Cao là ngời viết chữ đẹp?. GV: T×m nh÷ng chi tiÕt minh ho¹ cho khÝ ph¸ch hiªn ngang cña HuÊn Cao? HS: Suy nghÜ, tr¶ lêi. một thời (viết về một thời đã xa nay chỉ còn vang bãng) - Nh©n vËt chÝnh lµ HuÊn Cao: mét nhµ nho tµi hoa, mét c¸i t©m trong s¸ng, mét anh hïng nghÜa sü, ®Çu s¾p r¬i mµ t thÕ vÉn hiªn ngang. 4. NghÖ thuËt th ph¸p: - NT viÕt ch÷ H¸n b»ng bót l«ng víi mùc ®en (mùc tµu) trªn giÊy b¶n, giÊy hång, giÊy dã, lôa, v¶i, gç... đồ thờ, trang trí, chiêm ngỡng, thởng ngoạn. - NT cæ truyÒn ë ph¬ng §«ng. NÐt ch÷ thÓ hiÖn tµi hoa, tÝnh c¸ch, t©m hån cña ngêi viÕt. - Ch÷ H¸n( Ch÷ nho): Ch÷ tîng h×nh, viÕt b»ng bót l«ng, mùc tµu. ViÕt theo khèi vu«ng, trßn, nÐt thanh, nÐt ®Ëm, nÐt cøng, nÐt mÒm kh¸c nhau. - Cã 4 kiÓu viÕt: + Ch©n: Ch©n ph¬ng + Th¶o: ViÕt tho¸ng + TriÖn: theo h×nh vu«ng. + LÖ: Uèn lîn, hoa mÜ - NghÖ thuËt ch¬i ch÷ nho, viÕt ch÷ nho lµ thó ch¬i cña c¸c nhµ nho mµ ngêi xa gäi lµ Th ph¸p.  Thú chơi đài các, thanh tao, lịch sự của những ngời cã v¨n ho¸ vµ khiÕu thÈm mÜ, thêng diÔn ra ë th phßng sang träng. II. §äc- hiÓu: 1. §äc v¨n b¶n: a) Bè côc: 3 ®o¹n - Đoạn 1: từ đầu đến “xem rồi sẽ liệu”: tài hoa, nhân c¸ch cña HuÊn Cao trong m¾t Qu¶n ngôc vµ Th l¹i. - Đoạn 2: tiếp đến “một tấm lòng trong thiên hạ”: tính c¸ch cña hai nh©n vËt HuÊn Cao vµ Qu¶n ngôc. - §o¹n 3: cßn l¹i: c¶nh HuÊn Cao cho ch÷ viªn Qu¶n ngôc. b) T×nh huèng truyÖn: Mối quan hệ đặc biệt éo le, trớ trêu giữa những tâm hån tri ©m, tri kû. 2. HiÓu v¨n b¶n: 2.1. Nh©n vËt HuÊn Cao: 1.1. Huấn Cao là ngời có tài viết chữ đẹp: - Lời ngợi khen của ngời đời đối với tài viết chữ của ông: viết chữ nhanh và đẹp. - Qu¶n ngôc kÎ thï cña «ng còng kh¸t khao, íc muèn có đợc chữ của ông để treo trong nhà. Bởi vì chữ ông đẹp lắm, vuông lắm... có đợc chữ của ông mà treo là một báu vật trên đời.  Huấn Cao đợc ngời đời, kể cả kẻ thù rất ngợi ca, ngỡng mộ và kính trọng biệt tài viết chữ đẹp. Qua đó NguyÔn Tu©n còng thÓ hiÖn quan niÖm t tëng, NT cña m×nh lµ ngìng mé vµ kÝnh träng nh÷ng bËc tµi hoa vµ tr©n träng NT th ph¸p cæ truyÒn cña d©n téc. 1.2. HuÊn Cao lµ mét trang anh hïng, dòng liÖt: - BÞ hµnh h¹ tµn khèc: cïng 5 ngêi mang chiÕc g«ng nặng 7,8 tạ trên cổ, rệp cắn đỏ cả cổ, bị lính trêu đùa, nhng Huấn Cao đã lạnh lùng chúc mũi gông thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm tảng đá. - Khi Qu¶n ngôc bíc ch©n vµo buång giam th¨m hái, thêng HuÊn Cao kh«ng hÒ quþ luþ, van xin mµ cßn tá thái độ ngạo mạn: ta chỉ muốn nhà ngơi đừng đến quấy rầy takẻthù cũng trở lên bé nhỏ, đáng coi khinh..

(89)  Tuy là một tử tù, nhng từ lời nói đến hành động của Huấn Cao đều toát lên t thế ung dung, ngạo nghễ và lu«n lµm chñ b¶n th©n m×nh uy vò cña kÎ thï kh«ng khuÊt phôc. 1.3. HuÊn Cao lµ ngêi cã nh©n c¸ch cao c¶ (thiªn lGV: T×m nh÷ng chi tiÕt minh chøng ¬ng trong s¸ng): cho nh©n c¸ch cao c¶ cña HuÊn - HuÊn Cao nhËn thøc vÒ viÖc cho ch÷: Cao? + Ch÷ lµ quý gi¸, thiªng liªng. HS: Suy nghÜ, tr¶ lêi + Kh«ng v× tiÒn tµi, danh lîi, uy quyÒn...mµ b¸n rÎ l¬ng t©m. - Huấn Cao rất thận trọng khi cho chữ: cả đời ông mới cho 3 ngêi b¹n tri kû. - T¹i sao «ng l¹i cho ch÷ viªn Qu¶n ngôc (kÎ lµm viÖc xấu ở nơi nhơ bẩn, đối lập với tù nhân): + Không phải vấn đề “xôi thịt” mà Quản ngục đã cho ngời khoản đãi ông. + Bëi «ng c¶m phôc tÊm lßng biÖt nhìn liªn tµi cña Qu¶n ngôc (quý träng ngêi cã tµi). + Bëi muèn gi·i bµy mét chót hiÓu lÇm ban ®Çu khi Qu¶n ngôc vµo th¨m «ng.  HuÊn Cao lµ ngêi mang trong m×nh mét thiªn l¬ng trong sáng, cao đẹp, biết sử dụng tài năng của mình rất đúng chỗ. * HuÊn Cao lµ mét tµi hoa th ph¸p, mét trong anh hïng nghÜa liÖt ®Çu s¾p r¬i nhng t thÕ vÉn hiªn ngang vµ lµ mét nhµ nho cã thiªn l¬ng trong s¸ng. Qua ®©y ta hiÓu râ quan ®iÓm cña NguyÔn Tu©n: c¸i tµi ph¶i ®i Cñng cè: Huấn Cao là ngời có tài, khí phách, đôi với cái tâm, cái đẹp phải đi đôi với cái thiện. cãa thiªn l¬ng Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: - GV: NhËn xÐt vµi nÐt vÒ Thầy thơ lại (chØ nªu ra mét sè nhËn xÐt)? - HS suy nghĩ, trả lời. - GV: NhËn xÐt vµi nÐt vÒ Qu¶n ngôc (chØ nªu ra mét sè nhËn xÐt)? - HS suy nghĩ, trả lời. - GV: T¹i sao nãi ®©y lµ c¶nh t-. Nội dung cần đạt II. §äc- hiÓu: 2.2. ThÇy th¬ l¹i. - KÎ gióp viÖc giÊy tê cho ngôc quan - Lµ ngêi biÕt yªu mÕn khÝ ph¸ch, biÕt träng ngêi tµi, nhiÖt t×nh tËn t©m víi chñ. - Từ thái độ, cử chỉ, đến hành động y trở thành kẻ t©m phóc cña ngôc quan - Nh©n vËt phô nhng thÇn t×nh, gãp phÇn lµm râ chñ đề tác phẩm. 2.3. Nh©n vËt Qu¶n ngôc: - Say mª, kÝnh träng tµi hoa th ph¸p cña HuÊn Cao (cã ch÷ HuÊn Cao treo lµ mét b¸u vËt ...). - Vợt lên trên pháp luật để: + Biệt đãi tử tù: sai ngời mang rợu... + Xin ch÷ tö tï - Thøc tØnh viÖc chän nghÒ tríc lêi khuyªn cña HuÊn Cao (khãc, v¸i, xin b¸i lÜnh).  Quản ngục là con ngời đáng đợc ghi nhận, đáng trách nhng cũng đáng thơng. Đó cũng là “một tấm lßng trong thiªn h¹” lµ “c¸i thuÇn khiÕt gi÷a mét đống cặn bã”, “một âm thanh trong trẻo giữa một bản đàn mà nhạc luật xô bồ, hỗn loạn”. 2.4. C¶nh HuÊn Cao cho ch÷ viªn Qu¶n ngôc: * §©y lµ c¶nh xa nay cha tõng cã: - C¶nh cho ch÷ diÔn ra ë trong tï:.

(90) îng xa nay cha tõng cã? - HS: thảo luận theo nhóm nhỏ. - GV: Suy nghÜ g× vÒ lêi khuyªn cña HuÊn Cao víi Qu¶n ngôc? - GV: Cho biÕt ý nghÜa cña viÖc HuÊn Cao cho ch÷ Qu¶n ngôc? - HS suy nghĩ, trả lời. - Nªu nh÷ng thµnh c«ng vÒ NT cña T/P? - HS suy nghĩ, trả lời. Hoạt động 2: - NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông ngôn ngữ ( đặc biệt là sử dụng từ H¸n ViÖt ) cña NguyÔn Tu©n trong truyÖn ng¾n?. Địa điểm đặc biệt: buồng giam chật hẹp, ẩm ớt, tờng đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián. - Ngời cho chữ càng đặc biệt: cổ đeo gông, chân vớng xiềng, đang tô đậm nét chữ trên vuông lụa trắng tử tù đã quên đi cái chết, nỗi thảm khốc mà hiện lên trong t thÕ uy nghi, léng lÉy cña mét nghÖ sü tµi hoa đang sáng tạo cái đẹp trong ánh hào quang bất tử. - Cïng víi viÖc cho ch÷ HuÊn Cao khuyªn Qu¶n ngục thay đổi chỗ ở, bỏ nghề để giữ thiên lơng. NghÜa lµ HuÊn Cao kh«ng chÊp nhËn sù v« lý, kÖch cỡm của một con ngời yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp lại làm việc xấu, việc ác. * ý nghÜa cña viÖc HuÊn Cao cho ch÷ Qu¶n ngôc: - ở chốn ngục tù bao trùm không phải những kẻ đại diÖn cho quyÒn lùc thèng trÞ lµm chñ mµ tö tï lµ ngêi lµm chñ. - Khẳng định sự chiến thắng của cái đẹp với cái xấu xa, bÈn thØu; ¸nh s¸ng víi bãng tèi; c¸i thiÖn víi c¸i ¸c.  Nguyễn Tuân muốn tôn vinh cái đẹp, cái thiện và nhân cách cao đẹp của con ngời. 2.5. Vµi nÐt vÒ NT: - Bót ph¸p x©y dùng nh©n vËt: kh¾c ho¹ râ nÐt tÝnh cách nhân vật, sự đối lập để soi sáng lẫn nhau (Huấn Cao qua con mắt đánh giá,suy nghĩ của Quản ngục. Qu¶n ngôc qua c¸ch nh×n nhËn cña HuÊn Cao). - Tạo tình huống: sự đối lập giữa một bên là Quản ngục/ Tử tù. Nhng lại có sự đồng điệu về tâm hồn: Tâm hồn nghệ sỹ, yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp. - Ng«n ng÷ cña truyÖn: + NhÞp v¨n chËm r·i thÊm vµo tõng nh©n vËt vµ ngêi đọc. + Tạo không khí cổ kính: “phiến trát”, “đề lao”, “ngôc tèt”, “thÇy b¸t”... III. Tæng kÕt: - Néi dung. + Kh¾c häa thµnh c«ng h×nh tîng HuÊn cao, con ngêi tµi hoa, c¸i t©m trong s¸ng, khÝ ph¸ch hiªn ngang. + Bộc lộ quan niệm về cái đẹp, tấm lòng yêu nớc thÇm kÝn. - NghÖ thuËt. + Kể chuyện, kết cấu tình tiết, lời thoại độc thoại, khắc hoạ nhân vật điển hình độc đáo. + Sử dụng hàng loạt từ Hán Việt rất đắt, tạo màu sắc lịch sử cổ kính, bi tráng. Khẳng định Nguyễn Tuân lµ bËc thÇy vÒ ng«n ng÷, uyªn b¸c vÒ lÞch sö, x· héi.. 3. Củng cố, luyện tập: - TÝnh c¸ch cña hai nh©n vËt. - ý nghÜa cña viÖc HuÊn Cao cho ch÷ Qu¶n ngôc. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - §äc l¹i t¸c phÈm- häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn, so s¸nh. - Bài tập: Thành công của Nguyên Tuân là không chỉ xây dựng đợc hình tợng Huấn Cao độc đáo mà cả Quản ngục cũng thật đẹp. ý kiến của em nh thế nào?.

(91) Ngµy d¹y : 17/11/ 2008. Ngµy d¹y: 19/11/ 2008. TiÕt 43:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. luyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn so s¸nh. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - ¤n tËp, cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ lËp luËn so s¸nh. - Tích hợp với kiến thức văn và tiếng Việt đã học. 2. Kĩ năng: - Biết vận dụng thao tác lập luận so sánh để viết một đoạn văn có sức thuyết phục vµ hÊp dÉn. 3. Thái độ: - Häc tËp nghiªm tóc B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : Trong qu¸ tr×nh häc 2. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Hoạt động 1 : GV yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc cò vµ tr¶ lêi c©u hái: - Thế nào là lập luận so sánh tơng đồng? - ThÕ nµo lµ lËp luËn so s¸nh t¬ng ph¶n? Hoạt động 2 :. Yêu cầu cần đạt. I. Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thao t¸c lËp luËn so s¸nh: - So sánh tơng đồng: So sánh để thấy đợc sự giống nhau giữa các đối tợng. - So sánh tơng phản: So sánh để thấy đợc sự khác nhau giữa các đối tợng..

(92) Híng dÉn HS vËn dông lµm bµi tËp SGK. II. LuyÖn tËp: Trao đổi thảo luận nhóm. 1. Bµi 1: T©m tr¹ng cña hai nh©n vËt tr÷ t×nh khi vÒ th¨m quª: * Gièng nhau: - Hai tác giả đều rời quê hơng ra đi lúc còn trẻ và trở về lúc tuổi đã cao... Nhãm 1: Bµi tËp 1 - Khi trở về, hai ngời đều là khách trên chính quê h¬ng m×nh. * KÕt luËn: Hai con ngời, hai nhà thơ ở hai thời đại khác nhau. Cảnh vật, tình cảm và nhiều vấn đề của đời sống XH có bao nhiêu biến đổi. Tuy vậy, hai ngời vẫn có những nét tơng đồng. Đọc ngời xa để hiÓu ngêi nay s©u s¾c h¬n vµ ngîc l¹i. 2. Bµi 2: So s¸nh viÖc häc víi trång c©y: * Học và trồng cây đều có ích nh nhau: - Học mang lại tri thức của nhân loại để bản thân áp dụng vào đời sống. - Trång c©y lµm cho m«i trêng s¹ch... Nhãm 2: Bµi tËp 2 * Học và trồng cây đều có thời gian: - Học cần có thời gian để tiếp thu từ khó đến dễ. Ngêi häc tiÕn bé dÇn. - Trång c©y còng ph¶i cã thêi gian, dÇn dÇn sÏ cho thu ho¹ch. * KÕt luËn: Cách so sánh giữa học với trồng cây để thấy rõ lµm bÊt cø viÖc g× còng cÇn thêi gian, kh«ng n«n nóng. Đặc biệt đối với việc học phải rèn tính kiên trì, say mê, chịu khó có thế mới đạt đợc kết quả Nhãm 3: Bµi tËp 3 cao. 3. Bµi 3: So s¸nh ng«n ng÷ hai bµi th¬ cña Hå Xu©n H¬ng vµ Bµ HuyÖn Thanh Quan: * Gièng nhau: §Òu lµ th¬ §êng luËt- ph¶i tu©n thñ luËt b»ng trắc, gieo vần, phép đối. * Kh¸c nhau vÒ thi liÖu: - Th¬ HXH dïng ng«n ng÷ hµng ngµy (tiÕng gµ, mâ th¶m, chu«ng sÇu...) chØ cã 1 c©u dïng tõ H¸n viÖt (tµi tö v¨n nh©n...). - Th¬ BHTQ dïng nhiÒu tõ H¸n viÖt: Hoµng h«n, ng «ng... nhiÒu tõ trong thi liÖu cæ: ngµn mai, dÆm liÔu. * Kh¸c nhau vÒ phong c¸ch: - HXH: gÇn gòi, b×nh d©n. - BHTQ: trang nhã, đài các. * KÕt luËn - So sánh để thấy đợc sự khác biệt giữa 2 bài thơ trªn lÜnh vùc ng«n ng÷. - Ng«n ng÷ lµ yÕu tè thø nhÊt cña v¨n häc nãi chung vµ th¬ ca nãi riªng. - Mọi sự sáng tạo của nhà thơ đều bắt nguồn từ Nhãm 4: Bµi tËp 4. ng«n ng÷. 4. Bµi 4: - Tham kh¶o ®o¹n v¨n so s¸nh t¬ng ph¶n: Các cụ a những màu đỏ choét, ta lại a những màu xanh nh¹t...c¸c cô b©ng khu©ng v× tiÕng trïng.

(93) đêm khuya, ta nao nao vì tiếng gà lúc đúng ngọ. Nh×n mét c« g¸i ng©y th¬, xinh x¾n, c¸c cô coi nh đã làm một việc tội lỗi; ta thì cho mát mẻ nh đứng trớc một cánh đỗng xanh. Cái ái tình của các cụ thì chỉ là sự hôn nhân, nhng đối với ta thì trăm hình muôn trạng: cái tình say đắm, cái tình tho¶ng qua, c¸i t×nh gÇn gòi, c¸i t×nh xa x«i...,c¸i t×nh trong gi©y phót, c¸i t×nh ngµn thu...( Lu Träng L ). 5. §äc thªm: Mét ph¬ng diÖn cña thiªn tµi NguyÔn Du: Tõ H¶i thÊy sù so s¸nh cña Hoµi Thanh vÒ nh©n vËt Tõ H¶i cña NguyÔn Du vµ cña Thanh T©m Tµi Nh©n. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m v÷ng thao t¸c lËp luËn so s¸nh. - BiÕt vËn dông vµo bµi tËp. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Häc bµi - Lµm tiÕp bµi sè 4. - ChuÈn bÞ: LuyÖn tËp...ph©n tÝch vµ so s¸nh. ********** -&- **********. Ngµy d¹y : 19/11/ 2008. Ngµy d¹y: 19/11/ 2008. TiÕt 44:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. luyÖn tËp vËn dông Thao t¸c lËp luËn.

(94) ph©n tÝch vµ so s¸nh. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Cñng cè v÷ng ch¾c h¬n c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. 2. Kĩ năng: - Bớc đầu nắm đợc cách vận dụng kết hợp 2 thao tác đó trong một bài văn nghị luËn. - Biết vận dụng những kiến thức đã học để viết một bài văn nghị luận , trong đó cã sö dông kÕt hîp c¸c thao t¸c ph©n tÝch vµ so s¸nh. 3. Thái độ: - Häc tËp nghiªm tóc B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi, b¶ng phô C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : Trong qu¸ tr×nh häc 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt I. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm: Hoạt động 1: 1. LËp luËn ph©n tÝch: LËp luËn ph©n tÝch lµ g×? Là chia nhỏ đối tợng thành nhiều yếu tố, từng khía c¹nh theo nh÷ng tiªu chÝ, nh÷ng mèi quan hÖ nhÊt định để tìm hiểu cặn kẽ và sâu sắc. 2. LËp luËn so s¸nh: LËp luËn so s¸nh lµ g×? So s¸nh lµ t×m ra nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau giữa các đối tợng để làm rõ luận điểm. II. Bµi tËp: 1. Bµi 1: Hoạt động 2: * §o¹n trÝch sö dông 2 thao t¸c: HS suy nghĩ đọc lập - Thao tác phân tích: phân tích sự tự kiêu, tự đại là GV: Đoạn văn trên sử dụng những khờ dại, là thoái bộ. Bởi trên đời còn nhiều ngời giỏi thao t¸c lËp luËn nµo? h¬n m×nh. - Thao t¸c so s¸nh: V× m×nh hay, cßn nhiÒu ngêi hay - HS: Trao đổi, trả lời h¬n m×nh. M×nh giái, cßn nhiÒu ngêi giái h¬n m×nh....s«ng to bÓ réng...ngêi mµ tù kiªu tù m·n th× cũng nh cái chén cái đĩa cạn.  ngời tự kiêu với cái đĩa, cái chén cạn. Cái chén, cái đĩa so sánh với sông bể rộng. Thao tác phân tích là chủ đạo. * Mục đích, tác dụng và cách kết hợp các thao tác: - Mục đích: GV: Phân tích mục đích, tác dụng Để ngời tự kiêu, tự đại hiểu rõ: tự kiêu, tự đại là dại khê v×: vµ c¸ch kÕt hîp cña c¸c thao t¸c? + Trên đời có nhiều ngời tài giỏi hơn mình. - HS: Trao đổi, trả lời + NÕu kh«ng cè g¾ng häc hái, rÌn luyÖn sÏ trë thµnh kÎ dèt n¸t. + Vậy không nên tự kiêu, tự đại. - T¸c dông: Giúp ngời tự kiêu, tự đại nhận rõ tác hại của vấn đề. Từ đó có ý thức khiêm tốn, phấn đấu vơn lên. - C¸ch kÕt hîp cña hai thao t¸c: T¹o søc thuyÕt phôc lín: bëi thao t¸c ph©n tÝch th× rõ ràng, cụ thể. Còn thao tác so sánh để thấy rõ tác hại của việc tự kiêu, tự đại dẫn đến hậu quả xấu. * Rót ra kÕt luËn vÒ viÖc vËn dông nhiÒu thao t¸c.

(95) trong ®o¹n v¨n: - VËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lµ viÖc lµm tÊt yÕu, v× kh«ng cã v¨n b¶n nghÞ luËn nµo chØ sö dông mét thao t¸c lËp luËn duy nhÊt. - Sö dông kÕt hîp c¸c thao t¸c mét c¸ch linh ho¹t cã hiÖu qu¶. - Phải xác định đợc thao tác chủ đạo, còn các thao t¸c kh¸c lµ bæ trî. 2. Vận dụng hai thao tác trên để viết 1 đoạn văn bàn về vẻ đẹp của một bài thơ: “Con gÆp l¹i nh©n d©n nh nai vÒ mèi cò, Hoạt động 3: Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa. HS th¶o luËn nhãm - H/S làm bài tập, các tổ trao đổi, Nh đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa ChiÕc n«i ngõng bång gÆp c¸nh tay ®a”. cö ngêi tr×nh bµy. (TiÕng h¸t con tµu- ChÕ Lan Viªn) - GV: chốt lại vấn đề - Mục đích: NiÒm vui cña nhµ th¬ khi trë vÒ víi T©y B¾c. - LËp luËn so s¸nh: NiÒm vui cña nhµ th¬ víi niÒm vui cña nh÷ng thùc thể đợc sống trong môi trờng của chúng. - LËp luËn ph©n tÝch (lµ chñ yÕu): + NiÒm vui cña nai vÒ mèi cò. + ... cỏ đón mùa xuân, chim én gặp mùa xuân. + ... đứa trẻ thơ gặp bầu sữa mẹ. + ... chiÕc n«i ngõng víi c¸nh tay ®a. - Rót ra kÕt luËn: Về tình cảm của nhà thơ đối với đất nớc, con ngời. 3. Bµi tËp 3: VÒ nhµ lµm. - HS: NhËn xÐt rót ra KL vÒ viÖc vËn dông nhiÒu thao t¸c trong ®o¹n v¨n - GV: Khái quát lại vần đề. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m ch¾c lý thuyÕt cña hai thao t¸c lËp luËn. - VËn dông s¸ng t¹o trong viÕt v¨n. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Häc bµi. - Lµm tiÕp bµi tËp 3. - Bµi tËp bæ sung: a/ HS dựa vào phân thân bài đã xây dựng lựa chọn viết một luận điểm trong đó sử dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. b/ Su tầm những đoạn văn hay ở đó tác giả đã thành công trong việc vận dụng kết hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh - ChuÈn bÞ T 45: H¹nh phóc cña mét tang gia..

(96) Ngµy d¹y : 19/11/ 2008. Ngµy d¹y: 22/11/ 2008. TiÕt 45:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. H¹nh phóc cña mét tang gia (Trích Số đỏ). - Vò Träng Phông-. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Giíi thiÖu mét c©y bót trµo phóng xuÊt s¾c giai ®o¹n 30 - 45. - Thái độ phê phán mạnh mẽ và bút pháp châm biếm đầy tài năng của Vũ Trọng Phông: võa xoay quanh m©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n, võa s¸ng t¹o ra nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau, t¹o nªn mét mµn hµi kÞch phong phó biÕn ho¸ ë ch¬ng XV cña tiÓu thuyÕt Sè đỏ. - Qua đoạn trích cho HS thấy rõ sự giả dối, lố lăng của đám con cháu đại bất hiếu trong gia đình cụ Cố Hồng. 2. Kĩ năng: - C¶m thô, ph©n tÝch h×nh tîng v¨n häc 3. Thái độ: - Giáo dục phong cách sống, thái độ sống lành mạnh, văn minh, có đạo lí. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : Ph©n tÝch c¶nh HuÊn Cao cho ch÷ viªn qu¶n ngôc trong “Ch÷ ngêi tö tï” cña NguyÔn Tu©n. 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. T×m hiÓu chung. GV: Nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cuéc 1. T¸c gi¶: đời và sự nghiệp sáng tác của VTP?  Cuộc đời: - Sinh năm 1942 ở Hà Nội, trong một gia đình “nghÌo gia truyÒn” (Lu Träng L ) - Chỉ đợc học hết tiểu học phải đi kiếm sống. Sau đó chuyển sang nghề viết báo, viết văn. (TruyÖn ng¾n, kÞch, phª b×nh v¨n - MÊt n¨m 1939 v× bÖnh lao.  Sù nghiÖp s¸ng t¸c: häc, dÞch thuËt...) - Khối lợng sáng tác khá đồ sộ. Tiêu biểu ở hai HS nªu mét sè t¸c phÈm tiÓu biÓu? thÓ lo¹i phãng sù vµ tiÓu thuyÕt. KÞch: Mét tiÕng vang.

(97) Truyện ngắn: Cái ghen đàn ông. - Nội dung: lên án, tố cáo xã hội nhố nhăng, đồi bại. Đó là “cái xã hội chó đểu, xã hội khốn n¹n”. - HS: NhËn xÐt chung vÒ VTP? ị Vũ Trọng Phụng với cuộc đời ngắn ngủi (27 - GV: Chốt lại vấn đề tuæi víi gÇn 10 n¨m s¸ng t¸c), nhng lµ nhµ v¨n có ý thức lao động sáng tạo không ngừng và có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của - GV: Năm đầu của Mặt trận Dân chủ văn xuôi Việt Nam hiện đại. Đông Dơng, phong trào đấu tranh sôi 2. Tiểu thuyết Số đỏ: nổi. Chế độ kiểm duyệt sách báo tạm - Viết năm 1936. b·i bá. - Thông qua tác phẩm, VTP đả kích xã hội t sản thµnh thÞ ®ang ch¹y theo lèi sèng nhè nh¨ng, - HS đọc tóm tắt SGK. đồi bại. + Sù thèi n¸t cña c¸c phong trµo: ¢u ho¸, ThÓ thao; Vui khoẻ trẻ trung; chấn hng Phật giáo đợc bọn thống trị khuyến khích và lợi dụng. Với nh÷ng nh©n vËt tiÓu biÓu: Vî chång V¨n Minh, bà phó Đoan, ông TYPN, Xuân tóc đỏ ... + Đặc biệt qua một chuỗi vận đỏ của Xuân tóc đỏ( từ một kẻ trèo me, trèo sấu.....trở thành anh hùng cứu quốc); Bà phó Đoan dâm đãng đợc tÆng b»ng TiÕt hanhT kh¶ phong ta hiÓu râ bản chất nhố nhăng, đồi bại của xã hội đơng thêi. - GV: Cho biÕt vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch? 3. §o¹n trÝch “H¹nh phóc cña mét tang. gia”:. - Chơng XV của tác phẩm Số đỏ. - Với tiêu đề đầy đủ do tác giả đặt: Hạnh phúc của một tang gia- Văn Minh nữa cũng nói vàoMột đám ma gơng mẫu. Trớc đó Xuân tóc đỏ v« t×nh g©y ra c¸i chÕt cña cô cè tæ. - GV: Đoạn trích đợc chia làm mấy - Bố cục: 3 đoạn phÇn? + Đoạn 1: Từ đầu đến “đã gây ra cho Tuyết - HS tr¶ lêi vËy” NiÒm vui vµ h¹nh phóc cña c¸c thµnh viên trong và ngoài gia đình khi cụ cố tổ qua đời. + Đoạn 2: Tiếp đến “đám cứ đi”  Cảnh đám ma g¬ng mÉu. + ®o¹n 3: phÇn cßn l¹i  C¶nh h¹ huyÖt. II. §äc – hiÓu: Hoạt động 2: - GV: giọng đọc phê phán, đả kích 1. Đọc văn bản: g¨y g¾t Hoạt động 3: 2. HiÓu v¨n b¶n: - GV: Cho biết ý nghĩa nhan đề ch- 2.1. Về nhan đề chơng truyện: ¬ng truyÖn? - H¹nh phóc: NiÒm vui, sù sung síng cña mçi - HS trao đổi, trả lời con ngời, mỗi gia đình trong cuộc sống. - Tang gia: Nhà có tang  không khí buồn thơng bao trùm cả gia đình. - H¹nh phóc cña mét tang gia: NiÒm vui cña mỗi thành viên trong gia đình trớc cái chết của cô cè tæ( c¸i chÕt kh«ng lµm mäi ngêi ®au xãt, khæ t©m mµ mang l¹i niÒm vui, sù sung síng cho gia đình).  Nhan đề mang ý nghĩa mỉa mai, châm biếm sự suy đồi đạo đức của luân thờng đạo lí trong xã hội đơng thời..

(98) 3. Củng cố, luyện tập: - Sự đóng góp của VTP cho nền văn xuôi VN hiện đại. - Nội dung tác phẩm Số đỏ. - NiÒm h¹nh phóc cña c¸c thµnh viªn tríc c¸i chÕt cña cô cè Tæ. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Häc bµi, n¾m néi dung chÝnh. - Tìm đọc Số đỏ. - So¹n tiÕt 2 : H¹nh phóc cña mét tang gia ********** -&- **********. Ngµy d¹y : 22/11/ 2008. Ngµy d¹y: 22/11/ 2008. TiÕt 46:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. H¹nh phóc cña mét tang gia (Trích Số đỏ). - Vò Träng Phông-. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Giíi thiÖu mét c©y bót trµo phóng xuÊt s¾c giai ®o¹n 30 - 45. - Thái độ phê phán mạnh mẽ và bút pháp châm biếm đầy tài năng của Vũ Trọng Phông: võa xoay quanh m©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n, võa s¸ng t¹o ra nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau, t¹o nªn mét mµn hµi kÞch phong phó biÕn ho¸ ë ch¬ng XV cña tiÓu thuyÕt Sè đỏ. - Qua đoạn trích cho HS thấy rõ sự giả dối, lố lăng của đám con cháu đại bất hiếu trong gia đình cụ Cố Hồng. 2. Kĩ năng: - C¶m thô, ph©n tÝch h×nh tîng v¨n häc.

(99) 3. Thái độ: - Giáo dục phong cách sống, thái độ sống lành mạnh, văn minh, có đạo lí. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : ý nghĩ nhan đề của chơng truyện Hạnh phúc của một tang gia? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1: 2.2. NiÒm vui cña c¸c thµnh viªn tr- GV: C¸i chÕt cña cô cè tæ cã ý nghÜa g× íc c¸i chÕt cña cô cè tæ. đối với gia đình này?  Các thành viên trong gia đình: - HS trao đổi, trả lời - NiÒm vui chung: TÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong gia đình đều sung sớng. Vì sau bao ngay mong đợi, bản di chúc chia gia tài sẽ đợc thực thi, nó không còn là lí thuyết viển v«ng n÷a. vui riªng: - GV: Cô cè Hång lo l¾ng ntn cho c¸i chÕt -+NiÒm Cô cè Hång: cña bè?  50 tuổi nhng ớc mơ đợc gọi là cụ cố và - HS suy nghÜ, tr¶ lêi bây giờ đã thành sự thật.  Cụ mơ màng đợc mặc bộ đồ xô gai, lụ khụ chèng gËy, võa ho kh¹c võa mÕu m¸o diÔn trß giµ nua tríc thiªn h¹.  §îc nghe thiªn h¹ trÇm trå khen: con giai nhớn đã đến thế kia kìa. - GV:Vợ chồng Văn Minh có tâm trạng ntn  Đây là sự báo đáp của đứa con đại bất hiÕu, mét lo¹i ngêi ngu dèt vµ h¸o danh. tríc c¸i chÕt cña «ng néi? + ¤ng V¨n Minh: ch¸u trëng- nhµ c¶i c¸ch - HS suy nghÜ, tr¶ lêi y phôc ¢u ho¸: sung síng v× c¸i chóc th của ông nội đã đi vào thời kì thực hành, kh«ng cßn lµ lÝ thuyÕt viÓn v«ng n÷a. Nghĩa là Văn Minh chỉ nghĩ đến gia tài đợc chia. + Bà Văn Minh: Sốt ruột vì cha đợc mặc đồ tang t©n thêi- S¶n phÈm cña tiÖm may ¢u hoá tung gia quảng cáo để đợc hởng hạnh phúc ở đời. Thực chất đây là dịp quảng cáo - GV:NiÒm vui cña «ng Ph¸n mäc sõng? mốt để kiếm tiền. - HS suy nghÜ, tr¶ lêi + Ông Phán mọc sừng: đợc cụ cố Hồng hứa chia thêm cho vài nghìn đồng. Ông Ph¸n cµng thÊy c¸i sõng trªn ®Çu m×nh cã - GV:NiÒm vui cña c« TuyÕt? gi¸ trÞ. - HS suy nghÜ, tr¶ lêi + Cô Tuyết: đợc dịp phô trơng bộ y phục “Ng©y th¬”... víi c¸i mò mÊn xinh xinh vµ vẻ mặt “buồn lãng mạn”. Đây là cơ hội để TuyÕt(mét c« g¸i h háng) cho thiªn h¹ biÕt mình cha đánh mất chữ trinh. - GV: NiÒm vui cña cËu Tó T©n? + Cậu Tú Tân: Sung sớng đến phát điên vì - HS suy nghÜ, tr¶ lêi có dịp đợc sử dụng máy ảnh mà đã lâu cậu - HS: Nhận xét về thái độ của các thành không đợc dùng. ị Mọi thành viên trong gia đình đều tỏ ra viên trong gia đìng cụ cố Hồng. vui mõng, sung síng tríc c¸i chÕt cña cô cè tæ mµ kh«ng mét chót xãt th¬ng. §ã lµ sự đại bất hiếu cha từng thấy xa nay nhng nó đợc che đậy dới những bộ mặt giả dối..

(100) Đúng là một xã hội “khốn nạn” đã có ngay trong quan hệ của gia đình. - GV: Thái độ của các thành viên ngoài  Các thành viên ngoài gia đình: tang quyÕn? - Những cảnh binh (Min đơ, Min toa): họ + C¶nh binh? đang thất nghiệp nay đợc thuê giữ trật tự cho đám tang. Đây là dịp để họ thu nhập. + X· héi trëng gi¶? - Víi x· héi trëng gi¶: + Ph« tr¬ng danh gi¸, khoe c¸c thø hu©n huy ch¬ng, c¸c bé r©u, bé ria, chuyÖn trß, + Xuân tóc đỏ? chim chuét.... + Đặc biệt sự xuất hiện của Xuân tóc đỏ, + Sù T¨ng Phó? ngêi cã c«ng giÕt cô cè tæ: danh gi¸, uy tÝn cµng lªn cao. + S Tăng Phú: sung sớng và vênh váo vì đã đánh đổ đợc hội Phật giáo. + Hµng phè? - Với hàng phố: Đợc xem một đám ma to, - HS suy nghÜ, tr¶ lêi g¬ng mÉu cha tõng thÊy. - GV: VTP miêu tả cảnh đa đám ntn? ị Cái chết của cụ cố tổ thật sự đã mang - HS suy nghÜ, tr¶ lêi đến niềm vui cho các thành viên ngoài tang quyÕn. §Æc biÖt khi diÔn t¶ niÒm vui cña x· héi trëng gi¶, VTP muèn hoµn chØnh sù gi¶ dèi, nhÉn t©m cña nh÷ng lo¹i ngêi xÊu xa, đê tiện. Hoạt động 2: (Lời bình của tác giả: Một đám ma to tát cã thÓ lµm cho ngêi chÕt n»m trong quan tµi còng ph¶i mØm cêi sung síng, nÕu kh«ng gËt gï c¸i ®Çu.) - GV: C¶nh h¹ huyÖt diÔn ra ntn? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - GV: C¶nh h¹ huyÖt diÔn ra ntn? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. 2.3. Cảnh một đám tang gơng mẫu.  Cảnh đa đám: - Đám tang đợc tổ chức rất to tát và linh đình: + Cã sù “phèi hîp” lèi Ta, Tµu, T©y( lîn quay ®i läng; lèc bèc xo¶ng, bó- dÝch). + NhiÒu ngêi thi nhau chôp ¶nh nh ë héi chî. + Có đến 300 câu đối và nhiều vòng hoa  Sù khoe khoang lè bÞch, kÖch cìm. - Ngêi ®a tang lµ nh÷ng quan kh¸ch tá ra danh gi¸, oai vÖ nhng l¹i thi nhau chuyÖn trß, chim chuét (nh÷ng «ng tai to mÆt lín khi tr«ng thÊy lµn da tr¾ng thËp thß trong lµn ¸o voan trªn c¸nh tay vµ ngùc TuyÕt, ai nấy đều cảm động hơn khi nghe điệu nhạc cử hành đám tang)  Sù gi¶ dèi cña nh÷ng ngêi giµu cã ®i ®a đám. - §¸m ma lµm cho thµnh phè trë nªn huyªn n¸o. Þ §¸m tang ®a cô cè vÒ n¬i an nghØ cuèi cùng thực chất là một đám rớc linh đình nhằm phô trơng thanh thế. Đám tang đã ph¬i bµy tÊt c¶ nh÷ng c¸i xÊu xa, kÖch cìm cña mét x· héi thùc d©n ®ang ch¹y theo mèt v¨n minh rëm.  C¶nh h¹ huyÖt: - CËu Tó T©n vÉn tiÕp tôc biÓu diÔn tµi chôp ¶nh nghÖ cña m×nh. - B¹n bÌ cËu Tó T©n còng thi nhau chôp ¶nh. - Xuân tóc đỏ đứng cầm mũ nghiêm trang mét c¸ch gi¶ t¹o..

(101) - Cô cè Hång ho kh¹c mÕu m¸o vµ ngÊt ®i. - ¤ng Ph¸n mäc sõng khãc to th¶m thiÕt. - GV: Nhận xét về thái độ và hành động ị Đây chỉ là những hành động giả tạo cña «ng Ph¸n mäc sõng? nh»m che m¾t thÕ gian cña cña nh÷ng lo¹i - HS suy nghÜ, tr¶ lêi ngời đại bất hiếu. - ¤nh Ph¸n khãc th¶m thiÕt vµ dói vµo tay Xuân tóc đỏ đồng bạc 5đ gấp t. Đó là hành động thanh toán rất sòng phẳng để giữ chữ tÝn cña nh÷ng kÎ bu«n b¸n trong x· héi khèn n¹n ®ang theo lèi sèng ¢u ho¸. ị Đám tang diễn ra nh một tấn đại hài kịch. Một đám ma gơng mẫu cho sự giả dối, háo danh của một gia đình giàu sang mµ bÊt hiÕu.. 2.4. Vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt:. Bao trïm: nghÖ thuËt trµo phóng. - GV: Nêu những thành công về nghệ thuật - Từ một tình huống: gia đình có tang, tác cña ®o¹n trÝch? giả đã triển khai theo nhiều tình huống - HS trao đổi, trả lời kh¸c, t¹o ra mµn hµi kÞch phong phó vµ biÕn ho¸. - Tµi n¨ng miªu t¶: Høt! Høt! Høt!  tiếng khóc lạ đời, cố tình rặn ra nhằm che mắt mọi ngời -> sự đóng kịch giả dối. - Điệp khúc Đám cứ đi: Khẳng định mọi ngời đến đây không phải để đi đa tang, không phải để chia buồn với gia chủ, kh«ng th¬ng xãt, kh«ng c¶m th«ng.... mµ chủ yếu là để khoe mã, phô trơng,có dịp để gặp gỡ. Tất cả đều thờ ơ, vô tâm. - NghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy trong c¸ch miªu t¶ : §¸m tang to t¸t lµm cho ngêi chÕt n»m trong quan tµi còng ph¶i mØm cêi sung síng, nÕu kh«ng còng gËt gï c¸i đầu... và cách khắc hoạ chân dung, thái độ cña tõng nh©n vËt. - Sự phóng đại: Cụ cố Hồng hút một chặp 60 ®iÕu thuèc phiÖn , g¾t 1872 c©u: biÕt råi, khæ l¾m, nãi m·i. - Nghệ thuật đặc tả những bộ râu của bạn cụ cố Hồng: Sinh động, hài hớc, thể hiện tính cách rởm đời, khoe mẽ chỉ là vỏ bọc. - Sù vËn dông tµi t×nh vÒ ng«n ng÷, giäng điệu, lột tả đợc bộ mặt thật của xã hội trởng giả, âu hoá văn minh rởm.. III. Tæng kÕt: Hoạt động 3: HS dựa vào phần ghi nhớ SGK để tổng kết - Néi dung - NghÖ thuËt. - Néi dung: ®o¹n trÝch lªn ¸n sù sãi mßn trong quan hệ đạo đức của một tầng lớp ngời khi bị ảnh hởng của lối sống Âu hoá. - NT: Tµi n¨ng kÓ chuyÖn, dùng chuyÖn, giäng v¨n cña t¸c gi¶.. 3. Củng cố, luyện tập: - NiÒm h¹nh phóc cña c¸c thµnh viªn tríc c¸i chÕt cña cô cè Tæ. - Hình ảnh đám tang. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:.

(102) - Häc bµi, n¾m néi dung chÝnh. - Tìm đọc Số đỏ. - ChuÈn bÞ bµi Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. ********** -&- **********. Ngµy d¹y : 24/11/ 2008. Ngµy d¹y: 26/11/ 2008. TiÕt 47:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ.. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Nắm đợc khái niệm, đặc trng ngôn ngữ Báo chí. - Phân biệt ngôn ngữ báo chí với ngôn ngữ của những văn bản khác đợc đăng tải trªn b¸o. 2. Kĩ năng: - Cã kÜ n¨ng viÕt mét mÈu tin, ph©n tÝch mét bµi phãng sù b¸o chÝ. 3. Thái độ: - Có ý thức học tập và rèn luyện vốn từ, lối diễn đạt trong sáng, rõ ràng, linh hoạt. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : NiÒm vui cña c¸c thµnh viªn tríc c¸i chÕt cña cô cè tæ trong H¹nh phóc cña mét tang gia? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.

(103) Hoạt động 1 : H/S đọc bản tin SGK. - GV: B¶n tin cho ta nh÷ng th«ng tin g×? (tin tõ ®©u? thêi gian? sù kiÖn? ) - Mét b¶n tin cÇn cã nh÷ng th«ng tin g×?. - H/S đọc phóng sự SGK. Phãng sù trªn cho ta nh÷ng th«ng tin g×? NhËn xÐt g× c¸ch cung cÊp tin?. I. Ng«n ng÷ b¸o chÝ: 1. Mét sè thÓ lo¹i v¨n b¶n b¸o chÝ: a. B¶n tin: - Tin tõ ®©u: Trung ¬ng ®oµn TNCS HCM. - Thêi gian: 29/331/3. - ë ®©u: Hµ Néi. - Sù kiÖn: t«n vinh 122 thñ khoa n¨m 2006. Bản tin cần có những thông tin xác định về thời gian, địa điểm, sự kiện nhằm cung cấp những tin tức đúng, đủ, đáng tin cậy cho ngời đọc. b. Phãng sù: - Sự kiện: xoá nhà tạm cho đồng bào dân tộc. - ë ®©u: cöa khÈu Cµ- Roßng- Noäng Ma. - C¸ch cung cÊp tin: chi tiÕt, cô thÓ, miªu t¶ b»ng h×nh ¶nh... Phãng sù còng lµ b¶n tin nhng më réng phÇn têng thuËt chi tiÕt, sù kiÖn vµ miªu t¶ b»ng hình ảnh, giúp ngời đọc có cái nhìn đầy đủ, sinh đợng và hấp dẫn.. c. TiÓu phÈm: - Sự kiện: nắn đờng. - ë ®©u: thµnh phè. - Giäng ®iÖu: mØa mai, ch©m biÕm. Tiểu phẩm là hình thức báo chí nhng tơng đối tù do. Giäng v¨n thêng mØa mai, ch©m biÕm. 2. NhËn xÐt chung vÒ v¨n b¶n b¸o chÝ vµ ng«n ng÷ b¸o chÝ: a. C¸c thÓ lo¹i: - GV: Cho biÕt c¸c thÓ lo¹i b¸o chÝ? - Có nhiều thể loại: ...th bạn đọc, phỏng vấn, rao vÆt, qu¶ng c¸o, b×nh luËn, thêi sù, dän v- HS: Dựa vào SGK trả lời ên... - B¸o chÝ tån t¹i ë 2 d¹ng chÝnh: . D¹ng viÕt: b¸o viÕt. . Dạng nói: thuyết minh, phỏng vấn, đọc... Ngoµi ra cã b¸o h×nh:cã lêi dÉn gi¶i(b¸o ¶nh, truyÒn h×nh...) b. Ng«n ng÷ b¸o chÝ: Chøc n¨ng chung: th«ng tin thêi sù, ph¶n - GV: Cho biết đặc điểm ngôn ngữ báo -ánh d luËn XH, thÓ hiÖn quan ®iÓm cña ngêi chÝ? viÕt. - HS: Dựa vào SGK trả lời - Mçi thÓ lo¹i cã yªu cÇu riªng: . B¶n tin: gi¶n dÞ, phæ th«ng, têng minh. . Phãng sù: chuÈn x¸c, cã gi¸ trÞ gîi h×nh. . TiÓu phÈm: ®a nghÜa, dÝ dám. . Qu¶ng c¸o: hÊp dÉn, cã h×nh ¶nh, ngoa dô. . Pháng vÊn: linh ho¹t, hÊp dÉn. II. Tổng kết: Ghi nhớ SGK tr 131 Hoạt động 2. - H/S đọc tiểu phẩm SGK. Tiểu phẩm viết về vấn đề gì? ở đâu? giäng ®iÖu?. HS Tự tổng kết. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m kh¸i niÖm v¨n b¶n b¸o chÝ. - N¾m ng«n ng÷ b¸o chÝ..

(104) - Luyện tập: Viết một tin ngắn phản ánh tình hình học tập của lớp- đại diện các tổ phát biểu. Nguồn tin – thời gian - địa điểm – sự kiện – diễn biến – kết quả - ý kiến. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Xem l¹i lí thuyÕt. - ChuÈn bÞ T 48: tr¶ bµi sè 3.. Ngµy d¹y : 26/11/ 2008. Ngµy d¹y: 26/11/ 2008. TiÕt 48:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Tr¶ bµi lµm v¨n sè 3. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, bµi viÕt cña HS - HS: SGK, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: : 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: HD HS phân tích đề. Hoạt động 2: GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. Yêu cầu cần đạt. 1. Phân tích đề : - Yªu cÇu néi dung: Vẻ đẹp của ngời nông dân nghĩa sĩ - Yªu cÇu dÉn chøng: Bµi “V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc” vµ th¬ v¨n yªu níc cña N§C - Yªu cÇu thao tác nghị luận: Sö dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, CM, bình luận 2. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Diễn đạt mạch lạc (11B2) * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë d¹ng liÖt kª chi tiÕt. - H¹n chÕ lín lµ líp 11B6 * KÕt qu¶ : Líp 11B2 Líp 11B6 - §iÓm 7-8: - §iÓm 7-8: - §iÓm 6,5 - 6,75: - §iÓm 6,5 - 6,75: - §iÓm 5- 6,25: - §iÓm 5- 6,25: - §iÓm díi 5 : - §iÓm díi 5 :. 3. Híng dÉn vÒ nhµ. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(105) Ngµy d¹y : 26/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 27/11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 49: Lý luËn v¨n häc.. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: Th¬, TruyÖn. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - NhËn biÕt thÓ vµ lo¹i trong v¨n häc. - Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: Thơ, truyện 2. Kĩ năng: - Vận dụng hiểu biết để đọc văn. 3. Thái độ: - Yªu quý bé m«n, häc tËp nghiªm tóc B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1.. Yêu cầu cần đạt. I. T×m hiÓu chung vÒ thÓ lo¹i v¨n - Cơ sở chung để phân chia loại thể văn học là dùa vµo ph¬ng thøc ( c¸ch thøc ph¶n ¸nh hiÖn thùc, t×nh c¶m cña t¸c phÈm ). - GV: ThÕ nµo lµ lo¹i? T¸c phÈm 1. Lo¹i. v¨n häc cã mÊy lo¹i? - Lµ ph¬ng thøc tån t¹i chung, lµ lo¹i h×nh, - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi chủng loại. Tác phẩm văn học đợc chia làm 3 lo¹i: Tr÷ t×nh Béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc, t©m tr¹ng con ngêi: - Ca dao - Th¬. - GV: ThÕ nµo lµ thÓ?. Hoạt động 2: - GV: Th¬ lµ g×? Th¬ xuÊt hiÖn tõ bao giê?. Tù sù KÓ l¹i ( miªu t¶) tr×nh tù c¸c sù viÖc, cã nh©n vËt. - TruyÖn. - TiÓu thuyÕt - Bót ký - Phãng sù - KÝ sù. - Tïy bót.. KÞch Th«ng qua lêi tho¹i, hµng động của các nhân vật để thÓ hiÖn m©u thuÉn, xung đột: - KÞch D Gian - KÞch C §iÓn - KÞch H §¹i - Bi kÞch. - Hµi kÞch.. 2. ThÓ. - Lµ hiÖn thùc hãa cña lo¹i, nhá h¬n lo¹i. - Căn cứ để phân chia đa dạng: Có khi dựa vào độ ngắn dài; đề tài; cấu trúc; tính chất mâu thuẫn; cảm hứng chủ đạo… - Có một thể loại tồn tại độc lập: Văn nghị luận ( chÝnh trÞ x· héi, v¨n hãa.) II. Th¬: 1. Kh¸i lîc vÒ th¬. - Th¬ lµ tÊm g¬ng cña t©m hån, lµ tiÕng nãi cña tình cảm con ngời, những rung động của trái.

(106) - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi. tim trớc cuộc đời. - Thơ: ra đời rất sớm. Những bài hát trong lao động của ngời nguyên thuỷ là hình thức đầu Kinh thi Trung Quèc. tiªn cña th¬. - §Æc trng c¬ b¶n cña th¬: + ChÊt tr÷ t×nh: T©m hån cña nhµ th¬ göi ë phÝa sau nh÷ng con ch÷. §Æc trng c¬ b¶n cña th¬? + Ngôn ngữ cô đọng, hàm súc, giàu hình ảnh và nh¹c ®iÖu. - Ph©n lo¹i: + Ph©n lo¹i theo néi dung biÓu hiÖn: - GV: Cho biÕt c¸ch ph©n lo¹i th¬?  Th¬ tr÷ t×nh: ®i s©u vµo t©m t, t×nh c¶m.  Th¬ tù sù: C¶m nghÜ theo m¹ch kÓ chuyÖn.  Thơ trào phúng: Lối viết đùa cợt, mỉa mai. + Ph©n lo¹i theo c¸ch tæ chøc bµi th¬:  Th¬ c¸ch luËt: theo luËt  Th¬ tù do: kh«ng theo luËt  Th¬ v¨n xu«i: C©u th¬ gÇn c©u v¨n xu«i nhng - GV: Nêu những yêu cầu về đọc có nhịp điệu. 2. Yêu cầu về đọc thơ: th¬? - Tìm hiểu xuất xứ: ...đặc biệt lu ý đến hoàn (§©y th«n VÜ D¹) cảnh sáng tác nhằm giúp ngời đọc hiểu rõ những t×nh ý trong bµi th¬. - Đọc kĩ để cảm nhận ý thơ, để khám phá nội dung vµ h×nh thøc bµi th¬.( qua h×nh ¶nh, t©m tr¹ng ... tõ ng÷, nhÞp ®iÖu) - Lí giải, đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuËt cña bµi th¬. Bµi th¬ nãi lªn c¸i g×, cã ý nghÜa g× víi cuéc sèng. H×nh thøc bµi th¬ cã g× sáng tạo, mới mẻ, độc đáo.II. Thể loại thơ.. 3. Củng cố, luyện tập: - Nắm nội dung bài học. áp dụng kiến thức vào việc đọc tác phẩm văn học cho đúng. - Bµi tËp 1: + NT t¶ c¶nh: chän ®iÓm nh×n (tõ ao thu tíi tÇng m©y råi trë l¹i ao thu-trung t©m của sự miêu tả là ao thu); đặc tả cận cảnh những gì quan sát đợc trên mặt ao mà gợi đợc c¸i thÇn th¸i cña mïa thu n¬i lµng quª; më réng kh«ng gian víi chiÒu cao v« tËn cña trêi thu; dùng động (cá đớp dới chân bèo) gợi cái tĩnh mịch, êm đềm của làng quê. + NT t¶ t×nh: bót ph¸p t¶ c¶nh ngô t×nh + Ngôn ngữ giàu hình ảnh, màu sắc; cách gieo vần eo gợi đợc cảm giác êm ái nhẹ nhµng. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(107) Ngµy d¹y : 29/11/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 29/11/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 50: Lý luËn v¨n häc.. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: Th¬, TruyÖn. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - NhËn biÕt thÓ vµ lo¹i trong v¨n häc. - Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: Thơ, truyện 2. Kĩ năng: - Vận dụng hiểu biết để đọc văn. 3. Thái độ: - Yªu quý bé m«n, häc tËp nghiªm tóc B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: §Æc trng c¬ b¶n cña th¬? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: - GV: TruyÖn lµ g×? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi ( Th¬ mang dÊu Ên chñ quan TruyÖn mang dÊu Ên kh¸ch quan). III. TruyÖn: 1. Kh¸i lîc vÒ truyÖn: - TruyÖn lµ lo¹i v¨n tù sù , tr×nh bµy sù viÖc bëi mét ngêi kÓ chuyÖn. - §Æc trng cña truyÖn: + Thêng cã cèt truyÖn: c¸c sù viÖc, c¸c chi tiÕt, các nhân vật đợc sắp xếp? + Nh©n vËt để nối kết các chi tiết c¸c lo¹i nh©n vËt + Diễn biến cốt truyện và hoạt động của các nhân vËt kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ kh«ng gian vµ thêi gian..

(108) + Ng«n ng÷:  Ng«n ng÷ ngêi kÓ chuyÖn  Ng«n ng÷ cña nh©n vËt  Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại ( Phong phó, ®a d¹ng, dùa vµo c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau, cã c¸c c¸ch ph©n - Ph©n lo¹i truyÖn: + V¨n häc d©n gian: TruyÖn thÇn tho¹i, truyÒn lo¹i kh¸c nhau....) thuyÕt, cæ tÝch, truyÖn cêi, ngô ng«n + Văn học trung đại: truyện viết bằng chữ Hán, ( Quy m« v¨n b¶n, dung lîng hiÖn truyÖn th¬ N«m. thùc) + Văn học hiện đại: truyện ngắn, truyện vừa, - GV: Những yêu cầu về đọc truyện? truyện dài. 2. Yêu cầu về đọc truyện: - T×m hiÓu bèi c¶nh x· héi vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c để cảm nhận các tầng lớp nội dung và ý nghĩa cña truyÖn. - Ph©n tÝch cèt truyÖn víi c¸c bíc diÔn biÕn: më đầu, vận động, kết thúc với những tình tiết, sự kiện, biến cố cụ thể. Từ đó nhận ra ý nghĩa của vấn đề. + Ngêi kÓ chuyÖn: ng«i thø nhÊt hay ng«i thø 3. + §iÓm nh×n trÇn thuËt( nh×n tõ néi t©m hay bªn ngoµi) + C¸ch s¾p xÕp t×nh tiÕt + thñ ph¸p kÓ chuyÖn, miªu t¶ (dÉn d¾t trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp: gîi hay t¶) + Giäng ®iÖu lêi v¨n( kh¸ch quan, tr÷ t×nh, ch©m biÕm ...) - Ph©n tÝch nh©n vËt theo diÔn biÕn cèt truyÖn: + Về ngoại hình, hành động, nội tâm (Sở Khanh) + Mèi quan hÖ víi nh©n vËt kh¸c, víi hoµn c¶nh. + nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt: chi tiÕt tiÓu biÓu, t×nh huèng, miªu t¶ ngo¹i h×nh nh»m biÓu hiÖn néi t©m( cô cè Hång) - Xác định giá trị t tởng của truyện: + Gi¸ trÞ nhËn thøc + Gi¸ trÞ gi¸o dôc + Gi¸ trÞ thÈm mÜ 3. Củng cố, luyện tập: - HS đọc phần ghi nhớ trong SGK. - Bµi tËp 2: + Cốt truyện: đơn giản, các sự kiện rất ít. ND đợc kết cấu theo diễn biến tâm hồn của hai đứa trẻ, nhất là Liên. Hai đứa trẻ là truyện tâm tình không có cốt truyện. + Nh©n vËt: …….nghÌo khæ + Lêi kÓ: lóc th× ë bªn ngoµi, lóc l¹i nhËp vµo nh©n vËt; lèi kÓ thñ thØ t©m sù víi ngời đọcPhong cách nghệ thuật Thạch Lam. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Häc bµi, n¾m néi dung chÝnh - Trên cơ sở lí thuyết, vặn dụng để phân tích thơ, truyện - ChuÈn bi bµi ChÝ PhÌo..

(109) Ngµy d¹y : 29/11/ 2008. Ngµy d¹y: 03/12/ 2008. TiÕt 51:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. ChÝ PhÌo. ( Nam Cao ) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Hiểu đợc những nét chính về con ngời, quan điểm nghệ thuật, các đề tài chính, sù nghiÖp s¸ng t¸c, phong c¸ch nghÖ thuËt cña Nam Cao. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng hệ thống hóa kiến thức, phân tích, tổng hợp những vấn đề văn học sö. 3. Thái độ: - Trân trọng Nam Cao, Nghiên cứu một cách nghiêm túc sáng tác Nam Cao B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. Kiểm tra bài cũ: Nêu những đặc trng của truyện và những yêu cầu đọc truyÖn. 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1:. Néi dung chính. PhÇn mét: T¸c gi¶.. I. Vµi nÐt vÒ tiÓu sö vµ con ngêi: Tãm t¾t ng¾n gän tiÓu sö Nam Cao? 1. TiÓu sö: - Tªn khai sinh: TrÇn H÷u Tri (1917 - 1951). (Bót danh ghÐp ®Çu tªn huyÖn vµ tæng: lµng §¹i Hoµng, tæng Cao §µ, - Quª: Hµ Nam. - Häc hÕt thµnh chung ph¶i ®i kiÕm sèng vµ b¾t ®Çu huyÖn Nam Song, phñ Lý Nh©n). viết văn. Sau đó đi dạy học, làm gia s, viết văn. - 1943 tham gia Héi v¨n ho¸ cøu quèc. - 1945 tham gia cíp chÝnh quyÒn ë quª. - 1946 Nam tiÕn. - 1947 lªn chiÕn khu ViÖt B¾c. - 11/ 1951 hy sinh trên đờng đi công tác. 2. Con ngêi: - GV: NhËn xÐt vÒ con ngêi Nam - Mét con ngêi nh×n bÒ ngoµi l¹nh lïng, Ýt nãi nhng Cao? đời sống nội tâm vô cùng phong phú. Ông luôn - HS trao đổi, trả lời nghiêm khắc đấu tranh với bản thân mình để thoát khái lèi sèng tÇm thêng vµ v¬n tíi cuéc sèng cao đẹp với đúng nghĩa con ngời. Ông thấy hổ thẹn với nh÷ng g× mµ «ng cho lµ tÇm thêng, thÊp kÐm. - Là con ngời có tấm lòng đôn hậu, chan chứa yêu th¬ng, g¾n bã s©u nÆng víi quª h¬ng vµ nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo khæ, bÞ ¸p bøc, bÞ khinh miÖt.  Cuộc đời Nam Cao là cuộc đời của một con ngời chân chính, một nhà văn nhân đạo, một trí thức tài năng, cao đẹp. II. Sù nghiÖp v¨n häc: 1. Quan ®iÓm nghÖ thuËt: - §o¹n tuyÖt víi thø v¨n ch¬ng l·ng m¹n xa rêi Họat động 2: cuộc sống tìm đến con đờng NT hiện thực chủ ( T×m hiÓu sù nghiÖp v¨n häc) nghÜa “NT vÞ nh©n sinh”. - VH l·ng m¹n: thi vÞ ho¸ cuéc sèng - NT ph¶i ph¶n ¸nh hiÖn thùc mét c¸ch s©u s¾c vµ.

(110) ®en tèi, bÊt c«ng. thấm nhuần nội dung nhân đạo cao cả. - Yªu CÇu: NT ph¶i g¾n víi hiÖn - Ngêi cÇm bót ph¶i cã l¬ng t©m, ph¶i cã sù s¸ng thùc (Gi¨ng s¸ng) t¹o. - Sau CM: khẳng định sứ mệnh chiến đấu của nhà (§êi thõa) v¨n.  Tõ chç thÊy râ tr¸ch nhiÖm ph¶n ¸nh ch©n thùc cuộc sống của nhân dân lao động đến việc khẳng định sứ mệnh chiến đấu của nhà văn là một bớc tiến vît bËc trong quan ®iÓm NT cña Nam Cao. 2. Các đề tài chính: a. §Ò tµi ngêi trÝ thøc nghÌo: - Vấn đề phản ánh: Tấn bi kịch tinh thần của ngời - GV: Nam Cao đề cập đến vấn đề gì trí thức nghèo trong XH. Những con ngời có hoài ở mảng đề tài này? b·o lín lao, kh¸t väng ch¸y báng nhng hä l¹i bÞ XH - HS suy nghÜ, tr¶ lêi bất công, bị cuộc sống đói nghèo vùi dập (Sống mßn, §êi thõa). - ý nghĩa: Phê phán XH đã tàn phá tâm hồn con ngý nghĩa của vấn đề? êi. Kh¸t khao vÒ mét lÏ sèng lín, vÒ mét cuéc sèng tèt lµnh thùc sù cã ý nghÜa. b. §Ò tµi vÒ ngêi n«ng d©n nghÌo: - Vấn đề phản ánh: Bức tranh chân thực về cuộc sèng tèi t¨m, cùc nhôc cña ngêi n«ng d©n tríc - GV: Vấn đề phản ánh ở đề tài ngời CMT8 (Chí Phèo, Lão Hạc...) n«ng d©n nghÌo lµ g×? - ý nghÜa: ý nghĩa của vấn đề? . Kết án đanh thép XH tàn bạo đã xô đẩy, đã huỷ - HS suy nghÜ, tr¶ lêi diÖt nh©n tÝnh cña nh÷ng con ngêi b¶n chÊt vèn hiÒn lµnh, l¬ng thiÖn. . Khẳng định nhân phẩm và bản chất lơng thiện của hä ngay c¶ khi hä bÞ XH vïi dËp. c. Sau c¸ch m¹ng Th¸ng 8: Ông cha viết đợc nhiều song “Đôi mắt” và “Nhật ký ë rõng” lµ nh÷ng T/P cã gi¸ trÞ cña nÒn v¨n xu«i VN hiện đại. Đặc biệt “Đôi mắt” đợc xem là tuyên ng«n NT cña mét thÕ hÖ nhµ v¨n. 3. Phong c¸ch nghÖ thuËt: - Nam Cao đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần - GV: Những điểm chính trong của con ngời (đời sống bên trong). phong c¸ch NT cña Nam Cao? - Cã biÖt tµi diÔn t¶, ph©n tÝch t©m lý nh©n vËt (ChÝ - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi PhÌo). - Thành công trong việc sử dụng ngôn ngữ: đối thoại, độc thoại nội tâm. - KÕt cÊu truyÖn theo m¹ch t©m lý linh ho¹t. - §Ò tµi quen thuéc thêng x¶y ra hµng ngµy nhng thông qua đó là những vấn đề XH có ý nghĩa sâu s¾c. - Giäng ®iÖu: buån th¬ng chua ch¸t, döng dng l¹nh lùng mà đầy thơng cảm, đằm thắm yêu thơng. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m b¶n chÊt con ngêi Nam Cao. - Quan ®iÓm NT, phong c¸ch NT. - Các đề tài chính. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Học bài, tìm những nhân vật minh hoạ cho những lời nhận xét, đánh giá về sự nghiÖp s¸ng t¸c cña Nam Cao. - ChuÈn bÞ : T52: Phong c¸ch b¸o chÝ (tiÕp)..

(111) Ngµy d¹y : 01/12/ 2008. Ngµy d¹y: 03/12/ 2008. TiÕt 52:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ.. (TiÕp theo) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Giúp HS nắm đợc các phơng tiện diễn đạt và các đặc trng của ngôn ngữ báo chí. 2. Kĩ năng: - Bớc đầu hình thành các kĩ năng viết một số thể loại báo chí đơn giản, gần gũi với các hoạt động trong nhà trờng. 3. Thái độ: - Có ý thức học tập và rèn luyện vốn từ, lối diễn đạt trong sáng, rõ ràng, linh hoạt. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy quan ®iÓm nghÖ thuËt cña Nam Cao? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung chính Hoạt động 1: II. Các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của ng«n ng÷ b¸o chÝ. 1. Các phơng tiện diễn đạt: a. VÒ tõ vùng - HS đọc và cho biết từ vựng trong - RÊt phong phó. ng«n ng÷ b¸o chÝ? - Mçi thÓ lo¹i b¸o chÝ cã mét m¶ng tõ vùng - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi chuyªn dïng... b. VÒ ng÷ ph¸p: - HS đọc và cho biết câu văn trong - §a d¹ng ng«n ng÷ b¸o chÝ? - Nhng thêng ng¾n gän, s¸ng sña, m¹ch l¹c. c. VÒ c¸c biÖn ph¸p tu tõ: - HS đọc và cho biết các biện pháp - Không hạn chế sử dụng( so sánh, ẩn dụ...) - Sö dông linh ho¹t vµ cã hiÖu qu¶. tu tõ trong ng«n ng÷ b¸o chÝ?.

(112) - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi.  Chó ý: - B¸o nãi: ph¸t ©m râ rµng, khóc chiÕt. - B¸o viÕt: Khæ ch÷, kiÓu ch÷, phèi hîp mµu s¾c, h×nh ¶nh. 2. §Æc trng cña ng«n ng÷ b¸o chÝ: - TÝnh th«ng tin thêi sù lµ g×? Yªu a. TÝnh th«ng tin thêi sù: cầu của thông tin đó? - Bảo đảm tính cập nhật thông tin ( thông tin mới - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi nhất mà ngời đọc cha biết) - Thông tin phải đảm bảo tính đúng đắn và tin cËy. b. TÝnh ng¾n gän: - Ngắn gọn nhng phải bảo đảm đủ thông tin và tÝnh hµm sóc cña nã. c. Tính sinh động và hấp dẫn: - Nh»m kÝch thÝch sù tß mß hiÓu biÕt cña ngêi đọc. - Thể hiện: Nội dung thông tin mới, tiêu đề, cách - Những yếu tố nào đã tạo nên ngôn dùng từ, đặt câu. ng÷ b¸o chÝ? ị Ba đặc trng cơ bản của ngôn ngữ báo chí - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi ( tÝnh th«ng tin thêi sù; tÝnh ng¾n gän; tÝnh sinh động và hấp dẫn) thể hiện ở những phơng tiện diễn đạt( từ vựng; ngữ pháp; các biện pháp tu từ) bảo đảm chức năng thông tin của báo chí và tạo nªn phong c¸ch b¸o chÝ. Hoạt động 2: III. Ghi nhí HS đọc Ghi nhớ SGK tr145 3. Củng cố, luyện tập: - Nắm đợc 3 phơng tiện diễn đạt, 3 đặc trng của ngôn ngữ báo chí. - Từ đó nắm đợc phong cách ngôn ngữ báo chí. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: a. TÝnh th«ng tin thêi sù: - Thêi gian: ngµy 3-2 - §Þa ®iÓm: x· L¬ng Phi, huyÖn Tri T«n, tØnh An Giang. - Về vấn đề: Đón nhận quyết định của Bộ Văn hoá thông tin công nhận di tích lÞch sö c¸ch m¹ng cÊp quèc gia. b. TÝnh ng¾n gän: - Bản tin ngắn nhng lợng thông tin nhiều, giúp ngời đọc nắm đợc: thời gian, địa điểm, cấp quyết định, di tích thứ 15, những thông tin về Ô Tà Sóc... 2. Bµi tËp 2: ViÕt bµi phãng sù vÒ m«i trêng sèng ë trêng H÷u NghÞ 80. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - VËn dông lÝ thuyÕt lµm tiÕp bµi tËp 2 - ChuÈn bÞ bµi ChÝ PhÌo (tiÕp).. Ngµy d¹y : 03/12/ 2008.. Tại Lớp: 11B2.

(113) Ngµy d¹y: TiÕt 53:. 04/12/ 2008.. Tại Lớp: 11B6. ChÝ PhÌo ( Nam Cao ). A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Hiểu và phân tích đợc các nhân vật chính, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo, qua đó thấy đợc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của tác phẩm. - Thấy đợc một số nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm nh điển hình hoá nhân vËt, miªu t¶ t©m lÝ, nghÖ thuËt trÇn thuËt vµ ng«n ng÷ nghÖ thuËt. 2. Kĩ năng: - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. 3. Thái độ: - C¶m th«ng víi bi kÞch cña ngêi n«ng d©n trong x· héi cò. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: Phong c¸ch nghÖ thuËt Nam Cao? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yªu cÇu chÝnh PhÇn hai: T¸c phÈm ChÝ PhÌo.. I. TiÓu dÉn: Hoạt động 1 : HS đọc tiểu dẫn SGK. 1. Hoàn cảnh sáng tác và nhan đề truyện : GV híng dÉn tãm t¾t néi dung chÝnh. - ViÕt vÒ ngêi thËt, viÖc thËt ë lµng §¹i - Em hiểu tên của 3 nhan đề tác phẩm nh Hoàng quê hơng của tác giả. thÕ nµo? - Bá Kiến thật ngoài đời không chết giống nh + Cái lò gạch cũ: Chi tiết mở đầu và kết thúc, trong tác phẩm, mà vẫn sống đến đầu cách mang ấn tợng về cuộc sống bế tắc, mang tính dự mạng. Sau khi tác phẩm ra đời hắn rất căm tức báo. Nhan đề thể hiện sự hạn chế trong cách nhng không làm gì đợc. nh×n vÒ con ngêi vµ cuéc sèng. + Đôi lứa xứng đôi: Đặt mối tình Chí Phèo-Thị - Đầu tiên tác phẩm đợc đặt tên là Cái lò gạch Nở làm trung tâm tác phẩm. Biến tác phẩm hiện cũ. Lúc in nhà xuất bản tự ý đổi tên là Đôi lứa thực thành tác phẩm trào phúng, từ đó hiểu lệch xứng đôi. Sau cách mạng tác phẩm đợc tái bản t¸c phÈm vµ dông ý nhµ v¨n. và đợc đổi tên một lần nữa Chí Phèo. + Chí Phèo: Đúng ý đồ nhà văn. Phản ánh ngời 2. Giá trị của tác phẩm: nông dân biến chất trở thành lu manh hoá, đồng - Kiệt tác trong văn xuôi VN hiện đại. thời tố cáo xã hội đã tớc đoạt quyền làm ngời l- Có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc ¬ng thiÖn. 3. Tãm t¾t t¸c phÈm. (HS tù tãm t¾t) - GV : 4. Về đề tài ngời nông dân. + Cho biÕt gi¸ trÞ cña t¸c phÈm? + Gọi HS tóm tắt truyện. HS khác bổ - Quen thuộc vì nhiều nhà văn đã đề cập - Míi mÎ: nguy c¬ con ngêi bÞ huû diÖt mäi sung. GV nhËn xÐt chuÈn x¸c. - GV: Nhận xét về đề tài ngời nông dân giá trị, bị tớc đoạt dần quyền làm ngời và bị đẩy xuống hàng con vật. Lúc đó ngời lơng trong ChÝ PhÌo? thiÖn l¹i trë thµnh hiÓm ho¹ cho c¶ x· héi. II. §äc- hiÓu: 1. Vµi nÐt vÒ h×nh ¶nh lµng Vò §¹i: Giai cấp địa chủ cờng hào: Bá Kiến, Lý CHoạt động 2: êng, bát Tùng, Đội tảo... một đám quần ng - GV: NhËn xÐt g× vÒ lµng Vò §¹i? tranh thùc. - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - Giai cÊp n«ng d©n: ChÝ PhÌo, N¨m Thä, Binh Chức...  Nghèo khổ, bị bóc lột đến tận xơng tuỷ, bị xô vào con đờng cùng không lối tho¸t..

(114) - GV: M©u thuÉn trong ChÝ PhÌo lµ m©u thuÉn g×? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi.. - GV: HS suy nghĩ, trao đổi về nhân vật B¸ KiÕn: + §äc vµ t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ch©n dung b¸ KiÕn: VÒ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch b¶n chÊt…?(Chó ý c¸i cêi, giäng nãi…) + NÐt ®iÓn h×nh trong tÝnh c¸ch cña B¸ lµ g×? B¸ KiÕn lµ con ngêi nh thÕ nµo?. - T¸c phÈm ph©n tÝch mèi quan hÖ x· héi: §ã là sự mâu thuẫn nội bộ cờng hào địa chủ, chúng vừa đu lại đàn áp nhân dân, vừa ngấm ngÇm h¹i nhau gi÷a c¸c phe c¸nh ( §éi T¶o, B¸ KiÕn, T §¹m, B¸t Tïng.) - N¬i ®Çy rÉy bän ®©m thuª chÐm mín: N¨m Thä ®i, Binh Chøc vÒ. Binh Chøc chÕt, l¹i në ra mét ChÝ PhÌo. ChÝ PhÌo chÕt mét ChÝ PhÌo con sắp ra đời. - X· héi ®Çy rÉy nh÷ng con ngêi tµn t¹ : Mét thÞ Në dßng gièng m¶ hñi, mét T L·ng võa ho¹n lîn võa lµm thÇy cóng - vî chÕt, con chöa hoang. Mét bµ c« ThÞ Në dë h¬i. Mét ChÝ PhÌo con quØ d÷ cña lµng Vò §¹i. Þ Lµng Vò §¹i tËp trung nh÷ng m©u thuÉn gay g¾t, quyÕt liÖt gi÷a giai cÊp n«ng d©n vµ địa chủ. Đây là hình ảnh thu nhỏ của nông th«n VN tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m.  Nam Cao tè c¸o hiÖn thùc xÊu xa, tµn ¸c cña x· héi thùc d©n phong kiÕn: m©u thuÉn giai cÊp gay g¾t, ©m thÇm, quyÕt liÖt, kh«ng khÝ tối tăm, ngột ngạt. Những cảnh đời dữ dội, những con ngời đáng sợ, nguồn gốc tội ác và đau thơng đã và đang xô đẩy bao con ngời lơng thiện vào con đờng đau khổ, tội lỗi, bế t¾c. 2. Nh©n vËt B¸ KiÕn. - Giäng nãi, c¸i cêi mang tÝnh ®iÓn h×nh cao. - Thao túng mọi ngời bằng cách đối nhân xử thÕ vµ thñ ®o¹n mÒm n¾n r¾n bu«ng. - Khôn róc đời, biết dìm ngời ta xuống sông, nhng rồi lại biết dắt ngời ta lên để phải đền ơn. Biết đập bàn đòi lại 5 đồng nhng rồi cũng biÕt tr¶ l¹i 5 hµo v× th¬ng anh tóng qu¸. - B¸ dùng lªn quanh m×nh mét thÕ lùc v÷ng trãi để cai trị và bóc lột, giẫm lên vai ngời kh¸c mét c¸ch thËt tinh vi. - Bá có đủ thói xấu xa: Háo sắc, ghen tuông, sî vî, h¸m quyÒn lùc. L·o lµm tha ho¸ vµ lµm tan nát bao nhiêu cuộc đời con ngời lơng thiÖn.  Bá Kiến đại diện cho giai cấp thống trị. Là ch©n dung s¾c nÐt vÒ bé mÆt cêng hµo ¸c b¸, tàn phá cuộc đời bao ngời dân lơng thiện, đẩy họ vào con đờng lu manh, tội lỗi không lối tho¸t .  B¸ KiÕn lµ thñ ph¹m chÝnh tíc ®i quyÒn lµm ngêi cña ChÝ PhÌo. §Èy ChÝ ®i ë tï. LÊy ®i c¶ nh©n h×nh vµ nh©n tÝnh cña ChÝ. BiÕn ChÝ thµnh con quØ d÷ cña lµng Vò §¹i.. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m néi dung bµi häc. - Nh©n vËt B¸ KiÕn. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - ChuÈn bÞ bµi ChÝ PhÌo (tiÕp)..

(115) Ngµy d¹y : 03/12/ 2008. Ngµy d¹y: 06/12/ 2008. TiÕt 54:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. ChÝ PhÌo. ( Nam Cao ) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Hiểu và phân tích đợc các nhân vật chính, đặc biệt là nhân vật Chí Phèo, qua đó thấy đợc giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc, mới mẻ của tác phẩm. - Thấy đợc một số nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm nh điển hình hoá nhân vËt, miªu t¶ t©m lÝ, nghÖ thuËt trÇn thuËt vµ ng«n ng÷ nghÖ thuËt. 2. Kĩ năng: - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. 3. Thái độ: - C¶m th«ng víi bi kÞch cña ngêi n«ng d©n trong x· héi cò. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: Nh©n vËt B¸ KiÕn? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: (Nh©n vËt ChÝ PhÌo) H×nh tîng cã tÝnh chÊt qui luËt, lµ s¶n phÈm cña t×nh tr¹ng ¸p bøc bãc lét ë n«ng th«n VN tríc c¸ch m¹ng th¸ng Tám. Hình ảnh ngời nông dân bị đè nén đến cùng cực đã chống trả lại bằng con đờng lu manh tội lỗi. - Më ®Çu t¸c phÈm lµ h×nh ¶nh: ChÝ PhÌo võa ®i võa chöi - tiÕng chöi cïng song hành trong cuộc đời Chí- tiếng chöi b¸o hiÖu mét ChÝ PhÌo lu manh, c« độc.. Néi dung chÝnh II. §äc- hiÓu: 3.. Nh©n vËt ChÝ PhÌo. TiÕng chöi:  Tiếng chửi: Là phản ứng của Chí đối với cuộc đời, bộc lộ tâm trạng bất mãn cao độ khi bị lµng xãm, x· héi g¹t bá.  Bộ lộ sự bất lực, bế tắc, cô đơn tột độ của Chí gi÷a lµng vò §¹i. a) ChÝ PhÌo vèn lµ mét cè n«ng l¬ng thiÖn. - XuÊt th©n: + Lß g¹ch hoang, kh«ng râ cha mÑ + ChuyÒn tay tõ ngêi nµy sang ngêi kh¸c..

(116)  Say chØ mét phÇn; bëi c¸i say, c¸i tØnh lu«n song song tån t¹i trong con ngêi ChÝ.  Tiếng chửi: Là phản ứng của Chí đối với cuộc đời, bộc lộ tâm trạng bất mãn cao độ khi bị làng xóm, xã hội gạt bỏ.  Bộ lộ sự bất lực, bế tắc, cô đơn tột độ cña ChÝ gi÷a lµng vò §¹i. - Võa kÓ, võa t¶, võa biÓu hiÖn t©m lÝ rÊt đặc sắc; Ngôn ngữ nhân vật hòa nhập ng«n ng÷ t¸c gi¶. - GV: Sau khi ë tï vÒ, CP lµ ngêi ntn? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - GV:Cho biÕt ý nghÜa x· héi cña hiÖn tîng nµy? - HS suy nghÜ, tr¶ lêi. - GV: Tâm trạng của CP sau đêm gặp TN?. - Thị nở: xấu đến ma chê quỉ hờn, dở hơi lại dßng gièng m¶ hñi. - Khi c¶ lµng kh«ng ai ®i lÊy níc qua nhµ ChÝ n÷a th× ThÞ cø ®i vµ råi ...gÆp ChÝ ( còng bëi c¸i téi dë h¬i kh¸c ngêi cña ThÞ). - ThÞ cã tËt hay buån ngñ, dï bÊt cø ë ®©u hay ®ang lµm g× cø hÔ buån ngñ lµ ThÞ ngñ. (còng lại là cái tội để cho Chí gặp Thị đang ngủ khi ThÞ ®i lÊy níc qua nhµ h¾n). - §»ng sau c¸i h×nh hµi xÊu xÝ Êy lµ mét t©m hồn biết yêu thơng đùm bọc ngời khác: Thị ch¨m sãc ChÝ khi h¾n c¶m, nÊu ch¸o hµnh cho ChÝ ¨n gi¶i c¶m.. - HS suy nghÜ, tr¶ lêi - GV : T©m tr¹ng cña CP sau khi ¨n b¸t ch¸o hµnh? - HS th¶o luËn, tr¶ lêi. + Lµm canh ®iÒn cho nhµ Lý KiÕn.  Cảnh đời bơ vơ, trôi dạt. - Nh©n phÈm: + ThÊy nhôc khi bµ ba gäi lªn bãp ch©n  cã lßng tù träng, biÕt gi÷ nh©n phÈm. - ¦íc m¬: “chång cuèc mín cµy thuª, vî dÖt v¶i..”  bình dị và đẹp đẽ về một mái ấm gia đình. ị Vốn là một cố nông lơng thiện, đáng thơng và mang những phẩm chất tốt đẹp của ngời lao động. b) ChÝ PhÌo trë thµnh mét kÎ lu manh. - H×nh d¸ng: C¸i ®Çu... c¸i r¨ng... c¸i mÆt...  thay h×nh đổi dạng( báo trớc sự tha hoá về phẩm chất) - Hành động: + Uống rợu với thịt chó suốt từ tra đến chiều... + Say, hắn đến gây gổ với gia đình Bá KiÕn(®Ëp chai vµo cét cæng, chöi, kªu, lÊy m¶nh chai cµo vµo mÆt) + Say rợu hắn chửi trời, chửi đời, chửi cả làng Vò §¹i, chöi tÊt c¶ nh÷ng ai kh«ng chöi nhau với hắn  Hành động của kẻ lu manh, côn đồ. Þ Tõ mét ngêi cè n«ng l¬ng thiÖn, hiÒn lµnh, chịu thơng chịu khó Chí đã bị cớp mất hình hài cña con ngêi vµ biÕn thµnh mét kÎ lu manh, một con quỷ dữ. Chí đã bị đánh tụt từ hàng con ngêi xuèng hµng con vËt.  ý nghĩa xã hội: Nam Cao đề cập đến một vấn đề đó là hiện tợng con ngời bị lu manh hoá do bản chất tàn bạo, vô nhân đạo của xã hội thực dân nửa PK. Từ đó nhà văn lên tiếng kết án xã hội đã đẩy ngời nông dân vào con đờng cïng vµ cíp ®i c¶ thÓ x¸c lÉn t©m hån cña hä. c) Cuéc gÆp gì gi÷a ChÝ PhÌo vµ ThÞ Në. - Tâm trạng Chí Phèo sau đêm gặp Thị Nở: + Sî rîu, buån, nghe thÊy tiÕng chim hãt, tiÕng cêi nãi cña ngêi ®i chî, tiÕng gâ m¸i chÌo. + Sống lại ớc mơ về một mái ấm gia đình tuy rất đơn sơ và nhỏ bé (...) + Sợ cuộc sống lẻ loi và đơn độc(....)  Chí đã ra khỏi cơn say và đã tỉnh. Y đã nhận ra âm thanh, d vị của cuộc sống đời thờng. Y đã nhận ra cuộc đời mình cả trong quá khứ, hiÖn t¹i vµ t¬ng lai. - T©m tr¹ng Chia PhÌo sau khi ¨n b¸t ch¸o hµnh: + Trë l¹i víi anh canh ®iÒn ngµy xa nhót nh¸t, sî sÖt nhng cã nh©n c¸ch. + ThÌm l¬ng thiÖn + Khát khao về một hạnh phúc gia đình  Bát cháo hành đã đa Chí trở về với con ngời đích thực, một con ngời có nhân cách, sống hoà đồng với mọi ngời, sống trong tình yêu thơng và hạng phúc. Þ Cuéc gÆp gì k× thó, kh«ng nh»m chiÒu theo thÞ hiÕu tÇm thêng mµ nã sinh ra tõ mét kh¸t.

(117) vọng cao đẹp. Khát vọng đợc trở về với cuộc sống đích thực của con ngời. Bản chất Ngời cña ChÝ kh«ng bÞ mÊt ®i mµ chØ ngñ me trong c¸i lèt cña quû d÷. d) Tấn bi kịch cuộc đời Chí: - Nguyªn nh©n: Sù ng¨n c¶n cña bµ c« ThÞ Në Quan niÖm định kiến nặng nề của XHPK không chấp nhận h¹nh phóc cña nh÷ng con ngêi bÊt h¹nh, kh«ng cho ChÝ hoµ nhËp víi mäi ngêi, chÊm - GV : + Nguyên nhân nào dẫn đến bi kịch tình dứt đoạn đời thú vật. - Thái độ và hành động: yªu cña CP- TN? + DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña ChÝ PhÌo sau + L¹i uèng rîu. Nhng cµng uèng cµng tØnh. khi bÞ ThÞ Në tõ chèi? V× sao ChÝ PhÌo + ChÝ khãc  C¶m nhËn râ nçi ®au th©n phËn, nçi ®au cña lại có hành động nh vậy? con ngời sinh ra làm ngời nhng lại không đợc ngêi( Bi kÞch tinh thÇn) - Hành động vác dao đến nhà Bá Kiến, đòi làm ngời lơng thiện, đòi lại bộ mặt lành lặn của mình  Chí rất tỉnh táo để đòi quyền làm ngời. - Hành động đâm chết Bá Kiến: Chí đã tìm ra nguồn gốc bi kịch của đời mình; để trả mối thù vÉn ©m Ø ch¸y trong con ngêi ChÝ. - Hành động tự kết liễu cuộc đời mình: - GV: Thái độ và hành động của CP? ChÝ giÕt kÎ thï vµ tù giÕt m×nh - ý thøc nh©n phÈm đã trở về - không bằng với cuộc sống thú - Tao muèn lµm ngêi l¬ng thiÖn! vËt n÷a. ChÝ giÕt B¸ KiÕn kh«ng ph¶i lµ hµnh động lu manh giết ngời, mà đó chính là hành - Ai cho tao l¬ng thiÖn? động lấy máu rửa thù của ngời nông dân lao - Tao không thể là ngời lơng thiện nữa. động cùng khổ đã vùng lên manh động tự phát.  Chí đã thức tỉnh lơng tâm, không tiếp tục - T¹i sao ChÝ PhÌo l¹i tù giÕt m×nh? lµm nh÷ng viÖc bÊt nh©n. - ý nghÜa c¸i chÕt cña CP? Nếu sống, Chí càng khổ hơn vì cái xã hội độc - HS suy nghÜ, tr¶ lêi ¸c vµ thèi n¸t ®©u chØ cã mét m×nh B¸ KiÕn. Chí chết là để thoát khỏi kiếp sống của con quû d÷.  ý nghÜa: Tè c¸o m·nh liÖt XH thùc d©n nöa PK kh«ng nh÷ng ®Èy ngêi n«ng d©n l¬ng thiÖn vào con đờng bần cùng hoá, lu manh hoá mà cßn ®Èy hä vµo chç chÕt. 4. Vµi nÐt vÒ nghÖ thuËt. - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt: x©y dùng tính cách điển hình( diện mạo, hành động, ng«n ng÷...) võa cã c¸ tÝnh, võa cã ý nghÜa tiªu biÓu. - Cèt truyÖn hÊp dÉn, t×nh tiÕt ®Çy kÞch tÝnh. - KÕt cÊu míi mÎ kh«ng theo tr×nh tù thêi - GV: Ph¸t hiÖn gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña gian. - Ngôn ngữ sống động, điêu luyện. Sử dụng t¸c phÈm? ng«n ng÷ t¸c gi¶, nh©n vËt mét c¸ch linh ho¹t - HS suy nghÜ, tr¶ lêi gây hấp dẫn cho ngời đọc - Hạn chế: Cha dự báo đợc khả năng đổi đời của nhân vật. Cuộc đời của ngời nông dân vẫn luÈn quÈn trong vßng bÕ t¾c... - Th«ng qua sè phËn con ngêi, tè c¸o x· héi bạo tàn xô đẩy con ngời vào con đờng lu manh téi lçi kh«ng lèi tho¸t. - C©y bót xuÊt s¾c viÕt vÒ n«ng th«n. C¸i chç s©u th¼m nhÊt mµ ngßi bót Nam Cao dõng l¹i.

(118) Hoạt động 2: HS tù tæng kÕt. + Néi dung + NghÖ thuËt. ấy là đỉnh cao tâm hồn con ngời: Lòng nhân đạo. 5. Ghi nhí. - SGK tr156 III. Tæng KÕt. - Nội dung: Tác phẩm đã lên án, tố cáo XH thực dân nửa PK đã cớp đi của ngời nông dân l¬ng thiÖn c¶ nh©n h×nh lÉn nh©n tÝnh. §ång thời tác phẩm cũng khẳng định bản chất tốt đẹp của những con ngời này ngay cả khi tởng chừng họ đã bị biến thành quỷ dữ. Tác phẩm có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. - NghÖ thuËt: Tµi n¨ng viÕt truyÖn ng¾n cña NC. §Æc biÖt lµ nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt vµ kÕt cÊu, cèt truyÖn.... 3. Củng cố, luyện tập: - Hình tợng nhân vật Chí Phèo và Bá Kiến giá trị hiện thực và nhân đạo - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt. - Bài tập: Sau khi ở tù về Chí Phèo đã đến nhà Bá Kiến mấy lần? Trong mỗi lần cần nói rõ hoàn cảnh và động cơ thúc đẩy Chí Phèo đến nhà Bá Kiến? 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - §äc l¹i t¸c phÈm, häc bµi. - ChuÈn bÞ bµi Thùc hµnh lùa chän c¸c bé phËn trong c©u. Ngµy d¹y : 06/12/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 06/12/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 55:. Thùc hµnh vÒ lùa chän trËt tù c¸c bé phËn trong c©u. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Giúp HS nắm đợc vai trò của trật tự các bộ phận trong câu trong việc thể hiện ý nghÜa vµ liªn kÕt ý trong v¨n b¶n. - Tích hợp với các văn bản và tập làm văn đã học. 2. Kĩ năng: - RÌn kü n¨ng viÕt c©u, söa lçi c©u. 3. Thái độ: - Cã ý thøc c©n nh¾c, lùa chän trËt tù c©u, s¾p xÕp tõ ng÷ khi nãi vµ viÕt. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: Nh©n vËt ChÝ PhÌo trong truyÖn ng¾n cïng tªn? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Néi dung chÝnh Hoạt động 1: I. Trật tự trong câu đơn. HS đọc mục I . I. Trật tự trong câu đơn. Trao đổi thảo luận nhóm. 1. Bµi tËp 1(SGK) §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. a. NÕu s¾p xÕp theo trËt tù “rÊt s¾c, nh ng nhá”: GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - C©u kh«ng sai ng÷ ph¸p vµ ý nghÜa v× “s¾c” vµ “nhỏ” đồng chức. ( Đều là thành phần phụ cho danh tõ "con dao") - Nhng đặt trong đoạn văn này thì không phù hợp với mục đích đe dọa, uy hiếp đối phơng. b. T¸c dông cña viÖc s¾p xÕp “ nhá nh ng rÊt.

(119) - Nhãm 1: Bµi tËp 1. - Nhãm 2: Bµi tËp 2. - Nhãm 3: Bµi tËp 3.. Hoạt động 2: HS đọc mục II. Trao đổi cặp nhỏ: Chẵn - lẻ Ch÷a bµi tËp. Cho ®iÓm.. CÆp lÎ: Bµi tËp 1. CÆp ch½n: Bµi tËp 2.. s¾c”: dån träng t©m th«ng b¸o vµo “s¾c” phï hợp với mục đích uy hiếp, đe doạ. c. So s¸nh víi trËt tù ë c©u C SGK. Trêng hîp C l¹i phï hîp v× nã trong mét ng÷ cảnh khác. Vì mục đích là chế nhạo, phủ định t¸c dông cña con dao. Tuy s¾c nhng nhá nªn không chặt đợc cành cây. 2.Bµi tËp 2: C¸ch viÕt (A) lµ phï hîp. Träng t©m th«ng b¸o lµ “th«ng minh”. C©u ®Çu cã 2 luËn cø: “nhá”, “th«ng minh”. C©u cuèi lµ kÕt luËn. V× lµ luËn cứ trọng tâm nên đặt sát câu kết luận. 3. Bµi tËp 3: a. C©u kÓ vÒ mét sù kiÖn (MÞ bÞ b¾t). Cho nªn tríc tiªn nªu hoµn c¶nh thêi gian, sau nªu c¸c sù viÖc lµ phï hîp. - Câu tiếp theo “Sáng hôm sau” đặt đầu câu để nèi tiÕp thêi gian, t¹o sù liªn kÕt víi c©u tríc. b. “Một buổi sáng tinh sơng” đặt ở giữa câu là phï hîp. Bëi v× “Mét anh ®i th¶ èng l¬n” liªn kết với những câu trớc để tìm ai là ngời đẻ ra Chí Phèo. Nên nối tiếp đề tài bằng chủ thể hành động chứ không phải thời gian. c. “đã mấy năm” đặt ở cuối câu . Vì nó thông b¸o tin míi. Tuy “MÞ vÒ lµm d©u nhµ P¸ Tra” lµ thành phần chính của câu, nhng thông tin ấy đã biÕt. ị Trong câu đơn có nhiều cách sắp xếp trật tự từ. Nhng phải chú ý đến văn cảnh, hay một văn bản để có cách sắp xếp tối u, phù hợp với mục đích và nhiệm vụ thông báo của câu. II. TrËt tù trong c©u ghÐp: 1. Bµi tËp 1. a. Vế in đậm: chỉ nguyên nhân, cần đặt sau vế chính.Vế chính có sự liên kết với những câu trớc. Vế phụ đặt sau có liên kết với những câu sau( mét c¸i g× xa x«i) b. Vế in đậm chỉ sự nhợng bộ là vế phụ nhng đợc đặt sau để bổ sung thông tin. 2. Bµi TËp 2: Phải tìm đợc mối quan hệ của nó với các câu cßn l¹i trong ®o¹n. Cô thÓ: - Những câu sau nó đều nói về các thời kì khác nhau, nhiều ngời nổi tiếng đã phát triển phơng pháp đọc nhanh và nắm vững nó. - VËy c©u ph¶i t×m lµ c©u nãi vÒ nh÷ng n¨m gÇn đây(để đối lập với: trong các thời kì khác nhau) - C©u C vÕ “Nã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu míi l¹” ë sau- vÕ chøa th«ng tin quan träng nhÊt vµ liªn kÕt víi c¸c c©u sau. Þ VËy c©u v¨n thÝch hîp lµ c©u C.  Trong c©u ghÐp ®iÒu cÇn chó ý kh«ng ph¶i lµ trËt tù c¸c thµnh phÇn c©u trong vÕ c©u mµ lµ trËt tù s¾p xÕp c¸c vÕ c©u.. 3. Củng cố, luyện tập: - Nắm vững cách sắp xếp các trật tự từ trong câu đơn. - N¾m v÷ng c¸ch s¾p xÕp trËt tù c¸c vÕ c©u. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Nắm nội dung bài học. Tập viết câu đúng..

(120) - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy d¹y : 08/12/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 10/12/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 56:. b¶n tin. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Nắm đợc yêu cầu về nội dung, hình thức của bản tin và cách viết bản tin 2. Kĩ năng: - Cã kÜ n¨ng viÕt b¶n tin ng¾n ph¶n ¸nh c¸c sù kiÖn trong nhµ trêng vµ m«i trêng x· héi gÇn gòi 3. Thái độ: - Có thái độ trung thực, thận trọng khi đa tin B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động1: - GV híng dÉn HS t×m hiÓu môc đích, yêu cầu của bản tin - HS đọc VD SGK - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, cử ngời tr×nh bµy tríc líp - GV chèt l¹i. Néi dung chính I.Mục đích, yêu cầu cơ bản của bản tin * VD ( SGK) 1. B¶n tin th«ng b¸o kÕt qu¶ k× thi ¤- lim- pÝch To¸n quèc tÕ cña ®oµn HS ViÖt Nam.KÕt qu¶ xÕp thứ t khẳng định trình độ của HS Việt Nam, thành tùu cña nÒn gi¸o dôc níc ta trong viÖc båi dìng nh©n tµi 2. Bản tin có tính thời sự bởi sau 3 ngày đã đợc đa tin 3. Các thông tin đó không cần thiết bởi không phï hîp vµ vi ph¹m nguyªn t¾c ng¾n gän, sóc tÝch cña b¶n tin 4. Có tác dụng đảm bảo tính chính xác của báo chí nói chung, bản tin nói riêng, làm cho ngời đọc tin vào những tin tức đợc thông báo 5. Bản tin phải đảm bảo tính thời sự ( đa tin kịp thêi, nhanh chãng), tin ph¶i cã ý nghÜa XH, néi dung th«ng tin ph¶i ch©n thùc, chÝnh x¸c -GV: B¶n tin cã bao nhiªu lo¹i? §ã lµ * Ph©n lo¹i: nh÷ng lo¹i nµo? - Tin vắn: Không có nhan đề, dung lợng ngắn - HS tr¶ lêi - Tin thờng: Thông báo ngắn gọn nhng đầy đủ mét sù kiÖn-> chiÕn tØ lÖ cao nhÊt. - Tin tờng thuật: Phản ánh từ đầu đến cuối sự kiện mét c¸ch chi tiÕt, cô thÓ. - Tin tæng hîp: Th«ng tin tæng hîp nhiÒu sù kiÖn xung quanh một hiện tợng nào đó - GV: Nêu mục đích, yêu cầu của bản * Mục đích, yêu cầu của bản tin: tin - Mục đích: - HS tr¶ lêi + Nh»m th«ng tin mét c¸ch ch©n thùc, kÞp thêi những sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống. - Yªu cÇu: + §¶m b¶o tÝnh thêi sù. + Tin ph¶i cã ý nghÜa x· héi. + Néi dung tin ph¶i ch©n thùc, chÝnh x¸c..

(121) II.C¸ch viÕt b¶n tin 1. Khai th¸c vµ lùa chän tin - CÇn khai th¸c, lùa chän sù kiÖn cã ý nghÜa cô thể, chính xác. Không phải mọi sự kiện đều có thÓ lµ nguån tin cña b¶n tin 2. ViÕt b¶n tin a. Tên của bản tin đều khái quát nội dung của tin: - Tiêu đề bản tin có quan hệ nh thế sự kiện và kết quả của sự kiện Bản tin thờng đặt nhan đề ngắn gọn gồm một nµo víi néi dung? côm tõ, còng cã thÓ lµ mét c©u trÇn thuËt, c©u nghi vÊn ng¾n gän b. PhÇn më ®Çu thêng th«ng b¸o kh¸i qu¸t vÒ sù - Em cã nhËn xÐt g× vÒ phÇn më ®Çu kiÖn vµ kÕt qu¶ c. PhÇn triÓn khai cã thÓ nªu cô thÓ, chi tiÕt h¬n cña 3 b¶n tin trong SGK? sù kiÖn hoÆc cã thÓ c¾t nghÜa cô thÓ h¬n nguyªn - Phần triển khai chi tiết có quan hệ nhân hoặc kết quả của sự kiện đợc đa tin víi phÇn më ®Çu nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi * Ghi nhí: sgk Hoạt động 2: - GV : - CÇn khai th¸c vµ lùa chän tin nh thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m néi dung bµi häc. - TËp viÕt c¸c b¶n tin ng¾n. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Gv hớng dẫn hs chuẩn bị các tiết đọc thêm “ Cha con nghĩa nặng, vi hành, tinh thÇn thÓ dôc”. Ngµy d¹y : 10/12/ 2008. Ngµy d¹y: 10/12/ 2008. TiÕt 57: §äc thªm:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Vi hµnh - ( NguyÔn ¸i Quèc ) ( TrÝch “Nh÷ng bøc th göi c« em hä”) A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Bằng bút pháp trào phúng, tác giả đã phê phán 1 cánh đích đáng cái lố lăng, kệch cỡm của Khải Định trong chuyến Y sang Pháp tham dự cuộc đấu xảo thuộc địa ở M¸c-X©y. - NhÊn m¹nh nghÖ thuËt ch©m biÕm s©u cay cña t¸c phÈm. 2. Kĩ năng: - Có kĩ năng đọc hiểu văn bản văn học thuộc thể loại trào phúng 3. Thái độ: - Hình thành thái độ đúng đắn đối với những ngời có công với nớc và phê phán nh÷ng kÎ b¸n níc h¹i d©n B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc..

(122) 1. Kiểm tra bài cũ: Mục đích, yêu cầu cơ bản của bản tin? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh Hoạt động1: I .TiÓu dÉn - HS đọc phần tiểu dẫn SGK - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: t¸c gi¶ viÕt “Vi hµnh” ®¨ng b¸o (?) Em h·y cho biÕt hoµn c¶nh đúng vào dịp Khải Định đợc chính phủ Pháp đa sang dự s¸ng t¸c truyÖn ng¾n “Vi cuộc đấu xảo thuộc địa tổ chức ở Mác Xây đăng trên hµnh”? báo “Nhân đạo” ngày 19.2.1923. (?) ViÕt truyÖn ng¾n nµy - Mục đích: Viết truyện ngắn này Nguyễn ái Quốc Nguyễn ái Quốc nhằm mục đích nhằm vạch mặt tên vua bù nhìn Khải Định và những thủ g×? ®o¹n x¶o tr¸ cña thùc d©n Ph¸p tríc Nh©n d©n Ph¸p. - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi II .§äc- hiÓu v¨n b¶n Hoạt động2: 1 .§äc - HS đọc - Gi¶i thÝch tõ khã - Nªu bè côc - Bè côc: 2 ®o¹n - Gv ph¸t vÊn HS tr¶ lêi (1) Cuộc đối thoại của đôi trai gái trên chuyến tàu điện ngÇm (2) C¶m tëng, håi tëng vµ b×nh luËn cña ngêi viÕt khi lu«n bÞ hiÓu lÇm lµ Kh¶i §Þnh vi hµnh (?) Nªu m©u thuÉn trµo phóng 2 .T×m hiÓu v¨n b¶n c¬ b¶n cña truyÖn ng¾n “Vi 2.1.M©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n cña truyÖn ng¾n hµnh”? “Vi hµnh” - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) - M©u thuÉn gi÷a b¶n chÊt bªn trong vµ h×nh thøc bªn trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, ngoài; giữa bản chất bù nhìn sa đoạ, hèn hạ, thói ăn chơi cö ngêi tr×nh bµy tríc líp đàng điếm và sứ mệnh của ông vua ở một nớc; giữa mục - GV chèt l¹i đích và việc làm của chính quyền thực dân Pháp đối với ND Ph¸p trong viÖc sö dông K§ sang th¨m Ph¸p 2.2.Tình huống truyện độc đáo: - T×nh huèng nhÇm lÉn -> NhÇm t¸c gi¶ víi tªn vua bï nh×n Kh¶i §Þnh => lµm t¨ng tÝnh kh¸ch quan, hÊp dÉn, t¨ng tÝnh trµo phúng và đả kích, tăng tính chân thật tố cáo trong việc thể hiện chủ đề và khắc hoạ chân dung vua KĐ 2.3.H×nh tîng nh©n vËt Kh¶i §Þnh (?) Ph©n tÝch h×nh tîng nh©n vËt - H×nh d¸ng bªn ngoµi Kh¶i §Þnh + VÎ ngoµi: Da mÆt vµng bñng nh vá chanh, mòi tÑt, - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) m¾t xÕch. trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, + Trang phục: có cái gì phô ra hết, trang sức, lụa là.... cö ngêi tr×nh bµy tríc líp đầu đội cái chụp đèn. - GV chèt l¹i -> Cái nhìn kỳ thị của ngời Pháp đối với Ông vua An Nam + Thái độ: nhút nhát, lúng túng của kẻ lén lút vụng trém. - Lè l¨ng, cæ hñ, vua nh hÒ, thËm chÝ kh«ng b»ng mét tªn hÒ. ¡n ch¬i sa ®o¹, lµm mÊt thÓ diÖn quèc gia, cam t©m lµm bï nh×n, tay sai cho TDP 2.4.Nghệ thuật châm biếm đặc sắc (?) Nêu nét nghệ thuật đặc sắc - Nhan đề cña t¸c phÈm? - T¹o t×nh huèng nhÇm lÉn - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi - Dïng h×nh thøc viÕt th ( cho c« em hä) - Sù s¸ng t¹o trong viÖc sö dông linh ho¹t, réng r·i c¸c c¸ch ch¬i ch÷ so s¸nh vÝ von trµo phóng. Giäng v¨n m¸t mẻ, mỉa mai, chất trào phúng thấm đợm trong truyện ng¾n “Vi hµnh” tõ cèt chuyÖn -> tõng chi tiÕt, c©u v¨n III. KÕt luËn: Hoạt động 3: + “Vi Hµnh” lµ 1 t¸c phÈm cã gi¸ trÞ vÒ néi dung: ThÓ HD HS tæng kÕt (?) Nêu tình huống độc đáo của thiªn truyÖn? - HS lµm viÖc c¸ nh©n, tr×nh bµy tríc líp.

(123) hiện lòng căm thù mãnh liệt của Nguyễn ái Quốc đối với bọn thực dân và phong kiến, tay sai với thái độ đả kÝch võa quyÕt liÖt võa s©u cay. + Tác phẩm đã thể hiện tài năng sáng tạo độc đáo của ngòi bút chuyện ngắn hiện đại bằng tài chân biếm sắc s¶o vµ phª ph¸n s©u cay 3. Củng cố, luyện tập: - Nắm nội dung và nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm. - Nếu đợc phép đặt lại nhan đề cho tác phẩm em sẽ đặt là gì? Tại sao? 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy d¹y : 10/12/ 2008. Ngµy d¹y: 11/12/ 2008. TiÕt 58: §äc thªm:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Cha con nghÜa nÆng ( TrÝch) - Hå BiÓu Ch¸nh-. Tinh thÇn thÓ dôc. - NguyÔn C«ng HoanA. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - T×nh nghÜa cha con trong truyÖn ng¾n “ Cha con nghÜa nÆng” qua mét ®o¹n trÝch - Tính chất bịp bợm của phong trào thể dục thể thao đơng thời mà TDP cổ vũ rầm ré qua truyÖn ng¾n “Tinh thÇn thÓ dôc” 2. Kĩ năng: - Có kĩ năng đọc hiểu văn bản văn học 3. Thái độ: - Tr©n träng t×nh nghÜa cha con. Lªn ¸n sù bÞp bîm cña TDP B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. Kiểm tra bài cũ: Giá trị nghệ thuạt đặc sắc trong truyện ngắn Vi hành(Nguyễn ¸i Quèc)? 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Néi dung chÝnh Hoạt động1: A.T¸c phÈm “Cha con nghÜa nÆng”(TrÝch) - HS đọc phần tiểu dẫn SGK I.TiÓu dÉn(SGK) - Tãm t¾t ý chÝnh II.§äc hiÓu v¨n b¶n - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi 1.§äc - Gi¶i thÝch tõ khã Hoạt động2: - Bè côc: - HS đọc (1) T©m tr¹ng tuyÖt väng cña TrÇn V¨n Söu trªn - Nªu bè côc cÇu Mª Tøc - Gv ph¸t vÊn HS tr¶ lêi (2) Cuéc gÆp gì vµ trß chuyÖn cña hai cha con (3) Hai cha con trë lªn Phó Tiªn Hoạt động3: 2.T×m hiÓu v¨n b¶n - GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n a.T×nh nghÜa cha con b¶n - T×nh cha víi con: TrÇn V¨n Söu lµ ngêi cha bÊt - HS chia 6 nhãm h¹nh nÆng t×nh víi c¸c con.Suèt trong nh÷ng n¨m +Nhãm1,2: tr¶ lêi c©u2 lñi trèn xa Söu kh«ng khi nµo ngu«i nçi nhí nhµ, +Nhãm3,4 tr¶ lêi c©u 3 nhí c¸c con, lo cho c¸c con.Kh«ng qu¶n hiÓm +Nhãm5,6: tr¶ lêi c©u 4 nguy lẻn về thăm con nhng sợ làm khó và ảnh h- HS trao đổi thảo luận trả lời câu ởng đến các con nên lại bấm bụng ra đi, định nhảy hỏi sau đó cử ngời trình bày trớc xuèng s«ng tù tö.. líp - Tình con đối với cha:Ngầm theo dõi câu chuyện - GV chèt l¹i cña «ng ngo¹i víi cha, hiÓu vµ cµng th¬ng cha.Khi.

(124) Hoạt động4: - HS đọc phần tiểu dẫn SGK - Tãm t¾t ý chÝnh - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi Hoạt động 5: - HS đọc - Nªu bè côc - Gv ph¸t vÊn HS tr¶ lêi Hoạt động6: - GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n - HS chia 6 nhãm +Nhãm1,2: tr¶ lêi c©u 1 +Nhãm3,4 tr¶ lêi c©u 2 +Nhãm5,6: tr¶ lêi c©u 3 - HS trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi sau đó cử ngời trình bày trớc líp - GV chèt l¹i. thÊy cha bá ch¹y ra søc ®uæi theo mong gÆp cha. ¤m chÇm lÊy cha trß chuyÖn ©n cÇn, quyÕt bá nhµ theo cha để làm lụng nuôi cha.Trần Văn Tí quả là đứa con hiếu nghĩa, đáng thơng, đáng trọng. b.T×nh huèng truyÖn giµu kÞch tÝnh - TVS sau hơn chục năm xa con, bí mật về gặp nhng không đợc lại phải đi ngay trong đêm vì thơng con.Cuộc chạy đuổi trong đêm của hai cha con.Cuộc gặp gỡ cảm động trên cầu Mê Tức c.NghÖ thuËt - NghÖ thuËt kÓ chuyÖn:Theo tr×nh tù thêi gian - Miêu tả nhân vật: Chú ý nhiều đến lời nói và hành động - Ng«n ng÷ giµu mµu s¾c Nam Bé B.T¸c phÈm “ Tinh thÇn thÓ dôc” I.TiÓu dÉn(SGK) II.§äc hiÓu v¨n b¶n 1.§äc - Gi¶i thÝch tõ khã - Bè côc: Gåm 5 c¶nh nhá 2..T×m hiÓu v¨n b¶n a.Nghệ thuật dựng truyện độc đáo: - 5 cảnh liên kết chặt chẽ với nhau để thể hiện chủ đề, trào phúng cái tinh thần thể dục của một thời trớc cách mạng +C¶nh1:Tê tr¸t vÒ lµng víi giäng cøng nh¾c, h¸ch dÞch lµ nguyªn nh©n cho tÊt c¶ c¸c c¶nh sau + 3 cảnh sau là 3 cảnh đối phó khác nhau của dân làng trớc cái lệnh sắt đá của quan huyện +C¶nh cuèi cïng lµ c¶nh trãc n· d÷ déi, ®a ngêi ®i xem bóng đá mà nh dẫn giải tù binh..cũng do sợ c¸i uy cña quan huyÖn qua tê tr¸t mµ ra b..M©u thuÉn trµo phóng c¬ b¶n cña truyÖn Néi dung mÖnh lÖnh yªu cÇu g¾t gao b¾t buéc d©n làng phải xem đá bóng trên huyện và sự sợ hãi, lẩn trèn, t×m mäi c¸ch kh«ng tu©n lÖnh cña d©n lµng c.ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn: Sù gi¶ dèi bÞp bîm của phong trào TDTT thời Pháp thuộc trong khi đời sèng ND cßn v« cïng khæ cùc. 3. Củng cố, luyện tập: - Gv kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña bµi häc 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy d¹y : 13/12/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 13/12/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 59:. LuyÖn tËp viÕt b¶n tin. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - ¤n tËp, cñng cè kiÕn thøc vÒ b¶n tin vµ c¸ch viÕt b¶n tin 2. Kĩ năng: - Cã kÜ n¨ng viÕt b¶n tin ng¾n ph¶n ¸nh c¸c sù kiÖn trong nhµ trêng vµ m«i trêng x· héi gÇn gòi 3. Thái độ: - Có thái độ trung thực, thận trọng khi đa tin.

(125) B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động1: - HS đọc bài tập1 SGK - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, cö ngêi tr×nh bµy tríc líp - GV chèt l¹i. Hoạt động 2: - HS đọc bài tập2 - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi. Hoạt động3: - HS đọc bài tập3 làm việc cá nh©n, tr×nh bµy tríc líp - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi Hoạt động 4: - GV híng dÉn HS viÕt b¶n tin. Néi dung chÝnh 1.Bµi tËp 1 - Về cấu trúc: bản tin có nhan đề, triển khai từ thông tin khái quát đến cụ thể chi tiết.Phần sau cụ thÓ ho¸ vµ gi¶i thÝch cho phÇn tríc - VÒ dung lîng: §é dµi trung b×nh, th«ng tin vÒ kÕt quả (đứng đầu khu vực về bình đẳng giới) và các sự kiện ( bình đẳng giới trong giáo dục, y tế, kinh tế, các hạn chế về bình đẳng giới) - Lo¹i b¶n tin b×nh thêng 2.Bµi tËp 2 - Néi dung chñ yÕu cña b¶n tin: Dù ¸n ph¸t triÓn vµ đa cây dợc liệu Việt Nam ra thị trờng thế giới đợc lùa chän vµo danh s¸ch 10 øng cö viªn ®o¹t gi¶i thëng “M«i trêng vµ ph¸t triÓn 2007” - C¸ch thøc n¾m b¾t th«ng tin nhanh: + Căn cứ vào nhan đề của bản tin + C¨n cø vµo c©u mang néi dung th«ng tin quan trọng nhất có liên quan đến sự kiện đợc nhắc đến trong nhan đề 3.Bµi tËp 3 - Việc đa thông tin số lợng các trờng đại học đăng kí dự thi vào vị trí đó là không hợp lí vì trớc và sau nó đều nói về thể thức cuộc thi - Cách chữa: có thể đa câu đó xuống cuối bản tin 4.Bµi tËp 4 - HS chän t×nh huèng - Thu thập và lựa chọn t liệu để viết bản tin - §Æt tªn cho b¶n tin, viÕt phÇn më ®Çu, phÇn triÓn khai cña b¶n tin.... 3. Củng cố, luyện tập: - Gv kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña bµi häc 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - GV híng dÉn hs chuÈn bÞ bµi “Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn”.

(126) Ngµy d¹y : 15/12/ 2008. Ngµy d¹y: 17/12/ 2008. TiÕt 60:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Thấy đợc mục đích, tầm quan trọng của phỏng vẫn và trả lời phỏng vấn trong đời sống. - Nắm đợc những yêu cầu cơ bản và cách thức thực hiện phỏng vấn cũng nh trả lời pháng vÊn. - Cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çu tiªn vÒ pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn, mét lo¹i ho¹t động không thể thiếu trong xã hội văn minh 2. Kĩ năng: - Nắm đợc một số kĩ năng phỏng vấn và trả lời phỏng vấn, nhất là kĩ năng đặt câu hái vµ tr¶ lêi c©u hái 3. Thái độ: - Có thái độ tự tin và bình tĩnh trong mọi tình huống giao tiếp. - Thấy đợc sự cần thiết phải có thái độ khiêm tốn, nhã nhặn, biết chia sẻ lắng nghe.. trong giao tiÕp víi mäi ngêi B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi:. Hoạt động của GV và HS Hoạt động1 - HS đọc câu hỏi 1,2 SGK - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, cử ngêi tr×nh bµy tríc líp - GV chèt l¹i. Néi dung chÝnh I. Mục đích, tầm quan trọng của phỏng vấn và trả lêi pháng vÊn - Không phải bất cứ cuộc trò chuyện, hỏi đáp nào cũng mặc nhiên đợc coi là phỏng vấn. Chỉ là phỏng vấn khi cuộc trò chuyện ấy đợc thực hiện nhằm mục đích rõ ràng là để thu thập thông tin về một chủ đề quan träng, cã ý nghÜa. - T«n träng pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn lµ t«n trọng sự thật, tôn trọng quyền đợc bày tỏ ý kiến của.

(127) c«ng chóng vµ v× thÕ lµ mét biÓu hiÖn cña tinh thÇn d©n chñ trong x· héi v¨n minh II. Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động phỏng vÊn 1.ChuÈn bÞ pháng vÊn - Xác định: + Chủ đề phỏng vấn + Mục đích phỏng vấn + §èi tîng pháng vÊn + Ngêi thùc hiÖn pháng vÊn + Ph¬ng tiÖn pháng vÊn - HÖ thèng c©u hái pháng vÊn ph¶i: Ng¾n gän, râ ràng; phù hợp với mục đích và đối tợng phỏng vấn; làm rõ đợc chủ đề, liên kết với nhau và đợc sắp xếp theo mét tr×nh tù hîp lÝ GV: qu¸ tr×nh tiÕn hµnh pháng vÊn? 2. TiÕn hµnh pháng vÊn - Ngoài những câu hỏi đã chuẩn bị sẵn cần có thêm HS: suy nghÜ tr¶ lêi một số câu hỏi gợi mở, đa đẩy để câu chuyện không rời rạc, không lạc đề - Thái độ thân tình, đồng cảm, lắng nghe và chia xẻ th«ng tin víi ngêi tr¶ lêi -KÕt thóc cuéc pháng vÊn cÇn c¶m ¬n ngêi tr¶ lêi GV: sau khi pháng vÊn th× cÇn ph¶I pháng vÊn 3.Biªn tËp sau khi pháng vÊn lµm g×? - Không đợc thay đổi nội dung phỏng vấn nhng có HS: tr¶ lêi thể thay đổi, sửa chừa một số từ ngữ, sắp xếp lại câu cho râ rµng m¹ch l¹c - Cã thÓ ghi l¹i nÐt mÆt, ®iÖu bé, cö chØ.. Hoạt động3: Nêu những yêu cầu đối với ngời trả III. Những yêu cầu đối với ngời trả lời phỏng vấn - Trung thùc, th¼ng th¾n, ch©n thµnh lêi pháng vÊn? - C©u tr¶ lêi râ rµng vµ hÊp dÉn Hoạt động 2: - HS đọc câu hỏi a,b - HS tr¶ lêi b»ng b¶ng phô. * Ghi nhí: SGK tr 182 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m néi dung bµi häc. - TËp tr¶ lêi pháng vÊn theo c©u hái bµi tËp SGK. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Gv hớng dẫn hs: Soạn bài “ Vĩnh biệt Cửu trùng đài”. Ngµy d¹y : 17/12/ 2008. Tại Lớp: 11B2 Ngµy d¹y: 17-18/12/ 2008. Tại Lớp: 11B6 TiÕt 61,62:.

(128) Vĩnh biệt cửu trùng đài. ( TrÝch kÞch: Vò Nh T« - NguyÔn Huy Tëng. ).. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Nắm đợc những đặc điểm của thể loại bi kịch. Hiểu và phân tích đợc xung đột kÞch, tÝnh c¸ch, diÔn biÕn t©m tr¹ng, bi kÞch cña Vò Nh T« vµ §an ThiÒm trong håi V cña vë kÞch - Nhận thức đợc quan điểm nhân dân của NHT đồng thời thấy đợc thái độ ngỡng mộ, trân trọng tài năng của tác giả đối với những nghệ sĩ có tâm huyết và tài năng lớn nhng lại lâm vào tình trạng mâu thuẫn không thể giải quyết đợc giữa khát vọng nghệ thuậy lớn lao và thực tế xã hội không tạo điều kiện để họ thực hiện khát vọng ấy - Nắm đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật của vở kịch qua đoạn trích 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc - hiểu tác phẩm kịch 3. Thái độ: - Kh¬i gîi t×nh c¶m nh©n v¨n cña con ngêi B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi:. Hoạt động của GV và HS. Yªu cÇu chÝnh Hoạt động1: I.TiÓu dÉn - GV gọi HS đọc phần tiểu dẫn 1.T¸c gi¶ ( 1912- 1960) SGK sau đó tóm tắt nội dung chính - Quê quán: làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, Bắc Ninh, - GV chèt l¹i nay thuéc x· Dôc Tó huyÖn §«ng Anh, Hµ Néi - Hoàn cảnh xuất thân:trong một gia đình nhà nho - Cuộc đời (SGK) -Năm 1996 đợc nhà nớc tặng giải thởng HCM về v¨n häc nghÖ thuËt 2.S¸ng t¸c: - T¸c phÈm chÝnh: sgk - Có thiên hớng khai thác đề tài lịch sử và có đóng gãp næi bËt ë thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt vµ kÞch - Văn phong giản dị, trong sáng, đôn hậu, thâm trÇm, s©u s¾c - Vë kÞch “ Vò Nh T«”: sgk Hoạt động 2: II .§äc- hiÓu ®o¹n trÝch - GV phân vai cho HS đọc hồi V 1 .§äc v¨n b¶n: - Gi¶i thÝch tõ khã 2 .HiÓu v¨n b¶n: Hoạt động 3: 2.1.Những mâu thuẫn xung đột cơ bản (?) Ph©n tÝch nh÷ng m©u thuÉn - Mâu thuẫn giữa nhân dân lao động khốn khổ lầm xung đột cơ bản của vở kịch cũng than víi bän h«n qu©n b¹o chóa vµ phe c¸nh cña nh ®o¹n trÝch chóng sèng xa hoa truþ l¹c. M©u thuÉn nµy vèn cã - HS chia nhãm nhá ( Theo bµn) từ trớc, đến khi Lê Tơng Dực bắt Vũ Nh Tô xây trao đổi thảo luận trả lời câu hỏi, cử Cửu trùng đài thì nó biến thành xung đột căng ngêi tr×nh bµy tríc líp th¼ng, gay g¾t - GV chèt l¹i - M©u thuÉn thø hai: Quan niÖm nghÖ thuËt thuÇn túy, cao siêu muôn đời >< Lợi ích thiết thực, trực tiÕp cña nh©n d©n. + Vò Nh T« - KiÕn tróc s - nghÖ sÜ: T©m huyÕt, hoài bão, muốn đem lại cái đẹp cho muôn đời. + Mợn uy quyền, tiền bạc của vua để thực hiện hoài bão lớn lao:  mục đích chân chính >< con đờng thực hiện mục đích sai lầm.  Đẩy Vũ Nh Tô vào tình trạng đối nghịch với nhân.

(129) TiÕt 2 - GV: Nªu tÝnh c¸ch vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng Vò Nh T«? - HS chia nhóm nhỏ, trao đổi thảo luËn tr¶ lêi c©u hái cö ngêi tr×nh bµy tríc líp - GV chuÈn kiÕn thøc. -GV: §an ThiÒm lµ ngêi nh thÕ nµo? - HS: suy nghÜ, tr¶ lêi. d©n - kÎ thï cña nh©n d©n- ngêi thî. + Muèn thùc hiÖn lý tëng nghÖ thuËt th× r¬i vµo t×nh tr¹ng ®i ngîc l¹i quyÒn lîi trùc tiÕp cña nh©n d©n; NÕu xuÊt ph¸t tõ lîi Ých nh©n d©n th× kh«ng thực hiện đợc lí tởng.  Bi kÞch kh«ng lèi tho¸t cña nghÖ sÜ thiªn tµi Vò Nh T«. 2.2.TÝnh c¸ch vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña Vò nh T« - Vò Nh T« lµ mét kiÕn tróc s thiªn tµi, lµ hiÖn th©n cho niềm khát khao say mê sáng tạo cái đẹp: Một thiªn tµi “ ngµn n¨m cha dÔ cã mét” “ chØ vÈy bót là chim hoa đã hiện lên” có thể “ sai khiến gạch đá nh viên tớng cầm quân, có thể xây dựng lâu đài cao c¶, nãc vên m©y mµ kh«ng hÒ tÝnh sai mét viªn g¹ch nhá” - Lµ mét nghÖ sÜ cã nh©n c¸ch lín, cã hoµi b·o lín, cã lÝ tëng nghÖ thuËt cao c¶. MÆc dï bÞ Lª T¬ng Dùc do¹ giÕt Vò nh T« vÉn kiªn quyÕt tõ chèi x©y Cửu trùng đài. Ông cũng không phải là ngời hám lợi (Khi đợc vua ban thởng lụa là, vàng bạc ông đã ®em chia hÕt cho thî). LÝ tëng, íc m¬ x©y mét toµ đài cao cả, nguy nga, tráng lệ.. thật đẹp đẽ và chân chÝnh nhng l¹i cao siªu, thuÇn tuý hoµn toµn tho¸t li khỏi hoàn cảnh lịch sử xã hội của đất nớc, xa rời đời sống nhân dân - T©m tr¹ng bi kÞch ®Çy c¨ng th¼ng cña «ng: x©y Cửu trùng đài là đúng hay sai? là có công hay có téi? => Vũ Nh Tô là một nhân vật bi kịch bởi đã mang trong m×nh kh«ng chØ nh÷ng say mª kh¸t väng lín lao mµ cßn c¶ nh÷ng lµm l¹c trong suy nghÜ vµ hành động.Khi ông và Đan Thiềm bị bắt, Cửu trùng đài bị đập phá, thiêu huỷ thì ông mới bừng tỉnh xiết bao đau đớn, kinh hoàng. 2.3.Nh©n vËt §an ThiÒm - Là ngời đam mê cái tài, tài sáng tạo ra cái đẹp - “Bệnh Đan Thiềm” là mê đắm tài hoa siêu việt của ngời sáng tạo nghệ thuật, sáng tạo ra cái đẹp - V× ®am mª tµi n¨ng mµ nµng lu«n khÝch lÖ VHT xây CTĐ, sẵn sàng quên mình để bảo vệ cái tài ấy - Lµ ngêi lu«n tØnh t¸o trong mäi trêng hîp.BiÕt chắc đài lớn không thành, tâm trí nàng giờ đây chỉ cßn tËp trung b¶o vÖ tÝnh m¹ng cho Vò nµng khÈn khoản khuyên Vũ trốn đi nhng không đợc => kÎ tri ©m, liªn tµi cã thÓ chÕt, s½n sµng chÕt v× đài cao, tài lớn, vì ngời tri âm * Ghi nhí: sgk. 3. Củng cố, luyện tập: - Mâu thuẫn thứ nhất đợc tác giả giải - Đợc giải quyết dứt khoát bằng cách quân quyết dứt khoát không? cách giải quyết nổi loạn phá đài, đốt đài, giết vua, giết Vũ nh thÕ nµo? Nh T«, §an ThiÒm vµ c¸c cung n÷... - Cha gi¶i quyÕt døt kho¸t v×: - Mâu thuẫn thứ hai có đợc giải quyết dứt + Vũ Nh Tô cho đến lúc chết vẫn không khoát không? cách giải quyết nh thế nào? thấy đợc sai lầm của mình, vẫn cho rằng m×nh v« téi ..

(130) + Vò Nh T« ghÐt vua Lª nhng l¹i mîn tay vua để thực hiện hoài bão của mình, vô t×nh g©y nçi khæ cho d©n.. C©u hái dµnh cho HS kh¸ giái: - Trong lời đề tựa kịch Vũ Nh Tô, tác giả  Câu hỏi cha có câu trả lời dứt khoát. Chân viÕt: lÝ chØ thuéc vÒ Vò mét nöa, nöa kia thuéc "Than «i! Nh T« ph¶i hay nh÷ng kÎ giÕt vÒ quÇn chóng nh©n d©n. ViÖc mÊt Cöu Nh T« ph¶i? Ta ch¼ng biÕt. Trïng §µi võa mõng võa tiÕc. Nhµ v¨n Cầm bút chẳng qua cùng một bệnh với khẳng định: Đồng bệnh với Đan Thiềm là §an ThiÒm". c¶m phôc thiªn tµi, nh¹y c¶m víi bi kÞch H·y ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh vÒ cña nh÷ng tµi n¨ng siªu viÖt. lêi tùa trªn? 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - Gv híng dÉn hs chuÈn bÞ tiÕt: “ Thùc hµnh vÒ sö dông mét sè kiÓu c©u trong v¨n b¶n”. Ngµy d¹y : 20/12/ 2008. Ngµy d¹y: 20/12/ 2008. TiÕt 63:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Thùc hµnh vÒ sö dông mét sè kiÓu c©u trong v¨n b¶n. A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Cñng cè vµ n©ng cao thªm nh÷g hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o vµ c¸ch sö dông mét sè kiÓu c©u thêng dïng trong v¨n b¶n tiÕng ViÖt. 2. Kĩ năng: - BiÕt ph©n tÝch, lÜnh héi mét sè kiÓu c©u thêng dïng, biÕt sö dông mét sè kiÓu c©u thÝch hîp khi giao tiÕp 3. Thái độ: - Có thái độ học tập nghiêm túc và ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yªu cÇu chÝnh. Hoạt động 1 : I. Dùng kiểu câu bị động. - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 1.Bµi tËp 1 a.Hắn cha đợc một ngời đàn bà nào yêu cả ( Chú ý từ bị động: bị đợc, phải) - HS trao đổi thảo luận bài tập 1 b.Cha một ngời đàn bà nào yêu hắn cả - GV chèt l¹i c. C©u kh«ng sai nhng kh«ng nèi tiÕp ý vµ híng triển khai ý của câu đi trớc; không tiếp tục đề tài về"hắn" mà về "một ngời đàn bà nào" đó. 2.Bµi tËp2 - Câu bị động: Đời hắn cha bao giờ đợc săn sóc - HS đọc bài tập 2, trả lời câu hỏi bởi một bàn tay “ đàn bà” - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi * KÕt luËn: - Nhắc lại khái niệm câu chủ động câu - Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ ngời, vật, thực hiện một hoạt động hớng vào ngời, vật bị động ? ( Ngữ văn 7) khác( chỉ chủ thể của hoạt động). - Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ ngời, vật đợc hoạt động của ngời, vật khác hớng vào.

(131) Hoạt động 2: - HS đọc bài tập - HS chia nhóm nhỏ, trao đổi thảo luận tr¶ lêi c©u hái cö ngêi tr×nh bµy tríc líp -GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Nhãm 1. Bµi tËp 1.. - Nhãm 2. Bµi tËp 2.. ( chỉ đối tợng của hoạt động ) II. Dïng kiÓu c©u cã khëi ng÷. 1.Bµi tËp1 a.- C©u cã khëi ng÷: Hµnh th× nhµ thÞ may l¹i cßn - Khëi ng÷: Hµnh b.So s¸nh víi: Nhµ thÞ may l¹i cßn hµnh -> Hai câu tơng đơng về nghĩa cơ bản: biểu hiện cïng mét sù viÖc. Nhng c©u cã khëi ng÷ liªn kÕt chặt chẽ hơn về ý với câu đi trớc nhờ sự đối lập víi c¸c tõ g¹o vµ hµnh 2.Bµi tËp 2 CÇn chän ph¬ng ¸n C v× viÖc dÉn nguyªn v¨n lêi c¸c anh l¸i xe t¹o nªn Ên tîng kiªu h·nh cña c« g¸i vµ s¾c th¸i ý nhÞ cña ngêi kÓ chuyÖn. 3.Bµi tËp 3 a. C©u thø hai cã khëi ng÷: Tù t«i - VÞ trÝ: ®Çu c©u, tríc chñ ng÷ - DÊu phÈy - Tác dụng: Nêu một đề tài có quan hệ liên tởng với điều đã nói trong câu trớc b. C©u thø hai cã khëi ng÷: C¶m gi¸c, t×nh tù, đời sống, cảm xúc - VÞ trÝ: §Çu c©u, tríc chñ ng÷ - DÊu phÈy - Tác dụng: Nêu một đề tài có quan hệ với điều đã nói trong câu trớc. - Nhãm 4. Nh¾c l¹i kh¸i niÖm khëi ng÷? c. Kh¸i niÖm khëi ng÷. - Khởi ngữ là thành phần câu nêu lên đề tài của ( Ng÷ v¨n 9) c©u. - Luôn đứng đầu câu. - T¸ch biÖt víi ph©n cßn l¹i cña c©u b»ng tõ: th×, lµ, hoÆc dÊu phÈy. - Trớc khởi ngữ có thể có h từ còn, về, đối với... - Nhãm 3. Bµi tËp 3.. 3. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy d¹y : 22/12/ 2008. Ngµy d¹y: 24/12/ 2008. TiÕt 64:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. Thùc hµnh vÒ sö dông mét sè kiÓu c©u trong v¨n b¶n. C. TiÕn tr×nh giê häc..

(132) 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động1:. Néi dung chÝnh III.Dïng kiÓu c©u cã tr¹ng ng÷ chØ t×nh huèng - HS đọc bài tập, trả lời câu hỏi 1.Bµi tËp1 a.VÞ trÝ ®Çu c©u - GV ph¸t vÊn HS tr¶ lêi b.Cụm động từ c. ChuyÓn: Bµ giµ kia thÊy thÞ hái, bËt cêi -> Sau khi chuyÓn c©u cã hai vÞ ng÷ cïng cã cấu tạo là một cụm động từ, cùng biểu hiện hoạt động của một chủ thể nhng viết theo kiểu c©u tríc th× sù nèi tiÕp vÒ ý râ rµng h¬n HS lµm viÖc c¸ nh©n tr×nh bµy tríc 2.Bµi tËp 2 líp Chọn phơng án C vừa đúng về ý vừa liên kết ý chÆt chÏ võa mÒm m¹i uyÓn chuyÓn Hoạt động 2: 3.Bµi tËp 3 - HS đọc bài tập a. Trạng ngữ chỉ tình huống: Nhận đợc phiếu - HS chia 2 d·y trát của Sơn Hng Tuyên đốc bộ đờng + D·y1 tr¶ lêi ý a b. Kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt v¨n b¶n, kh«ng + D·y 2 tr¶ lêi ý b thÓ hiÖn th«ng tin, mµ dïng ph©n biÖt th«ng tin - Cö ngêi tr×nh bµy tríc líp thø yÕu ( phÇn ®Çu c©u)víi th«ng tin quan - GV chuÈn kiÕn thøc träng( phÇn vÞ ng÷ chÝnh cña c©u: quay l¹i hái - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tr¹ng ng÷? ( Ng÷ thÇy th¬ l¹i gióp viÖc) * KÕt luËn: v¨n 7 ) - Trạng ngữ đợc thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phơng tiÖn, c¸ch thøc diÔn ra sù viÖc nªu trong c©u. - Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu, hay gi÷a c©u. IV. Tæng kÕt vÒ viÖc sö dông ba kiÓu c©u trong v¨n b¶n. Hoạt động 3 : HS đọc mục IV SGK và trả lời câu - Thành phần chủ ngữ trong câu bị động, thành phÇn khëi ng÷ vµ thµnh phÇn tr¹ng ng÷ chØ t×nh hái. huống đều chiếm vị trí đầu câu. GV định hớng nội dung tổng kết. - TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn trªn thêng thÓ hiÖn thông tin đã biết từ những câu đi trớc trong văn b¶n, hay thÓ hiÖn mét néi dung dÔ dµng liªn tëng tõ nh÷ng c©u ®i tríc, hoÆc mét th«ng tin kh«ng quan träng. - ViÖc sö dông nh÷ng kiÓu c©u trªn cã t¸c dông liªn kÕt ý, t¹o m¹ch l¹c trong v¨n b¶n.. 3. Củng cố, luyện tập: - N¾m néi dung bµi häc. 4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: - So¹n bµi “ T×nh yªu vµ thï hËn”.

(133) Ngµy d¹y : 20/12/ 2008. Ngµy d¹y: 20/12/ 2008. TiÕt 64:. Tại Lớp: 11B2 Tại Lớp: 11B6. T×nh yªu vµ thï hËn. ( TrÝch: R« - mª - « vµ Giu - li - Ðt ) U. SÕch xpia A. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: - Cñng cè vµ n©ng cao thªm nh÷g hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o vµ c¸ch sö dông mét sè kiÓu c©u thêng dïng trong v¨n b¶n tiÕng ViÖt. 2. Kĩ năng: - BiÕt ph©n tÝch, lÜnh héi mét sè kiÓu c©u thêng dïng, biÕt sö dông mét sè kiÓu c©u thÝch hîp khi giao tiÕp 3. Thái độ: - Có thái độ học tập nghiêm túc và ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. B. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh - GV: SGK, SGV, bài soạn, tài liệu…. - HS: SGK, tài liệu, vở ghi… C. TiÕn tr×nh giê häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Ngµy so¹n: 30 / 12 / 2007 Ngµy gi¶ng: 12 / 1 / 2008. A. Mục tiêu cần đạt. - Gióp HS: + Cảm nhận đợc tình yêu cao đẹp bất chấp sự thù hận của hai dòng họ. + Phân tích đợc diễn biến tâm trạng nhân vật thông qua ngôn ngữ đối thoại. + Giáo dục tình yêu chân chính và nhân cách cao đẹp, ý chí vợt qua mọi thử thách, khó khăn trong cuộc đời..

(134) B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, trao đổi thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n v¨n. Bµi tËp vÒ nhµ. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK. Tãm t¾t néi dung chÝnh. GV giới thiệu đôi nét thời Phục Hng.. Yêu cầu cần đạt. I. Đọc hiểu tiểu dẫn. 1. Thời đại Phục hưng: - Phong traøo Phuïc höng (coát loõi laø chuû nghóa nhân văn ) : giải phóng tư tưởng tình cảm con người khỏi mọi sự kìm hãm và trói buộc của giáo hội – phong kiến, đề cao những giá trị tốt đẹp cao quí của con người à văn hóa Phục hưng là một bước tiến kỳ diệu trong lịch sử vaên minh Taây AÂu. - Những gương mặt tiêu biểu của văn hoá Phuïc höng: Leâ-oâ-na ñô Vanh-xi, Mi-ken-langiô, Ñan-teâ, Ra-bô-le, Xeùc-van-tet, Seáchxpia…. 2. Seách – xpia. - Sinh 23 / 4 / 1564 maát 23 / 4 /1616 taïi thò trấn Xtơ- rét- phớt- ôn-Ê-vơn, miền Tây Nam nước Anh. - Sớm vào đời tự lập kiếm sống vì hoàn cảnh -PhÇn tiÓu dÉn SGK cã mÊy néi dung gia ñình sa suùt. chÝnh nµo? h·y tãm t¾t? - 1585 lên Luân Đôn làm chân giữ ngựa, nhắc tuồng, diễn viên trước khi trở thành nhà viết kịch thiên tài của nước Anh. - Caùc saùng taùc cuûa Seách-xpia: +37 vở kịch. +Moät soá truyeän thô daøi. + 154 baøi xon- neâ. 3. Vở kịch Rô-mê-ô & Giu-li-ét: - Xuất xứ: + Được viết khoảng năm 1594 – 1595..

(135) + Là vở kịch thơ xen lẫn văn xuôi, có 5 hồi. + Laáy boái caûnh taïi thaønh Veâ-roâ-na ( YÙ). * Hoạt động 2. + Thể loại: Kịch HS đọc phân vai. GV hớng dẫn đọc và tìm hiểu bố cục + Toựm taột: SGK – Tr 198 ®o¹n trÝch. 4. Đoạn trích. - Lớp 2, hồi II, cảnh Rô-mê-ô gặp Giu-li-ét - Đoạn trích coù bao nhieâu lời thoại? tại vườn nhà Ca-piu-lét sau đêm vũ hội hoá trang. II. Đọc - hiểu văn bản: * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS t×m hiÓu néi dung vµ 1.Đọc phaân vai. nghÖ thuËt v¨n b¶n. 2. Bố cục Trao đổi cặp. - Từ lời thoại 1-6 : Lời độc thoại thổ lộ tình yeâu thaàm kín cuûa Roâ-meâ-oâ vaø Giu-li-eùt. - Thù hận xuất phát từ đâu? Nĩ được thể -Từ lời thoại 7-16: Lời đối thoại của Rô-mê-ô hiện trong lời hai nhân vật như thế nào? & Giu-li-eùt. Họ nhắc đến thù hận trong khi tỏ tình để làm gì? 3. Giaù trị nội dung vaø nghệ thuật của văn bản. 3.1. T×nh yªu trªn nền thï hận. - Sự thù hận xuất phát từ hai dòng họ cứ ám TiÕt 2. ổn định tổ chức. ảnh hai người trong suốt cuộc gặp gỡ. KiÓm tra bµi cò. - Cả hai đều ý thức được sự thù hận, song nỗi Bµi míi: lo chung của cả hai là họ không được yêu nhau. - Sự thù hận của hai dòng họ chỉ là cái nền. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. Tình yêu của hai người không xung đột với hận thù ấy. - Nhãm 1. Rô-mê-ô đã dùng những hình à khẳng định quyết tâm xây đắp tình yêu. ảnh nào để nói lên vẻ đẹp của Giu-li-ét? Nªu ý nghÜa cña viÖc dïng nh÷ng h×nh 3.2. Taâm trạng cuûa Roâ-meâ-oâ. ¶nh Êy? * Khi nói một mình. -Giu-li-ét như: Vầng dương tươi đẹp. - Hôn caû Haèng Nga. - Ñoâi maét nhö:. Hai ngôi sao đẹp nhất. - Làn ánh sáng tưng bừng. - Ñoâi goø maù: Đẹp rực rỡ nhö aùnh saùng ban ngaøy. - Nhãm 2. Tâm trạng của Rơ-mê-ơ khi - Dùng nhiều thán từ “ôi!” núi với Giu-li-et? Từ đó đánh giá chàng -ệụực gỡ ta laứ chieỏc bao tay… mụn trụựn goứ maự lµ con ngêi nh thÕ nµo? aáy! => Với Rô-mê-ô, Giu-li-ét là hiện thân của những cái đẹp nhất trong thiên nhiên..

(136) =>Tình yªu đam cuoàng nhieät laøm naûy sinh khao khát chinh phục, gần gũi ở Rô-mê-ô.. * Khi nói với Giu-li-ét: - Sẵn sàng từ bỏ tên họ của mình. -Vượt qua bức tường cao và sự nguy hiểm nhờ đôi cánh của tình yêu . - Nhãm 3. Tâm trạng của Giu – li – et khi - Em nhìn toâi aâu yeám laø toâi chaúng ngaïi loøng nãi mét m×nh ? haän thuø… è Mãnh lực tình yêu vượt lên trên mọi nỗi sợ haõi vì “caùi gì tình yeâu coù theå laøm laø tình yeâu daùm laøm”. Toùm laïi: Rô-mê-ô là chàng trai mạnh mẽ, đến với tình - Nhãm 4. T©m tr¹ng cđa Giu-li-Ðt khi yêu chân thành, say đắm và dám vượt lên trên tất cả mọi trở ngại để được sống thật với nãi với R«-mª-«? rung caûm cuûa con tim. 3.3. Taâm traïng cuûa Giu-li-eùt. * Khi noùi moät mình: - Goïi teân Roâ-meâ-oâ tha thieát. * Hoạt động 2. - Mong Rô-mê-ô từ bỏ tên họ. GV híng dÉn HS tæng kÕt. - Muốn Rô-mê-ô thề đã yêu mình. => Những rung cảm của Giu-li-ét trước tình yêu mãnh liệt. Lời bộc bạch chân thành không cần che giấu, không chút ngượng - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung ®o¹n nguøng. trÝch?. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. * Khi nói với Rô-mê-ô: - Vừa ngạc nhiên vừa lo lắng vì sự xuất hiện taùo baïo cuûa Roâ-meâ-oâ. - Thật sự lo sợ cho tính mạng của Rô-mê-ô. - Kín đáo chấp nhận tình yêu của Rô-mê-ô. => Giu-li-ét là thiếu nữ chân thành, trong sáng, đón nhận tình yêu bất chấp sự hận thù của hai dòng họ. Đó là khát vọng được sống với tình yeâu..

(137) III. KEÁT LUAÄN.. 1. Veà ngheä thuaät: - Đoạn trích đã tập trung được nghệ thuật xây dựng kịch của Sếch-xpia. -Lời thoại giàu nhạc điệu, hình ảnh, cảm xúc, bộc lộ được tâm trạng của nhân vật. -Tính cách nhân vật khắc họa qua ngôn ngữ và hành động kịch. 2. Noäi dung -Đoạn trích đã tôn vinh vẻ đẹp của một tình yêu trong sáng, dũng cảm, vượt lên trên cả haän thuø. -Rô-mê-ô và Giu-li-ét là những hình tượng đẹp của văn học Phục hưng ở Tây Âu và đã phản ánh được khát vọng sống của con người thời ấy. IV. Ghi nhớ. - SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Đọc lại văn bản. - Nắm nội dung bài học. - Soạn bài theo phân phối chương trình. TÌNH YÊU VÀ THÙ HẬN (Trích Rômêô và Giuliét) Sechxpia I. Mục tiêu bài học: 1. Hiểu được tình yêu cao đẹp bất chấp thù hận giữa 2 dòng họ của R và G. - Phân tích được diễn biến tâm trạng nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại của R và G. Từ đó nhận biết được xung đột giữa khát vọng tình cảm cá nhân và hận thù dai dẳng giữa 2 dòng họ và quyết tâm của 2 người hướng tới xây dựng một cuộc sống hạnh phúc. - Nhận thức được sức mạnh của tình yêu chân chính, của tình yêu cao đẹp, là động lực sẽ giúp con người vượt qua mọi định kiến và hận thù. II. Tiến trình dạy học: 1. Bài cũ: 2. Bài mới: HOẠT ĐỘNG THẦY - TRÒ NỘI DUNG CƠ BẢN HĐ1: Tìm hiểu chung về văn hóa Phục I. Giới thiệu chung: hưng, tác giả S, tác phẩm R và G. 1. Thời đại Phục hưng: - GV giới thiệu văn hóa Phục hưng. Phong trào Phục hưng, mà cốt lõi là chủ nghĩa nhân văn: giải phóng tinh.

(138) thần, tình cảm con người khỏi sự kìm hãm và trói buộc của giáo hội phong kiến, đề cao những giá trị tốt đẹp, cao quí của con người -> văn hóa phục hưng là một bước tiến kì diệu trong lịch sử văn minh Tây Âu. Những gương mặt tiêu biểu của văn hóa Phục hưng: Leônađơvanhxi, Đantê, - Giới thiệu những điểm quan trọng Rabơle, Xecvantet, Sêchxpia… trong cuộc đời S? (chiếu chân dung S) 2. Sêchxpia: (1564 - 1614) - Sinh ra ở một thị trấn thuộc miền Tây nam nước Anh. - Sớm vào đời kiếm sống vì hoàn cảnh gia đình sa sút. - 1585 lên Luân Đôn làm chân giữ ngựa, nhắc tuồng, diễn viên trước khi trở thành nhà viết kịch thiên tài của nước Anh. * Tác phẩm: 37 vở kịch. Một số truyện thơ dài. - Chiếu hình bìa R và G. 154 bài Xon – nê. - Giới thiệu thể loại, thời điểm ra đời và 3. Rômêô và Giuliet: xuất xứ của R và G? - Viết 1594 – 1595, là vở kịch thơ xen lẫn văn xuôi. Có 5 hồi – Lấy bối cảnh tại - HS đọc tóm tắt ở sgk. thành Vêrôna (Ý). GV cho HS nghe bài hát để khắc sâu nội - Tóm tắt: sgk. dung câu chuyện. - Xác định nội dung và vị trí của đoạn 4. Đoạn trích “Tình yêu và thù hận”: trích? Thuộc lớp 2 hồi 2. Chiếu cảnh vũ hội – R ở vườn Capiulet. Nội dung: Cảnh R gặp G tại vườn nhà Capiulet sau đêm vũ hội hóa trang. HĐ2: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản. II. Đọc – hiểu văn bản - Tìm hiểu hình thức của các lời thoại? 1. Hình thức của các lời thoại: (6 lời đầu và 10 lời sau). - 6 lời thoại đầu: độc thoại nội tâm của R và G -> Tình cảm nhân vật, ngôn ngữ…. - Chiếu hình ảnh R ở vườn nhà C. - 10 lời thoại sau: đối thoại giữa R và G. Bối cảnh -> chiều sâu của sự bộc lộ tình cảm nhân vật. 2. Tâm trạng của Rômêô - Trong lời thoại đầu, R đã so sánh, liên tưởng vẻ đẹp của G như thế nào? - Khi nói một mình: + So sánh: Giuliet: -> vừng dương lúc bình minh. Phân tích: “Nếu mắt nàng…nào nhỉ”. -> đẹp hơn cả Hằng Nga. Đôi mắt: -> làn ánh sáng tưng bừng. -> là 2 ngôi sao đẹp nhất bầu trời..

(139) Gò má: -> rực rỡ như ánh sáng ban ngày. Các vẻ đẹp lần lượt hiện lên, làm nảy -> làm cho các vì tinh tú phải hổ sinh khát vọng mãnh liệt. ngươi. -> Với R và G là hiện thân của những gì đẹp nhất trong thiên nhiên. - Khi nói với G, R đã bày tỏ tâm sự gì? + Thán từ “Ôi” -> choáng ngợp, say đắm trước vẻ đẹp tuyệt vời của G. + “Ước gì …má ấy” -> khát vọng yêu đương mãnh liệt. - Khi nói với G: + Sẵn sang từ bỏ họ tên của mình. + Vượt qua bức tường cao và nguy hiểm nhờ đôi cánh của tình yêu. + “Em nhìn tôi âu yếm là tôi chẳng - Vậy R là người như thế nào? ngại lòng hận thù”. -> Mãnh lực tình yêu vượt lên trên nỗi sợ hãi vì “cái gì tình yêu có thể làm là tình yêu dám làm”. - GV: Trong đêm hội hóa trang. => R là chàng trai mạnh mẽ đến với tình R: Nàng là họ C sao? Ôi oan trái yêu yêu chân thành say đắm và dám vượt lên quí, đời sống của ta nay nằm trong tay tất cả mọi trở ngại để được sống thật với người thù. rung cảm của con tim. G: Một mối thù sinh một mối tình, 3. Tâm trạng Giuliet: Vội chi sớm gặp biết đành muộn sao. Tình đâu trắc trở gian lao, Hận thù mà lại khát khao ân tình. - Tâm trạng của G thể hiện ra sao trong lời độc thoại? - Khi nói một mình: + Ôi chao: - cảm xúc dồn nén. - thở dài lo âu – hận thù - tình yêu R + Thổ lộ tình yêu với chinh mình. . Gọi tên R tha thiết. . Muốn R thề đã yêu mình. . Lí giải và mong R từ bỏ họ tên. - Khi nói với R, tâm trạng G thay đổi -> Những rung cảm trước tình yêu mãnh như thế nào? liệt. Lời bộc bạch không cần che giấu, không chút ngượng ngùng. - Khi nói với R: + Bất ngờ, lo lắng vì sự xuất hiện táo bạo của R. - Nhận xét gì về tâm trạng G? + Ám ảnh về mối hận thù của 2 dòng Chiếu hình ảnh G. họ, thật sự lo sợ cho tính mạng của R. + Kín đáo chấp nhận tình yêu của R..

(140) HĐ3: Hướng dẫn HS tổng kết. - Khái quát nội dung, nghệ thuật đoạn trích?. - Tính chất bi kịch của đoạn kịch thể hiện ở điểm nào? (chỗ đứng của 2 nhân vật – nguy hiểm tính mạng) HĐ4: Củng cố bằng bài hát R và G – Chiếu hình ảnh hầm mộ G. Chuẩn bị: Ôn tập phần văn học.. -> Phức tạp phù hợp tâm lí người đang yêu. => Là thiếu nữ chân thành, trong sáng đón nhận tình yêu bất chấp hận thù. Đó là khát vọng được sống thật với con người của chính mình. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Tập trung nghệ thuật xây dựng kịch của S. - Lời thoại giàu nhạc điệu, hình ảnh, cảm xúc, bộc lộ tâm trạng nhân vật. - Tính cách nhân vật khắc họa qua ngôn ngữ và hành động kịch. 2. Nội dung: Đoạn trích tôn vinh vẻ đẹp của một tình yêu trong sáng, dũng cảm, vượt lên trên cả hận thù. R và G là những hình tượng đẹp của văn học Phục hưng Tây Âu và đã phản ánh được khát vọng sống của con người thời ấy.. Ngµy so¹n: 06/ 1 / 2008. Ngµy gi¶ng: 15 / 1 / 2008. TiÕt 67+68.. ¤n tËp v¨n häc. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam hiện đại đã học trong chơng trình Ng÷ v¨n 11. - Cñng cè vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc trªn hai ph¬ng diÖn lich sö vµ thÓ lo¹i. - Rèn luyện, nâng cao t duy phân tích và t duy khái quát, kĩ năng trình bày vấn đề một c¸ch cã hÖ thèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. GV híng dÉn HS «n tËp theo hÖ thèng c©u hái SGK: tõ c©u 1-4.. Yêu cầu cần đạt.

(141) * Hoạt động 2. C©u 1. HS dựa vào bài soạn trình bày nội Tính phức tạp của VHVN từ đầu XX đến CM dung. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. th¸ng T¸m 1945, thÓ hiÖn ë sù ph©n chia nhiÒu bé phËn, xu híng kh¸c nhau: - Hai bé phËn v¨n häc: Hîp ph¸p vµ kh«ng hîp ph¸p. * V¨n häc giai ®o¹n nµy ph¸t triÓn mau lÑ v×: Do - Tại sao nói văn học giai đoạn này sự thúc đẩy của thời đại. Do xã hội mới đòi hỏi ph¸t triÓn mau lÑ, phi thêng? văn học phải đặt ra và giải quyết nhiều vấn đề. Do søc s«ng m·nh kiÖt m·nh liÖt cña d©n téc, chÞu ¶nh hëng cña c¸c phong trµo yªu níc vµ c¸ch m¹ng, cña §¶ng Céng s¶n. Do sù thøc tØnh cña c¸i t«i c¸ nh©n.. C©u 2.. - Phân biệt tiểu thuyết trung đại và hiện đại?. - T×nh huèng truyÖn lµ g×?. Tiểu thuyết trung đại Ch÷ H¸n, ch÷ N«m Chú ý đến sự kiện, chi tiÕt Cốt tuyện đơn tuyến. Tiểu thuyết hiện đại Ch÷ Quèc ng÷ Chú ý đến thế giới bên trong nh©n vËt Cèt truyÖn phøc t¹p ®a tuyÕn C¸ch kÓ theo tr×nh tù C¸ch kÓ theo tr×nh tù thêi gian thêi gian, theo sù ph¸t triÓn t©m lÝ, t©m tr¹ng cña nh©n vËt T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n T©m lÝ, t©m tr¹ng nh©n vËt s¬ lîc vËt phong phó, phøc t¹p. Ng«i kÓ thø 3. Ng«i kÓ thø 3, thø nhÊt, kÕt hîp nhiÒu ng«i kÓ KÕt cÊu ch¬ng håi. KÕt cÊu ch¬ng, ®o¹n. C©u 3. - T×nh huèng truyÖn lµ nh÷ng quan hÖ nh÷ng hoµn cảnh nhà văn sáng tạo ra để tạo nên sự hấp dẫn, sức sống và thế đứng của truyện - Trong 1 truyÖn cã thÓ cã 1 t×nh huèng chñ yÕu, nhng còng cã thÓ cã nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau, cã vai trß kh¸c nhau.. + Trong Vi hµnh: T×nh huèng nhÇm lÉn lµ chÝnh. ngoài ra còn có tình huống trào phúng, đả kích ch©m biÕm, chÕ giÔu.. + Tinh thần thể dục: Tình huống trào phúng, đả - T×m vµ ph©n tÝch t×nh huèng trong kÝch ch©m biÕm, chÕ giÔu.. M©u thuÉn gi÷a h×nh mét sè truyÖn ng¾n sau? thức và nội dung, mục đích và thức chất, tốt đèp vµ tai ho¹... + Ch÷ ngêi tö tï: Ngêi viÕt ch÷ - ngêi xin ch÷. Coi ngôc - tö tï, c¶nh cho ch÷ xa nay cha tõng cã. + ChÝ PhÌo: Kh¸t väng sèng l¬ng thiÖn - kh«ng đợc làm ngời lơng thiện..

(142) TiÕt 2.. ổn định tổ chức KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n cña HS. bµi míi.. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. C©u 4. - Hai đứa trẻ: Truyện không có truyện- truyện trữ tình. Cốt truyện đơn giản. Tình huống độc đáo: cảnh đợi tàu, ngôn ngữ giàu chất thơ, nhẹ nhàng - Nhãm 1: C©u 4. Phân tích đặc sắc nghệ thuật các tinh tế, hình ảnh biểu tợng... truyện: Hai đứa trẻ, Chữ ngời tử tù, - Chữ ngời tử tù: Hình tợng Huấn Cao: Anh hùng - nghÖ sÜ - thiªn l¬ng - nh©n hËu - trong s¸ng; ChÝ PhÌo? H×nh tîng qu¶n ngôc: biÖt nhìn liªn tµi; c¶nh cho chữ, xin chữ; ngôn ngữ vừa cổ kính vừa hiện đại tạo hình đặc sắc. - ChÝ PhÌo: Cèt truyÖn hÊp dÉn, c¸ch kÓ linh ho¹t, x©y dùng h×nh tîng ®iÓn h×nh, c¸ tÝnh ho¸ nh©n vËt, nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt s©u s¾c, ng«n ng÷ tù nhiªn d©n d·... C©u 5. - Thể hiện qua nhan đề - Nhãm 2. C©u 5 NghÖ thuËt trµo phóng trong ®o¹n - ViÖc kh¾c ho¹ tõng nh©n vËt - T¶ toµn c¶nh, cËn c¶nh trÝch: H¹nh phóc cña mét tang gia - Cảnh đa đám, hạ huyện. - Ng«n ng÷ kh«i hµi - Thủ pháp phóng đại. - Mục đích: Phê phán sự giả dối, bịm bợm, vô luân, đạo đức giả của xã hội t sản thành thị đơng thêi. C©u 6. - Bi kịch Vũ Nh Tô đợc xây dựng bởi 2 mâu - Nhãm 3: c©u 6. Quan điểm nghệ thuật của Nguyễn thuẫn cơ bản: Nhân dân lao động >< hôn quan Huy Tëng trong viÖc triÓn khai vµ b¹o chóa; Kh¸t väng s¸ng t¹o nghÖ thuËt >< ®iÒu gi¶i quyÕt m©u thuÉn cña vë bi kÞch kiÖn lÞch sö x· héi. - T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuÉn thø nhÊt theo quan Vò Nh T«? điểm nhân dân: Nổi dậy giết vua, phá đài, nhng kh«ng cho Vò Nh T« vµ §an ThiÒm cã téi. T¸c gi¶ gi¶i quyÕt m©u thuÉn thø hai cha døt kho¸t bởi mâu thuẫn đó mang tính qui luật. Lời giải dành cho độc giả suy ngẫm. - Nhãm 4. C©u 7. HiÓu quan ®iÓm nghÖ thuËt cña Nam Cao qua ®o¹n v¨n: V¨n ch¬ng kh«ng cần đến những ngời thợ khéo tay.......vµ s¸ng t¹o nh÷ng g× cha cã.. C©u 7. - NghÖ thuËt s¸ng t¹o cña Nam Cao tríc hÕt vµ c¬ b¶n kh¸c h¼n c«ng viÖc cña nh÷ng ngêi thî khÐo tay. C«ng viÖc cña nh÷ng ngêi thî lµ lµm theo mÉu cã s½n. C«ng viÖc cña nhµ nghÖ sÜ lµ s¸ng t¸c v¨n ch¬ng - s¶n phÈm tinh thÇn. §Æc trng c¬ b¶n lµ sù s¸ng t¹o, t×m ra c¸i míi, kh¬i nh÷ng nguån cha ai kh¬i...Mçi t¸c phÈm v¨n ch¬ng lµ duy nhÊt kh«ng gièng ai. - Muèn thÕ nhµ v¨n ph¶i cã n¨ng lùc t dy, ãc s¸ng t¹o, tr¸nh xa c¸i cò, s¸o mßn....

(143) - Quan điểm nghệ thuật này không mới nhng đợc phát biểu chân thành, diễn đạt theo cách riêng lại đợc chính những tác phẩm nhà văn kiểm chứng. §ã lµ nh÷ng t¸c phÈm míi mÎ, kh«ng b¾t chíc ai, đề tại quen thuộc nhng mang phong cách mới, hớng khai thác mới, hình tợng nghệ thuật bất hủ. * Hoạt động 2. Híng dÉn luyÖn tËp vµ «n tËp ë nhµ. - ViÕt thµnh bµi v¨n bµi tËp 8. - Xem phÇn c©u hái bµi kiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I SGK tr208. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - ChuÈn bÞ bµi kiÓm tra häc k× I.. TiÕt 69+70. Ngµy thi: 07/01/2008. Thêi gian lµm bµi: 90 phót.. KiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I ( Sở giáo dục ra đề thi chung toàn tỉnh.).

(144) Ngµy so¹n: 8 / 1 / 2008 Ngµy gi¶ng: 15 / 1 / 2008. TiÕt 71.. LuyÖn tËp: Pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn.. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng tri thøc vÒ pháng vÉn vµ tr¶ lêi pháng vÊn. - Bíc ®Çu biÕt tiÕn hµnh c¸c thao t¸c chuÈn bÞ cho cuéc pháng vÊn vµ tr¶ lêi pháng vÊn. - Có thái độ tự tin và bình tĩnh trong mọi tình huống giao tiếp. - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - Chia lớp thành từng cặp đóng vai ngời phỏng vấn và trả lời phỏng vấn. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS.. Yêu cầu cần đạt..

(145) * Hoạt động 1. - Xác định chủ đề - Xác định mục đích - Xác định đối tợng - Xác định hệ thống câu hỏi. 1. ChuÈn bÞ cuéc pháng vÊn. - Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn về vấn đề dạy häc m«n Ng÷ v¨n ë trêng THPT.. 2. Thùc hiÖn cuéc pháng vÊn. * Hoạt động 2. - VÒ néi dung. Trao đổi thảo luận cặp. 2 HS một cặp: đóng vai ngời phỏng vấn - Về phơng pháp. - Về thái độ vµ ngêi tr¶ lêi pháng vÊn. GV híng dÉn HS thùc hiÖn. * Hoạt động 3. HS nhËn xÐt, cïng nhau rót kinh nghiÖm, bæ sung vµ hoµn thiÖn mét cuéc pháng 3. Rót kinh nghiÖm. vÊn. GV nhËn xÐt ®iÓm m¹mh, ®iÓm yÕu cña tõng cÆp. HS tự đánh giá cặp thành công nhất. Cho ®iÓm 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Tập phỏng vấn và trả lời phỏng vấn với bạn bè về nhiều đề tài khác nhau. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 8/ 1 / 2008. Ngµy gi¶ng: 19/ 1 / 2008. TiÕt 72. Tr¶ Bµi kiÓm tra tæng hîp. ( KiÓm tra häc k× I ). A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Hiểu yêu cầu đề. - BiÕt c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn. - Nắm tơng đối chắc nội dung ba bài thơ. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc ý kiến cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biết phân tích cụ thể, súc tích để tăng tính thuyÕt phôc..

(146) - Cha làm nổi bật trong tâm yêu cầu đề. - Bè trÝ thêi gian lµm bµi cha hîp lÝ, nªn bµi viÕt dang dë * KÕt qu¶. - §iÓm 7- 8: 8 em * Hoạt động 2. - §iÓm 5- 6,5: 26 em GV chữa đề theo đáp án thang - Điểm 3- 4,5: 9 em. ®iÓm. 2. Chữa đề. C©u 1. ( 3 ®iÓm) - Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung, lµ ph¬ng tiÖn giao tiếp chung của cả cộng đồng. C©u 1. - Lời nói cá nhân là sản phẩm đợc cá nhân tạo ra trªn c¬ së vËn dông c¸c yÕu tè ng«n ng÷ chung vµ tu©n thñ c¸c qui t¾c chung.( 1,0). C©u 2.. - Giữa ngôn ngữ chung của cộng đồng xã hội và lêi nãi c¸ nh©n cã mèi quan hÖ hai chiÒu: Ng«n ngữ chung của xã hội là cơ sở để sản sinh và lÜnh héi lêi nãi c¸ nh©n. Ngîc l¹i trong lêi nãi c¸ nh©n võa cã phÇn biÓu hiÖn cña ng«n ng÷ chung võa cã nh÷ng nÐt riªng. H¬n n÷a c¸ nh©n có thể sáng tạo góp phần làm biến đổi và phát triÓn ng«n ng÷ chung. ( 2,0). *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng. C©u 2. - HS xác định đợc kiểu bài nghị luËn v¨n häc - LËp luËn chÆt chÏ, bè côc râ rµng, diễn đạt lu loát, có cảm xúc. - Kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, ng÷ ph¸p. - BiÕt vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi lµm. - Giíi thiÖu chung vÒ h×nh ¶nh ngêi phô n÷ ViÖt Nam qua 3 bµi th¬. - Th©n phËn ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêi xa: + Bị ràng buộc không tự quyết định số phận của m×nh. + Cam chÞu trong mäi hoµn c¶nh. * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. - PhÈm chÊt cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam thêi xa: - HS cã thÓ tr×nh bµy theo nhiªu + Tần tảo, chịu thơng, chịu khó, yêu chồng thcách khác nhau, xong cần đảm bảo ơng con. c¸c ý : + Lu«n gi÷ g×n phÈn chÊt cña m×nh dï ë trong bÊt k× hoµn c¶nh nµo. + NiÒm khao kh¸t t×nh c¶m, t×nh yªu ch©n thµnh tha thiÕt - LÊy thªm dÉn chøng trong ca dao. - So s¸nh víi h×nh ¶nh ngêi phô n÷ ngµy nay vµ nêu những đánh giá nhận xét của mình.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Kh¾c phôc lçi qua bµi viÕt. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Häc ch¬ng tr×nh häc k× II, SGK Ng÷ v¨n 11, tËp II..

(147) Ngµy so¹n: 8/ 1/ 2008. Ngµy gi¶ng: 21/ 1 / 2008. TiÕt 73.. lu biÖt khi XuÊt d¬ng ( Phan Béi Ch©u ). A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng đầu thế kỉ XX - Thấy đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật và giọng thơ tâm huyết của Phan Bội Châu. - Gi¸o dôc lßng yªu níc, ý thøc tù cêng d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích và bình giảng, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕngViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK. Tóm tắt ý. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Tªn, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. - PhÇn tiÓu dÉn SGK tr×nh bµy 2. Giíi thiÖu bµi th¬. nh÷ng néi dung chÝnh nµo? - Năm 1905 sau khi vận động thành lập hội Duy T©n, Phan Béi Ch©u ra níc ngoµi më ®Çu phong trào Đông Du với mục đích đào tạo cốt cán cho c¸ch m¹ng. - Trớc lúc lên đờng sang Nhật Bản, ông làm bài thơ này để chia tay bạn bè, đồng chí. *Hoạt động 2. GV hớng dẫn 3 HS đọc văn bản II. Đọc hiểu văn bản. theo 3 phần. Sau đó nhận xét và h- 1. Đọc ớng dẫn HS đối chiếu phần dịch thơ 2. Giải thích từ khó. với phần dịch nghĩa và phiên âm để 3. Thể loại. bíc ®Çu hiÓu néi dung v¨n b¶n. - ThÊt ng«n b¸t có §êng luËt. ( c©u 6-8) - Bè côc: 4 phÇn. 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4.1. Hai câu đề. - Khẳng định chí làm trai, lẽ sống cao đẹp. - Phải lạ: Phải biết sống cho phi thờng, biết mu đồ viÖc lín, xoay chuyÓn cµn kh«n, lu l¹i tiÕng th¬m - Nhãm 1. cho muôn đời. Đọc hai câu đề và cho biết quan - Đã làm trai phải tích cực, chủ động trong cuộc niệm về chí làm trai của tác giả đợc sống, không chịu khuất phục trớc số phận, trớc béc lé nh thÕ nµo? hoµn c¶nh. => LÝ tëng Êy t¹o cho con ngêi t thÕ míi, khoÎ.

(148) - C«ng danh nam tö cßn v¬ng nî Luèng thÑn tai nghe chuyÖn Vò HÇu ( Ph¹m Ngò L·o ) - ChÝ lµm trai Nam B¾c §«ng T©y Cho phØ søc vÉy vïng trong bèn bÓ - Làm trai đứng ở trong trời dất Ph¶i cã danh g× víi nói s«ng ( NguyÔn C«ng trø ). kho¾n, ngang tµng, ng¹o nghÔ, chø kh«ng tÇm thêng, bu«ng xu«i theo sè phËn.. 4.2. Hai c©u thùc. - T¸c gi¶ tù ý thøc vÒ c¸i t«i – tù hµo vÒ vai trß của mình trong cuộc đời và trong lịch sử. - Chí làm trai gắn với cái tôi trách nhiệm đáng kính. Giữa cuộc sống tối tăm mà có đợc cái tôi ấy - Nhãm 2. quả là cứng cỏi và đẹp đẽ vô cùng. Đọc hai câu thực và cho biết ý thức - Câu hỏi tu từ có tính chất khẳng định, dục dã. trách nhiệm cá nhân của tác giả đợc => Quan niệm chí làm trai của Phan Bôi Châu mới béc lé nh thÕ nµo? mẻ tiến bộ và đáng kính. 4.3. Hai c©u luËn. - Nêu bật một quan niệm sống đẹp đẽ của kẻ sĩ trớc thời cuộc và lịch sử dân tộc: Đau về nỗi nhục mÊt níc, phñ nhËn c¸ch häc cò kü, l¹c hËu - Nhãm 3. ( đọc sách thánh hiền - đạo Nho ) không hợp thời, Đọc hai câu luận và cho biết thái độ vô nghĩa trong buổi nớc mất nhà tan. cña t¸c gi¶ tríc t×nh c¶nh níc mÊt => T tëng s©u s¾c, tiÕn bé nhÊt, thÓ hiÖn khÝ ph¸ch nhµ tan? ngang tµng, t¸o b¹o, cña nhµ c¸ch m¹ng tiªn phong, có tinh thần trách nhiệm cao độ trong thời đại mới. 4.4. Hai c©u kÕt. - T thế hăm hở ra đi tìm đờng cứu nớc. Thể hiện mét kh¸t väng lín, mét sù hoµ nhËp víi vò trô bao - Nhãm 4. la. §äc hai c©u kÕt vµ ph©n tÝch kh¸t - Con ngêi lµ trung t©m lång léng gi÷a trêi biÓn vọng, t thế lên đờng của nhà chí sĩ mênh mông, nh đang bay lên cùng muôn ngàn con c¸ch m¹ng? sãng - H×nh ¶nh l·ng m¹n, hµo hïng, giµu chÊt sö thi. * Hoạt động 4. III. Ghi nhí. GV híng dÉn HS tæng kÕt. -SGK. §äc ghi nhí SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc lßng bµi th¬. DiÔn xu«i. N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 17/ 1/ 2008. Ngµy gi¶ng: 22/ 1 / 2008. TiÕt 74.. NghÜa cña c©u.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: - Nắm đợc những nội dung cơ bản về hai thành phần nghĩa của câu. - Nhận dạng và phân tích đựơc hai thành phần nghĩa của câu. - Rèn kĩ năng đặt câu và diễn đạt đợc nội dung cần thiết của câu phù hợp với ngữ cảnh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕngViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng.

(149) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. Hai thµnh phÇn nghÜa cña c©u. HS đọc mục 1 SGK và trả lời câu hỏi. GV định hớng và chuẩn xác 1. Khảo sát bài tập. kiÕn thøc. + cặp câu a1/ a2 đều nói đến một sự việc. Câu a1 cã tõ h×nh nh: Cha ch¾c ch¾n. C©u a2 kh«ng cã tõ hình nh: thể hiện độ tin cậy cao. - So s¸nh c¸c cÆp c©u ?. + cặp câu b1/ b2 đều đề cập đến một sự việc. Câu b1 bộc lộ sự tin cậy. Câu b2 chỉ đề cập đến sự việc. 2. KÕt luËn. - Mçi c©u thêng cã hai thµnh phÇn nghÜa: Thµnh phÇn nghÜa sù viÖc vµ thµnh phÇn nghÜa t×nh th¸i.. - Tõ sù sã s¸nh trªn em rót ra nhËn - C¸c thµnh phÇn nghÜa cña c©u thêng cã quan hÖ định gì? g¾n bã mËt thiÕt. Trõ trêng hîp c©u chØ cã cÊu t¹o b»ng tõ ng÷ c¶m th¸n. II. NghÜa sù viÖc. * Hoạt động 1. HS đọc mục II SGK và phân tích - Nghĩa sự việc của câu là thành phần nghĩa ứng những biểu hiện của nghĩa sự việc. với sự việc mà câu đề cập đến. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Mét sè biÓu hiÖn cña nghÜa sù viÖc: + Biểu hiện hành động. + Biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm. + BiÓu hiÖn qu¸ tr×nh. + BiÓu hiÖn t thÕ. +BiÓu hiÖn sù tån t¹i. + BiÓu hiÖn quan hÖ. - Nghĩa sự việc của câu thờng đợc biểu hiện nhờ nh÷ng thµnh phÇn nh chñ ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷, khëi ng÷ vµ mét sè thµnh phÇn phô kh¸c. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. * Ghi nhí - SGK. * LuyÖn tËp. * Hoạt động 4. - Bµi tËp SGK. LuyÖn tËp. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV nhËn + Bµi tËp1. xÐt vµ cho ®iÓm. - c©u 1: Sù viÖc - câu 2: Sự vịêc - đặc điểm - c©u 3: Sù viÖc - qu¸ tr×nh - c©u 4: Sù viÖc - qu¸ tr×nh - Nhãm 1: Bµi tËp 1 - 4 c©u ®Çu - câu 5: Trạng thái - đặc điểm - Nhãm 2: Bµi tËp 1- 4 c©u cuèi - c©u 6: §Æc ®iÓm - t×nh th¸i - c©u 7: T thÕ - câu 8: Sự việc - hành động + Bµi tËp 2. - NghÜa t×nh th¸i:.

(150) - Nhãm 3: Bµi tËp 2.. a/ kể, thực, đáng b/ cã lÏ c/ dÔ, chÝnh ngay m×nh.. - Nhãm 4: Bµi tËp 3.. + Bµi tËp 3. - Ph¬ng ¸n 3.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 17/1/2008. Ngµy gi¶ng: 22/1/2008. TiÕt 75. ViÕt Bµi lµm v¨n sè 5. ( NghÞ luËn v¨n häc). A. Môc tiªu bµi häc. - Biết vận dụng các thao tác lập luận luận, phân tích và so sánh để viết bài. - Rèn luyện năng lực thẩm định, đánh giá tác phẩm văn học. Củng cố kiến thức và kĩ n¨ng lµm v¨n nghÞ luËn. - Thái độ làm bài nghiêm túc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 chuÈn. - ThiÕt kÕ gi¸o ¸n. - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Häc sinh lµm bµi t¹i líp 1 tiÕt. - GV phát đề, yêu cầu HS thực hiện nghiêm túc qui định lớp học. - Thu bµi sau 45 phót. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. bµi míi.. ThiÕt lËp ma trËn. Mức độ NhËn biÕt Chủ đề TNKQ TNTL TiÕng ViÖt 1 0,5. Th«ng hiÓu TNKQ TNTL 1 0,5. V¨n häc ViÖt 2 Nam. 1. 0,5. V¨n häc níc ngoµi. 1. VËn dông TNKQ TNTL. 3. 0,5. 1. 0,5. Lµm v¨n Tæng. 1 3. 1,5. 3. Tæng 2. 1,5. 1. 7,0 7,0. 1 7. 1,0 1,5 0,5 7,0 10,0.

(151) Nội dung đề.. Hä vµ tªn:………………….. Líp: 11A. Bµi viÕt sè 5. ( Ch¬ng tr×nh líp 11 chuÈn. Thêi gian 45 phót ).. I. Tr¾c nghiÖm. ( 3 ®iÓm ). Câu 1. Nối cột A với cột B cho phù hợp với nội dung truyện Hai đứa trẻ - Thạch Lam: A 1. Những đám mây 2. §Ìn hoa k× 3. Vßm trêi hµng ngµn ng«i sao 4. Hµ Néi. B a. s¸ng rùc vµ vui vÎ, huyªn n¸o. b. ¸nh s¸ng nh hßn than s¾p tµn. c. leo lÐt. d. ganh nhau lÊp l¸nh.. Câu 2. Khoanh tròn vào chữ cái đứng đầu câu phơng án trả lời đúng nhất: Vấn đề tình yêu và thù hận giữa Rô mê ô và Giu li ét thể hiện nh thế nào? A. Hä yªu nhau nhng còng hËn nhau. B. Họ yêu nhau và thù hận sự đối đầu của hai dòng họ. C. Chøng tá hai dßng hä cã mèi thï s©u s¾c, kh«ng thÓ vît qua. D. T×nh yªu cña hä vît lªn trªn sù thï hËn. Câu 3. Nhóm hình ảnh nào sau đây thể hiện đợc không khí cổ kính, trang nghiêm của c¶nh cho ch÷ trong truyÖn ng¾n Ch÷ ngêi tö tï - NguyÔn Tu©n? A. TÊm lôa b¹ch, thoi mùc, l¹c kho¶n, bøc ch©m. B. Buồng tối, tờng, đất, khói. C. Chăm chú, khúm núm, run run, đĩnh đạc. D. Bã ®uèc, xiÒng xÝch, g«ng cïm. Câu 4. Hãy điền đúng ( Đ ), sai ( S ) vào trớc mỗi ý nêu lên các đặc trng của phong cách ng«n ng÷ b¸o chÝ. A. TÝnh khu«n mÉu. B. TÝnh th«ng tin ng¾n gän. C. Tính sinh động, hấp dẫn. D. TÝnh thuyÕt phôc. Câu 5. Chọn phơng án trả lời đúng nhất. BiÓu hiÖn ®Çu tiªn cña ChÝ PhÌo muèn trë thµnh ngêi l¬ng thiÖn? A. Cµng uèng rîu cµng tØnh. B. ¤m mÆt khãc rng røc. C. Nhận ra âm thanh đời thờng của cuộc sống. D. Đến nhà Bá Kiến đòi lơng thiện. Câu 6. Hãy điền đúng ( Đ ), sai ( S ) vào trớc mỗi ý biểu hiện nghĩa sự việc: A. Câu biểu hiện hành động, quá trình. B. Câu biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm, tồn tại. C. C©u biÓu hiÖn t thÕ, quan hÖ. D. Câu biểu hiện tình cảm, thái độ II. Tù luËn. ( 7 ®iÓm ). C¶m nhËn cña anh, chÞ vÒ h×nh tîng nh©n vËt ChÝ PhÌo trong truyÖn ng¾n cïng tªn cña Nam Cao..

(152) ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm. I. Tr¾c nghiÖm. C©u 1 1-b, 2-c 3-d, 4-a. C©u 2 D.. C©u 3 A. C©u 4 A+D: s B+C: ®. II. Tù luËn. *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng. - BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi lµm v¨n nghÞ luËn v¨n häc. - Trình bày ngắn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. - Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. - Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt.. C©u 5 C. C©u 6 A+B+C: ® D: s.

(153) * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. Häc sinh cã thÓ cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nhng bµi viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: - Nói rõ cuộc đời Chí Phèo qua các giai đoạn: + Tõ mét anh ChÝ hiÒn lµnh, khoÎ m¹nh, bÞ B¸ KiÕn ®Èy ®i ë tï oan 7 - 8 n¨m trêi. + Chế độ nhà tù đã biến Chí trở thành con quỉ dữ của làng Vũ Đại. + Sau khi ra tï, ChÝ PhÌo bÞ tha ho¸ c¶ nh©n h×nh lÉn nh©n tÝnh. - MÆc dÇu bÞ tíc ®o¹t quyÒn lµm ngêi l¬ng thiÖn nhng ChÝ PhÌo vÉn cha mÊt hÕt nh©n tÝnh: + Nhê t×nh yªu méc m¹c ch©n thµnh cña ThÞ Në. + Nhờ sự chăm sóc bởi bàn tay một ngời đàn bà. + Nhê h¬ng vÞ b¸t ch¸o hµnh ThÞ Në nÊu cho ChÝ PhÌo ¨n lóc èm. - ChÝ PhÌo thøc tØnh, nhËn ra ©m thanh cuéc sèng, khao kh¸t hoµn l¬ng. - Nguyên nhân dẫn đến sự tha hoá của Chí Phèo. - Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ, cờng hào ở nông thôn Việt Nam trớc cách mạng th¸ng T¸m. - Khẳng định giá trị nhân đạo của tác phẩm thông qua vẻ đẹp khát vọng hoàn lơng của nh©n vËt ChÝ PhÌo. * Thang ®iÓm. - Điểm 7: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt. - Điểm 5-6: Đáp ứng đợc 2/3 các yêu cầu trên. Bài viết còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 3-4: Đáp ứng đợc 1-2 nội dung yêu cầu trên. Bài mắc quá nhiều lỗi chính tả, diễn đạt. - Điểm 1-2: Trình bày thiếu ý hoặc còn sơ sài ý, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chÝnh t¶. - Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.. Ngµy so¹n: 15/ 2 / 2008. Ngµy gi¶ng: 18/ 2 / 2008. TiÕt 78.. NghÜa cña c©u ( tiÕp ). A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: - Nắm đợc những nội dung cơ bản về hai thành phần nghĩa của câu. - Nhận dạng và phân tích đựơc hai thành phần nghĩa của câu. - Rèn kĩ năng đặt câu và diễn đạt đợc nội dung cần thiết của câu phù hợp với ngữ cảnh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕngViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.

(154) * Hoạt động 1. III. NghÜa t×nh th¸i. HS đọc mục III SGk và trả lời câu hái. 1. NghÜa t×nh th¸i lµ g×? - Nghĩa tình thái biểu hiện thái độ, sự đánh giá - NghÜa t×nh th¸i lµ g× ? của ngời nói đối với sự việc hoặc đối với ngời nghe. 2. C¸c trêng hîp biÓu hiÖn cña nghÜa t×nh th¸i. a/ Sự nhìn nhận đánh giá và thái độ của ngời nói - Các trờng hợp biểu hiện của nghĩa đối với sự việc đợc đề cập đến trong câu. t×nh th¸i? - Khẳng định tính chân thực của sự việc - Phỏng đoán sự việc với độ tin cậy cao hoặc thÊp. - Đánh giá về mức độ hay số lợng đối với một phơng diện nào đó của sự việc. §äc vÝ dô SGK. - §¸nh gi¸ sù viÖc cã thùc hay kh«ng cã thùc đã xảy ra hay cha xảy ra. - Khẳng định tính tất yếu, sự cần thiết hay kh¶ n¨ng cña sù viÖc. b/ Tình cảm, thái độ của ngời nói đối với ngời nghe. - T×nh c¶m th©n mËt, gÇn gòi. - Thái độ bực tức, hách dịch. §äc vÝ dô SGK. - Thái độ kính cẩn. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK.. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm.. 3. Ghi nhí. - SGK. IV. LuyÖn tËp.. Bµi tËp 1.. NghÜa sù viÖc a. N¾ng Nhãm 1. Bµi tËp 1.. NghÜa t×nh th¸i Chắc: Phỏng đoán độ tin cËy cao b. ¶nh cña mî Du vµ Râ rµng lµ: Kh¼ng th»ng Dòng định sự việc c. c¸i g«ng Thật là: Thái độ mỉa mai d. Giật cớp, mạnh vì Chỉ: nhấn mạnh; đã liÒu đành: Miễn cỡng. Bµi tËp 2. Nói của đáng tội: Rào đón đa đẩy. Cã thÓ: Phãng ®o¸n kh¶ n¨ng Những: Đánh giá mắc độ( tỏ ý chê đắt). Kia mµ: Tr¸ch mãc( tr¸ch yªu, nòng nÞu ). Nhãm 2. Bµi tËp 2. -. Nhãm 3. Bµi tËp 3. Bµi tËp 3. - c©u a: H×nh nh - c©u b: DÔ - c©u c: TËn.

(155) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4 SGK. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 15/ 2/ 2008. Ngµy gi¶ng: 19/ 2/ 2008.. TiÕt 79+80:. véi vµng. Xu©n DiÖu.. A. Môc tiªu bµi häc. - Giúp học sinh cảm nhận nét đẹp trong tâm hồn nhà thơ và một quan niệm sống yêu đời, khao khát giao cảm, cống hiến của Xuân Diệu. - Hoàn thiện chân dung một nhà thơ với phong cách nghệ thuật độc đáo. - Giáo dục một thái độ sống, một nhân cách sống trong sáng, yêu đời, biết cống hiến tuæi trÎ cho lý tëng vµ x· héi. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp nêu vấn đề và so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. -TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1.ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc lòng và diễn cảm một đoạn thơ ( tối thiểu 8 câu ) gây ấn tợng mạnh đối với em trong bài thơ Hầu trời ( Tản Đà), nói rõ ấn tợng đó? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt nội 1. Tác gia Xuân Diệu. dung chÝnh. - Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu.  Cha đàng ngoài, mẹ đàng trong, lại là con vợ lẽ, đẹp trai, đa tình, đa tài. Trớc cách mạng là thµnh viªn cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn. Sau PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi c¸ch m¹ng lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ hµng dung chÝnh nµo ? đầu của thơ ca Việt Nam hiện đại. Lao động s¸ng t¹o nghÖ cÇncï, sù nghiÖp v¨n häc phong phó ®a d¹ng. ¤ng lµ nhµ th¬, nhµ v¨n, nhµ nghiªn cøu phª b×nh, nhµ dÞch thuËt, nhµ v¨n ho¸ lín cña ViÖt Nam thÕ kû XX..

(156) * Hoạt động 2. GV hớng dẫn 1-2 HS đọc diễn cảm. Sau đó GV nhận xét và đọc lại.. 2. Bµi th¬ : Véi vµng. - TrÝch trong tËp th¬ ®Çu tay : Th¬ th¬ ( 1938 ), mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu nhÊt cña Xu©n DiÖu tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK. *Hoạt động 3. Trao đổi cặp. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 3. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - ThÓ th¬ tr÷ t×nh, tù do. - Chia 4 ®o¹n: + §o¹n 1: 4 c©u ®Çu: ¦íc muèn k× l¹ + Đoạn 2: 9 câu tiếp theo: Cảm nhận thiên đ- Có thể chia bài thơ theo mấy đoạn ? ờng trên mặt đất. Néi dung tõng ®o¹n? + §o¹n 3: 17 c©u tiÕp theo: Lý lÏ vÒ t×nh yªu, tuæi trÎ, mïa xu©n, h¹nh phóc. + Đoạn 4: còn lại: Sự đắm say đến cuồng nhiệt khi tËn hëng h¹nh phóc cña tuæi trÎ, t×nh yªu * Hoạt động 4. n¬i trÇn thÕ. GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n qua trao đổi cặp 4. Néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 4.1. §o¹n 1. Bèn c©u th¬ ®Çu. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ niÒm íc muèn - NiÒm íc muèn k× l¹, v« lÝ: cña t¸c gi¶ qua 4 c©u th¬ ®Çu? + t¾t n¾ng + buéc giã - Mục đích và thực chất trong cách nói  Mục đích : Giữ lại sắc màu, mùi hơng. béc lé niÒm íc muèn Êy lµ g×? Thùc chÊt: Sî thêi gian tr«i ch¶y, muèn nÝu kÐo thêi gian, muèn tËn hëng m·i h¬ng vÞ cña cuéc sèng - T¹i sao t¸c gi¶ l¹i më ®Çu b»ng 4 c©u - ThÓ th¬ ngò ng«n ng¾n gän, râ rµng nh lêi th¬ ngò ng«n? khẳng định, cố nén cảm xúc và ý tởng. - NhËn biÕt c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã - §iÖp ng÷: T«i muèn / t«i muèn  mét c¸i t«i c¸ trong 4 c©u th¬ ®Çu? nhân khao khát giao cảm và yêu đời đến tha thiÕt. * Hoạt động 5. HS đọc đoạn 2.Trao đổi thảo luận nhãm.GV híng dÉn HS t×m hiÓu néi 4.2. §o¹n 2. ChÝn c©u th¬ tiÕp theo. dung. - Nhãm 1: C¶m nhËn chung cña em khi đọc đoạn thơ? Nhận xét hình thức, - Các câu thơ kéo dài thành 8 chữ để dễ dàng vẽ bức tranh cuộc sống thiên đờng chính ngay kÕt cÊu so víi ®o¹n 1? trên mặt đất, ngay trong tầm tay của mỗi chóng ta. - Hình ảnh đẹp đẽ, tơi non, trẻ trung: Nhóm 2: Những hình ảnh, màu sắc, + đồng nội xanh rì âm thanh trong đoạn thơ đều có đặc + cành tơ phơ phất +ong bím ®iÓm g×? + hoa l¸ +yÕn anh. + hµng mi chíp s¸ng.

(157) + thÇn Vui gâ cöa.  C¶nh vËt quen thuéc cña cuéc sèng, thiªn nhiên qua con mắt yêu đời của nhà thơ đã biến thành chốn thiên đờng, thần tiên. - Nhãm 3: T×m c¸c gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã trong ®o¹n th¬? C©u th¬ nµo theo em là mới mẻ và hiện đại nhất? Vì sao?. - NhÞp th¬ nhanh, gÊp. §iÖp tõ: Ng¹c nhiªn, vui síng, nh tr×nh bµy, mêi gäi chóng ta h·y thëng thøc. - So s¸nh cuéc sèng thiªn nhiªn nh ngêi ®ang yêu, nh tình yêu đôi lứa đắm say, tràn trề hạnh phóc. - Th¸ng giªng ngon nh mét cÆp m«i gÇn: So sánh mới mẻ, độc đáo và táo bạo  . Gợi cảm gi¸c liªn tëng, tëng tîng rÊt m¹nh vÒ t×nh yªu đôi lứa, hạnh phúc tuổi trẻ.. - Nhóm 4: Quan niệm sống của Xuân - Thiên đờng đẹp nhất là mùa xuân và tuổi Diệu là gì qua đoạn thơ đó? Hiểu 2 câu trẻ.Yêu cuộc sống đến cuồng nhiệt bởi cảm nhận đợc cuộc sống trần thế cái gì cũng đẹp, cuèi ®o¹n nh thÕ nµo? còng mª say, ®Çy søc sèng.  lÝ do muèn nÝu kÐo sù tr«i ch¶y cña thêi gian. - T©m tr¹ng ®Çy m©u thuÉn nhng thèng nhÊt: * DÆn dß. Sung síng >< véi vµng: Muèn sèng gÊp, sèng - Häc thuéc lßng bµi th¬. nhanh, sèng véi tranh thñ thêi gian. - So¹n bµi tiÕp tiÕt 2.. TiÕt 2.. - ổn định tổ chức. - KiÓm tra bµi cò: - Bµi míi.. * Hoạt động 1. Th¶o luËn nhãm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 4.3. §o¹n 3. Mêi b¶y c©u th¬ tiÕp theo. - Xu©n DiÖu ®a tiªu chuÈn: Con ngêi hång hµo mơn mởn là vẻ đẹp chuẩn mực trên thế gian. Nhng đời ngời có hạn, thời gian một đi không trở lại, thế giới luôn luôn vận động: - Nhãm 1. T×m hÖ thèng t¬ng ph¶n thÓ + Xu©n tíi - xu©n qua hiÖn t©m tr¹ng tiÕc nuèi cña t¸c gi¶ vÒ + Xu©n non - xu©n giµ thêi gian, tuæi trÎ, t×nh yªu? + Xu©n hÕt - t«i mÊt. + lòng rộng - đời chật.  Một hệ thống tơng phản để khẳng định một ch©n lý: tuæi xu©n kh«ng bao giê trë l¹i, ph¶i biÕt qói träng tuæi xu©n. - Nhóm 2. Hình ảnh thiên nhiên đợc - Ngời buồn  cảnh buồn : miªu t¶ nh thÕ nµo? cã g× kh¸c víi c¶m + N¨m th¸ng ….chia ph«i nhËn trong khæ th¬ trªn? + S«ng nói…tiÔn bÞªt. + Giã…hên + Chim…sî  Nãi thiªn nhiªn nhng lµ nãi lßng ngêi: t©m tr¹ng lo l¾ng, buån b·, tiÕc nuèi khi xu©n qua. + Mau ®i th«i! Mïa cha ng¶ chiÒu h«m : vÉn.

(158) trẻ trung, vẫn đủ sức sống cống hiến tuổi xuân cho cuộc đời. - §iÖp tõ : NghÜa lµ…: §Þnh nghÜa, gi¶i thÝch, - Nhóm 3. Giải thích ý nghĩa của mang tính khẳng định tính tất yếu qui luật của nh÷ng ®iÖp tõ vµ nh÷ng quan hÖ tõ cã thiªn nhiªn trong ®o¹n th¬? - KÕt cÊu: Nãi lµm chi…nÕu..cßn…nhng ch¼ng cßn…nªn…; ®iÖp ng÷: ph¶i ch¨ng…: Sự lí lẽ, biện minh về chân lí mà nhà thơ đã ph¸t hiÖn ra.. * Hoạt động 2. HS đọc đoạn cuối. Trao đổi cặp GV chuÈn x¸c kiÕn thøc..  Muốn níu kéo thời gian nhng không đợc. Vậy chỉ còn một cách là hãy sống cao độ giây phút cña tuæi xu©n. 4.4. §o¹n 4. ChÝn c©u th¬ cuèi.. - Lêi giôc gi· h·y sèng véi vµng, h·y ra søc - Tâm trạng Xuân Diệu đợc bộc lộ qua tận hởng tuổi trẻ, mùa xuân, tình yêu đắm say, h×nh ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu trong cuång nhiÖt, hÕt m×nh. - Bộc lộ sự ham hố, yêu đời, khao khát hòa ®o¹n th¬ ? nhËp cña t¸c gi¶ víi thiªn nhiªn vµ t×nh yªu tuæi trÎ. - §iÖp tõ: vµ… cho..: c¶m xóc µo ¹t, d©ng - Ph©n tÝch t¸c dông cña c¸c ®iÖp tõ ? trµo. - §iÖp ng÷: Ta muèn: béc lé sù ham hè, yªu ®iÖp ng÷ ? đời, khao khát hòa nhập của tác giả với thiên nhiªn vµ t×nh yªu tuæi trÎ. - Tôi  Ta : Sự hòa nhập đồng điệu trong tâm hån nhµ th¬, mang tÝnh phæ qu¸t. - NghÖ thuËt v¾t dßng víi 3 tõ vµ: Sù mª say vồ vập trớc cảnh đẹp, tình đẹp. - §éng tõ: «m…riÕt…say…th©u…h«n...c¾n… Mức độ tăng dần – càng mạnh càng mê đắm, - Phân tích ý nghĩa của các động từ ? cuồng nhiÖt. từ chỉ mức độ tình cảm ? - Từ chỉ mức độ: Chếnh choáng…đã đầy…no nª…: Sù hßa nhËp cña mét søc sèng nång nµn, Anh xin lµm sãng biÕc mª say. H«n m·i c¸t vµng em H«n thËt khÏ thËt ªm Hôn êm đềm mãi mãi. §· h«n råi h«n l¹i Đến tan cả đất trời Anh míi th«i dµo d¹t Còng cã khi µo ¹t Nh nghiÕn n¸t bê em. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK..  Sèng véi vµng, cuèng quÝt kh«ng cã nghÜa lµ ích kỷ, tầm thờng, thụ động, mà đó là cách sèng biÕt cèng hiÕn, biÕt hëng thô. Quan niÖm nh©n sinh cña thi sÜ. 5. KÕt luËn. - Một quan niệm sống nhân văn cao đẹp. Một tr¸i tim s«i næi, trÎ trung, kh¸t väng hëng thô và cống hiến cho đời. Xuân Diệu đã khẳng định đợc cái tôi trong quan bệ gắn bó với đời. III. Ghi nhí. - SGK..

(159) 4. Cñng cè. - §äc l¹i bµi th¬: §äc diÔn c¶m. DiÔn xu«i. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc lßng bµi th¬. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 20/ 2 / 2008. Ngµy gi¶ng: 25/ 2 / 2008. TiÕt 81 Thao t¸c lËp luËn b¸c bá. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp HS: - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bác bỏ - BiÕt vËn dông phèi hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕngViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi.. Yêu cầu cần đạt I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận b¸c bá.. 1.Mục đích. - Dùng lí lẽ và dẫn chứng để phủ nhận những - Thế nào là bác bỏ? Bác bỏ nhằm ý kiến, những nhận định sai trái, nhằm bảo vệ mục đích gì? ý kiến, nhận định dúng đắn. 2. Yªu cÇu. - Cần phải chỉ ra đợc cái sai hiển nhiên của c¸c chñ thÓ ph¸t ng«n( ý kiÕn, quan ®iÓm, - Để bác bỏ thành công chúng ta cần nhận định..) nh÷ng thao t¸c nµo? - Dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng kh¸ch quan, trung.

(160) thực để bác bỏ các ý kiến, nhận định sai trái. - Có thái độ thẳng thắn, có văn hoá tranh luận và có sự tôn trọng ngời đối thoại, tôn trọng bạn đọc.. * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trao đổi thảo luËn nhãm. II. C¸ch b¸c bá. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 1. Kh¶o s¸t bµi tËp. - Bµi tËp 1. - Nhãm 1: C©u a bµi tËp 1. a/ ¤ng §inh Gia Trinh b¸c bá ý kiÕn «ng NguyÔn B¸ch Khoa cho r»ng “NguyÔn Du lµ mét con bÖnh thÇn kinh”. - B¸c bá b»ng c¸ch so s¸nh trÝ tëng tîng cña NguyÔn Du víi trÝ tëng tîng cña c¸c thi sÜ níc ngoµi. b/ ¤ng NguyÔn An Ninh b¸c bá ý kiÕn sai - Nhãm 2: C©u b bµi tËp 1. tr¸i cho r»ng: “TiÕng ViÖt nghÌo nµn” - Bác bỏ bằng cách khẳng định ý kiến sai trái Êy kh«ng cã c¬ së, so s¸nh hai nÒn v¨n häc Việt – Trung để nêu câu hỏi tu từ… - Nhãm 3: C©u c bµi tËp 1.. c/ ¤ng NguyÔn Kh¾c ViÖt b¸c bá quan niÖm sai tr¸i: “T«i hót, t«i bÞ bÖnh, mÆc t«i” - Bác bỏ bằng cách phân tích tác hại đầu độc m«i trêng cña nh÷ng ngêi hót thuèc l¸ g©y ra cho nh÷ng ngêi xung quanh. 2. C¸ch thøc b¸c bá. - Dïng lÝ lÏ dÉn chøng g¹t bá nh÷ng quan điểm, nhận định sai trái…nêu ý kiến đúng đắn của mình nhằm thuyết phục ngời đọc. - B¸c bá b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau: b¸c bá một luận điểm, luận cứ, sau đó chỉ rõ tác hại, nguyªn nh©n hoÆc ph©n tÝch nh÷ng kh¸i c¹nh sai lầm ấy bằng thái độ khách quan, đúng mùc.. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí. - SGK.. IV. LuyÖn tËp. * Hoạt động 4. Bµi tËp 1. GV tổ chức cho HS trao đổi, thảo luận a/ Bác bỏ: “ Đổi cứng thành mềm” của kẻ sĩ nhãm lµm bµi tËp SGK. c¬ héi cÇu an. - B»ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng. - Nhãm 1.Bµi tËp 1(a). - Nhãm 2. Bµi tËp 1(b). - Nhãm 3+4: Bµi tËp 2.. b/ Bác bỏ: “ thơ là những lời đẹp” - B»ng dÉn chøng cô thÓ. Bµi tËp 2. Gîi ý. - Khẳng định đây là qua nniệm sai về việc kÕt b¹n. - Ph©n tÝch häc yÕu kh«ng ph¶i lµ thãi xÊu, mµ chØ lµ nhîc ®iÓm chñ quan hoÆc kh¸ch quan chi phèi. - Khẳng định quan niệm đúng đắn là kết bạn víi nh÷ng ngêi häc yÕu lµ tr¸ch nhiÖm vµ tình cảm bạn bè nhằm giúp đỡ nhau cùng tiÕn bé..

(161) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi tiÕp theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 22/ 2 /2008 Ngµy gi¶ng: 26 / 2 / 2008 TiÕt 82. Trµng Giang ( Huy CËn ) A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS cảm nhận đợc nỗi buồn cô đơn trớc vũ trụ rộng lớn, nỗi sầu nhân thế, niềm khao khát hoà nhập cuộc đời và tình cảm đối với quê hơng đất nớc của tác giả. - Thấy đợc màu sắc cổ điển và hiện đại trong bài thơ mới. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ V¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu - đọc diễn cảm. Phân tích, giảng bình kết hợp so sánh, nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Thuộc lòng và phân tích lòng yêu đời khao khát hoà nhập của Xuân DiÖu trong Véi Vµng. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. * Hoạt động 1. 1. T¸c gi¶. HS đọc tiểu dãn SGK và tóm tắt nội dung - Tên đầy đủ, năm sinh, năm mất. chÝnh. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung 2. Bµi th¬. chÝnh nµo ? - Bài thơ viết mùa thu 1939, đợc in trong tập löa thiªng- tËp th¬ tiªu biÓu vµ næi tiÕng cña «ng tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m 1945. * Hoạt động 2. GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. - Gọi HS đọc bài thơ: Giọng trầm lắng, ung dung, th thái, chú ý ngắt nhịp 4-3, 22-3. GV nhận xét, đọc lại. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK. - NhËn xÐt thÓ th¬ vµ bè côc bµi th¬?. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ?. 3. ThÓ th¬ vµ bè côc. - ThÓ th¬ thÊt ng«n - 4 khæ = bøc tranh tø b×nh: cã c¶nh cã t×nh 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 4.1. Nhan đề và lời đề từ. - Nhan đề. Chiều trên sông Tràng giang + ChiÒu trªn s«ng: Cô thÓ, b×nh thêng kh«ng g©y Ên tîng. +Trµng giang: Kh¸i qu¸t, trang träng, võa cæ.

(162) điển vừa hiện đại, gợi âm hởng lan toả, ngân vang.. - Cảm nhận của em về câu thơ đề từ?. - Lời đề từ: Cảm hứng chủ đạo đợc tác giả nãi râ: + Mét thiªn nhiªn bao la, rîn ngîp + Mét dßng s«ng dµi, réng mªnh m«ng. + Mét nçi niÒm b©ng khu©ng, tha thiÕt nhí khi đứng trớc trời rộng sông dài. - Toµn bé c¶m xóc chi phèi c¶m høng s¸ng tác của tác giả  chìa khoá để hiểu bài thơ.. 4.2. Khæ th¬ 1. + Sãng gîn: NhÑ, tõng líp mét nh lan to¶. + Trµng giang: s«ng réng, dµi, lín… + §iÖp ®iÖp: Liªn tôc, nhiÒu lÇn. - Nhãm 1. §äc khæ th¬ 1, t×m vµ x¸c + ThuyÒn vÒ níc l¹i: Buån, chia ly, xa c¸ch định ý nghĩa các giá trị nghệ thuật có + Củi lạc dòng: Trôi nổi trên sông, cảnh chia trong khổ thơ đó? l×a trèng v¾ng, gîi sù chÕt chãc.  Cảnh cô đơn, buồn vắng vô tận, nỗi buồn nh ngÊm vµo tËn da thÞt. Th¶o luËn nhãm.. 4.3. Khæ th¬ 2. - l¬ th¬ - cån nhá - đìu hiu - lµng xa - Nhãm 2. §äc khæ th¬ 2, t×m vµ x¸c - v·n chî chiÒu định ý nghĩa các giá trị nghệ thuật có - cô liêu  Kh«ng gian buån v¾ng. NghÖ thuËt dïng tõ trong khổ thơ đó? l¸y gîi t¶ sù h¾t hiu, thª th¶m... - Kh«ng mét ©m thanh, kh«ng mét tiÕng động, có vẳng hơi tiếng con ngời ở một phiên chợ chiều đã vãn nhng mơ hồ - càng gợi sự tàn tạ, vắng vẻ, cô đơn. - Kh«ng gian hai chiÒu: + n¾ng xuèng/ trêi lªn/ s©u chãt vãt + s«ng dµi/ trêi réng/ bÕn c« liªu  Nghệ thuật đối, sự đối lập giữa con ngời với vò trô: con ngêi cµng nhá bÐ tríc kh«ng gian réng lín Êy. H×nh ¶nh th¬ mang mµu s¾c cæ ®iÓn. 4.4 Khæ th¬ 3. - Cảnh cô đơn, buồn, trống vắng đợc nhấn mạnh hơn bởi hai lần phủ định: + kh«ng cÇu. - Nhóm 3. Đọc khổ thơ 3 và nhận xét + không đò cảnh vật ở thổ thơ có gì đáng chú ý?  Kh«ng bãng ngêi, kh«ng sù giao lu. H×nh ¶nh BÌo d¹t gîi cho em suy nghÜ gì? ý nghĩa dùng từ phủ định hai lần? + BÌo d¹t: h×nh ¶nh chia l×a, tan t¸c.  gîi h×nh ¶nh con ngêi mÊt quyÒn lîi, mÊt tù do, mÊt chñ quyÒn, kiÕp sèng lu l¹c trªn dòng đời, thân phận bèo bọt, vô nghĩa, cô đơn trớc đất trời. 4.5. Khæ th¬ 4..

(163) - Nhãm 4. §äc khæ th¬ 4 vµ cho biÕt + líp líp cảnh vật và cảm xúc của nhà thơ trong + đùn + nghiªng khổ thơ có gì đặc biệt? + sa  C¶nh hoµng h«n u ¸m, nÆng nÒ, tëng chõng Bản thảo Huy Cận viết: Dờn dợn. Do sự vô tình nh đặc quánh lại. cña ngêi s¾p ch÷ in mµ thµnh dîn dîn. T¸c gi¶ cảm ơn sự vô tình đó của anh thợ sắp chữ máy in.. +Dîn dîn: Gîi c¶m gi¸c bªn trong, buån v« h¹n, nhí quª h¬ng.. Câu thơ đợc gợi ra từ hai câu thơ trong Hoàng H¹c l©u cña Th«i HiÖu: Quª h¬ng khuÊt bãng hoµng h«n/ Trªn s«ng khãi sãng cho buån lßng + Kh«ng khãi …nhí nhµ: nÐt cæ ®iÓn mµ ai.. hiện đại trong thơ Huy Cận. Nỗi nhớ da diết cña mét c¸i t«i l·ng m¹n. §ã chÝnh lµ lßng yªu níc thÇm kÝn cña Huy CËn tríc c¶nh ngộ đất nớc mất chủ quyền.. Trao đổi cặp. 4.6. Vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài th¬. - Em hiểu thế nào là vẻ đẹp cổ điển và hiện đại trong bài thơ?. * Hoạt động 4. HS đọc phần ghi nhớ SGK.. YÕu tè cæ ®iÓn. Yếu tố hiện đại. - ThÓ th¬ thÊt ng«n t¶ c¶nh ngô t×nh. - Sö dông nhiÒu tõ H¸n ViÖt, thi liÖu truyÒn thèng. - Mang d¸ng dÊp §êng thi ë sù hµm súc, cô đọng, tao nh·, s©u s¾c, kh¸i qu¸t. - H×nh ¶nh íc lÖ, tîng trng.. - Nỗi buồn cô đơn nhng mang c¶m xóc b©ng khu©ng man m¸c nçi buån thêi đại. - C¶nh vËt quen thuéc gÇn gòi. - Trùc tiÕp béc lé cái tôi cô đơn trớc vò trô, lßng yªu quª hơng đất nớc thầm kÝn. - H×nh ¶nh gÇn gòi th©n thuéc.. III. Ghi nhí. - SGK.. 4. Cñng cè. - §äc diÔn c¶m bµi th¬. - Phát biểu cảm nhận của em về vẻ đẹp cổ điển trong bài thơ? 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc lßng bµi th¬. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(164) Ngµy so¹n: 23/ 2 / 2008. Ngµy gi¶ng: 26/ 2 / 2008. TiÕt 83. LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn b¸c bá.. A. Môc tiªu bµi häc. - Cñng cè vµ n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thao t¸c lËp luËn b¸c bá. - BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn b¸c bá trong bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Đọc hiểu, phân tích, kết hợp nêu vấn đề gợi mở, so sánh qua hình thức trao đổi, thảo luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. Híng dÉn gi¶i bµi tËp SGK. GV híng dÉn HS gi¶i bµi tËp. Trao đổi nhóm. Đại diện nhóm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc, cho ®iÓm. Bµi tËp 1. - Nhãm 1. Bµi tËp 1(a) §o¹n v¨n a/. Vấn đề bác bỏ Cách bác bỏ Quan niÖm Dïng lÝ lÏ vµ sèng quÈn h×nh ¶nh so quanh, nghÌo s¸nh nµn cña nh÷ng ngêi trë thµnh n« lÖ cña tiÖn nghi..

(165) - Nhãm 2. Bµi tËp 1(b). - Nhãm 3. Bµi tËp 2.. - Nhóm 4. Đa ra quan niệm đúng đắn về cách học môn ngữ văn?. §o¹n v¨n b/. Thái độ dè dÆt, nÐ tr¸nh cña nh÷ng ngêi hiÒn tµi tríc v¬ng triÒu míi.. Bµi tËp 2. §o¹n v¨n a/. Vấn đề bác bỏ Cách bác bỏ - Quan niÖm - Dïng lÝ lÏ vµ phiÕn diÖn. dÉn chøng thùc tÕ.. §o¹n v¨n b/. - Quan niÖm - Dïng lÝ lÏ vµ phiÕn diÖn: dÉn chøng thùc tÕ.. Quan niÖm đúng đắn.. Muèn häc tèt m«n ng÷ v¨n cÇn ph¶i: - Sèng s©u s¾c vµ cã ý thøc tÝch luü vèn sèng thùc tÕ. - Có động cơ và thái độ học tập đúng đắn. - Cã ph¬ng ph¸p häc tËp phï hợp để nắm kiến thức cơ bản và hÖ thèng. - Thêng xuyªn trau dåi kiÕn thøc qua s¸ch, b¸o, t¹p chÝ vµ thu thập thông tin trên các phơng tiện thông tin đại chúng.. II. LuyÖn tËp . * Hoạt động 2. - Bµi tËp 3 SGK tr32. HS lµm bµi tËp 3 t¹i líp. GV gäi ch÷a bµi vµ nhËn xÐt cho ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - ¤n luyÖn lÝ thuyÕt phôc vô cho bµi viÕt sè 6. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 29/ 3 / 2008. Ngµy gi¶ng: 03 / 3/ 2008.. Dïng lÝ lÏ ph©n tÝch dÓ nh¾c nhë, kªu gäi nh÷ng ngêi hiÒn tµi ra gióp níc..

(166) TiÕt 84.. Trả Bài viết số 5. Ra đề bài số 6 về nhà. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶.. Yêu cầu cần đạt.. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm đợc nội dung yêu cầu đề bài. - Phần trắc nghiệm hầu hết làm đợc 5 câu hỏi ( Có 03 bạn làm đúng 100%). - Phần tự luận viết tơng đối đúng yêu cầu đề Không lạc đề. * Nhîc ®iÓm. - Bài viết cha mở rộng, cha bày tỏ đợc cảm nhận cña m×nh mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng. §«i khi còn sa đà phân tích nhân vật - Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. - Cha biÕt triÓn khai ý, cã bµi viÕt hÇu nh chØ * Hoạt động 2. míi dõng l¹i ë d¹ng tãm t¾t néi dung v¨n b¶n. GV chữa đề theo đáp án thang * Kết quả. ®iÓm. - §iÓm 7: 03 em - §iÓm 8: 02 em - §iÓm 6,5 - 6,75: 06 em - §iÓm 5- 6,25: 30 em - §iÓm díi 5 : 02 em I. Tr¾c nghiÖm.. 2. Chữa đề. A. Tr¾c nghiÖm. C©u 1 1-b, 2-c 3-d, 4-a. II. Tù luËn.. C©u 2 D.. C©u 3 A. C©u 4 A+D: s B+C: ®. C©u 5 C. C©u 6 A+B+C: ® D: s. B. Tù luËn. - Häc sinh cã thÓ cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau nhng bài viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: - Nói rõ cuộc đời Chí Phèo qua các giai đoạn: + Tõ mét anh ChÝ hiÒn lµnh, khoÎ m¹nh, bÞ B¸.

(167) KiÕn ®Èy ®i ë tï oan 7 - 8 n¨m trêi. + Chế độ nhà tù đã biến Chí trở thành con quỉ d÷ cña lµng Vò §¹i. + Sau khi ra tï, ChÝ PhÌo bÞ tha ho¸ c¶ nh©n * Yªu cÇu vÒ kiÕn thøc. Häc sinh cã h×nh lÉn nh©n tÝnh. thÓ cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c - MÆc dÇu bÞ tíc ®o¹t quyÒn lµm ngêi l¬ng thiÖn nhau nhng bài viết cần đảm bảo các nhng Chí Phèo vẫn cha mất hết nhân tính: ý c¬ b¶n sau: + Nhê t×nh yªu méc m¹c ch©n thµnh cña ThÞ Në. + Nhờ sự chăm sóc bởi bàn tay một ngời đàn bà. + Nhê h¬ng vÞ b¸t ch¸o hµnh ThÞ Në nÊu cho ChÝ PhÌo ¨n lóc èm. - ChÝ PhÌo thøc tØnh, nhËn ra ©m thanh cuéc sèng, khao kh¸t hoµn l¬ng. - Nguyên nhân dẫn đến sự tha hoá của Chí Phèo. - Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ, cờng hµo ë n«ng th«n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. - Khẳng định giá trị nhân đạo của tác phẩm thông qua vẻ đẹp khát vọng hoàn lơng của nhân vËt ChÝ PhÌo.. * Hoạt động 3. Ra đề về nhà. Hẹn lịch thu bài. GV định hớng cách làm bài cho HS.. Yªu cÇu viÕt bµi. - KiÓu bµi nghÞ luËn x· héi. - Bè côc 3 phÇn râ rµng. - C¸c thao t¸c lËp luËn cÇn sö dông: Ph©n tÝch, so s¸nh, b¸c bá. - T liÖu :Vèn sèng thùc tÕ.. 3. Ra đề bài viết số 6 về nhà. - Anh(chÞ) h·y tr×nh bµy suy nghÜ cña m×nh vÒ “bÖnh thµnh tÝch” – mét “c¨n bÖnh” g©y t¸c h¹i không nhỏ đối với sự phát triển của xã hội hiện nay. a/ Yªu cÇu kiÕn thøc. - Thµnh tÝch lµ g× ? + Kết quả, thành tích xuất sắc đạt đợc đối với mét c«ng vÞªc cô thÓ sau mét thêi gian nhÊt định. - BÖnh thµnh tÝch lµ g×? + Việc báo cáo không đúng sự thật về kết quả làm việc, làm đợc ít hoặc không làm đợc nhng báo cáo bịa đặt là nhiều “ làm thì láo báo cáo thì hay” - C¨n bÖnh nµy kh«ng chØ lõa dèi cÊp trªn mµ cßn lõa dèi x· héi, lõa dèi chÝnh b¶n th©n m×nh, g©y ra mét thãi xÊu lµ chñ quan, tù m·n mét c¸ch v« lèi  C¸ch kh¾c phôc lµ t«n träng sù thËt, nghiªm kh¾c víi b¶n th©n m×nh, cã l¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm khi lµm viÖc. b/ Thang ®iÓm. - Điểm 10: Đảm bảo đày đủ các ý trên. bài viết rõ ràng bố cục, diễn đạt lu loát, hành văn trong s¸ng, cã vèn sèng phong phó. Kh«ng sai lçi c©u, chÝnh t¶. - Điểm 8: Diễn đạt tốt, đảm bảo tơng đối đầy đủ c¸c ý trªn, c¸c ý cha thùc sù l«gÝc, cßn m¾c mét vµi lçi nhá. - Điểm 6: Đảm bảo đợc một nửa ý trên. Diễn đạt tơng đối lu loát, còn mắc một số lỗi. - Điểm 4 : bài viết có ý nhng diễn đạt lộn xộn. Cha râ bè côc, sai lçi chÝnh t¶ nhiÒu. - §iÓm 2 : Cha biÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi v¨n,.

(168) c¸c ý lén xén, thiÕu l«gÝc, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶. - Điểm 0 : Không trình bày đợc ý nào, bài viết linh tinh, hoÆc bá giÊy tr¾ng. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Tập trung làm bài trong một thời gian nhất định không phân tán t tởng. - Xác định rõ yêu cầu nội dung, làm bài đúng hớng. - Nộp bài đúng thời gian qui định: Thứ 5(6/3). Ngµy so¹n: 29/ 2 / 2008. Ngµy gi¶ng: 03 / 3/ 2008. TiÕt 85+86.. §©y th«n VÜ d¹. ( Hµn MÆc Tö ). A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu t¸c gi¶- mét giäng th¬ l¹ trong phong trµo th¬ míi. - Cảm nhận giá trị độc đáo của bài thơ qua phân tích nội dung, nghệ thuật. - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và phân tích thơ trữ tình. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ Trµng giang (Huy CËn) - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn SGK Tãm t¾t néi dung chÝnh GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Tªn thËt, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp. - Lµm th¬ tõ n¨m 16 tuæi víi nhiÒu bót - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu danh: Phong TrÇn, LÖ Thanh, Minh DuÖ ThÞ. - 1936 lÊy bót danh Hµn MÆc Tö. - Nhµ th¬ tµi n¨ng phong c¸ch nghÖ thuËt kú l¹. - Nhµ nghÌo, cha mÊt sím, khi ®ang lµm viÖc ë së §¹c ®iÒn th× m¾c bÖnh hñi( BÖnh phong) nªn bÞ ®uæi viÖc. §iÒu trÞ t¹i nhµ th¬ng Qui Nh¬n vµ mÊt t¹i đó.. 2. Giíi thiÖu bµi th¬. - S¸ng t¸c 1938, in trong tËp Th¬ §iªn. - Bài thơ đợc gợi cảm hứng khi nhà thơ nhận đợc tấm bu thiếp phong cảnh do Hoµng Cóc göi ra tõ HuÕ khi «ng ®ang trªn giêng bÖnh..

(169) - Bªn c¹nh nh÷ng vÇn th¬ ®iªn lo¹n vÉn xuÊt hiÖn nh÷ng vÇn th¬ trong trÎo: Mïa xu©n chÝn, §©y th«n VÜ Gi¹.. Hµn MÆc Tö : Con ngêi cña v¨n ch¬ng II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc kÎ ®am mª v¨n ch¬ng.. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK. 3. ThÓ th¬ vµ bè côc. - ThÓ th¬: ThÊt ng«n trêng thiªn(3 khæ/bµi, mçi khæ 4 c©u) - Bè côc: 3 khæ + Khæ 1: Vên tîc th«n VÜ + Khæ 2: S«ng níc th«n VÜ + Khæ 3: Ngêi xa th«n VÜ.. * Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. thøc. 4.1. Khæ th¬ 1. - C©u th¬ 1: + H×nh thøc: c©u hái. + Néi dung: lêi mêi, lêi tr¸ch mãc.  tù ph©n th©n, tù gi·i bµy t©m tr¹ng: nuèi tiÕc, nhí mong.. - Bức tranh thôn Vĩ đợc khắc hoạ tơi đẹp, sống động. Hình ảnh: Nắng hàng cauNắng mới. à¸nh n¾ng ban mai tinh khiÕt trong lµnh Nhãm 1. T×m c¸c gi¸ trÞ nghÖ chiÕu lªn nh÷ng hµng cau cßn ít ®Ém s¬ng thuật và chỉ ra những nét đẹp của đêm. phong c¶nh trong khæ th¬ 1? N¾ng cã linh hån riªng. N¾ng mang hån xø HuÕ. - Sù lÆp l¹i 2 lÇn tõ “n¾ng” khiÕn c©u th¬ trµn ngËp ¸nh s¸ng. Thiên nhiên sống động rạng ngời , gợi cảm gi¸c khoÎ kho¾n, Êm ¸p. - §¹i tõ phiÕm chØ “ai” gîi c¸i ¸m ¶nh th¬ng nhí. -“Xanh nh ngäc”: BiÖn ph¸p so s¸nh gîi lªn mµu s¾c t¬i s¸ng cña vên c©y. - “MÆt ch÷ ®iÒn”: khu«n mÆt hiÒn lµnh phóc hËu. Vẻ đẹp: cảnh và ngời xứ Huế. Bøc tranh thiªn nhiªn trinh nguyªn, ®Çy ¾p ánh sáng, có màu sắc, có đờng nét.Hình ¶nh con ngêi: dÞu dµng e Êp. TiÕng nãi b©ng khu©ng r¹o rùc cña mét t©m hồn yêu đời, khát sống, hớng về cái trong trÎo, th¸nh thiÖn..

(170) 4.2. Khæ th¬ 2. - Gió, mây, sông nớc, hoa đợc nhân cách hoá để nói tâm trạng. - Cái ngợc đờng của gió, mây gợi sự chia ly đôi ngả -> nỗi đau thân phận xa cách, chia Nhãm 2. NhËn xÐt nghÖ thuËt l×a. miªu t¶ h×nh ¶nh giã, m©y, s«ng,  Kh«ng gian trèng v¾ng, thêi gian nh ngõng tr¨ng trong khæ th¬ 2 vµ chØ ra nÐt l¹i, c¶nh vËt hê h÷ng víi con ngêi. độc đáo có trong khổ thơ đó? - Hình ảnh thơ không xác định: “Thuyền ai”, “s«ng tr¨ng” à C¶m gi¸c huyÒn ¶o. àCảnh đẹp nh trong cõi mộng. - C©u hái tu tõ Èn chøa mét nçi mong chê tha thiết, đồng thời cũng chứa đầy nỗi phấp pháng hoµi nghi. àKhông gian mênh mông có đủ cả gió, mây, sông, nớc, trăng, hoa cảnh đẹp nhng buån v« h¹n. 4.3. Khæ th¬ 3. - Chñ thÓ: §Çy kh¸t väng trong tiÕng gäi - Kh¸ch thÓ: h ¶o, nh¹t nhoµ, xa x«i. à C©u th¬ ®Çy ®am mª, håi hép, ngìng väng, nhng hôt hÉng, xãt xa. - §iÖp tõ, ®iÖp ng÷, - Nh¹c ®iÖu s©u l¾ng vµ buån mªnh mang. Nhãm 3. ë khæ th¬ thø 3 nhµ th¬ - C©u hái löng l¬ nöa nghÑn ngµo, nöa béc lé t©m tr¹ng cña m×nh nh thÕ tr¸ch mãc, nµo? à Ch©n dung néi t©m cña t¸c gi¶: Khao khát yêu thơng, đồng cảm. - §¹i tõ phiÕm chØ : ai / t×nh ai ?  C©u th¬ cuèi dêng nh chÝnh lµ c©u tr¶ lêi cho c©u th¬ thø nhÊt. III. Tæng kÕt. ThÕ giíi thùc -Thêi gian: b×nh minh Khæ Kh«ng gian: MiÖt vên 1. khung c¶nh t¬i s¸ng, Êm ¸p, hµi hoµ gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn. Nhãm 4. NhËn xÐt bót ph¸p miªu t¶ trong 3 khæ th¬ cã g× kh¸c nhau ( Thêi gian, kh«ng gian, khung c¶nh)?. ThÕ giíi méng - Thời gian: đêm trăng Khæ - Kh«ng gian: trêi, m©y, s«ng, níc 2.

(171) khung c¶nh u buån, hoang v¾ng, chia l×a…. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK.. Khæ ThÕ giíi ¶o. 3 Thời gian: không xác định. - Không gian: đờng xa, sơng khói. -khung c¶nh h ¶o…  Khát vọng yêu thơng, đồng cảm! IV. Ghi nhí. - SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - Tập bình câu thơ tâm đắc nhất. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 29/ 2 / 2008. Ngµy gi¶ng: 04/ 3/ 2008. TiÕt 87.. ChiÒu tèi. (TrÝch “NhËt kÝ trong tï” Hå ChÝ Minh ). A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh: dù trong hoàn cảnh khắc nghịêt đến đâu vÉn lu«n híng vÒ ¸nh s¸ng vµ sù sèng. - Cảm nhận đợc bút pháp tả cảnh ngụ tình vừa cổ điển vừa hiện đại. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh..

(172) - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ §©y th«n VÜ D¹(Hµn MÆc Tö) - Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. Hoạt động 1 HS đọc kĩ phần tiểu dẫn trong SGK. Trả lêi c©u hái. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - §äc xong phÇn tiÓu dÉn, em thÊy cã ®iÓm g× cÇn lu ý?. I. TiÓu dÉn. 1. Hoàn cảnh ra đời tập thơ " Nhật kí trong tï". - Là tập nhật kí viết bằng thơ, đợc Bác s¸ng t¸c trong thêi gian bÞ chÝnh quyÒn Tëng Giíi Th¹ch b¾t giam tõ mïa thu 1942 - 1943 t¹i tØnh Qu¶ng T©y. - TËp th¬ gåm 134 bµi b»ng ch÷ H¸n.. - Cho HS quan s¸t tranh b×a tËp th¬.. 2. XuÊt xø bµi " ChiÒu tèi". - Là bài thơ thứ 31, đợc sáng tác mùa thu 1942 trên đờng Bác đi đày từ Tĩnh Tây đến Thiªn B¶o.. Hoạt động 2 II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. HS đọc diễn cảm toàn văn phần phiên âm, 1. Đọc. dÞch nghÜa, dÞch th¬. 2. Gi¶i thÝch tõ khã: (SGK) - Câu 2: Cha dịch đợc chữ "cô", "mạn - Đọc đúng nhịp thơ, giọng chậm rãi, bình mạn" tÜnh, tho¸ng chót vui, Êm ë c©u cuèi. Tõ " - C©u 3: dÞch thõa tõ " tèi", lµm mÊt ®i ý hồng" đọc hơi to và kéo dài hơn. vÞ" ý t¹i ng«n ngo¹i", hµm sóc cña th¬ cæ. - So s¸nh phÇn phiªn ©m, dÞch nghÜa víi phÇn dÞch th¬ cña Nam Tr©n, em thÊy chç nào cha dịch đạt?. 3. ThÓ th¬. - ThÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt.. *Hoạt động3. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 4.1. Hai c©u th¬ ®Çu. - Bøc tranh thiªn nhiªn víi h×nh ¶nh: + C¸nh chim sau mét ngµy rong ruæi, trong giê kh¾c cña ngµy tµn ®ang vÒ rõng t×m n¬i tæ Êm. §©y lµ c¸nh chim " mái"( c¶m nhËn rÊt s©u tr¹ng th¸i bªn trong cña sù vËt). + áng mây cô đơn, lẻ loi đang trôi chầm chËm gi÷a bÇu trêi cao réng. §©y lµ chßm mây mang tâm trạng, có hồn ngời, cô đơn, lÎ loi vµ lÆng lÏ.. Nhãm 1: - Ph©n tÝch bøc tranh thiªn nhiªn ë 2 c©u th¬ ®Çu?. Nhãm 2 - So sánh sự tơng đồng và khác biệt giữa thiªn nhiªn vµ con ngêi?. 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt.. - So s¸nh thiªn nhiªn vµ con ngêi: + Tơng đồng về hình thức: đều cô đơn, mệt mỏi, mong muốn tìm đợc tổ ấm. + Kh¸c biÖt vÒ b¶n chÊt: thiªn nhiªn tù do cßn con ngêi mÊt tù do, ®ang bÞ ¸p gi¶i. Hai câu thơ mang vẻ đẹp cổ điển, tả ít mà gîi nhiÒu, chØ hai nÐt ph¸c häa mµ gîi lªn hồn cảnh vật. Qua đó, thể hiện bản lĩnh kiªn cêng cña ngêi chiÕn sÜ. Bëi v× nÕu kh«ng cã ý chÝ vµ nghÞ lùc, kh«ng cã.

(173) phong th¸i ung dung tù chñ vµ sù tù do hoµn toµn vÒ tinh thÇn th× kh«ng thÓ cã nh÷ng c©u th¬ c¶m nhËn thiªn nhiªn thËt s©u s¾c vµ tinh tÕ nh thÕ trong hoµn c¶nh khắc nghiệt của tù đày. 4.2. Hai c©u th¬ sau - Tõ bøc tranh thiªn nhiªn trë thµnh bøc tranh đời sống, từ mây, trời, chim muông trở thành bức tranh con ngời lao động. Nhãm 3: - Bức tranh đợc miêu tả trong câu 3,4 là g×?. - Hình ảnh con ngời lao động trẻ trung ( thiÕu n÷), nhÞp ®iÖu cña cuéc sèng lao động( xay ngô), đã đa lại cho ngời đi đờng lóc chiÒu h«m chót h¬i Êm cña sù sèng, chút niềm vui và hạnh phúc trong lao động cña con ngêi, con ngêi Êy tuy vÊt v¶ mµ tù do.. - Bµi th¬ quy tô trong mét ®iÓm s¸ng rùc rì" rùc hång" - " nh·n tù". Nhãm 4: - ý nghÜa: - Quy tô ®iÓm s¸ng trong 2 c©u th¬ cuèi lµ + Gîi cuéc sèng sum vÇy, Êm ¸p, lµm chi tiết nào? ý nghĩa của chi tiết đó? vợi đi ít nhiều nỗi đau khổ của ngời đi đày, mang l¹i niÒm vui, søc m¹nh, sëi Êm lßng ngêi tï. + Sù lu©n chuyÓn vÒ thêi gian: buæi chiÒu kết thúc, thời gian chuyển sang đêm tối nhng là đêm tối ấm áp, bừng sáng. + Sự vận động từ nỗi buồn đến niềm vui, từ bóng tối đến ánh sáng. + NiÒm tin, niÒm l¹c quan.  Thông qua bức tranh cuộc sống lao động, thể hiện vẻ đẹp trong tâm hồn ngời tù: lạc quan, tin tëng vµo t¬ng lai t¬i s¸ng.. - Gi¸ trÞ t tëng bµi th¬ ?. 5. T tëng bµi th¬ - Cảm quan thiên nhiên của Bác xét đến cïng lµ c¶m quan nghÖ thuËt. Trung t©m bài thơ chính là con ngời lao động và ngọn löa cña sù sèng. V× thÕ, bµi th¬ tuy viÕt vÒ c¶nh chiÒu tèi nhng l¹i th¾p s¸ng lªn trong lòng ngời đọc một ngọn lửa hồng ấm áp của niềm tin yêu đời. III. Ghi nhí -SGK.. Hoạt động 4 - HS đọc ghi nhớ 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - N¾m néi dung bµi häc..

(174) - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 12/ 3 / 2008. Ngµy gi¶ng: 17 / 3/ 2008. TiÕt 88.. Tõ Êy ( Tè H÷u). A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS thấy đợc niềm vui sớng, say mê mãnh liêt6j của Tố Hữu trong buổi đàu gặp gỡ lí tởng cộng sản và tác dụng kì diệu của lí tởng đối với cuộc đời nhà thơ. - Hiểu đợc sự vận động của các yếu tố trong thơ trữ tình - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ ChiÒu tèi( Phiªn ©m, dÞch th¬) - Ph©n tÝch bµi th¬. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK, tóm tắt nội dung 1. Tác gia Tố Hữu. chÝnh. - Tªn khai sinh, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời 2. Bµi th¬ : Tõ Êy. - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội - Ngày đầu khi đợc đứng trong hàng dung chÝnh nµo ? ngũ của Đảng, làm bài thơ để ghi lại kỉ niệm đáng nhớ ấy. - Bµi th¬ n»m trong phÇn M¸u löa cña tËp th¬ Tõ Êy. - TËp Tõ Êy gåm 71 bµi chia lµm 3 phÇn: M¸u löa, XiÒng xÝch, Gi¶i phãng. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc : - Giäng ®iÖu phÊn khëi, vui t¬i, hå hëi. 2. Gi¶ithÝch tõ khã. - SGK Chú ý nhịp thơ thay đổi 3. ThÓ th¬ vµ bè côc..

(175) - ThÊt ng«n: 7 ch÷/c©u; 4 c©u/khæ; 3 khæ/bµi. - Khæ 1: NiÒm vui síng, say mª khi gÆp lÝ tëng cña §¶ng, c¸ch m¹ng. - Khæ 2: NhËn thøc míi vÒ lÏ sèng. - Khæ 3: Sù chuyÓn biÕn trong t×nh c¶m. 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña * Hoạt động 3. v¨n b¶n. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV chuÈn 4.1. Khæ 1. x¸c kiÕn thøc. Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lÝ chãi qua tim Hån t«i lµ mét vên hoa l¸ RÊt ®Ëm h¬ng vµ rén tiÕng chim… - Nhóm 1. Tố Hữu đã dùng những hình ảnh nào để chỉ lí tởng và biểu hiện - Hình ảnh ẩn dụ : nắng hạ, mặt trời niÒm vui síng, say mª khi gÆp lÝ tëng? ch©n lÝ, chãi qua tim.  Khẳng định lí tởng cộng sản nh một nguån s¸ng míi lµm bõng s¸ng t©m hån nhµ th¬. - H×nh ¶nh Èn dô vµ so s¸nh : Hån t«ivên hoa l¸ - ®Ëm h¬ng – rén tiÕng chim.  DiÔn t¶ niÒm vui síng, say mª nång nhiÖt cña nhµ th¬ khi b¾t gÆp lÝ tëng míi. 4.2. Khæ 2. - Nhóm 2. Khi đợc ánh sáng của lí t- Tôi buộc lòng tôi với mọi ngời ởng soi rọi, nhà thơ đã có những nhận Để tình trang trải với muôn nơi thøc míi vÒ lÏ sèng nh thÕ nµo? §Ó hån t«i víi bao hån khæ Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời. - Sù g¾n bã hµi hoµ gi÷a c¸i t«i c¸ nhân với cái ta chung của xã hội - đặc biệt là với những ngời lao động nghèo khæ. + Buéc: ý thøc tù nguyÖn, quyÕt t©m cao độ. + Trang tr¶i: T©m hån tr¶i réng víi cuộc đời, tạo sự đồng cảm sâu sắc. + Tr¨m n¬i: Ho¸n dô – chØ mäi ngêi sèng ë kh¾p n¬i. + Khối đời: ẩn dụ – Khối ngời đông đảo cùng chung cảnh ngộ, đoàn kết chặt chẽ, cùng phấn đấu vì mục tiêu chung.  Nhà thơ đã đặt mình giữa dòng đời và m«i trêng réng lín cña quÇn chóng lao khổ và ở đó Tố Hữu đã tìm thấy niềm vui vµ søc m¹nh kh«ng chØ b»ng nhËn thøc mµ cßn b»ng t×nh c¶m mÕn yªu cña tr¸i tim nh©n ¸i..

(176) 4.3. Khæ 3. Tôi đã là con của vạn nhà Lµ em cña v¹n kiÕp ph«i pha - Nhãm 3. Sù chuyÓn biÕn s©u s¾c Lµ anh cña v¹n ®Çu em nhá trong tình cảm của nhà thơ đợc thể Không áo cơm, cù bất cù bơ… hiÖn ra sao trong khæ th¬ 3? - §iÖp tõ: lµ, cña, v¹n… - §¹i tõ nh©n xng: Con, em, anh - Sè tõ íc lÖ: v¹n.  Nhấn mạnh và khẳng định một tình cảm gia đình đầm ấm, thân thiết, gắn bã ruét thÞt. Sù c¶m nhËn s©u s¾c m×nh lµ thµnh viên của đại gia đình quần chúng lao khæ.  Sự biểu hiện xúc động, chân thành khi nãi tíi nh÷ng kiÕp ngêi bÊt h¹nh, d·i dÇu s¬ng giã. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS tæng kÕt bµi.. * Hoạt động 5. HS đọc ghi nhớ SGK.. III. Tæng kÕt. - Bµi th¬ lµ tuyªn ng«n vÒ lÝ tëng vµ nghÖ thuËt cña Tè h÷u. - Giäng ®iÖu ch©n thµnh, c¶m xóc hå hëi, n¸o nøc bµi th¬ nªu bËt mét quan niÖm míi mÎ vµ nhËn thøc s©u s¾c vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ quÇn chóng lao khæ, víi nh©n lo¹i cÇn lao. IV. Ghi nhí. - SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc lßng bµi th¬ - Bình những câu thơ tâm đắc nhất. - So¹n bµi tiÕp theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 12/ 3 / 2008. Ngµy gi¶ng: 18 / 3/ 2008. TiÕt 89.. §äc thªm.. - lai T©n - Nhớ đồng - T¬ng t - ChiÒu xu©n.. A. Mục đích yêu cầu. - Gióp HS tù häc cã ph¬ng ph¸p, cã kÕt qu¶ qua nh÷ng gîi ý vÒ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng đểthấy rõ giá trị nội và nghệ thuật của 4 tác phẩm trữ tình. - Trang bị kiến thức về tác giả, rèn kỹ năng đọc và cảm thụ tác phẩm thơ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh..

(177) - Phơng pháp đọc hiểu-đọc diễn cảm, Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: - Thuéc lßng bµi th¬ Tõ Êy. - Ph©n tÝch (theo khæ) 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt.. * Hoạt động 1. I. Bµi th¬: Lai t©n (Hå ChÝ Minh) GV định hớng cách học 4 bài thơ trong 1. Đọc 1 tiÕt. 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 2. GV định hớng cách học 4 bài thơ đọc - Chỉ bằng 3 câu thơ hiện lên trớc mắt thªm trong 1 giê häc. ngời đọc cả bộ máy của huyện Lai tân: - Trao đổi nhóm. + Ban trởng: Chuyên đánh bạc + C¶nh s¸t trëng: ¨n hèi lé + HuyÖn trëng: Hót thuèc phiÖn  Sù thèi n¸t cña chÝnh quyÒn Lai T©n. Nh÷ng ngêi thùc thi ph¸p luËt l¹i vi - Nhóm 1: Đọc và xác định chủ đề bài ph¹m ph¸p luËt Sù th¸i b×nh gi¶ t¹o – th¬ Lai t©n? mØa mai ch©m biÕm cña t¸c gi¶.  Nh÷ng c¶m nhËn vµ suy nghÜ cña ngêi tï vÒ thùc tr¹ng x· héi Trung Quèc ë huyÖn Lai T©n – Qu¶ng T©y: Sù thèi n¸t cña chÝnh quyÒn, sù sa ®o¹ cña quan chøc nhµ níc. II. Bài thơ: Nhớ đồng(Tố Hữu) 1. §äc 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. - Trong hoµn c¶nh bÞ giam cÇm, t¸ch biÖt thÕ giíi bªn ngoµi, tiÕng hß ¸m ¶nh nhµ th¬, gîi nhí quª h¬ng, gîi kØ niệm về đồng bào đồng chí. - §iÖp khóc: Kh¾c s©u vµ t« ®Ëm ©m vang cña tiÕng hß, khªu gîi nçi nhí th¬ng cña t¸c gi¶ vÒ c¶nh quª, ngêi quª. - Nhãm 2: §äc vµ ph©n tÝch ý nghÜa - T×nh yªu ht¬ng vµ nçi nhí da diÕt thÓ c¸c biÖn ph¸p tu tõ cã trong bµi th¬ hiÖn qua nhiÒu h×nh ¶nh quen thuéc: cánh đồng, dòng sông, đồng lúa, nhà Nhớ đồng? tranh, cån b·i… - §iÖp tõ ®iÖp ng÷: G¾n kÕt, mong mái, håi hép, hi väng.  Nỗi niềm thơng nhớ đồng quê, cảnh vật, con ngời, đồng chí của ngời tù céng s¶n trÎ tuæi trong nh÷ng ngµy ®Çu bÞ giam cÇm ë nhµ lao Thõa Thiªn..

(178) III. Bµi th¬: T¬ng t(NguyÔn BÝnh) 1. §äc 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. - Giãi bày nỗi lòng mong nhớ của đôi trai g¸i ®ang yªu nhau, ®ang cïng m¾c bÖnh t¬ng t. IV. ChiÒu xu©n(Anh Th¬) - Nhãm 3: Bµi th¬ T¬ng t nãi vÒ néi 1. §äc dung g×? C¨n cø vµo nh÷ng chi tiÕt nµo 2. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c. - SGK. mà em xác định nh vậy? 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. - C¶nh chiÒu xu©n ë n«ng th«n miÒn Bắc đẹp, tĩnh lặng, êm đềm, thơ mộng, nhng buån: + Con đò/dòng sông/quán tranh/hoa xoan/cỏ non/đàn sáo/bớm bay/trâu bò/cánh đồng/đàn cò...cô gái nông dân - Nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh th¬ gîi t¶ ©m thanh, h×nh d¸ng, c¶m xóc.  bøc tranh thu nhá t¶ c¶nh chiÒu xu©n - Nhóm 4 : Tìm những nét đẹp trong trên cánh đồng ven đê xứ Bắc. c¸ch miªu t¶ phong c¶nh chiÒu xu©n ?. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc thuéc lßng 2/4 bµi th¬. - Tập bình những câu thơ tâm đắc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(179) Ngµy so¹n: 05 / 3 / 2008. Ngµy gi¶ng: 10 / 3/ 2008. TiÕt 90.. TiÓu sö tãm t¾t. A. Mục đích yêu cầu. Giúp học sinh: 1. Nắm được mục đích, yêu cầu của văn bản tiểu sử tóm tắt. 2. Biết cách viết một văn bản tiểu sử tóm tắt. 3. Có ý thức sưu tầm tài liệu, tra cứu tư liệu và thận trọng khi viết văn bản tiểu sử tóm tắt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - S¸ch gi¸o khoa v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại nêu vấn đề bằng hệ thèng c©u hái th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS Hoạt động 1: HS đọc kĩ mục I - SGK, trả lời câu hỏi. GV chuẩn xác kiến thức. - Tiểu sử tóm tắt là gì?. - Tiểu sử tóm tắt được viết nhằm mục đích gì?. Yêu cầu cần đạt. I. Mục đích, yêu cầu của tiểu sử tóm tắt. 1. Khái niệm: - Tiểu sử tóm tắt là văn bản thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của một cá nhân nào đó. - Ví dụ: Tiểu sử một nhà hoạt động chính trị, nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ; tiểu sử của một cán bộ, giáo viên... 2. Mục đích: - Giới thiệu cho người đọc, người nghe về cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến của người được nói tới. - Giúp những người có trách nhiệm làm công tác tổ chức. - Giúp chúng ta trong việc lựa chọn bạn bè, giới thiệu cán bộ lãnh đạo. - Nắm được tiêủ sử nhà văn, nhà thơ, thêm cơ sở để hiểu đúng, hiểu sâu hơn các sáng.

(180) tác của họ.. - Bản tiểu sử tóm tắt cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào?. 3. Yêu cầu: - Thông tin một cách khách quan, chính xác về người được nói tới: phải ghi cụ thể, chính xác những số liệu, mốc thời gian, thành tích, đóng góp nổi bật. - Nội dung và độ dài của văn bản cần phù hợp với mục đích viết tiểu sủ tóm tắt. - Văn phong cần cô đọng, trong sáng, giản dị, không sử dụng các biện pháp tu từ, phương thức chủ yêú là thuyết minh.. Hoạt động 2 II. Cách viết tiểu sử tóm tắt. Thảo luận nhóm. Đại diện trình bày. GV 1. Khảo sát ví dụ: chuẩn xác kiến thức. Văn bản tiểu sử tóm tắt nhà bác học " Lương Thế Vinh" ( SGK-T. 54). - Nhãm 1: V¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo ?. - Nhãm 2: C¸c tài liệu được lựa chọn trong tiểu sử tãm tắt của Lương Thế Vinh là những tài liệu như thế nào?. - Bản tiểu sử tóm tắt gồm 4 phần: + Nhân thân: họ tên, tự, hiệu,quê quán. + Các hoạt động chính: các mốc thời gian: từ nhỏ, chưa đầy 20 tuổi, năm 21 tuổi... + Những đóng góp chủ yếu: trong lĩnh vực toán học, văn chương, nghệ thuật,... + Đánh giá chung: có tài kinh bang tế thế, tài hoa, danh vọng vượt bậc ( Lê Quý Đôn). - Các tài liệu được lựa chọn: cụ thể, chính xác, chân thực, tiêu biểu về thân thế và cuộc đời của Lương Thế Vinh: + Ghi rõ họ tên, quê quán, các mốc thời gian. + Dẫn chứng cụ thể: Cuốn " Đại thành toán pháp", "Hí phường phả lục".... - Nhóm 3: Tác giả đã đánh giá về Lương - Đánh giá chính xác, toàn diện, khách quan: Thế Vinh như thế nào? + So sánh với các sĩ phu đương thời. + Dựa vào lời đánh giá của Lê Quý Đôn. - Qua khảo sát ví dụ, em hãy cho biết tiểu sử tóm tắt thường gồm có mấy 2. Kết luận. phần? 2.1. Các phần của tiểu sử tóm tắt: 4 phần + Giới thiệu khái quát nhân thân( lịch sử cá nhân): họ tên, ngày tháng năm sinh, năm mất, nghề nghiệp, học vấn, gia đình, gia tộc, quê quán,... + Giới thiệu ngắn gọn lĩnh vực hoạt động.

(181) xã hội: làm gì, ở đâu,... + Những đóng góp, những thành tựu tiêu biểu. + Đánh giá vai trò, tác dụng. + Để viết tiểu sử tóm tắt cần làm gì?. * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ.. 2.2. Các bước viết tiểu sử tóm tắt: + Sưu tầm tài liệu về đối tượng thông qua việc đọc sách, tra cứu hồ sơ lưu trữ, hỏi nhân chứng... + Sắp xếp, chọn lọc những tài liệu tiêu biểu. + Sử dụng ngôn ngữ thích hợp viết thành văn bản. + Kiểm tra, sửa chữa lại văn bản đã viết. III. Ghi nhớ - SGK IV. Luyện tập.. *Hoạt động 4. Luyện tập. Thảo luận nhóm Nhóm 1: Làm BT 1. Bài tập 1: - Trường hợp viết tiểu sử tóm tắt: c,d - Các trường hợp còn lại: a- viết văn bản thuyết minh. b- viết sơ yếu lí lịch. e- viết điếu văn. Bài tập 2: Văn bản. Nhóm 2: So sánh Tiểu sử tóm tắt và Điếu văn?. Gièng nhau. TiÓu sö tãm t¾t §iÕu v¨n. Nhóm 3: So sánh Tiểu sử tóm tắt và Sơ yếu lí lịch?. S¬ yÕu lÝ lÞch VB thuyÕt minh. Nhóm 4: So sánh Tiểu sử tóm tắt và văn bản thuyết minh? 4. Hướng dẫn về nhà - Nắm vững kiến thức,vận dụng làm bài tập.. §Òu viÕt vÒ mét nh©n vật nào đó. Kh¸c nhau §èi tîng lµ mét ngêi nµo đó, do ngời kh¸c viÕt. Sù tiÕc th¬ng, lêi chia buån víi gia quyÕn. Do b¶n th©n viÕt, theo mẫu cố định. §èi tîng réng h¬n, cã c¶m xóc..

(182) - Soạn bài tiếp theo phân phối chương trình. Ngµy so¹n: 12/ 3 / 2008. Ngµy gi¶ng: 18 / 3/ 2008. TiÕt 91+92.. đặc điểm loại hình của tiếng việt. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS nắm đợc đặc điểm loại hình của Tiếng Việt và mối quan hệ gần gũi giữa Tiếng ViÖt víi c¸c ng«n ng÷ cã cïng lo¹i h×nh. - Biết vận dụng các đặc điểm loại hình của Tiếng Việt vào việc dùng từ, đặt câu đúng qui t¾c ng÷ ph¸p. - Cñng cè, «n tËp kiÕn thøc vÒ nguån gèc TiÕng ViÖt - Giáo dục thái độ trân trọng và ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, kết hợp so sánh, tái hiện, đàm thoại, nêu vấn đề bằng hệ thèng c©u hái gîi më vµ th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n 3. Bµi míi: Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. HS đọc mục I và trả lời câu hỏi.. Yêu cầu cần đạt. I. Lo¹i h×nh ng«n ng÷. - Lo¹i h×nh ng«n ng÷ lµ mét kiÓu cÊu t¹o ngôn ngữ, trong đó bao gồm một hệ thống những đặc điểm có liên quan với nhau, chi phèi lÉn nhau.. - Lo¹i h×nh ng«n ng÷ lµ g× ? Theo em TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh nµo? - TiÕng ViÖt thuéc lo¹i h×nh ng«n ng÷ đơn lập. II. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh ng«n ng÷. 1. Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp. * Hoạt động 2. - VÒ mÆt ng÷ ©m, tiÕng lµ ©m tiÕt. HS đọc mục 2. GV phân tích ví dụ, - Về mặt sử dụng, tiếng là từ hoặc yếu tố so s¸nh víi ng«n ng÷ tiÕng Anh, cÊu t¹o tõ. Nga vµ chuÈn x¸c kiÕn thøc. VÝ dô: Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ?  7 tiÕng / 7 tõ / 7 ©m tiÕt.  Đọc và viết đều tách rời nhau  §Òu cã kh¶ n¨ng cÊu t¹o nªn tõ: Trë vÒ / ¨n ch¬i / th«n xãm…. 2. Từ không biến đổi hình thái. - NhËn xÐt T«i1 vµ t«i2; anh Êy1 vµ anh ấy2 ngữ âm, chữ viết có thay đổi Ví dụ: Tôi1 tặng anh ấy1 một cuốn sách, không? lấy ví dụ để so sánh với anh ấy2 tặng tôi2 một quyển vở. tiÕng Anh?  Từ trong Tiếng Việt không biến đổi hình th¸i khi biÓu thÞ ý nghÜa ng÷ ph¸p..

(183) 3. Biện pháp chủ yếu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo thứ tự trớc sau vµ sö dông c¸c h tõ.. - Quan s¸t vÝ dô vµ rót ra nhËn xÐt?. * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ SGK.. VÝ dô: - T«i ¨n c¬m / ¨n c¬m víi t«i / ¨n phÇn c¬m cña t«i nhÐ. - T«i ®ang ¨n c¬m - Tôi đã ăn cơm rồi - T«i sÏ ¨n c¬m - T«i võa ¨n c¬m xong  Trật tự sắp đặt từ ngữ và h từ thay đổi thì ý nghĩa của câu cũng thay đổi.. III. Ghi nhí TiÕt 2. Th¶o luËn nhãm. - SGK. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. IV. LuyÖn tËp. Nhãm 1+2: Bµi tËp 1. Bµi tËp 1. -. Nô tÇm xu©n(1): Bæ ng÷ Nô tÇm xu©n (2): Chñ ng÷. BÕn(1):Bæ ng÷. BÕn (2):Chñ ng÷ TrÎ(1):Bæ ng÷ /TrÎ (2): Chñ ng÷ Giµ(1):Bæ ng÷/Giµ(2):Chñ ng÷. Bèng (1): §Þnh ng÷. Bèng (2)(3)(4):Bæ ng÷. Bèng(5)+(6):Chñ ng÷.. Bµi tËp 2. - LËp b¶ng so s¸nh: Nhãm 3+4: Bµi tËp 2.. T. ViÖt. T. Nga. T. Anh. QuyÓn vë C« gi¸o §äc. Тетрат Yчитеникца Чйтат. Book Teacher Read. - I’m read book - Я чйтаю кнйгу - Tôi đọc sách..

(184) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 20/ 3/ 2008. Ngµy gi¶ng: 25/ 3/ 2008 TiÕt 94.. T«i yªu em ( Puskin ). A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS cảm nhận đợc vẻ đẹp giản dị, trong sáng, tinh tế cả về nội dung và hình thức của bài thơ. Qua đó thầy đợc sự cao thợng, chân thành, vị tha… của nhân vật trữ tình. - BiÕt lµm bµi v¨n ph©n tÝch t©m tr¹ng trong th¬ tr÷ t×nh. - Gi¸o dôc v¨n hãa t×nh yªu, niÒm tin vµ nghÞ lùc trong cuéc sèng. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. - M¸y chiÕu. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn..

(185) HS đọc tiểu dẫn SGK. Tóm tắt nội 1. Tác giả. dung. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc - Tên đầy đủ, năm sinh, năm mất. - Quª qu¸n - Cuộc đời và sự nghiệp - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu 2. Bµi th¬. - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội - Bài thơ có liên quan đến nữ nhân vật Ôlênhia dung chÝnh nµo ? – con g¸i «ng viÖn trëng viÖn Hµn l©m nghÖ thuËt Nga, n¬i Puskin thêng xuyªn lui tíi. Nhµ th¬ ngá lêi yªu, nhng cuéc t×nh kh«ng thµnh. H×nh ¶nh c« g¸i lu«n lµ nguån c¶m høng trong th¬ Puskin. - Bài thơ viết năm 1829, đợc in trong tập Những b«ng hoa ph¬ng B¾c, xuÊt b¶n 1930, lóc nhµ th¬ 30 tuæi. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS cách đọc văn bản. Nhận xét và đọc lại.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK. 3. Nhan đề bài thơ. - Bài thơ vốn không có nhan đề - Puskin không đặt nhan đề cho bài thơ.. - Em hiểu nhan đề bài thơ nh thế nào ?. - Tôi yêu em là nhan đề do ngời dịch tự đặt căn cø vµo m¹ch t×nh c¶m cña bµi th¬. - Cách xng hô: Tôi – Em: Nói đúng tình cảm quan hÖ gi÷a nh©n vËt tr÷ t×nh vµ em – võa gÇn vừa xa, vừa đằm thắm vừa dang dở. Có thể coi ®©y lµ bøc th t×nh.. - NhËn xÐt kÕt cÊu bµi th¬?. 4. KÕt cÊu. - C¨n cø vµo dÊu c©u , bµi th¬ cã 2 ý lín ( 4 c©u ®Çu/ 4 c©u sau ). - C¨n cø vµo l«gÝc ý, bµi th¬ chia lµm 3 ®o¹n, b¾t ®Çu b»ng côm tõ T«i yªu em - Bài thơ đợc viết theo thể thơ phức tạp nhất.. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện 5. Giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn 5.1. Bèn c©u ®Çu. thøc. - Tôi yêu em…đến nay…ngọn lửa tình cha tàn phai  bµy tá quan ®iÓm ch©n thµnh, giäng ®iÖu trÇm l¾ng, dÌ dÆt, ngËp ngõng, c¸ch nãi kh«ng hoa mĩ, giản dị trong cách diễn đạt để nhằm khẳng Nhóm 1. Cách thổ lộ tình yêu của nhân định : tình yêu cha hoàn toàn tắt lụi trong tôi. vËt tr÷ t×nh nh thÕ nµo? - Tình yêu ấy trớc kia điên dại, mê say, đến bây giê vÉn ©m thÇm ch¸y trong tim. - Nhng không để em bận lòng…hay hồn em phải u hoµi  mạch thơ đột ngột thay đổi, khẳng định tình yêu.

(186) kh«ng mang l¹i h¹nh phóc cho em th× ph¶i chÊm døt, tr¶ l¹i sù thanh th¶n cho t©m hån em. - Lý trÝ muèn chèi bá, t×nh yªu l¹i tu«n trµo : Nhãm 2. Sù m©u thuÉn gi÷a t×nh c¶m Ngän löa t×nh / kh«ng muèn bËn lßng. VËy lµ và lý trí trong con ngời nhân vật trữ tình thế trong bài thơ là tình yêu đơn phơng. t×nh lµ g× ? - Nh©n vËt tr÷ t×nh tuyªn bè mét kiÓu yªu cao thîng: T×nh yªu lµ tù nguyÖn, lµ hiÕn d©ng, lµ hi sinh. NhËn sù thua thiÖt, chØ mong cho ngêi m×nh yªu h¹nh phóc.  §ã chÝnh lµ v¨n hãa t×nh yªu! 5.2. Bèn c©u sau. - Thẳng thắn bộc lộ tình yêu của mình, rất đời thêng, gièng nh bao t×nh yªu kh¸c : ¢m thÇm/ kh«ng hi vong/ rôt rÌ/ hËm hùc / ghen. Nhãm 3. DiÔn biÕn phøc t¹p cña nh©n - Đau khổ khi yêu mà không đợc đền đáp, yêu vật trữ tình đợc thể hiện nh thế nào ? mµ kh«ng hi väng. T×nh yªu ë ®©y lµ sù hiÕn d©ng, sù hi sinh thÇm lÆng. - Nhân cách của nhân vật trữ tình đợc bộc lộ ở hai câu thơ cuối : Yêu chân thành đằm thắm/ cầu em đợc ngời tình nh tôi đã yêu em.  C©u th¬ hay nhÊt, s¸ng t¬i sau bao sãng giã, t×nh yªu Êy vÉn vÑn nguyªn dï bao ®au khæ. - C©u th¬ cuèi bÊt ngê xuÊt hiÖn nh©n vËt thø 3 Nhãm 4. T¹i sao nãi hai c©u kÕt lµ bÊt trong bµi th¬ : CÇu em…ngêi t×nh : C¸ch nãi ngê, hµm chøa nhiÒu ý vÞ ? đẩy ra, kéo vào, từ chối mà khẳng định. Không yêu đợc vẫn chúc phúc cho ngời yêu. Coi hạnh phóc cña ngêi yªu lµ h¹nh phóc cña m×nh. Mét t×nh yªu cao thîng, bao dung, nã vît qua thãi Ých kû tÇm thêng hµng ngµy, t×nh yªu chØ cho mµ kh«ng hÒ nhËn. V¨n hãa t×nh yªu. 6. KÕt luËn. - Bài thơ tình đặc sắc, bộc lộ một tình yêu riêng t, s«i næi, ch©n thµnh, cao thîng cña nh©n vËt tr÷ t×nh, mét t×nh yªu ©m thÇm cña mét tr¸i tim thñy chung.. - Em học đợc điều gì qua bài thơ?. - Đề cao phong cách tình yêu : Chân thành đằm th¾m mµ kh«ng th« thiÓn mï qu¸ng, thiÕt tha say sa mµ vÉn tØnh t¸o vµ cao thîng. - Bµi th¬ thÓ hiÖn râ tµi n¨ng ®iªu luyÖn cña mét mặt trời thơ Nga. Puskin xứng đáng với tên gọi th©n yªu cña c«ng chóng Nga: Nhµ th¬ cña tuæi trÎ vµ t×nh yªu.. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ.. III. Ghi nhí. - SGK..

(187) - Häc thuéc lßng bµi th¬. N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 28/ 3/ 2008. Ngµygi¶ng: 01 / 4/ 2008. TiÕt 95. Hớng dẫn đọc thêm:. Bµi th¬ sè 28 ( R. Ta - Go ). A. Mục đích yêu cầu. - Tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhà thơ ấn Độ. - Hiểu đặc trng t duy ngời ấn - Triết lý và trữ tình. - RÌn luyÖn vµ gi¸o dôc vÒ t×nh yªu tuæi trÎ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ T«i yªu em. Nªu suy nghÜ sau khi häc xong bài thơ đó. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt nội dung. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - Ngời Châu á đầu tiên đợc nhận giải thởng Nôben văn học năm 1913. 2. Giíi thiÖu tËp th¬: Ngêi lµm vên. * Hoạt động 2. Hớng dẫn HS đọc văn bản.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm.. - Nhóm 1. Hình tợng đôi mắt đợc miêu tả nh thÕ nµo ? ThÓ hiÖn niÒm khao kh¸t g× trong t×nh yªu ?. 2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. 2. 1. Sù gi·i bµy t×nh c¶m cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - Hình ảnh đôi mắt: Băn khoăn, buồn cha thùc sù tin tëng, muèn nh×n th¼ng vµo t©m tëng- khao kh¸t hoµ nhËp t©m hån. - Đáp ứng nguyện vọng đó, chàng trai ph¬i bµy trÇn trôi tÊt c¶: Ch©n thùc, gi¶n dÞ, kh«ng c©u nÖ. - Nhng thËt nghÞch lý lµ ngêi yªu kh«ng biết gì về anh và tiếp tục đòi hỏi cao hơn n÷a. 2.2. Sù hi sinh v× nhau nhng ®Çy m©u thuÉn trong t×nh c¶m cña nh©n vËt tr÷ t×nh..

(188) - §Ó ngêi yªu thÊu hiÓu, chµng trai hi sinh cuộc đời mình, hiến dâng tất cả cuộc đời cho t×nh yªu: + §êi lµ viªn ngäc: §Ëp n¸t nã ra + §êi lµ ®o¸ hoa: XÐ nhá nã ra + §êi lµ tr¸i tim: Em lµ n÷ hoµng cña V¬ng quèc. - Nhóm 2. Chàng trai làm gì để đáp ứng Nhng tất cả em cũng đều không biết gì về nguyÖn väng cña ngêi yªu? anh.  Sự tăng tiến tình cảm trong sự đòi hỏi và giãi bày: Từ giãi bày - đến hi sinh - cuối cïng lµ hoµ hîp. - CÆp quan hÖ tõ: Nhng - nÕu - th×: NhÊn m¹nh sù hi sinh, tÊm lßng hiÕn d©ng cao c¶ cho t×nh yªu.  Nh©n vËt tr÷ t×nh võa lµ con ngêi t×nh nh©n võa lµ con ngêi triÕt nh©n . §ã chÝnh là đặc trng của thể loại thơ triết lý - trữ t×nh Tago. - Trái tim tình yêu không đơn giản là vật chÊt. ẩn trong đó sự đối lập: Vui s- Nhóm 3. Tại sao càng giãi bày, càng hi ớng vàTiềm khæ ®au; thiÕu thèn vµ giµu sang sinh ngêi yªu l¹i cµng kh«ng hiÓu? đó là tất yếu của tình yêu 2.3. Khát vọng hoà đồng, tình yêu rộng më. - Hai c©u cuèi mang tÝnh chÊt triÕt lý s©u s¾c. - T×nh yªu lµ sù v« cïng kh«ng ranh giíi. - Tình yêu luôn đòi hỏi sự thống nhất trọn vÑn, lu«n khao kh¸t biÕt trän nã. §ã lµ - Nhãm4. Néi dung hai c©u th¬ cuèi lµ g×? ch©n lý cña Tago. 3. KÕt luËn. - Con ngêi giµu lßng nh©n hËu, khao kh¸t cống hiến cho cuộc đời. - Suy nghÜ cña em sau khi häc xong bµi - Bµi th¬ tr÷ t×nh giµu chÊt triÕt lý, h×nh th¬? ảnh sinh động, quan niệm tình yêu trong s¸ng lµnh m¹nh: §ã lµ t×nh yªu hoµ hîp, gÇn gòi, thÊu hiÓu cña hai t©m hån híng đến cái vĩnh hằng, duy nhất và tuyệt đối trong t×nh yªu. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Thuéc lßng bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Su tÇm nh÷ng bµi th¬ t×nh hay nhÊt thÕ giíi..

(189) Ngµy so¹n: 28/ 3/ 2008. Ngµygi¶ng: 01 / 4/ 2008. TiÕt 96. LuyÖn tËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t.. A. Mục đích yêu cầu. - Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ viÕt tiÓu sö tãm t¾t - Tập viết tiểu sử tóm tắt theo định hớng SGK. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HS thực hiện theo các tình huống SGK hớng dẫn bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ sè 28 ( Tago). Nªu suy nghÜ sau khi häc xong bài thơ đó. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời các câu hỏi. 1. Tình huống có những đặc điểm cần lu ý : - Giíi thiÖu mét ®oµn viªn u tó + Ngêi trÎ tuæi(Häc sinh, sinh viªn…).

(190) + Có năng lực tổ chức các hoạt động tập thÓ - Tham gia øng cö vµo ban chÊp hµnh HLH thanh niªn cña tØnh hoÆc thµnh phè(mét tæ chøc ®oµn thÓ mang tÝnh x· héi ho¸ cao) 2. Qui tr×nh gåm c¸c bíc: - Xác định mục đích và yêu cầu viết tiểu sö tãm t¾t - Xác định nội dung trình bày trong bản tãm t¾t - Tìm hiểu ngời giới thiệu để có những th«ng tin cÇn thiÕt - ViÕt b¶n tiÓu sö tãm t¾t. * Hoạt động 2. GV híng dÉn HS tr×nh bµy b¶n tiÓu sö 3. Tr×nh bµy b¶n tiÓu sö tãm t¾t tríc líp. tãm t¾t tríc líp. Tha c¸c b¹n ! Trong đại hội Liên hiệp thanh niên của thµnh phè s¾p tíi, t«i xin giíi thiÖu Nhận xét cách trình bày của bạn.. GV bổ bạn……vào danh sách đề cử của ban chấp hµnh nhiÖm k× míi. sung vµ kÕt luËn. B¹n …sinh ngµy…th¸ng…n¨m…, t¹i…hiÖn ®ang lµ häc sinh… Suốt ba năm học bạn …đều là….. bạn kh«ng chØ häc giái mµ cßn lµ ngêi cã n¨ng lùc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh c¸c ho¹t động tập thể một cách có hiệu quả… Víi uy tÝn vµ kinh nghiÖm c«ng t¸c của bạn …tôi tin là…sẽ có những đóng gãp tÝch cùc cho phong trµo thanh niªn cña thµnh phè. V× vËy t«i xin tr©n träng giới thiệu bạn …vào danh sách đề cử. Rất mong các bạn đồng tình, ủng hộ *Hoạt động 3. ý kiÕn cña t«i vµ tËp trung phiÕu bÇu cho Hoạt động nhóm(4 nhóm) GV híng dÉn HS luyÖn tËp viÕt tiÓu sö b¹n … Xin ch©n thµnh c¶m ¬n. tãm t¾t. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. C¸c nhãm nhËn 4. LuyÖn tËp, cñng cè. xÐt, bæ sung. - ViÕt tiÓu sö tãm t¾t c¸c nh©n vËt: +NguyÔn Du +NguyÔn Tr·i +Xu©n DiÖu + Một nhân vật nào đó mà em kính phục 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp viÕt tiÓu sö tãm t¾t - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(191) Ngµy so¹n: 30/ 3/ 2008. Ngµy gi¶ng: 1/ 4/ 2008. TiÕt 97+98. Ngêi trong bao.. A.P. Sª- khèp A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc sự phê phán sâu sắc của nhà văn đối với lối sống thu mình vào trong bao của mét bé phËn tri thøc Nga cuèi thÕ kû XIX. - Thấy đợc những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm; xây dựng biểu tợng và nhân vật điển hình, cách kể chuyện đặc sắc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc và tóm tắt tiểu dẫn SGK. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1. T¸c gi¶. - An t«n P¸p l« vÝch Sª-khèp (1860-1904), nhµ v¨n Nga kiÖt xuÊt. - Sinh ra và lớn lên trong gia đình buôn b¸n nhá ë thÞ trÊn Ta-gan-rèc bªn bê biÓn Adèp. - Tèt nghiÖp y khoa, võa lµm b¸c sÜ, võa viÕt b¸o, viÕt v¨n. - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung - Năm 1900 đợc bầu làm Viện sĩ danh dự chÝnh nµo ? ViÖn hµn l©m khoa häc Nga. - §Ó l¹i h¬n 500 truyÖn ng¾n, truyÖn võa + Anh bÐo vµ anh gÇy + Con k× nh«ng + Phßng sè 6 + H¶i ©u + Ba chÞ em +Vờn anh đào.  Các tác phẩm lên án chế độ xã hội bất c«ng, thãi cêng b¹o cña tÇng líp cÇm quyền Nga đơng thời; phê phán sự bất lực.

(192) cña giíi tri thøc vµ sù sa ®o¹ vÒ tinh thÇn cña mét bé phËn trong sè hä.  Nhµ c¸ch t©n thiªn tµi vÒ thÓ lo¹i truyÖn ng¾n vµ kÞch nãi. §¹i biÓu lín cuèi cïng cña CN hiÖn thùc Nga cuèi XIX. 2. TruyÖn ng¾n: Ngêi trong bao - Sáng tác trong thời gian nhà văn đang dỡng bệnh tại bán đảo Crm - thời kì xã hội Nga ®ang ng¹t thë trong bÇu kh«ng khÝ chuyªn chÕ nÆng nÒ cuèi 19 – m«i trêng ấy đẻ ra lắm kiểu ngời kì quái, và Ngời trong bao – Bªlicèp lµ mét nghÖ thuËt độc đáo, đặc sắc nhà văn.. *Hoạt động 2. GV híng dÉn HS kÓ l¹i néi dung theo sù II. §äc hiÓu v¨n b¶n. chuẩn bị bài soạn và đọc ở nhà. 1. §äc, kÓ tãm t¾t. *Hoạt động 3. Trao đổi cặp nhỏ.. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 2.1. Ch©n dung vµ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt ngêi trong bao – Bªli cèp.. * Ch©n dung. - CÆp kÝnh ®en, g¬ng mÆt nhît nh¹t, nhá bÐ, cho¾t l¹i nh mÆt chån. - ăn mặc : đều màu đen - Chân dung của nhân vật Bêlicốp đợc cụ - Phục sức : đều để trong bao( giầy, ủng, thÓ ho¸ b»ng nh÷ng nÐt vÏ nh thÕ nµo? kÝnh, «…) - ý nghÜ : giÊu vµo bao - Tªn Bªlicèp Ýt ai gäi ngêi trong bao  Ch©n dung k× qu¸i, lËp dÞ, thu m×nh trong vá, t¹o cho m×nh mét c¸i bao ng¨n c¸ch, bảo vệ khỏi những ảnh hởng, tác động của cuéc sèng bªn ngoµi. * TÝnh c¸ch. - C©u nãi cöa miÖng : Nhì l¹i x¶y ra chuyÖn g× th× sao - Nét nổi bật nhất trong tính cách của - Nhút nhát, sống cô độc, luôn lo lắng, sợ h·i tÊt c¶, thÝch sèng rËp khu«n nh c¸i m¸y Bªlicèp lµ g×? t¹i sao? v« hån. - Lu«n tho¶ m·n, hµi lßng víi lèi sèng cæ lç, b¶o thñ vµ lu«n cho r»ng sèng nh thÕ míi lµ sèng, míi lµ ngêi c«ng d©n tèt, lµ nhµ gi¸o cã tr¸ch nhiÖm. - Kh«ng hiÓu mäi ngêi chung quanh, kh«ng hiÓu x· héi, cø nhën nh¬, tù nhiªn, đắm chìm trong sự tôn sùng quá khứ - Kh¸i qu¸t con ngêi vµ tÝnh c¸ch Bªlicèp  Bøc ch©n dung vÒ mét con ngêi k× qu¸i, b»ng nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo? lạc lõng, khủng khiếp: hèn nhát - cô độc máy móc - giáo điều- thu mình trong bao, trong vá èc, vµ c¶m thÊy m·n nguyÖn.

(193) trong đó. - Lèi sèng vµ con ngêi Bªlicèp ¶nh hëng nh thế nào đến những ngời xung quanh  Lối sống và con ngời Bêlicốp ảnh hởng n¬i y ®ang sèng vµ lµm viÖc? đến cuộc sống và tinh thần của anh chị em gi¸o viªn trong trêng n¬i y lµm viÖc, trong d©n c thµnh phè n¬i y sèng. TÊt c¶ mäi ngêi sî y, ghÐt y, tr¸nh xa y.. TiÕt 2.. - ổn định tổ chức. - Bµi míi * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm.. 2.2. C¸i chÕt cña Bªlicèp.. Nhãm 1. V× sao Bªlicèp chÕt?. - Nguyªn nh©n: + Vì ngã đau, dẫn đến mắc bệnh, lại kh«ng chÞu ch÷a ch¹y + Vì bị sốc trớc thái độ của chị em Varenca + Sâu xa hơn đó là cái chết của Bêlicốp là tÊt yÕu: víi t¹ng ngêi, c¸ch sèng cña y, dẫn đến cái chết nh thế là tất yếu.  Cuối cùng Bêlicốp đã tìm cho mình một cái bao tốt nhất - đó cũng là mong muốn cña y.. - Sau khi h¾n chÕt, mäi ngêi c¶m thÊy nh tho¸t khái g¸nh nÆng, thÊy nhÑ nhµng. Nh- Nhãm 2. Nªu ý nghÜa c¸i chÕt cña ng ch¼ng bao l©u cuéc sèng l¹i diÔn ra nh Bªlicèp? cò.  Do ảnh hởng, tác động nặng nề dai dẳng của lối sống, kiểu ngời Bêlicốp đã đầu độc không khí trong sạch, lành mạnh của đạo đức, văn hoá nớc Nga đơng thời.  HiÖn tîng, lèi sèng, kiÓu ngêi Bªlicèp mang tÝnh qui luËt trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi. 2.3. NghÖ thuËt biÓu tîng c¸i bao. Nhãm 3. Nªu ý nghÜa cña nghÖ thuËt biÓu - Nghĩa gốc: Vật hình túi(hộp) dùng để tîng c¸i bao? bao, gói, đựng đồ vật, hàng hoá... - NghÜa chuyÓn: Lèi sèng vµ tÝnh c¸ch cña Bªlicèp  KiÓu ngêi, lèi sèng thu m×nh trong bao – cuộc sống trói buộc, tù hãm, đối với nhân d©n Nga, tri thøc Nga cuèi thÕ kû 19. 2.4. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Chän ng«i kÓ: + Ngêi kÓ chuyÖn: Bu r¬ kin – nh©n vËt T«i.

(194) + Ngêi thuËt l¹i c©u chuyÖn Bu r¬ kin kÓ lµ t¸c gi¶. Nhãm 4. Theo em truyÖn ng¾n cã nh÷ng  TÝnh kh¸ch quan, g©y c¶m gi¸c ch©n thËt, đặc sắc nghệ thuật nào? gÇn gòi, t¹o cÊu tróc kÓ: truyÖn lång trong truyÖn. - Giäng kÓ: MØa mai, ch©m biÕm, trÇm tÜnh vÎ ngoµi b×nh th¶n. - NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt ®iÓn h×nh: Từ chân dung, lời nói, hành động…đều kh¸i qu¸t thµnh tÝnh c¸ch, lèi sèng. - NghÖ thËt t¬ng ph¶n: Lèi sèng, tÝnh c¸ch cña Bªlicèp >< chÞ em Valenca, gi¸o viªn, nh©n d©n … - NghÖ thuËt biÓu tîng: H×nh ¶nh c¸i bao, ngêi trong bao, c¸i chÕt cña Bªlicèp. - Kết thúc truyện: Ngời nghe – ngời đọc giả định trực tiếp phát biểu chủ đề t tởng – tạo ấn tợng cho ngời đọc. - Theo em giá trị t tởng của truyện ngắn là 2.5. Chủ đề t tởng. g×? - Lªn ¸n m¹nh mÏ kiÓu ngêi trong bao. Lối sống trong bao và tác hại của nó đối víi hiÖn t¹i vµ t¬ng lai níc Nga.. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. - Lêi c¶nh b¸o vµ kªu gäi mäi ngêi cÇn phải thay đổi cách sống, không thể sống tÇm thêng, hÌn nh¸t, Ých kØ. III. Ghi nhí. - SGK.. * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS luyÖn tËp theo bµi tËp SGK. Gäi ch÷a BT lÊy ®iÓm. IV. LuyÖn tËp - Lµm bµi tËp SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Tãm t¾t néi dung truyÖn. - Su tÇm nh÷ng c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ gÇn gòi víi lèi sèng, kiÓu sèng trong bao ? - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(195) Ngµy so¹n: 30/ 3/ 2008. Ngµy gi¶ng: 1/ 4/ 2008. TiÕt 99.. Thao t¸c lËp luËn b×nh luËn. A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS : - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu và tầm quan trọng của thao tác lập luận bình luận. - Nắm đợc những nguyên tắc và cách thức cơ bản của thao tác lập luận bình luận. - BiÕt vËn dông thao t¸c lËp luËn b×nh luËn vµo bµi viÕt v¨n vµ øng xö trong cuéc sèng B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết giảng kết hợp so sánh, nêu vấn đề qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c vµ chèt kiÕn thøc.. I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận b×nh luËn. 1. Mục đích của bình luận - Là đánh giá ( xác định phải trái, đúng sai, hay dở) và bàn bạc (trao đổi ý kiến) 2. Yªu cÇu cña b×nh luËn - Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề đợc b×nh luËn. - Lập luận để khẳng đợc nhận xét, đánh giá của mình là đúng đắn. - Bàn bạc, mở rộng vấn đề một cách sâu s¾c vµ cã søc thuyÕt phôc..

(196) 3. So s¸nh: B×nh luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. - B×nh luËn: §Ò xuÊt vµ thuyÕt phôc ngêi đọc tin, tán đồng với ý kiến(đề xuất) của mình về một vấn đề nào đó. - Gi¶i thÝch: Dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng gióp ngời đọc hiểu về một vấn đề nào đó. - Chøng minh: Dïng dÉn chøng vµ lÝ lÏ khiến ngời đọc tin một vấn đề nào đó.  B×nh luËn cã vai trß vµ tÇm quan träng trong cuéc sèng con ngêi. Muèn c¸c cuéc - B×nh luËn cã vai trß vµ tÇm quan träng tranh luËn cã hiÖu qu¶ vµ bæ Ých chóng ta nh thÕ nµo trong cuéc sèng con ngêi ? cÇn thµnh th¹o kÜ n¨ng b×nh luËn. * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi GV chèt kiÕn thøc.. II. C¸ch b×nh luËn. Mét bµi b×nh luËn thêng cã c¸c bíc sau: - Bớc 1: Nêu vấn đề cần bình luận. + Nêu rõ đợc thái độ và sự đánh giá của ngời bình luận trớc vấn đề đa ra. + Tr×nh bµy râ rµng, trung thùc - Bớc 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận + Đứng hẳn về một phía mình cho là đúng để bác bỏ cái sai. +Kết hợp phần đúng của mỗi phía và loại bỏ phần sai để tìm ra tiếng nói chung trong sự đánh giá. + Đa ra cách đánh giá của riêng mình. - Bớc 3: Bàn về vấn đề cần bình luận. + Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trớc vấn đề đang đợc xem xét. + Bµn vÒ nh÷ng ®iÒu rót ra khi liªn hÖ víi thời đại, hoàn cảnh, lứa tuổi … + Bàn về những vấn đề sâu xa hơn mà vấn đề đợc bình luận gợi ra.. * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK. Ch÷a bµi tËp vµ cho ®iÓm.. III. Ghi nhí. - SGK IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1. - B×nh luËn kh«ng ph¶i lµ gi¶i thÝch, chøng minh hay kÕt hîp gi¶i thÝch víi chøng minh. V×: + Mục đích 3 kiểu bài này khác nhau + B¶n chÊt cña b×nh luËn lµ tranh luËn vÒ vần đề mà tất cả ngời tham gia bình luận đều đã biết và đều có ý kiến riêng về vấn đề đó.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 3/ 4/ 2008..

(197) Ngµy gi¶ng: 8/ 4/ 2008. TiÕt 100+101. ngêi cÇm quyÒn kh«I phôc uy quyÒn V. Huy- g«. A. Mục đích yêu cầu. Gióp HS: - Nắm đợc những nét đặc trng của bút pháp lãng mạn qua h cấu, diễn biến và nghệ thuật v¨n b¶n. - Cảm nhận đợc sức mạnh của tình thơng yêu mà Huygô muốn gửi gắm. - HiÓu vµ biÕt c¸ch ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. - Gi¸o dôc lßng kÝnh träng vµ th¬ng yªu con ngêi. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề qua hình thức trao đổi th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: -Truyện ngắn Ngời trong bao và hình tợng Bêlicốp để lại trong em những ấn tợng và c¶m xóc g×? -V× sao nãi truyÖn ng¾n Ngêi trong bao cã ý nghÜa thêi sù rÊt réng r·i vµ s©u s¾c? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÎu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dãn SGK và tóm tắt nội dung 1. Tác giả chÝnh. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - VÝch-to Huy-g« : 1802-1885 - Cuộc đời gắn kiền với nớc Pháp thế kỷ 19. Từ một nhà thơ thần đồng, một quí tộc thµnh nhµ v¨n l·ng m¹n cã t tëng d©n chñ, - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội đứng về phía nhân dân chống lại chính quyền phong kiến phản động dung nµo ? Tãm t¾t ? - Nhà văn Pháp đầu tiên đợc chôn cất trong hÇm mé ®iÖn P¨ng tª «ng – n¬i dµnh riªng cho vua chóa vµ danh tíng - V. Huyg« - danh nh©n nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. - Tác phẩm đồ sộ : + TiÓu thuyÕt : Nhµ thê §øc bµ Pari, ChÝn m¬i ba, Nh÷ng ngêi khèn khæ… + Th¬ ca : L¸ thu, Tia s¸ng vµ bãng tèi, Trõng ph¹t… + KÞch: HÐc na ni… 2. T¸c phÈm Nh÷ng ngêi khèn khæ. - CÊu tróc: Gåm 5 phÇn, h¬n 2000 trang, hµng tr¨m nh©n vËt - Néi dung: T¸i hiÖn khung c¶nh Pari vµ n-.

(198) - §äc phÇn tãm t¾t néi dung t¸c phÈm.. íc Ph¸p ba thËp kû ®Çu thÕ kû 19, xoay quanh nhan vạt Giăng Van giăng từ khi đợc ra tù đến lúc qua đời, với một thông điệp : Trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó lµ th¬ng yªu nhau. - Tãm t¾t t¸c phÈm: SGK. 3. §o¹n trÝch. - XuÊt xø; TrÝch ch¬ng IV, quyÓn 8, phÇn I, tËp 1.. - Nội dung từ đầu đến đoạn trích : Gi¨ng van gi¨ng- thî xÐn c©y- bÞ kÐt ¸n tï khæ sai chỉ vì lấp trộm bành mì cho 7 đứa cháu đói kh¸t vµ nh÷ng lÇn vît ngôc kh«ng thµnh. Sau 19 năm tù đầy Giăng van giăng đợc tha nhng bị mọi ngêi xua ®uæi. §îc gi¸m môc Mirien c¶m ho¸, ông quyết tâm làm lại cuộc đời. Nhờ nghị lực, th«ng minh vµ may m¾n, Gi¨ng v¨n gi¨ng trë thành thị trởng Mađơ len và chủ nhà máy sản xuÊt thuû tinh giµu cã.¤ng ra søc lµm viÖc thiÖn. §Ó cøu mét ngêi nghÌo bÞ b¾t vµ kÕt ¸n oan, Giăng van giăng quyết định tự tố cáo mình với nhà chức trách và chờ cảnh sát đến bắt mình.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản.. - Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch. Ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn kÓ l¹i t×nh huèng thanh tra c¶nh s¸t Gia ve – một hung thần ác sát đối với thế giới tội phạm dẫn lính đến bắn Giăng Van giăng khi «ng ®ang chøng kiÕn c¶nh c« thî kh©u Ph¨ng tin hÊp hèi.. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc, kÓ ®o¹n trÝch.. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n * Hoạt động 3. Trao đổi cặp. GV gọi trình bày, nhận xét bản. vµ cho ®iÓm. 2.1. H×nh tîng nh©n vËt Gia ve. - Nh©n vËt Gia ve lµ ai ? §¹i diÖn cho thÕ - Ch¸nh thanh tra c¶nh s¸t, ngêi cÇm quyÒn kh«i phôc uy quyÒn, con ¸c thó gi÷ lùc nµo trong x· héi? nhµ cho chÝnh quyÒn t s¶n.. - Giäng nãi nh ¸c thó gÇm, cÆp m¾t phãng - T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt miªu t¶ vµo téi ph¹m nh mãc s¾t, c¸i cêi ghª tëm ph« c¶ hai hµm r¨ng. ch©n dung nh©n vËt Gia ve ? - ChØ b»ng hai tiÕng: Mau lªn: céc lèc, ngắn ngủi, mà đã đã có cái gì man rợ, điên cuång. - H¾n võa xÊu hæ, nhôc nh· võa c¨m tøc tríc sù m¹nh mÏ vµ tÊm lßng nh©n hËu cña - Thái độ và tính cách của Gia ve khi đối Giăng van giăng. diÖn víi Gi¨ng van gi¨ng ? - Hắn hả hê, khoái trá trong sự đắc thắng của con thú khi săn đợc mồi. - Không hề động lòng thơng trớc lời nói, hành động khi Phăng tin hấp hối. - H¾n rÊt nÓ sî tríc søc m¹nh phi phµm vµ b¶n lÜnh cña Gi¨ng van Gi¨ng. TiÕt 2..  Nghệ thuật ẩn dụ so sánh: Chân dung độc đáo, đầy ấn tợng. Chân dung một con ngời.

(199) - ổn định tổ chức - KiÓm tra bµi cò.. – thó.. * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm tr×nh bµy. GV nhËn xÐt, chuÈn x¸c kiÕn 2.2. H×nh tîng Gi¨ng Van gi¨ng. thøc. - Từ một ông thị trởng Ma đơ len giàu có sang träng trë thµnh tªn tï khæ sai Gi¨ng Van gi¨ng khèn khæ. - Cö chØ ®iÒm tÜnh, ng«n ng÷ nhÑ nhµng, nh· nhÆn, kh«ng hÒ khiÕp sî tríc Gia ve. - H¹ giäng, nhón m×nh cÇu xin cho Ph¨ng Nhãm 1+2 T×m nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt tin. miêu tả ngôn ngữ, cử chỉ, thái độ và hành - Khi Phăng tin chết: Thái độ và hành động của Giăng Van giăng? động của ông trở nên mạnh mẽ, quyết liệt. Sù b×nh tÜnh cña «ng lµ cho Gia ve khiÕp sî, kh«ng d¸m ra tay. - Sẵn sàng chịu bắt sau khi đã hoàn tất mọi thủ tục cần thiết để tiễn đa Phăng tin vào câi vÜnh h»ng.  Miªu t¶ trùc tiÕp: Ng«n ng÷, cö chØ, hµnh động >< với Gia ve. - Nhãm 3+4. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn gãp phÇn lµm næi bËt h×nh tîng nh©n vËt  Miªu t¶ gi¸n tiÕp qua Ph¨ng tin, qua bµ Gi¨ng Van gi¨ng nh thÕ nµo? Xơ : Hình ảnh của một vị cứu tinh, đấng cøu thÕ.  Miêu tả ngoại đề của tác giả thông qua hµng lo¹t c©u hái vµ lêi b×nh luËn: H×nh ¶nh cña mét con ngêi phi thêng, l·ng m¹n. Hình tợng ngời anh hùng lãng mạn đối lập với cờng quyền – nhân vật trung tâm đợc Huygô dồn hết tâm huyết và bút lực đẻ miêu tả và qua đó gửi gắn thông điệp về tình thơng yêu con ngêi.. * Tãm l¹i. Nh÷ng thñ ph¸p nghÖ thuËt vµ c¸ch kÕt cÊu sù ph¸t triÓn cña t×nh tiÕt trong kể chuyện đều hớng tới việc tô đậm, ca ngợi con ngời khác thờng, đều qui tụ về thÕ giíi lÝ tëng.. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK.. III. Ghi nhí. - SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. §äc l¹i v¨n b¶n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(200) Ngµy so¹n: 6/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 8 / 4/ 2008. TiÕt 102.. LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn b×nh luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Cñng cè kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng thao t¸c lËp luËn b×nh luËn. - Vận dụng thao tác lập luận bình luận vào việc nhận xét, đánh giá, bàn bạc một số vấn đề cụ thể. - RÌn luyÖn t duy l«gÝc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - HS thực hiện theo các bài tập SGK hớng dẫn bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. 1. Qui tr×nh viÕt bµi v¨n lËp luËn b×nh HS đọc yêu cầu bài tập 1 và thực hiện luận. theo híng dÉn. Các nhóm làm việc độc lập. §Ò tµi : Lêi ¨n tiÕng nãi cña mét häc sinh v¨n minh, thanh lÞch. - Xác định kiểu bài : Bình luận xã hội. - Diễn đạt một luận điểm trong phần thân bµi.. * Hoạt động 2. GV gäi HS tr×nh bµy tríc líp. NhËn xÐt vµ 2. Tr×nh bµy luËn ®iÓm tríc líp. cho ®iÓm..

(201) * Hoạt động 3. HS đọc bài viết tham khảo SGK.. 3. Tham kh¶o mét sè bµi viÕt trong SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp viÕt ®o¹n v¨n b×nh luËn. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 10/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 16 / 4/ 2008. TiÕt 103+104. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta. ( Trích Đạo đức và luân lí Đông - Tây ) Phan Ch©u Trinh. A. Mục đích yêu cầu. - Giúp HS cảm nhận đợc tinh thần yêu nớc, t tởng tiến bộ của Phan Châu Trinh khi kêu gäi g©y dùng nÒn lu©n lÝ x· héi ë níc ta. - Hiểu đợc nghệ thuật văn chính luận. - Rèn kĩ năng đọc - hiểu, phân tích đặc điểm văn chính luận. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: Phân tích sự đối lập về tính cách giữa Giăng Văn giăng – Gia ve? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt *Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn HS đọc tiểu dẫn SGK. Tóm tắt nội dung. 1. Tác giả. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Phan Ch©u Trinh (1872-1926), tù Tö C¸n, hiÖu Hi m·. - Quª qu¸n - Cuộc đời sự nghiệp - Mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu 2. §o¹n trÝch VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta - Thuộc phần 3 cuả bài Đạo đức và luân lí Đông Tây, đợc ông diễn thuyết vào đêm 19/11/1925, t¹i nhµ Héi Thanh niªn Sµi Gßn( nay thuéc TP Hå ChÝ Minh) - Nhan đề do nhà biên soạn sách đặt II. §äc hiÓu v¨n b¶n. * Hoạt động 2. 1. §äc. Hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu thể - Rõ ràng, mạch lạc, hùng hồn, khi đau lo¹i, bè côc. xãt, khi tha thiÕt. Chó ý c©u hái c¶m th¸n, c©u hái tu tõ. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK 3. ThÓ lo¹i, bè côc..

(202) - ThÓ lo¹i: V¨n chÝnh luËn (nghÞ luËn vÒ một vấn đề chính trị-xã hội: Vấn đề luân lÝ x· héi 1925 ë níc ta) - Bè côc: 3 phÇn + PhÇn 1: ë VN cha cã lu©n lÝ x· héi + PhÇn 2: So s¸nh lu©n lÝ x· héi Ch©u ¢u (Ph¸p) víi níc ta. + PhÇn 3: Gi¶i ph¸p cña Phan Ch©u Trinh để Việt Nam có luân lí xã hội * Hoạt động 3. Trao đổi cặp. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Theo em hiÓu lu©n lÝ x· héi lµ g× ?. 4. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt v¨n b¶n. 4.1. LuËn ®iÓm 1: ë ViÖt nam cha cã lu©n lÝ x· héi. - Lu©n lÝ x· héi: Kh¸i niÖm dïng chØ những quan niệm, nguyên tắc, qui định hîp lÝ lÏ thêng chi phèi mäi quan hÖ, ho¹t động và phát triển của xã hội... - Cách đặt vấn đề trực tiếp, trực diện, nhấn - Nhận xét cách nêu vấn đề và phân tích mạnh và phủ định: “xã hội luân lí trong nluận điểm của tác giả ? ớc ta tuyệt nhiên không ai biết đến” - Ph©n tÝch luËn ®iÓm: + Söa l¹i quan niÖm phiÕn diÖn, hÑp hßi: quan hÖ b¹n bÌ kh«ng thay thÕ cho lu©n lÝ Quan niÖm Nho gia xa : xã hội đợc chỉ là bộ phận nhỏ của luân lí  B×nh thiªn h¹ lµ gãp phÇn cho x· héi giµu x· héi. cã, h¹nh phóc. + Quan niÖm Nho gia xa bÞ hiÓu mét c¸ch sai lÖch  Bình thiên hạ là cai trị xã hội, đè nén nhân d©n, trôc lîi c¸ nh©n h thÕ nµo ?.  Cách nêu vấn đề và phân tích luận điểm cña t¸c gi¶ béc lé quan niÖm t tëng cña mét nhµ Nho uyªn b¸c, s¾c s¶o vµ thøc thêi.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n - S¹on bµi tiÕp tiÕt 2. TiÕt 2.. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta. ( Trích Đạo đức và luân lí Đông - Tây ) Phan Ch©u Trinh.. - ổn định tổ chức. - KiÓm tra bµi cò : Tr×nh bµy luËn ®iÓm 1 - Bµi míi Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 4.2. LuËn ®iÓm 2 : So s¸nh lu©n lÝ x· héi Trao đổi, thảo luận nhóm. bªn Ch©u ¢u (Ph¸p) vµ ë níc ta. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, GV nhËn xÐt vµ Lu©n lÝ XH níc ta Lu©n lÝ XH Ch©u ¢u chuÈn x¸c kiÕn thøc..

(203) - Nhãm 1. T¸c gi¶ so s¸nh vµ ph©n tÝch hai nÒn lu©n lÝ x· héi §«ng (níc ta) vµ T©y(Ch©u ¢u vµ Ph¸p) nh thÕ nµo?. - Kh«ng hiÓu, cha hiÕu, ®iÒm nhiªn nh - RÊt thÞnh hµnh vµ ngñ, ch¼ng biÕt g× ph¸t triÓn (thê ¬, tª liÖt) - DÉn chøng : Khi ngêi - DÉn chøng :Ph¶i ai cã quyÒn thÕ hoÆc nÊy hay, ai chÕt mÆc chÝnh phñ, cËy quyÒn ai, cháy nhà hàng thế, sức mạnh đè nén, xãm b×nh ch©n nh v¹i, ¸p bøc quyÒn lîi riªng đèn nhà ai nhà nấy của cá nhân hay đoàn rạng, chỉ nghĩ đến sự thể thì ngời ta tìm mọi yên ốn của riêng cách để giành lại công m×nh, bÊt c«ng còng b»ng x· héi. cho qua. - Nguyªn nh©n : Cã - Nguyªn nh©n : Cha ®oµn thÓ, cã ý thøc s½n cã ®oµn thÓ, ý thøc sµng lµm viÑc d©n chñ kÐm chung(công đức), có ¨n häc (v¨n ho¸)cã tinh thÇn d©n chñ, biÕt nh×n xa tr«ng réng.. - T¸c gi¶ lÝ gi¶i nguyªn nh©n t×nh tr¹ng d©n kh«ng biÕt ®oµn thÓ, kh«ng träng c«ng Ých. +Trớc đó ông cha ta có ý thức đoàn thể, biết đến công ích : góp gió làm bão, gom c©y lµm rõng. +VÒ sau : Bän Vua chóa quan l¹i, bän tri - Nhãm 2. T¸c gi¶ lÝ gi¶ v× sao d©n ta cha thøc T©y häc h¸o danh, h¸o quyÒn, tham cã ý thøc ®oµn thÓ, ý thøc d©n chñ kÐm? lam trà đạp lên dân tình  Học trò có những suy thoái đạo đức, luân lÝ - Thái độ của tác giả. + §èi víi bän l¹i, tri thøc T©y häc : c¨m cao độ, đả kích mạnh mẽ - Nhóm 3. Thái độ của tác giả trớc tình ghét + §èi víi nh©n d©n: Võa ®au xãt, võa mØa trạng đó nh thế nào? mai, võa c¶m th«ng. T¸c gi¶ kÕt luËn b»ng hai c©u c¶m th¸n cho thÊy tinh thÇn ph¶n phong cña t¸c gi¶ hết sức mạnh mẽ, triệt để. 4.3. LuËn ®iÓm 3: Gi¶i ph¸p cña Phan Chu Trinh - Mục đích: Nớc Việt Nam tự do độc lập - Gi¶i ph¸p tríc m¾t vµ l©u dµi: Nh©n d©n - Nhóm 4. Tác giả đa ra giải pháp gì để phải xây dựng đoàn thể, đẩy mạnh truyền b¸ t tëng x· héi trong nh©n d©n. ph¸t triÓn lu©n lÝ x· héi ë níc ta?. - NhËn xÐt nghÖ thuËt v¨n chÝnh luËn ?. 4.4. NghÖ thuËt. - KÕt hîp chÆt chÏ yÕu tè biÓu c¶m vµ yÕu tè nghÞ luËn. + yÕu tè nghÞ luËn: LËp luËn chÆt chÏ l«gÝc, biÓu hiÖn t duy s¾c s¶o, giäng v¨n m¹nh mÏ, hïng hån. + YÕu tè biÓu c¶m: Dïng nhiÒu c©u c¶m th¸n, lêi v¨n nhÑ nhµng tõ tèn. Ph¸t biÓu chÝnh kiÕn kh«ng chØ b»ng lÝ trÝ mµ cßn b»ng c¶ tr¸i tim thÊm thÝa nçi ®au vÒ t×nh trạng tăm tối của xã hội Việt Nam đơng.

(204) thêi. III. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Cñng cè. - §äc l¹i v¨n b¶n. - Tr¶ lêi c©u hái SGK 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 10/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 18 / 4/ 2008. TiÕt105.. §äc thªm:. Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức NguyÔn An Ninh. A. Mục đích yêu cầu. - Gióp HS hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi v¨n chÝnh luËn. + Vai trß cña TiÕng ViÖt + Tính chiến đấu trong cách lập luận của bài văn. - Rèn kĩ năng đọc - hiểu. Củng cố kỹ năng phân tích đặc điểm văn chính luận. - Giáo dục thái độ tôn trọng và giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. kết hợp trao đổi thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái SGK. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Lu©n lÝ x· héi níc ta kh¸c víi lu©n lÝ x· héi ph¬ng T©y nh thÕ nµo? nguyªn nh©n? Gi¶i ph¸p? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn HS đọc tiểu dãn SGk và tóm tắt nội dung 1. Tác giả. chÝnh. - 1899 – 1943, sinh ra ë quª mÑ, lín lªn ë quª cha. - Cha lµ nhµ yªu níc lín - Lµ nhµ b¸o, nhµ v¨n vµ tríc hÕt lµ nhµ yªu níc tiÕn bé næi tiÕng ®Çu thÕ kû XX. 2. T¸c phÈm - S¸ng t¸c 1925 díi bót danh NguyÔn.

(205) TÞnh, ®¨ng trªn b¸o TiÕng chu«ng rÌ. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc và tìm hiểu văn bản II. Đọc hiểu văn bản. qua hÖ thèng c©u hái SGK 1. §äc. 2. §Þnh híng t×m hiÓu v¨n b¶n.. - Nhãm 1. C©u 1.. - Nhãm 2. C©u 2. - Nhãm 3. C©u 3. - Nhãm 4. C©u 4. 4.Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n. - So¹n bµi theo ph©n ph©n phèi ch¬ng tr×nh. C©u 1. Thói học đòi Tây hoá của một bộ phận tri thøc, quan l¹i ViÖt Nam thÓ hiÖn ë : + ThÝch nãi tiÕng Ph¸p h¬n tiÕng ViÖt + Cãp nhÆt nh÷ng c¸i tÇm thêng cña v¨n hoá Châu Âu để loè đồng bào mình + KiÕn tróc, trang trÝ nhµ cöa lai c¨ng l¹i cho lµ v¨n minh Ph¸p. + Từ bỏ tiếng mẹ đẻ, cho là Tiếng Việt nghÌo nµn. C©u 2. Tiếng nói có tầm quan trọng đặc biệt đối víi vËn mÖnh d©n téc + Là ngời bảo vệ quí báu nhất nền độc lập d©n téc + Lµ yÕu tè quan träng nhÊt gióp gi¶i phãng d©n téc C©u 3. Nhận định Tiếng việt không nghèo dựa trªn c¬ së : + Ng«n tõ th«ng dông, da d¹ng, phong phó + Ng«n ng÷ giµu cã cña NguyÔn Du + Ngêi ViÖt cã thÓ dÞch c¸c t¸c phÈm Trung Quèc sang tiÕng ViÖt, s¸ng t¸c nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc hay b»ng TiÕng ViÖt C©u 4. Quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ mèi quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ níc ngoµi vµ ng«n ng÷ níc m×nh. + Ngêi trÝ thøc ch©n chÝnh ph¶i biÕt Ýt nhất một thứ tiếng châu Âu, để hiểu văn ho¸ ch©u ¢u + Tuyên truyền cho đồng bào cùng hiểu những hiểu biết của mình, chứ không đợc gi÷ lµm cña riªng. + Học tiếng nớc ngoài để làm giàu cho ng«n ng÷ níc m×nh chø kh«ng ph¶i tõ bá tiếng mẹ đẻ..

(206) Ngµy so¹n: 16/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 17 / 4/ 2008. TiÕt 106+107.. Ba cống hiến vĩ đại của các mác. ¨ng - ghen. A. Mục đích yêu cầu. - Nhận thức đợc những đóng góp quan trọng của Các Mác đối với lịch sử nhân loại - Rèn kỹ năng đọc hiểu, nắm đợc nghệ thuật lập luận của Ăng ghen - Thái độ biết ơn và trân trọng những thành quả CM mà các bậc tiền bối đã đặt ra. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK, tóm tắt nội dung 1. Ăng ghen (1820-1895) chÝnh. - Nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trµo thÕ giíi vµ Quèc tÕ céng s¶n. - Ngêi viÕt tiÕp vµ hoµn chØnh t¸c phÈm næi tiÐng nhÊt cña M¸c : Bé T b¶n, vµ cïng M¸c so¹n Tuyªn ng«n §¶ng céng s¶n. 2. C¸c M¸c (1818-1885) - Nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại ngêi §øc - Có đóng góp rất lớn cho cuộc đấu tranh - Ngêi nµo ®em l¹i h¹nh phóc cho nhiÒu ngêi nhÊt chèng ¸ch thèng trÞ t s¶n. thì ngời đó là kẻ hạnh phúc nhất. - Là ngời thầy, lãnh tụ vĩ đại nhất của giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn - Ngời đi đờng không biết mẹt mỏi. thÕ giíi (Lª DuÈn) Quan niÖm vÒ h¹nh phóc cña M¸c : - Hạnh phúc là đấu tranh.  T×nh b¹n cña C¸c M¸c vµ ¡ng - ghen lµ tình bạn vĩ đại và cảm động nhất của hai nhµ thiªn tµi, hai nhµ c¸ch m¹ng. 3. Văn bản : Ba cống hién vĩ đại của Các M¸c. - Nhan đề: Do nhà biên soạn sách đặt - Lµ bµi ®iÕu v¨n - chÝnh luËn do ¡ng ghen đọc trớc mộ Các Mác tại nghĩa trang Hai – ghÕt (Lu©n §«n - Anh )  Đánh giá cống hiến vĩ đại của Mác, biểu lé lßng tiÕc th¬ng cña nh÷ng ngêi céng s¶n tríc tæn thÊt to lín nµy.. * Hoạt động 2. GV hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu bố II. §äc hiÓu v¨n b¶n. côc, thÓ lo¹i 1. §äc.

(207) - Giäng trÇm hïng, nhng trang nghiªm døt kho¸t vµ tù hµo. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. - SGK 3. ThÓ lo¹i vµ bè côc - ThÓ lo¹i: V¨n tÕ - Bè côc: 3 phÇn + PhÇn 1: Sù trèng v¾ng vµ mÊt m¸t cña giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n thÕ gií khi Mác qua đời. + Phần 2: Đánh giá ba cống hiến vĩ đại cña C¸c M¸c. + PhÇn 3: Gi¶I thÝch v× sao M¸c bÞ nhiÒu ngêi thï ghÐt vµ vu khèng nhng l¹i kh«ng cã kÎ thï c¸ nh©n. §¸nh gi¸ sù bÊt tö cña M¸c.. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. Đại diện nhóm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc 4. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n - NhËn xÐt phÇn më ®Çu?. 4.1. PhÇn më ®Çu - Ng¾n gän, gi¶n dÞ, cïng lóc cã nh÷ng t¸c dông: + Th«ng b¸o cô thÓ, râ rµng thêi ®iÓm ra ®i m·i m·i cña M¸c + Sự ra đi của Mác rất đời thờng, giản dị nh mét sù viÖc trong cuéc sèng hµng ngµy. + Mèi quan hÖ gi÷a c¸i b×nh thêng vµ vÜ đại, bình thờng bỗng hoá thiêng liêng. - §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÒ M¸c: Nhµ t tëng vĩ đại nhất trong số những nhà t tởng hiện - Tâm trạng của tác giả trớc lời đánh giá đại. đó ?  Béc lé niÒm th¬ng tiÕc s©u s¾c v× sù tæn thÊt, trèng v¾ng mang tÇm thÕ giíi, nh©n lo¹i tríc sù ra ®i cña M¸c.. TiÕt 2.. - ổn định tổ chức - KiÓm tra bµi cò - Bµi míi. 4.2. Ba cống hiến vĩ đại của Mác. a/ Cống hiến vĩ đại thứ nhất. - T×m ra qui luËt ph¸t triÓn cña lÞch sö x· Nhãm1: héi loµi ngêi. ( mang tÇm vÜ m«) - Cống hiến vĩ đại thứ nhất của Các – dung cô thÓ cña quy luËt : Mác là gì? Tác giả đã sử dụng nghệ thuật -+Nội §ã lµ lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kinh gì để làm nổi bật cống hiến đó? Nhận xét tế xã hội tác dụng của cống hiến đó với xã hội + §ã lµ mèi quan hÖ gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ thîmg tÇng kiÕn tróc… + Mỗi giai đoạn phát triển kinh tế nhất định của.

(208) Trong KHTN (sinh häc) Cèng hiÕn vÜ đại của Đác uyn: T×m ra quy luËt tiÕn ho¸ vµ ph¸t triÓn cña thÕ giíi h÷u c¬ (mu«n loµi). Trong KHXH (Sö vµ triÕt) Cèng hiÕn vĩ đại của Các M¸c: T×m ra quy luËt ph¸t triÓn cña loµi ngêi.. một dân tộc hay một thời đại tạo ra cơ sở để phát triÓn thîng tÇng kiÕn tróc t¬ng øng..  Phát hiện mới mẻ, quan trọng đến mức vĩ đại. Nó làm đảo lộn và phá sản tất cả các cách giải thích về lịch sử xã hội trớc đó và đơng thời. Nó trở thành hạt nhân của chủ nghÜa duy vËt lÞch sö  Cách trình bày và đánh giá giản dị, dễ hiÓu th«ng qua c¸ch b×nh luËn vµ so sánh tơng đồng.. b/ Cống hiến vĩ đại thứ hai. Nhãm 2. - T×m ra gi¸ trÞ thÆng d (m) vµ qui luËt cña Cèng hiÕn thø hai cña M¸c lµ g×? T¸c gi¸ trÞ thÆng d. dông cña cèng hiÕn hai? - T¸c dông cña cèng hiÕn: mang tÇm vi m«, rÊt míi mÎ vµ tinh vi. §ã lµ qui luËt vận động riêng của phơng thức sản xuất t bản chủ nghĩa đơng thời và của xã hội t sản do phơng thức ấy đẻ ra.  Vĩ đại hơn cống hiến 1, với cống hiến nµy, lËp tøc mét ¸nh s¸ng xuÊt hiÖn Nhãm 3. Cống hiến vĩ đại thứ ba của Mác là gì ? NhËn xÐt con ngêi M¸c qua cèng hiÕn nµy ?.  Chỉ cần một trong hai cống hiến Mác đã đủ trở thành nhà t tởng vĩ đại. c/ Cèng hiÕn thø ba. - Mác đã kết hợp giữa lí luận với thực tiÕn, biÕn c¸c lÝ thuyÕt c¸ch m¹ng khoa học thành hành động.  M¸c kh«ng chØ lµ mét nhµ b¸c häc, nhµ t tởng vĩ đại mà còn là nhà cách mạng. Ông vừa là ngời thầy, ngời đồng chí, ngời bạn kÝnh träng tin tëng vµ th©n yªu cña giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn thÕ giíi.. Nhãm 4. Vì sao Mác có nhiều kẻ đối địch nhng cha ch¾c cã kÎ thï riªng ? Nhng ai khãc th¬ng «ng nhiÒu nhÊt ? V× sao ?. 4.3. §o¹n kÕt. - §¸nh gi¸ tæng hîp vÒ con ngêi cña M¸c trong c¸c mèi quan hÖ… - M¸c cã nhiÒu kÎ thï v× chóng bÞ v¹ch trÇn ch©n tíng, chóng c¨m ghÐt, run sî v× đó là sự thật mà chúng không thể chối cãi hay b¸c bá. - M¸c kh«ng cã kÎ thï riªng v× môc tiªu phê phán, đấu tranh của Mác là xã hội t sản và học thuyết phản động, duy tâm ph¶n khoa häc cña chóng, chø kh«ng ph¶i mét c¸ nh©n cô thÓ nµo.  Hµng triÖu ngêi : Giai cÊp c«ng nh©n, nhân dân lao động toàn thế giới thơng tiếc «ng, chÝnh lµ b»ng chøng hïng hån nhÊt chøng tá søc m¹nh vµ sù bÊt tö cña häc thuyÕt M¸c..

(209) - Gi¸ trÞ cña bµi v¨n trong c¸ch lËp luËn?. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK.. 4.4. NghÖ thuËt lËp luËn. - M« h×nh chung lËp luËn toµn bµi: Th«ng báo về cái chết - đánh giá sự nghiệp ngời qu¸ cè – bµy tá sù th¬ng tiÕc. - LËp luËn võa trïng ®iÖp võa t¨ng tiÕn, vµ so sánh khẳng định Mác là nhà t tởng vĩ đại nhất trong số những nhà t tởng vĩ đại hiện đại. - Nét đặc biệt của bài văn tế: đề cao+ca ngîi+th¬ng tiÕc, kh«ng bi ai, khu«n s¸o. III. Ghi nhí. - SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - §äc l¹i v¨n b¶n, thuéc dÉn chøng minh ho¹. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. Ngµy so¹n: 20/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 22/ 4/ 2008. TiÕt 108.. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc khái niệm, các loại văn bản và đặc điểm của phong cách ngôn ngữ chính luËn. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ viÕt bµi v¨n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc mục 1 và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. V¨n b¶n chÝnh luËn vµ ng«n ng÷ chÝnh luËn. 1. T×m hiÓu v¨n b¶n chÝnh luËn. - ThÓ lo¹i : V¨n b¶n chÝnh luËn - Mục đích viết: Thuyết phục ngời đọc b»ng lÝ lÏ vµ lËp luËn dùa trªn quan ®iÓm - Đọc 3 ví dụ SGK và xác định thể loại, chính trị nhất định. mục đích, thái độ và quan điểm của ngời - Thái độ ngời viết : Ngời viết có thể bày viÕt ? tỏ thái độ khác nhau tuỳ theo nội dung, nhng nh×n chung bao giê còng thÓ hiÖn thái độ dứt khoát trong cách lập luận để gi÷ v÷ng quan ®iÓm cña m×nh. - Quan ®iÓm ngêi viÕt: Dïng nh÷ng lÝ lÏ và bằng chứng xác đáng để không ai có.

(210) thể bác bỏ đợc  có sức thuyết phục lớn đối với ngời đọc. * Hoạt động 2. HS đọc mục II và nhận xét. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. 2. NhËn xÐt chung vÒ v¨n b¶n chÝnh luËn vµ ng«n ng÷ chÝnh luËn - Ph¹m vi sö dông: Ng«n ng÷ chÝnh luËn đợc dùng trong các văn bản chính luận và c¸c lo¹i tµi liÖu chÝnh trÞ kh¸c..Tån t¹i ë c¶ d¹ng viÕt vµ d¹ng nãi.. - Mục đích- đặc điểm: Ngôn ngữ chính luËn chØ xoay quanh viÖc tr×nh bµy ý kiÕn - Xác định phạm vi, mục đích, đặc điểm hoặc bình luận, đánh giá một sự kiện, một cña ng«n ng÷ chÝnh luËn ? vấn đề chính trị, một chính sách, chủ trơng về văn hoá xã hội theo một quan điểm chính trị nhất định. - Ph©n biÖt ng«n ng÷ chÝnh luËn víi ng«n ng÷ dïng trong c¸c v¨n b¶n kh¸c: + Ngôn ngữ trong các văn bản khác là để - Phân biệt ngôn ngữ chính luận với ngôn bình luận về một vấn đề nào đó đợc quan ng÷ dïng trong c¸c v¨n b¶n kh¸c ? tâm trong đời sống xã hội, trong văn häc…dùa trªn h×nh thøc nghÞ luËn( nghÞ luËn x· héi, nghÞ luËn v¨n häc ) + Ng«n ng÷ chÝnh luËn: dïng tr×nh bµy một quan điểm chính trị đối với một vấn đề nào đó thuộc lĩnh vực chính trị. * Hoạt động 3. Gọi HS đọc ghi nhớ SGK. GV chèt kiÕn thøc.. 3. Ghi nhí. - SGK 4. LuyÖn tËp cñng cè. - Ph©n biÖt kh¸i nÞªm:. * Hoạt động 4. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Lµm tiÕp c¸c bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. NghÞ luËn - Lµ thao t¸c t duy, lµ ph¬ng tiÖn biÓu đạt- một kiểu bài lµm v¨n trong nhµ trêng.. ChÝnh luËn - Lµ phong c¸ch chøc n¨ng ng«n ng÷, h×nh thµnh vµ tån t¹i nh mét phong cách độc lËp, do c¸ch thøc sö dông ng«n ng÷ đã hình thành những đặc trng tiªu biÓu.. - Thao tác đợc sử dông ë tÊt c¶ mäi lÜnh vùc khi tr×nh bày, diễn đạt.. - Thao t¸c chØ thu hÑp trong ph¹m vi tr×nh bµy quan điểm về vấn đề chÝnh trÞ.

(211) Ngµy so¹n: 21/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 25 / 4/ 2008. TiÕt 109+110.. Một thời đại trong thi ca. Hoµi Thanh. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc quan niệm của Hoài Thanh về tinh thần thơ mới trong ý nghĩa văn chơng và x· héi. - Thấy rõ nghị luận văn chơng khoa học, chặt chẽ, thấu đáo và cách diễn đạt tài hoa tinh tÕ, giµu c¶m xóc cña t¸c gi¶. - Gi¸o dôc lßng tr©n träng vµ ý thøc g×n gi÷ tinh hoa v¨n ch¬ng d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm; kết hợp bình giảng, phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhóm - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp kiÓm tra lÊy ®iÓm trong qu¸ tr×nh gi¶ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt nội dung 1. Tác giả. chÝnh. - Tªn khai sinh NguyÔn §øc Nguyªn : 15/7/1909 – 14/3/1982. - Xuất thân trong một gia đình nhà nho nghÌo, sím tham gia phong trµo yªu níc. ViÕt v¨n tõ nh÷ng n¨m ngoµi 20 tuæi, ho¹t động chủ yếu trong ngành văn hoá nghệ thuËt - Nhµ phª b×nh v¨n häc xuÊt s¾c nhÊt cña - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội dung văn học Việt Nam hiện đại. nµo ? H·y tãm t¾t ? - T¸c phÈm s¸ng gi¸ nhÊt: Thi nh©n ViÖt Nam(1942) đợc in tới 33 lần - Gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt 2000. 2. TiÓu luËn nghiªn cøu phª b×nh phong trào thơ mới: Một thời đại trong thi ca. - §Æt ë ®Çu cuèn Thi nh©n ViÖt Nam - §o¹n trÝch thuéc phÇn cuèi bµi tiÓu luËn. II. §äc hiÓu v¨n b¶n * Hoạt động 2. 1.§äc Hớng dẫn HS đọc văn bản, tìm hiểu chú thÝch vµ bè côc 2. T×m hiÓu chó thÝch 3. Bè côc - Phần 1 : Nêu vấn đề đi tìm thơ mới, nh÷ng khã kh¨n vµ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn - PhÇn 2 : Ph©n tÝch, chøng minh néi dung tinh thÇn th¬ míi - PhÇn 3: C¸c nhµ th¬ míi gi¶i quyÕt bi.

(212) kÞch cña m×nh, t×m hi väng vµo ngµy mai 4. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 4.1. PhÇn mét. - Cách vào đề ngắn gọn, trực tiếp: tinh thÇn th¬ míi.  §ã lµ néi dung, b¶n chÊt, cèt lâi chi phèi toàn bộ thơ mới, dùng để phân biệt thơ míi víi th¬ cò. - Tác giả đề nghị phơng pháp nhận diện - Nhóm 1. Vấn đề cốt lõi làm nên đặc trng thơ mới: Phơng pháp so sánh đối chiếu của thơ mới là gì? làm thế nào để nhận ( cùng thời và tổng thể) diÖn tinh thÇn th¬ míi? 4.2. PhÇn 2. - Tinh thÇn th¬ míi lµ ë ch÷ T«i + Ch÷ t«i g¾n víi c¸i riªng c¸ nh©n, c¸ - Nhãm 2. Tinh thÇn th¬ lµ g×? Em hiÓu thÓ; ch÷ ta g¾n víi c¸i chung, tËp thÓ, thời đại chữ Tôi và thời đại chữ Ta nh thế cộng đồng, xã hội. nµo? - Chữ tôi cá nhân xuất hiện trong thi đàn ViÖt Nam vµo nh÷ng n¨m 20 thÕ kû XX, nhng l¹c lâng, b¬ v¬… v× t¸ch khái c¸i ta chung  C¸i t«i l·ng m¹n. + T¶n §µ, ThÕ L÷, L Träng L, Hµn MÆc Tö, Xu©n DiÖu, Huy CËn… 4.3. PhÇn 3. - Tìm lại lòng tin đã mất, gửi vào tình yêu Tiếng Việt, dồn tình yêu quê hơng đất nớc - Nhóm 3. Các nhà thơ mới tìm con đờng trong tình yêu tiếng mẹ đẻ. gi¶i tho¸t bi kÞch tuyÖt väng, bÕ t¾c, buån  Miªu t¶ b»ng h×nh ¶nh, so s¸nh víi th¬ cña Cao B¸ Nh¹, B¹ch C DÞ…t×m hi väng sÇu Êy nh thÕ nµo? trong thÊt väng.  Con đờng riêng của thơ mới, tuy có nh÷ng t¸c dông nhng cßn h¹n chÕ. Tuy nhiên nó cũng đáng đợc lịch sử ghi nhận vµ tr©n träng. 4.4.§Æc s¾c nghÖ thuËt - TÝnh khoa häc. + HÖ thèng luËn ®iÓm chuÈn x¸c, s©u s¾c. + DÉn chøng chän läc, lËp luËn chÆt chÏ ®Çy søc thuyÕt phôc. + Sử dụng biện pháp đối chiếu, so sánh đạt hiệu quả cao. + Nhìn nhận đánh giá vấn đề ở tầm sâu réng, nhiÒu mÆt, biÖn chøng vµ kh¸ch - Nhãm 4. NhËn xÐt nghÖ thuËt viÕt v¨n quan. nghÞ luËn phª b×nh cña t¸c gi¶? - TÝnh nghÖ thuËt + Lời văn tình cảm, giãi bày chia sẻ, đồng c¶m. + NhiÒu h×nh ¶nh gîi c¶m, gîi h×nh, gîi liªn tëng. + T×nh c¶m ch©n thµnh, nång nhiÖt. + Giäng v¨n nghÞ luËn phª b×nh nhng kh«ng kh« khan mµ dÞu dµng, hÊp dÉn..

(213) III. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Cñng cè.. Tinh thÇn th¬ míi Chữ tôi(tuyệt đối) – bi kịch tâm hồn của thanh niên thời ấy.. NghÖ thuËt lËp luËn khoa häc, chÆt chÏ. V¨n phong tµi hoa, tinh tÕ, thấu đáo, giàu cảm xúc.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - §äc l¹i v¨n b¶n - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 21/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 25/ 4/ 2008. TiÕt 111.. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn (tiÕp theo). A. Mục đích yêu cầu. - Nắm đợc các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của phong cách ngôn ngữ chính luận. -Ôn tập và củng cố những kiến thức và kĩ năng đã học ở tiết trớc. - Vận dụng kiến thức đã học vào việc phân tích và xây dựng văn bản chính luận. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh, gợi mở. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra bµi so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1 HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. II. Các phơng tiện diễn đạt và đặc trng của phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn 1. Các phơng tiện diễn đạt a/ VÒ tõ ng÷ - Sö dông vèn tõ ng÷ th«ng thêng vµ nhiÒu tõ ng÷ chÝnh trÞ..

(214) HS đọc lại văn bản chính luận đã học ở tiết tríc vµ : - NhËn xÐt vÒ tõ ng÷, ng÷ ph¸p vµ c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn ?. b/ VÒ ng÷ ph¸p - C©u v¨n cã kÕt cÊu chÆt chÏ, chuÈn mùc, c¸c c©u cã sù g¾n kÕt l«gÝc trong m¹ch suy luËn. - Thêng sö dông nh÷ng c©u phøc cã quan hÖ tõ: do vËy, bëi thÕ, tuy… nhng, cho nªn… c/ VÒ biÖn ph¸p tu tõ. - Sö dông kh¸ nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ, gióp cho viÖc lËp luËn thªm hÊp dÉn, truyÒn c¶m nh»m t¨ng søc thuyÕt phôc 2. Các đặc trng cơ bản.. a/ TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ. - Ngời nói(viết) thể hiện đờng lối, quan điểm, thái độ, chính trị của mình một cách c«ng khai, døt kho¸t, kh«ng che giÊu, óp - Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn cã mÊy më. đặc trng cơ bản ? Đó là những đặc trng b/ Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy nµo ? luËn - Phong c¸ch chÝnh luËn thÓ hiÖn tÝnh chÆt chÏ cña hÖ thèng lËp luËn. §ã lµ yÕu tố làm nên hiệu quả tác động đến lí trí và tình cảm ngời đọc(nghe). c/ TÝnh truyÒn c¶m, thuyÕt phôc - Ngôn ngữ chính luận là công cụ để trình bµy, thuyÕt phôc, t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn l«i cuốn ngời đọc(nghe) bằng giọng văn hùng hån, tha thiÕt; ng÷ ®iÖu truyÒn c¶m.  Ba đặc trng của phong cách ngôn ngữ chÝnh luËn thÓ hiÖn tÝnh chÊt trung gian gi÷a ng«n ng÷ b¸o chÝ vµ ng«n ng÷ khoa học. Nó ảnh hởng trực tiếp đến các phong c¸ch ng«n ng÷ kh¸c vµ gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña TiÕng ViÖt. *Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. 3.Ghi nhí. -SGK. 4. LuyÖn tËp * Hoạt động 3 - Bµi tËp SGK, tr108 Híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK theo nhãm (3 nhãm) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp cßn l¹i - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.

(215) Ngµy so¹n: 21/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 29/ 4/ 2008. TiÕt 112+113.. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: KÞch, nghÞ luËn.. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: kịch, nghị luận - Vận dụng những hiểu biết đã học vào việc đọc và cảm thụ văn B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh, gợi mở. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: §Æc trng cña phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn ? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. HS đọc mục I và trả lời câu hỏi. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. I. KÞch 1. Kh¸i lîc vÒ kÞch. - KÞch lµ mét lo¹i h×nh nghÖ thuËt tæng - Em đã đợc học những tác phẩm kịch nào hợp, có sự tham gia của nhiều ngời: đạo trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THPT? diễn, diễn viên, hoạ sĩ, nhạc công, vũ đạo, ca sÜ, kÜ thuËt ©m thanh, ¸nh s¸ng, ghi hình…(trong đó 3 đối tợng quan trọng nhất là kịch bản, đạo diễn và diễn viên). - §èi tîng ph¶n ¸nh cña kÞch lµ nh÷ng mâu thuẫn xung đột trong đời sống xã hội và con ngời – xung đột kịch. - Xung đột kịch có vai trò quan nhất, tạo - Kịch là gì ? Nêu những đặc điểm cơ bản tính kịch, hấp dẫn, lôi cuốn. cña thÓ lo¹i kÞch? - Hành động kịch do nhân vật kịch thể hiện góp phần thể hiện xung đột kịch. - Nh©n vËt kÞch: (chÝnh, phô; ph¶n diÖn, chính diện…) bằng lời thoại và hành động thể hiện tính cách, xung đột kịch, qua đó thể hiện chủ đề vở kịch. - Cốt truyện kịch: phát triển theo xung đột kÞch, qua c¸c giai ®o¹n: më ®Çu – th¾t nút – phát triển - điểm đỉnh – giải quyÕt - Thêi gian, kh«ng gian kÞch: cã thÓ mét địa điểm, nhiều địa điểm; một ngày, nhiều ngµy, hµng n¨m, nhiÒu n¨m, nhiÒu thÕ.

(216) hÖ… - Ng«n ng÷ kÞch: ThÓ hiÖn trong lêi tho¹i, mang tính hành động và khẩu ngữ: đối thoại và độc thoại, làm nổi bật tính cách nh©n vËt. - Bố cục kịch: Một vở kịch đợc chia thành nhiÒu mµn (håi) kh¸c nhau. Mçi mµn(håi) lại đợc chia thành nhiều lớp (cảnh ) khác nhau. - Theo em cã bao nhiªu lo¹i h×nh kÞch ?. - Ph©n lo¹i kÞch + C¨n cø vµo tÝnh truyÒn thèng hay hiÖn đại: Kịch dân gian (chèo, tuồng, cải lơng…), kịch cổ điển (trớc XX) , kịch hiện đại (từ XX) +C¨n cø vµo tÝnh chÊt : bi kÞch, hµi kÞch, chính kịch (xung đột trong cuộc sống), kÞch lÞch sö + Căn cứ vào ngôn ngữ diễn đạt: Kịch nói, kÞch h¸t móa, kÞch th¬, kÞch rèi, kÞch c©m…. - Khi đọc và tìm hiểu kịch chúng ta phải đọc nh thế nào? 2. Yêu cầu đọc kịch bản văn học. - §äc kÜ phÇn giíi thiÖu, tiÓu dÉn - TËp trung vµo lêi tho¹i cña nh©n vËt - Phân tích hành động kịch - Khái quát chủ đề t tởng, đánh giá giá trị TiÕt 2. cña ®o¹n trÝch vµ toµn vë kÞch. - ổn định tổ chức - Bµi míi - Em đã đợc học những thể loại văn nghị II. Nghị luận luËn nµo trong ch¬ng tr×nh THPT? * Hoạt động 2. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi.. 1. Kh¸i lîc vÒ v¨n nghÞ luËn - NghÞ luËn lµ mét thÓ lo¹i v¨n häc dïng lÝ lẽ, phán đoán, chứng cứ để bàn luận về một vấn đề nào đó( xã hội, chính trị, văn häc …) nh»m tranh luËn, thuyÕt phôc, b¸c bỏ, khẳng định, phủ nhận…giúp ngời đọc hiểu rõ vấn đề nêu ra.. - Mục đích của văn nghị luận là gì? Căn cứ - Căn cứ vào thời gian xuất hiện: Nghị để phân loại văn nghị luận? luËn d©n gian (tôc ng÷), nghÞ luËn trung đại (chiếu, hịch, cáo, th dụ…), nghị luận hiện đại(tuyên ngôn, lời kêu gọi, xã luận, phª b×nh…) - Căn cứ vào đối tợng và vấn đề nghị luận: NghÞ luËn x· héi – chÝnh trÞ (chÝnh luËn ), nghÞ luËn v¨n häc(phª b×nh,. nghiªn cøu, b×nh gi¶ng, ph©n tÝch…) 2. Yêu cầu đọc văn nghị luận - T×m hiÓu th©n thÕ t¸c gi¶, hoµn c¶nh ra - Cần chú ý những yêu cầu gì khi đọc văn đời tác phẩm. nghÞ luËn? - Phát hiện chính xác luận đề và hệ thống luËn ®iÓm..

(217) * Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. - §¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña hÖ thèng luËn ®iÓm. - T×m hiÓu ph¬ng ph¸p luËn chøng lµm s¸ng tá luËn ®iÓm. - Tìm hiểu và đánh giá thái độ, cảm xúc, t×nh c¶m cña ngêi viÕt. - Tìm hiểu và đánh giá sự đặc sắc độc đáo riªng cña ngêi viÕt. 3. Ghi nhí - SGK. 3. LuyÖn tËp cñng cè. - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK - Gäi HS ch÷a bµi vµ chÊm ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Hoµn thiÖn vë so¹n v¨n, nép chÊm ®iÓm.. Ngµy so¹n: 21/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 29/ 4/ 2008. TiÕt 114.. LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố kiến thức và kĩ năng cơ bản về các thao tác lập luận đã học - Vận dụng các thao tác đã học để viết đợc một văn bản nghị luận ngắn về một hiện tợng gÇn gòi quen thuéc trong cuéc sèng hµng ngµy. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt *Hoạt động 1. HS lµm bµi tËp SGK GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Bµi tËp 1. a/ §o¹n trÝch viÕt vÒ sù ¶nh hëng m¹nh mẽ của dòng thơ lãng mạn Pháp đối với.

(218) c¸c nhµ th¬ trong phong trµo Th¬ míi. b/ T¸c gi¶ chñ yÕu sö dông thao t¸c lËp luËn so s¸nh, ngoµi ra cßn sö dông thao tác lập luận phân tích để làm nổi bật vấn đề đợc nêu ra. - Nhãm 1+3. Bµi tËp 1. - Nhãm 2+4. Bµi tËp 2.. c/ Mét bµi v¨n cã søc l«i cuèn thêng sö dông nhiÒu thao t¸c lËp luËn. - XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu nªu bËt néi dung vấn đề đợc bàn luận trong bài văn để chọn chính xác thao tác lập luËn. - Dùa vµo søc l«i cuèn, thuyÕt phôc của nội dung trong bài văn đạt đến mức độ nào để đánh giá sự thành c«ng cña viÖc vËn dông tæng hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn. Bµi tËp 2 a/ Bíc thø nhÊt - Chủ đề bài văn bàn về tinh thần ham học hái cña ngêi thanh niªn ngµy nay. - Dµn ý: + Sự học ở thì đại nào cũng cần thiết và có ý nghĩa to lớn đối với bản thân ngời học + Thanh niªn ngµy nay tríc nh÷ng yªu cÇu cña thùc tÕ cÇn cã tinh thÇn ham häc. + Cã ý thøc ham häc hái sÏ thµnh c«ng trong cuéc sèng. + TÝch luü kinh nghiÖm, thêng xuyªn häc hái ë ngêi kh¸c. b/ Bíc thø hai - Tr×nh bµy mét luËn ®iÓm trong dµn ý.. c/ Bíc thø ba * Hoạt động 2 GV gọi HS trình bày đoạn văn nghị luận - Diễn đạt các ý thành đoạn văn nghị luận tr×nh bµy tríc líp. tríc líp, nhËn xÐt vµ cho ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Hoµn thiÖn bµi tËp 3. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(219) Ngµy so¹n: 22/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: 02/ 5/ 2008. TiÕt 115+116.. ¤n tËp phÇn v¨n häc. A. Mục đích yêu cầu. - N¾m v÷ng vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 11, kú II - Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích văn học theo từng cấp độ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp so sánh, phân tích hệ thống câu hỏi ôn tập qua hình thức trao đổi, thảo luận - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Vë so¹n 3. Bµi míi. * GV híng dÉn HS «n tËp theo hÖ thèng b¶ng qua c©u hái SGK. * HS tr¶ lêi, GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµo b¶ng so s¸nh. Yêu cầu cần đạt I. Néi dung «n tËp 1. Văn học Việt Nam từ đầu XX đến cách mạng tháng Tám 1945 Th¬ 1. XuÊt d¬ng lu biÖt (Phan béi Ch©u), ch÷ Hán, thể đờng luật 2. HÇu trêi(T¶n §µ), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn. 3. Véi vµng (Xu©n DiÖu), Quèc ng÷, th¬ míi 4. Trµng giang(Huy CËn) Quèc ng÷, th¬ míi 5. §©y th«n VÜ D¹ (Hµn MÆc Tö) Quèc ng÷, th¬ míi 6. T¬ng t(NguyÔn BÝnh) Quèc ng÷, th¬ míi 7. ChiÒu xu©n(Anh Th¬) Quèc ng÷, th¬ míi 8. Mé(Hå ChÝ Minh ), ch÷ H¸n, §êng luËt 9. Tõ Êy(Tè H÷u), Quèc ng÷, thÊt ng«n trêng thiªn 10. Lai t©n(Hå ChÝ Minh), Ch÷ H¸n, thÊt ng«n tø tuyÖt 11. Nhớ đồng(Tố Hữu), Quốc ngữ, thất ngôn trêng thiªn. V¨n nghÞ luËn 1. VÒ lu©n lÝ x· héi ë níc ta( Phan Ch©u Trinh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi.. 2. Một thời đại trong thi ca( Hoài Thanh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn v¨n häc 3. Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ( NguyÔn An Ninh ), Quèc ng÷, nghÞ luËn x· héi.

(220) 2.Phân biệt sự khác nhau giữa thơ mới và thơ trung đại Việt Nam. C¸c b×nh diÖn. Thơ trung đại Việt Nam Thời đại chữ ta nặng tính Nội dung cảm hứng cộng đồng, xã hội, xem nhÑ tÝnh c¸ nh©n C¸ch c¶m nhËn thiªn C¶m nhËn b»ng con m¾t nhiªn, con ngêi, giµ cçi, c«ng thøc, íc lÖ, cuéc sèng khu«n s¸o Cảm hứng phò vua giúp nCảm hứng chủ đạo íc, tá lßng, lóc sôc s«i, lóc buồn rầu, bất đắc chí.. H×nh thuËt. thøc. - Chø H¸n, ch÷ N«m - ThÓ th¬ truyÒn thèng: §êng luËt, cæ phong, lôc b¸t, nghÖ song thÊt lôc b¸t. - Niªm luËt chÆt chÏ, diÔn đạt ớc lệ, nhiều điển tích ®iÓn cè. - TÝnh qui ph¹m nghiªm ngÆt. Th¬ míi ViÖt Nam Thời đại chữ tôi, coi trọng cá nhân, tách biệt với cộng đồng, xã héi C¶m nhËn b»ng cÆp m¾t trÎ trung, xanh non, yêu đời Nçi buån, tuyÖt väng cña c¸i t«i c¸ nh©n tríc hiÖn thùc ®au th¬ng vì mất độc lập chủ quyền của nớc nhµ - Ch÷ quèc ng÷. - ThÓ th¬ kÕt hîp truyÒn thèng vµ hiện đại - Luật lệ đơn giản, diễn đạt phãng kho¸ng, tù do, gÇn gòi víi ng«n ng÷ hµng ngµy. - Ph¸ bá tÝnh qui ph¹m.. II. Ph¬ng ph¸p. - Trên cơ sở làm đề cơng ôn tập ở nhà, HS chọn một trong 8 câu hỏi SGK, kiểm tra lại đề cơng và thuyết trình trớc lớp. - GV gäi nhËn xÐt, hoµn thiÖn kiÕn thøc vµ cho ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Hoàn thiện đề cơng ôn tập. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 22/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: / 5/ 2008. TiÕt 117.. Tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. A. Mục đích yêu cầu. - Hiểu đợc mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận.

(221) - BiÕt c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1 HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. - Mục đích của tóm tắt để làm gì?. - Yªu cÇu cña viÖc tãm t¾t nh thÕ nµo ?. I. Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn b¶n nghÞ luËn 1. Mục đích - Để hiểu đợc bản chất của văn bản - §Ó lµm tµi liÖu phôc vô trong nhiÒu trêng hîp kh¸c nhau - Để rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản, có dịp rèn luyện t duy và cách diễn đạt 2. Yªu cÇu. - Ph¶i trung thµnh víi c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cña v¨n b¶n gèc. - Lîc bá nh÷ng yÕu tè kh«ng phï hîp víi mục đích tóm tắt. - Diễn đạt ngắn gọn, hàm súc, mạch lạc.. II. C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn * Hoạt động 2 HS đọc mục II SGK và tìm hiểu văn bản : 1. Tìm hiểu ví dụ : Văn bản ôvề luân lí xã VÒ luËn lÝ x· héi ë níc ta – Phan Ch©u héi ë níc ta »- Phan Ch©u Trinh. Trinh. 2. KÕt luËn. - Để tóm tắt tốt cần : đọc kĩ vă bản gốc, lùa chän nh÷ng chi tiÕt phï hîp víi môc - Muốn tóm tắt đợc văn bản nghị luận tốt, đích tóm tắt, nắm đợc những luận điểm luận cứ và diễn đạt chúng một cách mạch chóng ta cÇn ph¶i lµm thÕ nµo ? lạc. Sau đó kiểm tra lại kết quả tóm tắt. * Hoạt động 3 HS đọc ghi nhớ SGK.. * Hoạt động 4 GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 2 SGK.. III. Ghi nhí. - SGK IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 2. - Vấn đề nghị luận: Sự lãng phí nớc sạch. - Mục đích nghị luận: Nhắc nhở mọi ngời ý thøc tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ nguån níc quý gi¸. - C¸c luËn ®iÓm: + Níc lµ nguån tµi s¶n quÝ thêng bÞ huû ho¹i, l·ng phÝ nhiÒu nhÊt + D©n sè t¨ng, nguèn níc cung cÊp sÏ.

(222) không đáp ứng đợc nhu cầu + Mét sè quèc gia hiÖn nay ®ang thiÕu níc, cã sù tranh chÊp vÒ nguån níc, t×nh tr¹ng « nhiÔm níc ngµy cµng trÇm träng. - Tãm t¾t b»ng 3 c©u: Níc ngät lµ thø tµi s¶n thiªn nhiªn ban tÆng mµ kh«ng ph¶i quốc gia nào cũng có. Với tốc độ gia tăng dan sè vµ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nh hiÖn nay th× nguån níc ngµy cµng trë nªn c¹n kiÖt vµ bÞ « nhiÔm nÆng nÒ. H·y tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ nguån níc ngät quÝ gi¸ cho h«m nay vµ mai sau. 4. Híng dÉn vÒ nhµ - Lµm bµi tËp cßn l¹i - N¾m néi dung bµi häc - TËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn lµm t liÖu häc tËp - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh.. Ngµy so¹n: 27/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: / 5/ 2008. TiÕt 118.. «n tËp tiÕng viÖt. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố, hệ thống hoá những kiến thức về tiếng Việt đã học từ đầu năm - RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh tiÕng ViÖt vµ kh¶ n¨ng sö dông tiÕng ViÖt thµnh th¹o B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. * HS dùa vµo bµi so¹n, tr¶ lêi c©u hái trong SGK (theo nhãm) * GV chuÈn x¸c kiÕn thøc nh÷ng c©u hái khã, lËp b¶n so s¸nh. C©u 1. Ph©n biÖt ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n.

(223) Ng«n ng÷ chung - Bao gåm nh÷ng yÕu tè chung cho mäi thµnh viªn trong x· héi nh: ©m, tiÕng, tõ… - Cã qui t¾c ng÷ ph¸p chung mµ mäi thµnh viªn ph¶i tu©n thñ nh: tæ chøc c©u, trËt tù tõ, dÊu c©u… - Là sản phẩm chung của xã hội, đợc dùng lµm ph¬ng tiÖn giao tiÕp x· héi.. Lêi nãi c¸ nh©n - Sự vận dụng các yếu tố chung để t¹o thµnh c¸c lêi nãi cô thÓ. - VËn dông linh ho¹t c¸c qui t¾c ng÷ ph¸p. - Mang dấu ấn cá nhân về nhiều phơng diện nh : Trình độ, hoàn cảnh sèng, së thÝch c¸ nh©n.. C©u 5. So s¸nh nghÜa sù viÖc vµ nghÜa t×nh th¸i Kh¸i niÖm Nh÷ng biÓu hiÖn thêng gÆp.. NghÜa sù viÖc NghÜa chØ sù vËt, sù viÖc trong c©u - Hành động, quá trình, t thế, sù tån t¹i, quan hÖ… ( t¬ng øng víi c¸c thµnh phÇn chñ ng÷, vÞ ng÷, tr¹ng ng÷, khëi ng÷). NghÜa t×nh th¸i Nghĩa chỉ tình cảm, thái độ, hoàn c¶nh…cña c©u nãi - Sự nhìn nhận, đánh giá và thái độ ngời nói đối với sự việc, thái độ ngời nói đối với ngời nghe.. C©u 6. Ph©n tÝch 2 thµnh phÇn nghÜa trong c©u nãi: H«m nay trong «ng gi¸o còng cã tæ t«m. DÔ hä kh«ng ph¶i ®i gäi ®©u. - NghÜa sù viÖc: Kh«ng ph¶i ®i gäi hä - NghÜa t×nh th¸i: Sù pháng ®o¸n (dÔ… ®©u) Câu 7. Tìm ví dụ minh hoạ cho những đặc điểm loại hình tiếng Việt và ghi vào bảng so s¸nh. §Æc ®iÓm lo¹i h×nh tiÕng ViÖt 1. Tiếng là đơn vị ngữ pháp cơ sở. Mỗi tiÕng lµ mét ©m tiÕt(©m tiÕt cã thÓ lµ tõ hoÆc lµ yÕu tç cÊu t¹o tõ) 2. Từ không thay đổi hình thái 3. TrËt tù tõ vµ h tõ lµ biÖn ph¸p chñ yÕu để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp. VÝ dô Chóng/ta / ®ang / «n/tËp / tiÕng/ViÖt. (7 tiÕng, 7 ©m tiÕt, 4 tõ ) T«i rÊt nhí anh Êy vµ anh Êy còng rÊt nhí t«i Anh yªu em >< em yªu anh Anh vµ em. C©u 8. §Æc trng c¬ b¶n cña phong ng«n ng÷ b¸o chÝ vµ phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ 1. TÝnh th«ng tin thêi sù 2. TÝnh ng¾n gän 3. Tính sinh động hấp dẫn. Phong c¸ch ng«n ng÷ chÝnh luËn TÝnh c«ng khai vÒ quan ®iÓm chÝnh trÞ Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận TÝnh truyÒn c¶m thuyÕt phôc. 4. Híng d·n vÒ nhµ. - Hoàn thành đề cơng ôn tập phục vụ cho việc kiểm tra học kỳ II đợc tốt. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(224) Ngµy so¹n: 27/ 4/ 2008. Ngµygi¶ng: / 5/ 2008. TiÕt 119.. luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. A. Mục đích yêu cầu. - N¾m v÷ng h¬n c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn. - Vận dụng kỹ năng đã học vào việc tóm tắt các văn bản nghị luận trong chơng trình THPT. - Biết cách tóm tắt một văn bản nghị luận có độ dài 1000 chữ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, trao đổi. - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt *Hoạt động 1. HS đọc yêu cầu mục 1 và trả lời câu hỏi. GV nhËn xÐt, bæ sung.. Bµi tËp 1. - Bæ sung 2 ý : + Nhîc ®iÓm cña th¬ míi lµ kh«ng nãi đến đấu tranh cách mạng. + Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện của c¶m xóc, gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn cña tiÕng ViÖt.. * Hoạt động 2. HS tìm hiểu câu 2 và làm đáp án. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Bµi tËp 2. - Vấn đề nghị luận: Tinh thần thơ mới. - Mục đích nghị luận: Giúp ngời đọc nhận thức đúng về cuộc cách mạng của thơ mới víi hai thµnh tùu næi bËt lµ c«ng bè c¸i t«i Th©n bµi gåm c¸c ý sau: – c¸ nh©n, vµ ®a tiÕng ViÖt lªn mét tÇm * C¸i khã trong viÖc t×m ra tinh thÇn th¬ cao míi. mới và xác định cách tiếp cận đúng đắn - Bècôc ®o¹n trÝch: * Nh÷ng biÓu hiÖn cña c¸i t«i - c¸ nh©n + PhÇn më ®Çu: c©u ®Çu trong th¬ míi + Th©n bµi (ba ý). * T×nh yªu, sù t«n vinh tiÕng ViÖt. + PhÇn kÕt : NhÊn m¹nh tÝnh thÇn th¬ míi 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung «n luyÖn. TËp tãm t¾t mét v¨n b¶n nghÞ luËn kho¶ng 1000 ch÷. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(225) Ngµy so¹n: 27/ 4/ 2008. Ngµy gi¶ng: / 5/ 2008. TiÕt 120.. «n tËp lµm v¨n. A. Mục đích yêu cầu. - Củng cố, hệ thống hoá những kiến thức về làm văn đã học từ đầu năm. - BiÕt c¸ch lËp luËn vµ vËn dông c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. - BiÕt c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n nghÞ luËn, viÕt tiÓu sö tãm t¾t vµ b¶n tin. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11 - ThiÕt kÕ bµi häc - M¸y chiÕu C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - GV híng dÉn HS «n tËp qua hÖ thèng c©u hái SGK - Phơng pháp đọc hiểu, kết hợp phân tích, so sánh qua hình thức trao đổi thảo luận - TÝch hîp ph©n m«n TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng 3. Bµi míi. * HS dùa vµo bµi so¹n, tr¶ lêi c©u hái trong SGK (theo nhãm). * GV chuÈn x¸c kiÕn thøc nh÷ng c©u hái khã, lËp b¶ng so s¸nh. I. Néi dung «n tËp. 1. Thèng kª, hÖ thèng ho¸ c¸c bµi lµm v¨n trong SGK ng÷ v¨n 11. Lo¹i bµi häc KiÕn thøc KÜ n¨ng 1. NghÞ luËn x· héi Khái niệm, đặc điểm Phân tích đề, lập dàn ý, viết bµi hoµn chØnh 2. NghÞ luËn v¨n häc Thùc hµnh 3. Tóm tắt văn bản ng.luận Mục đích, đặc điểm Tãm t¾t 4. ViÕt tiÓu sö tãm t¾t Thùc hµnh 5. ViÕt b¶n tin Mục đích, đặc điểm Thùc hµnh 6. Tr¶ lêi pháng vÊn Mục đích, đặc điểm 7. C¸c thao t¸c lËp luËn - Ph©n tÝch Khái niệm, đặc điểm Thùc hµnh - So s¸nh - B¸c bá Khái niệm, đặc điểm Thùc hµnh - B×nh luËn II. LuyÖn tËp. - Chia 3 nhãm theo 3 bµi tËp SGK. - Các nhóm làm việc và cử đại diện trình bày. - GV nhËn xÐt vµ chuÈn x¸c kiÕn thøc, cho ®iÓm. * Híng dÉn vÒ nhµ: So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh..

(226)

giao an 11 co ban

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về